Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Polska Rzeczpospolita" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 23
Tytuł:
Kresy Wschodnie w białoruskiej szkolnej narracji
Eastern Borderlands in narration of the Belarusian school
Autorzy:
Boridczenko, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1941713.pdf
Data publikacji:
2018-03-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Białoruś
historia
II Rzeczpospolita Polska
Belarus
history
Second Polish Republic
Opis:
Problemem podjętym w artykule jest sposób przekazu przez system edukacji szkolnej Republiki Białoruś wiedzy dotyczącej znajdowania się części ziem Białorusi w granicach II Rzeczypospolitej Polskiej. Głównym uzasadnieniem wyboru tematu jest to, iż odpowiednio sformułowany program nauczania może wpływać na kształtowanie świadomości narodowej. Praca oparta jest na oryginalnych wynikach badań materiałów szkolnych używanych w systemie szkolnictwa Republiki Białoruś. W ramach rozprawy został opracowany model teoretyczny przedstawienia kresów w okresie międzywojennym w literaturze szkolnej Białorusi. Znaczącym elementem w badaniu jest uwzględnienie autorskich intencji zawartych w tekście oraz celowo stworzonego przez białoruskich historyków wizerunku Polaków oraz Rzeczpospolitej Polskiej. W wyniku przeprowadzonego opracowania został wyszczególniony charakterystyczny sposób postrzegania przez system białoruskiej edukacji II Rzeczypospolitej Polskiej, a także procesów odbywających się w tym okresie na ziemiach Zachodniej Białorusi. W rozprawie przyjęto tezę, zgodnie z którą Republika Białoruś w podręcznikach dla uczniów stwarza obraz wroga zewnętrznego, którego rolę w jej przypadku pełni Polska oraz Polacy.
The article considers the issues of teaching history in the school of Belarus thematically related to the Western Belarus in 1921-1939, when that territory was a part of the Second Polish Republic. The main relevance of this article is connected with the importance of the knowledge obtained by the people in school education, which becomes the fundaments of knowledge of the population masses. This work is based on the original results of the study of the school textbooks. All analysed books have a certificate of the Ministry of Education of the Republic of Belarus, which means that they are used in the teaching process in schools. The article presents information about the text of the Belarusian school textbooks and creates theoretical basis related to that theme. The main focus of the article is focused on the study of school texts’ intentions and understanding of the terms in which they create an image of the Polish nation and an image of the Polish Republic. The result of the work is presented as detailed characteristic of ways in which Belarusian school precipitates time period between 1921-1939. Also, it has characteristics of the description of the processes accompanying the Western Belarus lands under the Second Polish Republic rule.
Źródło:
Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne; 2018, 57; 141-157
1505-2192
Pojawia się w:
Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zaangażowanie kobiet w problemy społeczne w dwudziestoleciu międzywojennym w Polsce na wybranych przykładach
Womens involvement in social problems in the interwar period in Poland on selected examples
Autorzy:
Skotnicka-Palka, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31340745.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
women
Second Polish Republic
social history
Polish intelligentsia
kobiety
Druga Rzeczpospolita Polska
historia społeczna
inteligencja polska
Opis:
W artykule zaprezentowano sylwetki i działalność kilku wybranych kobiet, aktywistek społecznych z dwudziestolecia międzywojennego. Wywodziły się one z różnych środowisk, działały na wielu polach, kierowały swą pomoc do rozmaitych grup osób. Wszystkie łączyła praca wykonywana w poczuciu obowiązku, a nawet misji wobec potrzebujących. Ich możliwości działania były różne. Michalina Mościcka i Aleksandra Piłsudska były żonami polityków. Obie pracowały społecznie, zanim ich mężowie zrobili kariery polityczne, jak też w trakcie pełnienia przez nich funkcji publicznych. Olga Małkowska z Drahonowskich uczestniczyła w tworzeniu skautingu na ziemiach polskich, promowała ideę harcerską w społeczeństwie, a jednocześnie dostrzegała problemy, z którymi zmagali się Polacy tuż po odzyskaniu przez kraj niepodległości. Angażowała się społecznie, m.in. otaczając opieką niezamożne dzieci. Dr Justyna Budzińska-Tylicka była lekarką, pionierką propagowania higieny i zdrowia kobiecego. Dostrzegła problemy najuboższych kobiet związane z kwestią planowania rodziny, co skłoniło ją do zaangażowania się w działalność społeczną i oświatową w środowiskach wiejskich i robotniczych. Na tym polu aktywna była również pisarka Irena Krzywicka. Zofia Solarzowa potrzebę działalności na niwie społecznej wyniosła z domu. Wzorując się na aktywności swoich przybranych rodziców, czuła potrzebę kontynuowania ich pracy, angażując się na rzecz ruchu spółdzielczego, wychowując w ten sposób przyszłych działaczy społecznych. Ich aktywność można potraktować jako nową formę patriotyzmu, nie poprzez walkę zbrojną, ale przez szeroko pojętą pracę mającą na celu wzmocnienie odrodzonego po 123 latach niewoli państwa polskiego.
The article presents the profiles and activities of a few selected women, social activists from the interwar period in Poland. They came from various backgrounds, they were active in many fields, but also offered and directed their help to various groups of people. They were all connected by their work done out of sense of duty and even understood as a mission towards people who were in need. Their possibilities were different. Michalina Mościcka and Aleksandra Piłsudska were the wives of notable politicians. They both acted as community workers before their husbands ’political careers took off, and likewise while they were in public office. Olga Małkowska from the Drahonowski family participated in the establishment of the scouting movement in Poland, promoted its spread in society, and at the same time saw and reacted to problems that Poles faced right after the state regained independence. She was socially involved, inter alia, in taking care of poor children. Dr. Justyna Budzyńska-Tylicka was a doctor, a pioneer in promoting women’s hygiene and health. She noticed the problems of the poorest women related to the issue of family planning, which led her to engage in social and educational activities in rural and working-class communities. The writer Irena Krzywicka was also active in this field. Zofia Solarzowa, on the other hand, took the work in the social field from home. Following the example of the activities of her adoptive parents, she felt the need to continue their work, engaging in the cooperative movement, thus educating future social activists. The activities of all these women could be treated as a new form of patriotism, meant not through armed, military struggle, but through broadly understood work aimed at strengthening the Polish state, reborn after 123 years of captivity.
Źródło:
UR Journal of Humanities and Social Sciences; 2022, 22, 1; 80-101
2543-8379
Pojawia się w:
UR Journal of Humanities and Social Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Organizacja i działalność policji kryminalnej w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Wybrane aspekty
Organisation and activities of the criminal police in the interwar period. Selected aspects
Autorzy:
Żurek, Konrad
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2195873.pdf
Data publikacji:
2023-05-05
Wydawca:
Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego
Tematy:
Policja Państwowa
policja kryminalna
przestępczość
II Rzeczpospolita Polska
State Police
criminal police
crime
Second Polish Republic
Opis:
Okres dwudziestolecia międzywojennego był trudny dla polskich władz państwowych. Równolegle z odbudową państwa polskiego i tożsamości narodowej tworzono fundamenty polskiego prawa. W krótkich odstępach czasu dokonywano wielu istotnych zmian organizacyjnych, które objęły również Policję Państwową. W tym okresie znacznie usprawniono aparat administracyjny w Polsce, dążono także do budowy własnego modelu organizacji wewnętrznej państwa. W latach 1919-1939 kilkakrotnie przeprowadzano reorganizację struktur Policji Państwowej. Problemy społeczne, wyznaniowe, narodowościowe czy różnice kulturowe w nowo powstałej państwowości stały się pośrednimi przyczynami przestępczości. Do walki z nią powołano między innymi policję kryminalną. Celem niniejszego artykułu jest omówienie jej organizacji i działalności w okresie dwudziestolecia międzywojennego i podanie najważniejszych zmian prawnych, których dokonano dla tej formacji. Autor sformułował następującą hipotezę badawczą: reorganizacja struktur Policji Państwowej miała zasadnicze znaczenie w zakresie organizacji i działalności policji kryminalnej. W analizie posłużono się metodą dogmatyczno-prawną, a ze względu na zakres czasowy  również metodą historyczno-prawną. Policja Państwowa, policja kryminalna, przestępczość, II Rzeczpospolita Polska.
The interwar period was a difficult one for the Polish state authorities. In parallel with the reconstruction of the Polish state and national identity, the foundations of Polish law were being laid. In a short interval, many significant organisational changes were taking place, which also included the State Police. During this period, the administrative apparatus in Poland was considerably streamlined, and efforts were also made to build its own model of internal organisation of the state. Between 1919 and 1939, the structures of the State Police were reorganised several times. Social, religious and nationality problems or cultural differences in the newly established statehood were among the indirect causes of crime. Accordingly, among other things, a criminal police force was established to combat it. The purpose of this article is to discuss its organisation and activities in the interwar period and to give the most important legal changes that took place for this formation. The author formulated the following research hypothesis: the reorganisation of the structures of the State Police was fundamental in terms of the organisation and activities of the criminal police. In the analysis, the dogmatic-legal method was used and, due to the time scope, also the historical-legal method.
Źródło:
Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego; 2023, 15, 28; 145-160
2080-1335
2720-0841
Pojawia się w:
Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Organisation and activities of the criminal police in the interwar period. Selected aspects
Organizacja i działalność policji kryminalnej w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Wybrane aspekty
Autorzy:
Żurek, Konrad
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2195880.pdf
Data publikacji:
2023-05-24
Wydawca:
Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego
Tematy:
State Police
criminal police
crime
Second Polish Republic
Policja Państwowa
policja kryminalna
przestępczość
II Rzeczpospolita Polska
Opis:
The interwar period was a difficult one for the Polish state authorities. In parallel with the reconstruction of the Polish state and national identity, the foundations of Polish law were being laid. In a short interval, many significant organisational changes were taking place, which also included the State Police. During this period, the administrative apparatus in Poland was considerably streamlined, and efforts were also made to build its own model of internal organisation of the state. Between 1919 and 1939, the structures of the State Police were reorganised several times. Social, religious and nationality problems or cultural differences in the newly established statehood were among the indirect causes of crime. Accordingly, among other things, a criminal police force was established to combat it. The purpose of this article is to discuss its organisation and activities in the interwar period and to give the most important legal changes that took place for this formation. The author formulated the following research hypothesis: the reorganisation of the structures of the State Police was fundamental in terms of the organisation and activities of the criminal police. In the analysis, the dogmatic-legal method was used and, due to the time scope, also the historical-legal method.
Okres dwudziestolecia międzywojennego był trudny dla polskich władz państwowych. Równolegle z odbudową państwa polskiego i tożsamości narodowej tworzono fundamenty polskiego prawa. W krótkich odstępach czasu dokonywano wielu istotnych zmian organizacyjnych, które objęły również Policję Państwową. W tym okresie znacznie usprawniono aparat administracyjny w Polsce, dążono także do budowy własnego modelu organizacji wewnętrznej państwa. W latach 1919–1939 kilkakrotnie przeprowadzano reorganizację struktur Policji Państwowej. Problemy społeczne, wyznaniowe, narodowościowe czy różnice kulturowe w nowo powstałej państwowości stały się pośrednimi przyczynami przestępczości. Do walki z nią powołano między innymi policję kryminalną. Celem niniejszego artykułu jest omówienie jej organizacji i działalności w okresie dwudziestolecia międzywojennego i podanie najważniejszych zmian prawnych, których dokonano dla tej formacji. Autor sformułował następującą hipotezę badawczą: reorganizacja struktur Policji Państwowej miała zasadnicze znaczenie w zakresie organizacji i działalności policji kryminalnej. W analizie posłużono się metodą dogmatyczno-prawną, a ze względu na zakres czasowy – również metodą historyczno-prawną.
Źródło:
Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego; 2023, 15, 28; 369-385
2080-1335
2720-0841
Pojawia się w:
Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Opodatkowanie wiernych na rzecz prac remontowo-budowlanych w diecezji lubelskiej, na podstawie uchwał zgromadzeń parafialnych z lat 1919-1923
Taxation of the faithful for renovation and construction works in the diocese of Lublin on the basis of resolutions of parish assemblies from 1919-1923
Autorzy:
Kumor-Mielnik, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/23050729.pdf
Data publikacji:
2023-12-20
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Kościół Katolicki
II Rzeczpospolita Polska
diecezja lubelska
budownictwo sakralne
budownictwo kościelne
Catholic Church
Second Polish Republic
Lublin diocese
church buildings
Opis:
Celem artykułu jest przedstawienie na konkretnych przykładach podstaw prawnych opodatkowania wiernych na cele remontowo-budowlane w parafiach diecezji lubelskiej w pierwszych latach II Rzeczypospolitej, rodzaju ponoszonych przez nich obciążeń oraz trybu egzekwowania obowiązkowych powinności ustanowionych przez zgromadzenia parafialne. Analiza problemu badawczego przeprowadzona została w oparciu o materiał archiwalny znajdujący się w zasobie Archiwum Akt Nowych w Warszawie (w zespole Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego) oraz w Archiwum Archidiecezjalnym Lubelskim. Inwestycje podejmowane w parafiach wymagały zaangażowania wszystkich wiernych do odbudowy zniszczonych działaniami wojennymi kościołów, plebanii, budynków dla służby kościelnej i obiektów gospodarczych. W oparciu o obowiązujące przepisy prawne, decyzję o przystąpieniu do prac remontowo-budowlanych podejmowało zgromadzenie parafialne zwoływane pod przewodnictwem wójta lub sołtysa oraz dozoru kościelnego, które uchwalało na powyższe cele określony podatek. Był on rozkładany na wszystkich mieszkańców i uiszczany w walucie lub w zbożu, w wysokości proporcjonalnej do liczby posiadanych morgów ziemi. Podstawą wejścia w życie podjętej uchwały było jej zatwierdzenie przez władze wojewódzkie i ministerialne. Postanowienia zgromadzeń parafialnych obligowały mieszkańców do świadczenia pomocy materialnej i fizycznej na rzecz podejmowanych inwestycji, a podatki płacone na ten cel stanowiły podstawowy fundusz budowlany parafii.
The present paper presents and exemplifies the legal basis of taxation of the faithful for renovation and construction purposes in the parishes of the Lublin diocese in the first years of the Second Polish Republic, and discusses the types of burdens incurred by the faithful as well as the ways of enforcing obligations established by parish assemblies. The analysis is based on the materials from the Archives of Modern Records in Warsaw (the collection of the Ministry of Religious Denominations and Public Education) and Lublin Archdiocesan Archives. Investments undertaken in the parishes required the involvement of all the faithful in the reconstruction of churches, rectories, church servants’ quarters and farm buildings destroyed during the war. In accordance with the applicable legal provisions, decisions to start renovation and construction works were made by parish assemblies held under the chairmanship of the mayor or village administrator and the church supervision. Parish assemblies also passed a tax for these purposes. It was imposed on all inhabitants and paid in currency or in grain in proportion to the acreage of land owned. Tax resolutions in question came into force after approval from regional and ministerial authorities. Under the decisions of parish assemblies, inhabitants were obliged to contribute financially or in person to undertaken works, and the taxes they paid were the main component of parishes’ construction budgets.
Źródło:
Studia z Prawa Wyznaniowego; 2023, 26; 245-280
2081-8882
2544-3003
Pojawia się w:
Studia z Prawa Wyznaniowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Józef Żurowski’s (1892-1936) activity as the conservator of archeological artefacts in the Lesser Poland Region
Autorzy:
Ryszewska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27316035.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
history of archaeology
protection of archaeological heritage
Second Polish Republic
Lesser Poland Region
historia archeologii
ochrona zabytków archeologicznych
II Rzeczpospolita Polska
Małopolska
Opis:
The article aims to present the multifaceted activity of Józef Żurowski (1892-1936), an archaeologist and conservator of prehistoric artefacts in Małopolska. The study relies on extensive archival material and Żurowski’s numerous publications. In the years 1920-1936, he was the conservator of the Krakow region and later the West Małopolska region, acting successively on behalf of the State Group of Prehistoric Monuments Conservators and the State Archaeological Museum in Warsaw. Żurowski’s most outstanding achievements include carrying out the first excavations in the banded fl int mine in Krzemionki, conducting research on multicultural sites in Złota, supervising the digging of the monumental Krakus Mound, discovering and interpreting the first burials of the Bell Beaker culture in Poland, as well as examining many early medieval cemeteries. As a conservator, he not only inventoried and excavated many archaeological sites - such as numerous strongholds, barrows, and the caves of the Ojców Jura - but also ensured their protection and preservation. Józef Żurowski died prematurely at 45, yet he is one of the most distinguished Polish archaeologists of the Second Polish Republic.
Źródło:
Kwartalnik Historii Nauki i Techniki; 2022, 67, 3; 91--118
0023-589X
2657-4020
Pojawia się w:
Kwartalnik Historii Nauki i Techniki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Narodowy Chrześcijański Klub Robotniczy – działalność i myśl polityczna w Sejmie Ustawodawczym
National Christian Workers’ Club – Activity and Political Thought in the Legislative Assembly
Autorzy:
Rabiński, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2154501.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
chrześcijańska demokracja
Sejm Ustawodawczy
II Rzeczpospolita Polska
Konstytucja marcowa 1921
Narodowy Chrześcijański Klub Robotniczy
christian democracy
Legislative Sejm
Second Polish Republic
March Constitution
National Christian Workers’ Club
Opis:
W tekście ukazano działalność reprezentacji nurtu chrześcijańsko-demokratycznego w Sejmie Ustawodawczym II RP. Przedstawiono skład osobowy Chrześcijańskiego Narodowego Klubu Robotniczego, jego władze oraz dynamikę zmian liczebności jego członków. Dokonano analizy chadeckiej myśli politycznej, zrekonstruowanej na podstawie pierwszego programu Chrześcijańsko-Narodowego Stronnictwa Pracy z 1920 r. zestawionego z analizą aktywności posłów chadeckich na forum plenarnym Sejmu Ustawodawczego (tu zasadniczą podstawą źródłową były stenogramy posiedzeń Sejmu Ustawodawczego). Ukazano dorobek chadeckiej myśli politycznej przez pryzmat zagadnień: usytuowania religii w życiu publicznym, roli oświaty i wychowania, kwestii społecznej (zwłaszcza robotniczej), ustroju (zwłaszcza wkładu chadeków w prace nad Konstytucją marcową 1921) i polityki. W wyniku przeprowadzonej analizy udało się zrekonstruować zasadnicze elementy chadeckiej myśli politycznej, przede wszystkim ich oparcie na konkretnym systemie aksjologicznym, oraz wykazać spójność założeń programowych z inicjatywami ustawodawczymi podejmowanymi na forum parlamentu.
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2021, 2; 252-273
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Banki komercyjne na wschodnich ziemiach II Rzeczypospolitej
Commercial banks in the Eastern territories of the Second Polish Republic
Autorzy:
Morawski, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/584880.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
Polska
II Rzeczpospolita
Kresy Wschodnie
banki
Polska
Second Polish Republic
Eastern territories
banks
Opis:
Polska bankowość komercyjna rozwijała się w oparciu o trzy różne systemy prawne. Najbardziej rygorystyczny, ale dzięki temu najbezpieczniejszy był system rosyjski. Austriacki był łagodniejszy, a najbardziej liberalny był system niemiecki. Inflacja powojenna podkopała potencjał kapitałowy banków. Kryzys 1925 roku, a następnie wielki kryzys lat 30-tych ujawniły skutki tej sytuacji. Większość banków nie przetrwała tych prób. Ekspansja, a następnie regres polskiej bankowości komercyjnej na Kresach Wschodnich były widoczne jeszcze wyraźniej, niż w pozostałych częściach Polski. Relatywnie mocną pozycję utrzymały dawne, utworzone przed 1914 rokiem banki wileńskie. Banki lwowskie odgrywały istotną rolę w latach 20-tych, ale w następnej dekadzie ich znaczenie zmalało. Z jednej strony padły ofiarą kryzysu za sprawą ścisłych powiązań z austriackim rynkiem pieniężnym, z drugiej – odbywał się proces przenoszenia ze Lwowa do Warszawy najpoważniejszych instytucji.
During the times of Second Polish Republic commercial banking was gradually losing its importance. In the Eastern Borderlands the process ran deeper and faster than elsewhere. In the wake of two consecutive banking crises in 1925 and 1931, a number of weak institutions which had been founded during the period of inflation collapsed. Old banks of Vilnius, founded before 1914, remained relatively strong. Banks of Lvov had played an important role in the 1920’s but became much less important a decade later. One reason was that due to their interaction with the Austrian monetary market, they suffered gravely from the crisis. Shifting of the most important institutions from Lvov to Warsaw did not help, either.
Źródło:
Acta Archaeologica Lodziensia; 2015, 61; 85-94
0065-0986
2451-0300
Pojawia się w:
Acta Archaeologica Lodziensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Three histories of one Slovakia. On Polish literature of the interwar period on the situation of Slovaks in the face of the fall of the Habsburg monarchy
Trzy historie jednej Słowacji. O polskim piśmiennictwie okresu międzywojennego na temat sytuacji Słowaków w obliczu upadku monarchii habsburskiej
Autorzy:
Świątek, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/11344589.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
First Czechoslovak Republic
Polish-Czech relations
Polish-Slovak relations
historiography
political commentary
Second Polish Republic
I Republika Czechosłowacka
stosunki polsko-czeskie
stosunki polsko-słowackie
historiografia
publicystyka
II Rzeczpospolita Polska
Opis:
The aim of this article is to show the attitude of Polish interwar literature (political commentary, historiography) towards the role of Slovaks in building the First Czechoslovak Republic and their situation in the state they shared with Czechs. The collected material has been divided into three categories: pro-Hungarian, pro-Czech (pro-Czechoslovak) and pro-Slovak, but the author also notes an interest in Slovakia related to the Slavic studies conducted during the Second Polish Republic. The works discussed in this article attempted to compare the Slovaks’ situation under the Hungarian rule and in Czechoslovakia; to answer the question whether the Czechoslovak nation existed; and to suggest to whom the Polish state should bind its future on the international arena (support Hungary’s aspirations to recover Slovakia, establish good relations with Prague, or support the Slovak nationalist movement against Czechs).
Celem niniejszego artykułu jest ukazanie stosunku polskiego piśmiennictwa okresu międzywojennego (publicystyki, historiografii) wobec roli Słowaków w dziele budowy I Republiki Czechosłowackiej oraz ich sytuacji we wspólnym z Czechami państwie. Zebrany materiał podzielono zasadniczo na trzy nurty: filowęgierski, filoczeski (filoczechosłowacki), filosłowacki, ale zwrócono także uwagę na zainteresowania Słowacją w ramach prowadzonych w II RP badań słowianoznawczych. Omawiane w niniejszym artykule prace starały się porównać położenie Słowaków pod panowaniem węgierskim oraz w czasach czechosłowackich, odpowiedzieć na pytanie o to czy istnieje naród czechosłowacki, w końcu wskazać, z kim państwo polskie powinno wiązać swoją przyszłość na arenie międzynarodowej (wspierać aspiracje Węgier do odzyskania Słowacji, ułożyć poprawne stosunki z Pragą, czy może wspierać narodowy ruch słowacki przeciwko Czechom).
Źródło:
Folia Historica Cracoviensia; 2019, 25, 2; 193-226
0867-8294
Pojawia się w:
Folia Historica Cracoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zagadnienia wychowawcze i szkolne na łamach „Miesięcznika Diecezjalnego Łuckiego” (1926-1039). Krótkie rozważania wokół problematyki źródeł do dziejów oświaty II Rzeczypospolitej
Education and Teaching in the Articles Published by a Monthly of the Lutsk Diocese, “Miesięcznik Diecezjalny Łucki” (1926-1939). Brief Discussion of the Historical Sources Depicting the History of Education in the Second Polish Republic
Autorzy:
Gołdyn, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/496864.pdf
Data publikacji:
2018-03-31
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego
Tematy:
„Miesięcznik Diecezjalny Łucki”
oświata, szkolnictwo
wychowanie, diecezja łucka
Wołyń
II Rzeczpospolita Polska
źródła
“Miesięcznik Diecezjalny Łucki”
the Roman Catholic diocese of
Lutsk Monthly
school
education
teaching
diocese of Lutsk
Second Polish Republic
Opis:
W latach 1926-1939 z inicjatywy ks. biskupa Adolfa Szelążka ukazywać zaczął się „Miesięcznik Diecezjalny Łucki”. Oprócz spraw typowo kościelnych i religijnych, w swej treści poruszał także zagadnienia związane z oświatą i szkolnictwem. Szczególnie istotny tu jest głos hierarchii kościelnej w kwestiach nauczania i wychowania. Z powodu braku innych źródeł zniszczonych w okresie II wojny światowej i po jej zakończeniu, periodyk ten staje się interesującym źródłem do dziejów oświaty na Wołyniu w dwudziestoleciu międzywojennym.
The Roman Catholic diocese of Lutsk Monthly was published in the years of 1926-1939 upon an initiative of bishop Adolf Szelążek. Besides typically church-related and religious subjects, it also addressed such issues as education and teaching. More specifically, it became a forum for the higher members of the clergy on which they expressed their opinions on teaching and education. Due to scarcity of other historical sources, as the majority of them were damaged during the Second World War, the Roman Catholic diocese of Lutsk Monthly has become an interesting source depicting the history of education in the Volhynia region during the interwar period.
Źródło:
Seminare. Poszukiwania naukowe; 2018, 39, 1; 91-103
1232-8766
Pojawia się w:
Seminare. Poszukiwania naukowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mjr Jan Henryk Żychoń a „afera Sosnowskiego” – drugi kanał inspiracji?
Major Jan Henryk Żychoń and “Sosnowski’s Affair” – Second Channel of Inspiration?
Autorzy:
Majzner, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/951162.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Military Intelligence
Second Polish Republic
Polish Army
Second Department of Polish General Staff
Third Reich
Abwehra
inspiration
wywiad
II Rzeczpospolita Polska
Wojsko Polskie
Oddział II Sztabu Głównego Wojska Polskiego
Rzesza Niemiecka
inspiracja
Opis:
W 1939 r., na fali procesu mjr. Jerzego Sosnowskiego – oskarżonego o szpiegostwo na rzecz Niemiec, kierownik Referatu „Wschód” Oddziału II Sztabu Głównego Wojska Polskiego kpt. Jerzy Niezbrzycki zasugerował, że również szef Ekspozytury nr 3 polskiego wywiadu w Bydgoszczy mjr Jan Żychoń pozostawał na usługach wywiadu niemieckiego, a jego placówka była tzw. drugim kanałem inspiracji prowadzonej przez niemiecki wywiad wojskowy wobec wywiadu polskiego.
In 1939, on the wave of the process of Major Jerzy Sosnowski accused of spying for Germany, the head of the Section “East” of the Second Department of Polish General Staff, Captain Jerzy Niezbrzycki suggested that also the head of the Post No. 3 of the Polish Military Intelligence at Bydgoszcz, Major Jan Żychoń, was at service of the German intelligence, and his post was the socalled “second channel of inspiration” operated by the German military intelligence for the Polish intelligence.
Źródło:
Dzieje Najnowsze; 2019, 51, 1; 121-137
0419-8824
Pojawia się w:
Dzieje Najnowsze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sprawa ppłk. Józefa Biernackiego jako przyczynek do badań nad dwuinstancyjnością Oficerskiego Sądownictwa Honorowego w II Rzeczpospolitej Polskiej
The Case of Lt. Col. Józef Biernacki – a Contribution to Research regarding the Two-Stage System of the Officers’ Courts of Honor in the Second Polish Republic
Der Fall von Oberstleutnant Józef Biernacki als Beitrag zur Erforschung der Zweiinstanzlichkeit des Offiziersehrengerichts in der Zweiten Republik Polen
Autorzy:
Kulka, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/7409982.pdf
Data publikacji:
2023-07-27
Wydawca:
Wojskowe Biuro Historyczne
Tematy:
oficerskie sądy honorowe
II Rzeczpospolita Polska
ppłk
Józef Biernacki
dwuinstancyjność
Officers’ Courts of Honor
Second Polish Republic
Lt. Col. Józef
Biernacki
two-stage system
Offiziersehrengerichte
die Zweite Republik
Oberstleutnant Józef Biernacki
Zweiinstanzlichkeit
Opis:
W II Rzeczpospolitej Polskiej wielu ofi cerów Wojska Polskiego przeprowadzało transakcje handlowe, chcąc powiększyć swój majątek prywatny. Zdarzało się jednak, że działali na granicy norm prawa cywilnego i karnego, a także zwyczajowo przyjętych norm związanych z honorem – niekiedy je przekraczając. W takich przypadkach stawali przed obliczem wymiaru sprawiedliwości lub wytaczano im postępowanie honorowe. Niniejszy artykuł poświęcony został dwuinstancyjności oficerskich sądów honorowych w kontekście spraw karnych i cywilnych ppłk. Józefa Biernackiego. Ukazany został mechanizm działalności tych sądów i ich rola w kształtowaniu kadry oficerskiej Wojska Polskiego.
A considerable number of offi cers serving with the army during the Second Polish Republic partook in commercial transactions in order to increase their private wealth. However, when carrying out such projects they at times crossed the line between the accepted norms of civil and criminal law, as well as customarily accepted standards related to honor – which they sometimes exceeded. In such cases, they were brought to justice in court or were subjected to honorary proceedings. Th e paper discusses the two-stage system of the Offi cers’ Courts of Honor in the context of the criminal and civil cases concerning Lt. Józef Biernacki. Th e mechanisms behind the activities of these courts are presented, as well as the infl uence they had on shaping the offi cer cadre of the Polish Army.
In der Zweiten Polnischen Republik führten viele Offi ziere der polnischen Armee Handelsgeschäft e durch, um ihr Privatvermögen zu vermehren. Es kam jedoch vor, dass sie bei diesen Geschäft en an der Grenze zwischen zivil- und strafrechtlichen sowie den gewohnheitsrechtlichen Normen im Zusammenhang mit militärischer Ehre handelten und diese manchmal überschritten. In solchen Fällen wurden sie vor Gericht gestellt oder einem Ehrenverfahren unterzogen. Der vorliegende Aufsatz befasst sich mit der Zweiinstanzlichkeit der Offi ziersehrengerichte im Zusammenhang mit den straf- und zivilrechtlichen Verfahren gegen Oberstleutnant Józef Biernacki. Die Studie zeigt den Mechanismus der Tätigkeit dieser Gerichte und ihre Rolle bei der Bildung des Offi zierskaders der polnischen Armee auf.
Źródło:
Przegląd Historyczno-Wojskowy; 2023, XXIV (LXXV), 1(283); 85-106
1640-6281
Pojawia się w:
Przegląd Historyczno-Wojskowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prawosławny sobór żeńskiego monasteru w Turkowicach w latach 1906 – 1929
Autorzy:
Dmitruk, Stefan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/607622.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Turkowice
Orthodox Church
orthodox monastery
The second wave of the recovery in 1929
First World War
Second Polish Republic
Russia
Cerkiew Prawosławna
prawosławny monastycyzm
II fala burzenia cerkwi prawosławnych w 1929 r.
I wojna światowa
II Rzeczpospolita Polska
Rosja
Opis:
The bigger orthodox church in women’s monastery in Turkowice in the 1906-1929’s.In this article author described history of the bigger orthodox church in women’s monastery in Turkowice in 1906-1929’s. Using by the cause study method author talk about the reasons and building church in 1906’s and her demolition in 1929’s. The basis of text is sources from archive in Lublin and Lviv. Monastery in Turkowice was be very important function in the life of orthodox community in the Kingdom of Poland at the beginning of the 20th century. The period before First World War, The Great War and 1918-1929’s allow analyses religions political Russian and Poland towards orthodox people in Hrubieszow region. This analysis is entered into future research perspective connected history orthodox people and orthodox monastery life in Turkowice at the beginning of the 20th century.
W artykule autor opisał dzieje prawosławnego soboru w żeńskim monasterze w Turkowicach w latach 1906 - 1929. Za pomocą metody studium przypadku omówił przyczyny powstania i budowę cerkwi w 1906 r. oraz jej rozbiórkę w 1929 r. Podstawą tekstu są źródła z archiwów w Lublinie i Lwowie. Klasztor w Turkowicach pełnił ważną rolę w życiu prawosławnych mieszkańców Królestwa Polskiego na początku XX w. Okresy przed I wojną światową, Wielkiej Wojny i lat 1918 – 1929 umożliwiają analizę polityki wyznaniowej Rosji i Polski wobec społeczności prawosławnej w rejonie Hrubieszowa. Analiza wpisuje się w dalszą perspektywę badawczą związaną z losami prawosławia, głównie z nierozpoznanym dostatecznie w polskiej nauce wątkiem życia monastycznego w Turkowicach na początku XX w.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; 2019, 74
0239-4251
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zgodność granic administracji kościelnej z granicami odrodzonego państwa polskiego w konkordacie między Stolicą Apostolską a Rzecząpospolitą Polską z 1925 r.
The conformity between the borders of the church administration and the borders of the reborn Polish state in the Concordat between the Holy See and the Republic of Poland of 1925
Autorzy:
Ryguła, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1043406.pdf
Data publikacji:
2020-12-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Catholic Church
Concordat
Polish Concordat of 1925
church administration
Second Polish Republic
administrative and territorial structure of the Catholic Church
konkordat
II Rzeczpospolita Polska
Kościół Katolicki
administracja kościelna
struktura administracyjno-terytorialna
Konkordat polski z 1925 r.
Opis:
II Rzeczypospolita była państwem, które w sposób szczególny kładło nacisk na gwarancje dotyczące własnych granic politycznych oraz konsolidację społeczeństwa zamieszkującego terytorium odrodzonego państwa. Gwarancje dostosowania do granic politycznych państwa nowego podziału kanoniczno-administracyjnego Kościoła Katolickiego w Polsce – zawarte w art. IX konkordatu z 10 lutego 1925 r. – miały dla Rzeczpospolitej w początkach jej państwowości szczególne znaczenie. Wychodząc od idei rozdziału państwo‑Kościół, także na płaszczyźnie podziału administracyjnego, autor artykułu próbuje wskazać na wykorzystanie instrumentów prawno-kanonicznych do celu, jakim była integracja terytorialna i społeczna w II Rzeczpospolitej. Sygnatariusze konkordatu byli oczywiście świadomi, że instrumenty prawne, jakimi dysponuje Stolica Apostolska w powyższym zakresie, mają charakter prawno-kanoniczny. Nie są więc one właściwymi, aby uznawać czy gwarantować kształt granic politycznych państwa. Trudno jednak zaprzeczyć, że przy ich pomocy doszło do odwzorowania istniejących granic politycznych kraju na mapie kanonicznego podziału ówczesnego Kościoła Katolickiego w Europie. Jeśli zaś chodzi o konsolidację społeczeństwa polskiego, to trudno nie dostrzec, skoro dostrzegł to ustrojodawca w art. 114 Konstytucji RP z 1921 r., że wyznanie rzymskokatolickie w II Rzeczpospolitej było „religią przeważającej większości narodu”. Integracja struktur tego Kościoła miała więc fundamentalne znaczenie nie tylko dla sprawnego funkcjonowania tego Kościoła w ramach wyznaczonych granicami politycznymi. Miała też zasadnicze znaczenie dla integracji życia społecznego w kraju, w którym 75% społeczeństwa deklarowała się jako katolicy.
The Second Polish Republic was a state that put a special emphasis on the safety of its political borders and on the integration of the people living on the territory of the reborn state. The guarantee to adjust the new canonical administrative division of the Catholic Church in Poland to the political borders of the new state, which was included in Article 9 of the Concordat of 10 February 1925, was of special importance to the Polish Republic at the beginning of its statehood. On the basis of the idea of the separation of church and state, the present article aims to show how the canon-law instruments were applied to achieve the goal of the territorial and social integration of the Second Polish Republic. The signatories of the Concordat were obviously aware of the fact that the legal instruments at the disposal of the Holy See were canon-law instruments. As such, they were not appropriate to confirm or guarantee the shape of the political borders of the state. However, the fact that they made it possible to map the existing political borders of the state onto the canonical chart of the contemporary Catholic Church in Europe is undeniable. When it comes to the integration of the Polish people, it was not possible to overlook the fact that the Roman Catholic Church was “the religion of the preponderant majority of the nation” in the Second Polish Republic, as stated in Article 114 the Constitution of 1921. Thus, the integration of the structures of the Catholic Church was of fundamental importance not only to its own efficiency within the borders of the state, but also to the social integration of the country, where 75% of the people declared the Catholic faith.
Źródło:
Studia z Prawa Wyznaniowego; 2020, 23; 277-305
2081-8882
2544-3003
Pojawia się w:
Studia z Prawa Wyznaniowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Konkordat z 1925 roku w aktualnym orzecznictwie sądowym – wybrane zagadnienia
Concordat of 1925 in current case law: Selected issues
Autorzy:
Kucybała-Kreft, Paulina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1887533.pdf
Data publikacji:
2021-12-18
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Konkordat z 1925 r.
Kościół Katolicki
II Rzeczpospolita Polska
kościelne osoby prawne
parafia
majątek kościelny
Sąd Najwyższy
źródła prawa
Concordat of 1925
Catholic Church
Second Polish Republic
church legal entities
parish
church property
Supreme Court
sources of law
Opis:
W niniejszym artykule omówiono najnowsze i najważniejsze orzeczenia dotyczące postanowień Konkordatu z 1925 r. W relacjach między państwem polskim a Kościołem Katolickim w okresie II Rzeczypospolitej umowa ta miała bardzo istotne znaczenie, ponieważ uregulowała ona jednolicie sytuację Kościoła na całym obszarze kraju. Pomimo upływu prawie stulecia od podpisania Konkordatu z 1925 r., w ostatnich latach pojawiły się interesujące i nowatorskie orzeczenia, które dotyczą jego postanowień. Sprawy, w których konieczne jest odwołanie się do tej umowy, nie są zbyt częste. Jednak w niektórych zakresach, a zwłaszcza w odniesieniu do kwestii związanych z majątkiem Kościoła Katolickiego, jej postanowienia wciąż posiadają istotne znaczenie. Prezentacja aktualnej ich wykładni przyjmowanej w orzecznictwie Sądu Najwyższego i sądów powszechnych nie tylko umożliwia przewidzenie sposobu rozstrzygnięcia spornych kwestii prawnych w przyszłości, ale też stanowi przyczynek do dyskusji nad niektórymi utrzymującymi się wątpliwościami o charakterze teoretycznym.
This article presents the latest and most important judgments concerning the provisions of the 1925 Concordat. The Concordat of 1925 was of great importance in the relations between the State and the Catholic Church at the time of the Second Polish Republic, because it regulated uniformly the situation of the Church on the territory of the whole country. Despite the fact that the Concordat of 1925 was signed almost a century ago, some interesting and innovative judgments regarding its provisions have been issued in recent years. Although cases which require reference to this agreement are not very frequent, it should be noted that with regard to some issues, especially those pertaining to the property of the Catholic Church, its provisions are still relevant. Therefore, presenting their current interpretation adopted by the Supreme Court and common courts not only makes it possible to predict ways of resolving legal disputes in future adjudications, but it also helps to address some pertinent theoretical questions.
Źródło:
Studia z Prawa Wyznaniowego; 2021, 24; 537-557
2081-8882
2544-3003
Pojawia się w:
Studia z Prawa Wyznaniowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 23

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies