Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "metropolitan area," wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-9 z 9
    Tytuł:
    Soft planning for soft spaces. Concept of Poznań metropolitan area development - a case study
    Autorzy:
    Kaczmarek, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2138673.pdf
    Data publikacji:
    2018-09-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Geografii i Studiów Regionalnych
    Tematy:
    Spatial planning
    soft spaces
    metropolitan area
    governance
    territorial contract
    Poznań Metropolitan Area
    Opis:
    The article presents the essence, goals and instruments of soft (informal, non-statutory) spatial planning, developed in the countries of Western Europe and relatively new in Poland. It targets areas with fuzzy borders (soft spaces) and areas between administration tiers. The article presents conceptual issues and non-formal planning tools used in Western Europe. The planning approaches which are generally described as “soft” are characterised by non-formalised and non-binding procedures, and by their focus on achieving a consensus. In the first part of the article presents the conceptual issues and further informal planning instruments used in Western European countries at diferent spatial scales The following section presents deficits of spatial planning of metropolitan areas and against this background - the legitimacy of creating informal plans in Poland, using Metropolia Poznań as an example
    Źródło:
    Miscellanea Geographica. Regional Studies on Development; 2018, 22, 4; 181-186
    0867-6046
    2084-6118
    Pojawia się w:
    Miscellanea Geographica. Regional Studies on Development
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Issues of Catchment Boundaries Delimitation in a Suburban Area – the Case Study of Poznań Metropolitan Area, Poland
    Autorzy:
    Mrozik, Karol
    Napierała, Michał
    Adamska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/123525.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
    Tematy:
    suburban area
    suburbanisation
    catchment
    Poznań Metropolitan Area
    Opis:
    The urbanisation and suburbanisation processes are considered to have a detrimental impact on the environment. Increasing the share of the impervious surfaces is one of their main negative effects, particularly in and near the cities, affecting the water relations of basins. It also results in new catchment boundaries formation and, in many cases, changes in the physiographic parameters affecting the accuracy of hydrological and hydraulic calculations of small suburban catchments. This study is an attempt to delimit the catchment boundaries located in the suburban area of Poznań city, Poland, in three variants: according to the Raster Hydrographical Map of Poland and Raster Topographical Map of Poland, digital elevation model, and rainwater sewage system. The analyses were conducted with ArcGIS software, and the results were additionally verified with geodesic measurements on site. This work focuses mainly on the impact of anthropogenic pressure on the catchment shape and the course of its boundaries. The analyses were conducted on the Rów WB stream catchment located in the Skórzewo village, Dopiewo municipality, which stands out within the Poznań Metropolitan Area as the area where the suburbanisation process is the most intensified. This study proved that the agrotechnical and drainage works performed in undeveloped, agricultural areas affected catchment shape and size as much as suburbanisation itself. According to the authors, the suburban catchment boundaries should be regularly updated due to the intensity of the new investments development and additionally verified on site.
    Źródło:
    Journal of Ecological Engineering; 2020, 21, 3; 202-208
    2299-8993
    Pojawia się w:
    Journal of Ecological Engineering
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Warunki rozwoju poznańskiego obszaru metropolitalnego
    Conditions of Development of the Poznań Metropolitan Area
    Autorzy:
    Gaczek, W. M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2031570.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    path of development
    Poznań agglomeration
    Poznań Metropolitan Area
    Opis:
    The aim of the article is to characterize activities undertaken in order to ensure the position of Poznań among European metropolises and to work out the principles of spatial development of the Poznań Metropolitan Area. The primary aim is to explain whether the authorities of the voivodeship and the city itself fulfilled the conditions necessary to strengthen the development of this area. We assume that the development of the Poznań Metropolitan Area is determined above all by the features of this territory – the existing path of growth of its metropolis, suggested solutions concerning internal organization, ability to create strategic goals and cooperation between territorial units within the area as well as co-operation with the region’s authorities.The Poznań Metropolitan Area has been developing for more than a decade. This area is characterized by intensive daily flows of people, commodities and information. Moreover, cooperation links are gradually formed in the economy, more intensive in the central zone. This area is the location of activities which supplement the metropolitan functions of Poznań as well as potential investments. Unfortunately, functional integration within the metropolitan area is insufficient and re-urbanization has not brought any spectacular effects so far.Activities of the authorities of Wielkopolskie Voivodeship and of the city of Poznań foster the development of the Poznań Metropolitan Area. All the strategies of regional development formulated so far have underlined the significance of the Poznań metropolis for the maintenance of the level of its competitiveness. Strategic aims of the development of the voivodeship, the Poznań Agglomeration and the city of Poznań are not contradictory. They take into account the importance of the development of the Poznań Metropolis in the plan of spatial development of the e. The plan of spatial development of the Poznań Metropolitan Area has already been prepared The main threat to the metropolitan path of development of Poznań and sustainable growth of the Poznań Metropolitan Area, including its central zone in the form of the Poznań Agglomeration, may be difficulties in a sufficiently fast implementation of the formulated strategic goals. Organizational and financial difficulties in implementation of successive projects may be responsible for the fact that the proposed visions of development of the Poznań Metropolis will remain impossible to attain.
    Źródło:
    Biuletyn Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN; 2015, 259; 30-56
    0079-3493
    Pojawia się w:
    Biuletyn Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rozwój gmin obszaru metropolitalnego a depopulacja miasta centralnego
    Autorzy:
    Borucińska-Bieńkowska, H.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/160990.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Polski Związek Inżynierów i Techników Budownictwa
    Tematy:
    Polska
    transformacja społeczno-ekonomiczna
    obszar metropolitalny
    proces społeczno-demograficzny
    poznański obszar metropolitalny
    zmiany społeczno-demograficzne
    Polska
    socio-economic transformation
    metropolitan area
    socio-demographic process
    Poznań Metropolitan Area
    socio-demographic changes
    Źródło:
    Przegląd Budowlany; 2012, R. 83, nr 12, 12; 28-32
    0033-2038
    Pojawia się w:
    Przegląd Budowlany
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Krajobraz w poznańskim obszarze metropolitalnym – delimitacja, typologia i zasady ochrony.
    Landscape protection in the Poznań Metropolitan Area – method of delimition and a typological division of the landscape.
    Autorzy:
    Kamiński, Jarosław
    Podgórska, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/973573.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Instytut Metropolitalny
    Tematy:
    krajobraz,
    ochrona krajobrazu,
    delimitacja,
    Poznański Obszar Metropolitalny
    landscape,
    landscape protection,
    delimitation,
    Poznań Metropolitan Area
    Opis:
    Rzeczywistość przestrzenna, w której obecnie żyjemy jest zdominowana przez intensywne procesy inwestycyjne. Presji podlegają w szczególności tereny otaczające miasta oraz tereny atrakcyjne przyrodniczo. Przyczynia się to często do degradacji jakości krajobrazu. Dochodzi do bezpowrotnej utraty charakterystycznych cech stanowiących o odrębności (tożsamości) danego miejsca. Ochrona i kształtowanie krajobrazu powinna być zatem jednym z priorytetowych zagadnień w procesie planowania i zarządzania przestrzenią. Niniejszy artykuł koncentruje się na analizie krajobrazu w ujęciu regionalnym i wykorzystuje informacje zawarte w Studium ochrony i kształtowania krajobrazu w Poznańskim Obszarze Metropolitalnym, opracowane w Wielkopolskim Biurze Planowania Przestrzennego w Poznaniu.
    In the space reality as we know it today, intense investment processes prevail. This pressure, exerted specifically on the areas surrounding cities and attractive natural areas, poses a considerable threat which often results in degradation of the quality of the landscape. The characteristic features contributing to a venue’s distinctiveness (identity) are irrevocably lost. Landscape protection and landscaping should therefore be among the priorities of the process of spatial planning and space management. This article focuses on the regional aspect of a landscape analysis; it draws on information included in the Study of landscape protection in the Poznań Metropolitan Area as developed by the Wielkopolska Spatial Planning Office in Poznań. In this article we present a method of delimiting landscape units and a typological division of the landscape.
    Źródło:
    Metropolitan. Przegląd Naukowy; 2016, 2(6)
    2353-7558
    Pojawia się w:
    Metropolitan. Przegląd Naukowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Planning documents as an element of modernizing the urban structure of the Poznań metropolitan area
    Dokumenty planistyczne jako element modernizacji struktury urbanistycznej poznańskiego obszaru metropolitalnego
    Autorzy:
    Bonenberg, W.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/396228.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
    Tematy:
    Poznań Metropolitan Area
    modernization of urban structures
    planning documents
    poznański obszar metropolitalny
    modernizacja struktur urbanistycznych
    dokumenty planistyczne
    Opis:
    The article presents a report on studies concerning the role of planning documents in the modernization process of the Poznań metropolitan area (PMA). Over the last 25 years, dynamic social, economic and spatial changes have taken place in this area, which is becoming an increasingly integrated place combining living, work and leisure for a million residents. Emerging challenges regarding the functional, spatial and infrastructural modernization of the PMA call for new planning methods. In this respect, the existing planning documents and methods by which they are prepared are not able to keep up with the ongoing changes and constitute an obstacle in the modernization of the metropolitan area. The purpose of the article is to identify the risks posed by the discrepancies of existing planning records. Recommendations aimed at adapting the planning documents to the challenges of modernizing the PMA have also been presented.
    W artykule przedstawiono sprawozdanie z badań dotyczących roli dokumentów planistycznych w procesie modernizacji poznańskiego obszaru metropolitalnego (POM). W ostatnich 25 latach nastąpiły dynamiczne zmiany społeczne, gospodarcze i przestrzenne na tym obszarze, który stanowi coraz bardziej zintegrowane miejsce wspólnego zamieszkania, pracy i rekreacji dla miliona mieszkańców. Rodzące się wyzwania dotyczące modernizacji funkcjonalnej, przestrzennej i infrastrukturalnej POM wymagają nowych metod planistycznych. W tym zakresie istniejące dokumenty planistyczne oraz metody ich sporządzania, nie nadążają za postępującymi zmianami i stanowią przeszkodę w modernizacji obszaru metropolitalnego. Celem referatu jest identyfikacja zagrożeń wynikających z niespójności istniejących zapisów planistycznych. Przedstawiono również rekomendacje mające służyć dostosowaniu dokumentów planistycznych do wyzwań modernizacyjnych POM.
    Źródło:
    Civil and Environmental Engineering Reports; 2015, 17; 25-32
    2080-5187
    2450-8594
    Pojawia się w:
    Civil and Environmental Engineering Reports
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Integracja podsystemów transportowych w węzłach przesiadkowych komunikacji publicznej Poznania w oparciu o kolejowe dworce miejskie
    Integration of transport subsystems in transfer nodes of public transport in Poznań based on city railway stations
    Autorzy:
    Wachowiak, W.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2032288.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    transport zrównoważony
    multimodalność
    poznański obszar metropolitalny
    Poznańska Kolej Metropolitalna
    system transportowy
    węzeł przesiadkowy
    sustainable transport
    multimodality
    Poznań Metropolitan Area
    Poznań Metropolitan Railway
    transport system
    transfer node
    Opis:
    Poznań jako jedna z najsilniejszych jednostek miejskich w kraju ma znaczną strefę oddziaływania (obszar funkcjonalny). Naturalną konsekwencją takiego modelu rozwoju są poważne problemy komunikacyjne spowodowane dynamicznym rozwojem strefy podmiejskiej. Za ich rozwiązanie przyjmuje się oparcie układu komunikacji publicznej na węźle kolejowym i stworzenie na jego podstawie Poznańskiej Kolei Metropolitalnej. Jednak dla sprawnego funkcjonowania takiego systemu zachodzi potrzeba integracji z innymi systemami transportowymi za sprawą węzłów przesiadkowych. Celem artykułu jest ukazanie potencjału na stworzenie policentrycznego systemu multimodalnych węzłów przesiadkowych, opartych na istniejących kolejowych dworcach miejskich (dworcach dzielnicowych). W badaniach skupiono się na perspektywie pasażera, a główną metodę badawczą stanowi wywiad pogłębiony. Pozwoliło to uzyskać opinię oraz zidentyfikować potrzeby pasażerów korzystających z badanych obiektów. W trakcie badań skoncentrowano się także na analizie zachowań komunikacyjnych pasażerów oraz analizie sposobu funkcjonowania samych dworców miejskich. Dodatkowo pozyskano informację o przybliżonym celu podróży pasażerów, co pozwoliło wyznaczyć hipotetyczne zasięgi oddziaływania poszczególnych dworców miejskich. Wyniki badań pozwoliły na opracowanie szeregu rekomendacji mających na celu optymalizację funkcjonowania wybranych kolejowych dworców miejskich zarówno w aspekcie technicznym, jak i organizacyjno-zarządczym. Mogą one stanowić podstawę do opracowania koncepcji zrównoważonego transportu publicznego o zasięgu metropolitalnym.
    Poznań, being one of the strongest urban centers in the country, has a significant zone of impact (functional area). A natural consequence of this development model are significant communication issues caused by dynamic development of the suburban area. The solution of those issues is assumed to be basing the public communication system on a railway junction and, on its basis, creating the Poznań Metropolitan Railway. However, to ensure efficient functioning of such a system the need arises to integrate it with other systems of transport using transfer nodes. The aim of this article is to illustrate the potential of creating a polycentric system of multi-modal transfer nodes, based on existing city railway stations (district stations). The study focuses on the perspective of the passenger and the primary research method is the in-depth interview. This enabled to learn the opinion and identify the needs of passengers who use the facilities which are the subject of this study. The study also concentrated on analyzing thee communication behaviors of passengers and analyzing thee functioning of city stations themselves. Additionally, information was also acquired regarding the approximate destination of the passengers’ travel, which further allowed to specify the hypothetical impact range of individual city stations. Results of the study allowed to develop a range of recommendations intended to optimize the functioning of selected city railway stations, from a technical, as well as organization and management perspective. They have the potential to become a basis for developing a concept of sustainable public transport with a metropolitan reach.
    Źródło:
    Biuletyn Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN; 2018, 270; 82-106
    0079-3493
    Pojawia się w:
    Biuletyn Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Problems of the Integrated Urban Water Management. The Case of the Poznań Metropolitan Area (Poland)
    Problemy zintegrowanego zarządzania zasobami wodnymi na terenach zurbanizowanych na przykładzie Poznańskiego Obszaru Metropolitalnego
    Autorzy:
    Mrozik, K.
    Przybyła, C.
    Pyszny, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1818138.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    zintegrowane zarządzanie zasobami wodnymi na terenach zurbanizowanych
    Poznański Obszar Metropolitalny
    planowanie w gospodarowaniu wodami
    planowanie przestrzenne
    Integrated Urban Water Management (IUWM)
    Poznań Metropolitan Area
    planning in water resources management
    spatial planning
    Opis:
    Zintegrowane zarządzanie zasobami wodnymi na terenach zurbanizowanych (ang. IUWM – Integrated Urban Water Management) jest częścią europejskiej polityki wodnej opierającej się na zasadach zintegrowanego zarządzania zasobami wodnymi (ang. IWRM – Integrated Water Resources Management), która zakłada m. in., że zlewnia hydrograficzna stanowi podstawowy obszar wszelkich działań planistycznych i decyzyjnych. Z kolei system planowania przestrzennego w Europie opiera się na granicach administracyjnych, co utrudnia holistyczne podejście do zarządzania zasobami wodnymi w granicach zlewni. Zatem w celu realizacji IUWM niezbędna jest dobra wola polityczna, właściwe zarządzanie i spójna polityka wodna. Niniejsza praca koncentruje się na problemach zarządzania zasobami wodnymi w Poznańskim Obszarze Metropolitalnym (POM), a jej głównym celem jest analiza dokumentów planistycznych i strategicznych pod kątem ich podejścia do problemów IUWM oraz wskazanie potencjalnych rozwiązań. Według delimitacji zaproponowanej przez Wielkopolskie Biuro Planowania Przestrzennego POM obejmuje 45 gmin wraz z Poznaniem. W jego skład wchodzi 15 miast powiatowych i 15 pozostałych miast. Powierzchnia POM stanowi ok. 21% powierzchni województwa wielkopolskiego. Szczegółowe analizy dotyczyły zlewni Skórzynki zlokalizowanej na terenie miasta Poznania oraz gmin wiejskich Tarnowo Podgórne i Dopiewo. Zlewnia Skórzynki zajmuje 21% powierzchni swojego recypienta – Potoku Junikowskiego. Potok Junikowski został określony jako silnie zmieniona część wód i jest zagrożony nieosiągnięciem celów środowiskowych. Ze względu na silne zmiany morfologiczne przewiduje się dla niego derogacje czasowe z powodubraku możliwości technicznych oraz dysproporcjonalne koszty związane z renaturyzacją cieku (obszar silnie zurbanizowany). W pracy wykorzystano dokumenty z trzech poziomów planowania (lokalnego, regionalnego i krajowego), koncentrując się przede wszystkim na miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, które są aktami prawa miejscowego i decydują o przeznaczeniu i sposobie zagospodarowania przestrzeni. W pracy przeanalizowano łącznie 38 obowiązujących planów miejscowych uchwalonych w latach 1995–2012 o łącznej powierzchni 165 ha. W planach dominowało przeznaczenie na budownictwo mieszkaniowe. Często jednak dopuszczano jednocześnie jako funkcję uzupełniającą nieuciążliwe usługi. Tylko 40% z analizowanych planów uwzględniało wskaźnik powierzchni i biologicznie czynnej. Wykonane analizy potwierdzają, że dokumenty planistyczne i strategiczne na poziomie krajowym uwzględniają zasady IWRM, pomimo braku jednoznacznej definicji tej polityki. Problemy mogą się jednak pojawić na etapie implementacji. Jednym z nich jest brak ustawy metropolitalnej, która mogłaby złagodzić konflikty pomiędzy gminami w strefie suburbanizacji a rdzeniem ośrodka metropolitalnego – głównym ośrodkiem miejskim.
    Źródło:
    Rocznik Ochrona Środowiska; 2015, Tom 17, cz. 1; 230-245
    1506-218X
    Pojawia się w:
    Rocznik Ochrona Środowiska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Assessment of Retention Potential Changes as an Element of Suburbanization Monitoring on Example of an Ungauged Catchment in Poznań Metropolitan Area (Poland)
    Ocena zmina potencjału retencyjnego jako element monitoringu suburbanizacji na przykładzie niekontrolowanej zlewni w Poznański Obszarze Metropolitalnym (Polska)
    Autorzy:
    Mrozik, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1817958.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    retention potential
    Poznań Metropolitan Area
    suburbanization monitoring
    SCS-CN method
    ungauged catchment
    planning in water resources management
    potencjał retencyjny
    Poznański Obszar Metropolitalny
    monitoring suburbanizacji
    metoda SCS-CN
    zlewnia niekontrolowana
    monitoring
    planowanie w gospodarowaniu wodami
    Opis:
    The development of the cities results in significant changes in land use and functional connections between urban and rural areas. The changing relations between the use of urban and rural areas lead to changes in the quality of the inhabitants’ lives, of the environment and ecosystem services, including water resources. Those changes are the most visible in peri-urban areas. Different scenarios of the development of urbanized areas in Europe based on the IPCC assumptions indicate their further expansion at 0,4-0,7% per year which is over 10 times higher score than any other land use. This means that the intensity of this process will be particularly visible in peri-urban areas, including considerable areas of Poland. The observed intensive transformations of arable lands into built-up and urbanized areas make one think about the influence of suburbanization on water management, especially in the context of extreme phenomena, out of which the most afflictive over the two last decades were floods in 1997, 2011 and 2010. Monitoring the process of suburbanization gains importance in the context of its influence on water management in the river catchment which, according to the IWRM principle, a basic planning unit are in water management planning. The objective of this paper was evaluation of the possibility of using the SCS-CN method as an element of monitoring process of suburbanization through sizing the changes in the in water retention potential of ungauged catchments on peri-urban areas of metropolitan areas. Detailed analyses were carried out based on the Skorzynka river catchment located within the rural communes of Dopiewo, Tarnowo Podgórne and the city of Poznań which are the nucleus of Poznan Metropolitan Area (PMA) (currently defined as the voivodeship urban functional area of Poznań). Altogether, according to the delimitation proposed by the regional planning office Wielkopolskie Biuro Planowania Przestrzennego (WBPP), PMA comprises 45 communes together with Poznań (including 10 cities – centres of district and 15 other small cities). To the assessment of potential water retention and effective precipitation the SCS-CN method was used. The changes in land use were estimated on the basis of a topographic map from 1998 at a 1:10 000 scale and the Urban Atlas based on satellite photographs from SPOT 5 satellite on the ground resolution of 2.5 m from 2007. Data on soil were obtained from soil and agricultural maps at a 1:25 000 scale performed by Institute of Soil Science and Plant Cultivation (IUNG) in Puławy. All analyses were performed using ArcGIS 10.0 software by ESRI. The information about precipitation based on the data from the climatic station of Poznań Ławica Thanks to using the SCS-CN method a 20% decrease of potential water retention (99 to 80mm) in the 11-years period for Skórzynka catchment in average antecedent moisture conditions (AMC II) has been demonstrated. Also, a 17% increase of effective precipitation (35 to 41 mm) calculated for extreme rainfall event observed on 17/08/2010 was shown. The conducted analyses allow to conclude that the SCS-CN method is a useful and desirable tool used to monitor the process of suburbanization in ungauged catchments located within metropolitan areas in order to assess the changes of potential water retention. The obtained data may be a decision criterion for local authorities in the proper creation of spatial policy, especially in the sphere of water resources management and preventing local floods and droughts.
    Rozwój miast skutkuje znacznymi zmianami użytkowania terenu i powiązań funkcjonalnych pomiędzy obszarami miejskimi i wiejskimi. Zmieniające się relacje pomiędzy użytkowaniem obszarów miejskich i wiejskich prowadzą do zmian jakości życia mieszkańców, środowiska i świadczeń ekosystemów, w tym zasobów wodnych. Zmiany te są najbardziej widoczne na obszarach podmiejskich. Różne scenariusze rozwoju obszarów zurbanizowanych w Europie oparte na założeniach IPCC wskazują niezależnie na ich dalszą ekspansję w granicach 0,4-0,7% rocznie, co jest wynikiem ponad dziesięciokrotnie wyższym niż rozwój jakichkolwiek innych typów użytkowania. Oznacza to, że nasilenie tego procesu będzie szczególnie widoczne na obszarach podmiejskich, w tym na znacznych obszarach Polski. Obserwowane intensywne przekształcania terenów użytkowanych rolniczo na tereny zabudowane i zurbanizowane zmuszają do zastanowienia się nad wpływem suburbanizacji na gospodarowanie wodami zwłaszcza w kontekście zjawisk ekstremalnych, z których w Polsce w ostatnich dwóch dekadach szczególnie dotkliwe okazały się powodzie w 1997, 2001 i 2010 r. Szczególnego znaczenia nabiera potrzeba monitoringu zjawiska suburbanizacji w kontekście jej wpływu na gospodarowanie wodą w zlewni rzecznej będącej zgodnie z zasadą IWRM podstawową jednostką planistyczną w planowaniu w gospodarowaniu wodami. Celem pracy była ocena możliwości zastosowania metody SCS-CN jako elementu monitoringu procesu suburbanizacji poprzez zwymiarowanie zmian w potencjalne retencyjnym niekontrolowanych zlewni rzecznych na terenach podmiejskich w miejskich obszarach funkcjonalnych (metropolitalnych). Szczegółowe analizy w pracy wykonano na przykładzie zlewni Skórzynki położonej w granicach gmin wiejskich Dopiewo i Tarnowo Podgórne i miasta Poznań stanowiących rdzeń Poznańskiego Obszaru Metropolitanego (POM) (określanego obecnie jako Miejski Obszar Funkcjonalny Ośrodka Wojewódzkiego) Ogółem według delimitacji zaproponowanej przez Wielkopolskie Biuro Planowania Przestrzennego POM obejmuje 45 gmin wraz z Poznaniem (w tym 15 miast powiatowych i 15 pozostałych miast). Do oceny zmian potencjału retencyjnego i opadu efektywnego wykorzystano metodę SCS-CN. Zmiany zagospodarowania terenu oceniono na podstawie mapy topograficznej z 1998 r. w skali 1: 10 000 oraz urban atlasu bazującego na zdjęciach satelitarnych SPOT5 o rozdzielczości terenowej 2,5m z roku 2007. Dane dotyczące gleb pochodziły z mapy glebowo-rolniczej w skali 1: 25 000 wykonanej przez IUNG w Puławach. Wszystkie analizy wykonano przy użyciu oprogramowania ArcGIS 10.0 firmy ESRI. Dane opadowe pochodziły ze stacji Poznań-Ławica. Dzięki metodzie SCS-CN wykazano dla zlewni Skórzynki w okresie 11 lat dla przeciętnych początkowych warunków wilgotnościowych spadek potencjalnej retencji (o 20%, tj. z 99 na 80mm) oraz wzrost opadu efektywnego (o 17%, tj. z 35 na 41mm) wyliczonego dla ekstremalnego zdarzenia opadowego odnotowanego 17.08.2010 r. Wykonane analizy pozwalają stwierdzić, że metoda SCS-CN jest użytecznym i pożądanym narzędziem monitoringu procesu suburbanizacji w niekontrolowanych zlewniach położonych w obrębie obszarów metropolitalnych w celu oceny zmian potencjału retencyjnego zlewni. Uzyskane wyniki mogą stanowić kryterium decyzyjne dla lokalnych władz we właściwym kreowaniu polityki przestrzennej, zwłaszcza w zakresie kształtowania zasobów wodnych oraz przeciwdziałania lokalnym powodziom i suszom.
    Źródło:
    Rocznik Ochrona Środowiska; 2016, Tom 18, cz. 1; 188-200
    1506-218X
    Pojawia się w:
    Rocznik Ochrona Środowiska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-9 z 9

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies