Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "COLD WAR" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-13 z 13
    Tytuł:
    Vindicating the USS Swordfish
    Autorzy:
    Streifer, Bill
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/599771.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-01
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
    Tematy:
    Cold War
    K-129
    North Korea
    Pueblo Incident
    Soviet Union
    Opis:
    In response to the North Korean seizure of the U.S. spy ship Pueblo, an armada of ships and subs were sent into the Sea of Japan, including the USS Swordfish, a nuclear-powered submarine. Unfortunately, while conducting a covert surveillance operation off the coast of Vladivostok, Swordfish‘s mast struck a block of ice. So she departed the area for the U.S. Naval Base at Yokosuka, Japan for repairs. When tthe Russians saw a photo of the damaged Swordfish in a Japanese newspaper, they (wrongly) assumed the damage resulted from a collision with their nuclear-armed submarine K-129.
    Źródło:
    Acta Asiatica Varsoviensia; 2019, 32; 43-60
    0860-6102
    Pojawia się w:
    Acta Asiatica Varsoviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Turkey forever balances between East and West
    Турция навсегда балансирует между Востоком и Западом
    Autorzy:
    Olszowska, Karolina Wanda
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/24988519.pdf
    Data publikacji:
    2023-06-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Turkey
    Cold War
    Soviet Union
    United States
    Russia
    Турция
    холодная война
    СССР
    США
    Россия
    Opis:
    When looking at contemporary Turkish politics, an incorrect notion is often circulated that Turkey has only in recent years, as far back as under Recep Tayyip Erdoğan, begun a policy of balancing between East and West. The purpose of this article is to analyze Turkey’s posture – in terms of balancing between spheres of influence – after the end of World War II until Turkey joined NATO and then compare it with Turkey’s stance during the Justice and Development Party government in the context of relations with the United States and Russia. This will help answer the question: to what extent is Ankara’s current balkanizing attitude something surprising? Aren’t specific patterns of the 1945–1952 period similar to those of the 21st century, and the differences are the attitudes of Washington and Moscow rather than Ankara?
    При взгляде на современную турецкую политику часто бытует неверное представление о том, что Турция только в последние годы, еще при Реджепе Тайипе Эрдогане, начала политику балансирования между Востоком и Западом. Цель этой статьи – проанализировать позицию Турции – с точки зрения балансирования между сферами влияния – после окончания Второй мировой войны до вступления Турции в НАТО, а затем сравнить ее с позицией Турции во время правления Партии справедливости и развития в контексте отношений с США и Россией. Это поможет ответить на вопрос: насколько нынешняя балканизирующая позиция Анкары является чем-то удивительным? Разве конкретные закономерности периода 1945–1952 гг. не аналогичны таковым в 21 веке, а различия заключаются в отношении Вашингтона и Москвы, а не Анкары?
    Źródło:
    Nowa Polityka Wschodnia; 2023, 2(37); 239-255
    2084-3291
    Pojawia się w:
    Nowa Polityka Wschodnia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Afganistan w obliczu radzieckiej inwazji 1979–1989
    Afghanistan in the face of the Soviet invasion 1979–1989
    Autorzy:
    Lesiewicz, Elżbieta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/32306440.pdf
    Data publikacji:
    2024
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Afghanistan
    Soviet Union
    United States
    Cold War
    invasion
    Afganistan
    Związek Radziecki
    Stany Zjednoczone
    zimna wojna
    inwazja
    Opis:
    Historia Afganistanu jest nieprzerwanym pasmem napięć i konfliktów, które kształtowały ten region. Afganistan jest miejscem głębokiej wewnętrznej niestabilności politycznej, będącej skutkiem jego heterogeniczności etniczno-religijnej, a także regionalnych i międzynarodowych konfrontacji geopolitycznych na jego terytoriach. Wśród nich wyróżnia się inwazja ZSRR na terytorium Afganistanu w latach 1979–1989, temu problemowi poświęcone są poniższe rozważania, w których odniesiono się do historycznych i geopolitycznych uwarunkowań konfliktu. Przeanalizowano przyczyny, przebieg i znaczenie inwazji ZSRR na Afganistan. W konkluzji autorka stwierdza, iż inwazja radziecka na Afganistan była wydarzeniem złożonym i wieloaspektowym, na które wpływały czynniki historyczne, geopolityczne i ideologiczne. Afganistan stał się polem bitwy w szerszych zmaganiach zimnej wojny między ZSRR a USA. Interwencja radziecka została zakwestionowana przez szereg wzajemnie powiązanych sił – lokalnych afgańskich, regionalnych i międzynarodowych w tym USA, które ufundowały miliardy dolarów na pomoc, broń i szkolenia dla mudżahedinów, skutecznie zamieniając konflikt w Afganistanie w wojnę zastępczą między supermocarstwami. Konflikt ten przyczynił się do zniszczenia infrastruktury państwa i zwiększenia poziomu ubóstwa. Co więcej, wojna w Afganistanie posłużyła jako punkt wyjścia do wzmocnienia islamskiego fundamentalizmu.
    Afghanistan’s history is an unbroken series of tensions and conflicts that have shaped the region. Afghanistan has been a place of deep internal political instability as a result of its ethno-religious heterogeneity, as well as regional and international geopolitical confrontations within its territories. Prominent among these is the USSR’s invasion of Afghan territory between 1979 and 1989; the following discussion is devoted to this problem, addressing the historical and geopolitical conditions of the conflict. The causes, course and significance of the USSR’s invasion of Afghanistan are analysed. The author concludes that the Soviet invasion of Afghanistan was a complex and multifaceted event influenced by historical, geopolitical and ideological factors. Afghanistan became a battleground in the wider Cold War struggle between the USSR and the US. Soviet intervention was challenged by a range of interrelated forces – local Afghan, regional and international including the US, which funded billions of dollars in aid, weapons and training for the mujahideen, effectively turning the conflict in Afghanistan into a proxy war between the superpowers. The conflict has contributed to the destruction of the country’s infrastructure and increased poverty levels. Moreover, the war in Afghanistan has served as a launching pad for the strengthening of Islamic fundamentalism.
    Źródło:
    Przegląd Politologiczny; 2024, 1; 9-22
    1426-8876
    Pojawia się w:
    Przegląd Politologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zakres zainteresowania radzieckiego cywilnego wywiadu naukowo-technicznego w okresie rządów Michaiła Gorbaczowa. Z perspektywy wymiany informacji wywiadowczej pomiędzy MSW PRL a KGB ZSRR
    The spectrum of Soviet interests in the field of civil scientific intelligence in Mikhail Gorbachev’s time. From the perspective of the intelligence exchange between Polish People’s Republic and the USSR
    Autorzy:
    Sikora, Mirosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/501880.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego
    Tematy:
    technologia
    nauka
    wywiad
    szpiegostwo
    zimna wojna
    ZSRR
    PRL
    technology
    science
    intelligence
    espionage
    cold war
    Soviet Union
    Polish People’s Republic
    Opis:
    Już w latach 50. XX w. luka technologiczna pomiędzy państwami kapitalistycznymi a blokiem komunistycznym była ewidentna, na niekorzyść tego ostatniego. Wraz z odprężeniem w relacjach międzynarodowych w latach 70. kraje RWPG zdołały przyswoić część zachodnich technologii, zakupując licencje. Najważniejsze rozwiązania, zwłaszcza w zakresie elektronicznych systemów sterowania oraz chemii organicznej, były jednak nadal poddane przez zachodnioeuropejskie koncerny ścisłej ochronie. Transfer technologii hamowało dodatkowo zaostrzone u progu dekady lat 80. amerykańskie embargo na tzw. produkty podwójnego zastosowania. W niniejszym przyczynku autor wysuwa tezę, że ZSRR zmobilizował wywiady państw RWPG na rzecz masowego przenikania do zachodnich ośrodków naukowo-badawczych i produkcyjnych w celu zdobycia pożądanych z punktu widzenia gospodarki ZSRR (oraz pozostałych państw RWPG) technologii, i tym samym przełamania zachodnich restrykcji handlowych. Akcent został położony na stronę radziecką w celu sygnalnego wypełnienia luki obejmującej – z punktu widzenia badań nad wywiadem naukowo- -technicznym KGB ZSRR – drugą połowę lat 80. XX w. Analizą objęto przede wszystkim katalogi i opisy zadań przekazywanych przez KGB polskiemu MSW, a także raporty polskiego wywiadu ze spotkań roboczych z radzieckimi partnerami. Dzięki zachowanym w Archiwum IPN dokumentom można określić jakość i ilość przemycanych i wymienianych materiałów, a ponadto zidentyfikować kraje, instytucje i firmy, które znajdowały się w zainteresowaniu wywiadu ZSRR. Oprócz wiedzy dotyczącej samych technologii oba wywiady wymieniały się także doświadczeniem w zakresie pozyskiwania i obsługi agentów. Wśród najważniejszych konkluzji analizy należy wymienić: systematyczny wzrost ilości przekazywanych w obie strony informacji; pozornie zrównoważone zainteresowanie ZSRR technologiami cywilnymi i wojskowymi przy rzeczywistym transferze informacji do i z Polski zdominowanym przez zastosowania cywilne; przewagę technologii elektronicznych i informatycznych, a także biotechnologicznych i medycznych, przy mniejszym zainteresowaniu obu stron wymianą w zakresie przemysłu ciężkiego i energetyki.
    Technological gap in development between both sides of iron curtain became obvious already during the fifties of the twentieth century. Along with the détente-era communists countries managed to import some vital technological solutions by purchasing production-lines or signing license-agreements. However real high-tech, especially in such branches as automatic control or organic chemistry, was either protected by private companies interested in maintaining its export-monopoly, or embargoed as so called dual-use components, by western governments, inspired by USA especially since the beginning of the eighties. Main thesis of this paper claims that Moscow encouraged satellite-states to launch massive clandestine undertakings, in order to break those legal restrictions and acquire modern solutions for the economy of the Soviet Union and their own as well. The accent is put on the Russian partner, because the activity of the scientific-technical arm within KGB in the late eighties – comparing to the previous period – is still not enough examined by historians. Analysis involved lists of requested technologies and task-descriptions passed from KGB to Polish intelligence as well as Polish reports on debriefings with the representatives of the Russian partner. Insight in those files, stored in the Archive of IPN, enables to estimate profile and quantity of smuggled and exchanged material. Moreover we can point out targeted countries, state’s organizations or private companies. Both sides exchanged experience in recruiting, handling and paying agents, which is also discussed in the paper. Basic conclusions are as follows: the amount of the information being shared was growing systematically; theoretically the spectrum of Soviet interest in the area of science and technology was rather evenly distributed between the civil and military applications; however the information transfer to and from Poland was de facto predominantly of the civil nature; electronic and IT on one hand, biotechnology and medicine on the other hand dominated information-stream, making heavy industry and energetic a secondary field of activity
    Źródło:
    Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego; 2015, 7, 12; 66-87
    2080-1335
    2720-0841
    Pojawia się w:
    Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Radzieckie desantowo-transportowe atomowe okręty podwodne
    The Soviet nuclear submarines landing and transport
    Autorzy:
    Miśnik, B.
    Kustra, W.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/93314.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Akademia Sztuki Wojennej
    Tematy:
    Związek Radziecki
    Stany Zjednoczone
    atomowe okręty podwodne
    atomowe desantowe okręty podwodne
    zimna wojna
    Soviet Union
    United States
    nuclear submarines
    nuclear submarines landing
    cold war
    Opis:
    Artykuł jest poświęcony problematyce radzieckich atomowych okrętów podwodnych specjalnego przeznaczenia. Przedstawiono w nim charakterystykę tych okrętów oraz porównano ich możliwości i parametry taktyczno-techniczne.
    This article is dedicated to issues related to Soviet nuclear submarines for special purposes. This article looks at the characteristics of these ships and compares their capabilities and tactical parameters.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Akademii Sztuki Wojennej; 2017, 4(109); 23-35
    2543-6937
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Akademii Sztuki Wojennej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The significance of the Black Sea in Turko-Soviet relations in 1939–1946
    Znaczenie Morza Czarnego dla relacji turecko-sowieckich w latach 1939-1946
    Autorzy:
    Olszowska, Karolina Wanda
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31013513.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    Republic of Turkey
    Soviet Union
    Black Sea
    Bosphorus and Dardanelles
    Cold War
    straits
    Republika Turcji
    Związek Radziecki
    Morze Czarne
    cieśniny
    Bosfor i Dardanele
    zimna wojna
    Opis:
    The Black Sea and the Black Sea Straits during World War II and immediately after its end had a huge impact on the formation of Turkish-Soviet relations. Already at the beginning of the war, Moscow tried to force Ankara to revise the Montreux Treaty. Soviet pressure depended on the war situation and resurfaced as the Allies began winning the war. In 1945, Turkey, fearing a lack of support in the event of a conflict with the Soviet Union, was ready to make concessions, and in the following year Moscow began to boldly demand a revision of the Montreux Treaty in its notes in such a way that the straits would be decided by the Black Sea states, and the security guards Turkey and the Soviet Union were to become the Bosphorus and the Dardanelles. Ankara could only have been saved by Western support during this period - and in the longer context by the outbreak of the Cold War.
    Morze Czarne oraz cieśniny czarnomorskie podczas II wojny światowej i zaraz po jej zakończeniu miały istotny wpływ na kształtowanie się relacji turecko-sowieckich. Już na początku wojny Moskwa starała się wymusić na Ankarze rewizję traktatu z Montreux. Naciski sowieckie uzależnione były od sytuacji wojennej, powróciły, gdy Alianci zaczęli zyskiwać przewagę w konflikcie. W 1945 roku Turcja, obawiając się braku poparcia w przypadku konfliktu ze Związkiem Radzieckim, gotowa była na ustępstwa, w następnym roku Moskwa coraz śmielej zaczęła w swoich notach domagać się rewizji traktatu z Montreux w taki sposób, aby o Cieśninach decydowały państwa czarnomorskie, a na straży bezpieczeństwa Bosforu i Dardanele stały Turcja i Związek Radziecki. Ankarę mogło w tym okresie uratować tylko wsparcie zachodnie – a w dłuższym kontekście wybuch zimnej wojny.
    Źródło:
    Folia Historica Cracoviensia; 2021, 27, 2; 43-61
    0867-8294
    Pojawia się w:
    Folia Historica Cracoviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    U kresu zimnej wojny - brytyjska ocena relacji z ZSRR i państwami Europy Środkowo-Wschodniej w 1988 roku
    At the End of the Cold War - The British Opinion about the Relations with the USSR and the States of Central and Eastern Europe in 1988.
    Autorzy:
    Leszczyński, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1601079.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    British Foreign Policy
    Cold War
    Central and Eastern Europe
    Soviet Union
    Great Britain
    brytyjska polityka zagraniczna
    Zimna Wojna
    Europa Środkowo-Wschodnia
    Związek Radziecki
    Wielka Brytania
    Opis:
    W niniejszym artykule przedstawiono koncepcję brytyjskiej polityki zagranicznej w stosunku do państw Europy Środkowo-Wschodniej, realizowanej przez ministra spraw zagranicznych Geoffreya Howe’a w końcu lat 80. XX wieku, gdy zimna wojna zmierzała ku końcowi. Howe był ministrem sprawa zagranicznych i Wspólnoty Narodów w rządzie Margaret Thatcher. Polityka zagraniczna Zjednoczonego Królestwa w stosunku do państw Europy Środkowej i Wschodniej w tym okresie, była zdeterminowana paroma ważnymi czynnikami, przykładowo: pozycją geopolityczną, sojuszem ze Stanami Zjednoczonymi i pozostałymi państwami z NATO i resztą świata „kapitalistycznego”, reformami Michaiła Gorbaczowa (szczególnie tzw. Pierestrojką, Glasnostią o raz Nowym Myśleniem) i ich znaczeniem dla stosunków międzynarodowych. Autor zwraca uwagę na brytyjską „politykę różnicowania” w ramach bloku radzieckiego w tamtym czasie. Z jednej strony były w nim państwa z rodzajem reform ekonomicznych jak ZSRR, Polska i Węgry, a z drugiej – państwa „starego reżimu” bez oznak liberalizacji – jak np. Rumunia, NiemieckaRepublika Demokratyczna czy Bułgaria.
    The article presents the concept of the British foreign policy towards the states of Central and Eastern Europe, made by Foreign Secretary Geoffrey Howe at the end of 1980s, when the cold war was just about to be over. He was Secretary of State for Foreign and Commonwealth Affairs in the cabinet of Margaret Thatcher. The foreign policy of the United Kingdom towards the states of Central and Eastern Europe at that time was shaped by several important factors; for example: the geopolitical position, the alliance with the USA, the other NATO member-states and the remaining capitalist countries, the reforms introduced by Mikhail Gorbachev (especially the socalled perestroika, glasnost and ‘New Thinking’) and their significance for international relations. T he a uthor p ays a special attention to the British policy of ‘diversification’ within the Soviet bloc at that time. On the one hand there were countries that were introducing the reforms implemented in the USSR (Poland and Hungary); on the other, there were states of ‘old regime’, without any signs of liberalisation, such as Romania, the German Democratic Republic, or Bulgaria.
    Źródło:
    Studia Maritima; 2016, 29; 217-232
    0137-3587
    2353-303X
    Pojawia się w:
    Studia Maritima
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kształtowanie się francuskiej doktryny obronnej 1944-1949
    Working out of french defense doctrine 1944-1949
    Autorzy:
    Musiał, S.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/222824.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Akademia Marynarki Wojennej. Wydział Dowodzenia i Operacji Morskich
    Tematy:
    stosunki międzynarodowe
    polityka obronna
    Francja
    USA
    ZSRR
    Europa
    Niemcy
    zimna wojna
    porządek jałtański
    international relations
    defense policy
    France
    Soviet Union
    Europe
    Germany
    cold war
    Jalta order
    Opis:
    Po drugiej wojnie światowej Francja zmuszona była do wypracowania nowej polityki obronnej, dostosowanej do nowego układu sił. W okresie od 1944 roku do czerwca 1948 roku stało się to absolutnym priorytetem kształtowanej przez gen. de Gaulle’a w okresie wojny i tuż po niej francuskiej polityki obronnej. Od zakończenia konferencji londyńskiej wśród polityków francuskich nastąpiło istotne przewartościowanie w widzeniu głównego zagrożenia dla kraju i miejsce Niemiec zajął ZSRR, a za jedyne mocarstwo zdolne do przeciwstawienia się Rosjanom uznano Stany Zjednoczone. Zamierzano działać na rzecz szerszego związania polityki obronnej Amerykanów z Europą i w konsekwencji dążyć do zmiany ich strategii wojskowej. Powstanie państwa zachodnioniemieckiego i narodziny paktu północnoatlantyckiego w 1949 roku są cezurą zamykającą pierwszy okres kształtowania się francuskiej doktryny obronnej w najważniejszym dla niej obszarze europejskim i transatlantyckim.
    Following World War II France had to work out a new defense policy, suitable for new arrangement of powers. From 1944 to June 1948 this became a priority of the French policy pursued by gen. de Gaulle during the war and just on its close. From the end of the London Conference there was a major change in perceiving the main threat to France by French politicians. Germany was replaced by the Soviet Union and the USA was recognized as the only power that could counter the Russians. They intended to make efforts to connect the American defense policy with Europe on a wider scale and as a consequence persuade them to change their military strategy. The birth of the West-German state and NATO in 1949 marked the end of the first stage in working out the French defense doctrine in the most important for France European and transatlantic area.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Akademii Marynarki Wojennej; 2010, R. 51 nr 2 (181), 2 (181); 133-148
    0860-889X
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Akademii Marynarki Wojennej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Impact of Soviet Ministry of State Security’s Advisers on Hungarian State Security Investigations, Late 1949–1950. A Case Study
    Wpływy doradców sowieckiego Ministerstwa Bezpieczeństwa Państwowego na dochodzenia prowadzone przez państwowy aparat bezpieczeństwa na Węgrzech, 1949– 1950 – studium przypadku
    Autorzy:
    Szörényi, Attlia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/24987866.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    Hungary
    Soviet Union
    ÁVH
    MGB
    Secret Police
    Cold War
    Stalin Era
    show trial
    adviser
    investigation
    Węgry
    ZSSR
    tajna policja
    zimna wojna
    epoka stalinowska
    proces pokazowy
    doradca
    dochodzenie
    Opis:
    Examining the first major case the Hungarian state security organ realised after the arrival in late 1949 of the delegation of Soviet state security advisers, the paper aims to contribute to a deeper understanding of their activities in Budapest. The paper’s focus includes the everyday working practices of the MGB representatives in cooperation with the local officers, with a special emphasis on the preparation of show trials, an essential element of policy making in the Eastern Bloc during the Stalin era. The case in question is the Standard Electric show trial of February 1950, featuring espionage and sabotage charges against the senior management of an American-owned company in Hungary, including a US and a British citizen, Robert Vogeler and Edgar Sanders. The exceptionally rich surviving archival material and officers’ accounts show that the Soviet delegation, led by Colonel Kartashov and his deputies Polyakov and Yevdokimenko, affected the preparations of the case both indirectly and directly. The examination was handled by a new department established by the advisers within the Hungarian state security organ (ÁVH). The Soviet officers also introduced some fresh working methods, as reflected in the Standard Electric files. Direct involvement by the MGB advisers in the case comprised of a failed proposal to make a substantial number of new arrests; the selection of a detainee from another case, Zoltán Radó, to be used as one of the key figures in the Standard Electric trial; as well as consulting and instructing Hungarian counterparts on a daily basis as to interrogation methods and the desired results. The advisers, whose activities also led to some conflicts with local officers, especially Colonel Gyula Décsi, even took part in some of the interrogations personally and received copies of all confessions made by the suspects. The paper concludes, calling attention to the importance of comparative research into other cases and examples from other countries, that even though the Soviet officers had wide-ranging powers that obviously exceeded a traditional advisory mandate, they did not have complete control over the case as the ultimate direction rested in the hands of Mátyás Rákosi, Hungary’s supreme leader.
    Artykuł bada pierwszą poważniejszą sprawę prowadzoną przez węgierskie organy bezpieczeństwa po przybyciu delegacji sowieckich doradców ds. bezpieczeństwa pod koniec 1949 r., aby lepiej zrozumieć ich działalność w Budapeszcie. Artykuł przygląda się rutynowym praktykom roboczym przedstawicieli MGB we współpracy z lokalnymi funkcjonariuszami, zwłaszcza w przygotowaniu procesów pokazowych, które w epoce stalinowskiej były kluczowym elementem polityki uprawianej w bloku wschodnim. Badanym przypadkiem jest proces pokazowy w sprawie Standard Electric z lutego 1950 r., w którym wysokiemu kierownictwu amerykańskiego przedsiębiorstwa działającego na Węgrzech, w tym obywatelowi USA i Wielkiej Brytanii Robertowi Vogelerowi oraz Brytyjczykowi Edgarowi Sandersowi, postawiono zarzuty szpiegostwa i sabotażu. Wyjątkowo bogato zachowane materiały archiwalne i relacje funkcjonariuszy pokazują, że delegacja sowiecka pod przewodnictwem płk. Kartaszowa oraz jego zastępców, Poljakowa i Jewdokimienki, miała bezpośredni i pośredni wpływ na przygotowywany proces. Dochodzenie prowadzone było przez nowy departament utworzony przez doradców w ramach węgierskiego organu bezpieczeństwa (ÁVH). Materiały z procesu Standard Electric pokazują, że sowieccy oficerowie wprowadzili również pewne nowe metody pracy. Bezpośrednie zaangażowanie doradców MGB w procesie obejmowało (nieskuteczną) propozycję przeprowadzenia znacznej liczby nowych aresztowań; wybór Zoltána Radó (zatrzymanego w innym procesie) na jedną z kluczowych postaci w procesie Standard Electric; a także codzienne konsultacje i instrukcje udzielane węgierskim partnerom na temat metod przesłuchań i pożądanych wyników śledztwa. Doradcy, których działania wywołały również konflikty z lokalnymi funkcjonariuszami, zwłaszcza z płk. Gyulą Décsim, brali nawet osobisty udział w części przesłuchań i otrzymywali kopie wszystkich oświadczeń podejrzanych o przyznaniu się do winy. Na koniec artykuł zwraca uwagę naznaczenie badań porównawczych spraw i przypadków w innych krajach, które pokazują, że pomimo swoich szerokich uprawnień, znacznie przekraczających tradycyjny mandat doradcy, funkcjonariusze sowieccy nie mieli całkowitej kontroli nad procesem, bo tę sprawował węgierski przywódca Mátyás Rákosi.
    Źródło:
    Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989; 2020, 18; 415-430
    1733-6996
    Pojawia się w:
    Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Iron Curtain as an Aspect of the Sovietisation of Eastern Europe in 1949–1953
    Autorzy:
    Bielicki, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/958077.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Eastern Europe
    Cominform
    the Council for Mutual Economic Assistance (CMEA)
    Sovietisation of Eastern Europe
    Cold War
    Soviet Union
    Iron Curtain
    europa wschodnia
    kominform
    rwpg
    sowietyzacja europy wschodniej
    zimna wojna
    zsrr
    żelazna kurtyna
    Opis:
    Sovietisation of Eastern Europe by the Soviet Union at the turn of the 1950s was a consequence of the division of Europe and strengthened the so-called Iron Curtain. The restrictions of the Iron Curtain included the ban on all travel to the West, except of delegations of sportsmen and some of the members of security services of those countries. Rapid Sovietisation made the nations subjected by the Soviet Union realise how helpless they were and how impossible it was to oppose such a reign of permanent terror of all social groups hostile to communism. Societies became apathetic, passive and submissive to the USSR, seeing it as the only possibility of existence. It is related to one of principal purposes of Sovietisation at the end of the Stalinist period, quite oft en neglected: its consequences for the social development of subsequent generations of indoctrinated societies. The period of Iron Curtain led to the growing civilisation and mentality distance between East-European countries and the West. The implementation of the Marshall Plan and some basis of economic integration of the countries members of the European Coal and Steel Community in the 1950s contributed to an enormous rise of the standard of living, contrary to the states under communist control. For many decades Sovietisation destroyed the generations able to criticise the authorities, but also willing to cooperate with the state. It contributed to a multi-layered demoralisation of societies. Some of social customs of those times, such as robbing the state through tax avoidance or embezzlement of public money through obtaining social allowances under false pretence, are still present in contemporary post-communist states. Taking of some features of the Russian despotism, such as mistrust, envy, contempt for the weak, or egoism, perpetuated many stereotypes of people from Eastern Europe. The division of the world made by the Big Three and sealed during the Stalinist period made it impossible for the Eastern European nations to know new currents of thoughts, and significantly limited their sense of independence and ability to make independent decisions. Consequences of this process are still present in various dimensions of socio-cultural and political life. “
    Советизация Восточной Европы Советским Союзом на рубеже 40-х и 50-х гг. произошла от совершившегося раздела Европы и она укрепляла «железный занавес”. В обсуждаемом мною временном промежутке все сильнейшая замкнутость Восточного блока на Запад проявлялась также в запрете всех поездок на Запад, за исключением командировок – спортивных и некоторых представителей служб безопасности данных государств. Бурный ход советизации открыл глаза нациям, завоеванным СССР, на их бессилие и невозможность сопротивляться перманентному террору по отношению ко всем социальным группам, выступавшим против коммунизма. Общества становились апатичными, пассивными и послушными СССР, усматривая в таком поведении возможность дальнейшего существования. Это связано с одной из основных целей советизации конца периода сталинизма, о которой сегодня часто умалчивается. Я имею в виду ее последствия для общественного развития очередных генераций индоктринированных обществ. Период «железного занавеса” углубил пропасть между восточно-европейскими странами также в цивилизационной, экономической и ментальной сферах. Принятие Плана Маршалла, а также введение основ экономической интеграции стран ЕОУС в 1950-х гг. сделали возможным невиданное повышение стандартов жизни для Западной Европы в отличие от государств, остававшихся под коммунистическим контролем. Советизация перечеркнула также на многие десятилетия формирование наций способных к критике власти, но и готовых на сотрудничество с государством. Она повлекла за собой многослойную деморализацию обществ. Перенятые тогда общественные нравы обворовывания государства м.пр. путем неуплаты налогов или выманивания социальных пособий, не соответствуя определенным требованиям – часто присутствуют в общественном пространстве посткоммунистических государств. Заимствование некоторых особенностей российского деспотизма, как недоверие, зависть, презрение к более слабым или эгоизм, закрепило существование многих стереотипов, касающихся жителей Восточной Европы. Свершившийся во время встреч Большой Тройки, a закрепленный в сталинский период раздел мира усложнял, а иногда препятствовал восточно-европейским нациям ознакомлению с новыми мыслительными течениями и значительно ограничил чувство самостоятельности и независимости принятия решений. Последствия этого процесса присутствуют и сегодня в разных измерениях общественно-культурной и политической жизни.
    Źródło:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2017, 52, 1
    2353-6403
    1230-5057
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polsko-belgijska „wojna” o Kongo (1960–1963)
    Autorzy:
    Pasztor, Maria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/689898.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    zimna wojna w Kongu
    stosunki polsko-belgijskie
    operacja ONZ w Kongu
    Patrice Lumumba
    dekolonizacja
    ZSRR
    PRL
    Cold War in Congo
    Polish-Belgian relations
    United Nations Operation in Congo
    decolonisation
    Soviet Union
    Polish People’s Republic
    Opis:
    W artykule przedstawiono relacje polsko-belgijskie w latach 1960–1963 wpisujące się w zimnowojenne zmagania między dwoma blokami. Na kontaktach między Warszawą a Brukselą w tym okresie zdecydowanie zaważył największy powojenny konflikt na kontynencie afrykańskim, jakim była „wojna o Kongo”. Rozgorzała ona po zrzuceniu belgijskiego jarzma kolonialnego i ogłoszeniu formalnej niepodległości (30 czerwca 1960 r.) przez ten kraj. Poparcie polityczne udzielane przez ZSRR i inne kraje obozu (w tym PRL) nacjonaliście Patrice’owi Lumumbie, a po jego śmierci jego komunistycznym poplecznikom, zaopatrywanym w przemycaną przez te państwa broń, doprowadziło nie tylko do wzmożenia wojny domowej w Kongu, ale też przyczyniło się do pogorszenia atmosfery na arenie międzynarodowej. Jej efektem był m.in. impas w relacjach polsko-belgijskich i praktyczne zamrożenie kontaktów nie tylko politycznych, ale gospodarczych i kulturalnych, trwające aż do roku 1963.
    The article presents the Polish-Belgian relations in 1960–1963 being part of the Cold War struggle between the two blocks. The contacts between Warsaw and Brussels in this period were definitely influenced by the largest post-war conflict on the African continent, which was the “war for Congo” which broke out after the fall of the Belgian colonial yoke and the declaration of formal independence (30 June 1960) by this country. Political support provided by the USSR and other countries of the communist block (including the Polish People’s Republic) for nationalist Patrice Lumumba, and after his death for his communist henchmen who were supplied with weapons smuggled through the camp countries, not only intensified the civil war in Congo, but also contributed to deterioration of international relations. Its effect was, among others, the deadlock in Polish-Belgian relations and the practical freezing of not only political but economic and cultural contacts lasting until 1963.
    Źródło:
    Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały; 2019, 17
    2450-8365
    Pojawia się w:
    Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Początki działalności wywiadowczej Departamentu I Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w krajach Bloku Wschodniego
    The Beginnings of Intelligence Activity by Department I of the Polish Ministry of Internal Affairs in the Eastern Bloc Countries
    Autorzy:
    Bagieński, Witold
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/22180842.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    intelligence
    civil intelligence
    Department I of the Ministry of Internal Affairs
    Ministry of Internal Affairs (Poland)
    Security Service
    Albania
    Czechoslovakia
    Czech Republic
    Slovakia
    Bulgaria
    Hungary
    Soviet Union
    Yugoslavia
    China
    Cuba
    Mongolia
    Vietnam
    North Korea
    Romania
    counterintelligence
    espionage
    Cold War
    security
    wywiad
    wywiad cywilny
    Departament I MSW
    MSW
    Służba Bezpieczeństwa
    Czechosłowacja
    Czechy
    Słowacja
    Bułgaria
    Węgry
    Związek Sowiecki
    Jugosławia
    Chiny
    Kuba
    Wietnam
    Korea Północna
    Rumunia
    kontrwywiad
    szpiegostwo
    zimna wojna
    bezpieczeństwo
    Opis:
    Działalność Departamentu I MSW, czyli wywiadu cywilnego PRL, w krajach bloku wschodniego należy do najmniej znanych aspektów jego aktywności. Początkowo ograniczała się ona niemal wyłącznie do kontrwywiadowczej ochrony placówek. W latach sześćdziesiątych, na skutek zdystansowania się lub wręcz konfliktu części państw znajdujących się dotąd w orbicie wpływów Związku Sowieckiego, wywiad PRL przystąpił do zbierania informacji na ich temat. Odbywało się to jednak według innych zasad niż na pozostałych terenach. W myśl przyjętych założeń Departament I MSW nie miał prawa do werbowania w nich współpracowników spośród miejscowych obywateli i do zdobywania wiadomości musiał wykorzystywać tzw. wywiad bezagenturalny. Proces rozwijania działalności tego rodzaju był rozciągnięty w czasie, a jego dynamika zależała od sytuacji w danym państwie. W pierwszej kolejności zainteresowano się Chinami, Jugosławią, Rumunią i Albanią, a następnie Czechosłowacją. Wydarzenia Praskiej Wiosny sprawiły, że nastąpiło istotne przewartościowanie i podjęto decyzję o położeniu większego nacisku na pracę w krajach „demokracji ludowej”. W rezultacie jesienią 1969 r. Departament I MSW dysponował już infrastrukturą umożliwiającą mu zbieranie informacji ze wszystkich głównych państw bloku, z wyjątkiem Związku Sowieckiego. Na początku lat siedemdziesiątych część z nich stała się oficjalnymi przedstawicielstwami MSW PRL przy sojuszniczych organach bezpieczeństwa. Mimo tego kontynuowano ograniczoną pracę wywiadowczą. Ukształtowany w tym okresie system pracy utrzymał się w zasadniczym kształcie aż do upadku systemu w 1989 r.
    Intelligence activity performed in other Eastern Bloc countries is one of the least well-known aspects of the Department I of the Ministry of Internal Affairs (the civilian intelligence service in People’s Republic of Poland). At first, the Department’s activity was limited almost exclusively to counterintelligence protection for Polish diplomatic missions. When the relations with some of the countries in the Soviet orbit cooled off or broke down in the 1960s, Polish intelligence began to gather information on those countries as well. This activity, however, was handled under a different set of rules compared to other countries. Department I was not authorised to recruit informants among local citizens and relied instead on intelligence gathered from so-called “non-informant sources”. The gathering of intelligence would be built up gradually over time, and the dynamics of the process depended on the local situation. At first the focus was primarily on China, Yugoslavia, Romania and Albania, followed by Czechoslovakia. A shift in focus was caused by the Prague Spring, and a decision was made to place a greater emphasis on activities in other “people’s democracies”. As a result, by the fall of 1969 Department I already had in place an infrastructure for intelligence gathering in all of the bloc’s main countries, the USSR excepted. In the early 1970s some of those structures became official outposts representing the Polish Ministry of Internal Affairs to allied security services in other communist countries. Nonetheless, intelligence work continued, though with a limited scope. The system developed in that period persisted in roughly the same form until the system’s collapse in 1989.
    Źródło:
    Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989; 2020, 18; 13-55
    1733-6996
    Pojawia się w:
    Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Na posterunku bojowym”. Wojska radzieckie w radzieckiej strefie okupacyjnej Niemiec/Niemieckiej Republice Demokratycznej 1945–1954. Wybrane aspekty
    „At the Combat Outpost”. Soviet Troops in the Soviet Occupation Zone of Germany/German Democratic Republic in 1945–1954. Selected Aspects
    „На боевом посту”. Советские войска в зоне советской оккупации Германии/Германской демократической республике 1945–1954. Избранные аспекты
    Autorzy:
    Hryciuk, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1861310.pdf
    Data publikacji:
    2020-10-20
    Wydawca:
    Wojskowe Biuro Historyczne
    Tematy:
    Armia Czerwona
    Armia Radziecka
    Grupa Okupacyjnych Wojsk Radzieckich w Niemczech
    Niemcy
    Niemiecka Republika Demokratyczna
    Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich
    radziecka strefa okupacyjna Niemiec
    Zimna Wojna
    okupacja
    Red Army
    Soviet Army
    Group of Soviet Occupation Forces in Germany
    Germany
    German Democratic Republic
    Soviet Union
    Soviet occupation zone
    Cold War
    occupation
    Красная Армия
    Советская Армия
    Группа советских оккупационных войск в Германии
    Германия
    Германская Демократическая Республика
    Союз Советских Социалистических Республик
    Советская ок- купационная зона Германии
    холодная война
    оккупация
    Opis:
    Grupa Radzieckich Wojsk Okupacyjnych w Niemczech powstała w czerwcu 1945 r. W jej skład weszły głównie wojska 1 Frontu Białoruskiego z marsz. Gieorgijem Żukowem jako pierwszym głównodowodzącym Grupy. Podstawowym zadaniem tych wojsk było nadzorowanie procesu demilitaryzacji i demokratyzacji radzieckiej strefy okupacyjnej w Niemczech. Doraźnie zabezpieczano też proces demontażu znacznej części niemieckiej infrastruktury przemysłowej. Koszty utrzymania wojsk radzieckich w znacznej mierze obciążały budżet tej strefy, przekształconej w 1949 r. w Niemiecką Republikę Demokratyczną. Znacząca demobilizacja Armii Czerwonej (od 1946 r. Armii Radzieckiej) dotknęła też jednostki stacjonujące we Wschodnich Niemczech. Ich liczebność w 1947 r. spadła, lecz część, która nie została rozformowana lub wycofana na tereny ZSRR; pozostała jako tzw. oddziały skadrowane, o ograniczonej liczebności, ale dysponujące pełnymi stanami uzbrojenia. Właśnie ich rozwinięcie w 1949 i 1950 r. w obliczu zaostrzenia sytuacji międzynarodowej pozwoliło znacznie zwiększyć liczebność wojsk Grupy, ocenianą w połowie lat pięćdziesiątych na około 500 tys. żołnierzy. Grupa składała się z najlepiej wyposażonych i wyszkolonych jednostek Armii Radzieckiej. Oddziały te były gwarantem stabilności miejscowych reżimów komunistycznych (np. podczas stłumienia tzw. „powstania ludowego” w NRD w 1953 r.), jak również potencjalnym narzędziem agresji lub obrony na wypadek konfliktu wojennego w Europie. W roku 1954 zakończył się etap funkcjonowania radzieckich sił zbrojnych jako wojsk okupacyjnych na obszarze NRD. Stały się one od tej pory jedynie elementem wzajemnego balansu sił rywalizujących w Europie bloków. To także początek zmian doktrynalnych w Armii Radzieckiej. Musiała się ona przystosować nie tylko do zmienionej sytuacji międzynarodowej, lecz przede wszystkim do zupełnie odmiennych warunków prowadzenia wojny na atomowym polu walki.
    The Group of Soviet Occupation Forces in Germany was formed in June 1945. It consisted mainly of the troops of the 1st Belarusian Front with marshal Georgy Zhukov as the first commander-in-chief of the Group. The main task of these troops was to supervise the process of demilitarization and democratization of the Soviet occupation zone in Germany. Occasionally, the Group also secured the process of dismantling a large part of the German industrial infrastructure. The cost of living of the Soviet troops was a major burden on the budget of this zone, which was transformed into the German Democratic Republic in 1949. The significant demobilization of the Red Army (the Soviet Army since 1946) also affected the units stationed in eastern Germany. Their numbers fell in 1947, but some of them were not disbanded or withdrawn to the USSR; they remained as so-called cadre units, with limited numbers, fully armed and equipped. It was their development in 1949 and 1950, in the face of the tightening international situation, that allowed to significantly increase the numbers of the Group’s troops, estimated in the mid-1950s at around 500 000. The Group consisted of the best equipped and trained units of the Soviet Army. These troops guaranteed the stability of local communist regimes (e.g. during the suppression of the East German uprising of 1953), as well as a potential instrument of aggression or defense in the event of war in Europe. In 1954, the Soviet Armed Forces stopped functioning as occupying forces in the GDR. Since then, they were only an element of the system of the mutual balance of forces between blocks competing in Europe. This was also the beginning of doctrinal changes in the Soviet Army. It had to adapt not only to the changed international situation, but above all to the completely different conditions of war on the atomic battlefield.
    Группа советских оккупационных сил в Германии была создана в июне 1945 года. Она состояла в основном из войск 1-го Белорусского фронта с маршалом Георгием Жуковым в качестве первого главнокомандующего Группы. Основной задачей этих войск было наблюдение за процессом демилитаризации и демократизации советской оккупационной зоны в Германии. Временами также устанавливался контроль за процессом демонтажа значительной части немецкой инфраструктуры. Расходы на содержание советских войск довольно сильно обременяли бюджет этой зоны, реорганизованной в 1949 году в Германскую Демократическую Республику. Существенная демобилизация Красной Армии (с 1946 г. – Советской Армии) также затронула подразделения дислоцированные в восточной Германии. Их число сократилось в 1947 году, но часть из них не была ни расформирована, ни вывезена в СССР; там остались т. н. кадрированные войска, с ограниченным числом служащих, но располагающие полным вооружением. Именно их развитие в 1949 и 1950 гг. в условиях обострения международной обстановки значительно увеличило численность войск Группы, которая в середине 1950-х годов оценивалась примерно в 500 000 человек. Группа состояла из наиболее оснащенных и обученных частей Советской Армии. Эти войска были гарантией стабильности местных коммунистических режимов (например, во время подавления так называемого Народного восстания в ГДР в 1953 г.), а также потенциальным инструментом агрессии или защиты в случае военного конфликта в Европе. В 1954 г. завершился этап функционирования советских вооруженных сил как оккупационных сил в ГДР. Стого момента они были уже лишь частью взаимного баланса сил между конкурирующими блоками в Европе. Также это знаменовало начало доктринальных изменений в Советской Армии. Ей пришлось приспосабливаться не только к изменившейся международной обстановке, но и, прежде всего, к совершенно другим условиям ведения войны на поле боя.
    Źródło:
    Przegląd Historyczno-Wojskowy; 2020, XXI (LXXII), 2 (272); 78-124
    1640-6281
    Pojawia się w:
    Przegląd Historyczno-Wojskowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-13 z 13

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies