Temat: niż - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Litologia glin morenowych na Niżu Polskim - podstawowe metody badawcze
Lithology of tills in the Polish Lowland - basic investigative methods
Autorzy:: Kenig, K.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2062808.pdf
Data publikacji:: 2009
Wydawca:: Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:: litologia
glina morenowa
Niż Polski
lithology
tills
Polish Lowlands
Opis:: Gliny morenowe, jako najważniejszy osad glacjalny, odgrywają podstawową rolę w badaniach osadów czwartorzędu. Cechy litologiczne tego osadu pozwalają na rozpoznanie geologiczne, geomorfologiczne i sedymentacyjne środowiska depozycji i późniejszych zmian postsedymentacyjnych. Dlatego tak ważna jest znajomość wszystkich cech tego osadu oraz możliwości interpretacyjnych omawianych badań. W pracy przedstawiono wyniki analiz uziarnienia oraz składu petrograficznego frakcji żwirowej i głazowej z obróbką klastów żwirowych. Badania obejmują analizy składu mineralno-petrograficznego frakcji piaszczystej, w tym zawartości skaleni. Szczegółowe badania ziaren kwarcu dotyczą obtoczenia, obróbki i mikrorzeźby jego powierzchni w mikroskopie elektronowym. Badano także zawartość minerałów ciężkich oraz minerałów ilastych. Badania składu geochemicznego i chemicznego obejmują składniki główne, mikroelementy, a także zawartość wapnia i odczyn pH. Dodatkowo przedstawiono wyniki badań cech mikrostrukturalnych osadu gliny morenowej, prowadzonych w mikroskopie optycznym i elektronowym. Omawiana charakterystyka dotyczy różnych regionów występowania glin morenowych na Niżu Polskim. Dostępność i ilość podstawowych danych wynika głównie z liczby opracowań litologicznych glin morenowych wykonywanych dla poszczególnych arkuszy Szczegółowej mapy geologicznej Polski 1:50 000. Pozostałe dane dostępne są w publikacjach. Omówienie poszczególnych wyników przedstawione jest chronologicznie i w miarę możliwości regionalnie, jednocześnie stanowi historię rozwoju tych metod w Polsce na tle światowych dokonań w tej dziedzinie.
Till is the prominent glacial deposit playing a principle role in Quaternary research. Its lithological features allow geological, geomorphological and sedimentological investigations of depositional environments and subsequent postsedimentary alterations. Therefore, the knowledge on all features of the deposit and on interpretational possibilities of the investigations is so important. The paper presents the results of analyses of granulation and petrographical composition of the gravel and boulder fractions with reworking of gravel clasts. The investigations involved analyses of mineral-petrographic composition of the sand fraction, including feldspar content. Contents of heavy minerals and clay minerals were also analysed. Detailed studies of quartz grains refer to roundness, reworking and microtexture features analysed in the electron microscope. Geochemical and chemical investigations include the main components, microelements, Ca content and pH value. An additional contribution is the results of microstructural investigations of lodgement till, performed with the use of optical and electronic microscopes. The discussed characteristics refer to various regions of till occurrence in the Polish Lowlands. The availability and amount of geological data are dependent on the number of lithological descriptions of tills, performed during the construction of the Detailed Geological Map of Poland, scale 1: 50, 000. Other data are available from publications. The discussion of individual research results is given in a chronological order for particular regions, providing a relatively complete history of development of the research methods in Poland against the background of world achievements.
Źródło:: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2009, 437; 1-57
0867-6143
Pojawia się w:: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Rozwój litofacjalny późnej kredy Niżu Polskiego
Lithofacies evolution of the Late Cretaceous Basin in the Polish Lowlands
Autorzy:: Leszczyński, K.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2062985.pdf
Data publikacji:: 2010
Wydawca:: Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:: litofacje
paleotektonika
kreda górna
Niż Polski
lithofacies
palaeotectonic setting
Upper Cretaceous
Polish Lowlands
Opis:: Praca jest podsumowaniem wieloletnich badań autora prowadzonych nad stratygrafią, litologią i paleogeografią kredy górnej Niżu Polskiego. W wyniku syntezy danych z 1018 otworów wiertniczych skonstruowano 6 map litofacjalno-paleogeograficznych, odpowiadających wydzielonym dla basenu późnej kredy na obszarze Niżu Polskiego cyklom transgresywno-regresywnym: K3-II–K3-III (wczesny cenoman–starszy późny cenoman), K3-IV (najmłodszy cenoman–środkowy turon), K4-I (późny turon–koniak), K4-II (santon–najstarszy kampan), K4-III (młodszy wczesny kampan–najstarszy mastrycht) i K4-IV–K4-V (młodszy wczesny mastrycht–późny mastrycht). Na mapach zastosowano jakościowe rekonstrukcje litofacjalne, ze wskazaniem na dominujący składnik litologiczny oraz składniki litologiczne towarzyszące. Wydzielono dziewięć kategorii litofacjalnych, odpowiadających określonym środowiskom i systemom depozycyjnym. Są to litofacje: kredy piszącej, węglanowa (wapienna), węglanowo-krzemionkowa, marglista, ilasto-marglista, mułowcowo-marglista, mułowcowo-piaszczysto-marglista, węglanowo piaszczysta i piaszczysta. W ramach prac nad prezentowaną w artykule wersją map, autor dokonał też kompleksowej analizy materiałów z wierceń Niżu Polskiego, uwzględniając przede wszystkim profilowania geofizyki wiertniczej. Niektóre profile wierceń zostały zweryfikowane i ponownie zinterpretowane. W szczególności, akcent położono na analizę poziomów twardych den, przerw sedymentacyjnych i wszelkich przejawów cykliczności sedymentacji. Umożliwiło to, w kilku przypadkach, logiczne korelacje odpowiadających sobie kompleksów litologicznych, które wcześniej stwarzały problemy interpretacyjne i były niewłaściwie skorelowane. Scharakteryzowano ogólne następstwo litofacji w basenie, zaprezentowano uwagi o subsydencji i batymetrii basenu oraz przedyskutowano pokrótce problem inwersji tektonicznej bruzdy śródpolskiej. Przedstawiona także została historia rozwoju litofacjalnego basenu późnej kredy.
The report is a general overview of the author’s many-year studies on the Late Cretaceous stratigraphy, lithology and paleogeography of the Polish Lowlands. Six lithofacies maps are presented for individual transgressive-regressive cycles in the Late Cretaceous of the Polish Basin: K3-II–K3-III (Early–early Late Cenomanian), K3-IV (latest Cenomanian–Middle Turonian), K4-I (Late Turonian–Coniacian), K4-II (Santonian–earliest Campanian), K4-III (late Early Campanian–earliest Maastrichtian), K4-IV–K4-V (late Early–Late Maastrichtian). The maps were constructed using qualitative lithofacies reconstructions with the dominant lithofacies component and accessory components indicated. Nine lithofacies types, corresponding to specific sedimentary environments and depositional systems, have been identified within the Upper Cretaceous succession of the Polish Lowlands: chalk, carbonate, carbonate-siliceous, marl, claystone-marl, mudstone (siltstone)-marl, mudstone-sandstone-marl, sandy-carbonate and sandstone lithofacies. The present version of the maps is based on an integrated analysis of drilling materials, mainly wireline logs. Lithology and stratigraphy in some boreholes were verified and reinterpreted by the author. In particular, special emphasis was laid on analysing hardgrounds, sedimentary breaks and any signs of sedimentary cyclicity. It enabled logical correlations between corresponding lithological complexes, which were previously incorrectly correlated. General succession of lithofacies in the basin is characterised, remarks on its subsidence and bathymetry are presented and a brief discussion of the problem of Late Cretaceous tectonic inversion of the Mid-Polish Trough is given. The report also presents the history of lithofacies evolution in the Late Cretaceous basin.
Źródło:: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2010, 443; 33--53
0867-6143
Pojawia się w:: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Diageneza a porowatość piaskowców jury dolnej na Niżu Polskim
Diagenesis and porosity of the Lower Jurassic sandstones in the Polish Lowlands
Autorzy:: Kozłowska, A.
Kuberska, M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2061947.pdf
Data publikacji:: 2014
Wydawca:: Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:: piaskowce
diageneza
porowatość
jura dolna
Niż Polski
sandstones
diagenesis
porosity
Lower Jurassic
Polish Lowlands
Opis:: Analizie petrograficznej i petrofizycznej poddano piaskowce z otworów wiertniczych położonych w strefie Szczecin–Radom. Piaskowce reprezentują głównie arenity i waki kwarcowe, od bardzo drobno- do średnioziarnistych. Głównym typem spoiwa są matriks oraz cementy, wśród których wyróżniono kwarc, węglany, minerały ilaste oraz lokalnie piryt. Największe znaczenie w piaskowcach jury dolnej odgrywa cement kwarcowy, tworzący obwódki syntaksjalne na ziarnach kwarcu. Autigeniczne minerały ilaste są głównie reprezentowane przez kaolinit robakowaty. Występowanie autigenicznego illitu oraz Fe/Mg chlorytów stwierdzono lokalnie. Cementy węglanowe są reprezentowane głównie przez wczesną i późną generację syderytu (minerał szeregu syderyt–magnezyt). Przeważa syderyt wczesnodiagenetyczny, reprezentowany przez syderyt oraz syderoplesyt. Wartości δ18C syderytu mieszczą się w przedziale od –24,50 do –4,56‰PDB, a wartości δ13O wynoszą od –14,37 do –0,33‰PDB. Miejscami występuje syderyt późny o składzie chemicznym syderoplesytu oraz pistomesytu. Ponadto występuje Fe-dolomit/ankeryt oraz sporadycznie kalcyt. Piaskowce jurajskie charakteryzują się bardzo dobrymi i dobrymi właściwościami filtracyjnymi. Dominuje w nich porowatość pierwotna, która często przekracza 20%, a przepuszczalność mieści się w przedziale od 0,001 do 1930,756 mD. Najważniejszymi procesami diagenetycznymi w piaskowcach są kompakcja, cementacja i rozpuszczanie. Kompakcja zredukowała porowatość pierwotną przeciętnie o około 30%, a cementacja – o około 21%.
Sandstones from the boreholes located in Szczecin–Radom area have been subjected to petrographic and petrophysical analysis. Sandstones are represented mostly by quartz arenites and wacks, from very fine- to middle-grained. The main type of cements are matrix and cements, among which quartz, carbonates, clay minerals and locally pyrite were distinguished. Quartz cement occurring as syntaxial overgrowths developed on the quartz grains displays the greatest significance in the Lower Jurassic sandstones. Authigenic clay minerals are represented mainly by vermiform kaolinite. Authigenic illite and Fe/Mg chlorites are locally observed. Carbonate cements are represented mainly by early and late generation of siderite (mineral of series of siderite–magnesite). The early diagenetic siderite represented by siderite and sideroplesite is predominant. The siderite δ18C values are in the range from –24.50 to –4.56‰PDB and δ13O values range from –14.37 to –0.33‰PDB. The late siderite of pistomesite and sideroplesite chemical composition also occurs, but occasionally. Furthermore, there are Fe-dolomite/ankerite and occasionally calcite. The Jurassic sandstones are characterized by very good and good filtration properties. The primary porosity is dominant, it often exceeds 20%, and permeability is in the range of 0.001 to 1930.756 mD. The most important diagenetic processes operating in the sandstones are: compaction, cementation and dissolution. Compaction reduced primary porosity on average by about 30%, and cementation by about 21%.
Źródło:: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2014, 458; 39--60
0867-6143
Pojawia się w:: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Kąpieliska i ośrodki wypoczynkowe na Podhalu i Niżu Polskim jako przykłady bezpośredniego wykorzystania wód geotermalnych w Polsce
Swimming pools and aqua parks in Podhale region and in the polish lowlands as examples of direct use of geothermal waters in Poland
Autorzy:: Hałaj, E.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/203560.pdf
Data publikacji:: 2012
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:: wody geotermalne
Podhale
Niż Polski
wykorzystanie bezpośrednie
balneorecreation
geothermal water
Polish Lowlands
direct use
Opis:: W Polsce wody geotermalne stosowane są głównie w ciepłownictwie oraz w balneorekreacji i balneoterapii. Wykorzystanie wód geotermalnych w uzdrowiskach i ośrodkach rekreacyjnych stanowi łącznie około 7% bezpośredniego wykorzystania, z czego na obiekty balneorekreacyjne przypada około 2,5%. Geotermalne ośrodki balneorekreacyjne, baseny i „aquaparki” zyskują coraz większą popularność. W latach 2006–2011 zostało oddanych do użytku osiem nowych takich ośrodków. Spośród nich aż pięć znajduje się na Podhalu. Są to Aqua Park Zakopane, Termy Szaflary, Kąpielisko Geotermalne na Polanie Szymoszkowej, Terma Bukovina w Bukowinie Tatrzańskiej oraz Terma Bania w Białce Tatrzańskiej. Pozostałe trzy ośrodki znajdują się na obszarze Niżu Polskiego. Należą do nich Termy Mszczonów, Termy Uniejów, Geotermia Grudziądz. Kolejne ośrodki są w fazie budowy lub planowania, a już istniejące ośrodki są rozbudowywane. W artykule przedstawiono podstawowe parametry wód geotermalnych wykorzystywanych w basenach oraz informacje na temat infrastruktury wymienionych ośrodków. Podano także lokalizacje ośrodków, które są planowane.
Direct use of geothermal waters in Poland consist of district heating, balneotheraphy and balneorecreation, heating up a lawn of a football playground. Applications in resorts and balneorecreational centers give 7% of direct uses of geothermal waters overall and balneorecreation itself representing 2,5%. Balneorecreational centers using geothermal waters, swimming pools and "aqua parks" are more and more popular recently. In 2006 – 2011 there were 8 new centers built in Poland. Five of them are located in the Podhale region: Aqua Park Zakopane, Termy Szaflary, Kąpielisko Geotermalne Polana Szymoszkowa, Terma Bukovina in Bukowina Tatrzańska and Terma Bania in Białka Tatrzańska. Another 3 centers are located in the Polish Lowlands: Termy Mszczonów, Termy Uniejów and Geotermia Grudziądz. Some next balneorecreational centers are planned or are underway, some existing centers are being developed. In the paper there are given basic parameters of geothermal waters which are used in swimming pools as well as information on the infrastructure. Moreover, the locations of the planned centers are indicated.
Źródło:: Technika Poszukiwań Geologicznych; 2012, R. 51, nr 2, 2; 3-15
0304-520X
Pojawia się w:: Technika Poszukiwań Geologicznych
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Potencjał energetyczny wód termalnych na Niżu Polskim
Energy potential of thermal waters in the Polish Lowland
Autorzy:: Hajto, M.
Górecki, W.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2062652.pdf
Data publikacji:: 2010
Wydawca:: Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:: energia geotermalna
zasoby
atlas zasobów
Niż Polski
geothermal energy
resources
atlas of resources
Polish Lowlands
Opis:: W artykule przedstawiono wyniki obliczeń zasobów energii zakumulowanej w wodach termalnych, występujących w profilu geologicznym utworów mezozoiku i paleozoiku na obszarze Niżu Polskiego. Wykonana analiza zasobów obejmowała obszar o powierzchni ok. 270 tys. km2, co stanowi ponad 87% powierzchni kraju. Obliczenia przeprowadzono z uwzględnieniem przyjętej klasyfikacji zasobów, zgodnie z diagramem McKelveya. Wydzielono m.in. zasoby geologiczne: statyczne i statyczne-wydobywalne oraz zasoby dyspozycyjne energii geotermalnej. W celu obliczenia zasobów dyspozycyjnych zastosowano metodę opartą na wskaźnikowej ocenie efektywności ekonomicznej pozyskania ciepła (współczynnik mocy), który jest wskaźnikiem mówiącym, ile razy moc cieplna ujęcia geotermalnego przewyższa moc cieplną stanowiącą ekwiwalent nakładów kapitałowych i kosztów eksploatacji tego ujęcia. Analiza powyższego wskaźnika pozwoliła na dokonanie wstępnej oceny opłacalności pozyskania energii geotermalnej w skali regionalnej i wskazanie obszarów perspektywicznych w obrębie poszczególnych zbiorników. Wyniki wskazują, że statyczne zasoby energii geotermalnej, zakumulowane w dziewięciu głównych zbiornikach: dewońskim, karbońskim, dolnopermskim, dolnotriasowym, górnotriasowym, dolnojurajskim, środkowojurajski, górnojurajskim oraz dolnokredowym na Niżu Polskim wynoszą 1,45 × 10/22 J (3,47 × 10/11 toe). Łączne zasoby statyczne-wydobywalne energii zostały ocenione na 2,9 × 10/21 J (6,9 × 10/10 toe), a sumaryczne zasoby dyspozycyjne energii geotermalnej, wynoszą 9,21 × 10/18 J/rok, co odpowiada 220 × 10/6 toe. Zasoby eksploatacyjne wód i energii geotermalnej mogą być ocenione dopiero po wykonaniu otworu udostępniającego złoże oraz po wykonaniu pompowań pomiarowych. Z tego względu ocena zasobów eksploatacyjnych w skali regionalnej nie jest w zasadzie możliwa, ponieważ do celów praktycznych możemy wykorzystać jedynie ok. 1,5–2,5% zasobów dyspozycyjnych (Górecki i in., 2003), zasoby eksploatacyjne energii geotermalnej na Niżu Polskim zostały oszacowane na 1,38 × 10/17–2,30 × 10/17 J/rok (3,3–5,5 × 10/6 toe/rok).
The paper presents results of calculations of geothermal energy resources accumulated in the aquifers of Mesozoic and Paleozoic age in the Polish Lowlands. The analysis carried out in the project covered approximately 270 th. square km, that represents more than 87 percent of the territory of Poland. The calculations were made with regard to the classification of resources, in accordance with the McKelvey’s diagram. The static, static-recoverable geothermal resources and disposable geothermal reserves were distinguished. For calculation of disposable reserves the methodology of evaluation of economic factor efficiency of heat recovery was applied (the power factor). The methodology enabled preliminary assessment of the geothermal energy utilization profitability at the regional scale and indication of prospective areas within particular aquifers. Static geothermal energy resources accumulated in nine major reservoirs: Devonian, Carboniferous, Cisuralian, Lower Triassic , Upper Triassic, Lower Jurassic, Middle Jurassic, Upper Jurassic and Lower Cretaceousin the Polish Lowlands are estimated at 1.45 × 10/22 J (3.47 × 10/11 toe). Total static-recoverable resources has been assessed at 2.9 × 10/21 J (6.9 × 10/10 toe). Total disposable reserves of geothermal energy accumulated accumulated in nine major geothermal reservoirs was estimated at 9.21 × 10/18 J/year, which corresponds to 220×10/6 toe/year. It should be emphasis that admissible water and energy reserves can only be assessed after drilling operation and pumping measurements has been performed. Therefore, assessment of admissible energy resources on a regional scale is in principle not possible. Assuming the recovery of 1.5–2.5% of disposable reserves (Górecki et al., 2003), the admissible reserves of geothermal energy are estimated as 1.38–2.30 × 10/17 J/year (3.3–5.5 × 10/6 toe/year).
Źródło:: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2010, 439 (1); 81--85
0867-6143
Pojawia się w:: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Baza zasobowa wód termalnych na Niżu Polskim - geologiczne i hydrogeologiczne uwarunkowania lokalizacji obszarów perspektywicznych
Geothermal water resource base in the Polish Lowlands - geological and hydrogeological conditions of localization of prospective areas
Autorzy:: Hajto, M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/183930.pdf
Data publikacji:: 2008
Wydawca:: Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:: energia geotermalna
zasoby
atlas zasobów
Niż Polski
geothermal energy
resources
atlas of resources
Polish Lowlands
Opis:: W profilach geologicznych na Niżu Polskim, w osadach od starszego paleozoiku po dolną kredę, można wyróżnić szereg utworów, których wykształcenie litologiczne wskazuje na możliwości występowania dobrych poziomów zbiornikowych dla wód termalnych. Geologiczne, hydrogeologiczne i termiczne parametry charakteryzujące zbiorniki wód wgłębnych na Niżu Polskim wskazują na możliwości kompleksowego ich wykorzystania zarówno w celach energetycznych, jak i balneoterapeutycznych oraz rekreacyjnych. Szczególnie interesująco pod względem możliwości wykorzystania wód termalnych prezentują się rejony niecek: warszawskiej, mogileńsko-łódzkiej oraz szczecińskiej. Wykorzystanie wód termalnych do celów grzewczych poszczególnych województw i miast centralnej Polski, winno, w pierwszej kolejności, opierać się na zasobach dolnojurajskiego zbiornika hydrogeotermalnego. Identyfikacja warunków geotermalnych skał wieku paleozoicznego stanowi istotne uzupełnienie wiedzy na temat krajowych zasobów energii geotermalnej i wskazuje na nowe możliwości rozwoju geotermii w rejonach leżących poza obszarami występowania ciepłych wód podziemnych formacji mezozoicznych na Niżu Polskim.
Within geological sections of the Polish Lowlands, in Early Paleozoic through Early Cretaceous formations, a number of layers can be distinguished, lithological development of which indicates possible occurrence of good geothermal aquifers. Geological, hydrogeological and thermal parameters that characterize aquifers in the Polish Lowlands indicate possibility of complex utilization of geothermal waters, as well for energy production as balneotherapy and recreation. Areas of the Warsaw Trough, Mogilno-Łódź Trough and Szczecin Trough are particularly interesting in terms of thermal water utilization. Utilization of thermal waters for heating purposes in particular voivodships and towns of central Poland should, first of all, be based on the resources of the Lower Jurassic aquifer. Identification of geothermal conditions of Paleozoic formations represents important completion of knowledge of domestic geothermal energy resources and indicate new possibilities of geothermal development in regions outside the areas of hot underground waters in Mesozoic formations of the Polish Lowlands.
Źródło:: Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie; 2008, 34, 3; 503-526
0138-0974
Pojawia się w:: Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Zbiornik geotermalny jury dolnej w rejonie Kleszczowa
Lower Jurassic geothermal reservoir in the Kleszczów area (Central Poland)
Autorzy:: Tomaszewska, B.
Bujakowski, W.
Barbacki, A. P.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2074791.pdf
Data publikacji:: 2010
Wydawca:: Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:: woda termalna
jura dolna
zbiornik geotermalny
Niż Polski
thermal water
Lower Jurassic
geothermal reservoir
Polish Lowlands
Opis:: The paper presents results of research and drilling works related to realization of Kleszczów GT-1 borehole, performed between July 5th and November 10th, 2009. Geothermal waters will be used for space-heating and recreational purposes in a planned center of sports and recreation. While planning the drilling it was assumed that the exploitation of geothermal waters will be conducted in a closed, extraction/injection well-system. The Lower Jurassic aquifer was assumed as the most favourable reservoir for geothermal use. Drilling of Kleszczów GT-1 well confirmed the significant resources of geothermal waters. The geothermal water obtained is a brine of Cl-Na hydrogeochemical type and of TDS reaching 4.6 g/dm3. Measured well-head temperature was 52.2 stopn.C. On the third drawdown of pumping test the yield of geothermal water to 200.6 m3/h were obtained and the position of dynamic water table was at a depth of 89.9 m which corresponds to measured drawdown. The results of geological work of the Kleszczów GT-1 borehole will be used to design the second borehole (Kleszczów GT-2) for a two wells system.
Źródło:: Przegląd Geologiczny; 2010, 58, 7; 603-608
0033-2151
Pojawia się w:: Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Dolnokredowy oraz dolnojurajski zbiornik wód geotermalnych na Niżu Polskim
Lower Cretaceous and Lower Jurassic aquifers in the Polish Lowlands
Autorzy:: Górecki, W.
Hajto, M.
Strzetelski, W.
Szczepański, A.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2074789.pdf
Data publikacji:: 2010
Wydawca:: Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:: energia geotermalna
zbiornik dolnokredowy
zbiornik dolnojurajski
Niż Polski
geothermal energy
Lower Cretaceous aquifer
Lower Jurassic aquifer
Polish Lowlands
Opis:: Regional analysis of the Mesozoic and Paleozoic geothermal aquifers in the Polish Lowlands indicates that hot waters accumulated in Lower Cretaceous and Lower Jurassic deposits should be given priority in practical utilization. Crucial for this purpose are: high level of the geological recognition of the aquifers, occurrence of thick reservoir rocks, high water discharge, relatively high temperatures, particularly in the Lower Jurassic aquifer, and relatively low costs of drilling the production and injection wells. The Lower Jurassic and Lower Cretaceous water-bearing layers are represented by sandstone complexes with very good reservoir properties. This is favourable for high water discharge, which has beneficial influence on economical justification of construction of geothermal plants. The above findings have been confirmed by the so-far geothermal investments, among others the geothermal plants in Pyrzyce and Stargard Szczeciński, which utilize geothermal waters from the Lower Jurassic aquifer. Other plants, located in Uniejów and Mszczonów, central Poland, utilize waters from the Lower Cretaceous aquifer.
Źródło:: Przegląd Geologiczny; 2010, 58, 7; 589-593
0033-2151
Pojawia się w:: Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Uwarunkowania geologiczne wybranych wysadów solnych w Polsce i ich przydatność do budowy kawern do magazynowania wodoru
Geology of selected salt domes in Poland and their usefulness in constructing hydrogen storage caverns
Autorzy:: Czapowski, G.
Tarkowski, R.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2061644.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:: podziemne magazynowanie wodoru
wysady solne
parametry geologiczne
Niż Polski
underground hydrogen storage
salt domes
geological setting
Polish Lowlands
Opis:: Podziemne magazynowanie wodoru stanowi alternatywną formę magazynowania energii. Zatłoczony gaz w sytuacji nadwyżek energetycznych może być uwalniany i spalany w odpowiednich instalacjach w momencie wzrostu zapotrzebowania na energię. Do najbardziej efektywnych form takiego magazynowania należą kawerny w wysadach zbudowanych z soli cechsztynu, które na obszarze Niżu Polskiego intrudowały w nadległe utwory mezozoiku. Siedem spośród 27 wysadów solnych spełnia parametry geologiczne (minimalna grubość serii solnej rzędu 1 km, maksymalna głębokość występowania zwierciadła solnego <1 km), pozwalające je wskazać jako przydatne do budowy kawern magazynowych wodoru. Do najlepszych/optymalnych struktur należą wysady Rogóźno i Damasławek oraz w równym stopniu przydatne są dwa bliźniacze wysady – Lubień i Łanięta. W świetle obecnej wiedzy geologicznej mniej perspektywicznymi strukturami są wysady Goleniów i Izbica Kujawska (wysad Izbica Kujawska wymaga kompleksowego rozpoznania geologicznego). Ostatnią z analizowanych struktur, wysad Dębina, ulokowaną w centrum eksploatowanego odkrywkowo złoża węgla brunatnego „Bełchatów”, uznano za nieprzydatną dla tej formy magazynowania. Opisane wysady solne są również przydatne do magazynowania innych gazów np. gazu ziemnego czy powietrza, gdyż ich magazynowanie wymaga spełnienia podobnych warunków geologicznych.
Underground hydrogen gas storage might be the alternative energy supplier. Filled-up during energy surplus could be utilized during energy shortage by combustion in special installations. Salt caverns within the salt domes are being considered as one of the optimal places for such energy storage. Caverns within the domes of Zechstein salts that intruded into the surrounding Mesozoic strata of the Polish Lowlands are among the most effective underground storages. Seven out of 27 analyzed salt domes have been recommended for hydrogen storage construction based on the geological parameters (i.e. minimum thickness of the salt body should be about 1 km and its top at a depth less than 1 km). The best structures are the Rogóźno and Damasławek domes and two twin-forms – the Lubień and Łanięta domes of equal usefulness. Less perspective structures, based on the present geological knowledge, are the Goleniów and Izbica Kujawska domes. The latter would still require basic geological work. The last analyzed structure, the Dębina dome, located in the centre of the active lignite open-pit “Bełchatów”, has been excluded from future consideration. These salt domes are also suitable for the storage of other gases, i.e. natural gas and air, as their storage requires similar geological setting.
Źródło:: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2018, 472; 53--81
0867-6143
Pojawia się w:: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: Charakterystyka węgla brunatnego z miocenu Niżu Polskiego na podstawie wybranych profili
Lignite of the Polish Lowlands Miocene: characteristics on a base of selected profiles
Autorzy:: Kasiński, J. R.
Piwocki, M.
Swadowska, E.
Ziembińska-Tworzydło, M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2062774.pdf
Data publikacji:: 2010
Wydawca:: Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:: węgiel brunatny
środowisko sedymentacji
palinologia
petrografia
geochemia
neogen
Niż Polski
lignite
sedimentary environment
palynology
petrography
geochemistry
Neogene
Polish Lowlands
Opis:: W typowych profilach trzech neogeńskich pokładów węgla brunatnego odsłaniających się w kopalniach odkrywkowych na Niżu Polskim i w basenach satelickich zostały przeprowadzone studia porównawcze makro- i mikrofacjalne oraz geochemiczne, w skład których wchodziły badania: sedymentologiczne, paleobotaniczne (w szczególności analiza palinologiczna), litologiczne i petrograficzne węgla oraz geochemiczne. W wyniku tych badań wyróżniono szereg facji, uwarunkowanych głównie czynnikami hydrologicznymi, które można powiązać z subśrodowiskami sedymentacji jeziorno-bagiennej, współcześnie zasiedlonymi przez określone zbiorowiska roślinne. Najbardziej pełny zestaw takich subśrodowisk został przedstawiony dla II łużyckiego pokładu węgla brunatnego w niecce żytawskiej. Sukcesja subśrodowisk sedymentacyjnych i związanych z nimi zbiorowisk roślinnych jest w zasadzie porównywalna z naturalną sukcesją roślinną zarastania zbiornika jeziornego, jednak często bywa zaburzana w związku ze zmianami poziomu wód gruntowych: podnoszenia się w wyniku działania mechanizmów auto- (kompakcja niżejległych osadów, szczególnie istotna w przypadku przejścia od torfu do węgla brunatnego) i allochtonicznych (subsydencja tektoniczna). Podobne zaburzenia mogły powodować także czynniki sedymentacyjne, takie jak progradacja litosomów klastycznych lub podniesienie bazy erozyjnej w następstwie ruchów eustatycznych. Badania wykazały, że tylko kompleksowe badania mikro- i makrofacjalne dają podstawy do przedstawienia wiarygodnej rekonstrukcji środowiska sedymentacji węglotwórczej. Najistotniejsze wyniki pracy stanowi rekonstrukcja następstwa zbiorowisk roślinnych i wnioski na temat zmian warunków hydrologicznych i hydrogeologicznych.
Some selected profiles of three Neogene lignite seams outcropped within opencast mines in the Polish Lowlands and satellite basins have been examined for comparison of macro- and microfacies and geochemical features. The investigations included: sedimenological research, paleobotanical investigation (particularly palynological analysis), lithological and petrographic study of lignite and geochemical examinations of coal have been made there. Some facies related to recent lacustrine/paludal sedimentary subenvironments, qualified at first by hydrological conditions and corresponding with floristic habitats have been established. The most complete inventory of sedimentary subenvironments has been defined within the 2nd lignite seam in the Zittau Basin. The sedimentary subenvironment succession and related floral communities is generally conformable with a natural plant succesion of a lake overgrowth. However, it was frequently interrupted after groundwater level changes: uplifting in the result of autochtonic mechanism (compaction of underlying sediments, most substantial in the case peat to lignite) and allochtonic one (tectonic subsidence). Also sedimentary factors, like progradation of clastic lithosomes and elevation of erosional base after eustatic movements could take part in the disruptions. The examination show that only integrated macro- and microfacial analysis makes it possible to present a reliable reconstrustion of the coal-forming sedimentary environment. The reconstruction of the succession of plant communities and conclusions on hydrological/hydrogeological conditions are the most substantial results of the work.
Źródło:: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2010, 439 (1); 99--153
0867-6143
Pojawia się w:: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: Potencjał geotermalny zbiorników mezozoicznych Niżu Polskiego do produkcji energii elektrycznej
The geothermal potential of Mesozoic aquifers in the Polish Lowlands for the production of the electricity
Autorzy:: Sowiżdżał, A.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/204054.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:: potencjał geotermalny
system binarny
Niż Polski
jura dolna
trias dolny
geothermal potential
binary cycle
Polish Lowlands
Lower Jurassic
Lower Triassic
Opis:: Produkcja energii elektrycznej przy wykorzystaniu niskotemperaturowych zasobów geotermalnych jest technicznie możliwa dzięki zastosowaniu technologii binarnych. W rejonie Niżu Polskiego niskotemperaturowe zasoby geotermalne związane są przede wszystkim z mezozoicznymi zbiornikami geotermalnymi. Największy potencjał hydrogeotermalny związany jest z piaskowcowymi utworami jury dolnej, występującymi w rejonie niecki mogileńsko-łódzkiej oraz niecki szczecińskiej, gdzie temperatury w obrębie zbiornika przekraczają 90°C, a potencjalna wydajność otworów wiertniczych jest odpowiednio wysoka (powyżej 50 m³/h). Znaczny potencjał geotermalny związany jest ze zbiornikiem dolnotriasowym centralnej części Niżu Polskiego, jednak ze względu na niskie parametry petrofizyczne skał zbiornikowych perspektywy produkcji energii elektrycznej należy wiązać w przyszłości przede wszystkim z potencjałem gorących suchych skał dolnego triasu, a nie z zasobami hydrogeotermalnymi.
Electricity production using low-temperature geothermal resources is technically possible by binary technology. The major geothermal resources in the Polish Lowlands are associated with Mesozoic aquifers. The greatest hydrogeothermal potential is connected with the Lower Jurassic sandstone in the Mogilno-Łodz Trough and Szczecin Trough, where the temperature inside the reservoir exceeds 90°C and potential discharge of wells is above 50 m³/h. Significant geothermal resources are associated with the Lower Triassic reservoir in the central part of the Polish Lowlands, however, due to the low petrophysical parameters of reservoir rocks, electricity production should be connecting with the petrogeothermal potential.
Źródło:: Technika Poszukiwań Geologicznych; 2016, R. 55, nr 2, 2; 105-115
0304-520X
Pojawia się w:: Technika Poszukiwań Geologicznych
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:: Wykorzystanie chemizmu wód głębokich poziomów wodonośnych Niżu Polskiego na wstępnym etapie oceny ich przydatności do lokowania dwutlenku węgla
The use of chemistry of deep aquifers in the Polish Lowlands as an indicator of their suitability for storage of carbon dioxide in the preliminary studies
Autorzy:: Razowska-Jaworek, L.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2062701.pdf
Data publikacji:: 2012
Wydawca:: Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:: dwutlenek węgla
skład chemiczny
potencjał składowania
głębokie poziomy wodonośne
Niż Polski
carbon dioxide
chemical composition
storage potential
saline aquifer
Polish Lowlands
Opis:: Aby ocenić przydatność zbiorników do składowania CO2 należy przeprowadzić szczegółową analizę warunków hydrogeologicznych i parametrów zbiornikowych w celu zidentyfikowania wszystkich potencjalnych dróg przepływu wód podziemnych. Tego typu badania są jednak drogie i zajmują dużo czasu. Dlatego też, przed ich rozpoczęciem, można przeprowadzić wstępne badania hydrogeochemiczne, polegające na ocenie stopnia przeobrażenia składu chemicznego wód i szczelności badanych zbiorników wodonośnych, na podstawie wskaźników: rNa/rCl i Cl/Br oraz mineralizacji wód. Stopień przeobrażenia chemizmu wód podziemnych zależy od głębokości ich zalegania, obecności nieprzepuszczalnego nadkładu, odległości od wychodni oraz obecności drożnych systemów szczelin i uskoków. W celu uproszczenia interpretacji hydrogeochemicznej na podstawie stopnia przeobrażenia wód wydzielono sześć tzw. typów genetycznych wód. Na Niżu Polskim analizie poddano wody z poziomów wodonośnych permu, karbonu, triasu dolnego i górnego, jury dolnej, środkowej i górnej oraz kredy. W przedziale głębokości 280–4907 m, mineralizacja wód wynosi od 0,5 do 458,4 g/l. W piętrze jurajskim występują wody o zróżnicowanych typach genetycznych, od wykluczających lokowanie dwutlenku węgla typów 1 i 2, do bardziej odpowiednich dla lokowania typów 3 i 4. Wody w zbiornikach triasowych są przeważnie typu 4–6, czyli wskazujące na bardziej korzystne warunki do lokowania CO2. Najlepsze warunki do lokowania występują w wodach piętra permskiego, gdzie dominują typy genetyczne 5 i 6.
A detailed study of site hydrogeology, hydraulic properties of formations, and identification of all potential leakage pathways must be performed during an analysis of suitability for carbon dioxide storage. Prior these investigations, a preliminary hydrogeochemical analysis might be carried out, based on investigations of the geochemical maturity of groundwater and isolation of aquifers, measured by TDS, Na/Cl and Cl/Br ratios. Six types of groundwater, according to the degree of geochemical maturity and isolation, have been identified in the Polish Lowlands; from the modern freshwaters that contact with meteoric waters (types 1 and 2), to the oldest, stagnant, highly mineralized brines (types 5 and 6). The Carboniferous, Permian, Triassic and Jurassic aquifers, between 290 and 4907 m depth, contain waters of 0.5–458.4 g/l TDS. The geochemical maturity of waters depends on the depth, presence of impermeable caprock, distance from the outcrops and presence of faults and fractures. The waters in the Jurassic reservoirs are of different types, from types 1 and 2, which are not suitable for CO2 storage, to types 3 and 4, which are more suitable. The Triassic reservoirs are mostly of types 4 and 6, which are more suitable for CO2 storage. The most suitable for CO2 storage are the Permian aquifers of types 4 to 6.
Źródło:: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2012, 448 (1); 87--94
0867-6143
Pojawia się w:: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:: Regionalizacja tektoniczna Polski-Niż Polski
Tectonic subdivision of Poland: Polish Lowlands
Autorzy:: Karnkowski, P. H.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2074565.pdf
Data publikacji:: 2008
Wydawca:: Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:: regionalizacja tektoniczna
geologia regionalna
Polska
Niż Polski
niecka Polska
tektonika
podłoże
regional subdivision
regional geology
Polska
Polish Lowlands
Polish Basin
tectonics
basement
Opis:: Presented paper is a contribution to discussion about the tectonic regionalization in Poland. The Polish Lowlands, located between the Baltic shore and the highlands of the southern and central Poland, is the area discussed here. In this region mainly the Quaternary and the Neogene deposits with thickness rarely over 300 m are exposed. On the sub-Cenozoic surface occur mainly Cretaceous, Jurassic and Triassic rocks. Structural forms of the Polish Lowlands are directly associated with the Permian-Mesozoic Polish Basin inverted at the beginning of Cenozoic time. It is worthwhile indicating here that not only the Polish Trough was inverted but also the distal part of this basin, distinguished now as the Fore-Sudetic Monocline. Subdivision of the Polish Lowlands into tectonic units on the sub-Cenozoic surface was shown on Fig. 1. In the mid-Polish area antyclinorium belts of north-west to south-east orientation are located. The basement of the Polish Basin is built of the pre-Permian deposits, tectonized during pre-Alpine phases. To analyze the geology of Poland in the sub-Permian architecture the proper tectonic map (Fig. 2) is required with only the units of first order marked. Debate on tectonics of Poland requires also a map of basement consolidation units (Fig. 3). Indispensable completion of the presented maps is a geological cross-section of the Polish Lowlands (Fig. 4). It is clear that tectonic regionalization of Poland (with special attention to the Polish Lowlands) should be demonstrated on the three basic maps here presented. Spatial (both horizontal and vertical) relations between tectonic units should be considered in the light of sedimentary basin analysis, i.e., searching processes and stages of the structural evolution which essentially contributed to the recent tectonic diversification in regional geology.
Źródło:: Przegląd Geologiczny; 2008, 56, 10; 895-903
0033-2151
Pojawia się w:: Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:: Środowiska sedymentacji i palinofacje kredy dolnej w kilku otworach wiertniczych centralnej Polski
Lower Cretaceous sedimentary environments and palynofacies in some boreholes of Central Poland
Autorzy:: Leszczyński, K.
Waksmundzka, M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2063308.pdf
Data publikacji:: 2008
Wydawca:: Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:: ziarna pyłku
spory
materia organiczna
palinofacje
środowisko sedymentacji
kreda dolna
Niż Polski
pollen grains
spores
organic matter
palynofacies
sedimentary environments
Lower Cretaceous
Polish Lowlands
Opis:: Na podstawie badań litologicznych i profilowań sedymentologicznych, dokonano wstępnego rozpoznania środowisk sedymentacyjnych i palinofacji kredy dolnej centralnej części Niżu Polskiego w otworach wiertniczych Sarnów IG 1, Wągrowiec IG 1 i Poddębice PIG 2. Wykonano dokładną analizę spektrum palinologicznego: stosunku zawartości planktonu do całości palinomorf, ilości fitoklastów w całkowitym kerogenie oraz zawartości materii organicznej. Przeprowadzono korelacje danych palinologicznych z danymi sedymentologicznymi (profilowania sedymentologiczne rdzeni wiertniczych), litofacjalnymi i paleogeograficznymi. Na podstawie analizowanego materiału, i w nawiązaniu do określonego w badaniach palinofacjalnych spektrum palinologicznego, wydzielono w osadach kredy dolnej następujące środowiska morskie: przybrzeża górnego (upper shoreface) i przybrzeża dolnego-środkowego (lower-midle shoreface) z przejściem do odbrzeża (offshore) do zbiornika otwartego szelfu (open marine szelf), deltowe (?czoło delty, delta front) z wyżej występującymi osadami ?kanałów rozprowadzających (distributary channels) równi deltowej oraz prawdopodobnie barier i płytkiej zatoki morskiej (embayment). W otworze wiertniczym Poddębice PIG 2 zidentyfikowano powierzchnię maksymalnego zalewu (maximum flooding surface) reprezentowaną przez warstewkę ciemnoszarego marglu, która wydaje się być datowana na przełom beriasu i walanżsau dolnego. Przeprowadzone badania są pierwszym i wstępnym podejściem do podjętej problematyki związku palinofacji ze środowiskami sedymentacyjnymi w kredzie dolnej.
The paper presents a preliminary recognition of sedimentary environments and palynofacies in Lower Cretaceous deposits of the Sarnów IG 1, Wągrowiec IG 1 and Poddębice PIG 2 boreholes of central part of the Polish Lowland, central Poland, based on lithological and sedimentological investigations. A detailed analysis of palynological spectrum included determination of the contents of plankton (in relation to total frequency of palynomorphs), phytoclast in total kerogen, and organic matter. Palynological data were subsequently correlated with the results of sedimentological logging of drill cores, as well as with lithological observations and overall palaeogeographical research. Based on the material analysed, and referring to the identified palynological spectrum, the following sedimentary environments have been distinguished in the Lower Cretaceous sections: upper shoreface and lower-middle shoreface with transitions to an offshore-open marine shelf, delta (?delta front) passing up into distributary channel fills on a delta plain, and presumed barrier and shallow-marine embayment. A maximum flooding surface has been identified in the Poddębice PIG 2 section, represented by a thin dark-grey marl bed which seems to be dated at the Berriasian/Lower Valanginian transition. The investigations are the first, preliminary approach to the problem of relationship between palynofacies and sedimentary environments in the Lower Cretaceous of Poland.
Źródło:: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2008, 432; 99-121
0867-6143
Pojawia się w:: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:: Wstępne rozpoznanie śladów eksploatacji kopalin dla budownictwa na Niżu Polskim, na przykładzie okolic wsi Chrząstawa koło Wrocławia
Initial examination of construction minerals exploitation traces in Polish Lowlands in Chrząstawa near Wrocław
Autorzy:: Zagożdżon, Paweł P.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2048424.pdf
Data publikacji:: 2020
Wydawca:: Politechnika Wrocławska. Wydział Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii. Instytut Górnictwa
Tematy:: wyrobisko odkrywkowe
eksploatacja głazikowa
piasek budowlany
głaz narzutowy
ruda darniowa
Niż Polski
Chrząstawa
surface mining
bouldering
construction sand
erratic boulder
meadow ore
Polish Lowlands
Opis:: Przedstawiono wyniki wstępnego rozpoznania reliktów wydobycia różnych kopalin (surowców dla budownictwa), prowadzonego w rejonie wsi Chrząstawa koło Wrocławia. Są to przede wszystkim dawne wyrobiska po eksploatacji piasków budowlanych, glin, a także głazów narzutowych i prawdopodobnie rudy darniowej. Ukazano ogólną charakterystykę tych kopalin, ze szczególnym uwzględnieniem głazów narzutowych. Zwrócono uwagę na pozostałości stosowanej techniki wstępnego dzielenia głazów za pomocą rzadko rozmieszczonych, małośrednicowych otworów wiertniczych. Zwrócono uwagę na duże potencjalne znaczenie poznawcze i edukacyjne tych reliktów oraz ich rolę w poznaniu i zachowaniu dziedzictwa techniki.
The paper presents the results of the preliminary identification of relics of the extraction of various raw materials for construction carried out in the area of the Chrząstawa village near Wrocław. These are mainly former pits after the exploitation of construction sands, clays, as well as erratic boulders and probably meadow ores. The general characteristics of these minerals is shown, with particular emphasis on erratic boulders. The attention was paid to the remnants of the technique of initial boulder splitting – sparsely spaced, small-diameter boreholes. The great potential cognitive and educational significance of these relics and their role in learning and preserving the heritage of technology have been shown.
Źródło:: Hereditas Minariorum; 2020, Vol. 6; 139-150
2391-9450
2450-4114
Pojawia się w:: Hereditas Minariorum
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "niż" wg kryterium: Temat

Źródło danych

Dostawca treści

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język