Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę ""Ruś Kijowska"" wg kryterium: Wszystkie pola


Tytuł:
Ruś Kijowska między Eurazją a Europą Środko-Wowschodnią. Rosyjskie narracje tożsamościowe z zachodniego punktu widzenia
Kievan Rus’ Between Eurasia and East-Central Europe. Russian Identity Narratives from West Viewpoint
Autorzy:
van Nieukerken, Arent
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1179519.pdf
Data publikacji:
2015-12-02
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Ruś Kijowska
Rosja
Eurazja
Gumilow
Dugin
Opis:
Po przyłączeniu Krymu przez Rosję Vladimira Putina nowego znaczenia nabrały próby ideologicznego uzasad-nienia roli Wielkiej Rosji jako dominującej potęgi w Europie Wschodniej. Z tego punktu widze-nia, jako istotne zagadnienie, jawi się relacja między Rusią Kijowską, tradycyjnie uważaną za kolebkę (słowiańskiej) rosyjskiej cywilizacji, a Wielkim Księstwem Moskiewskim, które zastąpiło Ruś Kijowską po inwazjach mongolskich. Rosyjskie narracje tożsamościowe zazwyczaj margina-lizują obecny status Ukrainy i podkreślają jej peryferyjność w „świecie rosyjskim”. Aby to osiągnąć używają one zarówno teologicznych, kulturowych, jak i geopolitycznych argumentów, które czasami wydają się wzajemnie sprzeczne. Moskwa jest jednocześnie centrum prawdziwej (orto-doksyjnej) chrześcijańskiej wiary i cywilizacji w geopolitycznej przestrzeni Eurazji. W tym dru-gim przypadku rosyjska stolica sprawuje władzę nad multireligijnym imperium. (Neo)eurazja-tyccy ideolodzy, tacy jak L.N. Gumiliov, a zwłaszcza Alexander Dugin odrzucają alternatywną, „zachodnią” wersję rosyjskiej (i ukraińskiej) historii, podkreślają bowiem, że istnieje nieprzekra-czalna bariera między zachodnią a rosyjską (eurazjatycką) cywilizacją. Według nich zachodni naukowcy nigdy nie zrozumieją fenomenu historycznego rosyjskiego (eurazjatyckiego) rozwoju. Można dowodzić, że argument za relatywizacją zgodną z linią podziałów cywilizacyjnych zmniejsza uniwersalne oddziaływanie chrześcijaństwa, które w rosyjskim kontekście traci wiele ze swych transcendentnych sensów i zamiast tego staje się wyłącznie cechą kulturową. Chociaż z drugiej strony, (nie do końca świadome) rozpatrywanie ortodoksyjnego chrześcijaństwa jako fenomenu kulturowego zwiększa moc argumentów geopolitycznych, zgodnie z którymi Mo-skwa jest centrum rosyjskiego świata (a sama Rosja centrum Eurazji). Jednakże, nie oznacza to, że kluczowa rola Moskwy, jako siedziby Patriarchatu dla wszystkich Rosjan, „prawomocnego” następcy dawnej metropolii kijowskiej, nie będzie wykorzystywana w zgodzie z tendencją, by podważać ukraińskie ambicje stworzenia całkowicie niezależnego państwa.
After the annexation of the Crimea by Vladimir Putin’s Russia attempts at an ideological justification of Greater Russia’s role as a dominating power in Eastern Europe have acquired a new relevance. An important issue from this point of view is the relationship between Kievan Rus’ – traditionally considered the cradle of the [Rus-sian civilization – and the Grand Principality of Moscow that replaced it after the Mongol incur-sions. Russian identity narratives usually marginalize the current status of (the) Ukraine and stress its peripherality in the “Russian world”. In order to achieve this they employ both theo-logical, cultural and geopolitical arguments that sometimes appear to be at odds with each other. Moscow is both the center of the true (orthodox) Christian faith and the civilization of the Eura-sian geopolitical space. In the latter case the Russian capital rules a multi-religious empire. Eurasian ideologues like L.N. Gumiliov and particularly Alexander Dugin reject alternative, “Western” interpretation of Russian (and Ukrainian) history by pointing out that there exists an unbridgeable gap between the Western and the Russian (or Eurasian) civilization. According to them, Western scholars can never grasp the specificity of the Russian (Eurasian) historical devel-opment. It could be argued that this argument for a relativism along civilizational lines dimin-ishes the universal impact of Christianity which (that) in the Russian context loses much of its transcendent sense and becomes – instead – a cultural feature. On the other hand, though, the (half-conscious) culturalization of orthodox Christianity gives more weight to geopolitical arguments in favor of Moscow as the center of the Russian World (and Russia as the center of Eurasia). However, this does not mean that the pivotal role of Moscow as the residence of the All Russian Patriarchate, the “legitimate” successor to the ancient metropolis of Kievan Rus’, is not exploited, in order to discredit Ukraine’s ambitions of becoming an independent state.
Źródło:
Porównania; 2015, 16; 19-30
1733-165X
Pojawia się w:
Porównania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Filozofowie rosyjscy o bizantyjskim dziedzictwie na Rusi
Autorzy:
Kroczak, Justyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/15051461.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
Tematy:
Ruś Kijowska
dziedzictwo bizantyjskie
filozofowie rosyjscy
słowianofile
okcydentaliści
filozofia
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2016, 2; 405-413
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dzieło misyjne Cyryla i Metodego na Rusi-Ukrainie
Autorzy:
Kozak, Stefan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1789214.pdf
Data publikacji:
2019-11-28
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
chrzest Rusi
Cyryl
Metody
Ruś Kijowska
Baptism of the Ruthenians
Cyril
Methodius
Kievan Rus
Opis:
In 988, prince Volodymyr took up the great epochal challenges of faith and grace, making the salvifi c secret of the Baptism of the Ruthenians and other Slav peoples inhabiting the vast lands of Kievan Rus. This is the most important breakthrough moment of the act of conversion and the process of Christianization, opening the Christian epoch throughout Russia and including Kievan Rus in the civilization of countries of the early Middle Ages. It is hard to overestimate the importance of these „plural” monasteries, council schools and libraries for the further development of Kievan Rus. After all, they were the driving force of the missionary work of Cyril and Methodius, they promoted and disseminated the religion and Christian principles of life and co-existence, created works conducive to the formation of Rusin’s personality of „new times” and at the same time satisfying the whole of his religious, social and cultural needs. The missionary work of Cyril and Methodius in Rus – Ukraine gave Kyiv Christianity the hallmarks of universality, thus opening up the possibility of bringing together and playing the role of a bridge between Christian East and West and drawing a full hand on the heritage of civilization and culture. Literature, art and science of both the East and the West. It is no coincidence, therefore, that Kiev fulfi lled an honorable role of „the mother of Ruthenian cities,” and at the same time as Constantinople was perceived as the „New Jerusalem”. It is the fruit of the idea of the apostolicity of Kiev realized by the rulers of Rus-Ukraine for over two centuries, which experienced its „Golden Age” of development.
Źródło:
Studia Ucrainica Varsoviensia; 2019, 7; 77-84
2299-7237
Pojawia się w:
Studia Ucrainica Varsoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Na początku był Kijów
In the beginning there was Kiev
Autorzy:
Wieczorek, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2108108.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Mazowieckie Biuro Planowania Regionalnego w Warszawie
Tematy:
Ukraina
Ruś Kijowska
terytorium
granice
operacja specjalna
Ukraine
Kievan Rus’
territory
borders
special operation
Opis:
W dniu 24 lutego 2022 r. Federacja Rosyjska rozpoczęła na terytorium Republiki Ukrainy „operację specjalną”. Przytłaczająca większość państw nazwała to wojną, niesprowokowaną przez Ukrainę i jak dotychczas niewypowiedzianą przez Rosję. Żeby próbować zrozumieć skomplikowane relacje Rosji i Ukrainy trzeba prześledzić ich dzieje. Zarówno Federacja Rosyjska, jak i Ukraina odwołują się do wspólnych korzeni, którymi była Ruś Kijowska, potężny organizm państwowy w okresie od IX do połowy XII w. Obydwa państwa są następcami prawnymi ZSRR i uważają, że to im należą się Krym i tereny nad Morzem Azowskim. Celem artykułu jest pokazanie zmian w przynależności państwowej terytorium Republiki Ukrainy oraz przedstawienie procesów, w wyniku których doszło do ukształtowania jej granic.
On February 24, 2022, the Russian Federation launched a ‘special operation’ on the territory of the Republic of Ukraine. The overwhelming majority of states called it a war, unprovoked by Ukraine and so far unspoken by Russia. To understand the complicated relations between Russia and Ukraine, it is necessary to trace their history. Both the Russian Federation and Ukraine refer to their common roots of Kievan Rus', a powerful state organism between the 9th and mid-12th century. Both states are the legal successors to the USSR. Both states believe they are entitled to Crimea and territories by the Sea of Azov. The purpose of this article is to show the changes in the state affiliation of the territory of the Republic of Ukraine and to present the processes by which its borders were formed.
Źródło:
MAZOWSZE Studia Regionalne; 2022, 41; 47-66
1689-4774
Pojawia się w:
MAZOWSZE Studia Regionalne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Martyrdom in early Christian Rus’
Autorzy:
Wood, Ian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1878214.pdf
Data publikacji:
2018-09-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
kult świętych
Ruś Kijowska
Brunon z Kwerfurtu
Włodzimierz Wielki
cult of saints
Kievan Rus’
Bruno of Querfurt
Vladimir the Great
Opis:
The author hypothesizes that the corpses of Bruno of Querfurt (+1009) and his companions were buried among the Rus‘, possibly in Svyatopolk’s city of Turov. Such burial and cult could have influenced both the placing of the tomb of Vladimir and decorations of the St. Sophia church.
Źródło:
Historia Slavorum Occidentis; 2018, 3 (18); 11-26
2084-1213
Pojawia się w:
Historia Slavorum Occidentis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Znaczenie chrztu Rusi w ewangelizacji Europy Środkowo-Wschodniej
The meaning of the baptism of Rus in the evangelization of the Middle-Eastern Europe
Autorzy:
Mironowicz, Antoni
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2171317.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Akademia Supraska
Tematy:
chrzest
Ruś Kijowska
Cerkiew prawosławna
Opis:
Baptism of Rus in 988 generated the Christianisation of that area by the Eastern Church. It is supposed that the bishopric in Volodimir in Volhynia came into existence at the turn of the 10th century and at the beginning of the next century it started its missionary activity. The incorporation of the Chervinskie castle-towns by Boleslas the Brave in 1018 initiated constant presence of the Orthodox Church within the borders of the State of Poland. In the 11th century the eastern regions of Poland stayed under the jurisdiction of bishops of Volodymir and of Turov-Pinsk. During Poland’s disintegration into duchies in the12th-13th centuries, development of the Orthodox institutions took place. This process was enhanced by the missionary activity of newly-founded bishoprics in: Smolensk (1136), Halich (between 1147 and 1155), Bielgorod (end of 10th cent.), Novgorod (before 1050), Chernihov (end of 10th cent.), Perejaslav (beg. of 11th cent), Polotsk (beg. of 11th cent.), Volodymir (end of 10th cent.), Rostov-Suzdal (after 1073), Turov (1088), Jurievsk-Kaniev (after 1036), Tmutarakan (mid 11th cent). These bishoprics belonged to the Metropolia of Kiev
Źródło:
Latopisy Akademii Supraskiej; 2013, Kalendarz w życiu Cerkwi i wspólnoty, 4; 7-26
2082-9299
Pojawia się w:
Latopisy Akademii Supraskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tabliczki z Podebłocia w świetle inskrypcji greckich na Rusi Kijowskiej
Tablets from Podebłocie in comparison with the greek inscriptions from Kievan Rus
Autorzy:
Bednarczuk, Leszek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/951196.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Ruś Kijowska
badania archeologiczne
alfabet grecki
cyrylica
Opis:
In 1986, during excavations at Podebłocie (a locality near Vistula c. 100 km south of Warsaw) 3 clay tablets dated between IX–XI centuries A. D. were found. Professor T. Wasilewski (1987) interpreted the inscription as placed on them as I X C H which represents the Byzantine Christogram: IC/XC – NI/KA = IHCOYC XPICTOCNIKA. This Christogramm occurs often in different inscriptions in KievanRus’, namely in 3 stones of duce Borys in Dvina near Połock, 1128, in Cross on stone of duce Rogvolod near of town Druck as well as in of Kievanencolpions. In the territory of Poland were discovered over 50 encolpions. One of them fund in excavation Horodyszcze in Trepcza near Sanok (XII–XIII c.) has Christogram IC / XC N (K ), whereas X P was engravedon the bronze encolpion in Ostrów Lednicki near Gniezno (first half of XI c.). As it seems, also tablets from Podebłocie are of Church Russian origin. Its author might be captive Orthodox believer taken during Kiev expedition of Bolesław the Brave in 1018 and then settled in Podebłocie, where he engraved inscription in the tablets.
Źródło:
Studia Wschodniosłowiańskie; 2014, 14; 143-150
1642-557X
Pojawia się w:
Studia Wschodniosłowiańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Małżeństwo Włodzimierza Igorewicza z córką chana Konczaka... Przyczynek do badań nad wpływem małżeństw mieszanych na relacje rusko-połowieckie
Autorzy:
Michalski, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/436471.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
Włodzimierz Igorewicz
chan Konczak
NN córka Konczaka
Igor Światosławowicz
Ruś Kijowska
Połowcy
Latopis hipacki
Opis:
An important problem in the history of 11th–13th century Rus’ were the family relations of the Rus’ and Polovtsians aristocracy. The mixed marriages between the representatives of these people influenced political relations, culture and led to the rapprochement of both groups. One of the marriages contained between Rus’ and Polovtsians influential families wasthe wedding of Vladimir Igorevich with the unnamed daughter of Konchak Khan. Vladimir Igorevich did not play a great role in the history of Rus’, but his marriage had some influence onthe historical situation of the turn of the 12th and 13th century. The prince guaranteed the alliedagreement concluded by his father – Igor Svyatoslavich with Konchak khan. A marriage withthe daughter of a khan gave Vladimir the opportunity to receive support from nomads duringthe war for control the Halych.
Źródło:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne; 2018, 6; 55-68
2450-4475
Pojawia się w:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Transformation of church architectural composition in Ukraine between the tenth and eighteenth centuries as a theoretical basis of restoration
Autorzy:
Urakina, Anastasiia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2146323.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
Tematy:
church
Ukraine
architectural composition
Kyivan Rus
Baroque
restoration
kościół
Ukraina
kompozycja architektoniczna
Ruś Kijowska
barok
rewaloryzacja
Opis:
This paper presents an analysis of the process of transformation of the architectural image of the Orthodox churches of Ukraine from between the tenth to the end of the eighteenth centuries. The changes in the massing composition of churches in different periods of Kyivan Rus, and later in different periods of the Ukrainian Baroque were analyzed. The main aspects of the main changes that most strongly influenced the perception of the architectural image of the church were graphically identified. Through the prism of theoretical analysis of facades, the real experience of reconstruction of destroyed Kyiv churches, which were of great importance to all of Eastern Orthodoxy-St. Michael’s Golden- Domed Cathedral and Assumption Cathedral of the Kyiv-Pechersk Lavra-can be analyzed.
Artykuł przedstawia analizę procesu przemian architektonicznego wizerunku cerkwi ukraińskich wybudowanych między X a XVIII wiekiem. Przeanalizowano zmiany w kompozycji brył kościołów z różnych okresów Rusi Kijowskiej oraz różnych okresów ukraińskich. Graficznie zidentyfikowano główne zmiany, które najbardziej wpłynęły na odbiór wizerunku architektonicznego cerkwi. Przez pryzmat analizy teoretycznej elewacji umożliwiono prześledzenie faktycznych doświadczeń z odbudowy zniszczonych kijowskich cerkwi, które miały ogromne znaczenia dla całości Kościoła Wschodniego – Monasteru św. Michała Archanioła o Złotych Kopułach oraz soboru katedralnego Zaśnięcia Matki Bożej Ławry Peczerskiej.
Źródło:
Wiadomości Konserwatorskie; 2022, 69; 15--25
0860-2395
2544-8870
Pojawia się w:
Wiadomości Konserwatorskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Урачыстае красамоўства св. Кірылы Тураўскага ў даследаваннях Вацлава Грыневіча
St. Cyril Turowski’s homilies in the research of Waclaw Hryniewicz
Homilie św. Cyryla Turowskiego w badaniach Wacława Hryniewicza
Autorzy:
Krychko, Vol'ga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1953550.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
homilia
teologia
Biblia
Ruś Kijowska
homily
theology
Bible
Kiev Ruthenia
Opis:
Niniejszy artykuł poświęcony jest literackiej spuściźnie Cyryla Turowskiego, wybitnej postaci XII-wiecznej Rusi. Autorka zajmuje się nie tyle analizą jego twórczości kaznodziejskiej, ile przede wszystkim skupia się na badaniach Wacława Hryniewicza, autora dwu pionierskich prac z kręgu dziejów staroruskiej kultury religijnej. Szczególną uwagę koncentruje natomiast na Homiliach paschalnych św. Cyryla Turowskiego, które zostały przełożone z języka cerkiewnosłowiańskiego przez Wacława Hryniewicza w 1993 roku i opatrzone wnikliwymi komentarzami historycznymi, teologicznymi i filologicznymi.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2005, 53, 7; 63-70
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zabić księcia! „Oprawcy” księcia Andrzeja Bogolubskiego w świetle ruskiej tradycji historiograficznej XII–XV w.
Autorzy:
Bartnicki, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2040900.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Ruthenian
Andrey Bogolyubsky
Tale about the murder of Andrey Bogolyubsky
assassinations of princes
Ruś Kijowska
Andrzej Bogolubski
Opowieść o zabójstwie Andrzeja Bogolubskiego
kaźnie książęce
Opis:
Artykuł poświęcony został okolicznościom mordu księcia włodzimiersko-suzdalskiego Andrzeja Jurewicza Bogolubskiego. W prezentowanym tekście uwagę skoncentrowano na przyczynach zabójstwa księcia oraz organizatorach mordu księcia, którym w literaturze przedmiotu przypisywano różny status społeczny oraz pochodzenie etniczne. W świetle obserwacji najstarszych zapisów latopisarskich oraz epigraficznych, dotyczących wydarzeń z 29 czerwca 1174 r., wysunięto hipotezę, że motywów morderstwa księcia, możemy doszukiwać się nie tylko na tle konfliktów społecznych lecz również złożonych relacji etnicznych, jakie zapewne zachodziły w okresie intensywnej kolonizacji międzyrzecza Wołgi i Oki.            Istotny wpływ na układ zdarzeń prezentowanych w tekstach o zabójstwie księcia Andrzeja Bogubolskiego odegrały motywy zaczerpnięte z wcześniej powstałych opowieści i utworów hagiograficznych dotyczących kaźni innych władców ruskich (cykl O męczeństwie Borysa i Gleba, Opowieść o kaźni Wasylka Trembowelskiego). Wpłynęły one na sposób prezentowania „oprawców księcia”, wśród których szczególną rolę przypisywano „obcym” – wywodzącym się spoza „Ruskiego Świata” – Osetyńcowi, Ambałowi, lub Bułgarce, żonie księcia, zaś pozostałych uczestników mordu utożsamiających z ludźmi o niskim statusie społecznym. 
The article was devoted to the circumstances of the murder of Andrei I Yuryevich, Grand Prince of Vladimir-Suzdal. In the presented text, the attention is put on the reasons for the murder of the prince and on his assassins, who in the literature on the subject were said to have a different social status and ethnic origins. After the analysis of the oldest chronicle and epigraphic records concerning the events of June 29, 1174, a hypothesis appeared that the motives for the murder of the prince can be found not only in the context of social conflicts, but also complex ethnic relations that probably took place during the period of intense colonization between the Volga and the Oka rivers.The motifs taken from previously written stories and hagiographic works about the torment of other Ruthenian rulers (Lives of Boris and Gleb, the story of the torment of Wasylek Trembowelski) played a significant role in the arrangement of events presented in the texts about the murder of Prince Andrei I Yuryevich. They influenced the way of presenting the „tormentors of the prince”, among whom a special role was assigned to „foreigners” – coming from outside the „Ruthenian World” – Ossetian, Ambał, or Bulgarian, the prince's wife, while the other participants of the murder identified with people of low social status.
Źródło:
Res Historica; 2021, 52; 35-60
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Old Russian graffiti as sources of weapon history: preliminary statements
Graffiti dawnej Rusi jako źródło do badań bronioznawczych. Uwagi wprowadzające
Autorzy:
Plavinski, Mikalai
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/941968.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Old Rus’
graffiti
weapons
images of Holy Warriors
images of secular warriors
Ruś Kijowska
broń
przedstawienia świętych wojowników
przedstawienia świeckich wojowników
Opis:
Do dyspozycji historyków staroruskiego uzbrojenia pozostaje duża liczba źró- deł. Oczywiste jest, że najważniejszą grupą są znaleziska archeologiczne. Są one w istocie najliczniejsze i dostarczają najwięcej informacji. Cenne są również uzyskane dla tego czasu informacje z pierwszych źródeł pisanych oraz niewielkich rzeźb czy ikonografii. Pomiędzy wskazanymi rodzajami źródeł wyjątkową grupę stanowi graffiti. Graffiti wyobrażające wojowników oraz pewne elementy uzbrojenia różnią się od innych przekazów ikonograficznych tym, że przedstawiają jedynie obrys obiektu z minimalną liczbą detali. Te cechy dominują w rysunkach, które mogły być wydrapane za pomocą ostrego przedmioty na każdej nadającej się do tego powierzchni, np. na monetach, kościach, wrzecionach, osełkach, materiałach budowlanych etc. Graffiti było wykonywane przez zwykłych ludzi, którzy nie posiadali specjalnych zdolności artystycznych i nie zamierzali tworzyć długotrwałych wyobrażeń. Jest jednak oczywiste, że autorzy graffiti byli całkiem dobrze obeznani z rzeczami, które przedstawiali. Stan ten wynika z faktu obcowania z tymi przedmiotami w codziennym życiu. Warto również zaznaczyć, że takie wyobrażenia były wolne lub prawie wolne od powszechnych tradycji ikonograficznych, które przesiąkały dzieła profesjonalnych wytwórców. Ten fakt jest znaczący zwłaszcza w czasach dawnej Rusi, kiedy chrystianizacja była nośnikiem nowych kanonów w ikonografii. Dlatego, pomimo trudności w interpretacji graffiti, są one ważną grupą pierwotnych źródeł przedstawiającą codzienną rzeczywistość tamtych czasów. Jak dotąd nie powstało żadne specjalistyczne opracowanie staroruskich graffiti w kontekście studiów nad uzbrojeniem. Graffiti odnoszące się do sfery militarnej dominują w okresie do XI do XIII w. Wyobrażenia te były wydrapywane na różnego rodzaju powierzchniach m.in. ścianach kościołów, różnorodnych obiektach codziennego użytku, korze brzozowej. Wszystkie znane z XI–XIII w. grafiki „militarne” można podzielić na dwie zasadnicze grupy: przedstawienia wojowników świętych (fig. 2) oraz świeckich (fig. 3–7). Na podstawie analizowanego materiału wysnuto interesujące wnioski. Graffiti przedstawiające jeźdźca pojawiają się nie wcześniej niż w XII w., co koresponduje z aktualnymi ustaleniami na temat rozpowszechnienia się taktyki walki ciężkiej konnicy w dawnej Rusi. Pomimo różnorodności przedstawień, można zauważyć bez większych trudności, że wraz ze świeckimi wojownikami ukazano takie elementy, jak: hełmy (w 14 na 19 wyobrażeń), tarcze (w 7 przypadkach) i miecze (pojawiają się 6 razy). Pozostałe rodzaje uzbrojenia wydają się być niepopularne w tego typu wyobrażeniach (interpretacja skrzyżowanych linii jako pancerza noszonego przez wojownika może być rozważana jedynie hipotetycznie). Z powyższych ustaleń można wywnioskować, że hełm, tarcza i miecz były w świadomości mieszkańców dawnej Rusi głównymi atrybutami „prawdziwego wojownika”. Niniejszy, krótki przegląd staroruskich graffiti odnoszących się do sfery militarnej pozwala zaliczyć rozważaną grupę zabytków w poczet źródeł ważnych dla historii uzbrojenia w XI–XIII w. Artykuł ten nakreśla jedynie podstawowe zagadnienia związane z interpretacją wspomnianych znalezisk. Przedstawienie bardziej szczegółowych wniosków będzie możliwe po skompletowaniu pełnego katalogu graffiti znanych z obszaru dawnej Rusi.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica; 2013, 29
0208-6034
2449-8300
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przyczynek do badań nad początkiem Cerkwi na Zachodzie Rusi
Contributions to the Study of the Beginnings of the Orthodox Church in Western Rus’
Autorzy:
Liwoch, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/420243.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Ruś Kijowska
chrześcijaństwo
drużyna książęca
kurhany
obol zmarłych
krzyże
Kievan Rus’
Christianity
princely retinue (druzhina)
burial mounds
obolus of the dead
crosses
Opis:
W 1882 r. T. Ziemięcki przeprowadził w Podhorcach (obwód lwowski, Ukraina) badania wykopaliskowe dwóch sąsiadujących ze sobą kurhanów, które nazwał wielką mogiłą bliźniaczą nr 1 i nr 2. W mogile nr 1 odkrył bogato wyposażony pochówek podwójny (zapewne małżeński), w którym znajdowały się dwa identyczne srebrne krzyżyki. Krzyże te należą do typu nazywanego skandynawskim (wariant B.1 typu 1.4.3 wg J. Staeckera). W mogile nr 2 znalazł szkielet mężczyzny, którego pochowano z wyposażeniem, w tym z dwoma krzyżami. Większy (zaginiony) był brązowym enkolpionem z wyobrażeniem Ukrzyżowania i Matki Boskiej Oranty, który znajduje analogie w krajach naddunajskich. Mniejszy jest srebrnym krzyżykiem w formie krzyża św. Piotra. W ustach zmarłych pochowanych w obu kurhanach znajdowały się drobne przedmioty złote, które interpretować należy jako lokalny wariant zwyczaju obola zmarłych. Oba groby są częścią nekropoli z pochówkami drużynnymi. Datować je trzeba na koniec X - 1. połowę XI w. Przedstawiane obiekty są najstarszymi niebudzącymi wątpliwości chronologicznych i interpretacyjnych śladami obecności schrystianizowanych (grecka wersja chrześcijaństwa) elit nad górnymi Bugiem i Dniestrem. Zmarli nie będąc duchownymi, byli jednak przedstawicielami nowej oficjalnej religii wśród słowiańskiej ludności, której nawracanie dopiero się rozpoczynało. Wydaje się zatem, że ich obecność w Podhorcach uznać można za początek Cerkwi w zachodniej części niegdysiejszej Rusi Kijowskiej.
In 1882 T. Ziemięcki conducted in Pìdgìrcì (Lviv district, Ukraine) a research excavation of two neighboring burial mounds which he called the Great Twin Barrows No. 1 and No. 2. In barrow No., he discovered on richly furnished double burial (probably of a married couple) where he found two identical silver crosses. The crosses belong to the so called Scandinavian type (variant B.1 type 1.4.3 acc. J. Staecker). In barrow No. 2, he found a skeleton of a male buried with furnishings, including two crosses. The bigger one (lost) was a bronze encolpion depicting the Crucifixion and the Virgin Orans, which can find analogies in the Danube countries. The smaller one is a silver St. Peter’s cross. In the mouths of the corpses found in both barrows there were tiny gold objects which could be interpreted as a local variation of the obolus of the dead custom. Both graves are a part of necropolis with druzhina burials. They date back to the end of the 10th century or the first half of the 11th century. The objects presented here are the earliest evidence to confirm the presence of a Christianized (Greek version of Christianity) elite in the region of the Upper Bug and Upper Dniester, which is not burdened with chronological or interpretative reservation. The deceased were not members of the clergy but, nevertheless, representatives of the new official religion in a pagan Slavic population whose conversion had barely begun. It seems, therefore, that their presence in Pìdgìrcì can be considered the beginning of the Orthodox Church in the western part of the former Kievan Rus’.
Źródło:
ELPIS; 2014, 16; 169-172
1508-7719
Pojawia się w:
ELPIS
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A Recently Discovered Folia from the 12th-century Apostolus Christinopolitanus
Niedawno odkryte fragmenty Apostoła Krystynopolskiego z XII wieku
Autorzy:
Wołoszczenko, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27311249.pdf
Data publikacji:
2022-12-30
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Apostoł Krystynopolski
Dzieje Apostolskie
Listy Apostolskie
kodykologia
Ruś Kijowska
Muzeum Narodowe w Krakowie
Apostolus Christinopolitanus
codicology
National Museum in Kraków
Acts of the Apostles
Apostolic Letters
Kievan Rus
Opis:
One of the important Cyrillic medieval manuscripts from Kievan Rus is the Apostolus Christinopolitanus – a 12th-century codex which is now separated into two parts that are preserved (though some fragments have been lost) in Kyiv (Institute of Manuscript of V.I. Vernadskyi National Library of Ukraine, since 1927) and Lviv (History Museum of Lviv, since 1948). This article discusses four parchment folia from Kraków (The Princes Czartoryski Library, Poland) discovered in July 2020. Paleographical, orthographical, linguistic and textological features indicate that this section is the previously lost part of the Apostolus Christinopolitanus (excerpts from Act 13,5–20, 15,29–16,4, 1Tim 4,8–5,4 and 2Tim 1,10–2,4). The Kraków folia are the continuation of the Kyiv part and the beginning and final part of the Lviv part of the codex. The Kraków part was detached before 1888, when the manuscript was shown to the public at the Lviv Stauropegion Institute Exhibition and described and foliated for the catalogue by Antonij Petruševič. This article contains photocopies of all of the newly-discovered fragments.
Jednym z ważnych średniowiecznych rękopisów cyrylickich pochodzących z Rusi Kijowskiej jest Apostoł Krystynopolski – kodeks z XII wieku, obecnie przechowywany w dwóch częściach, w niepełnej postaci, w Kijowie (Instytut Rękopisów Biblioteki Narodowej Ukrainy im. W.I.  Wernadskiego od 1927 roku) i we Lwowie (Muzeum Historyczne we Lwowie od 1948 roku). W artykule zbadano cztery pergaminowe karty z Krakowa (Biblioteka Książąt Czartoryskich, Polska), odkryte w lipcu 2020 roku. Badanie cech paleograficznych, ortograficznych, językowych i tekstologicznych wykazało, że są one zaginionym wcześniej fragmentem Apostoła Krystynopolskiego (fragmenty Act 13,5–20, 15,29–16,4, 1Tim 4,8–5,4 i 2Tim 1,10–2,4). Krakowskie karty stanowią kontynuację części kijowskiej oraz początek i koniec części lwowskiej kodeksu. Część krakowska została oderwana przed 1888 rokiem, w którym kodeks był zaprezentowany publiczności na wystawie  Instytutu Stauropigiańskiego we Lwowie, a także odnotowany i opisany w katalogu przez Antonija Petruszewicza. Artykuł zawiera kompletną fotokopię  odkrytych fragmentów.
Źródło:
Biblioteka; 2022, 26 (35); 33-85
1506-3615
2391-5838
Pojawia się w:
Biblioteka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Christian forms of expressing beauty and the religious identity of Old Rus’ (11-13th centuries) according to the Hypatian Codex
Chrześcijańskie formy wyrażania piękna a religijna samoświadomość dawnej rusi xi-xiii wieku w przekazie Kodeksu Hipackiego
Autorzy:
Kroczak, Justyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1877092.pdf
Data publikacji:
2019-11-04
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
estetyka
Ruś Kijowska
architektura
ikona
piśmienność
aesthetics
Kievan Rus’
architecture
icon
literacy
Opis:
Artykuł stanowi próbę określenia roli chrześcijańskiej estetyki w formowaniu się religijnej samoświadomości Dawnej Rusi (XI-XIII wieku). Na podstawie danych źródłowych pochodzących z Kodeksu Hipackiego i innych zabytków piśmienniczych oraz ustaleń uczonych (paleografów, archeologów, historyków, lingwistów) staram się zaakcentować jeden aspekt ewolucji kulturalno-religijnej Dawnej Rusi – aspekt estetyczny. Wydaje się, że to właśnie chrześcijańska estetyka w formie „zmysłowego oglądu” tj. architektura, ikonografia i rzeźba odegrała istotną rolę w procesie podporządkowywania  się światopoglądu pogańskiego chrześcijańskiemu.
This paper discusses role of Christian aesthetics for defining the  religious identity of Old Rus’. Attempting a multidisciplinary approach,  it follows the Hypatian Codex to trace the challenges and difficulties encountered by the introduction, with the Baptism of 988, of a new faith. Having reviewed historical surveys and sources and drawn upon the studies in paleography, archaeology, linguistics, and art history, the author emphasizes  aesthetic aspect of Rus’ cultural evolution. In conclusion the paper maintains that the visual arts, such as architecture and sacral paintings, have played an essential role in the protracted process of absorption and subordination of the pagan tradition.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2019, 67, 7; 181-191
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies