Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Wajs, Dariusz" wg kryterium: Autor

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-6 z 6
    Tytuł:
    Sojusznicy i rywale. Polityka Piastów mazowieckich wobec Władysława Łokietka
    Allies and rivals. Mazovian Piasts policy regarding Władysław the Elbow-High
    Autorzy:
    Grabowski, Janusz
    Graczyk, Waldemar
    Wajs, Hubert
    Karczewski, Dariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/chapters/25716547.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-17
    Wydawca:
    Archiwum Główne Akt Dawnych
    Tematy:
    Mazowsze
    Kujawy
    Piastowie mazowieccy
    Władysław Łokietek
    Księstwo Mazowieckie
    Mazovia
    Cuiavia
    Masovian Piasts
    Władysław the Elbow-High
    Duchy of Mazovia
    Opis:
    Władysław Łokietek wraz ze swoim młodszym bratem Kazimierzem wspierał Bolesława II księcia mazowieckiego w jego w walce o tron krakowski w latach 1288‒1289. Odegrał również ważną rolę w zwycięskiej bitwie pod Siewierzem (1289), w której oddziały mazowiecko-kujawskie pokonały wojska śląskie wspierające Henryka IV Prawego. Po nieudanej próbie zdobycia Wawelu przez Bolesława II część możnych i rycerstwa małopolskiego odwróciło się księcia mazowieckiego. W tym samym czasie (latem 1289) nastąpił kryzys w gronie koalicjantów, gdyż Władysław Łokietek postanowił realizować własne plany polityczne, natomiast Bolesław II zawarł sojusz z władcą czeskim Wacławem II i poślubił jego siostrę (1290) Kunegundę. Pod koniec XIII w. pogorszyły się relacje Bolesława II z Czechami, a książę mazowiecki znalazł się w gronie sojuszników Władysława Łokietka. Do końca życia Bolesława II (1313) stosunki Władysława Łokietka z Piastami mazowieckimi były przyjazne. Koronacja królewska Władysława Łokietka (1320) zaniepokoiła władców mazowieckich. Przewidywali oni możliwość roszczeń Łokietka do zwierzchnictwa nad Mazowszem, dlatego podjęli współpracę z zakonem krzyżackim. Pomimo skomplikowanych stosunków z Koroną książęta mazowieccy starali się zachować życzliwą neutralność. W czasie konfliktu zbrojnego Polski z zakonem krzyżackim (1330‒1332) przechodziły przez księstwo płockie oddziały Władysława Łokietka. Jednak dopiero po wstąpieniu na tron Kazimierza III Wielkiego (1333) zaczęły się stopniowo poprawiać relacje Księstwa Mazowieckiego z Koroną, które doprowadziły do złożenia w 1352 r. przez Piastów mazowieckich hołdu lennego królowi polskiemu.
    Władysław the Elbow-High, together with his younger brother Casimir, supported Bolesław II Duke of Mazovia in his struggle for the Cracow throne in the years 1288–1289. He also played an important role in the victorious Battle of Siewierz (1289), in which Mazovia-Cuiavia troops defeated Silesian troops supporting Henry IV Probus. After Bolesław II’s unsuccessful attempt to capture Wawel, some of the magnates and knights of Lesser Poland withdrew their support for the Mazovian duke. At the same time (in the summer of 1289) there was a crisis among the coalition partners, as Władysław the Elbow-High decided to pursue his own political agenda. On the other hand, Bolesław II concluded an alliance with the Czech ruler Wenceslaus II and married his sister Cunegonde (1290). At the end of the 13th century, Bolesław II’s relations with Bohemia deteriorated, and the Duke of Mazovia joined the allies of Władysław the Elbow-High. Until the end of Bolesław II’s life (1313), the relations between Władysław the Elbow-High and the Mazovian Piasts were friendly. Royal coronation of Władysław the Elbow-High (1320) alarmed the Mazovian dukes. They foresaw the possibility of the Elbow-High claiming sovereignty over Mazovia and therefore started to cooperate with the Teutonic Order. Despite the complicated relations with the Crown, the dukes of Mazovia tried to maintain friendly neutrality. During the armed conflict between Poland and the Teutonic Order (1330–1332), the troops of Władysław the Elbow-High passed through the Duchy of Płock. However, it was only after Casimir III the Great ascended the throne (1333) that the relations between the Duchy of Mazovia and the Crown gradually improved, which led to the Mazovian Piasts paying homage to the Polish king in 1352.
    Źródło:
    Władysław Łokietek ‒ odnowiciel Królestwa Polskiego. Restaurator Regni Poloniae; 85-111
    9788395991950
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kujawy i ziemia dobrzyńska oraz ich elity rycerskie w Królestwie Władysława Łokietka i Kazimierza Wielkiego w latach 1320–1343
    Cuiavia and Dobrzyń land and their chivalric elites in the kingdom of Władysław the Elbow-High and Casimir the Great in 1320‒1343
    Autorzy:
    Szybkowski, Sobiesław
    Karczewski, Dariusz
    Grabowski, Janusz
    Graczyk, Waldemar
    Wajs, Hubert
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/chapters/25805881.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-17
    Wydawca:
    Archiwum Główne Akt Dawnych
    Tematy:
    Kujawy
    ziemia dobrzyńska
    Władysław Łokietek
    Kazimierz Wielki
    krzyżacy
    rycerstwo
    elity społeczne
    wojna
    Cuiavia
    Land of Dobrzyń
    Władysław the Elbow-High
    Casimir the Great
    Teutonic Knights
    chivalry
    social elites
    war
    Opis:
    Rycerstwo kujawskie i dobrzyńskie w większości zachowało się lojalnie wobec swoich panów przyrodzonych w trudnych latach wojny polsko-krzyżackiej i lat okupacji. Niektórzy spośród nich przypłacili to przymusową emigracją podczas okupacji krzyżackiej z lat 1332‒1337/1343, choć dotyczyło to zapewne jedynie części elity urzędniczej. Słabo poświadczona przez źródła polityka nominacyjna Władysława Łokietka z lat 1320‒1333 i jego syna Kazimierza Wielkiego z lat 1333‒1343 zdaje się wskazywać, że na Kujawach popierali oni przedstawicieli tradycyjnych miejscowych rodzin elitarnych, zwłaszcza wywodzących się z kujawskich linii rodu Pomianów i Leszczyców. Duże znacznie na Kujawach Brzeskich za czasów wspomnianych władców osiągnęli przedstawiciele miejscowej linii rodu Ogonów. Zapewne podobnie było w ziemi dobrzyńskiej, choć tu widać próbę wprowadzenia przez Łokietka na tamtejsze urzędy osób spoza tradycyjnej tamtejszej elity. Zasadniczo za uprawniony należałoby uznać wniosek, że w interesującym nas okresie w elicie rycerskiej wspomnianych dzielnic nie doszło do większych zmian, a na ich kształt na Kujawach Północnych i w ziemi dobrzyńskiej w znacznym stopniu miała wpływ polityka nominacyjna tamtejszych książąt dzielnicowych.
    The vast majority of Cuiavia and Dobrzyń knights remained loyal to their ancestral lords during the difficult years of the Polish-Teutonic Order war and occupation. Some of them paid for it with forced emigration during the Teutonic occupation of 1332‒1337/1343, although this probably affected only some of the clerical elite. The appointment policy of Władysław the Elbow-High (1320‒1333) and his son Casimir the Great (1333‒1343), poorly documented by the sources, seems to indicate that in Cuiavia they supported representatives of traditional local elite families, especially those descending from the Cuiavian line of the Pomian and Leszczyc houses. In Brześć-Cuiavia, during the reign of the above-mentioned kings, representatives of the local line of the Ogon house have achieved great significance. The situation in Dobrzyń land was probably similar, although in this case one can see an attempt by the Elbow-High to install people from outside the traditional local elite in the local offices. In principle, we may conclude that in the period in question there were no major changes among the chivalric elite of the above-mentioned provinces, and their formation in Northern Cuiavia and the Dobrzyń land was largely influenced by the appointment policy of the local provincial princes.
    Źródło:
    Władysław Łokietek ‒ odnowiciel Królestwa Polskiego. Restaurator Regni Poloniae; 223-244
    9788395991950
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czym kierowali się kronikarze czescy w relacjach o Władysławie Łokietku
    Czech historians approach to reporting activities of Władysław the Elbow-High
    Autorzy:
    Barciak, Antoni
    Grabowski, Janusz
    Graczyk, Waldemar
    Wajs, Hubert
    Karczewski, Dariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/chapters/25806608.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-17
    Wydawca:
    Archiwum Główne Akt Dawnych
    Tematy:
    Władysław Łokietek
    Królestwo Czech
    kronikarze czescy
    Wladyslaw the Elbow-High
    Czech Kingdom
    Czech chroniclers
    Opis:
    Postawione w tytule pytanie dotyczy w istocie postrzegania Władysława Łokietka, przez średniowiecznych kronikarzy czeskich. Czasy Łokietka to istotnie okres przełomowy dla dalszych stosunków polsko-czeskich. Obraz polskiego księcia i potem króla, utrwalił Piotr, drugi z autorów, ważnego źródła jakim jest Kronika zbrasławska. Jego przekaz stał się podstawowym źródłem dla kolejnych kronikarzy, nie wnoszących przy tym zasadniczych uzupełnień. Powielając podstawowe informacje, unikali pozytywnej oceny Łokietka, którą dostrzec można w dziele kronikarza Piotra przy informacji o jego śmierci. Lekceważony początkowo książę Łokietek, który doszedł do korony, a jego koronacja, uznana wprawdzie za uzurpację, stała się przełomem w jego postrzeganiu przez wspomnianego kronikarza, oznaczając równoczesne zaprzepaszczenie realizacji idei połączenia ziem polskich z Czechami, co w mniemaniu kronikarza zapowiadała polska koronacja Wacława II w Gnieźnie na króla Polski. Cały wysiłek pisarski Piotra koncentrował się odtąd na pomniejszaniu znaczenia koronacji, co nie oznaczało jednak deprecjonowania samej osoby Łokietka. Deprecjonowanie koronacji Łokietka opierało się zasadniczo na trzech podstawach: 1) że była rezultatem korupcji, 2) że koronowano mało znaczącego księcia polskiego, który był sprawcą wielu krzywd zadanych kolejnym czeskim władcom, 3) że miała miejsce w Krakowie, a miejscem koronacji polskiej Wacława II było Gniezno. Łokietek został uznany przez kronikarza za króla krakowskiego, bo tytuł króla Polski przynależał do Jana Luksemburskiego.
    The times of Władysław the Elbow-High were indeed crucial for Polish-Czech relations. The largest and most comprehensive chronicle regarding this monarch was written by his contemporary from Zbraslav, Peter, who was a close associate of the Czech king Charles IV and a continuator of the highly regarded chronicle started by another Cistercian from Zbraslav, Otto. The image of the Polish prince, and later king, with numerous political comments on his actions and achievements, was recorded by the above-mentioned Peter. His account has become the primary source for subsequent chroniclers, who copied from this work without contributing any substantial additions. While copying the basic information, they generally avoided any forms of positive opinions about Władysław the Elbow-High, which can be found in the information about his death in Peter’s chronicle. Deprecation of Władysław the Elbow-High’s coronation was essentially based on three arguments: 1) that it was achieved by corruption, 2) that it was a crowning of an insignificant Polish prince who had been the perpetrator of many wrongs inflicted on successive Bohemian rulers, and 3) that it was held in Cracow, while the place of the Polish coronation of Wenceslaus II was Gniezno. Władysław the Elbow-High was recognized by the chronicler only as King of Cracow, because the title of King of Poland belonged to John of Luxembourg.
    Źródło:
    Władysław Łokietek ‒ odnowiciel Królestwa Polskiego. Restaurator Regni Poloniae; 213-221
    9788395991950
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Książęta śląscy wobec Władysława Łokietka i jego koronacji
    Position of Silesian dukes with regard to Władysław the Elbow-High and his coronation
    Autorzy:
    Sperka, Jerzy
    Grabowski, Janusz
    Graczyk, Waldemar
    Wajs, Hubert
    Karczewski, Dariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/chapters/25806604.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-17
    Wydawca:
    Archiwum Główne Akt Dawnych
    Tematy:
    Władysław Łokietek
    książęta śląscy
    Śląsk
    Silesian princes
    Silesia
    Opis:
    Koronacja Władysława Łokietka symbolizująca odrodzenie Królestwa Polskiego stworzyła dla dzielnicowych książąt śląskich nową sytuację polityczną. Ci jednak nadal tkwili w epoce rozbicia dzielnicowego, a myśl o uznaniu władzy zwierzchniej krakowskiego monarchy utrudniały powszechne przekonanie o równości wszystkich książąt polskich i ich jednakowe prawo do odziedziczonej ojcowizny. Dużą część Piastów śląskich była nastawiona negatywnie do Władysława Łokietka jako uzurpującego sobie przewodnictwo wśród książąt polskich. Łokietek z kolei widział w nich swoich konkurentów, gotowych może nie tyle odebrać mu koronę, ile zająć utracone ziemie. W okresie poprzedzającym koronację najlepsze stosunki polityczne miał Łokietek z drobnymi książętami górnośląskimi, sąsiadującymi od zachodu z ziemią krakowską oraz z książętami linii świdnickiej. Łokietek próbował wykorzystać swoją pozycję, wchodząc w sojusze podbudowywane zawieranymi z jego inspiracji małżeństwami, występował w roli arbitra (konflikt między książętami wrocławsko-legnickimi i głogowsko-oleśnickimi), budując swoją pozycję i prestiż. Sukcesy Łokietka wobec książąt śląskich okazały się jednak nietrwałe. Rozwiązanie siłowe nie wchodziło w grę, ponieważ możliwości króla polskiego, jego ewentualnych działań militarnych, były ograniczone. Wydaje się, że sytuacja przerosła zdolności polityczne polskiego króla i jego otoczenia, a w efekcie król Jan Luksemburski, dysponujący przewagą polityczno-ekonomiczną, w latach 1327‒1329 zhołdował większość książąt śląskich.
    The coronation of Władysław the Elbow-High, symbolizing the rebirth of the Kingdom of Poland, put the dukes of Silesian provinces in a new political situation. However, they were still stuck in the era of the fragmentation, and the common belief about the equality of all Polish dukes and their equal right to the inherited patrimony made it difficult to consider recognizing the supreme power of the Cracow monarch. Many of the Silesian Piasts were negatively inclined towards Władysław the Elbow-High, perceiving him as usurping the leadership among the Polish dukes. In turn, Władysław saw them as his competitors, prepared maybe not to strip him of the crown, but to take the lost lands. In the period preceding the coronation, Władysław the Elbow-High enjoyed the best political relations with minor dukes of Upper Silesia, neighbouring to the west with Cracow territories, and with the dukes of the Świdnica line. Władysław the Elbow-High tried to take advantage of his position by entering into alliances underpinned by marriages concluded at his inspiration, acting as an arbiter (the conflict between the dukes of Wrocław-Legnica and Głogów-Oleśnica), building up his position and prestige. Elbow-High’s successes against the Silesian dukes, however, proved short-lived. A forcible solution was out of the question, as the Polish king’s capacity for military action was limited. The situation seems to have surpassed the political skills of the Polish king and his entourage, and as a result, King John of Luxembourg, possessing political and economic advantage, in the years 1327–1329 accepted a vow of fealty from most of the Silesian dukes.
    Źródło:
    Władysław Łokietek ‒ odnowiciel Królestwa Polskiego. Restaurator Regni Poloniae; 113-134
    9788395991950
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Buntownicy czy niesłusznie oskarżeni? Bożogrobcy miechowscy i ich relacje z Władysławem Łokietkiem
    Rebels or unjustly accused? Order of the Holy Sepulchre in Miechów and their relations with Władysław the Elbow-High
    Autorzy:
    Rajman, Jerzy
    Grabowski, Janusz
    Graczyk, Waldemar
    Wajs, Hubert
    Karczewski, Dariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/chapters/26125189.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-17
    Wydawca:
    Archiwum Główne Akt Dawnych
    Tematy:
    klasztor bożogrobców
    Miechów
    bunt wójta Alberta
    Kraków
    Władysław Łokietek
    konfiskaty
    wieża obronna przy kościele
    Monastery of the Holy Sepulcher
    rebellion of mayor Albert
    confiscations
    defensive tower at the church
    Opis:
    Autor podjął temat relacji między klasztorem bożogrobców w Miechowie a księciem Władysławem Łokietkiem. Relacje te z winy księcia układały się źle. Książę odpowiada zarówno za zniszczenia miasta i klasztoru, jak i konfiskatę Chmielowa w latach 1304‒1305. Można wykazać, że książę, po objęciu tronu krakowskiego w 1306 r., zmierzał do ograniczenia autonomii Miechowa i do podporządkowania sobie klasztoru. Na podstawie analizy bull papieskich z 12 października 1311 r. autor wykazuje, że klasztor miechowski domagał się od księcia Władysława zarówno zaprzestania nakładania nań świadczeń pieniężnych, jak i zwrotu utraconych dóbr. Fakt, że książę zwrócił Chmielów (przed marcem 1313 r.) oznacza, że musiał się ugiąć przed interwencją papieską. W artykule starano się udowodnić, że klasztor miechowski nie brał udziału w buncie wójta Alberta, a dominująca w historiografii opinia nie ma uzasadnienia w źródłach. Autor analizuje następnie hipotetyczne przyczyny wybudowania w Miechowie w 1311 r. wieży obronnej, przyjmując, że stało się to z rozkazu księcia, jak i wycofania załogi wojskowej z Miechowa w 1314 r. To ostatnie wydarzenie autor wiąże z opanowaniem Wielkopolski przez księcia Władysława.
    The author discusses the relations between the monastery of the Holy Sepulchre in Miechów and Duke Władysław the Elbow-High. These relations, by the fault of the duke, were very bad. The duke was responsible both for the destruction of the town and the monastery, as well as confiscation of Chmielów in 1304‒1305. It can be demonstrated that the duke, after ascending to Cracow’s throne in 1306, sought to limit Miechów’s autonomy and to bring the monastery under his control. Based on the analysis of papal bulls from 12 October 1311, the author demonstrates that Miechów monastery demanded from Duke Władysław to stop imposing monetary levies on it, and to return the lost lands. The fact that the duke returned Chmielów (before March 1313) means that he must have yielded to papal intervention. The article tries to prove that the Miechów monastery did not participate in Mayor Albert’s rebellion, and the opinion prevalent in historiography is not justified by the sources. The author then analyses hypothetical reasons for building a defensive tower in Miechów in 1311, assuming that it was done on the Duke’s order, as well as for withdrawing the military detachment from Miechów in 1314. The author attributes the latter event to Duke Władysław’s conquest of Greater Poland.
    Źródło:
    Władysław Łokietek ‒ odnowiciel Królestwa Polskiego. Restaurator Regni Poloniae; 179-198
    9788395991950
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Władysław Łokietek a klasztor cystersów w Szczyrzycu
    Władysław the Elbow-High and the Cistercian monastery in Szczyrzyc
    Autorzy:
    Marszalska, Jolanta M.
    Grabowski, Janusz
    Graczyk, Waldemar
    Wajs, Hubert
    Karczewski, Dariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/chapters/25805886.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-17
    Wydawca:
    Archiwum Główne Akt Dawnych
    Tematy:
    Szczyrzyc
    opactwo
    klasztor
    przywileje
    Władysław Łokietek
    monastery
    abbey
    privileges
    Opis:
    Klasztor cystersów w Szczyrzycu został ufundowany przez wojewodę krakowskiego Teodora Gryfitę w 1234 r. w Ludźmierzu i ok. 1243 r. przeniesiony do Szczyrzyca. Praktycznie do końca XIII w. trwał intensywny rozwój podstaw działalności gospodarczej klasztoru. W wieku XIV zauważalne stają się procesy kolonizacyjne i osadnicze w dobrach klasztornych. Impulsem do tych zmian był przywilej udzielony przez księcia Władysława Łokietka 29 maja 1308 r. cystersom w Szczyrzycu, dzięki któremu otrzymali prawo zakładania wsi na prawie magdeburskim w swoich dobrach. Na mocy udzielonego przywileju osadnicy klasztorni mieli podlegać władzy sądowniczej cystersów lub ustanowionych przez nich sołtysów. Korzystając z udzielonego przywileju, opat szczyrzycki Dionizy 24 sierpnia 1327 r. wraz ze swoim konwentem i wójtem Bochni Albertem udzielił przywileju Pawłowi, na założenie miejscowości po obu stronach rzeki Czarny Dunajec. Założona miejscowość miała być zwolniona przez okres 16 lat z zobowiązań poddańczych. Również w 1337 r. opat Dionizy wydał dokument dla Mikołaja Kuznicha, nadając mu prawo wykarczowania lasów dla założenia osady nad rzeczką Lepietnicą, naprzeciw Krauszowa i lasów leżących po obu brzegach Dunajca i Rogoźnika, nazwaną Ludźmierz. Dokument wylicza również różne prawa i obowiązki sołtystwa, w tym zwolnienie z danin na rzecz klasztoru na 18 lat. Przywilej Władysława Łokietka odegrał dużą rolę w gospodarczej aktywności cystersów ze Szczyrzyca i stał się ważnym czynnikiem realizacji ich polityki osadniczej i agrarnej.
    The Cistercian monastery in Szczyrzyc was founded by Voivode of Cracow, Teodor Gryfita, in 1234 in Ludźmierz and transferred to Szczyrzyc around 1243. Practically until the end of the 13th century the monastery intensively developed its economic base. In the 14th century, colonization and settlement processes in the lands belonging to the monastery became more pronounced. The impulse for these changes was the privilege granted to the Cistercians in Szczyrzyc by Duke Władysław the Elbow-High on 29 May 1308, which gave them the right to establish villages under the Magdeburg Law on their lands. By virtue of the privilege granted, the monastic settlers were to be subject to the judicial power of the Cistercians or village administrators appointed by them. Exercising the privilege, the abbot of Szczyrzyce Dionysius, together with his convent and Albert, the mayor of Bochnia, on 24 August 1327 granted a privilege to Paweł to establish a village on both sides of the Czarny Dunajec river. The village was to be exempt from all serf obligations for a period of 16 years. Also in 1337, abbot Dionysius issued a document for Mikołaj Kuznich granting him the right to clear forests in order to build a settlement by the Lepietnica river, opposite Krauszów and opposite the forests lying on both banks of the Dunajec and Rogoźnik rivers, called Ludźmierz. The document also lists various rights and obligations of the village administrator, including the freedom from paying tribute to the monastery for 18 years. Władysław the Elbow-High’s privilege had a significant bearing on economic activity of the Cistercians from Szczyrzyc and became an important factor in carrying out their settlement and agrarian policy on their lands.
    Źródło:
    Władysław Łokietek ‒ odnowiciel Królestwa Polskiego. Restaurator Regni Poloniae; 167-177
    9788395991950
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-6 z 6

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies