Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "międzywojenna polska" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Filmowe impresje Andrzeja Własta
Andrzej Włast’s Film Impressions
Autorzy:
Radkiewicz, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31340644.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Andrzej Włast
krytyka filmowa
Polska międzywojenna
film criticism
interwar Poland
Opis:
Felietony filmowe Andrzeja Własta ukazywały się w latach 1923-1924 na łamach czasopisma „Ekran i Scena”, skąd zaczerpnął je do przygotowanego przez siebie zbioru Wojciech Świdziński. W edycji Biblioteki Kwartalnika Filmowego teksty Własta zebrane w omawianym tomie Dziesiąta Muza (impresje). Felietony filmowe z lat 1923-1924 (2017) zyskały staranne opracowanie naukowe i graficzne (fotografie, reklamy), osadzające je w kontekście polskiego życia literackiego i kabaretowego oraz rodzimej krytyki filmowej. Lektura impresji Własta dostarcza materiałów na temat warszawskiego życia filmowego, kinoteatrów jako instytucji, ich publiczności oraz repertuaru. Jest ponadto sposobem na odtworzenie doświadczeń filmowych – tych subiektywnych samego autora, i tych wpisanych w epokę oraz rozwój Dziesiątej Muzy. Włast pisał swoje felietony w błyskotliwy i dowcipny sposób, starając się przy tym uchwycić najważniejsze aspekty kina jako sztuki. Dlatego czytając jego teksty warto potraktować je jako zapis refleksji o charakterze teoretycznym, łączącej krytykę z rozważaniami nad istotą filmowej kreacji, której przykłady odnajdywał w kinie amerykańskim i europejskiej awangardzie.
Andrzej Włast’s column appeared in the years 1923-1924 in the magazine “Ekran i Scena” [“Screen and Stage”], from where Wojciech Świdziński collected them for the volume he edited. In the Library of Kwartalnik Filmowy Book Series, Włast’s texts are included in the discussed volume Dziesiąta Muza (impresje). Felietony filmowe z lat 1923-1924 [The Tenth Muse (Impressions). Essays on Film 1923-1924] (2017) where they gained careful scientific and graphic elaboration (photographs, commercials), embedding them in the context of Polish literary and cabaret life as well as Polish film criticism. The reading of Włast’s impressions provides materials on the subject of Warsaw film culture, cinema theatres as institutions, their audience and repertoire. It is also a way to recreate film experiences – the subjective ones of the author himself, and those inscribed in the era, and the development of the Tenth Muse. Włast wrote his columns in a brilliant and witty way, trying to capture the most important aspects of cinema as an art. When reading his texts, it is worth treating them as a record of a theoretical reflection, combining criticism with reflection on the essence of film creation, examples of which he found in American cinema and European avant-garde.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2019, 107; 258-262
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dziedzictwo oraz bilans praktyki i myśli pedagogicznej w Drugiej Rzeczypospolitej
Heritage and Balance of Pedagogical eory and Practice in the Second Polish Republic
Autorzy:
Jakubiak, Krzysztof
Jamrożek, Wiesław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/549689.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
Druga Rzeczypospolita
Polska międzywojenna
praktyka pedagogiczna
myśl pedagogiczna
dziedzictwo pedagogiczne
bilans edukacyjny
Opis:
Artykuł stanowi próbę oceny i prezentacji – w formie syntetycznej – osiągnięć i dokonań praktyki i myśli (teorii) pedagogicznej Polski międzywojennej. Przedstawione są w nim określone działania i fakty związane z budową podstaw systemu edukacji narodowej w odrodzonej Polsce – po 1918 roku i kształtowaniem się w niej pedagogiki jako dyscypliny o statusie naukowym (teoretycznym) i autonomicznym.
Źródło:
Forum Pedagogiczne; 2019, 9, 1; 17-31
2083-6325
Pojawia się w:
Forum Pedagogiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Masoneria jako „Antykościół” w publicystyce katolickiej Drugiej Rzeczypospolitej
Freemasonry as “Anti-Church” in the Catholic Journalism of the Second Polish Republic
Autorzy:
Sołga, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20433638.pdf
Data publikacji:
2023-09-30
Wydawca:
Wydawnictwo Diecezjalne Adalbertinum
Tematy:
freemasonry
journalism
Catholic Church
anti-clericalism
interwar Poland
masoneria
publicystyka
Kościół katolicki
antyklerykalizm
Polska międzywojenna
Opis:
In the Catholic journalism of the Second Republic, Freemasonry was often accused of seeking to destroy the Church and eradicate religious life from society. It was attributed to its connections with Jews and satanic inclinations. Enunciations on the aforementioned issue were therefore an emanation of the “black legend” of freemasonry, which had long been spread in conservative circles, especially Catholic ones. The purpose of this article is to show the image of Freemasonry as an organization fighting against the Church and being the cause of secularization, or de-Christianization of society in the home country and the world, as it was created in the Catholic press of interwar Poland.
W publicystyce katolickiej Drugiej Rzeczypospolitej masonerię oskarżano często o dążenie do zniszczenia Kościoła i wyrugowania religii z życia społecznego. Przypisywano jej powiązania z Żydami i inklinacje satanistyczne. Enuncjacje dotyczące wspomnianego zagadnienia były emanacją „czarnej legendy” wolnomularstwa, rozpowszechnianej od dawna w środowiskach zachowawczych, zwłaszcza katolickich. Celem artykułu jest ukazanie wizerunku masonerii jako organizacji walczącej z Kościołem i będącej przyczyną laicyzacji, czy też dechrystianizacji społeczeństwa w rodzimym kraju i na świecie, jaki był kreowany w prasie katolickiej Polski międzywojennej.
Źródło:
Studia Ełckie; 2023, 25, 3; 307-329
1896-6896
2353-1274
Pojawia się w:
Studia Ełckie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pozycja finansowo-prawna Kościoła katolickiego obrządku łacińskiego w Polsce międzywojennej
Autorzy:
Żurek, Konrad Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2158252.pdf
Data publikacji:
2022-12-01
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Finance
the Catholic Church
Interwar Poland
land reform
Concordat
Finanse
Kościół katolicki
Polska międzywojenna
reforma rolna
Konkordat
Opis:
Celem głównym niniejszego artykułu jest zaprezentowanie pozycji finansowej i prawnej Kościoła katolickiego obrządku łacińskiego w Polsce po odzyskaniu niepodległości oraz opisanie drogi zmian prawnych, jakie dokonały się w wyniku zawarcia Konkordatu i przeprowadzenia reformy rolnej. Za sprawą umowy konkordatowej podpisanej w dniu 10 lutego 1925 r. zaobserwować można wzrost znaczenia Kościoła katolickiego w Polsce, co poświadczają liczne publikacje. W opracowaniu posłużono się metodą dogmatyczno-prawną, zaś przedstawione w niniejszym artykule rezultaty mogą stanowić istotną wskazówkę dla osób interesujących się zagadnieniem relacji na linii państwo–Kościół, zarówno na płaszczyźnie prawnej, jak i historycznej.
The paper aims at presenting the legal and financial position of the Latin Rite Catholic Church in Poland after the restoration of independence. Moreover, the study describes the path of legal changes that occurred as a result of the Concordat and land  reform. As evidenced by numerous publications, due to the concordat agreement signed on February 10th, 1925, an increase in the significance of the Catholic Church in Poland has been observed. The legal-dogmatic method has been applied  in the study. The results presented in the article might provide guidance for those interested in the issue of relations between the State and the Church, both on a legal and historical level.
Źródło:
Przegląd Prawno-Ekonomiczny; 2022, 4; 157-173
1898-2166
Pojawia się w:
Przegląd Prawno-Ekonomiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kontrola skarbowa w pierwszych latach Polski międzywojennej
Fiscal control in the first years of interwar Poland
Autorzy:
Witkowski, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1394507.pdf
Data publikacji:
2021-07-10
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
interwar Poland, fiscal control, fiscal administration
interwar Poland
fiscal control
fiscal administration
Polska międzywojenna
kontrola skarbowa
administracja skarbowa
Opis:
W dniu 24 czerwca 1925 r. Minister Skarbu wydał rozporządzenie o organizacji kontroli skarbowej. Weszło ono w życie z dniem 1 września 1925 r. na obszarze izb skarbowych w Grudziądzu, Poznaniu, Krakowie i Lwowie oraz na obszarze Górnego Śląska, a z dniem 1 stycznia 1926 r. na obszarze izb skarbowych w Białymstoku, Brześciu, Kielcach, Lublinie, Łodzi, Łucku, Warszawie i Wilnie. Zniosło zarazem obowiązujący na terenie b. zaboru austriackiego Przepis dla straży skarbowej z dnia 19 marca 1907 r. oraz „przepisy i rozporządzenia” obowiązujące w pozostałych dzielnicach.  Wcześniej, w drodze rozporządzenia z dnia 21 stycznia 1920 r., Minister Skarbu zarządził, aby organy wykonawcze powołane do strzeżenia dochodów państwowych z podatków pośrednich (akcyz) i monopoli na obszarze byłego zaboru rosyjskiego i w Małopolsce, nosiły nazwę „kontrola skarbowa”. Ujednolicenie uprawnień ich i organów wykonawczych, przewidzianych w urzędach skarbowych akcyz i monopolów państwowych (tworzonych na podstawie ustawy z dnia 31 lipca 1919 r. o tymczasowej organizacji władz i urzędów skarbowych i wydanego na jej podstawie rozporządzenia wykonawczego), nastąpiło w drodze ustawy z dnia 14 grudnia 1923 r. o uprawnieniach organów wykonawczych władz skarbowych i wydanego na jej podstawie rozporządzenia wykonawczego. Zostały one objęte wspólną nazwą – „kontrola skarbowa”.
On 24th June 1925, the Minister of Treasury issued an ordinance on the organisation of fiscal control. It entered into force on 1st September 1925 on the area of the treasury offices in Grudziądz, Poznań, Cracow and Lviv, as well as in Upper Silesia, and on 1st January 1926 — on the territory of the treasury offices in Białystok, Brześć, Kielce, Lublin, Łódź, Łuck, Warsaw and Vilnius. At the same time, the ordinance abolished the Treasury Guard Regulation [Przepis dla straży skarbowej] of 19th March 1907, which had been in force in the territory of the former Austrian partition, as well as the “regulations and ordinances” in force in other districts. Earlier, by the ordinance of 21st January 1920, the Minister of Treasury had ordered that the executive bodies established to oversee state income by means of indirect taxes (excise duties) and monopolies on the territory of the former Russian partition and in Malopolska region should be called “fiscal control”. The powers of the said bodies and of the executive bodies, excise and state monopoly pro- vided for in tax offices (created under the Act of 31st July 1919 on the temporary organisation of tax authorities and offices and the implementive ordinance issued on its basis) were united by the Act of 14th December 1923 on the powers of the executive tax authorities and the implementive ordinance issued on its basis. These were subsumed under the common name ‘fiscal control’.
Źródło:
Z Dziejów Prawa; 2020, 13; 189-214
1898-6986
2353-9879
Pojawia się w:
Z Dziejów Prawa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sprawa o szpiegostwo Józefa Maculewicza, podkomisarza Straży Celnej w Chojnicach w dokumentach instytucji bezpieczeństwa II RP (1924–1925). Próba rekonstrukcji afery szpiegowskiej
Józef Maculewicz’s espionage case, assistant officer of Border Guards (Straż Celna) in Chojnice in documents of The Second Republic of Poland (1924–1925). An attempt to reconstruct espionage case
Autorzy:
Wałdoch, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/902153.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Gdańska Wyższa Szkoła Humanistyczna
Tematy:
espionage
internal security
history of international relations
Chojnice
interwar Poland
szpiegostwo
bezpieczeństwo wewnętrzne
historia stosunków międzynarodowych
Polska międzywojenna
Opis:
This article is based on documents (primary sources) and literature. Author shows one untypical case of espionage conducted by one of the officers of polish Border Guards (Straż Celna in years 1924–1925). Which is an element of Bolshe-viks’ history of activities aimed toward the independence of The Second Republic of Poland from Soviets bases in Free City of Gdańsk and Chojnice. This what is highlighted here is not only a reconstruction of not known before espionage case, but also a mechanism that may be adequate to the present times. It is obviously visible how different countries recruit citizens and on what basis and inceptives they shows theirs willingness to support third countries interest within the borders of homeland. Readers may also notice unknown before case of espionage that have reached top level spheres of polish special forces.
Źródło:
Studia Gdańskie. Wizje i rzeczywistość; 2014, 11; 149-164
1731-8440
Pojawia się w:
Studia Gdańskie. Wizje i rzeczywistość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sprawa o szpiegostwo Józefa Maculewicza, podkomisarza Straży Celnej w Chojnicach w dokumentach instytucji bezpieczeństwa II RP (1924–1925). Struktura afery szpiegowskiej
Józef Maculewicz’s espionage case, assistant officer of Border Guards (Straż Celna) in Chojnice in documents of The Second Republic of Poland (1924–1925). Espionage case structure
Autorzy:
Wałdoch, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/902140.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Gdańska Wyższa Szkoła Humanistyczna
Tematy:
espionage
internal security
history of international relations
Chojnice
interwar Poland
szpiegostwo
bezpieczeństwo wewnętrzne
historia stosunków międzynarodowych
Polska międzywojenna
Opis:
This article is based on documents (primary sources) and literature. Author shows one untypical case of espionage conducted by one of the officers of polish Border Guards (Straż Celna in years 1924–1925). Which is an element of Bolsheviks’ history of activities aimed toward the independence of The Second Republic of Poland from Soviets bases in Free City of Gdańsk and Chojnice town. This what is highlighted here is a structure of espionage case based on actors of particular events. Readers may get to a conclusion about social, political and economical background of main characters who played important role in such affairs.
Źródło:
Studia Gdańskie. Wizje i rzeczywistość; 2013, 10; 451-466
1731-8440
Pojawia się w:
Studia Gdańskie. Wizje i rzeczywistość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Edukacja i myśl pedagogiczna w Drugiej Rzeczypospolitej. W stuletnią rocznicę odzyskania niepodległości
Autorzy:
Jamrożek, Wiesław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1040626.pdf
Data publikacji:
2020-11-06
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
edukacja
myśl pedagogiczna
Polska międzywojenna
stuletnia rocznica odzyskania niepodległości
education
pedagogical thought
interwar Poland
centenary of regaining independence
Opis:
Artykuł stanowi próbę prezentacji dorobku w zakresie praktyki edukacyjnej (zarówno szkolnej, jak i pozaszkolnej) oraz myśli pedagogicznej w Polsce w latach 1918–1939. Ukazuje zarówno początkowy stan tej edukacji, jak i jej rozwój. Przedstawia również – w sposób syntetyczny i skrótowy – rozwój badań i myśli odnoszących do edukacji Został przygotowany z okazji obchodów setnej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości.
The article is an attempt to present the achievements in the field of educational practice (both in school and out of school) and pedagogical thought in Poland in the years 1918–1939. It shows the initial state of education and its development. It also presents – in a synthetic and brief way – the development of research and thought related to education. It was prepared to celebrate the centenary of Poland regaining independence.
Źródło:
Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne; 2020, 11, 2; 96-105
2450-4491
Pojawia się w:
Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Laboratorium i atelier Falanga. Strategie biznesowe i znaczenie w przemyśle filmowym dwudziestolecia międzywojennego w Polsce
Falanga Laboratory and Atelier. Business Strategies and Importance in the Film Industry of the Interwar Period in Poland
Autorzy:
Biskupski, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31340669.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Laboratorium Falanga
przemysł filmowy
kino polskie
Polska międzywojenna
produkcja filmowa
film industry
Polish cinema
interwar Poland
film production
Opis:
Przyglądając się dziejom firmy Falanga z perspektywy historycznych badań produkcji, autor zadaje pytanie o strategie biznesową, która umożliwiła Falandze zajęcie hegemonicznego miejsca na rynku filmowym. Argumentuje, że firma rozwijała się zgodnie ze strategią rozwoju organicznego, stosując również strategię niszy i strategię przewagi konkurencyjnej. Trafne rozpoznanie specyfiki i potrzeb rynku filmowego, wysoka jakość usług, ostrożne i przemyślane decyzje inwestycyjne uczyniły w latach 30. z Falangi najważniejszy podmiot na rynku, o znaczeniu zdecydowanie wykraczającym poza działalność usługową w zakresie udostępniania hali do zdjęć i obróbki laboratoryjnej taśmy. Autor demonstruje, że Falanga zajmowała kluczowe miejsce w systemie rozproszonego finansowania filmów w Polsce, a jednocześnie – mimo że formalnie nie wyprodukowała żadnego pełnometrażowego filmu fabularnego – była najważniejszym polskim (ko)producentem filmowym.
Looking at the history of Falanga from the perspective of historical production research, the author asks a question about the business strategy that enabled Falanga to take hegemonic position on the film market. He argues that the company developed in line with its organic development strategy, also using a niche strategy and competitive advantage strategy. Accurate diagnosis of the specifics and needs of the film market, high quality of services, careful and thoughtful investment decisions made Falanga the most important market player in the 1930s, which significantly exceeded the service side of the company based on renting a production hall space for filming and laboratory tape processing. The author demonstrates that Falanga occupied a key place in the system of dispersed film financing in Poland, and was at the same time – despite the fact that it did not formally produce any feature film – the most important Polish (co) film producer.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2019, 108; 130-149
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Akta personalne profesorów wydziałów teologicznych uniwersytetów II Rzeczypospolitej
Autorzy:
Przeniosło, Małgorzata
Przeniosło, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33340535.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
history of science
professors
biographies
personal records
interwar Poland
theological faculties
historia nauki
profesorowie
biografie
akta osobowe
Polska międzywojenna
wydziały teologiczne
Opis:
W II Rzeczypospolitej funkcjonowało sześć uniwersytetów, wydziały teologiczne utworzono na pięciu z nich: Uniwersytecie Jagiellońskim, Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie, Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie, Uniwersytecie Warszawskim i Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Na wydziałach teologicznych w okresie międzywojennym zatrudnionych było w sumie 80 profesorów. Baza źródłowa, którą dysponujemy, badając kadrę profesorską wydziałów teologicznych, jest bogata. Duże znaczenie mają szczególnie akta personalne. Materiały takie znajdujemy w Archiwum Akt Nowych w zespole Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. Taką dokumentację przechowują także: Litewskie Centralne Archiwum Państwowe w Wilnie, Lwowskie Państwowe Archiwum Obwodowe, Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego i Archiwum Uniwersyteckie Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Dokumenty, które można znaleźć w aktach personalnych najczęściej dotyczą: spraw zatrudnienia profesorów, aktywności naukowej, realizacji obowiązków dydaktycznych, spraw socjalnych. Prawie w każdej teczce znajduje się życiorys profesora i wykaz jego dorobku naukowego.
Six universities were operating in the Second Republic; theological faculties were established at five of them: Jagiellonian University, Jan Kazimierz University in Lviv, Stefan Batory University in Vilnius, Warsaw University and Catholic University of Lublin. The theological faculties employed a total of 80 professors in the interwar period. The source base we have at our disposal while researching the professorial staff of theological faculties is remarkably rich. Personal files in particular are of great importance. Such materials are to be found in the Archive of New Files in the fond Ministry of Religious Denominations and Public Enlightenment. Such records are also kept in: Lithuanian Central State Archive in Vilnius, Lviv State Regional Archive, Jagiellonian University Archive and University Archive of the Catholic University of Lublin. The documents that can be found in the personal file most often relate to: matters of employment of professors, scientific activity, performance of teaching duties, social issues. Almost every file contains the professor’s curriculum vitae and a list of his scientific achievements.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2023, 121; 413-424
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uniwersytety ludowe w II Rzeczypospolitej (zarys problemu)
Folk Universities in the Second Polish Republic (An Outline of the Issue)
Autorzy:
Jamrożek, Wiesław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/970088.pdf
Data publikacji:
2016-11-04
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
uniwersytety ludowe
oświata pozaszkolna
Polska międzywojenna
ks. Antoni Ludwiczak
Ignacy Solarz
folk universities
education outside of school
Interwar Poland
Father Antoni Ludwiczak
Opis:
Zainteresowanie polskich środowisk oświatowych ideą uniwersytetu ludowego – placówki edukacji pozaszkolnej i przeznaczonej dla młodzieży wywodzącej się ze wsi i kształcącej na potrzeby tego środowiska przodowników pracy oświatowej i kulturalnej – wzmogło się wraz z odzyskaniem przez Polskę niepodległości. W Polsce międzywojennej ukształtował się wręcz żywy ruch uniwersytetów ludowych (obejmujący w sumie 27 placówek tego rodzaju). Szczególną rolę w jego rozwoju odegrały takie postacie, jak ks. Antoni Ludwiczak, Ignacy Solarz, Jadwiga Dziubińska. Otwarcie pierwszego polskiego uniwersytetu ludowego w Polsce międzywojennej nastąpiło z inicjatywy Towarzystwa Czytelni Ludowych, w Dalkach pod Gnieznem, 5 października 1921 roku. Jego dyrektorem został, stojący na czele Towarzystwa, wspominany ks. Antoni Ludwiczak. W placówce tej – podobnie jak w innych uniwersytetach założonych później przez TCL (w Zagórzu na Kaszubach – w 1926 roku i Odolanowie na południu Wielkopolski z przeznaczeniem dla młodzieży ze Śląska – w 1927 roku) – eksponowano wychowanie Polaka-katolika. Realizowany w niej program charakteryzował się wyraźną dominacją treści historyczno-literackich. Profil kształcenia w uniwersytecie w Dalkach nie satysfakcjonował jednak części młodzieży wiejskiej, radykalizującej się pod względem społecznym i ideowym oraz związanych z nią działaczy ludowych starszego pokolenia. W tych środowiskach uznawano, że jest on za mało „wiejski”. W konsekwencji powołano do życia nowy (wiejski) uniwersytet ludowy – w 1924 roku w Szycach – realizujący koncepcję tzw. „chłopskiej szkoły”, której głównym twórcą był Ignacy Solarz. Profil edukacji w tej placówce (kontynuowany później przede wszystkim w uniwersytecie ludowym w Gaci Przeworskiej) wynikał przede wszystkim z powiązań z ruchem młodochłopskim i z tendencji do wychowania młodzieży wiejskiej w ścisłej łączności z warstwą chłopską oraz jej dążeniami do przebudowy politycznej i społeczno-kulturalnej wsi i państwa. Na podstawach ideowych zbliżonych do głównych założeń koncepcji Solarza opierała się także działalność uniwersytetu ludowego w Sokołówku, założonego w 1927 roku i prowadzonego (dla dziewcząt wiejskich) przez Jadwigę Dziubińską. Realizował on jednak model uniwersytetu będącego z jednej strony instytucją pogłębiającą przygotowanie zawodowe (szczególnie w zakresie praktyki agronomicznej), z drugiej – stanowiącą ogólnokształcącą nadbudowę wykształcenia ogólnorolniczego na poziomie niższym (do uniwersytetu przyjmowano właściwie absolwentki ludowych szkół rolniczych).
The interest on the part of educational communities of the idea of folk universities – an extracurricular educational venue aimed at the young from rural areas and providing leaders in educational and cultural work with education so as to fulfill the needs of their region – increased along with Poland regaining independence. In fact, in the interwar Poland, an active movement of folk universities was created (consisting of 27 institutions of the kind). Father Antoni Ludwiczak, Ignacy Solarz, Jadwiga Dziubińska were the people who played an exceptional role in its development. The first Polish folk university in the inerwar Poland was opened with the initiative of the People’s Libraries Societies (Polish: Towarzystwo Czytelni Ludowych) in Dalki near Gniezno, on 5th October in 1921. The above-mentioned Father Antoni Ludwiczak, who was in charge of the society, became the director of the university. In the institution, similarly to other universities established later by the society (in Zagórze in Kaszuby in 1926, in Odolanów in the south of Wielkopolska aimed at the young from Silesia – in 1927) the education of Catholic Poles was emphasised. The curriculum realised in the university was characterised by its distinctly dominant historic and literary content. The educational profile in the university in Dalki did not satisfy some of the young people from rural areas, who were becoming more radical in social and ideal terms as well as the peasant activists from the older generation associated with them. In these circles, it was claimed that it was not “rural” enough. As a consequence, a new (rural) folk university was established – in 1924 in Szyce – fulfilling the idea of the co-called “folk school”, the main founder of which was Ignacy Solarz. The educational profile of the institution (later continued, most of all, in the folk university in Gać Przeworska) resulted from its associations with the young peasant movement and with the tendencies to educate the young from rural areas in close cooperation with peasant social class and their attempts to reconstruct the Polish countryside politically, socially and culturally, as well as the country itself. The folk university in Sokołówek was established (for female students) in 1927 and was directed by Jadwiga Dziubińska based on ideological foundations similar to the main assumptions of the concept of I. Solarz. However, it realised the model of university as an institution which, on the one hand, improved vocational preparation (especially in terms of agronomic practice) and, on the other hand – was a general expansion of general agricultural education on a lower level (the university enrolled graduates from folk agricultural schools).
Źródło:
Studia Paedagogica Ignatiana; 2016, 19, 2; 193-209
2450-5358
2450-5366
Pojawia się w:
Studia Paedagogica Ignatiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jaka jest kobieta współczesna i jaką się stanie w przyszłości? Ciągłość i zmiana: opinie, diagnozy i antycypacje w prasie dla kobiet w Polsce międzywojennej
What is the modern woman like and what will she become in the future? Continuity and change: opinions, diagnosis and predictions in the interwar Polish press for women
Autorzy:
Maj, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2120100.pdf
Data publikacji:
2022-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo HUMANICA
Tematy:
prasa dla kobiet
Polska międzywojenna
kobieta współczesna
kobieta przyszłości
tradycjonalizm
nowoczesność
press for women
interwar Poland
modern woman
future woman
traditionalism
modernism
Opis:
Wizje kobiety współczesnej i wyobrażenia kobiety w przyszłości powstawały w bieżącej publicystyce prasowej adresowanej do czytelniczek w Polsce międzywojennej. Wkomponowano w nie oczekiwania społeczne w ujęciu tradycyjnym i nowoczesnym. Zachowawczość wiązała się z kultywowaniem wizerunku dobrej żony i matki, wychowawczyni pokoleń Polaków i Polek. W ten sposób odwzorowano patriarchalne normy społeczne. Nowoczesność była identyfikowana z kształtowaniem obrazu kobiety jako równorzędnej partnerki mężczyzny w dziele cywilizacyjnych przemian warunków życia w niepodległym państwie. Publicystyka prasowa adresowana do Polek spełniała funkcję wychowawczą, oferując konkretne środki i techniki łagodzenia napięć społecznych. Miała też walory profetyczne, zmierzając do nakreślenia obrazu przyszłej kobiety, świadomej swojej roli w przestrzeni prywatnej (dom rodzinny, relacje przyjacielskie, kontakty towarzyskie) oraz publicznej (praca dla dobra wspólnego).
The interwar Polish press for female readers was creating visions of present and future woman. Journalists were showing social expectations, both traditional and modern. The former view was presenting woman as a good wife, mother, and a role-model for the future generations of Poles. Whereas the latter vision was showing female as an equal partner to a man in creating civilizational changes in the independent country. Press publications addressed to Polish women fulfilled an educative function, offering means and techniques of alleviating social tensions. Moreover, these articles were meant to create an image of a future woman, who is aware of her role in the society: private (household, social contacts) and public (work for common good).
Źródło:
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych; 2022, 1(12); 79-102
2451-3539
2543-7011
Pojawia się w:
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Katolicka, katolicko-narodowa i narodowa prasa dla kobiet w Polsce międzywojennej: cechy czasopiśmiennictwa światopoglądowego
The second polish republic’s catholic, national catholic and national press for women: features of worldview periodicals
Autorzy:
Maj, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1834342.pdf
Data publikacji:
2021-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo HUMANICA
Tematy:
Polska międzywojenna
prasa
kobiety
katolicyzm
naród
ideał Polki katoliczki i Matki-Polki
Interwar Poland
press
women
Catholicism
nation
Polish Mother
Polish Catholic women
Opis:
Celem artykułu jest rekonstrukcja strategii komunikacyjnej przygotowanej dla czasopiśmiennictwa światopoglądowego adresowanego do kobiet w Polsce międzywojennej. Powstanie i rozwój tego typu prasy były zdeterminowane przez decyzje podejmowane przez Kościół katolicki, który zmierzał do pogłębienia wpływu na środowiska kobiece. Pod pojęciem prasy katolickiej, katolicko-narodowej i narodowej znalazły się periodyki, w których deklarowano więź z katolicyzmem, przetwarzano informacje o sytuacji Kościoła katolickiego, prezentowano wiedzę o doktrynie religijnej, a także pogłębiano tożsamość i jedność narodową. Prasotwórczą funkcję pełniły społeczne zrzeszenia katoliczek, w tym stowarzyszenia mające aspiracje polityczne. Głosiły idee komplementarnego ujmowania spraw konfesyjnych i etnicznych. Korzystały z archetypu kobiecości wkomponowanego w wizję Polki katoliczki i Matki-Polki.
The aim of the article was to reconstruct the means of communication in Interwar Poland’s worldview press for women. The origins and development of such periodicals was determined by the decisions made by the Catholic Church, which wanted to gain more influence on Polish women. Catholic, National Catholic and National press declared their affiliation with the Catholic faith, informed about the state of the Church, presented the doctrine and deepen the National identity and unity. These periodicals were created by the Catholic women’s associations, including those with political aspirations. To achieve their goals, they were using archetypes of Polish Mother and Polish women as Catholics.
Źródło:
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych; 2021, 1(10); 71-96
2451-3539
2543-7011
Pojawia się w:
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
«Беларуская санацыя» ў Польшчы (1928–1937): паміж канфрантацыяй і лаяльнасцю
„Sanacja białoruska” w Polsce (1927–1937): między konfrontacją a lojalnością
“Belarusian sanation” in Poland (1928–1937): between confrontation and loyality
Autorzy:
Горны, Аляксандр
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/437006.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej. Katedra Studiów Interkulturowych Europy Środkowo-Wschodniej
Tematy:
białoruski ruch narodowy
Zachodnia Białoruś
Polska międzywojenna
„białoruska sanacja”
grupa Łuckiewicza-Ostrowskiego
Belarusian national movement
Western Belarus
interwar Poland
“Belarusian sanation”
Luckievič-Astroŭski group
Opis:
W okresie międzywojennym w białoruskim ruchu narodowym na zachodniej Białorusi w Polsce istniało wiele prądów politycznych. Wśród nich była „białoruska sanacja” („grupa Łuckiewicza-Ostrowskiego”), która powstała po zdelegalizowaniu przez władze polskie Białoruskiej Włościańsko-Robotniczej Hromady. Przedstawiciele „białoruskiej sanacji” postulowali porzucenie radykalnej walki politycznej i rozpoczęcie poszukiwania kompromisu z władzami polskimi w celu zachowania istniejących białoruskich organizacji kulturalnych i oświatowych. Takie poglądy wyznawały m.in. organizacje Centrasajuz i Towarzystwo Białoruskiej Oświaty. Jednocześnie „białoruska sanacja” była dość krytycznie ustosunkowana wobec polityki polonizacyjnej i występowała w roli „konstruktywnej opozycji” wobec władz polskich. Przyczyną upadku „białoruskiej sanacji” były wewnętrzne nieporozumienia między przywódcami tego obozu politycznego.
A number of political trends existed in the Belarusian national movement in Western Belarus in Poland in the interwar period. One such political trend was the “Belarusian sanation” (“Luckievič-Astroŭski group”), which arose after the Polish authorities dissolved the Belarusian Peasants Workers Hramada. Followers of the “Belarusian sanation” proposed to abandon the radical political struggle and begin a search for a compromise with the Polish authorities to preserve the existing Belarusian cultural and educational organizations. Based on these ideas, such organizations as Centrasajuz and the Belarusian Education’s Association were created. At the same time, the “Belarusian sanation” was quite critical of polonization policy and acted as a “constructive opposition” towards the Polish authorities. The reason for the decline of the “Belarusian sanation” was internal disagreement among the leaders of this political direction.
Źródło:
Przegląd Środkowo-Wschodni; 2019, 4; 91-115
2545-1324
Pojawia się w:
Przegląd Środkowo-Wschodni
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Byle polski sejm zaciszny, byle polski sejm spokojny”. Budowa i wygaszanie państwa prawa w II Rzeczypospolitej
“May the Polish Sejm be Tranquil, may the Polish Sejm be Quiet”. Building and Phasing out the Legal State in the Second Polish Republic
Autorzy:
Stus, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1927195.pdf
Data publikacji:
2021-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
II Rzeczpospolita
Polska międzywojenna
kreowanie ustroju państwa
państwo prawa
międzywojenny konstytucjonalizm
Second Polish Republic
Interwar Poland
creating the state system
legal state
interwar constitutionalism
Opis:
Okres międzywojenny odegrał kluczową rolę w procesie urzeczywistniania idei państwa prawa w Polsce. Zaistniała wtedy, po raz pierwszy od czasu utraty suwerenności pod koniec XVIII w., nieskrępowana możliwość skonstruowania od podstaw formy rządów opartej na solidnych standardach demokracji i praworządności. Znalazła ona swój prawny wyraz w rozwiązaniach uchwalonej w 1921 r. konstytucji marcowej. Praktyczna realizacja postulatów państwa prawa w II Rzeczypospolitej odbiegała jednak od ideału. Zdecydowały o tym różne względy i wyzwania polityczne, społeczne, ekonomiczne i międzynarodowe. Nie zawsze fortunnie zredagowana konstytucja marcowa stała się przedmiotem zmasowanej krytykowana, a jej niewygodne rozwiązania ignorowano. Stopniowe odchodzenie od praworządności, naznaczone rosnącym autorytaryzmem obozu sanacyjnego po 1926 r., realizowało się na trzech płaszczyznach: tworzenia prawa, w tym kolejnych regulacji konstytucyjnych, jego interpretacji i stosowania. Następstwem tych procesów była stopniowa transformacja parlamentarno-gabinetowego „systemu marcowego” w autorytaryzm i towarzyszące jej „wygaszanie” państwa prawa. W artykule podjęto próbę analizy doświadczeń międzywojennych z punktu widzenia przebiegu tej degradacji praworządności oraz przyczyn jej nietrwałości w II Rzeczypospolitej.
The inter-war period played the key role in the process of realizing the idea of the legal state in Poland. It brought the uninhibited opportunity to establish a new the form of government based on solid democratic standards and the rule of law for the first time since the country had lost its independence in the late 18th century. It was expressed in the legal instruments of the March Constitution of 1921. Practical enforcement of the legal state concept in the Second Polish Republic was far from ideal though. It resulted from various political, social, economic and international challenges. The March Constitution, not always clearly worded, was subject to widespread criticism and its cumbersome regulations were ignored. Moving gradually away from the rule of law, marked by the Sanacja elites becoming more authoritarian after 1926, was expressed on three levels: creating law, including subsequent constitutional regulations, it’s interpretations and enforcement. Gradual transformation of the parliamentary-cabinet system of the March Constitution into authoritarian state was the result of these processes. The article attempts to analyze the inter-war experience from the point of view of growing degradation of the rule of law and the reasons for its instability in the Second Polish Republic.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2021, 3 (61); 79-92
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies