- Tytuł:
-
O nierównej przyjaźni — relacje burgrabiego krakowskiego Stanisława Goczałkowskiego z Izabelą Branicką w latach 1771–1786
A case of unrequited friendship — relations of Burgrave of Cracow Stanisław Goczałkowski with Izabela Branicka in 1771–1786 - Autorzy:
- Syta, Krzysztof
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/474824.pdf
- Data publikacji:
- 2017-11-29
- Wydawca:
- Archiwum Główne Akt Dawnych
- Tematy:
-
Stanisław Goczałkowski,
klientelizm,
województwo krakowskie 18 w.;
Izabela z Poniatowskich Branicka,
Jan Klemens Branicki,
Wojciech Makomaski,
Polska 18 w.,
szlachta polska 18 w., korespondencja 18 w.,
Archiwum Główne Akt Dawnych, Archiwum Roskie
Stanisław Goczałkowski, clientelism,
Cracow Voivodship 18th century; Izabela Branicka nee Poniatowska,
Poland in 18th century,
Polish nobility in 18th century, correspondence in in 18th century, Central Archive of Historical Records,
Roskie Archive - Opis:
-
The article is a continuation of a paper text devoted to activity of Stanisław Goczałkowski, clerk of Grand Crown Hetman Jan Klemens Branicki (Miscellanea Historico-Archivistica, vol. 23). This paper presents Goczałkowski’s activity from the perspective of his relations
with court of Izabela Branicka, Jan Klemens’s widow, in 1771–1786. Goczałkowski has remained in her service for a number of years, performing similar functions as he did during Branicki’s lifetime. He remained a client of Branicka, in a formal relationship, as until 1773 he administered and leased her land in Cracow voivodship. Possibly
thanks to those relations with Branickis court, Goczałkowski was able to increase his social standing and wealth. He became a landowner in Cracow voivodship, achieving the post of Burgrave of Cracow in 1780. After that, he entered into a property dispute
with Branicka, and in 1773 terminated a formal dependence on her. Despite that, until the end of his life he solicited her patronage. Goczałkowski’s frequent efforts to secure public offi ces and functions, mostly in Cracow voivodship, he supported by patronage
of Branicka and her milieu, in particular the Voivode of Masovia Andrzej Mokronowski, and her personal secretary Wojciech Makomaski. However, Goczałkowski’s career, which ended in a not particularly prestigious position of Burgrave of Cracow, shows that his friendship with Branicka was “unwelcome” and her supposed patronage was more his wishful thinking than actual fact. Source basis of the publication are letters from Roskie Archive, correspondence series, preserved in Central Archive of Historical Records (AGAD) in Warsaw.
Artykuł jest kontynuacją tekstu poświęconego działalności Stanisława Goczałkowskiego, oficjalisty hetmana wielkiego koronnego Jana Klemensa Branickiego (Miscellanea Historico-Archivistica, t. 23). Tym razem przedstawiono działalność Goczałkowskiego przez pryzmat jego relacji zachodzących w latach 1771–1786 z dworem Izabeli Branickiej, wdowy po Janie Klemensie. Goczałkowski przez kilka lat pozostawał na jej usługach, wykonując podobne funkcje, jak za życia Branickiego. Pozostawał z Branicką w stosunkach klientalnych, o charakterze formalnym, gdyż do 1773 r. administrował i dzierżawił jej dobra w województwie krakowskim. Zapewne dzięki tym relacjom z dworem Branickich udało się Goczałkowskiemu podnieść pozycję majątkową i status społeczny. Stał się posesjonatem w województwie krakowskim osiągając urząd burgrabiego krakowskiego w 1780 r. Później wszedł z Branicą w spór prawnomajątkowy, a w 1773 r. zerwał formalną zależność od niej. Mimo to do końca życia starał się o jej protekcję. Częste ubieganie się Goczałkowskiego o urzędy i funkcje publiczne, głównie w województwie krakowskim, starał się protekcją Branickiej i jej otoczenia, szczególnie wojewody mazowieckiego Andrzeja Mokronowskiego, a także jej osobistego sekretarza Wojciecha Makomaskiego. Kariera Goczałkowskiego, zakończona na niezbyt prestiżowym urzędzie burgrabiego krakowskiego, pokazuje jednak, że z Branicką łączyła go „niechciana” przyjaźń, a patronat Branickiej miał raczej charakter życzeniowy i to tylko ze strony Goczałkowskiego. Podstawą źródłową publikacji są listy z Archiwum Roskiego, serii korespondencja, przechowywanego w AGAD w Warszawie. - Źródło:
-
Miscellanea Historico-Archivistica; 2017, 24; 183-206
0860-1054 - Pojawia się w:
- Miscellanea Historico-Archivistica
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł