- Tytuł:
-
Relokacja muzykaliów po II wojnie światowej – przypadek Pomorza Zachodniego
The Relocation of Music-Related Sources after World War II: The Case of West Pomerania - Autorzy:
- Górny, Tomasz
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/24024811.pdf
- Data publikacji:
- 2023
- Wydawca:
- Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
- Tematy:
-
Preußische Staatsbibliothek
Szczecin
Pomorze Zachodnie
ochrona księgozbiorów
II wojna światowa
muzykalia
Maria Quirini
West Pomerania
protecting book collections
World War II
music-related sources - Opis:
-
W pierwszej części artykułu opisany został proces zabezpieczania zbiorów bibliotecznych w powojennej Polsce. Na podstawie wcześniejszych ustaleń (głównie prof. Ryszarda Nowickiego) podzielono ów proces na trzy okresy: Lata 1944–1946: kształtowanie się ram prawnych oraz podstawowych pojęć stosowanych w trakcie akcji ochrony książek i archiwaliów, a także powołanie do życia Delegatury Ministerstwa Oświaty do zabezpieczenia księgozbiorów opuszczonych i porzuconych w Krakowie. W okresie tym prace skupiały się na fizycznej ochronie licznych kolekcji przed zagładą. Lata 1947–1949: powołanie do życia Zbiornic Księgozbiorów Zabezpieczonych w Krakowie, Toruniu, Gdańsku, Szczecinie, Katowicach, Poznaniu oraz Wrocławiu. Ich zadaniem było przede wszystkim sortowanie zabezpieczonych wcześniej materiałów i rozdzielanie ich do odpowiednich instytucji na terenie całej Polski. Lata 1950–1955: likwidacja większości zbiornic i powierzenie zadań ochrony i repartycji zasobów bibliotecznych Zbiornicy Księgozbiorów Zabezpieczonych w Katowicach.
W drugiej części artykułu na podstawie badań archiwalnych przeprowadzonych w Książnicy Pomorskiej w Szczecinie, Archiwum Akt Nowych w Warszawie oraz Bibliotece Jagiellońskiej w Krakowie podjęto próbę rekonstrukcji procesu zabezpieczania i relokacji muzykaliów na terenie Szczecina i Pomorza Zachodniego w okresie od zakończenia II wojny światowej do początku lat 50. Omówiono zasady procesu zabezpieczania i repartycji, a także zarysowano podstawowe kierunki przekazywania nut i książek o tematyce muzycznej. Ponadto analizie poddano nieznane dotąd w literaturze przedmiotu materiały na temat losów zbiorów Berlińskiej Preußische Staatsbibliothek, które ukryte zostały w miejscowościach Gleźno oraz Szczęsne (obecnie: Nadarzyn). Wreszcie zwrócono uwagę na konieczność dalszych badań: zarówno nad zasobami muzycznymi Książnicy Pomorskiej, jak i procesem relokacji muzykaliów, np. cymeliów wywiezionymi z Berlina do miejscowości Parsowo, Mierzyn oraz Skoczów.
The first section of this article describes how library collections were safeguarded in postwar Poland. On the basis of earlier findings (mainly by Ryszard Nowicki), three periods have been distinguished: 1944–46: the legal framework was formed, along with the key terms applied during the book-and-archive protection campaign. A branch of the Ministry of Education was established in Kraków for the protection of book collections ‘abandoned or left behind’. During this period, work focused on physically protecting the many collections from perishing; 1947–49: Centres for Protected Book Collections were established in Kraków, Toruń, Gdańsk, Szczecin, Katowice, Poznań and Wrocław, for the purpose of sorting the previously secured materials and assigning them to appropriate institutions throughout Poland; 1950–55: most of the above-mentioned centres closed down, and the task of protecting and redistributing library collections was entrusted to the Centre for Protected Book Collections in Katowice. The second section of the article attempts to reconstruct how music-related sources were protected and relocated in Szczecin and West Pomerania between the end of the Second World War and the early 1950s. This study is based on archive research carried out in the Pomeranian Library in Szczecin, Central Archives of Modern Records (AAN) in Warsaw and Jagiellonian Library in Kraków. The principles behind the protecting and redistributing process are discussed, and the main places to which sheet music and books on music were sent are outlined. In addition, previously unknown materials concerning the fate of the Berlin Preußische Staatsbibliothek’s collections hidden in Gleźno (Hohenwalde) and Szczęsne (Billerbeck, now Nadarzyn) are analysed. Finally, the author points out the need for further research into both the music collections in the Pomeranian Library and the relocating of music sources, such as the cimelia transported from Berlin to Parsowo (Parsow), Mierzyn (Altmarrin) and Skoczów (Schötzow). - Źródło:
-
Muzyka; 2023, 68, 3; 77-97
0027-5344
2720-7021 - Pojawia się w:
- Muzyka
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł