Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Yugoslavia" wg kryterium: Wszystkie pola


Tytuł:
Serbska dominacja polityczna w pierwszej federacji narodów południowosłowiańskich (1918-1941) – zarys problematyki
Autorzy:
Hebda, Wiktor
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/653709.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Yugoslavia
Kingdom of Serbs
Croats and Slovenes
Kingdom of Yugoslavia
Serbia
Serbs
Jugosławia
Królestwo Serbów
Chorwatów i Słoweńców
Królestwo Jugosławii
Serbowie
Opis:
The article presents an outline of the Serbian political dominance in the federation of South Slavic peoples in the years 1918-1941. The first part recalls various aspects of Serbian activity during WWI. The next one refers to the political reality of the Kingdom of Serbs, Croats and Slovenes, where the Serbs have gained an important advantage over the other South Slavic peoples. The third part examines the phenomenon of Serbian authoritarianism in the Kingdom of Yugoslavia, one of the causes of the growing ethnic conflict in the country.
W artykule przedstawiono zarys serbskiej dominacji politycznej w federacji narodów południowosłowiańskich z lat 1918–1941. W pierwszej części przywołano kwestie związane z aktywnością Serbów podczas I wojny światowej. W kolejnej odniesiono się do funkcjonowania Królestwa Serbów, Chorwatów i Słoweńców, w którym Serbowie uzyskali znaczną przewagę polityczną nad innymi narodami południowosłowiańskimi. W trzeciej części przybliżono problematykę serbskiego autorytaryzmu w Królestwie Jugosławii, będącego jedną z przyczyn narastania konfliktu narodowościowego w państwie.
Źródło:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2014, 49, 2
2353-6403
1230-5057
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Slobodan Milošević przeciwko doktrynie „słaba Serbia - mocna Jugosławia‟ (1986-1992)
Slobodan Milošević against the doctrine of „weak Serbia - strong Yugoslavia“ (1986–1992)
Autorzy:
Żurek, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2043566.pdf
Data publikacji:
2021-12-31
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Slobodan Milošević
Serbia
Anti-bureaucratic revolution
breakup of Yugoslavia
antybiurokratyczna rewolucja
rozpad Jugosławii
Opis:
Na początku lat osiemdziesiątych XX wieku, w Serbii utarło się przekonanie, że w SFRJ jest prowadzona polityka mająca na celu osłabić najliczniejszy naród państwa - Serbów. Na przeciwstawieniu się doktrynie „słaba Serbia - mocna Jugosławia‟ kapitał polityczny zdobył Slobodan Milošević. W obliczu rozpadu Jugosławii serbski lider próbował przebudować SFRJ w państwo serbocentrystyczne. W momencie wybuch wojny Milošević doprowadził do powołania SRJ. Według koncepcji serbskiego prezydenta wokół tego państwa miały zjednoczyć się wszystkie ziemie serbskie.
At the beginning of the 1980s, Serbia became convinced that there was a policy in the SFRY aimed at weakening the country's most numerous nation - the Serbs. Slobodan Milošević gained political capital on his opposition to the doctrine of 'weak Serbia - strong Yugoslavia'. In the face of the collapse of Yugoslavia, the Serbian leader tried to transform the SFRY into a Serb-centric state. At the outbreak of the war, Milošević led to the establishment of the Federal Republic of Yugoslavia. According to the concept of the Serbian president, all Serbian lands were to unite around this country.
Źródło:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia; 2021, 28, 2; 141-159
0239-4278
2450-3177
Pojawia się w:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The national identity of the population of the former Yugoslavia
Autorzy:
Jaroszeska, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/540012.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geopolityczne
Tematy:
Croatia
identity
Bosnia
Serbia
language
Opis:
While reflecting on this issue, I would like to note the important role of the disintegration of language known as Serbo-Croatian or Croatian-Serbian. During the existence of federal Yugoslavian state (from May 1945 to spring 1990), the language "was an instrument of policy, which seeks to create a unified society of internationalist socialist consciousness, rather than ethnic one”. Along with the change of the political situation, a common language ceased to exist, and its place has been taken by three separate national languages: Croatian, Serbian and Bosnian. However, in the case of identity issues, the notions of identity and humanidentification should be clarified as well as terms of bratstva and jedinstva (“brotherhood and unity”). Multidimensional issues of the identity and ethnic individuality of the only Slavic Muslim nation are proving the old thesis that mythical production is determined by the political reality. Patriotic consolidation, known well from Polish history of the twentieth century, is clearly based on the sequence rooted in the archetypes of freedom, equality, paradise lost, in the golden age of story, in which a man wishing to devote his existence to a great cause, sincerely believes. This phenomenon has permeated the Balkans that were facing an armed conflict. In their anachronistic view, the power of the state was determined by the size of its territory. Their fight to broaden the borders of the homeland as much possible, was supported by a solid ideological foundation. Bosnians became the subject of many myths, but, by Serbs and Croats, they were simultaneously regarded as a segment of their nation. Both in Belgrade and Zagreb, a romantic plot to create a mega nation - the great family gathering all potential members, conscious or not of his/hers Serbian or Croatian affiliation - would have to result in further proliferation of arguments proving affiliation ofneighboring peoples.
Źródło:
Przegląd Geopolityczny; 2014, 10; 33-47
2080-8836
2392-067X
Pojawia się w:
Przegląd Geopolityczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Radomir Konstantinović and “Provincial Philosophy”: Binaries as Borders
Autorzy:
Cox, John Kayl
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/508986.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Serbia
nationalism
Yugoslavia
Radomir Konstantinović
Filozofija palanke
existentialism
Balkans
town
Opis:
Radomir Konstantinović and Provincial Philosophy: Binaries as BordersThis essay is a partial reconsideration of the complex and often-cited work Filozofije palanke (1969) by the Serbian novelist and essayist Radomir Konstantinović. The fiery condemnations of Serbia’s stalled social and intellectual development and its accompanying predilection for barbaric violence are fiercely debated to this day, nearly six years after the death of the author and approaching fifty years since the book’s first publication. One way that Konstantinovic builds his argument is by establishing borders between Serbia, or other societies, and Europe or modernity; three main types of these borders can be expressed as binaries centered on values, time, and geography. The “spirit” or mindset of the palanka, or small Serbian town, can perhaps be rehabilited by converting it into a historically contingent philosophy, which comes to term with the forces of time, evolution, and agency. Radomir Konstantinović i filozofia prowincjalna. Przeciwstawności jako graniceEsej jest cząstkowym spojrzeniem na złożoną i często cytowaną pracę Filozofije palanke (1969) napisaną przez serbskiego powieściopisarza i eseistę Radomira Konstantinovicia. Ostra krytyka opóźnionego rozwoju społecznego i intelektualnego Serbii oraz towarzyszącego mu upodobania do barbarzyńskiej przemocy także dziś – prawie sześć lat po śmierci autora, i prawie pięćdziesiąt lat od pierwszego wydania książki, stanowią temat dyskusji. Jednym ze sposobów, w jaki Konstantinović buduje swoją argumentację, jest ustanowienie granicy między Serbią a innymi społeczeństwami, czy Europą i nowoczesnością. Trzy główne typy tych granic można wyrazić jako przeciwstawności skoncentrowane na wartościach, czasie i geografii. „Duch” lub sposób myślenia palanki, czyli serbskiego pipidówka, może zostać zrehabilitowany poprzez przekształcenie go w historycznie reprezentatywną filozofię, która mierzy się z siłami czasu, ewolucji i działań.
Źródło:
Colloquia Humanistica; 2017, 6
2081-6774
2392-2419
Pojawia się w:
Colloquia Humanistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ivana Pantelić, Uspon i pad „prve drugarice“ Jugoslavije: Jovanka Broz i srpska javnost 1952-2013. [The Rise and Fall of Yugoslavia’s “First Female Comrade”: Jovanka Broz and the Serbian Public, 1952-2013]. Beograd: Službeni glasnik, 2018, 337 pp.
Autorzy:
Sorescu Marinkovic, Annemarie
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1490907.pdf
Data publikacji:
2019-12-03
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Yugoslavia
Serbia
socialism
first lady
Tito
Źródło:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia; 2019, 26, 1; 300-302
0239-4278
2450-3177
Pojawia się w:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Referendum as a direct democracy tool in successor states of former Yugoslavia
Referendum jako narzędzie demokracji bezpośredniej w państwach byłej Jugosławii
Autorzy:
Musiał-Karg, Magdalena
Lubik-Reczek, Natasza
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2083322.pdf
Data publikacji:
2022-06-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
referendum
direct democracy
Bosnia and Herzegovina
Croatia
Montenegro
Kosovo
North Macedonia
Serbia
Slovenia
former Yugoslavia
demokracja bezpośrednia
Bośnia i Hercegowina
Chorwacja
Czarnogóra
Kosowo
Macedonia Północna
Słowenia
była Jugosławia
Opis:
Changes that have occurred in 1989–1991 ended the bipolar division of the world and commenced a new wave democratic transformation. In the early 1990s, the dissolution of the Socialist Federal Republic of Yugoslavia (SFRY) brought a number of changes to the region. Some of the changes were decided via the referendum which seems to be an exceptionally important tool in the process of democratic transformations in CEE. The article focuses on the institution of a nation-wide referendum in successor states of former Yugoslavia: Bosnia and Herzegovina, Croatia, Montenegro, Kosovo, North Macedonia, Serbia, and Slovenia. The main purpose is to provide an answer to the question about the role of this particular tool in these states and define directions for further use of referendum in this part of Europe. To meet its research objective, the article uses systemic analysis and institutional and legal approach, and statistics on results of national referendums in the countries concerned.
Zmiany, które nastąpiły w latach 1989–1991, zakończyły dwubiegunowy podział świata i zapoczątkowały nową falę demokratycznych przemian. Na początku lat 90. rozpad Socjalistycznej Federalnej Republiki Jugosławii (SFRJ) przyniósł szereg zmian w regionie. O niektórych z nich zadecydowano w drodze referendum, które wydaje się być niezwykle ważnym narzędziem w procesie przemian demokratycznych w Europie Środkowo-Wschodniej. Artykuł koncentruje się na instytucji referendum ogólnokrajowego w państwach sukcesorach byłej Jugosławii: Bośni i Hercegowinie, Chorwacji, Czarnogórze, Kosowie, Macedonii Północnej, Serbii i Słowenii. Głównym celem artykułu jest udzielenie odpowiedzi na pytanie o rolę tego szczególnego narzędzia w tych państwach oraz określenie kierunków dalszego wykorzystania referendum w tej części Europy. Aby zrealizować cel badawczy, w artykule wykorzystano analizę systemową i podejście instytucjonalno-prawne oraz dane statystyczne dotyczące wyników referendów ogólnokrajowych w omawianych państwach.
Źródło:
Przegląd Politologiczny; 2022, 2; 49-63
1426-8876
Pojawia się w:
Przegląd Politologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Interwencja NATO w Jugosławii w 1999 roku. W dwudziestą rocznicę ataku – przyczyny i konsekwencje
NATO’s Intervention in Yugoslavia in 1999. On the Twentieth Anniversary of the Attack – Causes and Consequences
Autorzy:
Gibas-Krzak, Danuta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/953900.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:
Kosovo
Yugoslavia
Serbia
NATO
new wars ethnic conflict
ethnic cleansing
organized crime
Kosowo
Jugosławia
NATO, nowe wojny
konflikt narodowościowy
czystki etniczne
przestępczość zorganizowana
Opis:
The main aim is to present the historical and political conditions of NATO’s attack on Yugoslavia and to show the consequences of this operation, the main effect of which was the creation of the so-called the independent state of Kosovo, which is essentially an unstable controversial territory, constituting the basis for the development of organized crime and other asymmetrical threats. The air operation codenamed „Allied Force” began a new chapter in the history of the Alliance, which for the first time undertook military action without the mandate of the UN Security Council, thus creating a dangerous precedent for the future. The Serbs were forced to leave Kosovo under the supervision of the UN as a result of this operation. However, it is hard to talk about the defeat of the Serbs, because the army was not defeated, and the soldiers did not give up and could fight further. Their involvement could, however, lead to the total economic extermination of the country by the coalition of NATO states, which proved that it has no scruples in destroying civilian (also economic) purposes. The author emphasizes that the developed structures of organized crime and corruption of the so-called Kosovo states do not give hope for positive forecasting in the development of its statehood.
Głównym celem jest przedstawienie uwarunkowań historycznych i politycznych ataku NATO na Jugosławię oraz ukazanie konsekwencji tej operacji, której głównym efektem było powstanie tzw. niezależnego państwa Kosowa, będącego w istocie niestabilnym terytorium spornym, stanowiącym bazę dla rozwoju przestępczości zorganizowanej i innych zagrożeń asymetrycznych. Operacja powietrzna o kryptonimie „Allied Force” rozpoczęła nowy rozdział w historii Sojuszu, który po raz pierwszy podjął działania zbrojne bez mandatu Rady Bezpieczeństwa ONZ, stwarzając tym samym niebezpieczny precedens na przyszłość. Serbowie w wyniku tej operacji zostali zmuszeni do pozostawienia Kosowa pod nadzorem ONZ. Trudno jednak mówić o porażce Serbów, bowiem armia nie została pokonana, a żołnierze nie poddali się i mogli walczyć dalej. Ich zaangażowanie mogłyby jednak doprowadzić do całkowitego wyniszczenia ekonomicznego państwa przez koalicję państw NATO, która udowodniła, że nie ma skrupułów w niszczeniu celów cywilnych (także gospodarczych). Autorka podkreśla, że rozwinięte struktury przestępczości zorganizowanej i korupcja przywódców tzw. państwa kosowskiego nie stwarzają nadziei na pozytywne prognozowanie w zakresie rozwoju jego państwowości
Źródło:
Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka; 2019, 1; 299-318
1899-6264
2451-0718
Pojawia się w:
Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polityka zagraniczna Serbii po rozpadzie Jugosławii. W poszukiwaniu sojuszników (szkic problemu)
Foreign policy of Serbia after the breakup of Yugoslavia: the search for allies (sketch of the problem)
Autorzy:
Szczepański, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32330279.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Serbia
Yugoslavia
foreign policy
EU
NATO
Russia
China
Kosovo
Jugosławia
polityka zagraniczna
UE
Rosja
Chiny
Kosowo
Opis:
Celem artykułu jest szkicowa charakterystyka serbskich strategii geopolitycznych w okresie od rozpadu socjalistycznej Jugosławii, W zmieniających się warunkach globalnych, które ewoluowały z układu dwubiegunowego w wielobiegunowy serbska koncepcja funkcjonowania w polityce i gospodarce międzynarodowej oparła się na czterech filarach: Unii Europejskiej, USA, Rosji i Chinach. Serbskie elity są jednak podzielone na dwa obozy: prozachodni i prorosyjski. Zaznaczająca się od przeszło dekady przewaga opcji prorosyjskiej opiera się na sentymentach historyczno-kulturowych i doświadczeniach kryzysu kosowskiego. W 2022 roku, wobec agresji militarnej Rosji na Ukrainę niewykluczone jest, że więzi serbsko-rosyjskie osłabną na rzecz działań w kierunku integracji z UE. Artykuł stanowi wprowadzenie do najważniejszych wątków, obecnych w polityce zagranicznej Serbii. Oprócz nurtu prozachodniego i prorosyjskiego zasygnalizowano rolę Turcji, Chin i innych państw azjatyckich.
The aim of the article is to characterize generally main Serbian geopolitical strategies since the collapse of socialist Yugoslavia. In the changing global conditions, transforming from a Cold War-bipolar, into a multipolar order, Serbia has developed a concept of functioning in international politics and economy on four pillars: the European Union (EU), the United States (US), Russia and China. However, the Serbian elites are divided into two camps: pro-Western and pro-Russian. The advantage of the pro-Russian option, which has been visible for over a decade, is based on historical and cultural sentiments and the experience of hostility from the West, manifested during the Kosovo crisis period. However, in 2022, as a result of the military aggression of Russia against Ukraine, a gradual weakening of Serbian-Russian ties is possible in order to strengthen the position of Serbia on its way towards EU. The article is merely an introduction to main motives influencing Serbian foreign policy. It also notifies the role for Serbia of Turkey, China and other Asian countries.
Źródło:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia; 2022, 29; 281-295
0239-4278
2450-3177
Pojawia się w:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Croatian and Serbian War Crimes, the International Criminal Tribunal for the Former Yugoslavia, and the Judicial Systems of Serbia and Croatia
Chorwackie i serbskie zbrodnie wojenne, Międzynarodowy Trybunał Karny dla Byłej Jugosławii oraz serbski i chorwacki wymiar sprawiedliwości
Autorzy:
Hebda, Wiktor
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/52157845.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Serbia
Chorwacja
Międzynarodowy Trybunał Karny dla Byłej Jugosławii (MTKJ)
zbrodnie wojenne
ludobójstwo
Croatia
International Criminal Tribunal for the former Yugoslavia
war crimes
genocide
Opis:
The war in former Yugoslavia (1991–1995) was marked by war crimes which still affect Serbian–Croatian political relations. The International Criminal Tribunal for the former Yugoslavia (ICTY), which operated between 1993–2017, was supposed to pass fair verdicts on those responsible for war crimes, but its verdicts have been surrounded by controversy in Post-Yugoslav states. The article analyzes Serbian and Croatian war crimes in Croatian territory between 1991–1995 as well as the verdicts passed by the ICTY against the most prominent war criminals. The actions taken by the Serbian and Croatian judicial systems are also discussed. The analysis presented in the article indicates that the verdicts delivered by the ICTY were selective and difficult to accept for both sides of the conflict. Unfortunately, Serbo-Croatian cooperation on war crimes has been developing for only a few years and has not produced the expected results. For these reasons, war crimes and war criminals still have a negative influence on political and social relations between the Republic of Croatia and the Republic of Serbia.
Kwestia zbrodni wojennych i obiektywnego osądzenia zbrodniarzy wojennych jest wysoce problematyczna. Bezspornie wojna w byłej Jugosławii z lat 1991-1995 była tragiczna w skutkach i naznaczona wydarzeniami, którym można nadać miano zbrodni wojennych. Międzynarodowy Trybunał Karny dla Byłej Jugosławii (MTKJ) funkcjonujący w latach 1993-2017 miał w założeniu sprawiedliwie osądzić osoby odpowiedzialne za zbrodnie wojenne. Niemniej jego działalność (orzeczone kary) wzbudza pewne kontrowersje, a co za tym idzie może być i jest krytycznie oceniana. W artykule przedstawiono syntetyczną analizę serbskich oraz chorwackich zbrodni wojennych mających miejsce na terytorium Chorwacji w latach 1991-1995. Następnie odniesiono się do kar orzeczonych przez MTKJ wobec najważniejszych zbrodniarzy wojennych. W tym też aspekcie zwrócono uwagę na aktywność serbskiego i chorwackiego wymiaru sprawiedliwości. Analiza zawarta w artykule potwierdza tezę że wydawane wyroki przez MTKJ odznaczały się selektywnością, dlatego też w niektórych przypadkach były one trudne do zaakceptowania przez obie strony konfliktu. Niestety serbsko-chorwacka współpraca w zakresie zbrodni wojennych rozwija się dopiero od kilku lat i nie przyniosła oczekiwanych rezultatów. Z tych też powodów zbrodnie wojenne i zbrodniarze wojenni nadal mają negatywny wpływ na stosunki polityczne i społeczne między Republiką Chorwacji a Republiką Serbii.
Źródło:
Sprawy Narodowościowe. Seria nowa; 2020, 52
1230-1698
2392-2427
Pojawia się w:
Sprawy Narodowościowe. Seria nowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stan obecny i perspektywy przyjęcia przez Serbię nowego prawa prywatnego międzynarodowego
The Present Situation and Perspectives for a New Serbian Private International Law
Autorzy:
Kochowska, Ewelina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20759790.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Serbia
former Yugoslavia
private international law
change of law
succession of international agreements
Opis:
The Yugoslav Act of 1982 on resolving conflict of laws with regulations of other countries is still in force in the Republic of Serbia. The law drafted over 40 years ago was considered as innovative at the time of its adoption. At present, the Serbian academic community signals the need to update the current provisions of private international law, both in the spirit of approximation with the law of the European Union and in the need to better embed this law in the present legal order of the Republic of Serbia. The draft of a new act on private international law, prepared in 2014, was not adopted yet, although it was not formally rejected as such in Serbian legislative procedures (as of April 13, 2023) either. Though not formally binding, the draft law has been cited in recent years in the Serbian law journals, being an important point of reference for considerations on questions related to private international law in Serbia. It must be admitted that the progressive Serbian academic community turned out to be an active inspirer, creator and is now also a tireless advocate of changes in the field of private international law in Serbia.Serbia, which has been an EU candidate since 2013, has no particular obligation to introduce specific solutions in the field of private international law into its national law neither before nor after accession. EU law in the field of private international law is contained in regulations that will be automatically and directly applicable in Serbia when it becomes a member of the European Union. This is a dilemma whether to adopt the provisions which, in principle, will have to be repealed after the accession. At the same time, there are several benefits of approximating the law before the accession, including accustoming legal practitioners in Serbia to apply solutions similar to those in the EU, and increasing legal certainty by applying similar solutions of private international law in transactions between entities from Serbia and the European Union (regardless of the accession prospects).The author describes and summarizes the current state of regulations in Serbian private international law and analyses the main changes proposed in the draft law of 2014. The article also presents agreements binding Serbia in the field of private international law, including the still binding 1960 Polish-Serbian agreement.
Źródło:
Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego; 2023, 32; 95-122
1896-7604
2353-9852
Pojawia się w:
Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polacy w oddziałach czetników Dražy Mihailovicia
Poles in Draža Mihailović’s Chetniks Forces
Поляки в отрядах четников Дражи Михайловича
Autorzy:
Żurek, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1926839.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Wojskowe Biuro Historyczne
Tematy:
czetnicy
Jugosławia
Serbia
Draža Mihailović
cichociemni
Tito
Chetniks
Yugoslavia
Cichociemni („Silent Unseen”)
четники
Югославия
Сербия
Дража Михайлович
тихотёмные
Тито
Opis:
Pod wpływem Brytyjczyków latem 1943 r. przy operujących w Serbii oddziałach czetnickich podległych generałowi Mihailoviciowi utworzono odrębną polską formacje bojową. Tworzyli ją głównie Polacy, którzy zbiegli z Organisation Todt oraz dezerterzy z Wehrmachtu. Oddziałem dowodził cichociemny, kapitan Józef Maciąg „Nash”. Polskiemu dowódcy nakazano także odbudowanie w Serbii bazy polskiego wywiadu „Drawa”. Polska strategia była całkowicie zbieżna z taktyką Mihailovicia oszczędzania sił i wyczekiwania na otwarcie drugiego frontu na Bałkanach. Spotkało się to jednak z niezadowoleniem Brytyjczyków, którzy dążyli do rozbudowania polskiej formacji i udziału w walkach. Dlatego też bardzo szybko polski oddział przystąpił do działań bojowych. W listopadzie 1943 polskie siły w Serbii liczyły przeszło 200 żołnierzy. Jednak sytuacja diametralnie się zmieniła z początkiem 1944 r., kiedy to Brytyjczycy zaczęli totalnie wspierać Tito, a Mihailović domagał się, aby Polacy walczyli z partyzantami. Oczywiście było to całkowicie nie do zaakceptowania dla polskich władz w Londynie. Prawdziwą katastrofą okazała się jednak śmierć „Nasha”, który 11 grudnia 1943 r. zginął w niewyjaśnionych okolicznościach w niemieckiej obławie. Wydarzenie to zaważyło na decyzji polskiego dowództwa o ewakuacji polskich żołnierzy z Serbii do Włoch. Oczywiście sam plan był nierealny i tylko skromną grupę Polaków zdołano ewakuować.
Under the British influence, in the summer of 1943, a separate Polish military formation was created in Serbia, to cooperate with Chetniks under the command of general Mihailović. The formation consisted mostly of deserters from the Wehrmacht and workers who had run away from the Todt Organization. It was under the command of a cichociemni („Silent Unseen”) captain Józef Maciąg „Nash”, who was ordered to reconstruct in Serbia the Polish intelligence base „Drawa”. Both Maciąg and Mihailović tried to save their strength and waited for the creation of the second front in the Balkans. As this proved unacceptable for the British Government, which sought to develop the Polish formation and to make it take an active role in the war effort, the Polish forces had to start military operations quickly. In November 1943, the Polish forces in Serbia consisted of 200 soldiers. The situation drastically changed in early 1944, when Great Britain gave total support to Tito, and Mihailović demanded of Poles to take part in the fights against partisans. Obviously, it was completely unacceptable for the Polish government-in-exile based in London. The death of Captain Maciąg in unknown circumstances, on the run from German forces on 11 December 1943, also had dire consequences. This event eventually induced the Polish headquarters to order an evacuation of Polish soldiers from Serbia to Italy. Obviously, as the plan was not practical, only a small number of Polish soldiers were evacuated.
Под влиянием британцев летом 1943 года при действующих в Сербии отрядах четников, подчиняющихся генералу Михайловичу, было создано отдельное польское боевое формирование. Оно состояло в основном из поляков, сбежавших из Организации Тодта, и дезертиров Вермахта. Отрядом руководил тихотёмный, капитан Юзеф Мачонг („Нэш”). Польскому командующему было также поручено восстановить в Сербии базы польской разведки „Драва”. Польская стратегия целиком совпадала с тактикой Михайловича (связанной с экономией сил и выжиданием открытия второго фронта на Балканах). Однако это вызвало недовольство британцев, которые стремились к расширению польского формирования и участию в битвах. Поэтому польский отряд очень быстро приступил к боевым действиям. В ноябре 1943 года польские силы в Сербии насчитывали более 200 солдат. Однако ситуация диаметрально изменилась в начале 1944 г., когда британцы начали поддерживать Тито, а Михайлович стремился к тому, чтобы поляки боролись с партизанами. Конечно, польские власти в Лондоне не могли этого принять. Настоящей катастрофой стала смерть Нэша, который 11 декабря 1943 г. погиб при невыясненных обстоятельствах в ходе немецкой облавы. Это событие повлияло на решение польского командования об эвакуации польских солдат из Сербии в Италию. Конечно, сам план был нереален, и эвакуировать удалось лишь небольшую группу поляков.
Źródło:
Przegląd Historyczno-Wojskowy; 2018, XIX (LXX), 3-4 (265-266); 143-158
1640-6281
Pojawia się w:
Przegląd Historyczno-Wojskowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Wszystko zaczyna się od słów […]”. Filip David i Mirko Kovač: listy o wojnie w byłej Jugosławii
“Everything Begins with Words […].” Filip David and Mirko Kovač: Letters on War in Former Yugoslavia
Autorzy:
Maroszczuk, Grażyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/699654.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Zagłada
ludobójstwo
czystka etniczna
Serbia
Chorwacja
Shoah
genocide
ethnic cleansing
Croatia
Opis:
In the essay the author analyses the problematics of genocide based on correspondence between Filip David and Mirko Kovač Kiedy kwitnie zło. Książka listów 1992–1995 (When evilflourishes. A book of letters 1992–1995) to later juxtapose it with studies on Shoah. She ponders the generational perspective of people whose lives were tarnished by the Nazi-Germany occupation (Filip David – born 1940, Mirko Kovač – born 1938). The article most of all aims at reconstructing the stances of the two authors of letters and showing genocide as a realm of incessant discussion, vague affects, unsystematized knowledge. The author undertakes an attempt to reconstruct only some of the topics and contexts accompanying the issues discussed in David’s and Kovač’s letters, particularly: the soul-searing descriptions of the Bosnian War of 1992–1995. She shows that the language facet of violence proves to be a challenge to reflecting on literature in the correspondence between the two intellectuals. When faced with the disintegration of hitherto social order in the former Yugoslavia, the nationalist discourse, as social studies and research on genocide suggest, prepares the ground for activation of violent behaviours, justifies them, and plays a key role in fomenting the genocidal repression. As a result of the said processes, the authorities create and reinforce nations’ cultural self-images, tighten the control over ethnic purity of collective identity,instigate conflicts between neighbours based on “the blood and soil myth,” cherry-pick the xenophobic discourse of the past, and force through with ethnical interpretations of culture.
Źródło:
Narracje o Zagładzie; 2020, 6; 292-306
2450-4424
Pojawia się w:
Narracje o Zagładzie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Geneza i losy serbskich idei anarchistycznych przed i po 1918 roku
The Origin and the Fate of Serbian Anarchistic Ideas Before and After 1918
Autorzy:
Miodyński, Lech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/52432426.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Umiejętności
Tematy:
Serbia
Jugosławia
Traktat Wersalski
anarchizm
idea państwowa
Yugoslavia
The Treaty of Versailles
anarchism
state idea
Opis:
W referacie omawia się uwarunkowania społeczno-historyczne oraz synkretyczne źródła ideowe serbskiej myśli anarchistycznej (od lat sześćdziesiątych XIX w.), a także jej ewolucję i stopniowe zanikanie w XX w. Wskazuje się zwłaszcza na takie czynniki specyficzne jak związki z lokalnym odłamem narodnictwa, agrarystycznym egalitaryzmem i krytyką instytucji monarchistycznego państwa czy syndykalizmem, po czym śledzi przewartościowania tych poglądów (zwłaszcza antyetatyzmu) w warunkach budowania nowego państwa jugosłowiańskiego po 1918 r. i później. Przedstawione przykłady potwierdzają tezę iż po początkowej popularności haseł anarchistycznych (Mita Cenić czy Krsta Cicvarić) w powersalskiej Jugosławii ideologia ta została rozbrojona (poza fenomenem Rodoljuba Čolakovicia) i wchłonięta przez scentralizowany ruch komunistyczny.
This paper discusses sociohistorical factors and syncretic ideological sources of the Serbian anarchistic thought (from 1860’s) as well as its evolution and gradual disappearing in 20th century. Especially such specific elements as ties with local fraction of the Narodnikism, agraristic egalitarianism, criticism of the monarchistic state institutions and syndicalism are underlined. Also the reevaluating of these views (particularly antietatism) in the conditions of constructing of the new Yugoslav state after 1918 is investigated. The examples presented here confirm the thesis that after initial popularity of the anarchistic slogans (among others Mita Cenić and Krsta Cicvarić) in post-Versailles Yugoslavia this ideology was disarmed (except for Rodoljub Čolaković’s case ) and absorbed by the centralised communist movement.
Źródło:
Kultura Słowian. Rocznik Komisji Kultury Słowian PAU; 2020, XVI; 241-256
2451-4985
2543-9561
Pojawia się w:
Kultura Słowian. Rocznik Komisji Kultury Słowian PAU
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Powieść Borislava Pekicia Jak pogrzebać wampira w kontekście sporów o heroizm w serbskiej prozie o drugiej wojnie światowej
The Novel by Borislav Pekić How to Quiet a Vampire in the Context of Disputes over Heroism in Serbian Fiction
Autorzy:
Czerwiński, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/52406977.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Umiejętności
Tematy:
Borislav Pekić
proza wojenna
deheroizacja
Jugosławia
Serbia
war fiction
deheroisation
Yugoslavia
Opis:
Artykuł podejmuje próbę rozważenia ewolucji paradygmatu deheroizującego w serbskiej prozie wojennej. Analiza koncentruje się na powieści Borislava Pekicia Kako upokojiti wampira (1977), ale próbuje ją usytuować w kontekście wcześniejszych form narracyjnych. Lata 50. XX wieku przynoszą nowy model bohatera wojennego, który chwilowo się waha, aby ostatecznie powrócić na obraną przez siebie drogę (drogę rewolucji). W latach 60. dominują bohaterowie, którzy nie podejmują walki, co prowadzi ich do obłędu. Lata 70., w tym analizowane dzieło Pekicia, próbują przełamać impas defetyzmu przez ponowne odkrycie społecznej natury człowieka. To z kolei otwiera zupełnie nowe problemy.
The article attempts to deal with the evolution of a paradigm which brings war heroism in Croatian and Serbian fiction into question. The analysis focuses on the novel of Borislav Pekić How to Quiet a Vampire (1977), but is contextualized within earlier literary poetics. The 1950s bring about a new model of a war hero who is temporarily hesitating but in the end returns to his earlier path (the path of revolution). There is a new tendency in the 1960s: they decisively give up their role in the war and revolution which leads them to insanity. The 1970s, which is exemplified by the novel of Pekić, attempt to break the deadlock caused by the previous defeatism by re-discovering man’s social nature. This, however, opens up completely new problems.
Źródło:
Kultura Słowian. Rocznik Komisji Kultury Słowian PAU; 2018, XIV; 253-268
2451-4985
2543-9561
Pojawia się w:
Kultura Słowian. Rocznik Komisji Kultury Słowian PAU
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nataša Jagdhuhn, “Post-Yugoslav Metamuseums: Reframing Second World War Heritage in Postconflict Croatia, Bosnia and Hercegovina, and Serbia”, Palgrave Macmillan, 2022, 259 pp.
Nataša Jagdhuhn, „Post-Yugoslav Metamuseums: Reframing Second World War Heritage in Postconflict Croatia, Bosnia and Herzegovina, and Serbia”, Palgrave Macmillan, 2022, 259 ss.
Autorzy:
Trajanovski, Naum
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/52157915.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Jugosławia
Chorwacja
Bośnia i Hercegowina
Serbia
druga wojna światowa
muzea
metamuzea
Yugoslavia
Croatia
Bosnia and Herzegovina
World War II
museums
metamuseums
Źródło:
Sprawy Narodowościowe. Seria nowa; 2023, 55
1230-1698
2392-2427
Pojawia się w:
Sprawy Narodowościowe. Seria nowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies