Temat: the Second Polish Republic - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Kłusownictwo w Drugiej Rzeczypospolitej
Poaching in the Second Republic of Poland
Autorzy:: Kasprzycki, Remigiusz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/951135.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:: poaching
the police
hunting
Second Polish Republic
animals
kłusownictwo
policja
polowanie
II Rzeczpospolita
zwierzęta
Opis:: W II Rzeczypospolitej problem kłusownictwa był bardzo poważnym wyzwaniem i nigdy nie został znacznie ograniczony. W latach 1918–1939 z tym przestępstwem bezskutecznie walczyli policja, straż leśna oraz myśliwi. Kłusownicy byli niebezpiecznymi i nieprzewidywalnymi ludźmi, często zabijali myśliwych, leśników, a także nie wahali się strzelać do policjantów. W międzywojennej Polsce działalność kłusowników poważnie zagrażała istnieniu populacji nawet pospolitych zwierząt.
Poaching in the Second Polish Republic was a serious problem that was never quite resolved. In 1918–1939, it was actively fought against by the police, forest guards and hunters. Poachers were dangerous and unpredictable people; they often killed hunters and foresters, they did not hesitate to fire at policemen. In interwar Poland poaching was a real threat to species, even to common animals.
Źródło:: Dzieje Najnowsze; 2019, 51, 1; 55-75
0419-8824
Pojawia się w:: Dzieje Najnowsze
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: The youth of Bohdan Hawrylyshyn (1926-1944)
Autorzy:: Havrylyshyn, Petro
Zhernokleiev, Oleh
Roguski, Rafał
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/36170023.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Tematy:: History
Bohdan Hawrylyshyn
childhood
Plast
Koropets
Eastern Galicia
Halychyna
Second Polish Republic
the USSR
German occupation
Opis:: The article highlights the youth of a well-known Ukrainian, scientist and economist Bohdan Dmytrovych Hawrylyshyn (1926-2016). Important factors that affected further development of his worldview and personality are traced. Important facts from the life of Bohdan Hawrylyshyn over the researched period are clarified on the basis of the memories left, interviews, and other sources.
Źródło:: Historia i Świat; 2023, 12; 469-480
2299-2464
2956-6436
Pojawia się w:: Historia i Świat
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Kwestia zaopatrzenia inwalidów wojennych z byłej Ukraińskiej Republiki Ludowej w II Rzeczpospolitej w latach 1921–1927
Autorzy:: Święch, Wojciech
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1401321.pdf
Data publikacji:: 2020
Wydawca:: Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:: wojna polsko-bolszewicka
II Rzeczpospolita
Ukraińska Republika Ludowa
ukraińscy inwalidzi wojenni
Polish-Soviet war
Second Polish Republic
the Ukrainian People’s Republic
Ukrainian war invalids
Opis:: Głównym celem artykułu jest analiza problematyki dotyczącej zaopatrzenia inwalidów wojennych z byłej Ukraińskiej Republiki Ludowej (URL), którzy walczyli u boku Wojska Polskiego w wojnie polsko-bolszewickiej. Po zakończeniu działań wojennych wraz z innymi żołnierzami URL zostali oni internowani w Polsce. Po likwidacji obozów internowania w 1924 r. znaleźli się w trudnej sytuacji. Jednak dopiero w 1927 r. zrównano ich w prawach z polskimi inwalidami wojennymi. Niniejszy artykuł ukazuje proces legislacyjny, który doprowadził do wydania rozporządzenia w tej sprawie. Ukazuje również motywy, jakimi kierowały się polskie władze.
The main purpose of the article is to analyze the issues regarding the supply of war invalids from the former Ukrainian People’s Republic who fought alongside the Polish Army in the Polish-Soviet war. Aft er the end of hostilities, they were interned in Poland along with other soldiers of the Ukrainian People’s Republic. After the liquidation of internment camps in 1924, they found themselves in a diffi cult situation. However, it wasn’t until 1927 that they were equated with Polish war invalids. This article shows the legislative process that led to the issue of a regulation on this matter. It also shows the motives of the Polish authorities.
Źródło:: Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2020, 23; 55-69
1733-0335
Pojawia się w:: Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Białoruś Zachodnia w interpretacji polskiej: wybrane wątki historyczne i motywy liryczne Część I: Czynnik białoruski w historii państwa polskiego (od dawnych czasów do końca II Rzeczy Pospolitej)
Autorzy:: Czerwonnaja, Swietłana
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/568592.pdf
Data publikacji:: 2014
Wydawca:: Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:: The Belarussian minority
history
Second Polish Republic
Western Belarus
interpretation of the Polish
hisoriography
белорусского меньшинства история
вторая
польская Республика
Западная Белоруссия
Польский историография
Opis:: The history of the areas (incorporated to the Belarusian SSR in 1939), which in the Belarusian and Russian historiography adopted the geopolitical term “Western Belarus,” in Polish historiography is seen as an integral part of the overall history of the multinational Polish State. Regardless of the form of the state, which have evolved in the course of historical development (i.e. as part of the Grand Duchy of Lithuania, founded in the 16th century, the Polish-Lithuanian Commonwealth – which from the late 18th to the early 20th century was under Russian domination; finally revived in 1918 as the Second Polish Republic of interwar era, which has become a victim of Nazi on the one hand and on the other hand, the Stalinist aggression in September 1939) the history of “Eastern Borderlands”, including areas inhabited mostly by Belarusian peasants, is recognized in Polish literature in the paradigm of “our common and only homeland”, to which the love, affection, compassion are inseparable from the whole Polish patriotism. The distinction between methodological principles of Polish and Russian-Belarusian (tsarist, Soviet and post-Soviet times) lies in the fact that in the last so-called “Western Belarus” occurs as an entity independent of the fate of Poland, subject of research and legal entity (on the basis of which, among others, it was incorporated in the Belarusian SSR), while in Polish studies and assessments of all aspects of the history and culture of the people of this country and its political transition are presented through the prism of Polish historical issues. This applies to threads, causing debates (for example, about the borders approved by the Treaty of Riga in 1921), grief, accusations of treason by a certain group of Belarusian activists of inter war era, a sad irony in relation to the so-called national enthusiasm with which Belarusians erected “welcome gates” for the Red Army. The first part of the article concerns texts by Józef Mackiewicz, Kazimierz Podlaski, Sokrat Janowicz and other authors who in Poland and in exile dealt with the history of “Western Belarus” until 1939.
История того региона (присоединенного в 1939 году к Белорусской ССР), который в белорусской и русской историографии принято называть геополитическим термином «Западная Белоруссия», в польской историографии рассматривается как составная часть общей истории многоэтничного Польского Государства. Независимо от конкретных форм государственности, менявшихся в процессе исторического развития (то есть в рамках Великого Княжества Литовского; возникшего в XVI веке на основе польско-литовской унии объединенного государства «Обеих наций» – Первой Речи Посполитой; разделенной Польши, находившейся с конца XVIII до начала XX века в составе Российской империи и расчлененной на несколько гу- берний; наконец, возрожденной в 1918 году Второй Речи Посполитой, ставшей в сентябре 1939 года жертвой, с одной стороны, гитлеровской, с другой стороны, сталинской агрессии), история «восточных Кресов», в частности земель, заселенных белорусскими крестьянами, воспринимается поляка- ми в парадигме «нашей общей Родины», и любовь, привязанность к этому краю, сочувствие его жителям неотделимы от польского патриотизма в целом. Различия в методологических принципах польской и российско-белорусской историографии (как царского, так советского и постсоветского периодов) заключаются в том, что в последней так называемая «Западная Белоруссия» выступает как независимых от судьбы польской нации объект научных исследований и субъект международного права (на основе которого якобы и было осуществлено ее присоединение к Белорусской ССР в 1939 году), в то время как в польских исследованиях и оценках все аспекты истории, культуры населения этого края, его политической трансформации выявляются сквозь призму польской исторической проблематики. Это касается многих сюжетов и моментов – витков истории, вызывающих дискуссии (например, о границах, установленных Рижским мирным договором 1921 года), сожаления, упреки в «измене», адресованные определенному кругу белорусских общественных деятелей 1920–1930-х годов, печальную иронию по отношению к так называемому национальному энтузиазму, с которым белорусы возносили «триумфальные арки» на пути Красной Армии (анализируются тексты Юзефа Мацкевича, Казимира Подлясско го, Сократа Яновича и других авторов, которые в Польше и в эмиграции, в официальной науке и в диссидентском андеграунде занимались вопросами довоенной Западной Белоруссии (до 1939 года включительно).
Źródło:: Nowa Polityka Wschodnia; 2014, 2(7); 246-272
2084-3291
Pojawia się w:: Nowa Polityka Wschodnia
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Polityczne uwarunkowania powrotu Polski nad Bałtyk w latach 1918–1920 w podręcznikach do nauczania historii. Casus krajowych opracowań dla szkół ponadgimnazjalnych i ponadpodstawowych minionego trzydziestolecia
Political Circumstances of Poland’s Return to the Baltic Sea in 1918–1920 in History Textbooks: The Case of Polish Textbooks for Secondary Schools of the Past Thirty Years
Autorzy:: Białokur, Marek
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1287208.pdf
Data publikacji:: 2021-06-30
Wydawca:: Towarzystwo Naukowe w Toruniu
Tematy:: Second Polish Republic
Pomerania
Paris Peace Conference
Poland’s Wedding to the Sea
Józef Haller
history education
school textbooks
Opis:: The year 2020 saw the centenary of the return of Pomerania to Poland, which regained access to the Baltic Sea. This event, along with many other issues connected with the establishment of the Polish state after the First World War, has been the subject of historians’ research for years. This also applies to history educators who analyse the contents of school textbooks. The author of this article, which is consistent with this research trend, decided to analyse dozens of the most popular textbooks for teaching history in secondary schools used by Polish pupils over the past 30 years, i.e. in the period from 1990 to 2020. The article primarily uses the philological and comparative methods. The undertaken analysis helped to distinguish from the school textbooks three main threads concerning Poland’s return to the Baltic Sea, namely the speech by the President of the United States Thomas Woodrow Wilson of 8 January 1918, the resolutions of the Paris Peace Conference of 1919 and Poland’s Wedding to the Sea of February 1920. As a result, it has been shown that these issues have an adequate place in textbooks, as far as it was required by curricula for teaching history in the 1990s, as well as the later reformed curricula created during the first two decades of the present century. This results from the fact that practically all analysed textbooks provide basic facts concerning the circumstances of the retaking of part of Pomerania by the Republic of Poland after the end of the First World War, which are presented with a short commentary and sometimes with additional content for learning, and with particular consideration of international conditions of this process. What should be noted in the analysed textbooks is that they are free of ideological influences, which had been visible in Polish history textbooks before 1990.
Źródło:: Zapiski Historyczne; 2021, 86, 2; 33-56
0044-1791
2449-8637
Pojawia się w:: Zapiski Historyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Integracja międzynarodowa Europy Środkowej w myśli politycznej obozu narodowego w czasie II wojny światowej
The international integration of Central Europe according to the political ideas of the national camp during World War II
Autorzy:: Miszewski, Dariusz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/27312186.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:: obóz narodowy
II Rzeczpospolita
Europa Środkowa
II wojna światowa
the National Camp
Second Polish Republic
Central Europe
World War II
Opis:: W czasie II wojny światowej obóz narodowy propagował ideę imperialną i koncepcję bloków państw narodowych na czele z Polską. Jako imperium Polska mogła przeciwstawić się skutecznie imperializmowi Niemiec i ZSRR. Idea federacyjna rządu narażała Polskę na agresję ze strony sąsiednich mocarstw i utratę jej historycznych ziem na rzecz sąsiednich narodów. Była zagrożeniem dla państwa narodowego. Prowadziła do jego osłabienia przez struktury ponadnarodowe. Na historycznych ziemiach Polski mogło istnieć tylko państwo polskie. W Europie Środkowej miał powstać antyniemiecki blok państw narodowych pod jej kierownictwem. Współpraca z ZSRR była możliwa pod warunkiem poszanowania niezależności Polski i jej granic.
During World War II, the national camp promoted the imperial idea and the concept of blocks of nation states led by Poland. As an empire, Poland could effectively oppose the imperialism of Germany and the Soviet Union. According to the national camp, the federal idea of the Polish government exposed Poland to aggression by neighboring powers and the loss of its historic lands to neighboring nations. As such, it was a threat to the nation‐state and led to its weakening by supranational structures. Only the Polish state could exist in the historical lands of Poland. In Central Europe, an anti‐German bloc of nation states was to be created under Poland's leadership. Cooperation with the Soviet Union was possible provided that the independence of Poland and its borders were respected.
Źródło:: Res Gestae. Czasopismo Historyczne; 2023, 16; 185-218
2450-4475
Pojawia się w:: Res Gestae. Czasopismo Historyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Praktyczne przewodniki wychowania. Problematyka poradników wychowawczych dla rodziców z lat 1900–1939
Practical Guides for Upbringing. The issue of parenting guides in years 1900–1939
Autorzy:: Małek, Agnieszka
Nawrot-Borowska, Monika
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2123391.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Instytut Pedagogiki. Zakład Historii Edukacji
Tematy:: dziecko
poradniki
wychowanie
początek XX wieku
Druga Rzeczypospolita
child
guidebooks
upbringing
the beginning of 20th century
Second Polish Republic
Opis:: Cel: Celem podjętych badań jest próba charakterystyki specyfiki wydawnictw poradnikowych adresowanych do rodziców w pierwszej połowie XX stulecia (do 1939 r.), a przede wszystkim dokonanie problemowej systematyki poruszanych na stronach poradników zagadnień. Metody: Jakościowa analiza treści materiału źródłowego z perspektywy historyczno-pedagogicznej. Wyniki: Odtworzenie oraz porównanie pod względem merytorycznym poszczególnych porad i wskazówek pozwoliło na ukazanie ewolucji i przemian, jakie dokonały się w badanym okresie rozwoju literatury poradnikowej w poglądach dotyczących wychowania dziecka na każdym etapie jego rozwoju. Wnioski: Jak wynika z dokonanych ustaleń, ukazujące się w badanym okresie poradniki zawierały wskazówki oraz przestrogi dotyczące wszystkich sfer oraz okresów życia dzieci, co czyniło je praktycznymi przewodnikami wychowania. Z publikacji tych zarówno rodzice, jak i ich opiekunowie oraz wychowawcy mogli czerpać wiedzę dotyczącą nie tylko opieki i pielęgnacji, ale też wszystkich dziedzin wychowania – fizycznego, zdrowotnego, moralnego, religijnego, patriotycznego, seksualnego, kształcenia umysłu oraz aktywności zabawowej.
Aim: The aim of this research is to characterize the first half of 20th-century publishers of parenting books and, most importantly, to systematize the problems covered in those guides. Methods: Qualitative text analysis from a historical and pedagogical perspective. Results: The reconstruction and comparison of the particular tips and their merits will show the changes in people’s perception of upbringing that took place during period 1900–1939 of the development of parenting guides. Conclusions: As results from the research arrangements the guidebooks for parents contained guidelines and cautions concerning all spheres and periods of children’s lives, which made them practical guides to upbringing. From these publications both parents and child’s educators could learn about care, but also all areas of education: physical, health, moral, religious, patriotic, sexual, intellectual and playful activity.
Źródło:: Wychowanie w Rodzinie; 2018, XVIII, (2/2018); 175-201
2082-9019
Pojawia się w:: Wychowanie w Rodzinie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Krucjata antyalkoholowa w Sejmie Ustawodawczym i jej efekty (1919–1922)
The anti-alcohol crusade of the Legislative Sejm and its effects 1919–1922
Autorzy:: Grata, Paweł
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/546788.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:: Druga Rzeczpospolita
polityka społeczna
walka z alkoholizmem
Sejm Ustawodawczy
prohibicja
Second Polish Republic
social politics
the fight with alcoholism
the Legislative Sejm
Prohibition
Opis:: Walka z alkoholizmem była istotnym elementem polityki społecznej II Rzeczypospolitej, a u podstaw działań podejmowanych w tym kierunku legło tworzenie odpowiednich norm prawnych. Największe zasługi w tym względzie należy przyznać Sejmowi Ustawodawczemu, którego dziełem była pierwsza na ziemiach polskich ustawa przeciwalkoholowa. Sprawy krzewienia abstynencji i ograniczenia spożycia wyrobów spirytusowych w żadnej z kolejnych kadencji parlamentarnych nie znalazły już takiego zrozumienia jak w Sejmie Ustawodawczym, którego skład, struktura społeczna oraz podatność na tendencje abstynenckie skutkowały wyraźnie prohibicyjnym nastawieniem w kwestii konsumpcji alkoholu. Uprawniony wydaje się zatem wykorzystany w tytule niniejszego szkicu termin „krucjata antyalkoholowa”. Efektem podejmowanych w Sejmie Ustawodawczym działań stała się ustawa z 23 kwietnia 1920 r. wprowadzająca znaczące ograniczenia w sprzedaży napojów alkoholowych. Co więcej, przepisy ustawy dawały adherentom prohibicji nadzieję na stopniowe jej wprowadzenie w całym kraju. W toku zabiegów o wprowadzenie ograniczeń produkcji, handlu i spożycia alkoholu bardzo wyraźnie zarysował się konflikt między aktywistami walki z alkoholizmem a rządem, zwłaszcza Ministerstwem Skarbu. Ścierały się w nim z założenia słuszne idee z interesem budżetu państwa. W starciu tym zdecydowanie zwyciężyli zwolennicy ograniczeń w sprzedaży alkoholu, jednak ich zwycięstwo nie przełożyło się na praktykę, a ustawa z 23 kwietnia 1920 r. nigdy nie została w pełni zaimplementowana. Potwierdzeniem niepowodzenia jej twórców stała się przyjęta przez Sejm 21 marca 1931 r. ustawa o ograniczeniach w sprzedaży, podawaniu i spożyciu napojów alkoholowych (przeciwalkoholowa), która oznaczała oficjalny zwrot ku pragmatyzmowi w tej sferze życia społecznego.
The struggle against alcoholism was an essential element of social policy during the Second Republic, and at its heart were the creation of appropriate legal norms. The biggest contribution in this field was made by the Legislative Sejm, whose work became the first Polish anti-alcohol laws. The matter of the propagation of abstinence and the restriction of the consumption of strong alcohols never met with as much sympathy or understanding as it did during the term Legislative Sejm, whose membership, social structure and inclination towards temperance resulted in a clear prohibitionist tendency on the question of the consumption of alcohol related products. There would appear to be much justification in the titular ‘anti-alcohol crusade’. The results of the Sejm’s work was the passing of the Act of 23rd April 1920, which introduced significant limits on the sale of alcoholic drinks. Furthermore, the terms of the Act gave adherents of prohibition some hope of its gradual implementation across the country. During the phase of limiting production, sale and consumption there developed a highly visible conflict between activists fighting with alcoholism and the Government, especially the Treasury Minister. The clash centred around the conflict between ideals and the interests of the national budget. This conflict was won decisively by the supporters of limiting the sale of alcohol, although this victory brought nothing tangible as a result, and the Act of 23rd April 1920 was never fully implemented. The final confirmation of this failure was the passing of an Act of 21st March 1931 which limited the sale, serving and consumption of alcoholic drinks (anti-alcohol), which officially marked the return to pragmatism in this area of public life.
Źródło:: UR Journal of Humanities and Social Sciences; 2018, 8, 3; 5-25
2543-8379
Pojawia się w:: UR Journal of Humanities and Social Sciences
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Laryngologiczne dokonania Hilarego Schramma (1857-1940), lwowskiego chirurga, pioniera chirurgii dziecięcej
Laryngological achievements of Hilary Schramm (1857-1940), Lviv surgeon, pioneer of pediatric surgery
Autorzy:: Kierzek, Andrzej
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/972536.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Polskie Towarzystwo Historii Filozofii i Medycyny
Tematy:: historia polskiej otorynolaryngologii
historia medycyny kresów południowo-wschodnich
Drugiej Rzeczypospolitej Polskiej
history of Polish otorhinolaryngology
history
of medicine of the south-eastern borderland of the
Second Polish Republic
Opis:: Na wstępie przedstawiono drogi życiową, zawodową i naukową Hilarego Schramma (1857-1940), wychowanka m.in. Theodora Billrotha, ordynatora oddziałów chirurgicznych, m.in. w Szpitalu św. Zofii i Powszechnego Szpitala Krajowego we Lwowie, szczególnie zasłużonego w ortopedii i chirurgii dziecięcej, twórcę „szkoły chirurgicznej”. Przedstawiono jego dokonania w leczeniu takich chorób rynolaryngologicznych, jak włókniaka młodzieńczego, nowotworu złośliwego jamy ustnej, wymagającej operacji metodą Gussenbauera, nowotworu złośliwego przełyku, usuwania ciał obcych krtani i przełyku. Szeroko stosował w chirurgii elektrolizę. Krytycznie podchodził do leczenia gruźlicy limfą Kocha.
The life, professional and scientific ways of Hilary Schramm (1857-1940), pupil of Theodor Billroth, head of surgical wards, among others at the St. Zofia and the General National Hospital in Lvow, especially deserved in orthopedics an pediatric surgery, the creator of the “surgical school” are presented at the beginning. His achievements in the treatment of such diseases such as juvenile fibroma, oral cancer, requiring surgery by Gussenbauer, malignant esophageal cancer, foreign body of larynx and esophagus are analyzed in details. He widely used electrolysis in surgery. He treated critically to the treatment of tuberculosis by Koch᾿s lymph.
Źródło:: Archiwum Historii i Filozofii Medycyny; 2019, 82; 27-34
0860-1844
Pojawia się w:: Archiwum Historii i Filozofii Medycyny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: Concepts of local government in the Polish constitutions of the interwar period (1918–1939)
Koncepcje samorządu terytorialnego w polskich konstytucjach dwudziestolecia międzywojennego (1918–1939)
Autorzy:: Cichoń, Paweł
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2189309.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:: local government
Second Polish Republic
the March Constitution 1921
the April Constitution 1935
samorząd terytorialny
II Rzeczpospolita
konstytucja marcowa 1921 r.
konstytucja kwietniowa 1935 r.
Opis:: The article outlines concepts of local government based on the provisions of the Constitution of the Republic of Poland of 17 March 1921 (the March Constitution) and the Constitutional Act of 23 April 1935 (the April Constitution). In the first place, the assumptions of the March Constitution concerning the political system in relation to local government are presented, and then its influence on the formation of this local government in the Second Polish Republic is shown. The author outlines challenges and difficulties accompanying the attempts to adopt statutes on local government in line with the spirit of the March Constitution and outlines the legal basis for the organisation and activity of local government in Poland during the interwar period (1918–1939). Attention is also drawn to the changes in the approach of those in power to the role of local government which followed the May Coup in 1926 and were introduced in the Act of 23 March 1933 on the Partial Change of the Local Government System. The author also presents the legal position of local government in the April Constitution and indicates the ideas that underlay the creation of constitutional concepts of local government and how they were externalised in the specific political conditions. The article also provides a comparative analysis of the concept of local government resulting from the Constitutions mentioned above.
Artykuł przedstawia w ogólnym zarysie koncepcje samorządu terytorialnego oparte na przepisach Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 17 marca 1921 r. (konstytucji marcowej) oraz Ustawy konstytucyjnej z 23 kwietnia 1935 r. (konstytucji kwietniowej). W pierwszej kolejności przedstawiono założenia ustrojowe konstytucji marcowej odnoszące się do samorządu terytorialnego, a następnie ukazano jej wpływ na kształtowanie się tego samorządu w II RP. Opisano wyzwania i trudności towarzyszące próbom uchwalenia ustaw samorządowych zgodnych z duchem konstytucji marcowej. Wskazano na podstawy prawne organizacji i działalności samorządu terytorialnego w Polsce w dwudziestoleciu międzywojennym (1918–1939). Zwrócono również uwagę na zmiany w podejściu rządzących do roli samorządu terytorialnego, które nastąpiły po zamachu majowym w 1926 r. i zostały wprowadzone w ustawie z dnia 23 marca 1933 r. o częściowej zmianie ustroju samorządu terytorialnego. Następnie przedstawiono pozycję prawną samorządu terytorialnego w konstytucji kwietniowej. Wskazano też idee, które legły u podstaw tworzenia konstytucyjnych koncepcji samorządu terytorialnego i to, w jaki sposób zostały uzewnętrznione w konkretnych warunkach politycznych. W artykule dokonano także analizy porównawczej koncepcji samorządu terytorialnego wynikających z ww. konstytucji.
Źródło:: Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2022, XXV, 25; 139-158
1733-0335
Pojawia się w:: Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: Освітнє питання в діяльності німецьких депутатів у парламенті Другої Речі Посполитої (1928—1930)
Educational issues in the activities of German MPs in the Parliament of the Second Polish Republic (1928—1930)
Autorzy:: Ruda, Oksana
Pikh, Olek
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/27316002.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:: Druga Rzeczpospolita
parlament Rzeczypospolitej Polskiej
parlamentarzyści niemieccy
polityka oświatowa
mniejszości narodowe
Second Polish Republic
Polish Parliament (the Sejm)
German Members of Parliament
educational policy
national minorities
Opis:: Mniejszość niemiecka odniosła w wyborach do Sejmu i Senatu II kadencji (1928—1930) swoje największe zwycięstwo w dziejach parlamentaryzmu Drugiej Rzeczypospolitej. Mimo różnic ideologicznych cele stojące przed parlamentarzystami niemieckimi były podobne: całkowite równouprawnienie Niemców we wszystkich dziedzinach prawa i w życiu codziennym; zapewnienie zupełnej swobody rozwoju niemieckiej kultury, szkolnictwa i języka; zapewnienie mniejszości niemieckiej autonomii oświatowo-kulturalnej. Posłowie krytykowali politykę narodowościową rządów polskich, negatywnie oceniali sytuację mniejszości niemieckiej w Polsce. Politycy niemieccy z trybuny parlamentarnej mówili m.in. o dyskryminacji niemieckiego szkolnictwa mniejszościowego, o likwidacji niemieckich szkół średnich i seminariów nauczycielskich, o aresztowaniach nauczycieli wędrownych, o przeniesieniu służbowym pedagogów niemieckich w inne regiony Polski. Niemiecki Klub Parlamentarny w obronie szkolnictwa niemieckiego zgłosił szereg interpelacji i wniosków. Wiele z tych projektów parlamentarnych oraz liczne głosowania połączyły ławy parlamentarne mniejszości narodowych, a także posłów polskiej lewicy w Sejmie.
The article examines the specific features of the activities of German Members of Parliament (MPs) in the Parliament of the Second Polish Republic in the years 1928—1930 (second term of office), which were directed at defending the right to education for Germans, creation of legal grounds for the opening of German-language schools as a guarantee of the national identity preservation. German MPs defended their voters’ educational rights during parliamentary speeches, debates on education, and language-based conflicts, interpellations, and protests. German politicians tried to improve the situation of schooling for Germans by introducing legislative initiatives, inquiries, and interpellations, which raised such important issues as adoption of educational legislation in consultation with minorities, to expand the network of German-language schools, and to provide conditions for their unimpeded activities, stopping persecution of teachers. Their legislative initiative was often supported by Ukrainian and Jewish politicians, deputies from the leftwing Polish parties of the Sejm who advocated securement for children’s learning of their mother tongue. German deputies joined in providing Germans with fundamental rights guaranteed by domestic law and international agreements.
Źródło:: Wieki Stare i Nowe; 2022, 17, 22; 1-15
1899-1556
2353-9739
Pojawia się w:: Wieki Stare i Nowe
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:: Społeczność Strzyżowa nad Wisłokiem w okresie autonomii galicyjskiej oraz w II Rzeczypospolitej
The Community of Strzyzow during the Galician Autonomy and under the Second Polish Republic
Autorzy:: Wnęk, Sławomir
Bonusiak, Włodzimierz
Ślusarek, Krzysztof
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2233506.pdf
Data publikacji:: 2021
Wydawca:: Archiwum Państwowe w Rzeszowie
Tematy:: Strzyżów nad Wisłokiem
Galicja doby autonomicznej
II Rzeczpospolita
społeczność małomiasteczkowa
Strzyzow
Galicia in the autonomy period
Second Polish Republic
small-town community
Opis:: Artykuł przedstawia społeczność Strzyżowa nad Wisłokiem od II połowy XIX wieku do roku 1939. W tym czasie liczba mieszkańców miasteczka nieznacznie rosła i na krótko przed wybuchem II wojny światowej wynosiła około 3000 osób. Społeczność Strzyżowa współtworzyli wierni Kościoła rzymskokatolickiego i Żydzi, zorganizowani w ramach związków wyznaniowych. Małomiasteczkowa społeczność Strzyżowa została ukazana na tle zmieniających się źródeł utrzymania, na które składało się funkcjonowanie rozbudowującej się administracji publicznej oraz aktywności lokalnych przedsiębiorców. Zwrócono uwagę na ożywienie w zakresie działalności społecznej (przełom XIX/XX w.), wyrażającej się zwiększonym uczestnictwem strzyżowian w organizacjach o charakterze oświatowym. Uwzględniono także kluczowe dla rozwoju miasta zmiany przestrzenno-urbanistyczne, rozpoczęte w ostatniej dekadzie XIX w. w związku z lokalizacją tu w 1890 r. stacji kolejowej linii Rzeszów–Jasło, a następnie inwestycjami w zakresie budowy gmachów użyteczności publicznej: szkoła ludowa, sąd powiatowy, budynek gimnazjum. Aktywny udział w tych zmianach odgrywała lokalna elita złożona z przedstawicieli środowiska gospodarczego, administracji oraz wolnych zawodów. Celem tego artykułu jest zaprezentowanie wyników najnowszych badań nad przeszłością Strzyżowa, szczególnie w okresie autonomii galicyjskiej i dwudziestolecia międzywojennego. Konstrukcja artykułu pozwala na przedstawienie kilku kluczowych kwestii dotyczących: 1) stosunków wyznaniowych; 2) funkcjonowania administracji publicznej i jej obsady; 3) kluczowych dla miasta zmian społeczno- -gospodarczych przypadających na przełom XIX/XX w.; 4) zwrócenia uwagi na tworzącą się elitę złożoną z przedstawicieli wolnych zawodów oraz przedsiębiorców i jej rolę w życiu codziennym miasta. W ostatnim czasie opublikowano wiele opracowań na temat społeczności małych miast. Niniejszy artykuł ma przybliżyć liczne podobieństwa w tym zakresie, które są rdzeniem dyskusji na drodze do syntezy dziejów.
In this article, I presented the community of Strzyzow from the second half ofthe 19th century until 1939. During this time, the population of the town grew onlyslightly and amounted to about 3000 inhabitants shortly before the outbreak ofWorld War II. The community of Strzyzow was co-created by Roman Catholics andJews, who were organized in religious associations.I presented the small-town community of Strzyzow against the background ofits changing sources of income, which consisted of the functioning and expanding public administration and the industrious activity of local entrepreneurs. I have drawnattention to the revival of social activity (at the turn of the 20th century) manifestedby increased participation of Strzyzow inhabitants in educational organizations.I have also taken into consideration the spatial and urban changes which were of keyimportance to the town’s development. This development began in the last decadeof the 19th century, in regard to finding the location for a railroad station on the Rzeszow-Jaslo route in 1890, followed by subsequent investments in the constructionof public utility buildings: the elementary school, the county court, and the middleschool building. The local elite comprised of representatives of business circles, administrationand liberal professions played an active role in these changes.
Źródło:: Prace Historyczno-Archiwalne; 2021, Tom XXX; 71-95
1231-3335
Pojawia się w:: Prace Historyczno-Archiwalne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:: Łódzka Delegatura Rady Adwokackiej w Warszawie w latach 1927–1938
Łódź Delegation of the Bar Council of Warsaw 1927–1938
Autorzy:: Wiśniewska, Dorota
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/40029288.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:: adwokatura
II Rzeczypospolita
samorząd adwokacki
Łódzka Delegatura Rady Adwokackiej
advocacy
Second Polish Republic
advocacy self-government
Łódź Delegation of the Bar Council
Opis:: Łódzcy adwokaci i aplikanci byli zrzeszeni w utworzonej w lutym 1919 r. Izbie Adwokackiej w Warszawie, która działając na podstawie wewnętrznych przepisów, wyznaczała swoich przedstawicieli w poszczególnych miejscowościach. W świetle dostępnych źródeł delegat Rady funkcjonował w Łodzi już w latach 1925–1926, jednak w związku z systematycznym wzrostem liczby członków palestry w tym mieście, konieczne stało się rozbudowanie przedstawicielstwa, zwieńczone utworzeniem w 1934 r. kolegialnej Delegatury. Podmiot ten działał na podstawie opracowanego przez siebie regulaminu uchwalonego przez Radę Adwokacką 25 czerwca 1935 r., który w niemal niezmienionym kształcie obowiązywał do wybuchu II wojny światowej. Pewne modyfikacje Rada Adwokacka wprowadziła jedynie 2 stycznia 1937 r., w związku ze stanowiskiem walnego zebrania łódzkiej adwokatury dotyczącym zwiększenia liczby członków przedstawicielstwa. Dysponując stosunkowo szerokim zakresem kompetencji, Łódzka Delegatura podejmowała działania miedzy innymi w zakresie sądownictwa polubownego, spraw podatkowych, dążyła także do walki z „pokątniarstwem”.
The advocates and advocate’s trainees of Łódź were affiliated with the Bar Council of Warsaw, established in February 1919, which acting on the basis of internal regulations, appointed its representatives in individual localities. According to the sources, the Council’s delegate functioned in Łódź as early as 1925–1926. However, due to the systematic increase in the number of members of the bar in this city, it became necessary to expand the representation, which resulted in the establishment of a collegiate Delegation in 1934. This entity operated on the basis of its elaborate regulations, adopted by the Bar Council on June 25, 1935, which remained in force in almost unchanged form until the outbreak of World War II. Some modifications were made by the Bar Council on January 2, 1937, in connection with the stance of the General Assembly of the Łódź Bar on increasing the number of representative members. With a relatively wide range of competencies, the Łódź Delegation undertook activities in the field of amicable courts, tax matters, among others, and also sought to combat the unlicensed legal services.
Źródło:: Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2023, XXVI, 26; 113-127
1733-0335
Pojawia się w:: Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:: Polish Emigration Abroad: Regional Structure and Streams of Emigration in the Years 1870–1914 and 1918–1939
Autorzy:: Leszczyńska, Cecylia
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1367975.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:: emigration from Polish territories
origin of emigrants
Poland in the 19th century
Second Polish Republic
emigracje z ziem polskich
pochodzenie emigrantów
Polska w XIX wieku
Druga Rzeczpospolita
Opis:: Emigration from the territory of Poland was a mass phenomenon at the end of the 19th century. Its characteristic feature was that it was gainful emigration, and the predominant destination was the United States. The second most popular destination was West European countries (mainly Germany). Emigration to Russia took place on a smaller scale. In the interwar period, the rate of emigration decreased markedly. The directions also changed: the US became less popular, and emigration to France and Belgium gained in importance. Seasonal emigration (Germany, Latvia) was important from the economic and social points of view. This paper aims at analyzing the demographic dimension of both waves of emigration, and to estimate the scale and structure of emigration at regional level in 1870–1914 and 1918–1938 in order to determine net “loss” in population. The method was the analysis of census statistics from 1890–1931 at the regional level (for the late 1930s, estimates) and the analysis of emigration statistics.
Emigracja z ziem polskich stała się zjawiskiem masowym w końcu XIX wieku. Jej charakterystyczną cechą był zarobkowy charakter oraz dominujący kierunek wyjazdów – Stany Zjednoczone AP. Na drugim miejscu były migracje do przemysłowych krajów europejskich (głównie do Niemiec). Mniejsze rozmiary miała emigracja do Rosji. W okresie międzywojennym emigracja uległa silnemu spadkowi, nastąpiła też zmiana kierunków: spadły wyjazdy do USA, ważne stały się wyjazdy do Francji i Belgii. Ważna ekonomicznie i społecznie była emigracja sezonowa (Niemcy, Łotwa). Celem opracowania jest oszacowanie skali i struktury emigracji na poziomie regionalnym w okresie 1870–1914 i 1918–1938 w celu określenia ubytku ludności. Metoda to analiza statystyk spisowych z lat 1890–1931 na poziomie regionalnym (dla końca lat 1930 – szacunki) oraz analiza statystyk emigracyjnych.
Źródło:: Przeszłość Demograficzna Polski; 2019, 41; 177-207
0079-7189
2719-4345
Pojawia się w:: Przeszłość Demograficzna Polski
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:: Kobiety niepokorne, czyli o liderkach Narodowej Organizacji Kobiet. Szkic do portretu zbiorowego działaczek Narodowej Demokracji (1919–1929)
The disobedient women – leaders of the National Organization for Women. A sketch for a group portrait of the National Democracy women activists 1919–1929)
Autorzy:: Mysiakowska–Muszyńska, Jolanta
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2168161.pdf
Data publikacji:: 2017-12-31
Wydawca:: Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:: Narodowa Organizacja Kobiet
Narodowa Demokracja
Obóz narodowy
II Rzeczypospolita
kobiety
National Organization of Women
National Democratic
the nationalist camp
Second Polish Republic
women
Opis:: The significance and scale of Endek influence in the nineteenth and twentieth century were not the outcome of stricly party organizations. A social movement, which had been built up since the partition era, reflected the strength of the nationalist camp. Vigorous associations – both secret and conspiratorial – united both men and women of various social backgrounds, economic positions, and professionial affiliations. This included the National Organization of Women (NOK) – founded in 1919 – which was one of the largest and most influential women’s groups in the Second Polish Republic. The following article is an attempt to present selected aspects of the biographies of NOK leaders, which collectively make up a collective portrait of Natinal Democratic women of the late nineteenth and early twentieth century. The analysis includes such elements as: the intellectual climate of the era, the significance of the partitions in female political activism in indepent Poland, and the role of the Catholic faith (both in its individual and social dimensions). It is also indispensable to discuss the circumstances of the NOK’s founding and the motives propelling Polish women toward activism in the public sphere: first, in the electoral campaign to the Constituent Diet (1919) on behalf of the National Democratic movement, and, secondly, through involvement in the association’s actitivities. In this context, it is wortwhile to pose a question about the roles of men and women in the ranks of the National Democratic movement. This is an issue that deserves to be investigated since the members of NOK, in response to the needs of a newly-independent Polish state, rejected the notion of gender conflict, aiming instead to build a community in which the activism of men and women could be mutually complementary.
Źródło:: Polish Biographical Studies; 2017, 5; 7-32
2353-9291
Pojawia się w:: Polish Biographical Studies
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "the Second Polish Republic" wg kryterium: Temat

Źródło danych

Dostawca treści

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język