- Tytuł:
-
Językowe poznawanie rzeczywistości w świetle hipotezy Sapira-Whorfa i jego implikacje logopedyczne
Linguistic Cognizance of Reality in the Light of the Sapiro-Whorf Hypothesis and Its Linguistic Implications - Autorzy:
- Michalik, Jędrzej
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/11542868.pdf
- Data publikacji:
- 2022
- Wydawca:
- Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Sączu
- Tematy:
-
poznanie
hipoteza Sapira-Whorfa
językowy obraz świata
relatywizm
determinizm
cognition
Sapiro-Whorf hypothesis
linguistic image of the world
relativism
determinism - Opis:
-
Punktem wyjścia dla rozważań o językowym poznawaniu rzeczywistości w świetle hipotezy Sapira-Whorfa są wybrane koncepcje filozoficzne, począwszy od starożytnych Greków i ich rozumienia poznania, bytów i idei, przez Arystotelesowskie ujęcie poznania św. Tomasza z Akwinu i nowożytną myśl filozoficzną Kartezjusza i Immanuela Kanta. Rozważania o poznaniu na gruncie lingwistyki zapoczątkowane zostały przez strukturalizm i wyróżnienie przez Ferdinanda de Saussure’a opozycji la langue – la parole. Dalsze teorie o związku poznania z językiem związane są z nurtem generatywno-transformacyjnym, który zakładał istnienie wrodzonej i uwarunkowanej genetycznie kompetencji językowej przy jednoczesnym rozdzieleniu języka i procesów poznawczych. W opozycji do generatywizmu ukształtował się kognitywizm, który zakładał ścisły związek poznania i języka.
Hipoteza Sapira-Whorfa, interpretowana w artykule logopedycznie, wyróżnia dwie zasadnicze opozycje: determinizm – relatywizm i obiektywizm – subiektywizm postrzeżeniowy. Pierwsza z nich odnosi się do różnic między silniejszym i bardziej radykalnym stanowiskiem determinizmu, zakładającym, że postrzeganie rzeczywistości jest w pełni zależne od języka, jakim włada człowiek, a relatywizmem uwzględniającym wpływ języka na sposób spostrzegania świata.
The starting point for the reflection on the linguistic cognizance of reality in the light of hypotheses of Sapiro-Whorf is the selected philosophical concepts, starting with the ancient Greeks and their understanding of cognition, entities and ideas, through the Aristotelian approach towards cognition demonstrated by St. Thomas of Aquinas up to the modern philosophy of Descartes and Immanuel Kant. Reflections on cognizance on the grounds of linguistics stem from structuralism and F. de Saussure distinguishing the la langue – la parole opposition. Further theories on the relations between cognition and language are related to the generative-transformative movement which assumed existence of an inherent and genetically conditioned language competence and simultaneous separation between language and cognition processes. Cognitivism which assumed strict and direct relation between cognition and language formed in opposition to generativism. The Sapiro-Whorf hypothesis interpreted in the paper in terms of logopaedics distinguishes between two primary oppositions: determinism – relativism and perceptual objectivism – subjectivism. The first opposition refers to differences between a stronger and more radical opinion of determinism which assumes that perception of reality is fully dependent on language which a person commands and relativism which considers influence of language on perception of the world. - Źródło:
-
Eruditio et Ars; 2022, 4, 1; 65-77
2545-2363 - Pojawia się w:
- Eruditio et Ars
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł