Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Samogitia" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-7 z 7
    Tytuł:
    Sądy starostów generalnych żmudzkich (druga połowa XV – pierwsza połowa XVI w.)
    The Court of the Elders of Samogitia (the Second Half of the Fifteenth – the First Half of the Sixteenth Century)
    Autorzy:
    Saviščevas, Eugenijus
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2131666.pdf
    Data publikacji:
    2020-09-19
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Samogitia
    general elder of Samogitia
    court of elder
    ciwun (tivunus)
    vice-elder
    court sessions
    Żmudź
    generalny starosta Żmudzi
    sąd starosty
    ciwun
    podstarości
    roki sądowe
    Opis:
    Celem artykułu jest określenie miejsca sądów starosty generalnego w systemie sądownictwa Żmudzi, w okresie od 1450 r. (czyli od momentu, kiedy urząd ten objął Jan Kieżgajłowicz) do reformy sądowo-administracyjnej przeprowadzonej w 1566 r. Dla lat wcześniejszych przedstawiono tylko kilka hipotetycznych uwag. W badanym czasie można wydzielić dwa okresy: przed i po wydaniu I Statutu Litewskiego (1529). Na podstawie ok. 200 dokumentów sądowych, zebranych z różnych zespołów rękopisów, i aktów ksiąg spraw sądowych Metryki Litewskiej możemy rekonstruować niektóre aspekty działalności tego sądu, w tym: zakres jego kompetencji, stosunek do sądów wielkich książąt i sądów dzierżawców (mniejszych starostów), jego skład, sąd podstarościego, miejsce zebrania sądu, czas roków sądowych.
    The purpose of the article is to determine the place of the elders’ court within the judicial system of Samogitia in the period from 1450 (i.e. from the time when Jonas Kęsgaila, or Kęsgailaitis, took office) to the legal and administrative reform carried out in 1566. Only a few hypotheses have been presented for the earlier years. It is possible to divide the analysed time into two periods: before and after the First Lithuanian Statute (1529). Based on ca 200 documents from various manuscript collections and the Metrica of the Grand Duchy of Lithuania it is possible to reconstruct some aspects of this court’s operations, including its jurisdiction, attitude towards the courts of grand dukes and courts of tenutaries, its composition, the court of vice-elders, and the place and time of court sessions.
    Źródło:
    Rocznik Lituanistyczny; 2020, 6; 7-32
    2450-8454
    2450-8446
    Pojawia się w:
    Rocznik Lituanistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Filia katarzynek z Braniewa na Żmudzi. Klasztor katarzynek w Krokach w XVIII wieku
    The Branch of St. Catherine’s Sisters of Braniewo in Samogitia: the Convent of St. Catherine’s Sisters in Krakės in the 18th Century
    Autorzy:
    Kamuntavičienė, Vaida
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1158502.pdf
    Data publikacji:
    2019-06-30
    Wydawca:
    Towarzystwo Naukowe w Toruniu
    Tematy:
    Samogitia
    Krakės
    Warmia
    Braniewo
    18th century
    the Congregation of St. Catherine of Alexandria
    Opis:
    The Samogitian bishop Jerzy Tyszkiewicz founded the Convent of St. Catherine in Krakės in 1645. The research on St. Catherine’s Sisters in the 18th century has received the least attention from researchers. On the basis of manuscripts and published sources, the article discusses the attitude of the Samogitian bishops towards St. Catherine’s Sisters; it provides data about the material situation of the convent and the church, the relations of St. Catherine’s sisters with the community, and directions of piety. In addition, the research on the collective biography of St. Catherine’s Sisters has been carried out. The research has revealed that the community of St. Catherine’s Sisters in Krakės was relatively small; at a certain point, it consisted of 12 nuns of noble origin from Samogitia and the neighbouring territories. Some information has been found about 48 nuns who gave eternal vows in 1680–1797. They lived and prayed in a wooden church built in 1692 and a wooden convent built in 1722. In the Church of St. Trinity and St. Catherine, Virgin and Martyr, there were six altars; the convent consisted of 15 cells, a refectory, a parlatorium, and an infirmary. The main sources of material livelihood of St. Catherine’s Sisters in Krakės were donations of the Samogitian bishops and the nobility and dowries of the novices; however, the convent was not rich. Even though St. Catherine’s Sisters in Krakės adopted the regulation of the Congregation of St. Catherine of Alexandria, Virgin and Martyr, in 1673, they developed independently and established local traditions; for instance, at some point they followed a strict clausura, which limited their possibilities to carry out apostolic activities behind the walls of the convent. St. Catherine’s Sisters focused on the education of children (especially orphans) and performed caritative functions. In addition to the prayers indicated in the regulation of St. Catherine’s Sisters, the nuns in Krakės prayed the Liturgy of the Hours of the Blessed Virgin Mary’s Immaculate Conception, the Stations of the Cross, and other prayers. They also took care of the Fraternity of St. Barbara and Holy Mary Scapular, which operated at the convent.
    Źródło:
    Zapiski Historyczne; 2019, 84, 2; 33-56
    0044-1791
    2449-8637
    Pojawia się w:
    Zapiski Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Problem języka w klasztorze sióstr katarzynek w Krokach w pierwszej połowie XX wieku
    Autorzy:
    Kamuntavičienė, Vaida
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/676821.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Krakės
    Samogitia
    Lithuania
    Lithuanian language
    Polish language
    Rule of St Catherine Virgin and Martyr
    Sisters of St Catherine
    Opis:
    The language question in St Catherine’s Convent in Krakės in the first half of the twentieth centuryAfter 1918, the two Catholic convents on the territory of the Republic of Lithuania faced the issue of Lithuanisation, which was solved in different ways. The Benedictine Convent in Kaunas, the provisional capital of Lithuania, had been firmly Lithuanised by 1924. However, St Catherine’s Convent in Krakės in Samogitia chose a different path. This article aims to find out how the Krakės convent dealt with the challenges of nationalism in the context of ongoing modernisation of its life at that time. The main objective is to present the shift from the Polish to the Lithuanian language in public and private life of the convent. The study is mostly based on original documents held in the archives of St Catherine’s Convent in Kaunas.The Polish language was very important for the Krakės convent (established in 1645). According to the modified Rule of St Catherine the Virgin and Martyr adopted in Krakės in 1673, the language of prayers and sermons was Polish. Only daughters of noblemen were accepted to join; they were obliged to donate a dowry, which meant that only wealthy girls could become nuns. The Krakės convent stemmed from the cultural traditions of the nobility of the Grand Duchy of Lithuania. The establishment of the independent Republic of Lithuania meant that St Catherine’s sisters of Krakės needed to re-evaluate their political (civic), national and cultural identities.The study indicates that the solution to the language question in the Krakės convent was not enforced. The sisters were able to naturally reconcile to the situation, with time left to adapt. The article provides a detailed account of the reasons behind the gradual shift from Polish to Lithuanian. Initially, the nuns used Lithuanian to communicate outside the convent. It was not until 1930 that it began to be used in their community life, including prayers. Even then nuns could use Polish to communicate among themselves, say their private prayers or write letters.The study reveals various tensions which existed during this transitional period. However, the conclusion is that the convent successfully managed to avoid hasty decisions and resist emotions, as well as to balance between the universal and local church, the congregation of St Catherine in Braniewo (Braunsberg), the aims of various Lithuanian institutions, and the needs of the convent itself. The greatest achievement can be seen in the fact that the language issue in Krakės was not given unnecessary prominence and prioritised. As the study shows, giving it time was the best solution as the issue of language became resolved naturally, although the transition period lasted for a decade. Problem języka w klasztorze sióstr katarzynek w Krokach w pierwszej połowie XX wiekuPo 1918 roku dwa żeńskie klasztory katolickie, które znalazły się na terytorium Republiki Litewskiej, zetknęły się z problemem lituanizacji, który został rozwiązany na różne sposoby. Klasztor benedyktynek, który znajdował się w tymczasowej stolicy Litwy – Kownie, do 1924 roku uległ drastycznej lituanizacji. Klasztor katarzynek w Krokach, znajdujący się na Żmudzi, wybrał inną drogę. Celem artykułu, opartego głównie na autentycznych dokumentach przechowywanych w kowieńskim archiwum zgromadzenia katarzynek i innych, jest ukazanie, w jaki sposób w klasztorze katarzynek w Krokach poradzono sobie z wyzwaniami dotyczącymi kwestii narodowości w kontekście modernizacji życia klasztoru w owych czasach. Głównym zamiarem jest pokazanie, w jaki sposób nastąpiło przejście z języka polskiego na język litewski w życiu publicznym i wewnętrznym klasztoru.Język polski był bardzo ważny dla klasztoru w Krokach, ufundowanego w 1645 roku. Reguła Zgromadzenia Sióstr św. Katarzyny Dziewicy i Męczennicy przyjęta przez klasztor w Krokach w 1673 roku przewidywała modlitwy i słuchanie kazań księdza w języku polskim. Do klasztoru mogły wstąpić tylko córki szlacheckie. Należało wnieść posag, dlatego mogły być przyjęte tylko osoby o odpowiedniej kondycji majątkowej. Klasztor w Krokach ukształtował się jako ośrodek kultury szlacheckiej WKL. Powstanie niepodległej Republiki Litewskiej oznaczało, że katarzynki z Krok musiały zastanowić się nad swoją tożsamością polityczną (obywatelską), narodową i kulturową.Badania wykazały, że rozwiązanie kwestii języka w klasztorze sióstr katarzynek w Krokach nie było forsowane. Siostrom pozwolono w sposób naturalny zdać sobie sprawę z sytuacji, dano im czas na jej zaakceptowanie. W artykule przedstawiono szczegółowo powody, które doprowadziły do tego, że katarzynki w Krokach stopniowo przeszły od używania języka polskiego do używania języka litewskiego. Początkowo używały go do komunikowania się ze światem zewnętrznym, a dopiero od 1930 roku zaczęły używać go w życiu wewnętrznym klasztoru, podczas modlitw. Jednakże nawet wówczas nie zakazano siostrom używania języka polskiego do własnych kontaktów, do komunikacji między sobą, korespondencji lub podczas osobistej modlitwy.W artykule zostały ujawnione różne napięcia, które miały miejsce w badanym okresie przejściowym, aczkolwiek stwierdza się, że udało się bez podejmowania pochopnych decyzji, bez ulegania emocjom uwzględnić zarówno potrzeby Kościoła powszechnego i lokalnego, zgromadzenia sióstr katarzynek z Braniewa, jak i cele różnorodnych instytucji państwa litewskiego, a także potrzeby klasztoru w Krokach.Za największe osiągnięcie można uznać fakt, że kwestia języka w Krokach nie była wyolbrzymiona, nie była najważniejsza. Jak wykazują badania, czas miał najlepszy wpływ na rozwiązanie problemu. Kwestia języka w klasztorze w Krokach została rozwiązana w sposób naturalny, chociaż zajęło to całe dziesięciolecie.
    Źródło:
    Acta Baltico-Slavica; 2019, 43
    2392-2389
    0065-1044
    Pojawia się w:
    Acta Baltico-Slavica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Szukając przodków. Poszukiwanie rodowodu przez podkomorzego żmudzkiego Jakuba Ignacego Nagórskiego w II połowie XVIII wieku
    Autorzy:
    Drungilas, Jonas
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/690056.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Nagórscy
    Jakub Ignacy Nagórski
    Kasper Niesiecki
    Żmudź
    Polska
    pochodzenie
    genealogia
    kronika rodzinna
    Nagórski family
    Kaspar Niesiecki
    Samogitia
    Polska
    ancestry
    genealogy
    family chronicles
    Opis:
    W artykule poddano analizie poszukiwania wiedzy o pochodzeniu rodziny (osiadłej w końcu XVI w. na Żmudzi), prowadzone w II połowie XVIII w. przez podkomorzego żmudzkiego Jakuba Ignacego Nagórskiego (†1799). W początkowej fazie poszukiwań przebadano niedługo wcześniej wydany herbarz Kaspra Niesieckiego. Następnie udało się odnaleźć kronikę rodzinną imienników z Polski (h. Leszczyc), z powiatu łęczyckiego, spisaną w połowie XVII w. – na początku XVIII w., która zachęciła do stworzenia podobnej kroniki dla osiadłej na Żmudzi rodziny Nagórskich (h. Pobóg). Ostatecznie ustalono, że na Żmudź Nagórscy przybyli z Polski, z powiatu łęczyckiego (choć realnego powiązania genealogicznego z rodziną zamieszkałą w Polsce nie odnaleziono), a protoplastą rodziny został zamieszkały w XVI w. w Polsce Jakub, ojciec Marcina (czyli pierwszej osoby, która przybyła na Żmudź). Taka „skombinowana” wersja rodowodu była dogodna dla Jakuba Ignacego Nagórskiego – inicjatora tych poszukiwań, który dzięki swemu statusowi oraz wyborowi protoplasty „uwiecznił” imię Jakuba w świadomości genealogicznej rodziny. The article gives an analysis of the search for the genesis of a family settled at the end of the sixteenth century in Samogitia, undertaken in the second half of the eighteenth century by the chamberlain (podkomorzy) of Samogitia Jakub Ignacy Nagórski (d. 1799). First, the armorial by Kasper Niesiecki, edited not long before, has been examined. Later, a chronicle of a family of the same name has been found, a family bearing the coat of arms Leszczyc, based in Poland, in the Łęczyca district. This chronicle, written down between the mid-seventeenth and early eighteenth century, became an incentive for the Nagórski family from Samogitia, bearing the Pobóg coat of arms, to create a similar chronicle of their own. Finally, it could be established that the Nagórski family came to Samogitia from Poland, from the Łęczyca district; although a real genealogical connection with the Polish counterpart could not be made. The ancestor was to become Jakub, living in the sixteenth century in Poland, father of Marcin, the first family member who arrived in Samogitia. This ‘combined’ lineage was convenient for Jakub Ignacy Nagórski, the initiator of the search, who – thanks to his status and his choice of ancestor – ‘immortalised’ the name of Jakub in the family’s genealogical consciousness.
    Źródło:
    Rocznik Lituanistyczny; 2016, 2
    2450-8454
    2450-8446
    Pojawia się w:
    Rocznik Lituanistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Koncepcja opracowania inwentarza wizytacji i inwentarzy diecezji żmudzkiej do 1845 roku
    The Concept of Compiling an Inventory of Visitations and Inventories of the Samogitian Diocese up to 1845
    Autorzy:
    Bulak, Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1913197.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-31
    Wydawca:
    Towarzystwo Naukowe w Toruniu
    Tematy:
    Catholic Church
    church visitations
    visitation records
    church inventories
    source editing
    Samogitian Diocese
    Samogitia
    Opis:
    The paper proposes to compile an inventory of visitation records and inventories of churches and parishes in the Samogitian Diocese from its creation until 1845, i.e. until the last full visitation in the diocese before it was expanded. It is necessary to gather data from source materials and organise them because primary sources are scattered in various archives, mainly in Vilnius, Kaunas and St Petersburg. It is estimated that the number of pages containing visitation protocols and inventories of the Samogitian Diocese amounts to several tens of thousands. In order to solve this problem, the article postulates the creation of an inventory of visitations and church inventories, an excerpt of which is included in the appendix to the article. Such an inventory would include basic information about the history of the churches as well as the year the document was prepared, its exact location in the particular archive with its archival reference number, and notes that characterise the primary source and provide information on its publication in a source edition if applicable. This is not a completely new idea in Polish scholarship, but the concept has been modified by the author and may prove helpful for many historians. It will certainly facilitate and expedite any research into the history of the Catholic Church in Samogitia. Appended to the article is a sample inventory for the parish church and two chantries in the town of Radziwiliszki. This is an inventory of 81 visitations and inventories, which roughly constitutes three hundredths of the total source material available for the Samogitian Diocese.
    Źródło:
    Zapiski Historyczne; 2021, 86, 4; 123-149
    0044-1791
    2449-8637
    Pojawia się w:
    Zapiski Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dęte orkiestry i zespoły w tradycyjnej kulturze Żmudzi, Litwa
    Autorzy:
    Žarskienė, Rūta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/687302.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
    Tematy:
    brass ensembles
    brass bands
    Samogitia
    Grand Duchy of Lithuania
    Lituania
    church feasts
    funerals
    Samogitian Calvary
    Catholic hymns
    orkiestry dęte
    zespoły dęte
    Żmudź
    Wielkie Księstwo Litewskie
    Litwa
    święta kościelne
    pogrzeby
    kalwaria żmudzińska
    pieśni katolickie
    Opis:
    In this article, the primary focus is the tradition of brass bands and orchestras in the lifestyles of Samogitia’s towns and villages in the 20th–21st century. This music-making fromLithuania’s western region (Lith. Žemaitija) is no doubt related to the development of Lithuania’s musical culture as a whole. Therefore, on the basis of historical sources, the author briefly covers the development of ensembles in the Grand Duchy of Lithuania. The formation of brass ensembles’ tradition was particularly impacted by the celebrations of Catholic Church holidays and solemn processions (particularly in the 17th–18th century), and later – manor orchestras and music schools (end of the 18th–19th century). It was in Samogitia that music-making with brass instruments thrived until the very beginning of the 21st century. The author, on the basis of data collected mainly during fieldworks, reveals the role of brass bands in this region’s folk piety, family and community customs, this tradition’s changes.
    W artykule główny nacisk położono na tradycję zespołów i orkiestr dętych w życiu miast i wiosek Żmudzi w XX i XXI wieku. Muzyka z zachodniego regionu Litwy jest niewątpliwiezwiązana z rozwojem litewskiej kultury muzycznej jako całości. Dlatego też, sięgając do źródeł historycznych, autorka w skrócie opisuje rozwój orkiestr w Wielkim Księstwie Litewskim. Na powstanie tradycji orkiestr dętych szczególnie wpłynęły obchody świąt katolickich i uroczyste procesje (zwłaszcza w XVII I XVIII wieku), później także funkcjonowanie dworskich orkiestr i szkół muzycznych (koniec XVIII I XIX wiek). Na Żmudzi muzyka instrumentów z mosiądzu rozwijała się do samego początku XXI wieku. Autorka, na podstawie danych zebranych głównie podczas prac terenowych, ujawnia rolę orkiestr dętych w religiności ludowej tego regionu, zwyczajerodzinne i wspólnotowe oraz zmiany zachodzące w tradycji.
    Źródło:
    Łódzkie Studia Etnograficzne; 2018, 57
    2450-5544
    Pojawia się w:
    Łódzkie Studia Etnograficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Drobna szlachta żmudzka okresu nowożytnego w świetle dokumentów z Archiwum Butkiewiczów przechowywanego w AGAD
    Minor Samogitian nobility of the modern period in the light of documents from the Butkiewicz Archive preserved in AGAD
    Autorzy:
    Zawadzki, Jarosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/11364326.pdf
    Data publikacji:
    2020-10-30
    Wydawca:
    Archiwum Główne Akt Dawnych
    Tematy:
    Żmudź
    drobna szlachta
    archiwum rodzinne
    Samogitia
    minor nobility
    family archive
    Opis:
    W artykule poddano analizie archiwum średniozamożnej żmudzkiej rodziny szlacheckiej. W jego skład wchodzą przede wszystkim akta dotyczące drobnej, miejscowej szlachty. Środowisko to jest zazwyczaj najsłabiej reprezentowane w dokumentach pisanych. Autor próbuje odpowiedzieć na pytanie czy archiwum rodzinne jako całość może odpowiedzieć na podstawowe pytania dotyczących niezamożnej szlachty żmudzkiej. Jak była liczna, czy była pochodzenia miejscowego, czy może raczej (i w jakim stopniu) napływowego, jakim językiem posługiwała się na co dzień, jaki był jej status materialny, kulturalny, w tym poziom alfabetyzacji, czy istniały cechy wyróżniające ją spośród rzeszy szlachty litewskiej, czy w okresie nowożytnym następowały w jej obrębie zmiany (i jakie)?
    The article analyses the archives of a medium-affluent Samogitian noble family. It comprises files concerning minor nobility. This group is usually the least represented in written documents. The author tries to answer a number of questions about the usefulness of the family archive for researching Samogitian poor nobility: how numerous they were, whether they were of local origin, or (and to what extent) incomers, what language they used on a daily basis, what was their material and cultural status (including the level of literacy), whether there were features that distinguished them from the rest of the Lithuanian nobility, and whether there were any changes within the Samogitian nobility in the modern period (and what)?
    Źródło:
    Miscellanea Historico-Archivistica; 2020, 27; 9-34
    0860-1054
    Pojawia się w:
    Miscellanea Historico-Archivistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-7 z 7

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies