- Tytuł:
-
Zastosowanie wskaźnika urzeźbienia powierzchni sandrowych jako informacji o charakterze drenażu lądolodu Wisły na Pomorzu
Application of a relief intensity coefficient of outwash plain surfaces as the information about the vistula glacier drainage nature in Pomerania - Autorzy:
- Szafraniec, J.
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/295092.pdf
- Data publikacji:
- 2010
- Wydawca:
- Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich
- Tematy:
-
sandry
Pomorze
zlodowacenie Wisły
wskaźnik urzeźbienia
odpływ wód lodowcowych
szarża lodowcowa
outwash plains
Pomerania
Vistulian glaciation
relief intensity factor
meltwater runoff
glacier surge - Opis:
-
Wskaźnik urzeźbienia pozwala opisywać stopieńurozmaicenia rzeźby młodoglacjalnej. Umożliwia wstępne rozpoznawanie obrazu morfometrycznego form strefy marginalnej. Ponadto można wykorzystać go do analizy porównawczej analogicznych form w różnych szerokościach geograficznych oraz niezależnie od przyjętego pola odniesienia modelu. Wskaźnik ten zastosowano do analizy morfometrycznej sandrów Pomorza. Na bazie analogii do współczesnych form, procesów i prawidłowości wyróżniono 4 typy powierzchni sandrowych. Każdy z nich jest informacją o rodzaju odpływu wód lodowcowych i ma ścisły związek ze stanem dynamicznym lądolodu oraz charakterem deglacjacji obszaru. Wszystkie typy stanowią schemat rozwoju powierzchni sandrowych w odpowiedzi na wygasanie zlodowacenia. Najlepiej opisuje to model ewolucji lodowców spitsbergeńskich w odpowiedzi na zmiany klimatu. Elementem tego modelu są lodowce szarżujące. Również dla terenu Pomorza na bazie wielu przesłanek geologicznych i geomorfologicznych przyjęto jako wielce prawdopodobną hipotezę, że wyprowadzające loby skraju lądolodu Wisły miały charakter szarżujących jęzorów. Przyspieszyły one zanik zlodowacenia tam, gdzie recesja lądolodu odbywała się skokowo, przerywana epizodami transgresji w czasie fazy aktywnej szarży.
The relief intensity coefficient allows describing the mark of the young-glacial relief diversity. It enables preliminary pattern recognition of forms of the marginal zone. Moreover it is possible to use it for the comparative analysis of analogous forms in different latitudes, irrespective of the used model resolution. The coefficient was used for the morphometric analysis of the Pomeranian outwash plains. On the basis of the observed contemporary forms and processes (Spitsbergen, Iceland) four types of outwash plain surfaces were distinguished. Each of them informs about the meltwater runoff nature. All types could be considered as a scheme of the outwash surfaces development and seem to be the response for the glaciation termination. The model of the Spitsbergen glaciers evolution due to climate changes is also the best description for Pomerania. Surging glaciers are the element of this model. It is possible to consider the hypothesis that outlet lobes of the vistula ice sheet edge also could be surging tongues. They accelerated the deglaciation and the ice sheet recession was progressing interrupted by advance episodes during the active phase of the surge. - Źródło:
-
Landform Analysis; 2010, 13; 117-128
1429-799X - Pojawia się w:
- Landform Analysis
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł