Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:

ROMANTYZM SŁOWACKI Z PERSPEKTYWY POSTKOLONIALNEJ (KONTEKSTY HISTORYCZNE I KULTUROWE)
SLOVAK ROMANTICISM FROM THE POSTCOLONIAL PERSPECTIVE (HISTORICAL AND CULTURAL CONTEXTS)

Autorzy:

Káša, Peter

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/564300.pdf

Data publikacji:

2016-12-30

Wydawca:

Akademia Pomorska w Słupsku

Tematy:

romantyzm
naród
konflikt
Węgrzy
Słowacy
Romanticism
nation
conflict
Hungarians
Slovaks

Opis:

This paper analyzes historical and cultural contexts of Slovak Romanticism. Slovak Romanticism is the key to understanding basic principles of modern Slovak identity. Du-ring Romantic nationalism, both ongoing stereotypes and an ethnic tension between the Slovaks and the Hungarians were created. It is encoded in the model where a vision of Hungarian cultural superiority and dominance as well as an image of the thousand year-lasting oppresion of the Slovaks in the multiethnic Hungarian Kingdom appears. This paper analyzes crucial works of Slovak literature from this perspective and it also points out 1) a transformation and a destruction of the class and Englightenment models of ethnic convergence, 2) the origination of ethnic tension and conflicts resulting in 1848 Revolution.

Źródło:

Świat Tekstów. Rocznik Słupski; 2016, 14; 27-40
2083-4721

Pojawia się w:

Świat Tekstów. Rocznik Słupski

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:

Jeszcze o sporach o romantyzm u progu nowoczesności (Norwid i Baudelaire)
Dispute over romanticism on the threshold of modernity (Baudelaire-Norwid)

Autorzy:

Siwiec, Magdalena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1361293.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Akademia Pomorska w Słupsku

Tematy:

Cyprian Norwid
Charles Baudelaire
romantyzm
nowoczesność
Romanticism
modernity

Opis:

Artykuł dotyczy sporów pokolenia Norwida i Baudelaire’a z romantyzmem, które traktuję jako kontynuację polemik wewnątrzromantycznych. Jego celem jest prezentacja sposobów określenia się obu poetów wobec paradygmatu romantycznego ustanowionego przez „wielkoludów”: Mickiewicza i Hugo. Zaproponowana tu analiza komparatystyczna eksponuje nie tylko problemowy aspekt sporu, ale także dążenie do realizacji konkretnego, odmiennego od romantycznego modelu poezji. W przypadku Norwida i Baudelaire’a mamy wszak do czynienia ze znakomitymi poetami zakorzenionymi mocno w romantyzmie, z niego czerpiącymi, ale proponującymi – i to bardziej w praktyce niż w teorii – własną ścieżkę nowoczesnej poezji. Skupię się na wczesnych utworach pisarzy: Fanfarlo Baudelaire’a z jednej i wczesnych fantazjach i dramatach Norwida (Marzenie, Chwila myśli, Wieczór w Pustkach, Noc tysiączna druga...) z drugiej strony. Ambiwalentny stosunek obu pisarzy do romantyzmu – „twórcza zdrada”, zakładająca zarazem kontynuację i zerwanie ujawnia się w kreacji bohaterów – jeszcze romantycznych, ale poddających romantyczny idealizm, wyobraźnię, marzycielstwo wyraźnej krytyce. Ta krytyka ze względu na stygmantyzację romantyzmem staje się także samokrytyką.
The subject of the paper is a dispute of the Norwid’s and Baudelaire’s generation over romanticism, a dispute treated as a continuation of intro-romantic polemics. The aim of this comparative analysis is to present the ways of defining poets relative to romantic paradigm established by the “great men” (Mickiewicz, Hugo). This ways are shown primarily in literary texts – and not only through problematic debate, but also through the realization of a concrete, different from the romantic model of poetry. In the case of Norwid and Baudelaire we are dealing with great poets deeply rooted in Romanticism, who derive from this tradition, but proposing – and more in practice than in theory – their own path of modern lyricism. are focuses on early works: Baudelaire Fanfarlo on the one hand and early Norwid fantasies and dramas (Marzenie – Dream, Chwila myśli – Moment of thought, Wieczór w Pustkach – Evening in the Void, Noc tysiączna druga – Second Thousandth Night...) on the other hand. The ambivalent attitude of both writers to romanticism – “creative betrayal,” which assumes continuity and rupture at the same time, is revealed in the heroes’ creations – yet romantic, but criticizing romantic idealism, the fantasy, dreams. This criticism – due to the “stigmatization by romanticism” also becomes self-criticism.

Źródło:

Świat Tekstów. Rocznik Słupski; 2020, 18; 161-177
2083-4721

Pojawia się w:

Świat Tekstów. Rocznik Słupski

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:

Romantyzm i New Age: kontynuacje, podobieństwa, inspiracje
Romaticism and the New Age. Continuities, Analogies, Inspirations

Autorzy:

Kasperek, Andrzej

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/427976.pdf

Data publikacji:

2012

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

sociology of religion
New Age
Romanticism
underground culture
esoterism
socjologia religii
romantyzm
underground
idee ezoteryczne

Opis:

What the article explores is the presence in New Age of ideas central for romanticism: the ideas of organicism, imagination, and temporalism. The author treats their presence in Romanticism as continuation and reinterpretation of ideas characteristic of Western esoterism. Yet, New Age is defined as a continuation of the esoteric tradition subjected to a Romantic reinterpretation and, at the same time, as a response to the criticism of the disenchanted modern civilization. Although New Age takes many different forms (low and high New Age), the source from which it originates are the ideas analyzed in the article. The themes of self-fulfillment, self- cognition, originality, or self-expression, typical for New Age, have Romantic roots and relate to the three analyzed core ideas.
W artykule podjęto problematykę obecności centralnych dla romantyzmu idei w New Age: idei organicyzmu, imaginacji i temporalizmu. Autor traktuje ich obecność w romantyzmie jako kontynuację oraz reinterpretację idei charakterystycznych dla zachodniego ezoteryzmu. New Age jest definiowany natomiast jako kontynuacja tradycji ezoterycznej, poddanej romantycznej reinterpretacji, a zarazem jako odpowiedź na krytykę odczarowanej współczesnej cywilizacji. Jakkolwiek New Age przybiera różne formy (niskie i wysokie New Age), źródłem – z którego wyrasta – są analizowane tutaj idee. Wątki samorealizacji, samopoznania, oryginalności czy autoekspresji charakterystyczne dla New Age mają romantyczne korzenie i wiążą się z analizowanymi trzema ideami.

Źródło:

Studia Socjologiczne; 2012, 4(207); 65-85
0039-3371

Pojawia się w:

Studia Socjologiczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:

Ukraina Mariana Maciejewskiego
Marian Maciejewskis Ukraine

Autorzy:

Czajkowska, Agnieszka

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1882481.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

Ukraina
romantyzm
kerygmat
interpretacja
Ukraine
Romanticism
kerygma
interpretation

Opis:

Na obraz Ukrainy obecny w twórczości Mariana Maciejewskiego złożyły się doświadczenia badawcze, trwające od początku drogi naukowej, a także działalność prowadzona w ramach neokatechumenatu. Praca naukowa od początku związana była z intensywną refleksją nad literaturą polskiego romantyzmu, którego kolebką była m.in. Ukraina. Badania nad twórczością Karola Brzozowskiego, potem Antoniego Malczewskiego i Juliusza Słowackiego spowodowały, że ukraińskie pejzaże zyskały głębokie uzasadnienie historycznoliterackie i strukturalne, by w kolejnych pracach stać się przedmiotem odczytań hermeneutycznych i kerygmatycznych. Ukraina towarzyszyła Uczonemu w poszukiwaniu drogi naukowej i dydaktycznej, których celem było doprowadzenie do kresu czynności interpretacyjnych, w rezultacie – wychylenie poza tekst, odszukanie w nim egzystencjalnej prawdy o człowieku. Badanie poetyckich krajobrazów doprowadziło do uchwycenia w nich znamion „słonecznego Jeruzalem”, a tym samym do pełnej integracji Maciejewskiego podmiotu badań literackich z człowiekiem będącym w pełnej jedności z Bogiem.
The image of Ukraine that is present in Marian Maciejewski's works consists of his research experiences gathered in the course of his academic career, as well as of his work in the Neocatechumenate. His academic work from the beginning was connected with intensive reflection on the literature of Polish Romanticism, whose cradle was, among others, Ukraine. His studies of works by Karol Brzozowski, and then by Antoni Malczewski and Juliusz Słowacki made Ukrainian landscapes gain profound historico-literary and structural justification; and in further works they became the subject of hermeneutic and kerygmatic interpretations. Ukraine accompanied the scholar when he was searching for his academic and didactic way, whose aim was to conduct interpretative actions till the end, and ultimately − going beyond the text, finding the existential truth about the man in it. Studying poetic landscapes lead to grasping features of the “sunny Jerusalem” in them, and so to a complete integration of Maciejewski's subject of literary research with the man being in full unity with God.

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 1; 97-111
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:

Przezwyciężenie romantycznych antynomii w filozofii Augusta Cieszkowskiego

Autorzy:

Binek, Mateusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/644007.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

Cieszkowski
Hegel
Romantik
Dialektik
Romanticism
dialectics
romantyzm
dialektyka

Opis:

Die Ideenhistoriker halten den fundamentalen Antinomiecharakter der Wirklichkeit für eines der wichtigsten Merkmale der romantischen Weltanschauung. Im Artikel wird geschildert, wie der Antinomiecharakter in der Philosophie von August Cieszkowski, dem systematischsten Philosophen des polnischen Messianismus, überwunden wird. Die von ihm postulierte Wiederintegration der Welt gründete er auf der Methode der Hegelschen Dialektik, indem er gleichzeitig die Widersprüchlichkeiten im Gedanken des deutschen Philosophen korrigierte. Diese Widersprüchlichkeiten werden am besten in Hegels Betrachtungsweise der Geschichte sichtbar. Im Artikel wird die Argumentationsstrategie rekonstruiert, die Cieszkowski erlaubte, die vorausgesetzten Ziele zu erreichen.
The fundamental antinomy of reality has been recognized by historians of ideas as one of the most important features of the Romanticist worldview. Presented is the way in which this antinomy was overcome in the philosophic thought of August Cieszkowski, the most systematic thinker of Polish Messianism. He based his reintegration of the world which he called for on the Hegelian dialectic method rectifying at the same time the inconsistencies contained in the German philosopher’s thought. These inconsistencies are fullest reflected in Hegel's perspective view of history. The paper reconstructs the argumentative strategy that allowed Cieszkowski to achieve his set goals.
Historycy idei za jedną z najważniejszych cech romantycznego światopoglądu uznają fundamentalną antynomiczność rzeczywistości. W tekście przedstawiony zostaje sposób przezwyciężenia owej antynomiczności w filozofii Augusta Cieszkowskiego – najbardziej systematycznego myśliciela polskiego mesjanizmu. Postulowaną przez siebie reintegrację świata oparł on na metodzie Heglowskiej dialektyki jednocześnie korygując niekonsekwencje zawarte w myśli niemieckiego filozofa. Te niekonsekwencje najlepiej uwidaczniają się w Hegla perspektywie spojrzenia na historię. W artykule zostaje zrekonstruowana strategia argumentacyjna, która pozwoliła Cieszkowskiemu na osiągnięcie założonych celów.

Źródło:

Kultura i Wartości; 2017, 23
2299-7806

Pojawia się w:

Kultura i Wartości

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:

Przezwyciężenie romantycznych antynomii w filozofii Augusta Cieszkowskiego

Autorzy:

Binek, Mateusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/644346.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

Cieszkowski
Hegel
Romantik
Dialektik
Romanticism
dialectics
romantyzm
dialektyka

Opis:

Historycy idei za jedną z najważniejszych cech romantycznego światopoglądu uznają fundamentalną antynomiczność rzeczywistości. W tekście przedstawiony zostaje sposób przezwyciężenia owej antynomiczności w filozofii Augusta Cieszkowskiego – najbardziej systematycznego myśliciela polskiego mesjanizmu. Postulowaną przez siebie reintegrację świata oparł on na metodzie Heglowskiej dialektyki jednocześnie korygując niekonsekwencje zawarte w myśli niemieckiego filozofa. Te niekonsekwencje najlepiej uwidaczniają się w Hegla perspektywie spojrzenia na historię. W artykule zostaje zrekonstruowana strategia argumentacyjna, która pozwoliła Cieszkowskiemu na osiągnięcie założonych celów.

Źródło:

Kultura i Wartości; 2017, 23
2299-7806

Pojawia się w:

Kultura i Wartości

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:

Anioły Juliusza Słowackiego
Juliusz Słowackis Angels

Autorzy:

Kulesza, Monika Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1945544.pdf

Data publikacji:

2006

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

Juliusz Słowacki
anioł
cherubin
romantyzm
angel
cherub
Romanticism

Opis:

The paper has been devoted to the motif of angel in Juliusz Słowacki's mystical poems, with special attention paid to his lyrical poetry written in that period in his work. The initial part of the treatise shows the complications and entanglements within the very angelology and for the good of the treatise it tries to settle certain problems concerning the mysterious figure and nature of the angelic messengers. The next chapter is a polemics with those researchers who in various ways either have ignored or distorted the angelic motif in this poetry by interpreting it rather as a symbol of a metaphor, in this way annihilating the semantic value carried by the word “angel”. The next parts of the paper touch upon the motif of the fiery left angel, and also the motif of cherub in Słowacki's poetry, discussing its theological, biblical and iconographic context, as well as the context of Milton's Paradise Lost. The whole work wants to raise the functional, and first of all the ontological status of Słowacki's angels.

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2006, 54, 1; 87-148
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:

Pseudo-Norwid, czyli co się komu podoba
Pseudo-Norwid, or whatever you like

Autorzy:

Kasperski, Edward

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/16729536.pdf

Data publikacji:

2020-05-07

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

Rzońca
premodernizm
Norwid
romantyzm
pre-modernism
Romanticism

Opis:

The present text critically discusses Wiesław Rzońca’s book Premodernizm Norwida – na tle symbolizmu literackiego drugiej połowy XIX wieku (Norwid’s Pre-modernism – Against the Background of the Literary Symbolism of the Second Half of the 19th Century) (Warszawa 2013). In the subsequent chapters the present polemics formulates the following charges against the book: 1). The division of Norwid’s work into “the mature period” and “the imma ture one” is unjustified and devoid of factual foundations; especially when in the allegedly “immature” period (until 1857) a lot of the poet’s undoubted masterpieces were written, also, the work after 1857 continued the earlier forms, ideas and motifs, and in this sense it was characterized by a relative – dynamic, flexible and open to changes – continuity. 2). One of Rzońca’s theses – an exceptionally doubtful one – puts Norwid’s allegedly “mature” works after 1857 outside Romanticism, which differs from the truth, both textual and historicalliterary, because Norwid till the end of his life drew on the Romantic tradition and traces of this practice can be discovered in most of his writings and poems, starting from his lectures On Juliusz Słowacki putting Byron (and not Baudelaire!) in the position of “poets’ Socrates”, and ending with Rzecz o wolności słowa (On the Freedom of Speech), perfectly well analyzed in the past by the late Zofia Stefanowska with respect to the Romantic influences retained in the poem, and with Milczenie (Silence), Ad leones!, Stygmat (Stigma) and Tajemnica lorda Singleworth (Lord Singleworth’s Secret). 3). Rzońca’s false diagnoses concerning Norwid’s relation towards Romantics and Romanticism result from a) accepting an extraordinarily narrow, static and basically false conception of Romanticism, reducing it personally to Mickiewicz and Byron, and ignoring the German, English, French, American, or even Polish Romanticism that was intellectually rich and creative (“not-well-enough-read” Krasiński or Słowacki plus the interesting Polish nationalist philosophy), and on which the whole 19th century, not only Norwid drew; b) the false (and grotesque) assumption that since Norwid drew on the European Romantics ample heritage, he necessarily deserves the strict etiquette of a “Romantic”, and the period of 1848-1857 should be absolutely associated with his “immaturity”. 4). Rzońca’s flagship theses about Norwid’s “pre-modernism” does not meet the conditions of sense, for anything you like may be associated with the concepts of “pre-modernism” or “modernism” that are used in the book. 5). The above charge also concerns the thesis about Norwid’s alleged “modernist symbolism”, as this kind of symbolism appeared only after the death of the poet. 6). Hence if it is possible to ascribe some significant historical-literary discovery to Rzońca, it is probably only the one creating Norwid as a posthumous symbolist. 7). Rzońca’s self-appraisal saying that his book presents “an attempt at a synthesis of Norwid’s mature work” (p. 9) should be assessed not only as an attempt – in an arrogant language, which Rzońca does not hesitate to use towards Norwid – decidedly “immature”, but as an unintentional parody of a “synthesis”. This is because Premodernism is a collection of subjective, not thought through impressions that say a lot about their author and his ambitions, but not much about the real, historical Norwid. Hence the title of the review: Pseudo-Norwid.

Źródło:

Studia Norwidiana; 2014, 32; 290-325
0860-0562

Pojawia się w:

Studia Norwidiana

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:

Brzozowski - Norwid, czyli próby
Brzozowski - Norwid, or attempts

Autorzy:

Chlebowski, Piotr

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/16729487.pdf

Data publikacji:

2020-05-05

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

Cyprian Norwid
Brzozowski
Białe kwiaty
Promethidion
romantyzm
krytyka
recepcja
White Flowers
Romanticism
criticism
reception

Opis:

Eliza Kącka’s book that the present article is devoted to, concerning the reception of Cyprian Norwid in Stanisław Brzozowski’s writings, is a significant publication, a necessary one in historical-literary studies. It is not easy reading, and the methodological strategy chosen by the author, not shunning eclectic approaches, needlessly complicates fairly lucid and comprehensible exposition of the main subject. It is not clearer in this way, and the reader has to put a lot of effort into understanding the author’s particular research activities. This, however, does not influence the fact that the book Stanisław Brzozowski’s Attitude Towards Cyprian Norwid bridges a serious gap in the studies on the reception of the author of Vade-mecum. In the book Brzozowski is presented as an attentive reader of Norwid’s writings, and at the same time a continuator of his way of thinking about man and history. The critic belonging to the Young Poland movement tried to determine a specific mode of reception based on a deep intellectual, ethical and personal communion that should be created between the author and the reader, anchored in the same axiological space.

Źródło:

Studia Norwidiana; 2013, 31; 246-256
0860-0562

Pojawia się w:

Studia Norwidiana

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:

Między „zupełnością” a „brakiem”
Between “completeness” and “lack”

Autorzy:

Rzepczyński, Sławomir

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2117476.pdf

Data publikacji:

2019-11-14

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

Romantyzm
Norwid
filozofia dialogu
feminizm
myśl antycypacyjna
Romanticism
philosophy of dialogue
feminism
anticipatory thought

Opis:

Artykuł jest recenzją książki Dominiki Wojtasińskiej O koncepcji kobiety „zupełnej” w pismach Cypriana Norwida. Książka stanowi próbę dotarcia do Norwidowskiego widzenia istoty, miejsca i roli kobiet w kontekście przemian dziewiętnastowiecznego społeczeństwa. Autorka przywołuje w swych rozważaniach konteksty: biograficzny, socjologiczny i religijny, odnosi się także do dwudziestowiecznego feminizmu chrześcijańskiego oraz do filozofii dialogu reprezentowanego przez Emmanuela Lévinasa i Józefa Tischnera. Wzorów tytułowej „zupełności” kobiety badaczka doszukuje się w tradycji antycznej i biblijnej oraz w średniowiecznej tradycji historycznej. Autorka przedstawia w pracy Norwida jako poetę, w którego myśli dokonuje się antycypacja dwudziestowiecznych ruchów emancypacyjnych i chrześcijańskiej koncepcji feministycznych.
The article presents a review of Dominika Wojtasińska’s book O koncepcji kobiety “zupełnej” w pismach Cypriana Norwida [On the Concept of a ”Complete” Woman in the Writings by Cyprian Norwid]. The book is an attempt at capturing Norwid’s view of the essence, place and role of women in the context of the transformation of 19th-century society. In her reflections, the author refers to the following contexts: biographical, sociological and religious; she also refers to 20th-century Christian feminism and to the philosophy of dialogue represented by Emmanuel Lévinas and Józef Tischner. The researcher is searching for the models of the female “completeness” in the ancient and biblical tradition and in the medieval historical tradition. In her book, the author presents Norwid as a poet who anticipates the 20th-century emancipatory movements and Christian feminist concepts.

Źródło:

Studia Norwidiana; 2019, 37; 251-261
0860-0562

Pojawia się w:

Studia Norwidiana

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:

Deotyma – „Dziesiąta muza” Norwida
Deotyma – Norwid’s “tenth Muse”

Autorzy:

Krysowski, Olaf

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2117485.pdf

Data publikacji:

2020-12-29

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

romantyzm
liryka
improwizacja
natchnienie
muza
salon
ironia
Romanticism
lyric
poetry
improvisation
Muse
inspiration
irony

Opis:

Artykuł stanowi próbę rekonstrukcji wizerunku Jadwigi Łuszczewskiej w utworach literackich i korespondencji Cypriana Norwida. Postać młodej improwizatorki budziła kontrowersje nie tylko wśród krytyków, ale też uczestników życia artystycznego romantycznej Warszawy. Norwid tymczasem dostrzegł w niej osobowość oryginalną, nowoczesną, mogącą wnieść świeże wartości do polskiej poezji. W liryce określił ją mianem „dziesiątej Muzy”, zestawił z Safoną, którą Platon tak właśnie nazwał w uwielbieniu dla jej kunsztu poetyckiego. Co więcej, ukazał ją w sposób wyidealizowany, jako współczesną Sybillę, wieszczkę wskazującą narodowi drogę postępowania w tragicznym dla niego okresie dziejowym. Na początku lat sześćdziesiątych, gdy okazało się, że kunszt poetycki Deotymy się nie rozwija, że porusza się ona stale w kręgu tych samych, wyeksploatowanych wątków ideowych i środków estetycznych, nie mogąc wykroczyć poza horyzont, który na początku sobie nakreśliła, entuzjazm Norwida dla jej osiągnięć osłabł. Za uwzniośloną przez siebie figurą kobiety-pocieszycielki, samarytanki, wizjonerki, posągowej Muzy poeta dostrzegł realną osobowość artystki – po ludzku niedoskonałą, pod pewnymi względami trywialną, afektowaną, filisterską.
This article is an attempt to recreate the image of Jadwiga Łuszczewska from literary and epistolary works of Cyprian Norwid. The young improviser aroused controversy not only among the critics, but also among the members of the art society in Warsaw in the era of romanticism. Norwid, however, considered her personality as original, modern and capable of refreshing the Polish poetry. In his poems he described her as „the tenth Muse” and compared to Sappho, who was called exactly the same name by Plato, in recognition for her poetic talent. Moreover, he depicted her in an idealized manner, like acontemporary Sibylla, who gives advise to the nation on how to proceed in a tragic historical period. Norwid’s enthusiasm waned at the begining of 1860s, when it became clear that the poetic skills of Deotyma were moving in circles, constantly exploitingthe same motives, ideas and aesthetic means, not being able to go beyond the initially drawn horizon. He realized that behind the female figure he himself ennobled—a comforter, Samaritan, visionary, a statuesque Muse—there is a personality of an artist, which is humanly imperfect and in some aspects trivial, affected or philistine.

Źródło:

Studia Norwidiana; 2020, 38; 5-20
0860-0562

Pojawia się w:

Studia Norwidiana

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:

Norwidowskie „etruski” literackie
Norwid’s literary „Etruscan” works

Autorzy:

Gadamska-Serafin, Renata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2117308.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

Norwid
Etruskowie
sztuka etruska
romantyzm
antyk
Stanisław Kostka Potocki
Wilanów
Etruscans
Etruscan art
Romanticism
Antiquity

Opis:

Pobyt Norwida we Florencji – stolicy dawnej Etrurii – w latach 40. XIX w. przypadł na apogeum europejskiego zainteresowania kulturą etruską. We Włoszech działały wówczas liczne muzea etruskie, głównie prywatne, posiadające wspaniałe zbiory pochodzące z wykopalisk. W Europie (we Włoszech, Francji, Niemczech i Wielkiej Brytanii) ukazywało się mnóstwo interesujących i zwykle bogato ilustrowanych publikacji na temat Etrusków. Norwid mógł zaznajomić się ze sporym wyborem tych prac w Bibliotece Uniwersyteckiej w Berlinie, a także w samej Italii. Wydaje się wszakże, że jego pasja etruska zrodziła się już w Polsce, w malarni Aleksandra Kokulara. W latach warszawskich poeta zapewne wizytował wspaniałą Galerię starożytności w Wilanowie (gdzie jego nauczyciel – Kokular, wykonywał różne prace malarskie) i jako „student” sztuk pięknych musiał znać pionierskie dzieło (i zbiory) S.K. Potockiego O sztuce u dawnych, czyli Winckelmann polski, którego trzy rozdziały były poświęcone sztuce etruskiej. Nie bez znaczenia były też kontakty Norwida (krajowe i paryskie) z kolekcjonującymi „etruski” rodzinami Potockich, Czartoryskich i Działyńskich. Ślady Etrusków znajdujemy zarówno w notatnikach, jak i w twórczości autora Quidama, od tej z lat włoskich (co oczywiste) aż po przedśmiertną nowelę Tajemnicę lorda Singelworth; fascynacja kulturą i sztuką etruską trwała więc do końca życia Norwida. Co ciekawe, w notatkach zachował się też potwierdzony przez samego poetę ślad jego bytności na jednym z najświeższych stanowisk archeologicznych tamtych czasów: w domniemanym grobowcu etruskiego władcy Porsenny. Wszystkie te fakty czynią Norwida jednym z nielicznych polskich romantyków (obok J.I. Kraszewskiego), którzy byli głęboko i merytorycznie zainteresowani tym archeologiczno-kulturowym tematem. Norwidowskie „etruski” literacko-plastyczne to także ważny, równorzędny wobec wizji artystów brytyjskich, włoskich czy francuskich, wkład polskiego „sztukmistrza” w ocalenie i utrwalenie dziedzictwa Etrusków w kulturze (świadomości) Europy nowożytnej.
Norwid’s stay in Florence – the capital of the former Etruria – in the 1840s coincided with the height of European interest in Etruscan culture. In Italy, there were numerous Etruscan museums, mainly private ones, with magnificent collections from excavations. In Europe (Italy, France, Germany and Great Britain) a lot of interesting and usually richly illustrated publications on the Etruscans were published. Norwid could have become familiar with a good selection of these works at the University Library in Berlin, and also in Italy itself. It seems, however, that his Etruscan passion was born in Poland, in the paint shop of Aleksander Kokular. In the Warsaw years, the poet must have visited the magnificent Gallery of Antiquity in Wilanów (where his teacher – Kokular, produced various paintings) and as a “student” of fine arts he had to know the pioneer work (and collections) of S.K. Potocki O sztuce u dawnych, czyli Winckelmann polski, three chapters of the book were devoted to Etruscan art. Not without significance were Norwid’s contacts (domestic and Parisian) with the “Etruscan” collectors: the Potocki, Czartoryski and Działyński families. The Etruscans left their mark both in the notebooks and in the works of the author of Quidam, from his Italian period (which is obvious) to the novel Tajemnica lorda Singelworth written shortly before his death; thus Norwid’s fascination with Etruscan culture and art lasted until the end of his life. Interestingly, the notes also confirm his presence at one of the most recent archaeological sites of that time: in the presumed tomb of the Etruscan ruler Porsenna. All these facts make Norwid one of the few Polish Romantics (alongside J.I. Kraszewski) who were deeply and substantively interested in this archaeological and cultural theme. Norwid’s literary and plastic “Etruscan” works also constitutes an important – equal to the vision of British, Italian and French artists – contribution of the Polish “magician” to saving and preserving the Etruscan heritage in the culture (and awareness) of modern Europe.

Źródło:

Studia Norwidiana; 2018, 36; 203-233
0860-0562

Pojawia się w:

Studia Norwidiana

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:

Kornel Ujejski i muzyka

Autorzy:

Maciąg, Kazimierz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2030742.pdf

Data publikacji:

2020-12-31

Wydawca:

Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego

Tematy:

Kornel Ujejski
Kinga Fink
Galicia in literature
Romanticism
poetry
literature and music
Galicja w literaturze
romantyzm
poezja
literatura i muzyka

Opis:

Autor przedstawia obszerną recenzję książki Kingi Fink Muzyka w życiu i twórczości Kornel Ujejskiego, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2018). Kornel Ujejski (1823-1897), zwany „ostatnim wielkim poetą romantyzmu”, jest twórcą nieco zapomnianym. Analizowana monografia składa się ztrzech części, w nich autorka zawarła: analizę tła muzycznego, na którym poeta tworzył, poezję Ujejskiego inspirowaną muzyką oraz historię wierszy, dla których powstawała muzyka. Największą wartością rozprawy jest nie tylko ukazanie źródeł i skutków muzycznych inspiracji, ale także dostrzeżenie w twórczości Kornela Ujejskiego motywów i tematów ważnych dla twórców i czytelników kolejnych epok.
Kazimierz Maciąg presents an extensive review of the book by Kinga Fink Muzyka w życiu i twórczości Kornel Ujejskiego [„Music in the life and workof Kornel Ujejski”], Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2018). Kornel Ujejski (1823–1897), known as the “last great poet of Romanticism”, is a poet who is somewhat forgotten. The analyzed monograph consists of three parts, in which the author presents: the analysis of the musical background on which the poet created, Ujejski’s poetry inspired by music and the history of poems for which music was created. The greatest value of the dissertation is not only to show only the sources and effects of musical inspirations, but also to see in the work of Kornel Ujejski motifs and themes that were and are important for the creators and readers of subsequent eras.

Źródło:

Tematy i Konteksty; 2020, 15, 10; 548-555
2299-8365

Pojawia się w:

Tematy i Konteksty

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:

Dialektyka przemocy w ofiarniczych tragediach Cypriana Norwida
Dialectics of violence in sacrifice tragedies by Cyprian Norwid

Autorzy:

Grabowski, Mateusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/682755.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

modernity
Romanticism
tragedy
sacrifice
nowoczesność
romantyzm
Norwid
tragedia
ofiara

Opis:

Researchers analysing the literary output by the author of The Ring of a Great Lady (Pierścień Wielkiej Damy) hold a continuous debate on his affinity with Romaticism or Modernism. The question about the modernity of Norwidian thought is at the same time a difficult question about the modernity of Polish Romanticism. To what extent was he involved in the artistic ideas originated by his great predecessors – Mickiewicz, Słowacki and Krasiński – and to what extent is his thought genuinely exceptional and ground-breaking? In the article, its author decides to focus on Norwid’s later dramatic output, since it was fully subordinated to modern reflection and presented the author of Cleopatra and Caesar (Kleopatra i Cezar) as a forerunner of concepts coined by such prominent critics of modernity as René Girard, Walter Benjamin and Michel Foucault.
Wśród badaczy twórczości Cypriana Norwida wciąż żywy wydaje się spór o przynależność autora Pierścienia Wielkiej-Damy do romantyzmu lub modernizmu. Pytanie o nowoczesność Norwidowskiej myśli jest jednocześnie trudnym pytaniem o nowoczesność polskiego romantyzmu. Na ile poeta uwikłany był w artystyczne idee stworzone przez swoich wielkich poprzedników – Mickiewicza, Słowackiego i Krasińskiego – a na ile jego refleksja jest wyjątkowa i przełomowa? W artykule autor postanowił skupić się na ukazaniu późnej Norwidowskiej twórczości dramatycznej jako w pełni podporządkowanej nowoczesnej refleksji, ukazując autora Kleopatry i Cezara jako prekursora koncepcji stworzonych przez tak wybitnych reprezentantów krytyki nowoczesności jak René Girard, Walter Benjamin i Michel Foucault.

Źródło:

Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze; 2016, 5; 139-160
2299-7458
2449-8386

Pojawia się w:

Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:

W stronę hermeneutyki Norwida
Towards Norwid’s hermeneutics

Autorzy:

Kuziak, Michał

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2117256.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

hermeneutyka
romantyzm
krytyka i historia literatury
koncepcja kultury
hermeneutics
Romanticism
literary criticism and history
conceptions of culture

Opis:

Recenzja przedstawia książkę P. Abriszewskiej Literacka hermeneutyka Cypriana Norwida. Zostaje ona ukazana w kontekście dotychczasowych badań nad tym problemem, a także hermeneutyki romantycznej i XIX-wiecznej, również XX-wiecznej. Rekonstrukcji poddano zaproponowaną przez autorkę rekonstrukcję zróżnicowanej i wszechstronnej hermeneutyki Norwidowskiej, związanej z kulturą, literaturą, historią i w najmniejszym zakresie – naturą; hermeneutyki łączącej się z projektem twórczym poety.
This article is a review of the book by P. Abriszewska Literacka hermeneutyka Cypriana Norwida [Cyprian Norwid’s literary hermeneutics]. The book discusses the previous research of the issue, taken in the context of the Romantic, the 19th-century and the 20-th century hermeneutic thought. The review focuses on the reconstruction of the diversified and multilateral hermeneutic approaches to Norwid’s works proposed by the author of the publication. These hermeneutic approaches are linked with culture, literature, history and – to the smallest extent – with nature; all of them being part of the poet’s oeuvre.

Źródło:

Studia Norwidiana; 2016, 34; 239-248
0860-0562

Pojawia się w:

Studia Norwidiana

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 16.

Tytuł:

Rozważania o „pamięci romantyzmu”
Deliberations about the “memory of Romanticism”

Autorzy:

Niewczas, Łukasz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/16729467.pdf

Data publikacji:

2020-05-05

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

pamięć
romantyzm
historia
współczesność
Trybuś
Assman
Mickiewicz
Słowacki
Norwid
Benjamin
Miłosz
memory
Romanticism
history
modernity

Opis:

Krzysztof Trybuś's book is inscribed in the strong current of deliberations about memory that is present in modern humanities. It is devoted to the “memory of Romanticism”, with the main issue discussed by the author in a double perspective. Firstly: he reconstructs the record of memory that can be found in works by great Polish Romantics. Secondly: he confronts the Romantic project of memory with our modernity, checking its today's topicality. Analysis of the discourse of memory in Mickiewicz's, Słowacki's and Norwid's works constitutes the basic part of the book. In a convincing way the author analyzes the motifs, forms and mnemonic strategies typical of Polish Romantics, showing, how the record of memory in Polish Romanticism is opposed to the official historical narration.

Źródło:

Studia Norwidiana; 2012, 30; 287-298
0860-0562

Pojawia się w:

Studia Norwidiana

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 17.

Tytuł:

Metamorfozy Niemna w twórczości Adama Mickiewicza
The metamorphoses of the Niemen River in Adam Mickiewicz’s works

Autorzy:

Szargot, Maciej

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2012566.pdf

Data publikacji:

2015-06-01

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Tematy:

romantyzm
poezja
motyw
symbol
Adam Mickiewicz
Romanticism
poetry
motif

Opis:

The motif of the Niemen River has existed in Mickiewicz’s writings since the very beginning. It has a surprisingly large number of meanings: it happens to be a way, time, a frontier and home, a hellish river, waters of rebirth and death, a bridegroom.The symbols recur, their meanings get deeper and obtain various shades.

Źródło:

Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2015, 5(8); 521-532
2084-6045
2658-2503

Pojawia się w:

Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 18.

Tytuł:

„Najsubtelniejszy muzyk w poezji”? Juliusz Słowacki a muzyka
„The Subtlest Musician in Poetry?” Juliusz Słowacki and Music

Autorzy:

Seweryn, Agata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1945546.pdf

Data publikacji:

2006

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

Juliusz Słowacki
muzyka
romantyzm
korespondencja sztuk
music
Romanticism
correspondence of arts

Opis:

In the literature of the subject Juliusz Słowacki is considered to be a „musical” poet, and hence his works along with the analytical and interpretative studies that have accumulated around them are an intriguing material allowing one to state which factors – according to the researchers – make it possible to classify them as „musical”. They also show mechanisms through which musicology affects the language of literary studies, the reception of musicological terms, their semantic range and value in interpreting literature. „Musical” interpretations of Słowacki's work are focused around four superior problem areas. They are: – the alleged similarities between Słowacki's life and work and the work of various composers, especially that of Chopin;– verbal motifs coming from the circle of musical work – „music in the poem” remaining in the thematic layer of the literary work;– problems of prosody, euphony, rhythmicity and metre (the so-called „melodiousness”, „rhythmicality” and „musicality”. A critical discussion of the mentioned ways of interpreting Słowacki's poetical works allows the author to state that they have first of all an expressive value, and the interpretation of his works by means of notions taken from the field of research on music generally functions on the principle of lexicalization of musicological terms.

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2006, 54, 1; 149-245
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 19.

Tytuł:

Pozytywizm, racjonalizm i... romantyzm Marii Skłodowskiej-Curie
Marie skłodowska-Curie and Her positivism, Rationalism and... Romanticism

Autorzy:

Petelenz, Barbara

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/690794.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Copernicus Center Press

Tematy:

Marie Skłodowska-Curie
Nobel Prizes in Physics and Chemistry
Positivism
Rationalism
Idealism
Romanticism

Opis:

The International Year of Chemistry (2011), intertwined with commemoration of the Nobel Prize in Chemistry awarded in 1911 to Marie Skłodowska-Curie, made me to ask about the philosophical background of this outstanding woman. The first factor which I could see was the positivism, launched by August Comte in France and developed a few decades later by his Polish followers. Another factor which seemed to me important was the interplay between the emotional (romantic) and intellectual (positivistic) attitudes among the Poles in the 19th century. In her research, Marie Skłodowska-Curie used the positivistic, rationalistic method. This has led her (jointly with her husband Pierre Curie) to elucidation of the radiation phenomena discovered by Henri Becquerel in 1896. The research initiated by the Curies (rewarded by the half of the Nobel Prize in Physics 1903) caused a subversion of the 19th century’s views on the structure of Matter. The way to such spectacular results must have been paved not only by the positivistic intellectual discipline but also by a dose of romantic enchantment. In the applicative terms, Marie Skłodowska-Curie became a pioneer of the evidence-based medicine. In moral terms, she represented a rare example of the practical altruism, inspired indirectly by Christianity, and directly by the Comte’s “religion of Humanity”.

Źródło:

Zagadnienia Filozoficzne w Nauce; 2015, 59; 101-124
0867-8286
2451-0602

Pojawia się w:

Zagadnienia Filozoficzne w Nauce

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 20.

Tytuł:

Plenery artystyczne jako praca twórcza i forma nauczania
Open air art as a form of creative work and teaching

Autorzy:

Andrzejewska, M.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/95402.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Politechnika Bydgoska im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich. Wydawnictwo PB

Tematy:

plener
natura
romantyzm
impresjonizm
tworzenie
plein air
nature
Romanticism
Impressionism
creation

Opis:

W pracy przedstawiono ideę pleneru. Odniesiono się do romantyzmu jako epoki kultywującej studia w naturze. Nawiązano do impresjonizmu we Francji i Polsce, przedstawiając nowe cele i możliwości twórców na przełomie XIX i XX wieku. Opisano doświadczenia pracy dydaktycznej w plenerze w ramach zajęć ze studentami prowadzonych w Zakładzie Wzornictwa.
The article presents the idea of plein - air. Reference was made to the Romantic era as cultivating studies in nature. The existence of lmpressionism in France and Poland presents the new possibilities for artists at the tum of the XIX and XX century. Described his own experience in working outdoor with students of the Department of Design.

Źródło:

Postępy w Inżynierii Mechanicznej; 2016, 8(4); 13-19
2300-3383

Pojawia się w:

Postępy w Inżynierii Mechanicznej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 21.

Tytuł:

„Rzeki polskie” Kajetana Jaksy Marcinkowskiego – poemat ku źródłom narodowości
“Rzeki polskie” by Kajetan Jaksa Marcinkowski − searching for sources of nationality

Autorzy:

Jędrzejewski, Tomasz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2012581.pdf

Data publikacji:

2015-06-01

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Tematy:

rzeki
Kajetan Jaksa Marcinkowski
Rzeki polskie
klasycyzm
romantyzm
rivers
Classicism
Romanticism

Opis:

The title of Kajetan JaksaMarcinkowski’s work indicates that Rzeki polskie is a descriptive poem, in which the lecture on Polish history is delivered. But as it turns out, both the composition and content of Rzeki polskie are complicated. The narrative is quite chaotic. The poet is posed as a wandering bard, listening to the voice of native soil and singing about history and legends. Marcinkowski’s poem can be interpreted as a poetic search for the sources of nationality. Collective history as well as the beliefs of the nation are as if charmed into the soil.

Źródło:

Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2015, 5(8); 441-454
2084-6045
2658-2503

Pojawia się w:

Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 22.

Tytuł:

Słoworody – klucz do historii Słowian w prelekcjach paryskich Mickiewicza
Słoworody – the key to the history of Slavs in Mickiewicz Paris lectures

Autorzy:

Krysowski, Olaf

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1400630.pdf

Data publikacji:

2016-12-19

Wydawca:

Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Humanistyczny

Tematy:

Mickiewicz
Romanticism
Slavs
language
etymology
history
romantyzm
Słowianie
język
etymologia
historia

Opis:

Zainteresowania Mickiewicza językami słowiańskimi, ich pochodzeniem, rozwojem, etymologią wyrazów wiążą się z programową tendencją romantyków do rekonstruowania tradycji i określania tożsamości narodów na podstawie duchowych lub materialnych śladów ich historycznej aktywności. Poetę inspirowały prace lingwistów i tak zwanych filozofów języka, którzy poszukiwali źródeł wiedzy o Słowianach nierzadko w sposób naiwny, wyciągając daleko idące wnioski z przypadkowych podobieństw formalnych między wyrazami. Łącząc i rozwijając rozmaite, niekiedy fantastyczne, pomysły etymologiczne, Mickiewicz stworzył swoistą upoetyzowaną ideę Słowiańszczyzny. Jej fundamentem uczynił wywiedziony z języka mit ludu z jednej strony podbitego, umęczonego, zniewolonego, a mimo to nietracącego ducha, radosnego (sclavi saltantes), z drugiej – naznaczonego przez „słowo” (rodzimą mowę) splendorem godności, świadomości dziejowej, predestynowanego do wypełniania misji religijnocywilizacyjnej, której plan i cel objawiają się za pośrednictwem Słowa Bożego. Język stał się dla poety kluczem do poznania zaszyfrowanej w nim historii Słowian. Historia ta zaś nabrała znaczenia podwójnego: legendy sięgającej w bliżej nieokreśloną, odległą przeszłość oraz profetycznej zapowiedzi tego, co ma nastąpić w przyszłości.
Mickiewicz’s interests in Slavic languages, their roots, evolution, and the etymology of words are related to the romantics’ programmatic tendency to reconstruct the tradition and define the identity of nations basing on the spiritual or material traces of their historical activities. The poet was inspired by works of linguists and the so-called philosophers of the language, who drew far-reaching conclusions from coincidental formal similarities between words. Merging and developing various, often farfetched, etymological concepts, Mickiewicz created a specific poetical idea of Slavdom. Its fundament was a language-derived myth of the folk, which is on the one hand conquered, abused, enslaved, and yet full of spirit and joyful (sclavi saltantes). On the other hand the folk is marked by the “word” (mother tongue) with splendor of dignity, historic awareness. The folk is also predestined to fulfill a religious-civilizational mission whose plan and goal are revealed through the Word of God. The poet perceives the language as the key to encrypt the history of Slavs hidden there. History, meanwhile, has a double meaning: it is both a legend set in an unspecified past and a prophetic prediction of what is about to happen in the future.

Źródło:

Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego; 2016, 2; 23-38
2450-3584

Pojawia się w:

Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 23.

Tytuł:

Norwid według Krasińskiego, czyli zawód nieproszonego wychowawcy
Norwid according to Krasiński, or the disappointment of an unwelcome preceptor

Autorzy:

Fiećko, Jerzy

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2135666.pdf

Data publikacji:

2022-09-30

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Zygmunt Krasiński
Cyprian Norwid
Romanticism
Romantic disputes
Romantic epistolography
romantyzm
spory romantyków
epistolografia romantyczna

Opis:

Autor przedstawia rozwój relacji między Zygmuntem Krasińskim i Cyprianem Norwidem,  eksponując i komentując przede wszystkim punkt widzenia pierwszego z tych pisarzy, wyrażany w listach do wielu adresatów. Wskazuje na przyczyny rozczarowania Krasińskiego, który próbował zająć w stosunku do Norwida postawę mentora literackiego i duchowego przewodnika. Autor Irydiona wywierał presję na rzecz zmiany stylu u młodszego przyjaciela, zarzucał mu nadmiar wieloznaczności, „ciemność mowy”, która utrudnia zrozumienie sensu myślowego ambitnych dzieł poetyckich. Norwid tę krytykę odrzucił, bronił prawa do indywidualizacji stylu i języka, przyjmował założenie, że literatura musi zmuszać czytelnika do wysiłku indywidualnego i czynnego odbioru dzieła sztuki. Autor stawia tezę, iż w sporze tym ujawniły się fundamentalne różnice w podejściu do reguł tworzenia, Krasiński odwoływał się bowiem do idei poety-wieszcza i przewodnika, charakterystycznej dla pierwszej generacji romantyków, natomiast Norwid wykraczał poza romantyczny standard.
The author presents the development of the relationship between Zygmunt Krasiński and Cyprian Norwid, with commenting and focusing on the former writer’s point of view, expressed in letters to a number of addressees. The author points to the reasons for Krasiński’s disappointment after his attempts to position himself as Norwid’s literary mentor and spiritual guide. Krasiński exerted pressure on his younger friend to change his style, accusing him of too much ambiguity and "darkness of words", which made it difficult to understand the ideas behind the poet's ambitious works. Norwid rejected this criticism and defended the right to individualise his style and language, assuming that literature must force the reader to make an individual effort and actively interpret a work of art. The author claims that the dispute revealed fundamental differences in the approach to the rules of creation: while Krasiński referred to the idea of a poet-bard and poet-guide, popular among the first generation of Romantics, Norwid went beyond the Romantic standard.

Źródło:

Porównania; 2022, 31, 1; 435-463
1733-165X

Pojawia się w:

Porównania

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 24.

Tytuł:

Romantyzm, mit i archetyp (wśród idei i struktur Kunigasa. Powieści z podań litewskich Józefa Ignacego Kraszewskiego)
Романтизм, миф и архетип (среди идей и структур «Кунигаса. Романа из литовской старины» Иосифа Игнатия Крашевского)
Romanticism, myth, and archetype (among the ideas and structures of Kunigas. Novels from Lithuanian legends by Józef Ignacy Kraszewski)

Autorzy:

Prymak-Sawic, Agnieszka

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1070682.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Hieronima Łopacińskiego w Lublinie

Tematy:

Józef Ignacy Kraszewski
powieść historyczna
Litwa
romantyzm
mit
archetyp
historical novel
Lithuania
Romanticism
myth
archetype
иосиф игнатий крашевский
исторический роман
литва
романтизм
миф
архетип

Opis:

Józef Ignacy Kraszewski w swojej twórczości literackiej wiele miejsca poświęcił historycznej Litwie. Dowodem tej fascynacji jest też napisana u kresu życia powieść Kunigas, która twórczo aktualizuje wielkie tematy romantyzmu, pomimo iż chronologicznie przynależy już do okresu pozytywizmu. Kunigas. Powieść z podań litewskich jest dowodem na żywotność idei romantycznych i ich atrakcyjność, bowiem do dziś powieść ta cieszy się niesłabnącym zainteresowaniem litewskich czytelników.
Józef Ignacy Kraszewski devoted a great deal of space in his literary works to historical Lithuania. The novel Kunigas, written at the end of his life, is also evidence of this fascination. It creatively updates the great themes of Romanticism, even though it chronologically belongs to the period of Positivism. Kunigas. Powieść z podań litewskich [Kunigas. Novels from Lithuanian legends] is proof of the vitality of Romantic ideals and their attractiveness, because to this day the novel still enjoys unremitting popularity among Lithuanian readers.
Иосиф Игнатий Крашевский много места в своем литературном творчестве уделял исторической Литве. Свидетельством этого увлечения является также роман Кунигас, написанный в конце его жизни, который творчески актуализирует великие темы романтизма, несмотря на то, что он хронологически относится к периоду позитивизма. Кунигас. Роман из литовской старины доказывает жизненность романтических идей и их привлекательность, ведь роман до сих пор пользуется неослабевающим интересом литовских читателей.

Źródło:

Bibliotekarz Lubelski; 2020, 63; 93-115
0137-9895

Pojawia się w:

Bibliotekarz Lubelski

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 25.

Tytuł:

Romantyczny dyskurs o modelu rodziny w “Czasach Wincentego Pola”
The romantic discourse upon the model of the family “In Wincenty Pol’s times

Autorzy:

Półchłopek, Tadeusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1046366.pdf

Data publikacji:

2020-10-20

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

romantyzm
rodzina
edukacja
kobiety
demokratyzacja
Romanticism
family
education
women
democratization

Opis:

Programowo sytuując się na marginesie ograniczonego życia politycznego, imperatyw zbudowania świata dookoła swoich ideałów romantycy przenieśli w jedyną możliwą sferę – kulturę. Pisarze postulowali reedukację kobiet, potępiali kult małżeństw zawieranych wyłącznie ze względów materialnych, żądali demokratyzacji modelu rodziny, tworzyli wzorzec matki i obywatelki zdolnej do miłości i poświęcenia. Taka strategia była oczekiwaniem na czas, gdy mechanizmy rozwojowe jednostki i społeczeństw ujawnią antropocentryczny horyzont aksjologiczny, który stanie się nową opoką tożsamości.
Having different programmes and placing themselves on the margin of the reduced political life, romantics moved the imperative of building the world around their ideals into the only possible sphere – culture. Writers called for the remedial teaching of women, condemned the worship of marriages entered solely for financial reasons, demanded the democratization of the model of a family, created the standard of a mother and a gifted citizen capable of love and dedication. Such a strategy was expected on time when developmental mechanisms of the individual and societies reveal anthropocentric axiological horizons which would become a new bedrock to the identity.

Źródło:

Zeszyty Naukowe KUL; 2018, 61, 1; 581-589
0044-4405
2543-9715

Pojawia się w:

Zeszyty Naukowe KUL

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 26.

Tytuł:

Percepcja wrażeń akustycznych w wierszu Mochnacki Jana Lechonia
The Perception of Sound Impression in the Poem Mochnacki by Jan Lechoń

Autorzy:

Radion, Ewelina

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/649268.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

dźwięk
percepcja
słuchacz
romantyzm
improwizacja
Jan Lechoń
Sound
Perception
Listener
Romanticism
Improvisation

Opis:

This research on the perception of phonic reality presented in Jan Lechoń’s poem Mochnacki is based on interdisciplinary sound studies, specifically the findings made by musicologists, music critics, music psychologists, psychoacoustcians and literature spcialists. The author perceives the speaking persona as the Schaferean “ear witness” verbalizing his experience in metrical language. In her research on lyrical description of perception, the author takes into account both the response to individual sounds and internal images, which become active when one is listening to music. The perception of phonic reality presentend in the poem reveals the poet’s attitude to not only the art of sound, but also non-literary reality and, above all, to the Romantic tradition.
Kontekstem prowadzonych badań nad percepcją rzeczywistości fonicznej prezentowanej w wierszu Mochnacki Jana Lechonia są interdyscyplinarne badania nad dźwiękiem (sound studies). Korzystam z ustaleń muzykologów, krytyków muzycznych, psychologów muzyki, psychoakustyków oraz literaturoznawców. Postrzegam osobę mówiącą w kategorii Schaferowskiego „nausznego świadka”, werbalizującego swoje przeżycia w mowie wiązanej. Analizując liryczny opis percepcji, biorę pod uwagę zarówno reakcje na pojedyncze dźwięki, jak i wewnętrzne obrazy, aktywizujące się podczas słuchania muzyki. Percepcja rzeczywistości akustycznej prezentowana w omawianym wierszu ujawnia nie tylko stosunek poety do sztuki dźwięku, ale również do rzeczywistości pozaliterackiej, a nade wszystko do tradycji romantycznej.

Źródło:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2019, 52, 1; 69-85
1505-9057
2353-1908

Pojawia się w:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 27.

Tytuł:

Aktualizacja i uniwersalizacja jako figury myślenia historycznego Norwida
Applying the past to the present and making it universal as figures of Norwid’s historical thinking

Autorzy:

Rzepczyński, Sławomir

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/16729439.pdf

Data publikacji:

2020-05-05

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

Norwid
romantyzm
historia
hermeneutyka
Romanticism
history
hermeneutics

Opis:

The Author puts Norwid's thinking about history in the context of Romantic historical hermeneutics, pointing to its connections both with Polish tradition (Lelewel, Krasiński, Cieszkowski, Mickiewicz, Słowacki), and with the authors of German historism (Ranke, Droysen), as well as with the post-Romantic realistic historism (Renan, Darwin). He also emphasizes the idiomatic character of the poet's historical reflection, pointing to the fact that he attempted to bring the recognized motifs from the past up to date and to make them universal with respect to the process of the world's evolution inspired by the Christian thought.

Źródło:

Studia Norwidiana; 2011, 29; 3-19
0860-0562

Pojawia się w:

Studia Norwidiana

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 28.

Tytuł:

Przed wschodem słońca
Before Sunrise

Autorzy:

Sitek, Wojciech

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/29520568.pdf

Data publikacji:

2021

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN

Tematy:

Werner Herzog
film dokumentalny
gnoseologia
romantyzm
documentary
gnoseology
Romanticism

Opis:

Książka Lekcje ciemności. Kino dokumentalne Wernera Herzoga (2020) autorstwa Magdaleny Kempnej-Pieniążek stanowi na pozór przewodnik po kinie dokumentalnym niemieckiego reżysera. W toku lektury publikacja objawia jednak swój pionierski charakter. Recenzent zwraca uwagę na interesującą próbę rozpoznania filmów Herzoga w kluczu romantycznej gnoseologii. Za szczególnie zajmujący uznaje pomysł Kempnej-Pieniążek, by wpisać twórczość reżysera w różne strategie poznania, a spoiwem dla nich uczynić motyw ciemności. Jak zauważa autorka książki, Werner Herzog podczas prowadzonych „lekcji ciemności” stara się odkryć prawdę o rzeczywistości w stanie kryzysu.
On the surface, the book Lekcje ciemności. Kino dokumentalne Wernera Herzoga [Lessons of Darkness: Werner Herzog’s Documentaries] (2020) by Magdalena Kempna-Pieniążek is a guide to the documentary cinema of the German director. Upon closer examination, though, the publication reveals its pioneering character. The reviewer draws attention to the author’s compelling attempt to place Herzog’s films in the context of Romantic gnoseology. He appreciates her idea to analyze the director’s work according to various ways of cognition and bind them together by the theme of darkness. As Kempna-Pieniążek notes, Werner Herzog tries to discover the truth about reality in crisis during his ‘lessons of darkness’.

Źródło:

Kwartalnik Filmowy; 2021, 114; 218-225
0452-9502
2719-2725

Pojawia się w:

Kwartalnik Filmowy

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 29.

Tytuł:

Norwid i pejzaż nowoczesności. Wokół Paryża poety
Norwid; a landscape of modernity. Around the poet’s Paris

Autorzy:

Kuziak, Michał

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/16729542.pdf

Data publikacji:

2020-05-07

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

Norwid
epistolografia
urbanizacja
cywilizacja
romantyzm
modernizm
emigracja
nowoczesność
Paryż
epistolography
modernity
urbanization
civilization
Paris
Romanticism
modernism
emigration

Opis:

The article presents one of the aspects of Norwid’s attitude towards modernity – it is the vision of the city, especially of Paris, in the poet’s works, mainly in his letters. As it turns out, the author only to a slight degree is interested in his contemporary cities, even in the one in which he has come to spend a considerable part of his life, and which was becoming the capital of the modern world at that time. He ignores the phenomena connected with the modernity that is being formed within the town. On the other hand he writes about old cities, he draws the reader’s attention to municipal libraries and art galleries. He thinks about the contemporary city in the moralist religious and historical perspective, criticizing ethical consequences of urbanization, that in his opinion are destructive. Such an attitude reveals the poet’s specific relation towards the processes of modernization – it should be added: the relation close to  Romantics, – that is ambivalence and anxiety connected with experiencing them. It also shouldbe noted that Norwid’s reflection connected with modernity is predominantly concerned with the question of the outlook on the world, and to a lesser degree – with the material experience of modernization.

Źródło:

Studia Norwidiana; 2014, 32; 61-81
0860-0562

Pojawia się w:

Studia Norwidiana

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 30.

Tytuł:

O perspektywach perspektywizmu
About the perspectives of perspectivism

Autorzy:

Kozłowska, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/16729382.pdf

Data publikacji:

2020-05-05

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

Arent van Nieukerken
romantyzm
epifania
rekontekstualizacja
twórczość Cypriana Norwida
sacrum w twórczości Norwida
perspektywiczność
Cyprian Norwid’s works
perspectiveness
epiphany
re-contextualization
sacrum in Norwid's work
Romanticism

Opis:

The article is a critical discussion of Arent van Nieukerken's work entitled The perspective character of the sacrum. Sketches about Norwid's Romanticism (Warszawa 2007). The work tries to reconstruct and describe the structure of the human experience of transcendence, the experience which, according to van Nieukerken, the author of Vade-mecum often makes the subject of his work. In this way the book introduces into Norwidology the category of “perspectiveness” understood both as a feature of man's existence, and as an idea regulating human cognition. The first three chapters of the work are devoted to the study of this category in Norwid's writings (in Quidam, Assunta and other poems), and the last two ones mainly discuss determinants of “the feeling of the world” in selected representatives of Polish Romanticism, and against this background they show how original the author of Promethidion was.

Źródło:

Studia Norwidiana; 2011, 29; 229-243
0860-0562

Pojawia się w:

Studia Norwidiana

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 31.

Tytuł:

„Kamień na smętarzu, karta w imionniku…” (Uwagi o sztambuchu romantycznym)
A Stone in the Cemetery, A page in the Album... Remarks about the Romantic Album

Autorzy:

Beinek, Justyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1945473.pdf

Data publikacji:

2007

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

sztambuch
Romantyzm
semiotyka
pamięć
dialogiczność
album
Romanticism
semiotics
memory
dialogism

Opis:

The article is concerned with Romantic albums and is an introduction into their complex semiotics. The author indicates categories that are key ones for the poetics of the album, she subjects to analysis the labile structure of the album and suggests the directions in which to interpret „the album practice”. The destination point of the discussion is the thesis saying that the album is one of the borders of modern literature and the sensibility underlying it.

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2007, 55, 1; 289-297
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 32.

Tytuł:

Orient w twórczości „polskich poetów kaukaskich” (na przykładzie twórczości Tadeusza Łady-Zabłockiego, Władysława Strzelnickiego, Michała Butowta-Andrzejkowicza)

Autorzy:

Sattarov, Samir

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2031024.pdf

Data publikacji:

2019-12-16

Wydawca:

Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego

Tematy:

Orient
East
Romanticism
Caucasus
Poetry
Prose
“Polish Caucasian Poets”
Wschód
Kaukaz
romantyzm
poezja
proza
„polscy poeci kaukascy”

Opis:

This paper deals with the theme of the Orient in the creativity of “Polish Caucasian poets” (Tadeusz Łada-Zabłocki, Władysław Strzelnicki and Michał Butowt-Andrzejkowicz), as well as the causes of their interests in The East and The Caucasus. According to the author, it is connected with the blossoming of Romanticism in Europe and Russia in the first half of the 19th century. Romantic writers very often referred in their creativity to the themes of romantic love, knighthood, fight for freedom, nature and its beauty, spiritual essence, Orient, world of fantasies and imagination, as well as mythologism or mysticism. The theme of the Orient allowed them to combine all the above-mentioned themes. For “Polish Caucasian poets”, the Caucasus was the East, and romanticism in their creation contributed to view the Caucasus as a different (than ordinary) world offering other possibilities, a different degree and quality of freedom.Therefore, the romanticism of “Polish Caucasian poets” was closely connected with Caucasian orientalism, which enriched Polish literature with new contents. Orientalism in the creativity of “Polish Caucasian poets” acquired its specificity with the dominant motives  referring to freedom, descriptions of nature and beautiful Caucasian landscapes, Eastern (Azerbaijani) mythology, etc. In this way, “Polish Caucasian poets” brought to the Polish romantic literature hitherto unknown in it a new exotic Caucasian colouration and played an important role in the development of relations between the Polish culture and the cultures of Caucasian peoples.

Źródło:

Tematy i Konteksty; 2019, 14, 9; 313-326
2299-8365

Pojawia się w:

Tematy i Konteksty

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 33.

Tytuł:

„Historie przyszłości” Mickiewicza i kwestia dystopii
Mickiewicz’s “A History of the Future” and the question of dystopia

Autorzy:

Fiećko, Jerzy

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2013670.pdf

Data publikacji:

2014-06-02

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Tematy:

Adam Mickiewicz
romantyzm
antyutopia
dystopia
historiozofia
fantastyka naukowa
fikcja polityczna
Romanticism
anti-utopia
historosophy
science fiction
political fiction

Opis:

The author aims to identify elements of dystopia in three unfinished manuscripts by Mickiewicz which were published in one volume entitled A History of the Future. The article first examines the terminological difficulties associated with differentiating between the notions of “anti-utopia” and “dystopia”. It then proceeds to discuss aprose work by Mickiewicz which exists only in the form of a summary written by Antoni Edward Odyniec, a friend of the poet. The analysis of Odyniec’s depiction leads to a conclusion that Mickiewicz was writing an innovative work according to the poetics of science fiction, a genre largely unknown at the time, a work which would predict the directions of Europe’s development in the areas of ethics, politics, civilization and technology. It is impossible, however, to determine the potential significance of dystopian factors in that work. The largest number of dystopian features was found in the second fragment of A History of the Future which describes the final stage of aPan-European revolution against monarchal order. The last fragment of A History of the Future, which predicts the course of a political coup in France, is connected in the present article not so much with the poetics of dystopia as with the genre of “political fiction”.

Źródło:

Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2014, 4(7); 333-344
2084-6045
2658-2503

Pojawia się w:

Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 34.

Tytuł:

Estetyczne fundamenty polityki w koncepcji Wilhelma von Humboldta
Esthetic Foundations of Politics in the Conception of Wilhelm von Humboldt

Autorzy:

Chmieliński, Maciej

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/4272438.pdf

Data publikacji:

2023-04-25

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

klasyczny liberalizm
preromantyzm
romantyzm
koncepcja Bildung
classical liberalism
pre-Romanticism
Romanticism
the Conception of self-cultivation (Bildung)

Opis:

Przedmiotem artykułu jest oparta na estetycznej idei samodoskonalenia (niem. Bildung) koncepcja polityczna przedstawiciela preromantyzmu niemieckiego Wilhelma von Humboldta. Autor zwraca uwagę, że charakterystyczna dla preromantyzmu i romantyzmu niemieckiego koncepcja estetyczna wprowadziła nowy paradygmat w zakresie postrzegania twórczości artystycznej. Klasyczna wizja sztuki jako naśladownictwa za sprawą zradykalizowanej przez preromantyków i romantyków niemieckich Kantowskiej filozofii podmiotu została przeformułowana w filozofię kreacji artystycznej pojmowanej jako ekspresja indywidualności i oryginalności artysty. Na tym nowym estetyczno-indywidualistycznym paradygmacie Wilhelm von Humboldt oparł swoją klasycznie liberalną wizję państwa minimalnego. Estetyczna koncepcja Bildung stała się w ten sposób fundamentem filozofii politycznej.
The article examines the esthetic conception of self-cultivation (Bildung), which is the key idea of the political thought of Wilhelm von Humboldt, one of the most important representatives of German idealism and pre-Romanticism. Conceptions of pre-Romanticism and Romanticism have brought new, revolutionary paradigm of an artistic activity. Unlike the classical concepts (e.g. Plato), which generally saw art as an imitation of nature, the pre-Romantic and Romantic conceptions have started to interpret art primarily as an expression of an artist’s originality and individuality. The starting point for this change of esthetic paradigm was surprisingly the Kantian philosophy of the subject, interpreted in a radical manner by German pre-Romantics and Romantics. In Humboldt’s thought, the new, esthetic and individualist paradigm creates foundations for the classical, liberal conception of the minimal state. Therefore, the esthetic conception of self-cultivation became the very foundation of Humboldt’s political philosophy.

Źródło:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica; 2023, 102; 13-21
0208-6069
2450-2782

Pojawia się w:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 35.

Tytuł:

„Sytuacja” Norwida – „sytuacja” Baudelaire’a
Norwid’s ‘Situation’ vs. Baudelaire’s ‘Situation’

Autorzy:

Siwiec, Magdalena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1194023.pdf

Data publikacji:

2021-06-20

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Tematy:

Cyprian Norwid
Charles Baudelaire
romantyzm
nowoczesność
kryzys
pokolenie
dziewiętnastowieczność
cezura
Charles Baudleaire
Romanticism
modernity
crisis
generation
19th century culture model
time mark

Opis:

Artykuł dotyczy szczególnego położenia wspólnego Norwidowi i Baudelaire’owi urodzonym w tym samym 1821 r., które Paul Valéry określił mianem „sytuacji”. Jej podstawą jest konieczność określenia się wobec wielkich poprzedników − romantycznych wieszczów, odróżnienia się, walki z wpływem. Pozycja obu poetów, która określa ich stosunek do romantyzmu oparty na kontynuacji i zerwaniu (co utrudnia ustanowienie cezury), ukazana jest w kontekście współcześnie rozumianych kategorii takich jak romantyzm, dziewiętnastowieczność, pokolenie, nowoczesność czy kryzys. Taka perspektywa pozwala dostrzec wspólnotę twórczości i recepcji pisarzy zasadniczo nieporównywalnych.
Norwid and Baudelaire, born in the same year (1821), unconsciously put themselves in a specific position which Paul Valéry described as a ‘situation’. Its fundamental basis is poets’ determination to define themselves against their great Romantic predecessors, stand out and finally, to release themselves from the constraints of the Romantic influence. The position the two poets find themselves in defines their attitude to Romanticism which is based on carrying on and breaking up with the Romantic tradition and this, on the other hand, makes a time mark even more difficult to establish. Their position is presented in the context of contemporary categories such as Romanticism, 19th-century culture model, generation, modernity, and crisis. Such perspective makes it possible to recognise a shared sense of unity in Norwid and Baudelaire’s literary outputs as well as in their reception styles despite the fact the poets are essentially beyond any comparison.

Źródło:

Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2021, 11 (14); 141-160
2084-6045
2658-2503

Pojawia się w:

Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 36.

Tytuł:

Nauka prawa w ujęciu niemieckiej szkoły historycznej
Legal Science in the Perspective of the German Historical School

Autorzy:

Tabak, Adrian

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/22792718.pdf

Data publikacji:

2018-12-31

Wydawca:

Stowarzyszenie Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego

Tematy:

niemiecka szkoła historyczna
romantyzm
teoria prawa
filozofia prawa
prawo zwyczajowe
German Historical School
Romanticism
theory of law
philosophy of law
customary law

Opis:

Niemiecka szkoła historyczna w prawie jest XIX-wiecznym prądem intelektualnym w niemieckiej nauce prawa. Mając za podstawę ideologię romantyzmu, szkoła kładła nacisk na historyczne uwarunkowania prawa, co stało w opozycji do klasycznie zrozumiałego prawa naturalnego, wpisanego w każdy rozum ludzki przez transcendentny i osobowy Absolut. Najważniejsze poglądy szkoły zostały określone przez Gustava von Hugo i przede wszystkim przez Friedricha Carla von Savigny’ego. Podstawowym założeniem przyjętym przez szkołę historyczną jest to, iż prawo to nie zbiór regulacji nadanych arbitralnie przez daną władzę, lecz raczej wyraz przekonań określonej wspólnoty, uwarunkowany przez takie czynniki, jak język, zwyczaj, czy praktyka przyjęta w konkretnym środowisku. U podstaw prawa danego narodu leży „duch narodu”, czyli Volksgeist. W ramach niemieckiej szkoły historycznej można wyodrębnić dwa kierunki – romanistyczny i germanistyczny. Romaniści, do których zalicza się m.in. Savigny’ego, twierdzili, iż „duch narodu” może został odkryty w wyniku recepcji prawa rzymskiego, podczas gdy nurt germanistyczny, reprezentowany przez K.F. Eichorna, J. Grimma, G. Beselera, czy O. von Gierke za wyraz „ducha narodu” uznawał rodzime prawo niemieckie wywodzące się ze średniowiecza.
The German Historical School of Jurisprudence is a 19th-century intellectual movement in the study of German law. With Romanticism as its background, it emphasized the historical limitations of the law. The Historical School is based on the writings and teachings of Gustav von Hugo and especially Friedrich Carl von Savigny. The basic premise of the German Historical School is that law is not to be regarded as an arbitrary grouping of regulations laid down by some authority. Rather, those regulations are to be seen as the expression of the convictions of the people, in the same manner as language, customs and practices are expressions of the people. The law is grounded in a form of popular consciousness called the Volksgeist. The German Historical School was divided into Romanists and the Germanists. The Romantists, to whom Savigny also belonged, held that the Volksgeist springs from the reception of the Roman law. While the Germanists (K.F. Eichhorn, J. Grimm, G. Beseler, O.von Gierke) saw medieval German Law as the expression of the German Volksgeist.

Źródło:

Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego; 2018, 13, 15 (2); 291-300
2719-3128
2719-7336

Pojawia się w:

Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 37.

Tytuł:

Marian Maciejewski czyli w trosce o kształt polskich badań nad literaturą
Marian Maciejewski or Out of Concern for the Form of Polish Study of Literature

Autorzy:

Kuczera-Chachulska, Bernadetta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1882483.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

romantyzm
liryka
gawęda
interpretacja
krytyka kerygmatyczna
Romanticism
lyric poetry
tale
interpretation
kerygmatic criticism

Opis:

Szkic jest prezentacją charakteru dorobku naukowego Mariana Maciejewskiego z uwzględnieniem współczesnego tła historycznoliterackiego, wskazaniem na dorobek dotyczący badań nad autorami romantycznymi, ewolucją ich twórczości i genologią. Osobne miejsce zajmuje w nim opis warsztatu interpretatora poezji. Najwięcej miejsca poświęcono Uczonemu jako badaczowi liryki.
The sketch presents the character of Marian Maciejewski's academic achievement, including the modern historico-literary background; it also points to his work connected with research on Romantic authors, on the evolution of their literary output and genology. Separate space in the article is taken up by a description of the workshop of the poetry commentator. The most space is devoted to the Scholar as a researcher into lyric poetry.

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 1; 75-86
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 38.

Tytuł:

Romantic Nationalism and German “Universality”. Novalis’ Europa Speech and its context
Romantyczny nacjonalizm i niemiecki uniwersalizm. „Europa” Novalisa, praca i jej kontekst

Autorzy:

Mauch, Fabian

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1365617.pdf

Data publikacji:

2021

Wydawca:

Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie

Tematy:

„Chrześcijaństwo
czyli Europa”
nacjonalizm
Novalis (Friedrich von Hardenberg)
reformacja
romantyzm
“Christendom or Europe”
nationalism
Reformation
Romanticism

Opis:

Poeta Novalis (Friedrich von Hardenberg) jako pierwszy wysunął ideę, że przeznaczeniem narodu niemieckiego jest „wyzwolenie” Europy z jej politycznego i kulturowego kryzysu, ideę, która stała się podstawą jego dzieła pt. „Europa” (1799). W pracy tej przeniósł on chrześcijański uniwersalizm i misyjność na politykę, ustanawiając sposób myślenia, który miał się stać integralną częścią niemieckiego nacjonalizmu.
The poet Novalis (Friedrich von Hardenberg) first put forward the idea that the German nation was destined to “deliver” Europe from its political and cultural crisis, an idea that formed the basis of his work “Europe” (1799). With it he ultimately transferred Christian universalism and missionarism into politics, thereby establishing a line of thinking that German nationalism would lastingly incorporate into its mindset.

Źródło:

Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2021, 312, 2; 241-247
0023-3196
2719-8979

Pojawia się w:

Komunikaty Mazursko-Warmińskie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 39.

Tytuł:

Model bohatera romantycznego w wybranych utworach Juliusza Słowackiego (Arab, Balladyna, Lambro, Mazepa)

Autorzy:

Sielewońko, Mirosława

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/607840.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

Juliusz Słowacki
Romanticism
the Romantic era
the Romantic hero
model of a hero
poetic novel
Arab
Balladyna
Lambro
Mazepa
Goplana
romantyzm
bohater romantyczny
model bohatera
powieść poetycka

Opis:

The article is devoted to an analysis of the attributes of a typical romantic hero. On the basis of several texts of one of the most important Polish representatives of Romanticism, Juliusz Słowacki, (Arab, Lambro, Mazepa, Balladyna) an attempt to crystallize the common features that characterize romantic hero has been made. The main genre that occurs in the article is a poetic novel. The author focused on presenting various particular protagonists created by Juliusz Słowacki, so as to then point the attributes common to most of them. This made it possible to determine the model of the romantic hero, which is a prime example of the hero of the Romantic era. It indicated both the main features of common and minor similarities, which together make up the characteristic trait of the protagonists in the works of literature in the Romantic era. The difficulty that may result from trying to extract similarities and to create a single model from many profiles, which by definition are multifaceted examples of individualism, has been highlighted. The impact of Romanticism on the current culture was also emphasized.
Artykuł poświęcony jest analizie atrybutów typowego bohatera romantycznego. Na podstawie tekstów Arab, Lambro, Mazepa, Balladyna autorstwa jednego z najważniejszych polskich przedstawicieli romantyzmu – Juliusza Słowackiego podjęto próbę wykrystalizowania wspólnych cech, jakie charakteryzują bohatera romantycznego. Głównym gatunkiem, który analizowano w artykule jest powieść poetycka. Autorka skupiła się na zaprezentowaniu poszczególnych postaci wykreowanych przez Juliusza Słowackiego, po czym wskazała przymioty wspólne dla większości z nich. Pozwoliło to na określenie modelu bohatera romantycznego, będącego wzorcowym przykładem bohatera doby romantyzmu. Wskazano zarówno główne cechy wspólne, jak i drugorzędne podobieństwa, które składają się na charakterystyczny obraz właściwy postaciom w utworach romantycznych. Podkreślono trudność, jaka wynika z próby wydobycia podobieństw i stworzenia jednego modelu z sylwetek, które z założenia są wielopłaszczyznowymi przykładami indywidualizmu. Zaakcentowano też siłę oddziaływania romantyzmu na współczesną kulturę.

Źródło:

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2015, 33, 1
0239-426X

Pojawia się w:

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 40.

Tytuł:

Granice romantyzmu w dziejach polskiej komedii według dziewiętnastowiecznej krytyki krajowej
The Time Frames of Romanticism in the History of Polish Comedy According to the 19th-century Polish Criticism

Autorzy:

Dybizbański, Marek

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1193930.pdf

Data publikacji:

2021-06-20

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Tematy:

romantyzm
polska komedia
cezury
Romanticism
Polish comedy
time frames

Opis:

W polskiej krajowej krytyce literackiej i teatralnej XIX w., dokonującej już pewnych bilansów dorobku romantyzmu, pojęcia „komedii romantycznej” i „romantyzmu w komedii” służyły za środek do porównawczych analiz i historycznoliterackich periodyzacji, choć jednocześnie takie kwestie, jak semantyczna zawartość tych terminów czy granice czasowe określanego nimi zjawiska, nie były precyzowane ani nawet problematyzowane. Podjęta w niniejszym artykule próba rekonstrukcji ówczesnych niewypowiedzianych wyobrażeń o tych znaczeniach i granicach wiedzie w kierunku formuły chronologicznie rozpiętej między „kosmopolityzmem”, przypisywanym wtedy klasycystycznej komedii XVIII w. i zwalczonym rzekomo dopiero w utworach Aleksandra Fredry z początku lat trzydziestych następnego stulecia, a tendencyjnością, uznaną w drugiej połowie XIX w. za atrybut komedii nowoczesnej i odnajdywaną przez krytyków już w komediach Józefa Korzeniowskiego z pierwszej połowy lat czterdziestych.
The notions of both a ‘romantic comedy’ and ‘Romanticism in comedy’ were used in the 19th-century Polish literary and theatre criticism, which at that point had already outlined some accomplishments of Romanticism, as a means of comparative analysis as well as historical and literary periodisation. Curiously enough, such issues as semantic contents and the time frames defining the phenomenon, were not specified or better still problematized at that time. This article attempts to reconstruct the unexpressed insights into the meanings and time frames and as a result leads towards a model stretching chronologically from ‘cosmopolitanism’, which was at that time attributed to the 18th-century classicistic comedy, allegedly eradicated by Aleksander Fredro as late as at the beginning of the 1930s, and tendentiousness, considered to be one of the traits of modern comedy of the second half of the 19th century, and detected by critics as early as in the first half of the 1940s in Józef Korzeniowski’s comedies.

Źródło:

Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2021, 11 (14); 182-202
2084-6045
2658-2503

Pojawia się w:

Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 41.

Tytuł:

Interpretacja kerygmatyczna w doświadczeniu historyka literatury
Kerygmatic Interpretation in the Experience of a Historian of Literature

Autorzy:

Pyczek, Wacław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1882485.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

historia literatury
kerygmat
interpretacja kerygmatyczna
prawda
słowo
ewangelia
świadectwo
hermeneutyka
romantyzm
history of literature
kerygma
kerygmatic interpretation
truth
word
Gospel
testimony
hermeneutics
Romanticism

Opis:

Szkic ukazuje, w jaki sposób autorska metoda kerygmatycznej interpretacji, zaproponowana przez Mariana Maciejewskiego, określiła warsztat i praktykę badawczą uczonego. Bohater artykułu został przedstawiony jako historyk literatury, dokonujący kerygmatycznej egzegezy tekstów romantycznych (liryki i epiki), który kontynuując dialog z tradycją badań, proponuje nowe spojrzenie na zjawiska literackie, wykorzystując paradygmat kerygmatu apostolskiego (ewangelicznego). Takie ujęcie literatury eksponuje historię ludzką, mocniej akcentuje kompleks najgłębszych doświadczeń egzystencjalnych osób mówiących (podmiotu, narratora) czy bohaterów; jednocześnie daje możliwość pełniejszego opisu głębokiej struktury utworu. Troską uczonego jest usytuowanie zjawisk literatury wobec rzeczywistości Słowa proklamowanego przez Ewangelię. Praktyka badawcza Mariana Maciejewskiego została tu ukazana jako forma pewnego świadectwa wierności wobec Słowa.
The sketch shows the way, in which the author's method of kerygmatic interpretation suggested by Marian Maciejewski has defined the workshop and research practice of a scholar. The protagonist of the article is presented as a historian of literature practicing the kerygmatic exegesis of Romantic texts (lyric and narrative ones), who, while continuing his dialog with the tradition of research, suggests a new look at literary phenomena, using the paradigm of the apostolic (evangelical) kerygma. Such an approach to literature exhibits the human history and emphasizes the complex of existential experiences of the persons speaking (the lyrical subject, the narrator) or of the protagonists; at the same time it makes it possible to describe more fully the deep structure of the work. The scholar's concern is locating the phenomena of literature against the reality of the Word proclaimed by the Gospel. Marian Maciejewski's practice of research is presented here as a form of a certain testimony of his faithfulness to the Word.

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 1; 41-55
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 42.

Tytuł:

Homo inrogatus – Emil Korytko w świetle listów do rodziny
Homo inrogatus – Emil Korytko in the Light of His Letters to His Family

Autorzy:

Wiśniewska-Krupa, Joanna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1887304.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

Emil Korytko
romantyzm
korespondencja romantyczna
kultura słoweńska
zniewolenie
wygnanie
Romanticism
Romantic correspondence
Slovenian culture
enslavement
exile

Opis:

Emil Korytko w Polsce pozostaje postacią prawie nieznaną, chociaż Bożena Ostromęcka-Frączak starała się w latach osiemdziesiątych ubiegłego wieku przybliżyć rodakom jego dorobek etnograficzno-literacki. W niniejszym artykule autorka podejmuje próbę spojrzenia na korespondencję młodego człowieka jako na literackie świadectwo, dokumentujące losy jednego z polskich więźniów politycznych, żyjących w pierwszej połowie XIX stulecia. Listy te pokazują, iż wyrok władz, zmuszający skazańca do opuszczenia rodzinnej ziemi, staje się bezpośrednim powodem jego klęski: 1. pozostaje on na utrzymaniu rodziny, co komplikuje relacje na linii syn–rodzice; 2. Emil z trudem realizuje swe plany naukowo-literackie, pod koniec życia nie wie nawet, czy jego praca zostanie opublikowana; 3. nędzne warunki, w jakich żył Korytko, doprowadzają go do choroby, a potem śmierci. Ponadto w listach obecne są elementy świadomego stylizowania się Emila na kontynuatora szkoły Zoriana Dołęgi-Chodakowskiego oraz romantyka-byronistę, człowieka samotnego, wyobcowanego ze świata, w którym żyje. Mało znana badaczom literatury romantyczniej korespondencja Korytki pozwala lepiej zrozumieć tragizm ludzi, których życie w znacznej mierze naznaczone zostało przez historię ruchów narodowowyzwoleńczych.
Emil Korytko remains an unknown person in Poland, although in the 1980s Bożena Ostromęcka-Frączak tried to make Poles familiar with his ethnographic-literary work. The author makes an attempt to look at the young man’s correspondence as a literary testimony documenting the vicissitudes of one of Polish political prisoners living in the first half of the 19th century. Those letters show that the authorities’ verdict making the convict leave his homeland becomes the direct reason of his defeat: 1. He is still supported by his family, which makes the relations between the son and his parents more complicated; 2. Emil finds carrying out his scientific-literary plans hard, and at the end of his life he does not even know if his work will be published; 3. The deplorable conditions Korytko lived under make him fall ill, and ultimately die. Moreover, his letters show that he consciously posed as a continuator of Zorian Dołęga-Mostowicz’s school, and a Romantic – Byronist, a lonely man, alienated from the world he lives in. Korytko’s correspondence that is not very well known to those who study Romantic literature, allows a better understanding the tragic vicissitudes of people whose life was to alarge degree affected by history of national independence movements.

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2014, 62, 1; 11-21
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 43.

Tytuł:

„Listka jednego, ni ząbeczka w liściu”. Norwid – poza romantyzmem
“Neither a leafnor a single toothin it.” Norwid beyond romanticism

Autorzy:

Chlebowski, Piotr

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1799207.pdf

Data publikacji:

2021-07-01

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

romantyzm
Zofia Stefanowska
Zofia Trojanowiczowa
historiozofia
bohater liryczny
podmiot
bohater
ironia
czyn
Romanticism
historiosophy
lyrical subject
protagonist
irony
deed

Opis:

Artykuł stanowi polemikę z dotychczasowymi ustaleniami historycznoliterackimi, które sytuują dzieło Norwida w ramach nurtu romantycznego: zwłaszcza z koncepcjami Zofii Stefanowskiej, Zofii Trojanowiczowej czy Edwarda Kasperskiego, ale także z pomysłami ks. Antoniego Dunajskiego, wyprowadzającymi historiozoficzną refleksję poety z dialektycznej myśli Hegla (albo ogólnie: tzw. filozofii niemieckiej), przyprawionej chrześcijańską tradycją i lekturą Biblii. Artykuł zwracał uwagę na niektóre cechy i właściwości poetyki Norwida, jak: oryginalna koncepcja bohatera, personalistyczna koncepcja dziejów, ironia czy ukształtowanie podmiotu lirycznego oraz wirtualnego odbiorcy lirycznego, które w sposób zdecydowany zaświadczają o funkcjonowaniu poety poza wskazanym nurtem literackim oraz ideowym epoki. Zarazem tym ustaleniom przyświeca myśl, że twórca Vade-mecum poruszając się poza romantycznymi konwencjami niekoniecznie musiał wpisywać się w jakiś inny, już istniejący nurt (jak np. pozytywizm, parnasizm), czy też taki, który dopiero zaistnieje w przyszłości (np. modernizm): jego dzieło stanowiłoby wówczas zapowiedź owego nurtu (jako premodernista, jako prekursor współczesnej liryki, jako symbolista etc.). Autorowi artykułu przyświeca zatem refleksja o odrębności, fenomenie Norwida i jego oryginalnej spuścizny przynajmniej na tle literatury polskiej.
The article polemicizes with those findings in the history of literature that situate Norwid’s output within the Romantic movement, especially conclusions drawn by Zofia Stefanowska, Zofia Trojanowiczowaand Edward Kasperski, but also certain ideas developed by Rev. Antoni Dunajski, who argues that the poet’s historiosophic reflection is rooted in Hegelian dialectics (or German philosophy in general), seasoned with the Christian tradition and readings from the Bible. The authoremphasizes certain properties of Norwid’s poetics: an original concept of the protagonist, a personalist concept of history, irony, and the development of both the lyrical subject and the virtual lyrical audience, which all decidedly confirm that the poet functioned outside the said literary and ideological movement. These claims are also informed by the idea that even though Norwid operated beyond the Romantic convention, he would not embrace some other, existing trend (e.g. positivism or Parnassianism), or already represent one from the future (e.g. modernism). Instead, as a pre-modernist and precursor of contemporary lyricism, or a symbolist, he foreshadowed future literary movements. Accordingly, the article claims that Norwid’s work constitutes a separate and original phenomenon, at least in Polish literature.

Źródło:

Studia Norwidiana; 2021, 39 Specjalny; 127-168
0860-0562

Pojawia się w:

Studia Norwidiana

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 44.

Tytuł:

Historia Norwida – historia romantyków (wybrane zagadnienia)
History by Norwid – history by Romantics (selected issues)

Autorzy:

Kuczera-Chachulska, Bernadetta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/16729377.pdf

Data publikacji:

2020-05-05

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

historia
romantyzm
szczegół
Kleopatra i Cezar
obserwacja
realizm
sztuka
praca
sumienie
życie wewnętrzne
Romanticism
detail
observation
inner life
realism
art
work
conscience
history

Opis:

In Norwid's works continuation is seen of the Romantic predilection for details, for concrete facts, but the poet moves them from the space of the outer world to the dimension of man's inner reality. The first generation Romantics approach history, for example, through a detail of the landscape. For Norwid history is a context for revealing the inner man (Kleopatra i Cezar). It also happens that history, like in Promethidion, appears in its entanglement in relations with art, beauty and work. In such a configuration the key character of conscience is revealed as a category in a special way connected with the flow of time, with history.

Źródło:

Studia Norwidiana; 2011, 29; 21-32
0860-0562

Pojawia się w:

Studia Norwidiana

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 45.

Tytuł:

Norwid wśród symboli i alegorii. Refleksje wokół książki Symbol w dziele Norwida
Norwid amongst symbols and allegories. Reflections around the book Symbol w dziele Norwida (Symbols in Norwid’s Works)

Autorzy:

Junkiert, Maciej

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/16729465.pdf

Data publikacji:

2020-05-05

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

symbol
alegoria
parabola
romantyzm
modernizm
allegory
parable
Romanticism
modernism

Opis:

The article is concerned with a monograph that discusses the presence of symbols and allegories in Cyprian Norwid's works. It is an important work raising a theme that is fundamental for modern studies of the poet. The studies gathered in the volume try to answer the question if Norwid is more of a continuator of Romantic literature, or rather he predicts literary trends characteristic of the beginning of the 20th century.

Źródło:

Studia Norwidiana; 2012, 30; 276-287
0860-0562

Pojawia się w:

Studia Norwidiana

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 46.

Tytuł:

Vade-mecum w perspektywie czasu. Zarys problematyki
Vade-mecum in the perspective of time. Topic outline

Autorzy:

Fert, Józef Franciszek

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/17934521.pdf

Data publikacji:

2021-11-19

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

Cyprian Norwid
George W.F. Hegel
Fryderyk Nietzsche
czas
historia
dialektyka
romantyzm
Vade-mecum
G.W.F. Hegel
Friedrich Nietzsche
time
history
dialectics
Romanticism

Opis:

W artykule dotknięty został istotny kompleks ideowy i artystyczny całej twórczości autora Vade-mecum. To ujęcie czasu w relacji do ruchu, które zaprząta zresztą filozofów, poetów i uczonych od starożytności do dziś, przynosząc po drodze m.in. genialną koncepcję Alfreda Einsteina, dającą się zamknąć w eleganckiej kategorii czasoprzestrzeni, a równocześnie prowadząc dalej – do teorii strun, teorii wielowymiarowości czy wreszcie teorii nieprzemienności. Po stronie poezji mamy mit „wiecznego powrotu”, genialne tragedie starożytnych Greków, Szekspirowskie udramatyzowanie losów ludzkich poprzez bieg w czasie nieuchronnych następstw paktowania ze złem (jak w Makbecie), przejmującą reinterpretację Pasji Jezusa w Mickiewiczowskiej psychomachii, czyli Dziadów części trzeciej, apokaliptyczną wizyjność Krasińskiego Nie-Boskiej komedii i zanurzenie w problematyce (nierzadko alegoryzowanej) przełomu dziejów, jaką przynosi Norwidowski Quidam, dziejący się „pomiędzy świtem a nocy zniknięciem...”. Po stronie filozofii wspomnijmy Hegla, który „kazał logicznie” zamknąć się dziejom w jego genialnej myśli jako szczycie i finale procesów historycznych... Obrazy dziania się – ruchu w czasie – mają u Norwida zwykle dramatyczne zakotwiczenie w następstwie zdarzeń lub w konsekwencji wnioskowania z przywołanych przesłanek („ruch myśli”). Znamienne są tu perspektywy nie tyle bliżej nieokreślonej przemiany jako efektu anonimowego procesu, co raczej docieranie do jakichś konsekwencji „dziania się”, która w poetyckim ujęciu przybiera nierzadko kształt zaskakującej puenty będącej zarazem ukrytą lub jawna „nauka moralną”, niekiedy na skutek nadprzyrodzonej interwencji, jak w wierszu XIV. Litość, w którym ciąg pozornych czy konwencjonalnych znaków współczucia przerywa „grom z jasnego nieba”, zmuszając do autentycznej pomocy bliźniemu. Warto pamiętać, że Vade-mecum w znacznym stopniu, jeśli nie w istocie, to z jednej strony dzieło programowe, ale z drugiej – autentyczny wybór autorski z twórczości poetyckiej z lat 1848–1866, poddany określonej funkcji programowej, w której problem zobowiązań moralnych wysuwa się na plan pierwszy jako odpowiedź poetycka na istotne zapotrzebowanie chwili bieżącej jako czyn artystyczny mający służyć swoim czasom. Stąd tak ogromne poczucie niespełnienia, jakiego doświadczał Norwid jako „nadkompletowy aktor” w tym teatrze wieku, mówiąc słowami Zofii Stefanowskiej, „kupieckiego i przemysłowego”.
This article addresses a conceptual and artistic issue that is vital for Norwid’s entire work, namely the relationship between time and movement. This question has preoccupied philosophers and poets since antiquity, giving birth for example to the ingenious concept of time-space developed by Alfred Einstein, and leading further to string theory, multidimensional physics, or noncommutative geometry. In the field of poetry, this theme has been elaborated in the myth of “eternal recurrence,”brilliant ancient Greek tragedies, Shakespeare’s dramatization of human fate as the temporal course of the inevitable consequences of compacts with evil (as in Macbeth), the piercing reinterpretation of the Passion in Mickiewicz’s psychomachia (in the third part of Dziady [Forefathers’ Eve]), the apocalyptic visions in Krasiński’s Nie- Boska komedia [The Undivine Comedy], and explorations of the (often allegorized) question of historical turning points in Norwid’s Quidam, which is set “between dawn and the fading of the night…”Finally, in philosophy, Hegel postulated the logical conclusion of history in his profound theory about the culmination of historical processes. In Norwid’s poetry, images of movement in time are usually anchored in the sequence of events or in the consequences of concluding on the basis of articulated premises (as “movement of thought”). What is notable here is not the perspective of some indefinable transformation considered as the effect of anonymous processes, but rather the establishing of certain consequences of “unfolding,” which is often expressed in poetic terms as a surprising point that communicates an explicit or implicit “moral lesson,” sometimes as a result of supernatural intervention, as in the poem “XIV. Litość” [XIV. Mercy], where a sequence of ostensible or conventional signs of compassion are interrupted by a “bolt out of the blue,” demanding authentic help for our neighbour. It is worth remembering that Vade-mecum is, to a large extent (if not essentially), a programmatic work on the one hand, while on the other – an authentic selection of poems written in the years 1848-1866 subjected to a specific programmatic function that foregrounds moral obligations as a poetic response to the vital needs of the times – an artistic gesture meant to offer an answer to the problems of this period. Hence the immense sense of a lack of fulfilment experienced by Norwid as an “extra actor” in the theatre of an age that Zofia Stefanowska called “the age of trade and industry.”

Źródło:

Studia Norwidiana; 2021, 39; 31-55
0860-0562

Pojawia się w:

Studia Norwidiana

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 47.

Tytuł:

Spojrzeć w twarz Meduzie: Jerzy Grotowski wobec romantyzmu i mitu Fausta cz. 1. „Farsa-misterium”: Faust według J.W. Goethego, Teatr Polski, Poznań, 1960

Autorzy:

Kallaus, Agnieszka

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2029797.pdf

Data publikacji:

2021-12-14

Wydawca:

Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego

Tematy:

Jerzy Grotowski
Faust
Romanticism
farce-mystery
J.W. Goethe
myth
archetype
romantyzm
farsa-misterium
mit
archetyp

Opis:

Przedmiotem artykułu jest pierwsza z dwóch reinterpretacji mitu Fausta przez Jerzego Grotowskiego – inscenizacja Fausta według tekstu J.W. Goethego w Teatrze Polskim w Poznaniu w 1960, będąca próbą dialektycznej polemiki z romantyczną i metafizyczną wizją Goethego. Spektakl ukazuje wczesną estetykę reżysera, opisaną jako „farsa-misterium”, w której dominuje fascynacja rytuałem jako laicką formą doświadczenia religijnego. Mit Fausta jest w nim próbą konfrontacji reżysera z archetypem, którego celem jest uwolnienie energii duchowej widzów poza mitem i religią i odnowienie świadomości wspólnoty przez wzbudzenie grozy. Celem rozważań jest wykazanie, że historia Fausta ma dla Grotowskiego istotne znaczenie jako wcielenie mitu, poprzez które realizują się dążenia Grotowskiego do przełamania traumy śmierci i przekroczenia ograniczeń kondycji ludzkiej, typowe dla wrażliwości romantycznej.
The subject of this paper is the first of the two re-interpretations of the myth of Faust by Jerzy Grotowski –  the performance of Faust by J.W. Goethe in the Polish Theatre in Poznań (1960), in which Grotowski enters into polemics with Goethe’s romantic and metaphysical vision. The spectacle shows Grotowski’s early aesthetics called as “farce-mystery”, displaying his fascination with ritual as a performative secular alternative to religious experience. The myth of Faust shows his creative confrontation with the archetype, which aims to liberate the spiritual energy beyond religion and myth to renew the community’s sense of the sacred. The author sets out to prove that the story of Faust is of crucial significance to Grotowski as an incarnation of myth that helps him to cope with the trauma of death and go beyond the limits of human condition, which reveals his romantic sensibility.  

Źródło:

Tematy i Konteksty; 2021, 16, 11; 609-630
2299-8365

Pojawia się w:

Tematy i Konteksty

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 48.

Tytuł:

Rola zmysłów w opowiadaniu Edgara Allana Poego Serce – oskarżycielem
Role of senses in Edgar Allan Poe’s short story The Tell-Tale Heart

Autorzy:

Guner, Marta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/564313.pdf

Data publikacji:

2016-01-22

Wydawca:

Akademia Pomorska w Słupsku

Tematy:

romantyzm
zmysły
słuch
wzrok
gotycyzm
narracja pierwszoosobowa
Edgar Allan Poe
Romanticism
senses
hearing
eyesight
Gothic fiction
first-person narrative

Opis:

Summary The thesis analyses the role of senses in Edgar Allan Poe’s short story The Tell-Tale Heart. The narrator suffers from chronic squeamishness of senses – his most sensitive one is hearing. Thus, the text is full of descriptions of varied sounds. Sight is another important sense, which becomes protagonist’s main source of anxiety. An obsession about an old man’s eye leads him to commit a murder. The apprehension of the world by the protagonist is modeled by psyche of its character. As such, the analysis of his sensatory experiences has allowed to construct a picture of his internal life.

Źródło:

Świat Tekstów. Rocznik Słupski; 2015, 13; 55-70
2083-4721

Pojawia się w:

Świat Tekstów. Rocznik Słupski

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 49.

Tytuł:

Polskie reinterpretacje baśni Piotra Jerszowa. Analiza trzech adaptacji literackich
The Polish literary reinterpretations of Pyotr Yershov’s wonder tale. A comparative study

Autorzy:

Vandenborre, Katia

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/690229.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Łódzkie Towarzystwo Naukowe

Tematy:

wonder tale
Russian literature
Polish literature
comparative literature
Yershov
Romanticism
communism
baśń
literatura rosyjska
literatura polska
literatura porównawcza
Jerszow
romantyzm
komunizm

Opis:

The present article is based on three literary rewritings of The Little Humpbacked Horse (Конёк-Горбунок, 1834): 1) The Tale of Knight Niezginek, the Self-cutting Sword and the Self-playing Gusli (Baśń o rycerzu Niezginku, mieczu samosieczu, i o gęślach samograjach) by Antoni Józef Gliński, 2) The Little Humpbacked Horse (Konik Garbusek) by Jan Brzechwa and 3) The Little Fatty Horse (O koniku Grubasku) by Jerzy Niemczuk. Gliński’s wonder tale appeared in 1853 in the second volume of The Polish Tale Teller, Brzechwa’s poem was presented in 1949 as a summary of Ivan Ivanov-Vano’s film and Niemczuk’s story was part of Mr. Mess’s Ring (Pierścień pana Bałagana) that came out in 1993. These works were therefore published in very different periods and literary contexts that had inevitable influence on writers’ approach to the Russian original.

Źródło:

Prace Polonistyczne; 2016, LXXI; 257-272
0079-4791

Pojawia się w:

Prace Polonistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 50.

Tytuł:

„Ten sam jest Bóg”. Norwid – Abd el-Kader - Ibn ‘Arabi
[God is the same]. Norwid – Abd el-Kader - Ibn ‘Arabi

Autorzy:

Gadamska-Serafin, Renata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2117224.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

Norwid
Abd el-Kader
Ibn ‘Arabi
orientalizm XIX-wieczny
Orient
romantyzm
islam
muzułmanie
19th-century orientalism
the Orient
Romanticism
Islam
Muslims

Opis:

Przesłanie Norwidowskiego wiersza Do Emira Abd el Kadera w Damaszku z roku 1860 wykazuje niezwykłą zbieżność z myślami wyrażonymi przez Abd el-Kadera w jego wydanym po francusku dziele Rappel à l’intelligent, avis à l’indifferent. Cinsiderations philosophiques, réligieuses, historiques etc. (Paris 1858). Jest wielce prawdopodobne, że Norwid znał wskazaną publikację algierskiego bohatera narodowego, mistyka i świętego islamu. Duchowa i intelektualna bliskość tych dwóch wybitnych myślicieli XIX stulecia jest uderzająca. Źródłem uniwersalizmu religijnego Abd el-Kadera była nauka jego duchowego mistrza, twórcy muzułmańskiego mistycyzmu i najwybitniejszego teologa sufickiego późnego islamu – Ibn ‘Arabiego. W poezji Norwida zainicjowany został w literaturze polskiej – osadzony na solidnym fundamencie metafizycznym i na uniwersalistycznych przesłankach wyłonionych z obu tradycji – okcydentalnej i orientalnej, prawdziwy dialog świata zachodniego z arabskim Wschodem, niepomiernie przekraczający swą głębią i merytorycznością wszelkie powierzchowne mody i orientalne stylizacje tamtej epoki. Norwid i arabski Emir z Damaszku nie tylko jednogłośnie wskazywali te same zagrożenia wynikające z błędnych założeń kulturowo-cywilizacyjnych europejskiej nowożytności oraz pragnęli przemodelować ją według wzorca doskonalszego, ale także wspólnie proponowali w swych pismach, by zamknąć (wpierw mentalnie, następnie na planie dziejów) starą epokę europocentryzmu i religijnego ekskluzywizmu, a otworzyć erę nową – humanizmu światowego
The main message of Norwid’s poem Do Emira Abd el Kadera w Damaszku [To Emir Abd el Kader in Damascus] of 1860 reveals his remarkable affinity for the ideas expressed by Abd el-Kader in his French work Rappel à l’intelligent, avis à l’indifferent. Considerations philosophiques, réligieuses, historiques etc. [Call to the intelligent, warning to the indifferent. Philosophical, religious, historical and related considerations] (Paris 1858). It is highly probable that Norwid was familiar with the text by the Algerian national hero, a mystic and an Islamic saint. The spiritual and intellectual closeness of these two remarkable thinkers of the 19th century is striking. The source of the religious universalism in Abd el-Kader’s thought is the legacy of his own spiritual master – the founding father of Muslim mysticism and the most famous Sufi theologian of late Islam – Ibn ‘Arabi. Norwid’s poetry introduced an idea of authentic dialogue of the West with the Arabic East to Polish literature. This dialogue rested on sound metaphysical foundations and on the universalist premises emerging from both traditions – occidental and oriental. In its weight and depth, this dialogue surpassed all the superficial fads and oriental stylisations typical of the epoch. Norwid and the Arab Emir of Damascus expressed unanimously their anxiety about the dangers that the European contemporaneity faced as a result of the false cultural and civilizational assumptions it decided to rest on. They both strove to reconstruct it in accord with a more promising model. They both believed as well that the reconstruction must begin with closing down (first mentally, then historically) the old time of Eurocentrism and religious exclusivism, to open a new era of global humanism.

Źródło:

Studia Norwidiana; 2016, 34; 21-59
0860-0562

Pojawia się w:

Studia Norwidiana

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce