Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Cyprian" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-12 z 12
    Tytuł:
    Cyprian Norwid w Crystal Palace albo czy istnieje światopogląd modernistyczny Norwida?
    Cyprian Norwid in Crystal Palace or does the Norwid’s modern view of the world exist?
    Autorzy:
    Samsel, Karol
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/967375.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Fyodor Dostoevsky
    Modernism
    Romanticism
    eschatology
    Cyprian Norwid
    Crystal Palace
    fiodor dostojewski
    crystal palace
    modernizm
    romantyzm
    eschatologia
    cyprian norwid
    Opis:
    The author of the article aims to add his voice to the debate (fundamental for the studies of Norwid) on the tangled historical and literary origin of Cyprian Norwid and methods of legitimising it: the romantic and modernist. Although the text is clearly seeking a new language to talk about Norwid’s association with the subsequent modernist era (to describe Norwid’s case the author uses the term “fuzzy modernism,” while calling the poet himself “ an eschatologist of modernism,” distinct in this respect from the apparently similar Fyodor Dostoyevsky – modernist eschatologist), the ultimate conclusion is the Polish poet should be placed in the contaminated trend. Also suggested is a need for a study of his literary works that would provide a double model of the nineteenth background of Norwid’s text: as romantic, and at the same time modernist. As a symbol of Norwid’s modernity’s the author chooses London’s Crystal Palace, a place that Norwid (like Dostoyevsky) visited between 3 and 13 December 1852.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2016, 33, 3
    1505-9057
    2353-1908
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jeszcze o sporach o romantyzm u progu nowoczesności (Norwid i Baudelaire)
    Dispute over romanticism on the threshold of modernity (Baudelaire-Norwid)
    Autorzy:
    Siwiec, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1361293.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Akademia Pomorska w Słupsku
    Tematy:
    Cyprian Norwid
    Charles Baudelaire
    romantyzm
    nowoczesność
    Romanticism
    modernity
    Opis:
    Artykuł dotyczy sporów pokolenia Norwida i Baudelaire’a z romantyzmem, które traktuję jako kontynuację polemik wewnątrzromantycznych. Jego celem jest prezentacja sposobów określenia się obu poetów wobec paradygmatu romantycznego ustanowionego przez „wielkoludów”: Mickiewicza i Hugo. Zaproponowana tu analiza komparatystyczna eksponuje nie tylko problemowy aspekt sporu, ale także dążenie do realizacji konkretnego, odmiennego od romantycznego modelu poezji. W przypadku Norwida i Baudelaire’a mamy wszak do czynienia ze znakomitymi poetami zakorzenionymi mocno w romantyzmie, z niego czerpiącymi, ale proponującymi – i to bardziej w praktyce niż w teorii – własną ścieżkę nowoczesnej poezji. Skupię się na wczesnych utworach pisarzy: Fanfarlo Baudelaire’a z jednej i wczesnych fantazjach i dramatach Norwida (Marzenie, Chwila myśli, Wieczór w Pustkach, Noc tysiączna druga...) z drugiej strony. Ambiwalentny stosunek obu pisarzy do romantyzmu – „twórcza zdrada”, zakładająca zarazem kontynuację i zerwanie ujawnia się w kreacji bohaterów – jeszcze romantycznych, ale poddających romantyczny idealizm, wyobraźnię, marzycielstwo wyraźnej krytyce. Ta krytyka ze względu na stygmantyzację romantyzmem staje się także samokrytyką.
    The subject of the paper is a dispute of the Norwid’s and Baudelaire’s generation over romanticism, a dispute treated as a continuation of intro-romantic polemics. The aim of this comparative analysis is to present the ways of defining poets relative to romantic paradigm established by the “great men” (Mickiewicz, Hugo). This ways are shown primarily in literary texts – and not only through problematic debate, but also through the realization of a concrete, different from the romantic model of poetry. In the case of Norwid and Baudelaire we are dealing with great poets deeply rooted in Romanticism, who derive from this tradition, but proposing – and more in practice than in theory – their own path of modern lyricism. are focuses on early works: Baudelaire Fanfarlo on the one hand and early Norwid fantasies and dramas (Marzenie – Dream, Chwila myśli – Moment of thought, Wieczór w Pustkach – Evening in the Void, Noc tysiączna druga – Second Thousandth Night...) on the other hand. The ambivalent attitude of both writers to romanticism – “creative betrayal,” which assumes continuity and rupture at the same time, is revealed in the heroes’ creations – yet romantic, but criticizing romantic idealism, the fantasy, dreams. This criticism – due to the “stigmatization by romanticism” also becomes self-criticism.
    Źródło:
    Świat Tekstów. Rocznik Słupski; 2020, 18; 161-177
    2083-4721
    Pojawia się w:
    Świat Tekstów. Rocznik Słupski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Trzy notatki o miejscach i tematach wartych do-czytania
    Three notes on the places and topics worth reading more
    Autorzy:
    Brzozowski, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/967307.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Adam Mickiewicz
    Juliusz Słowacki
    Zygmunt Krasiński
    Cyprian Norwid
    Romanticism
    romantic drama
    Opis:
    The first two sections of the paper draw attention to some incompletely interpreted issues within two Romantic dramas: the unclear status of the protagonist in "Dziady, Part IV" (on the one hand, representing the indefinability of man and, on the other, constituting the illustration of how lightly one may lose consistency and identity), and the ambiguous relationship between Goplana and Grabiec in "Balladyna" (which can be perceived in terms of the complex relations between ‘the angelic soul and the bluff head’ (dusza anielska i czerep rubaszny). The third section of notes is an encouragement to discuss two topics: ‘From Zygmunt Krasiński’s Leonard to Jerzy Andrzejewski’s Diego de Manente’; ‘From "Pierścień Wielkiej-Damy, czyli: Ex-machina-Durejko" by Cyprian Norwid to "Tango" by Sławomir Mrożek’.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2015, 27, 1
    1505-9057
    2353-1908
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Brzozowski - Norwid, czyli próby
    Brzozowski - Norwid, or attempts
    Autorzy:
    Chlebowski, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/16729487.pdf
    Data publikacji:
    2020-05-05
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Cyprian Norwid
    Brzozowski
    Białe kwiaty
    Promethidion
    romantyzm
    krytyka
    recepcja
    White Flowers
    Romanticism
    criticism
    reception
    Opis:
    Eliza Kącka’s book that the present article is devoted to, concerning the reception of Cyprian Norwid in Stanisław Brzozowski’s writings, is a significant publication, a necessary one in historical-literary studies. It is not easy reading, and the methodological strategy chosen by the author, not shunning eclectic approaches, needlessly complicates fairly lucid and comprehensible exposition of the main subject. It is not clearer in this way, and the reader has to put a lot of effort into understanding the author’s particular research activities. This, however, does not influence the fact that the book Stanisław Brzozowski’s Attitude Towards Cyprian Norwid bridges a serious gap in the studies on the reception of the author of Vade-mecum. In the book Brzozowski is presented as an attentive reader of Norwid’s writings, and at the same time a continuator of his way of thinking about man and history. The critic belonging to the Young Poland movement tried to determine a specific mode of reception based on a deep intellectual, ethical and personal communion that should be created between the author and the reader, anchored in the same axiological space.
    Źródło:
    Studia Norwidiana; 2013, 31; 246-256
    0860-0562
    Pojawia się w:
    Studia Norwidiana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Norwid według Krasińskiego, czyli zawód nieproszonego wychowawcy
    Norwid according to Krasiński, or the disappointment of an unwelcome preceptor
    Autorzy:
    Fiećko, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2135666.pdf
    Data publikacji:
    2022-09-30
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Zygmunt Krasiński
    Cyprian Norwid
    Romanticism
    Romantic disputes
    Romantic epistolography
    romantyzm
    spory romantyków
    epistolografia romantyczna
    Opis:
    Autor przedstawia rozwój relacji między Zygmuntem Krasińskim i Cyprianem Norwidem,  eksponując i komentując przede wszystkim punkt widzenia pierwszego z tych pisarzy, wyrażany w listach do wielu adresatów. Wskazuje na przyczyny rozczarowania Krasińskiego, który próbował zająć w stosunku do Norwida postawę mentora literackiego i duchowego przewodnika. Autor Irydiona wywierał presję na rzecz zmiany stylu u młodszego przyjaciela, zarzucał mu nadmiar wieloznaczności, „ciemność mowy”, która utrudnia zrozumienie sensu myślowego ambitnych dzieł poetyckich. Norwid tę krytykę odrzucił, bronił prawa do indywidualizacji stylu i języka, przyjmował założenie, że literatura musi zmuszać czytelnika do wysiłku indywidualnego i czynnego odbioru dzieła sztuki. Autor stawia tezę, iż w sporze tym ujawniły się fundamentalne różnice w podejściu do reguł tworzenia, Krasiński odwoływał się bowiem do idei poety-wieszcza i przewodnika, charakterystycznej dla pierwszej generacji romantyków, natomiast Norwid wykraczał poza romantyczny standard.
    The author presents the development of the relationship between Zygmunt Krasiński and Cyprian Norwid, with commenting and focusing on the former writer’s point of view, expressed in letters to a number of addressees. The author points to the reasons for Krasiński’s disappointment after his attempts to position himself as Norwid’s literary mentor and spiritual guide. Krasiński exerted pressure on his younger friend to change his style, accusing him of too much ambiguity and "darkness of words", which made it difficult to understand the ideas behind the poet's ambitious works. Norwid rejected this criticism and defended the right to individualise his style and language, assuming that literature must force the reader to make an individual effort and actively interpret a work of art. The author claims that the dispute revealed fundamental differences in the approach to the rules of creation: while Krasiński referred to the idea of a poet-bard and poet-guide, popular among the first generation of Romantics, Norwid went beyond the Romantic standard.
    Źródło:
    Porównania; 2022, 31, 1; 435-463
    1733-165X
    Pojawia się w:
    Porównania
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Lyricism as a polemical concept in Norwid, Brzozowski, and Sztuka i Naród
    Liryzm jako koncept polemiczny: Norwid, Brzozowski, Sztuka i Naród
    Autorzy:
    Zehnder, Christian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1361275.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Akademia Pomorska w Słupsku
    Tematy:
    teoria liryki
    romantyzm
    krytyka kulturalna
    afekty
    Cyprian Norwid
    Stanisław Brzozowski
    Sztuka i Narod
    theory of lyric
    Romanticism
    cultural criticism
    affects
    Opis:
    The concept of “lyricism” (lyrisme) was coined in France in the late 1820s to declare a particularly exalted, “singing” poetic mode. It can be understood as a way of codifying Romantic self-empowerment. However, in the context of late Romanticism, the term soon became ambivalent. It now often described a conventionalized Romantic literary manner and, moreover, an exaggeratedly sentimental behavior. This paper presents a series of examples from Polish literature where lyricism (liryzm/liryczność) undergoes not only such a partial but, as it were, complete devaluation and functions instead as a universally applicable pejorative polemical concept in Reinhard Koselleck’s sense. In the late Romantic poet Cyprian Norwid (1821–1883), “lyricism” describes specific rhetorical moves that compensate for the lack of civic courage and self-reflection among Polish intellectuals. The fin de siècle philosopher, critic, and writer Stanisław Brzozowski (1878–1911), dwelling on the same notion, criticizes the “decadent” insistence on artistic autonomy as a pretext to avoid both facing modernity and acknowledging technical progress. The young right-wing poets gathered around the underground magazine Art and Nation (Sztuka i Naród, Warsaw, 1942–44) – obviously referring to Norwid’s and Brzozowski’s strategies – used “lyricism” as a discursive weapon against some of the “defeatist” representatives of prewar literature and as a negative foil for the constant reworking of their own stance in the field of clandestine literature during the Occupation. These polemical appropriations of “lyricism”, the paper argues, instantiate a mode of contestation that contributed to a controversial tradition of Romantic subjectivity, rather than to abandon it.
    Pojęcie liryzmu (lyrisme) weszło w obieg we Francji w latach 20. XIX wieku i posłużyło do określenia szczególnie wyegzaltowanego, „śpiewnego” trybu wypowiedzi poetyckiej. Można go ponadto oddać jako narzędzie samoutwierdzania się romantyzmu. Tymczasem w kontekście późnego romantyzmu określenie to niedługo przybrało zabarwienie ambiwalentne, gdyż opisywało coraz częściej konwencjonalizowany styl romantyczny, i to nie tylko w piśmienności, lecz także w zachowaniu. W artykule tym omawiam szereg przykładów z literatury polskiej, w których liryzm/liryczność przechodzi nie tylko taką częściową, lecz – jak się wydaje – zupełną dewaluację. Funkcjonuje wówczas jako koncept polemiczny o pejoratywnym wydźwięku i uniwersalnym zakresie zastosowania – zgodnie z koncepcją Reinharda Kosellecka. U późnego romantyka Cypriana Norwida „liryzm” opisuje specyficzne zabiegi retoryczne rozpowszechnione wśród polskiej elity, które mają kompensować brak odwagi cywilnej i autorefleksji. Filozof, krytyk i pisarz Młodej Polski Stanisław Brzozowski, używając tego samego określenia, krytykuje „dekadenckie” upieranie się przy autonomii sztuki jako pretekstu do uniknięcia nowoczesności i akceptacji rozwoju technicznego. Wreszcie młodzi poeci konspiracyjnego czasopisma „Sztuka i Naród” (Warszawa 1942–44) – wyraźnie nawiązując do strategii Norwida i Brzozowskiego – eksploatowali koncept „liryzmu” jako dyskursywną broń przeciw „defetystycznym” reprezentantom literatury dwudziestolecia międzywojennego oraz jako pole odniesienia przy ciągłym przepracowywaniu własnej postawy w konspiracyjnym polu literackim okresu okupacji. Te polemiczne zawłaszczania „liryzmu” – oto teza artykułu – ujawniają taki tryb kontestacji, który przyczynił się do kontrowersyjnego przekazywania miast odrzucenia podmiotowości romantycznej.
    Źródło:
    Świat Tekstów. Rocznik Słupski; 2020, 18; 179-185
    2083-4721
    Pojawia się w:
    Świat Tekstów. Rocznik Słupski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Vade-mecum w perspektywie czasu. Zarys problematyki
    Vade-mecum in the perspective of time. Topic outline
    Autorzy:
    Fert, Józef Franciszek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/17934521.pdf
    Data publikacji:
    2021-11-19
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Cyprian Norwid
    George W.F. Hegel
    Fryderyk Nietzsche
    czas
    historia
    dialektyka
    romantyzm
    Vade-mecum
    G.W.F. Hegel
    Friedrich Nietzsche
    time
    history
    dialectics
    Romanticism
    Opis:
    W artykule dotknięty został istotny kompleks ideowy i artystyczny całej twórczości autora Vade-mecum. To ujęcie czasu w relacji do ruchu, które zaprząta zresztą filozofów, poetów i uczonych od starożytności do dziś, przynosząc po drodze m.in. genialną koncepcję Alfreda Einsteina, dającą się zamknąć w eleganckiej kategorii czasoprzestrzeni, a równocześnie prowadząc dalej – do teorii strun, teorii wielowymiarowości czy wreszcie teorii nieprzemienności. Po stronie poezji mamy mit „wiecznego powrotu”, genialne tragedie starożytnych Greków, Szekspirowskie udramatyzowanie losów ludzkich poprzez bieg w czasie nieuchronnych następstw paktowania ze złem (jak w Makbecie), przejmującą reinterpretację Pasji Jezusa w Mickiewiczowskiej psychomachii, czyli Dziadów części trzeciej, apokaliptyczną wizyjność Krasińskiego Nie-Boskiej komedii i zanurzenie w problematyce (nierzadko alegoryzowanej) przełomu dziejów, jaką przynosi Norwidowski Quidam, dziejący się „pomiędzy świtem a nocy zniknięciem...”. Po stronie filozofii wspomnijmy Hegla, który „kazał logicznie” zamknąć się dziejom w jego genialnej myśli jako szczycie i finale procesów historycznych... Obrazy dziania się – ruchu w czasie – mają u Norwida zwykle dramatyczne zakotwiczenie w następstwie zdarzeń lub w konsekwencji wnioskowania z przywołanych przesłanek („ruch myśli”). Znamienne są tu perspektywy nie tyle bliżej nieokreślonej przemiany jako efektu anonimowego procesu, co raczej docieranie do jakichś konsekwencji „dziania się”, która w poetyckim ujęciu przybiera nierzadko kształt zaskakującej puenty będącej zarazem ukrytą lub jawna „nauka moralną”, niekiedy na skutek nadprzyrodzonej interwencji, jak w wierszu XIV. Litość, w którym ciąg pozornych czy konwencjonalnych znaków współczucia przerywa „grom z jasnego nieba”, zmuszając do autentycznej pomocy bliźniemu. Warto pamiętać, że Vade-mecum w znacznym stopniu, jeśli nie w istocie, to z jednej strony dzieło programowe, ale z drugiej – autentyczny wybór autorski z twórczości poetyckiej z lat 1848–1866, poddany określonej funkcji programowej, w której problem zobowiązań moralnych wysuwa się na plan pierwszy jako odpowiedź poetycka na istotne zapotrzebowanie chwili bieżącej jako czyn artystyczny mający służyć swoim czasom. Stąd tak ogromne poczucie niespełnienia, jakiego doświadczał Norwid jako „nadkompletowy aktor” w tym teatrze wieku, mówiąc słowami Zofii Stefanowskiej, „kupieckiego i przemysłowego”.
    This article addresses a conceptual and artistic issue that is vital for Norwid’s entire work, namely the relationship between time and movement. This question has preoccupied philosophers and poets since antiquity, giving birth for example to the ingenious concept of time-space developed by Alfred Einstein, and leading further to string theory, multidimensional physics, or noncommutative geometry. In the field of poetry, this theme has been elaborated in the myth of “eternal recurrence,”brilliant ancient Greek tragedies, Shakespeare’s dramatization of human fate as the temporal course of the inevitable consequences of compacts with evil (as in Macbeth), the piercing reinterpretation of the Passion in Mickiewicz’s psychomachia (in the third part of Dziady [Forefathers’ Eve]), the apocalyptic visions in Krasiński’s Nie- Boska komedia [The Undivine Comedy], and explorations of the (often allegorized) question of historical turning points in Norwid’s Quidam, which is set “between dawn and the fading of the night…”Finally, in philosophy, Hegel postulated the logical conclusion of history in his profound theory about the culmination of historical processes. In Norwid’s poetry, images of movement in time are usually anchored in the sequence of events or in the consequences of concluding on the basis of articulated premises (as “movement of thought”). What is notable here is not the perspective of some indefinable transformation considered as the effect of anonymous processes, but rather the establishing of certain consequences of “unfolding,” which is often expressed in poetic terms as a surprising point that communicates an explicit or implicit “moral lesson,” sometimes as a result of supernatural intervention, as in the poem “XIV. Litość” [XIV. Mercy], where a sequence of ostensible or conventional signs of compassion are interrupted by a “bolt out of the blue,” demanding authentic help for our neighbour. It is worth remembering that Vade-mecum is, to a large extent (if not essentially), a programmatic work on the one hand, while on the other – an authentic selection of poems written in the years 1848-1866 subjected to a specific programmatic function that foregrounds moral obligations as a poetic response to the vital needs of the times – an artistic gesture meant to offer an answer to the problems of this period. Hence the immense sense of a lack of fulfilment experienced by Norwid as an “extra actor” in the theatre of an age that Zofia Stefanowska called “the age of trade and industry.”
    Źródło:
    Studia Norwidiana; 2021, 39; 31-55
    0860-0562
    Pojawia się w:
    Studia Norwidiana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Sytuacja” Norwida – „sytuacja” Baudelaire’a
    Norwid’s ‘Situation’ vs. Baudelaire’s ‘Situation’
    Autorzy:
    Siwiec, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1194023.pdf
    Data publikacji:
    2021-06-20
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    Cyprian Norwid
    Charles Baudelaire
    romantyzm
    nowoczesność
    kryzys
    pokolenie
    dziewiętnastowieczność
    cezura
    Charles Baudleaire
    Romanticism
    modernity
    crisis
    generation
    19th century culture model
    time mark
    Opis:
    Artykuł dotyczy szczególnego położenia wspólnego Norwidowi i Baudelaire’owi urodzonym w tym samym 1821 r., które Paul Valéry określił mianem „sytuacji”. Jej podstawą jest konieczność określenia się wobec wielkich poprzedników − romantycznych wieszczów, odróżnienia się, walki z wpływem. Pozycja obu poetów, która określa ich stosunek do romantyzmu oparty na kontynuacji i zerwaniu (co utrudnia ustanowienie cezury), ukazana jest w kontekście współcześnie rozumianych kategorii takich jak romantyzm, dziewiętnastowieczność, pokolenie, nowoczesność czy kryzys. Taka perspektywa pozwala dostrzec wspólnotę twórczości i recepcji pisarzy zasadniczo nieporównywalnych.
    Norwid and Baudelaire, born in the same year (1821), unconsciously put themselves in a specific position which Paul Valéry described as a ‘situation’. Its fundamental basis is poets’ determination to define themselves against their great Romantic predecessors, stand out and finally, to release themselves from the constraints of the Romantic influence. The position the two poets find themselves in defines their attitude to Romanticism which is based on carrying on and breaking up with the Romantic tradition and this, on the other hand, makes a time mark even more difficult to establish. Their position is presented in the context of contemporary categories such as Romanticism, 19th-century culture model, generation, modernity, and crisis. Such perspective makes it possible to recognise a shared sense of unity in Norwid and Baudelaire’s literary outputs as well as in their reception styles despite the fact the poets are essentially beyond any comparison.
    Źródło:
    Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2021, 11 (14); 141-160
    2084-6045
    2658-2503
    Pojawia się w:
    Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Człowiek-zbiorowy pospolitej rzeczy. Norwid a społeczeństwo obywatelskie
    The collective-man of res publica. Norwid and the civic society
    Autorzy:
    Fert, Józef Franciszek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1799379.pdf
    Data publikacji:
    2021-07-01
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Cyprian Norwid
    Zygmunt Krasiński
    Adam Mickiewicz
    papiestwo
    romantyzm
    rewolucja
    millenaryzm
    towianizm
    obywatel
    niewola narodowa
    niepodległość
    papacy
    Romanticism
    revolution
    millenarianism
    the Towiańskiite sect
    citizen
    national bondage
    independence
    Opis:
    Burze intelektualne i polityczne, jakie towarzyszyły krystalizacji idei obywatelskiej w wieku XIX i XX widoczne są nie tylko w Europie, szczególnie Zachodniej, ale również w Ameryce Północnej i Środkowej, a z czasem – na całym globie. Intensywne poszukiwanie „ideału obywatelstwa” widać przede wszystkim w społecznościach dawnej Rzeczpospolitej, której ostateczny upadek pod koniec wieku XVIII i kolejne fazy coraz głębszej destrukcji nie tylko nie oznaczały zaniku tradycji republikańskiej, ale wręcz wzmogły autentyczną dysputę nad drogami do nowoczesnego społeczeństwa w przyszłym, niepodległym państwie. Przodowały w tym zasadniczym dialogu głosy reprezentantów ziemiaństwa i wyłaniającej się w ciągu XIX w. klasy („stanu”) inteligencji, nowej formacji społecznej, niemającej właściwie adekwatnej analogii w innych krajach. Z czasem do tego dialogu o przyszłej Polsce włączyli się również nieliczni przedstawiciele innych klas. Jakie znaczenia zawiera wyrażenie „społeczeństwo obywatelskie”? Dziś jest ono dość „naturalnie” obecne w języku publicystów i polityków różnych „odcieni”, ale w czasach Norwida w zasadzie nie było używane, choć sama „idea” zorganizowania życia zbiorowego na fundamencie „obywatelstwa” ma rodowód wręcz odwieczny. Artykuł jest próbą opisu myśli obywatelskiej Norwida głównie poprzez analizę jego wypowiedzi dyskursywnych, głównie publicystycznych. Norwid zdecydowanie przeciwstawił się doktrynerskiemu wynoszeniu „ludzkości”, którą nazywał „świętą abstrakcją”, ponad „naród” i „Kościół”, poprzez które jednostka może realnie uczestniczyć w „pracy dziejów”. Inne pole walki o Norwida o dopracowanie się jasnych kategorii obywatelskich stanowiły ówczesne, liczne wizje powszechnego szczęścia ludzkości i/lub apokaliptycznego jej schyłku. W tych polemikach z utopiami ostatecznego „wypełnienia się dziejów” słychać wyraźnie echa sporów ideologicznych epoki, a szczególnie tych mistyczno-politycznych wizji, w których różnych odmian „prorocy” formułowali finalne perspektywy rozwoju bieżących wypadków dziejowych, których podmiotem jest „ludzkość”, powstała w miejscu dotychczasowych „narodów” kończących właśnie swą „misję” historyczną; tak m.in. dostało się Mickiewiczowskiemu Składowi zasad – czyli manifestowi rewolucyjnych przekształceń praw obywatelskich, odziedziczonych po francuskiej Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela; w liście do Józefa Bohdana Zaleskiego z 24 kwietnia 1848 r. dał Norwid wyraz swemu oburzeniu na większość tez zawartych w Składzie, które według niego podważają tradycyjne wartości, takie jak „ojczyzna”, „własność”, „ród”, „naród” i in.
    The intellectually and politically tempestuous crystallization of the civic ideal in the nineteenth and twentieth century manifested not only in Europe (especially Western), but also in North and Middle America, and in time – all over the globe. An intense search for the “civic ideal” is clearly discernible in societies comprising the former Polish Republic, whose demise towards the end of the eighteenth century and the subsequent phases of its increasingdecompositionnot only failed to annihilate the republican tradition but in fact intensified authentic debate on possible roads toward modern society in the future independent state. A key role in this important dialogue was played by representatives of the landed gentry and the intelligentsia, the latter emerging in the nineteenth century as a new social formation that basically had no exact counterpart in other countries. In time, a few representatives of other classes also joined this dialogue on the shape of the future Polish state. What is the meaning of the phrase “civic society”? Today, it is used almost naturallyby columnists and politicians representing various positions, but it was virtually non-existent during Norwid’s lifetime, although the very ideaof organizing collective life on the basis of “civic” virtues has an almost immemorial provenance. This article attempts to describe Norwid’s civic thought, mainly by analysing his discursive statements, chiefly in journalism. Norwid was decidedly opposed to any doctrinaire elevation of “humanity” (which he called a “holy abstraction”) over “nation” and “Church,” through which individuals can actually partake in “the work of ages.” Another area in which Norwid struggled to develop clear civic categories comprises visions of humanity’s universal happiness and/or its apocalyptic fall, many of which were promulgated at the time. In his polemics with utopias of “fulfilled history” it is possible to discern clear echoes of ideological debates held at the time, especially ones between mystical and political visions used by various “prophets” to describe the ultimate perspectives for the development of current events whose subject is “humanity” – a category replacing “nations,” which would be thus seen as ending their historical “mission.”From this angle, Norwidwould criticise Skład zasad[A collection of principles] by Adam Mickiewicz– a manifesto of revolutionary transformations of civic rights, which are part of the legacy of the French Declaration of the Rights of Man and of the Citizen.In a letter to Józef Bohdan Zaleski, dated 24 April 1848, Norwid expressed his outrage at most theses contained in Skład, which he saw as undermining traditional values such as “homeland,” “property,” “lineage,” “nation,” etc.
    Źródło:
    Studia Norwidiana; 2021, 39 Specjalny; 37-69
    0860-0562
    Pojawia się w:
    Studia Norwidiana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O perspektywach perspektywizmu
    About the perspectives of perspectivism
    Autorzy:
    Kozłowska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/16729382.pdf
    Data publikacji:
    2020-05-05
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Arent van Nieukerken
    romantyzm
    epifania
    rekontekstualizacja
    twórczość Cypriana Norwida
    sacrum w twórczości Norwida
    perspektywiczność
    Cyprian Norwid’s works
    perspectiveness
    epiphany
    re-contextualization
    sacrum in Norwid's work
    Romanticism
    Opis:
    The article is a critical discussion of Arent van Nieukerken's work entitled The perspective character of the sacrum. Sketches about Norwid's Romanticism (Warszawa 2007). The work tries to reconstruct and describe the structure of the human experience of transcendence, the experience which, according to van Nieukerken, the author of Vade-mecum often makes the subject of his work. In this way the book introduces into Norwidology the category of “perspectiveness” understood both as a feature of man's existence, and as an idea regulating human cognition. The first three chapters of the work are devoted to the study of this category in Norwid's writings (in Quidam, Assunta and other poems), and the last two ones mainly discuss determinants of “the feeling of the world” in selected representatives of Polish Romanticism, and against this background they show how original the author of Promethidion was.
    Źródło:
    Studia Norwidiana; 2011, 29; 229-243
    0860-0562
    Pojawia się w:
    Studia Norwidiana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czy w czasach „posthumanistyki” można uprawiać antropologię literatury?
    Can anthropology of literature be practiced in the times of “post-humanities”?
    Autorzy:
    Kłobukowski, Miłosz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/16729456.pdf
    Data publikacji:
    2020-05-05
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Cyprian Kamil Norwid
    Adam Mickiewicz
    antropologia literatury
    komparatystyka
    humanistyka
    romantyzm
    Kazimierz Świegocki
    Bolesław Leśmian
    podmiotowość
    C. K. Norwid
    A. Mickiewicz
    subjectivity
    humanities
    Romanticism
    B. Leśmian
    anthropology of literature
    Opis:
    The author analyzes Kazimierz Świegocki's book with respect to the most important changes in modern humanities – especially to the anthropological turn, that is the literary scholars' interest in the methods of cultural as well as comparative studies. Kłobukowski interprets Świegocki's comparative study on two planes – as an intriguing and sometimes innovative study of great Polish poets who participated in creating the literary tradition of the 19th and 20th centuries, and also as an attempt at building anthropology of literature using modern methods, but also deeply rooted in the philological tradition – based on the concept of subjectivity, whose vision may be reconstructed on the basis of the literary text. The reviewer thinks that the construction of the argument based on juxtaposing two different types of poetical anthropology that may be recognized in Mickiewicz's and Norwid's work is one of Świegocki's most interesting ideas. Świegocki's proposition seems advisable both to those who study Romanticism, and to theoreticians of literature. A vigorous and elegant style of the book makes it also recommendable to students, or even to people who are not “professionally” connected with literature.
    Źródło:
    Studia Norwidiana; 2012, 30; 254-267
    0860-0562
    Pojawia się w:
    Studia Norwidiana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Prozodia starożytna”, „wiersze miarowe” i Norwidowskie recitativa
    ‘Ancient Prosody,’ ‘Measured Poems,’ and Norwid’s Recitatives
    Autorzy:
    Seweryn, Agata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28407688.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    Józef Franciszek Królikowski
    Stanisław Okraszewski
    Cyprian Norwid
    prozodia
    sylabotonizm
    melopoesis
    recytatyw
    retoryka
    oda
    tradycja antyczna
    tradycja ludowa
    oświecenie
    romantyzm
    prosody
    syllabotonicism
    rhetoric
    ode
    ancient tradition
    folk tradition
    recitative
    Enlightenment
    Romanticism
    Opis:
    Rozprawa poświęcona jest dawnej refleksji teoretycznoliterackiej na temat prozodii tekstu literackiego oraz – rozpatrywanej pod tym kątem – praktyce polskich pisarzy przełomu oświeceniowo-romantycznego (Józefa Franciszka Królikowskiego, Stanisława Okraszewskiego) i dojrzałego romantyzmu (Cypriana Norwida). Wychodząc od wczesnych sporów o sylabotonizm, łączonych wówczas z „muzycznością” poezji, autorka pokazuje dwa dominujące ujęcia tej problematyki: klasycystyczne, stawiające za wzór prozodię starożytną, nawiązujące do ideałów melopoesis, lokujące lirykę w kontekście muzyki i retoryki, oraz sentymentalno-romantyczne, nawiązujące do rodzimej tradycji ludowej i średniowiecznej, dystansujące się od „retoryczności” na rzecz nowego rozumienia „liryczności”. Echa tego sporu odzywają się w Norwidowskim dyskursie, a w warstwie prozodycznej jego poezji – prowokującej melorecytatywny sposób głosowej realizacji – można dostrzec kontynuację tradycji melopoesis, w której „retoryczność” nie była stawiana w opozycji do „liryczności” tekstu.
    The study concerns historical theories on the prosody of a literary text, in particular theoretical and practical propositions submitted in the late Enlightenment and early Romanticism period by Polish writers – Józef Franciszek Królikowski and Stanisław Okraszewski, and the poet of mature Romanticism – Cyprian Norwid. Starting from the early disputes about syllabotonicism (accentual-syllabic versification), in the earlier formulations associated with the ‘musicality’ of poetry, the author shows two dominant approaches to this issue: the classicistic, and sentimental and romantic. The former puts ancient prosody forward as a model, refers to the ideals of melopoesis, and places lyric in the context of music and rhetoric; the latter, on the other hand, refers to the medieval tradition and native folklore which distance themselves from ‘the rhetorical’ in favour of a new concept of ‘the lyrical.’ The reverberation of this dispute echos in Norwid’s discourse, whereas in the prosodic layer of his poetry, provoking melodeclamation in a manner of voice realisation, one can see a continuation of the melopoesis tradition in which ‘the rhetorical’ of a poetical text does not contradict ‘the lyrical.’
    Źródło:
    Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2023, 13 (16); 145-166
    2084-6045
    2658-2503
    Pojawia się w:
    Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-12 z 12

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies