Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Tatra Mountains" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Tadeusz i Stefan Zwolińscy: przyczynek do biografii speleologicznej
Autorzy:
Lewkowicz, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2034867.pdf
Data publikacji:
2021-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Tadeusz Zwoliński
Stefan Zwoliński
speleohistory
Tatra Mountains
speleohistoria
Tatry
Opis:
The research aim of the article was to present the broadly understood speleological activity of the brothers Tadeusz and Stefan Zwoliński. The text presents biographies of both described characters, then the individual stages of their speleological activity are analyzed in detail, and in the end the legacy of the Zwoliński brothers is characterized. The speleological activity of the Zwoliński brothers lasted several dozen years in total: it began during the Austro-Hungarian period, was continued with many successes in the interwar period and ended after the Second World War in the Polish People’s Republic. At the threshold of their activity, only 44 caves in the Polish Tatras were known. The activity of the Zwoliński brothers finally brought the knowledge of nearly 120 new cave facilities. Their various publications also provided a model for the development of cave documentation and influenced the tourist and scientific activities carried out there. The article is a contribution to further research on the history of Polish speleology.
Celem badawczym artykułu było ukazanie szeroko rozumianej działalności speleologicznej braci Tadeusza i Stefana Zwolińskich. W tekście przedstawione zostały biogramy obu opisywanych postaci, następnie szczegółowo poddano analizie poszczególne etapy ich aktywności speleologicznej, w zakończeniu zaś scharakteryzowano dziedzictwo, jakie zostawili po sobie Zwolińscy. Aktywność speleologiczna braci Zwolińskich trwała łącznie kilkadziesiąt lat: rozpoczęła się jeszcze w okresie istnienia Austro-Węgier, kontynuowana była z wieloma sukcesami w dwudziestoleciu międzywojennym i zakończyła się po II wojnie światowej w Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej. U progu ich aktywności znanych było zaledwie 44 jaskiń w Tatrach Polskich. Działalność Zwolińskich przyniosła ostatecznie poznanie blisko 120 nowych obiektów. Ich różnego rodzaju publikacje dostarczyły również wzoru do opracowywania dokumentacji jaskiń i wpłynęły na prowadzoną w nich działalność turystyczną i naukową. Artykuł stanowi przyczynek do dalszych badań dotyczących historii polskiej speleologii.
Źródło:
Polish Biographical Studies; 2021, 9; 219-251
2353-9291
Pojawia się w:
Polish Biographical Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zmienność właściwości fizycznych pokrywy śnieżnej na Hali Gąsienicowej w kontekście zagrożenia lawinowego
Variability of Physical Properties of Snow Cover at Hala Gąsienicowa in Terms of Avalanche Danger
Autorzy:
Stachura, Gabriel
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1818549.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polskie Towarzystwa Geofizyczne
Tematy:
pokrywa śnieżna
lawiny
Hala Gąsienicowa
Tatry
snow cover
avalanches
Tatra Mountains
Opis:
W artykule dokonano analizy zróżnicowania gęstości oraz twardości warstw pokrywy śnieżnej w profilu w zależności od przebiegu metamorfozy śniegu. Porównano także ich przebieg sezonowy względem ogłaszanego przez Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe (TOPR) stopnia zagrożenia lawinowego. Celem analizy jest dokładniejsze poznanie oraz weryfikacja już znanych mechanizmów metamorfozy śniegu, w szczególności w odniesieniu do stabilności pokrywy śnieżnej. Gęstość i twardość są właściwościami fizycznymi pokrywy śnieżnej określanymi w ramach szczegółowych badań pokrywy śnieżnej. Badania te wykonywane są raz w tygodniu na Stacji Badań Niwalnych IMGW-PIB na Hali Gąsienicowej. Bazowy zbiór danych do przeprowadzenia analizy stanowiło 141 szczegółowych badań pokrywy śnieżnej wykonanych w latach 2007/2008 – 2016/2017 wraz z dobowymi danymi meteorologicznymi z tego okresu. Porównanie przebiegu sezonowego dokonano na przykładzie trzech sezonów: 2011/2012, 2012/2013 oraz 2016/2017. Zaproponowana przez Kłapową (1980) granica metamorfozy topnieniowej o wartości 400 kg/m3 przypada na pierwszy kwartyl zbioru gęstości dla topniejącego śniegu (gat. 6), co potwierdza prawidłowość jej określenia. Rozstęp gęstości oraz rozstęp twardości dobrze odzwierciedlają zmienność zagrożenia lawinowego przez większą część sezonu. Ze względu na specyfikę parametru twardości, większe zróżnicowanie wykazuje rozstęp gęstości i to ten parametr w sposób bardziej dokładny potrafi oddać zmiany stabilności pokrywy śnieżnej. Niemniej jednak, w sytuacji małej grubości pokrywy śnieżnej oraz w początkowej fazie akumulacji pokrywy śnieżnej jego stosowalność jest bardzo ograniczona - wówczas pomocną informację o stanie pokrywy śnieżnej niesie ze sobą rozstęp twardości, który uwzględnia także cienkie warstwy pokrywy śnieżnej. Rozstęp twardości może być zatem traktowany jako wielkość uzupełniająca dla rozstępu gęstości. Przedstawione w artykule zależności wyznaczone dla Hali Gąsienicowej mogą być pomocne do lokalnej oceny stabilności pokrywy śnieżnej w terenie lawinowym na obszarze całych Tatr oraz w wyższych partiach Karpat.
In this paper the variability of density and hardness of a snow layer has been analysed in relations to metamorphism stage. Furthermore, a comparison between their variability and the level of avalanche danger announced by Tatra Volunteer Rescue Service has been made. The purpose of the analysis is to get to know better about the rules of snow metamorphosis as well as to verify the already known ones, particularly regarding the stability of a snowpack. Snow density and hardness are physical properties of snow layer specified during detailed snowpack investigations. The investigations are conducted weekly at the Nival Research Station of Institute of Meteorology and Water Management at Hala Gąsienicowa (Tatra Mts). The original data base comprises 141 detailed snowpack investigations conducted in winter seasons 2007/2008 – 2016/2017 as well as meteorological data from that time. The comparison of a seasonal variability was exemplified by presenting three seasons – 2011/2012, 2012/2013 and 2016/2017. A limit of wet snow metamorphism assumed by Kłapowa (1980) to be 400 kg/ m3 falls close to the first quartile of density dataset for melting snow (form 6) what in fact confirms her assumption. Density and hardness range reflect well the variability of avalanche danger during most of a season. Due to a specific nature of hardness parameter, it is density range that shows bigger variability and therefore is able to reflect changes in a snowpack stability more accurately. Nevertheless, in case of poor snow depth as well as at the beginning of snow accumulation its application is limited. In such cases hardness range carries a helpful piece of information about the state of a snow cover as it takes into account also thin layers in a snowpack. Hardness range could be therefore considered a complementary parameter to density range. The relations presented in an article, which has been observed for Hala Gąsienicowa, could be useful for a local evaluation of snowpack stability in an avalanche area in Tatra Mts as well as in higher parts of Carpathian Mts.
Źródło:
Przegląd Geofizyczny; 2020, 1-2; 23--39
0033-2135
Pojawia się w:
Przegląd Geofizyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zakopane i Tatry fin de siècle. Jan Kasprowicz – podróże artysty
Fin de siècle in Zakopane and the Tatra Mountains. Jan Kasprowicz – the travels of an artist
Autorzy:
Święcicki, Klaudiusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1370611.pdf
Data publikacji:
2020-12-22
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Tatry
Zakopane
Jan Kasprowicz
podróże
inteligencja
the Tatra Mountains
travels
intelligentsia
Opis:
Artykuł omawia proces kształtowania się zainteresowania Zakopanem i kulturą Podhala w drugiej połowie XIX w. oraz na początku wieku XX. Porusza problem nabywania przez górali narodowej tożsamości. Charakteryzuje środowisko zakopiańskiej elity inteligenckiej i artystycznej. Podejmuje próbę analizy, w jaki sposób fascynacja tatrzańskim krajobrazem oraz góralską kulturą wpłynęła na ukształtowanie się jednego z mitów fundujących nowoczesną, narodową tożsamość. Jednocześnie stara się ukazać, jak artyści oddziaływali na rozwój Zakopanego jako kurortu. Pokazuje także wpływy bohemy artystycznej na przemiany kultury podhalańskich górali. W drugiej części artykułu omówiono związki poety Jana Kasprowicza z Podhalem. Przedstawiono jego peregrynacje do Zakopanego i Poronina. Na wybranym przykładzie z twórczości podjęto próbę analizy fascynacji poety Tatrami i góralską kulturą.
The article discusses the process of increased interest in Zakopane and Podhale culture in the second half of the 19th century and at the beginning of the 20th century. Discusses the problem of highlanders acquiring national identity. Characterizes the environment of the intellectual and artistic elite of Zakopane. Attempts to analyse how fascination with the Tatra landscape and highlander culture infuenced the formation of one of the myths that fund modern national identity. Tries to show how the artists infuenced the development of Zakopane as a holiday spa. It also shows the impact of bohemia on the transformation of the culture of highlanders in the Podhale region. The second part of the article discusses the relationship of the poet Jan Kasprowicz with Podhale. His peregrinations to Zakopane and Poronin were presented. On the selected example from creativity, an attempt was made to analyse the poet’s fascination with the Tatra Mountains and highlander culture.
Źródło:
Galicja. Studia i materiały; 2020, 6; 309-335
2450-5854
Pojawia się w:
Galicja. Studia i materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zróżnicowanie i sezonowa zmienność chemizmu wybranych źródeł zlewni Potoku Olczyskiego w Tatrach
Autorzy:
Wójcik, Sabina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/634041.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
spring
water physico-chemical properties
Tatra Mountains
źródło
cechy fizyczno-chemiczne wód
Tatry
Opis:
W pracy przedstawiono wpływ budowy geologicznej oraz warunków meteorologicznych na zróżnicowanie i sezonową zmienność chemizmu trzech źródeł w lewobrzeżnej części zlewni Potoku Olczyskiego. Podczas prac terenowych zmierzono podstawowe cechy fizyczno-chemiczne wody oraz wydajność źródeł metodą wolumetryczną, a w laboratorium IGiGP UJ metodą chromatografii jonowej oznaczono stężenie jonów, w tym jonów głównych, związków biogennych i mikroelementów. Stwierdzono wpływ budowy geologicznej na skład chemiczny badanych wód oraz zmienność ich chemizmu w ciągu roku, spowodowaną głównie opadami deszczu i topnieniem pokrywy śnieżnej.
The paper presents the influence of two factors: geology and meteorological conditions on the differentiation and the seasonal variability of the head waters chemism in the Olczyski Stream catchment in the Tatra Mts. During field work basic physico-chemical properties of water and the springs discharge were measured using the volumetric method. In the hydro-chemical laboratory of the IGiGP UJ were marked the ion concentration: Ca2+, Mg2+, Na+, K+, NH4+, Li+, HCO3-, SO42-, Cl-, NO3-, NO2-, F-, Br- (DIONEX ISC-2010). The total hardness (To), carbonate (Tw), not carbonate (Tnw) mineralization (M) and concentrations H+ were calculated. The characterized physico-chemical properties were analysed both for the passive (I–III, X–XII) and active (IV–IX) periods of the year. Water of the investigated sources is low alkaline, normal, soft and sweet. According to Mainzer’s efficiency classification the Eliasz springs belong to class V, while that No. 3 to class VI (Pazdro 1977). According to the Szczukariew-Prikłoński classification these waters belongs to the HCO3–Ca–Mg type (Maciaszczyk 1987). Minimum average values of ion concentrations were found during the active period, maximum – during the passive one; however these values in both the periods are similar. The research showed the occurrence of spatial differentiation and seasonal variability of water physico-chemical properties of the investigated springs. In the spatial differentiation of these properties appeared the influence of geology of the springs alimony area. In turn, the seasonal variability of physico-chemical properties derives from meteorological conditions before and during fieldwork. The highest concentrations of most ions occurred during autumn and winter low waters, while the lowest ones during high waters caused be snow melting and rainfall. Similar results were by A. Wolanin and M. Żelazny (2010), which allows to state that the studied springs are characterized with a typical reaction to atmospheric conditions.
Źródło:
Prace Geograficzne; 2012, 128; 65-80
1644-3586
Pojawia się w:
Prace Geograficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polsko-czechosłowackie powiązania w działalności Walerego Goetla (1889–1972)
Polish-Czech relations in the activity of Walery Goetl (1889–1972)
Autorzy:
Wójcik, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2054585.pdf
Data publikacji:
2015-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Walery Goetel
the Tatra Mountains
the Pieniny
Czechoslovakia
Radim Kettner
Tatry
Pieniny
Czechosłowacja
Opis:
The text presents the figure of Walery Goetel, who in the first half of the twentieth century and at the beginning of the second half of this century worked hard to protect the geological and natural values of the Tatra Mountains. Through his research activities, the scientist fostered Polish-Czechoslovak cooperation, an easy task particularly in the interwar period. Notwithstanding a difficult geopolitical situation, together with researchers from the Czech Republic and Slovakia, Walery Goetel attempted to establish a national park for the whole Tatras. It was intended that researchers would carry out their studies within the park, and its natural assets would be enjoyed by both Polish and Czechoslovak tourists. Even after the annexation of Zaolzie by Poland in 1938, Walery Goetel looked for every opportunity to work with Czechoslovak scholars, criticising the policy of his own government towards the southern neighbour. The Polish geologist’s commitment resulted in the establishment of landscape parks at the Polish-Czechoslovakian borderline after the Second World War.
Źródło:
Historia Slavorum Occidentis; 2015, 1(8); 178-191
2084-1213
Pojawia się w:
Historia Slavorum Occidentis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Jeszcze mi zostały do tej korony Tatr Wysokich dwa szczyty…” Góry w twórczości Wojciecha Kuczoka
Autorzy:
Stępień, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1830321.pdf
Data publikacji:
2020-01-29
Wydawca:
Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej
Tematy:
Wojciech Kuczok
Tatry
górale
literatura
alpinizm
speleologia
Tatra mountains
highlanders
literature
mountaineering
spelunking
Opis:
Artykuł koncentruje się na funkcjach estetycznych i ideologicznych tematyki górskiej i związanej z mieszkańcami gór obecnych w prozie Wojciecha Kuczoka, znanego pisarza, alpinisty i speleologa. Kultura górali tatrzańskich (język i zwyczaje) pojawia się już we wczesnych opowiadaniach Kuczoka i powraca w późniejszej twórczości (opowiadaniach, powieściach, esejach filmowych, formach autobiograficznych). Głównym tematem tekstu jest powieść Spiski. Przygody tatrzańskie (łącząca realizm z fantazją) i Poza światłem, pierwsze dzieło non-fiction Kuczoka, opisujące jego podróże po Polsce i za granicą, a także wyprawy w wysokie góry i do jaskiń.
Źródło:
Świat i Słowo; 2019, 33, 2; 127-146
1731-3317
Pojawia się w:
Świat i Słowo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Jurassic–Cretaceous transition in the High-Tatric succession (Giewont Unit, Western Tatra Mts, Poland): integrated stratigraphy and microfacies
Autorzy:
Lodowski, Damian Gerard
Pszczółkowski, Andrzej
Wilamowski, Andrzej
Grabowski, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2023960.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
microfossils
rock magnetism
carbon isotopes
Western Carpathians
Tatra Mountains
mikroskamieniałości
skała magnetyczna
izotopy węgla
Karpaty Zachodnie
Tatry
Opis:
Herein are presented the results of detailed bio - (calcareous dinocysts, calpionellids, foraminifers, saccocomids) and chemostratigraphic (δ13C) studies combined with high-resolution microfacies, rock magnetic and gamma-ray spectrometry (GRS) investigations performed on the upper Kimmeridgian-upper Valanginian carbonates of the Giewont succession (Tatricum, Giewont and Mały Giewont sections, Western Tatra Mountains, Poland). The interval studied covers the contact between the Raptawicka Turnia Limestone (RTL) Fm. and the Wysoka Turnia Limestone (WTL) Fm. Their sedimentary sequence is composed of micrites, pseudonodular limestones, cyanoid packstones, lithoclastic packstone and encrinites. A precise correlation with the previously published Mały Giewont section is ensured by biostratigraphy, rock magnetic and GRS logs. The methodology adopted has enabled the recognition of two stratigraphic discontinuities, approximated here as corresponding to the latest Tithonian-early (late?) Berriasian and the early Valanginian. The hiatuses are evidenced by biostratigraphic data and the microfacies succession as well as by perturbations in isotopic compositions and rock magnetic logs; they are thought to result from a conjunction of tectonic activity and eustatic changes. A modified lithostratigraphic scheme for the Giewont and the Osobita High-Tatric successions is proposed. The top of the RTL Fm. falls in the upper Tithonian, where cyanoid packstones disappear. At the base of the WTL Fm. a new Giewont Member is defined as consisting of a basal lithoclastic packstone and following encrinites.
Źródło:
Acta Geologica Polonica; 2022, 72, 1; 107--135
0001-5709
Pojawia się w:
Acta Geologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ukształtowanie powierzchni terenu a wartości metryk krajobrazowych w górach wysokich na przykładzie Tatr
Autorzy:
Niedźwiecki, Jan
Kolecka, Natalia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/634045.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
landscape metrics
high mountain landscape
Tatra Mountains
3D approach
metryki krajobrazowe
krajobraz wysokogórski
Tatry
podejście 3D
Opis:
W niniejszej pracy zaprezentowano wyniki porównania wartości wybranych metryk krajobrazowych otrzymanych na podstawie obliczeń wykonanych dwiema metodami: metodą tradycyjną, w której pomiarów dokonuje się po zrzutowaniu mozaiki jednostek przestrzennych na powierzchnię planimetryczną, oraz metodą uwzględniającą trzeci wymiar krajobrazu – opartą na analizie numerycznego modelu terenu. Badania wykazały, że zastosowane metody mogą mieć wpływ na uzyskany obraz struktury krajobrazu wysokogórskiego. Ponadto w pracy zawarto uwagi dotyczące obliczania średniej szorstkości powierzchni oraz analiz wykonywanych przy wykorzystaniu pól geometrycznych w danym typie krajobrazu.
The aim of the authors was to compare values of 2D and 3D landscape metrics in high mountains. The first part of the work takes into consideration the spatial structure of vegetation (the rank of landscape facias/ecotopes) of Kocioł Goryczkowy Świński, which was investigated in 1999 by Anna Kozłowska and Anna Jakomulska. The calculation of landscape metrics is resumed using the true surface geometries and compared with the result of traditional measurements on a reference plane. In the second part of the paper, a set of commonly used landscape metrics is calculated for the geocomplexes (rank of uroczysko unit) in the Morskie Oko catchment using both true surface and plain geometries. Finally average surface roughness is computed for the both study areas and some remarks for landscape metrics computed for geometric fields are given. The comparison shows that appropriate 2D and 3D metrics may differ significantly. Moreover, there is a strong correlation between the size of the discrepancy and the surface slope. For that reason, it is very important to distinguish between 2D and 3D metrics and to use them consciously, according to the particular problem.
Źródło:
Prace Geograficzne; 2012, 128; 81-98
1644-3586
Pojawia się w:
Prace Geograficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Neptunian dykes penetrating the Lower Jurassic Dudziniec Formation in the autochthonous High-Tatric succession, Tatra Mountains, Western Carpathians, Poland
Autorzy:
Łuczyński, P.
Jezierska, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/139207.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
neptunian dykes
Dudziniec Formation
Lower Jurassic
High-Tatric Succession
Tatra Mountains
dajki neptuniczne
formacja Dudzińca
jura dolna
Tatry
Opis:
The Lower Jurassic to Aalenian carbonate-clastic Dudziniec Formation exposed in the autochthonous unit of the Tatra Mountains (Kościeliska Valley) hosts neptunian dykes filled with various deposits. The development of the fissures took place in multiple stages, with the same fractures opening several times, as is indicated by their architecture, occurrence of internal breccias and arrangement of the infilling sediments. Various types of internal deposits were derived in a different manner and from different sources. Fine carbonate sediments, represented by variously coloured pelitic limestones, calcilutites and fine calcarenites, most probably come from uplifted and corroded carbonate massifs (possibly from the allochthonous units of the High-Tatric succession). Products of weathering, both in dissolved form and as small particles, were washed into the sedimentary basin of the autochthonous unit, and redeposited within the dykes. The sandy varieties of the infillings, represented by red, ferruginous calcareous sandstones, come directly from the host rocks or from loose sediments present on the sea bottom at the time of fracturing. The most probable age of the infilling sediments is Sinemurian to Pliensbachian. The occurrence of dykes of this age is yet another feature confirming that the sedimentary development of the Lower Jurassic sandy-carbonate facies in the autochthonous unit was strongly influenced by synsedimentary tectonic activity, such as block-faulting.
Źródło:
Acta Geologica Polonica; 2018, 68, 4; 555-570
0001-5709
Pojawia się w:
Acta Geologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Karl Kolbenheyer (1841–1901) – nauczyciel, przyrodnik, turysta
Karl Kolbenheyer (1841–1901) – teacher, naturalist, tourist
Autorzy:
Alexandrowicz, Stefan Witold
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/783380.pdf
Data publikacji:
2017-12-18
Wydawca:
Polska Akademia Umiejętności
Tematy:
nauczyciel
topograf
Tatry
Beskid Zachodni
przewodniki turystyczne
XIX wiek
teacher
topographer
Tatra Mountains
West Beskids
tourist guides
19th century
Opis:
Karl Kolbenheyer urodził się 28 V 1841 r. w Bielsku. Po ukończeniu gimnazjum w Cieszynie podjął studia z języków klasycznych (łaciny i greki) na uniwersytetach w Wiedniu i w Jenie, a następnie pracował jako profesor gimnazjalny w Lewoczy, Cieszynie i Bielsku. Prowadził badania botaniczne, pomiary wysokości bezwzględnej oraz obserwacje meteorologiczne w Beskidzie Zachodnim i w Tatrach, a wyniki swoich prac publikował w wydawnictwach niemieckich, austriackich, polskich i węgierskich. Stwierdził on występowanie gatunków roślin nieznanych przedtem w rejonie Cieszyna i Bielska. Wykonane przez niego pomiary wysokości charakterystycznych punktów krajobrazu (ponad 500), były wykorzystywane do celów kartograficznych. Od roku 1866 był członkiem Komisji Fizjograficznej Towarzystwa Naukowego Krakowskiego, później Akademii Umiejętności w Krakowie, która wspierała finansowo jego działalność terenową. Był jednym z założycieli niemieckiej organizacji turystycznej Beskidenverein i kierował jej oddziałem w Bielsku. Opracował dwa przewodniki turystyczne: przewodnik po Tatrach – Die hohe Tatra, wydany dziesięciokrotnie oraz przewodnik po Beskidach – Führer durch die Beskiden…, wydany dwukrotnie. Przyczyniły się one do znacznego upowszechnienia turystyki. Zmarł 1 II 1901 r. i został pochowany na Starym Cmentarzu Ewangelickim w Bielsku.
Karl Kolbenheyer was born on May 28, 1841 in Bielsko. After attending a lower secondary school in Cieszyn, he began studies in classical languages (Greek and Latin) at universities in Vienna and Jena, then he worked as a teacher in lower secondary schools in Lewocza, Cieszyn, and Bielsko. The research he undertook included botanical studies, measurements of absolute elevation, and meteorological observations in the Western Beskids as well as in the Tatra Mountains. The results of the studies were printed in German, Austrian, Polish, and Hungarian publications. He found species of plants not known earlier to exist in the area of Cieszyn and Bielsko. The measurements of elevations he made of characteristic points of landscape (more than 500) were used for cartographic purposes. From 1866 on, he was a member of Physiographic Commission of Kraków Scientific Society, and later of the Academy of Arts and Sciences, which financially supported his field work. Karl Kolbenheyer was one of the founders of the Beskidenverein – a German tourist organisation – and managed its branch in Bielsko. He prepared two tourist guides: the guide to Tatra Mountains – Die hohe Tatra (ten editions), and to the Beskids – Führer durch die Beskiden… (two editions). These guides contributed to the remarkable propagation of tourism. Karl Kolbenheyer died on February 1, 1901, and was buried at the Old Evangelical Cemetery in Bielsko.
Źródło:
Studia Historiae Scientiarum; 2017, 16; 201-238
2451-3202
Pojawia się w:
Studia Historiae Scientiarum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Koncepcja Bibliografii Tatr i Podtatrza. Czy wciąż aktualna?
The concept of Bibliography of the Tatra Mountains and the Podtatrze region. Is it still relevant?
Autorzy:
Borczuch-Białkowska, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/555137.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
fiszki Paryskiego
Bibliografia Tatrzańska
Bibliografia Tatr i Podtatrza
Podhale
Tatry
Paryski’s record cards
Bibliography of the Tatras
Tatra Mountains
Opis:
Idea powstania bibliografii tatrzańskiej, która obejmowałaby różne dziedziny wiedzy o Tatrach, Podhalu czy ościennych regionach, pojawiła się już w XIX wieku. Od tego czasu realizowana była z różną skutecznością przez wielu badaczy. Jednym z nich był Witold Henryk Paryski, który opracował największy bodaj, liczący około 150 000 fiszek, zbiór pozycji bibliograficznych znajdujący się po tej stronie Tatr. Kartoteka powstawała przez ponad 60 lat, a pracę nad nią, prócz Paryskiego, podjął szereg miłośników i znawców Tatr i Podtatrza. Najintensywniejszy jej rozwój przypada na lata pięćdziesiąte XX w., kiedy to pracowano nad Bibliografią Tatrzańską, finansowaną przez Polską Akademię Nauk oraz na lata siedemdziesiąte XX w., kiedy badacz opracowywał Bibliografię Tatrzańskiego Parku Narodowego. Obecnie cała kolekcja została zdigitalizowana i udostępniona wszystkim zainteresowanym za pośrednictwem internetowych baz danych.
The idea of creating a bibliography of the Tatras, which would cover different areas of knowledge of the Tatra Mountains, Podhale and neighboring regions, first appeared in the 19th century. Since that time, it has been realized by many researchers. One of them was Witold Henryk Paryski, who developed probably the biggest collection of bibliographic entries located on this side of the Tatra Mountains. His file has about 150 000 records and was created over 60 years in cooperation with a lot of experts and lovers of the Tatras. The most intense development dates back to the 1950s, when Paryski worked on "Bibliography of the Tatras", financed by the Polish Academy of Sciences, and 1970s, when he compiled "Bibliography of the Tatra National Park". Nowadays, the entire collection has been digitized and made available to all those interested through online databases.
Źródło:
Biblioteka i Edukacja; 2016, 9
2299-565X
Pojawia się w:
Biblioteka i Edukacja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Reakcja wód tatrzańskich systemów wywierzyskowych na katastrofalne zjawiska atmosferyczne
Autorzy:
Barczyk, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2076078.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
Tatry
kras
wywierzyska
korelacja
wahania poziomu wody
zjawiska atmosferyczne
Tatra Mountains
karst
vaucluse springs
vaucluse systems
correlation
water level fluctuations
athmospheric phenomena
Opis:
The reaction of the Tatra’s vaucluse water systems to catastrophic weather events. Prz. Geol., 68: 561-565. Abstract. Long-term observation of the Tatra Mountains have allowed the determination of the degree ofsensitivity of waters circulating in karst vaucluse systems to atmospheric phenomena. The correlation coefficients for r fluctuations in the water table in Tatra vaucluse springs clearly show that during the period from the beginning of the monitoring, in the 1980s, to the mid-2010s (2013), the waters of all Tatra vaucluse springs reacted in a similar way. Disastrous storms that, at the turn of 2013 caused huge damage to the vegetation covering the areas of the Polish part of the Western Tatras, contributed to the intensification of surface erosion processes and, as a consequence, to uncovering outcrops of karst rocks. An analysis of correlation relationships between fluctuations in the water table in the Tatra vaucluse springs in the period after 2013 showed a clear change in the value of the correlation coefficient r in relation to the waters circulating in the Wywierzysko Chochołowskie vaucluse system.
Źródło:
Przegląd Geologiczny; 2020, 68, 7; 561--565
0033-2151
Pojawia się w:
Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dynamika zarastania przez las górnoreglowych polan popasterskich w Tatrach Polskich
Autorzy:
Ciurzycki, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1022291.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Leśne
Tematy:
sukcesja roslin
Tatry
Picea abies
regiel gorny
lesnictwo
polany popasterskie
zarastanie
swierk pospolity
upper montane belt glades
pasturage abandonment
succession dynamics
norway spruce
tatra mountains
Opis:
The paper presents relation between spruce covering and their average heigt, and part of spruce trees in various categories of height in restocking on the upper montane belt glades excluded from pasturage in Polish Tatra Mountains. There was described spruce emerging dynamics in last time and possibilities of future forest succession on the glades.
Źródło:
Sylwan; 2005, 149, 02; 35-41
0039-7660
Pojawia się w:
Sylwan
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Geotouristic values of the Chochołowska Valley (Tatra Mountains, Poland) and their accessibility for people with physical disabilities
Dostępność walorów geoturystycznych Doliny Chochołowskiej (Tatry, Polska) dla osób niepełnosprawnych ruchowo
Autorzy:
Chrobak, A.
Ciurej, A.
Wolska, A.
Kowalik, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/128452.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
Tatra Mountains
Chochołowska Valley
geotourism
geosites
sedimentary rocks
tourism for people with physical disabilities
Tatry
Dolina Chochołowska
geoturystyka
geostanowiska
skały osadowe
turystyka dla osób niepełnosprawnych ruchowo
Opis:
The purpose of this contribution is to present the geotourist path in the Chochołowska Valley for the disabled with limited mobility, as well as for the elderly. The Chochołowska Valley is the most westward valley in the Polish Tatra Mountains (Western Tatras). It is the longest and largest valley in the Polish Tatra Mountains, with an area of 35 km2 and 10 km in length. The highest peak located in the Chochołowska Valley is the Starorobociański Wierch at 2176 m a.s.l. The altitude at the end of the valley around Siwa Polana, is about 900 m a.s.l. (from 910 m a.s.l. to 920 m a.s.l.). At the Polana Huciska, where the geotoursit path ends, the altitude is about 1000 m a.s.l. The length of the path is 3.5 km, and the altitude difference over this distance is 100 meters. The Chochołowska Valley is developed in sedimentary rocks (limestones, marls, dolomites), belonging to two nappes: Choč Nappe (e.g. Siwiańskie Turnie outcrop) and Križna Nappe (e.g. Niżna Brama Chochołowska Rock Gate). The valley administratively belongs to the Witów village. A green tourist trail was marked through the valley. It start from the Siwa Polana to the mountain hut named after John Paul II on Polana Chochołowska. An asphalt road is from Siwa Polana to the Polana Huciska. The Chochołowska Valley is one of the most beautiful Tatra valleys with numerous rock outcrops and is considered to have a high geotouristic potential. The proposed geotourist path includes selected outcrops, which can be easily accessed by people with limited mobility, including people in wheelchairs. This path runs along a wide asphalt road, and any additional equipment (e.g. a freewheel for wheelchairs) is not required. A large car parking lot is available at the beginning of the proposed path (Siwa Polana), as well as sanitary and catering facilities.
W niniejszym artykule została opisana propozycja trasy geoturystycznej w Dolinie Chochołowskiej dla osób niepełnosprawnych z ograniczonym stopniem poruszania się oraz dla osób starszych. Dolina Chochołowska jest najbardziej na zachód wysuniętą doliną walną w Tatrach Polskich (Tatry Zachodnie). Jest to najdłuższa i największa dolina w Tatrach Polskich. Jej powierzchnia wynosi 35 km2, a długość 10 km. Najwyższym szczytem położonym nad Doliną Chochołowską jest Starorobociański Wierch (2176 m n.p.m.). Wysokość bezwzględna u wylotu doliny, w rejonie Siwej Polany, wynosi około 900 m n.p.m. (od 910 m n.p.m. do 920 m n.p.m.), a na Polanie Huciska około 1000 m n. p. m. Długość naszej ścieżki geoturystycznej wynosi 3,5 km, a różnica wysokości na tej odległości wynosi 100 metrów. Dolina Chochołowska jest wypreparowana w skałach osadowych (wapienie, margle, dolomity) dwóch płaszczowin: choczańskiej (Siwiań- skie Turnie) i kriżniańskiej (Niżna Brama Chochołowska). Dolina ta administracyjnie należy do wsi Witów. Dnem doliny został popro- wadzony zielony szlak turystyczny do górskiego schroniska im. Jana Pawła II na Polanie Chochołowskiej. Do połowy doliny, do Polany Huciska, została doprowadzona droga asfaltowa. Dolina Chochołowska jest jedną z piękniejszych dolin tatrzańskich o wysokim potencjale geoturystycznym w związku ze znajdującymi się tu licznymi odsłonięciami skalnymi. W niniejszym artykule prezentujemy wybrane odsłonięcia łatwo dostępne, do których mogą dostać się bezproblemowo (płaska i szeroka nawierzchnia drogi) osoby z ograniczonym stopniem poruszania się, w tym również na wózkach inwalidzkich. Proponowana ścieżka geoturystyczna przebiega opisywaną drogą asfaltową, co nie wymaga konieczności używania dodatkowych sprzętów (np. freewheel w przypadku wózków). Na początku proponowanej trasy (Siwa Polana) jest duży parking dla samochodów i niezbędna infrastruktura sanitarno-gastronomiczna.
Źródło:
Geotourism / Geoturystyka; 2018, 1-2 (52-53); I-XII
1731-0830
Pojawia się w:
Geotourism / Geoturystyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gustave le Bon W tej krainie nie bardzo oswojonej z cywilizacją: Podróż do Tatr w 1879 roku, rasizm naukowy i wiek XIX
Gustave le Bon in this land unnacustomed to civilization: journey to Tatra Mountains in 1879, scientific racism and 19th century
Autorzy:
Staniszewski, Andrzej Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/517961.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Katedra Etnologii i Antropologii Kulturowej
Tematy:
Gustave Le Bon
rasa
rasizm
rasizm naukowy
górale podhalańscy
Tatry
Podhale
Zakopane
narracja podróżnicza
spojrzenie podróżnego
race
racism
scientific racism
Gorals (Polish Carpathian Highlanders)
Tatra Mountains
narrative of journey
traveler’s gaze
Opis:
Tekst analizuje poglądy na temat kategorii „rasy” i jej użycia w opisie innej kultury, które odnaleźć możemy w zamieszczonej w 1887 roku przez warszawskie pismo „Wędrowiec” relacji z odbytej w 1879 roku przez Gustave’a Le Bona, francuskiego socjologa i psychologa, podróży po Tatrach i Podhalu. Artykuł traktuje mało znany epizod jako przykład działania XIX-wiecznego dyskursu podróżniczego, który używany był przez człowieka Zachodu do opisu Innego. Ten przeniknięty rasistowskimi przedsądami dyskurs ma na celu tyleż poznanie obcych, co ich egzotyzację. Ma wprowadzić znaczący dystans między prezentującym się jako przedstawiciel rozwiniętej cywilizacji obserwatorem a pozbawianym kultury, wpisywanym w porządek natury obserwowanym. Zajmujący się wybranymi fragmentami relacji Le Bona artykuł używa wprowadzonej przez Mary Louise Pratt kategorii „antypodboju”, aby pokazać sposób, w jaki uczony odbiera opisywanemu ludowi historię na rzecz historii naturalnej, pozbawiając tym samym podmiotowości. W ten sposób zapis poczynionych przez Francuza w trakcie wyprawy tatrzańskiej spostrzeżeń jawi nam się jako model innych relacji – przenikniętych „naukowym” rasizmem tekstów, które miały służyć jako intelektualne zaplecze europejskiego kolonializmu.
The following paper focuses on the racial politics of the account of renowned French sociologist and psychologist Gustave Le Bon’s 1879 journey to Tatra Mountains and Podhale region, published in 1887 by the Warsaw-based magazine “Wędrowiec”. The paper treats this lesser known episode as a showcase for the specific type of racist travel discourse used by the 19th century Westerner to describe the Other. The purpose of this discourse is as well to get to know non-Western people as to make them seem more exotic and, by distancing those who observe from those who are observed, to dispute non-Westerners status as fellow civilized human beings. The paper examines fragments of Le Bon’s text and, by using Mary Louise Pratt’s idea of anti-conquest, shows how author deprives inhabitants of Podhale region of subjectivity by making them objects of natural history study. The following article presents Frenchman’s report as an example of travel narrative employing scientific racism to describe the Other, a type of text which was used as an intellectual justification for the European colonial endeavors.
Źródło:
Tematy z Szewskiej; 2014, Rasa 4(14)/2014; 64-74
1898-3901
Pojawia się w:
Tematy z Szewskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies