Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Piastowie" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-13 z 13
Tytuł:
Kształtowanie się stanów społecznych w dawnej Polsce
Origins of social hierarchy in early middle ages in Poland
Autorzy:
Bradliński, Kamil
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/23050785.pdf
Data publikacji:
2022-03-10
Wydawca:
Mazowiecka Uczelnia Publiczna w Płocku
Tematy:
społeczeństwo
rycerstwo
Piastowie
Polska
society
knights
Piasts
Polska
Opis:
Podobnie jak w innych państwach Europy, tak i we wczesnośredniowiecznej Polsce pierwszych Piastów nastąpiło wyodrębnienie się i ukształtowanie stanów społecznych na modłę zachodnioeuropejską. Na tereny zamieszkiwane przez Słowian przybyli przedstawiciele duchowieństwa, wojowie przekształcili się w rycerstwo, zmienił się status prawny chłopów i mieszczan, a nowo przybyli Żydzi dołożyli cegiełkę do rozwoju swojego nowego domu.
As in other European countries, in early medieval Poland, the first Piasts distinguished themselves and shaped social statuses in a Western European fashion. Members of the clergy came to the areas inhabited by the Slavs, warriors transformed into knights, the legal status of peasants and townspeople changed, and the newly arrived Jews contributed to the development of their new home.
Źródło:
Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego; 2021, 13; 35-49
0860-5637
2657-7704
Pojawia się w:
Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Chrystianizacja Polski – początki łacińskiej kultury pisma i książki w Polsce pierwszych Piastów
Christianization of Poland – beginnings of Latin literary and bibliographical culture in Poland of early Piast dynasty
Autorzy:
Potkowski, Edward
Wojciechowski, Leszek
Ryba, Mieczysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/24202951.pdf
Data publikacji:
2017-10-31
Wydawca:
Archiwum Główne Akt Dawnych
Tematy:
Chrzest Polski
Chrystianizacja
kultura łacińska
Polska
Piastowie
Polska Piastowska
Opis:
One of important impacts of Duke Mieszko I’s baptism and resulting introduction of Christianity of Latin rite as state religion in Poland, was adoption of a hereto unknown cultural model – culture of written word and books. Before that, ancient Polish communities lived in a world of oral culture, orally conveyed, and collective memory accumulating tradition and knowledge. Conversely, Christianity was a “religion of the Book”. Its main tenets – doctrinal, moral and social, were contained in sacred books, which were the vehicle for divine revelation. New religion – Christianity – has brought Latin to Poland, as language of the doctrine and religious worship. Latin was also a way to access the entire legacy of European culture, from antiquity to mediaeval Christian culture. It allowed reading of texts, which explained the world better, than traditional beliefs. Moreover, Latin was an instrument of interaction with contemporary cultural and political centres, the Papal Curia, Emperor’s court, as well as courts of other rulers of Christian Europe. The article presents initial stages of Latin literary culture in Christianized Poland. Sacred books – liturgical codices and texts serving religious education, were the basic equipment of the new religion’s churches. They were brought by groups of missionaries and clergy, coming to the Christianized country. The first Christian rulers of Poland, whose obligation was to build churches, have also taken care to outfit them with books needed for worship and teaching. They were ordered from foreign scriptoria, or prepared in domestic ecclesiastical centres, at royal or ducal courts. Those were ecclesiastical literary works, as well as texts for religious education, among them hagiographies of first saint patrons of Poland. Besides these books, in times of first Christian rulers of Poland, memorial texts began to emerge as well – annals and inscriptions, as well as correspondence sent to foreign courts and papal Curia. Name of one of the authors, active in early 11th century in Poland is known – Bruno of Querfurt. The article presents more details about extant liturgical books, used in Christianized Poland. Those books belonged to members of Piast dynasty, or were imported by Polish kings for most important churches in the country. Discussed books include following codices: Matilde’s Codex (Liber officiorum) – a book of rites gifted to Mieszko I by Matilde of Swabia, Duchess of Lorraine, also Egbert Psalter (Psalterium Egberti) with attached prayer pages of Piast princess Gertrude (Liber precum Gertrudae), two Gospel books – Golden Codex of Gniezno (Codex aureus Gnesnensis) and Golden Codex of Pułtusk (Codex aureus Pultoviensis), Emmeram Gospel Book, Tyniec Book of Sacraments and several others, including Płock Bible and Duchess Anastasia's Gospel Book. Since the turn of 11th and 12th century, Poland’s literary culture and books begin to change. Besides the liturgical books, memorial texts and correspondence with foreign countries, practical and pragmatic texts come into use: books of laws and texts used for school education, listed in the inventory of Cracow cathedral in 1110. The array of memorial texts is expanding as well – one example is the first Polish chronicle, written by an anonymous foreign monk (Gallus Anonymous); there are also texts of courtly and recreational nature, like the story of Walter and Wisław. Since 12th century, number of centres producing written works increases; manuscripts are produced at courts of provincial dukes during feudal fragmentation period, scriptoria of cathedral churches and monasteries. Also the number of readers is increasing to include male and female monastic communities, new monasteries of Benedictine friars, Premonstratensians and Cistercians, new canon communities and cathedral clergy. Development of literary culture and books, initiated after Christianization of Poland in 10th century, has continued uninterrupted – despite temporary collapses of Church and state structures – until the end of the Middle Ages.
Jednym z doniosłych skutków chrztu księcia Mieszka I i wprowadzenia do Polski chrześcijaństwa rytu łacińskiego, jako religii państwowej, było przyjęcie nieznanego tutaj wzorca kultury – kultury pisma i książki. Wcześniej społeczeństwo prapolskie żyło w świecie kultury oralnej, przekazu ustnego i kolektywnej pamięci, gromadzącej tradycję i wiedzę. Chrześcijaństwo zaś było „religią księgi”. Jego podstawowe zasady doktrynalne, moralne i społeczne zawarte były w świętych księgach, które były nośnikiem boskiego objawienia. Nowa religia – chrześcijaństwo, wprowadziło do Polski łacinę, język doktryny i kultu religijnego. Język łaciński był również narzędziem kontaktu z całym dorobkiem kultury europejskiej, zarówno kultury antycznej, jak i średniowiecznej kultury chrześcijańskiej. Pozwalał na obcowanie z tekstami, które lepiej wyjaśniały otaczający świat, aniżeli tradycyjny zespół wyobrażeń o świecie. Łacina ponadto była narzędziem kontaktów ze współczesnymi ośrodkami kultury i ośrodkami politycznymi, z kurią papieską i dworem cesarskim, z dworami innych władców chrześcijańskiej Europy. Artykuł ukazuje początki łacińskiej kultury piśmiennej w chrystianizowanej Polsce. Do podstawowego wyposażenia świątyń nowego kultu należały księgi święte, a więc kodeksy liturgiczne i teksty służące edukacji religijnej. Przywoziły je z sobą grupy misjonarzy i przybywające do chrystianizowanego kraju duchowieństwo. Pierwsi chrześcijańscy władcy polscy, których obowiązkiem była budowa kościołów, dbali również o ich wyposażenie w księgi potrzebne do kultu i nauczania. Zamawiano je w skryptoriach zagranicznych, albo sporządzano w krajowych ośrodkach kościelnych i na dworze książęcym bądź królewskim. Były to księgi należące do grupy piśmiennictwa sakralnego i edukacji religijnej, a wśród nich żywoty pierwszych świętych patronów Polski. Obok tych ksiąg pojawiają się w kraju pierwszych chrześcijańskich władców polskich teksty o charakterze memoratywnym, jak zapiski rocznikarskie i inskrypcje, a także korespondencja wysyłana do zagranicznych dworów i kurii papieskiej. Znany jest z imienia autor działający w początkach XI w. w Polsce. Był nim Bruno z Kwerfurtu. Bliżej przedstawione zostały w artykule zachowane do dziś księgi liturgiczne, używane w chrystianizowanej Polsce. Były to księgi należące do dynastii piastowskiej albo sprowadzane przez władców polskich dla najważniejszych kościołów kraju. Są to następujące kodeksy: tzw. Kodeks Matyldy (Liber officiorum) – księga obrzędów ofiarowana królowi Mieszkowi II przez księżnę lotaryńską Matyldę, następnie „Psałterz Egberta” (Psalterium Egberti) z dołączonymi do niego kartami modlitw księżniczki piastowskiej Gertrudy (Liber precum Gertrudae), dwa ewangeliarze – Złoty Kodeks Gnieźnieński (Codex aureus Gnesnensis) i Złoty Kodeks Pułtuski (Codex aureus Pultoviensis), Ewangeliarz Emmeramski, Sakramentarz Tyniecki i kilka innych, a wśród nich Biblia Płocka i Ewangeliarz Anastazji. Od przełomu XI i XII wieku kultura pisma i książki Polski Piastowskiej zaczyna się zmieniać. Do używanych dotąd ksiąg sakralnych, tekstów memoratywnych i korespondencji z zagranicą dochodzą teraz teksty praktyczne, pragmatyczne: księgi prawa i teksty używane w edukacji szkolnej, które zanotowano w inwentarzu katedry krakowskiej w 1110 r. Wzbogaca się zasób tekstów memoratywnych – przykładem jest tu pierwsza kronika polska, dzieło anonimowego mnicha cudzoziemca (Galla Anonima); pojawiają się teksty o charakterze dworsko-rekreacyjnym, jak powieść o Walterze i Wisławie. Od XII wieku powiększa się liczba ośrodków produkcji piśmiennej; są nimi dwory książąt dzielnicowych, skryptoria katedralne i klasztorne. Wzrasta liczba użytkowników pisma i książek; są nimi wspólnoty klasztorne męskie i żeńskie, nowe klasztory benedyktynów, norbertanów (premonstratensów) i cystersów, nowe wspólnoty kanonickie i nowe środowiska kleru katedralnego. Rozwój kultury pisma i książki, zapoczątkowany chrystianizacją Polski w X wieku, trwał – mimo czasowych załamań struktur państwowych i kościelnych – nieprzerwanie aż do końca średniowiecza.
Źródło:
Rola Kościoła w dziejach Polski. Kościoły w Rzeczypospolitej; 11-45
9788394837433
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dlaczego polska historiografia cierpi na obsesję korony królewskiej pierwszych Piastów? Różnice w postrzeganiu władzy królewskiej i jej funkcji u ochrzczonych Słowian i Skandynawów. Esej
Why is Polish historiography obsessed with the idea of royal coronations of the first Piast rulers? An essay on differences in the perception of royal power and its function in newly converted West-Slavic Lands and Scandinavia
Autorzy:
Słupecki, Leszek P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2164776.pdf
Data publikacji:
2017-09-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
władza królewska
Piastowie
Skandynawowie
royal power
the Piasts
the Scandinavians
Opis:
This paper looks at the ways in which the royal power functioned in newly converted Scandinavia and in the West Slavic Lands. It pinpoints the differences between them and emphasises that contrary to the general understanding, the coronations of the first three Polish kings were not symbols of sovereignty, but dependence on the Holy Roman Empire. This paper analyses the difference in the perception, definition and usage of the concept of royal ideology in the tenth-eleventh-century Poland and Bohemia (or among Western Slavs in general) versus Scandinavia. It demonstrates that while Polish (and Czech) rulers agreed to follow Carolingian (‘Frankish’) model of royal power, the old pagan model of rulership preserved in Scandinavia seemed to secure more power for the king, including the truly royal title. The paper proposes that the West Slavic elites decide to enter the imperial system of Western Europe in an attempt to act as external members of the Christian and Imperial world, but instead they had to accept a new religion, rules, hierarchy and their own subordinate position. Hence, contrary to the general understanding, the coronations of the first three Polish kings were not symbols of sovereignty, but rather of dependence on the Holy Roman Empire.
Źródło:
Historia Slavorum Occidentis; 2017, 3 (14); 58-67
2084-1213
Pojawia się w:
Historia Slavorum Occidentis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Duke of Eastern Mazovia (1373–1429). Janusz I the Old [Great]
Książęta Wschodniego Mazowsza (1373–1429). Janusz i [Wielki] i Jego potomstwo
Autorzy:
Grabowski, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2166300.pdf
Data publikacji:
2017-12-15
Wydawca:
Ostrołęckie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
Janusz I
the Piasts
Warsaw
Eastern Mazovia
Piastowie
Warszawa
Wschodnie Mazowsze
Opis:
Janusz I (1346–1429) was the son of Siemowit III and Euphemia – the daughter of Nicholas II, Duke of Opava. He was named in honour of his mother’s family, Euphemia, Duchess of Opava. There is not much preserved information concerning the early stages of his life. In 1373, Siemowit III assigned provinces to his elder sons; Janusz I received the lands of Warsaw, Wizna, Zakroczym and Ciechanów. After the death of Siemowit III in 1381, the final division of Mazovia took place. Janusz I ruled over Eastern Mazovia (the lands of Czersk, Warsaw, Ciechanów, Zakroczym, Wyszogród, Nur, Różan, Łomża). Janusz I married Anna Danuta, the daughter of Kiejstut – Duke of Lithuania, with whom he had 3 sons (Janusz, Bolek, Konrad) and a daughter (Olga). Janusz I (the longest living Mazovian Piast) died in Czersk (8 December 1429) and was buried in the collegiate church of St. John the Baptist, the necropolis of the Piasts of Eastern Mazovia.
Janusz I (1346–1429) był synem Siemowita III i Eufemii, córki Mikołaja II, księcia opawskiego. Miano otrzymał na cześć rodziny matki, księżniczki opawskiej. Nie zachowało się wiele informacji z początkowego okresu życia. W 1373 r. Siemowit III wydzielił swoim starszym synom dzielnice; Janusz I otrzymał ziemię warszawską, wiską, zakroczymską i ciechanowską. Po śmierci Siemowita III w 1381 r. doszło do ostatecznego podziału Mazowsza. Janusz I rządził na Wschodnim Mazowszu (ziemia czerska, warszawska, ciechanowska, zakroczymska, wyszogrodzka, nurska, różańska, łomżyńska). Janusz I polubił Annę Danutę, córkę księcia litewskiego Kiejstuta, z którą miał trzech synów (Janusza, Bolka, Konrada) oraz córkę (Olgę). Janusz I (najdłużej żyjący Piast mazowiecki) zmarł w Czersku 8 XII 1429 r. i został pochowany w kolegiacie św. Jana Chrzciciela, nekropolii Piastów Wschodniego Mazowsza.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego; 2017, Zeszyt, XXXI; 249-262
0860-9608
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Organizacja grodowa a grodowo-kasztelańska na przykładzie Śląska
Autorzy:
Fokt, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1891083.pdf
Data publikacji:
2019-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
historia ustroju
Polska
Piastowie
zarząd terytorialny
constitutional history
Polska
Piast Dynasty
territorial governance
Opis:
In the paper, the nature of the transformation of local governance structures between the united monarchy of Piasts of the 11th–12th centuries and the dukedoms of the early 13th century was studied, exemplified by the case of Silesia.
Źródło:
Historia Slavorum Occidentis; 2019, 2 (21); 96-115
2084-1213
Pojawia się w:
Historia Slavorum Occidentis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stosunki Piastów z Rurykowiczami w kompilacji historiograficznej. Współczesna „kolekcja historyczna”
Autorzy:
Jusupović, Adrian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2050968.pdf
Data publikacji:
2022-01-14
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Ruś
Piastowie
Rurykowicze
relacje międzydynastyczne
metodologia
Rus’
Piasts
Rurikovichs
relations between dynasties
methodology
Opis:
Niniejszy tekst jest rozważaniem nad sytuacją polskiej humanistyki oraz nad współczesnym warsztatem historyka w zakresie cyrylicznego źródłoznawstwa na przykładzie pracy Krzysztofa Benyskiewicza. Koncentruje się na coraz częstszym problemie funkcjonowania w środowisku naukowym warsztatu opartego na zestawianiu (kompilowaniu) i omawianiu tez różnych autorów z pominięciem solidnej pracy źródłoznawczej.
This text reflects the situation of the Polish humanities and the methodology of a contemporary historian in the field of Cyrillic source science on the example of Krzysztof Benyskiewicz’s book. It focuses on the increasingly frequent problem occurring in the circles of researchers who base their work mainly on juxtaposing (compiling) and analysing of theses of various authors, with the omission of solid source study.
Źródło:
Kwartalnik Historyczny; 2022, 128, 1; 991-1010
0023-5903
Pojawia się w:
Kwartalnik Historyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Spójność terytorialna państwa polskiego w kronikach polskich Marcina Kromera oraz Marcina i Joachima Bielskich
Territorial Integrity of the Polish State in Polish Chronicles by Marcin Kromer and by Marcin and Joachim Bielskis
Autorzy:
Krajewska, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1934200.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Marcin Kromer
Marcin i Joachim Bielscy
św. Wojciech
organizacja Kościoła
Piastowie
Marcin and Joachim Bielskis
St Adalbert
organization of the Church
the Piasts
Opis:
The article is concerned with the legend of St Adalbert and his role in the history of the Polish state. The Saint's stay in Poland and his martyr's death are presented on the basis of two Polish chronicles from the 16th century. Their authors are Marcin Kromer and Marcin and Joachim Bielskis. They show a close connection between the person of St Adalbert and his death on the one hand, and the beginnings of building the structures of the Church in the first Piasts' Poland. The two works present the most important events in the development of the Church in Poland after accepting baptism in 966.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2010, 58, 2; 57-77
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Legenda świętego Wojciecha i początki budowy struktur kościelnych w oczach Marcina Kromera oraz Marcina i Joachima Bielskich
The Legend of St Adalbert and the Beginnings of Building the Church Structures As Seen by Marcin Kromer as well as by Marcin and Joachim Bielskis
Autorzy:
Krajewska, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1944819.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Marcin Kromer
Marcin i Joachim Bielscy
św. Wojciech
organizacja Kościoła
Piastowie
Marcin and Joachim Bielskis
St Adalbert
organization of the Church
Piast dynasty
Opis:
The article discusses the legend of St Adalbert and his role in the history of the Polish state. The saint's stay in the Polish lands and his death is presented on the basis of two Polish chronicles from the 16th century written by Marcin Kromer and by Marcin and Joachim Bielskis. They show a close relation between the person of St Adalbert and his death on the one hand and the beginnings of building the Church structures in the first Piasts' Poland on the other. The above mentioned works present the most significant events in the development of the Church in Poland after the country accepted Christianity in 966.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2009, 57, 2; 69-98
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ziemie nadbużańskie w pamięci polskich i ruskich kronikarzy XII–XIII w.
Autorzy:
Bartnicki, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1900840.pdf
Data publikacji:
2021-03-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
pogranicze
Ruś
Polska
rzeka Bug
Rurykowicze
Piastowie
Powieść lat
minionych
Kronika halicko-wołyńska
borderland
Ruthenia
Polska
Bug river
Rurikids
Piasts
Tale of Bygone Years
Halych-Volynian chronicle
Opis:
The article deals with the issue of the Polish-Ruthenian part of the Bug river in the Middle Ages and is an attempt to explain how the area was perceived by inhabitants of the two neighboring countries.
Źródło:
Historia Slavorum Occidentis; 2021, 1 (28); 84-103
2084-1213
Pojawia się w:
Historia Slavorum Occidentis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przełom antypozytywistyczny i strukturalizm w Mitologii Słowian Aleksandra Gieysztora
Autorzy:
Modzelewski, Karol
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1900605.pdf
Data publikacji:
2021-09-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
wczesnośredniowieczna Słowiańszczyzna
religia Słowian
mitologia Słowian
Piastowie
dziejopisarstwo wczesnośredniowieczne
Aleksander Gieysztor (1916-1999)
early medieval Slavs
religion of the Slavs
mythology of the Slavs
Piasts
early medieval chronicle writing
Opis:
The first part of the article is devoted to a discussion of Aleksander Gieysztor’s research on the religion and mythology of the Slavs. It discusses the sources of his inspiration (among others the works of Georges Dumézil on the original beliefs and mythology of the Indo-European peoples, the Romans and the Germans; the Parisian ‘Annales’ school) and the achieved results, e.g., the reconstruction of the pantheon of the original Slavic deities. In the second part of the paper, the author reinterprets Gallus Anonymous’ account of the founding of the Piast dynasty.
Źródło:
Historia Slavorum Occidentis; 2021, 3 (30); 278-297
2084-1213
Pojawia się w:
Historia Slavorum Occidentis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A goldsmith’s workshop in the Poznań stronghold as an indication of cultural contacts between the Piast and the Přemyslid dynasties
Autorzy:
Kóčka-Krenz, Hanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1897178.pdf
Data publikacji:
2020-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
wczesne średniowiecze
gród w Poznaniu
rezydencja książęca
pracownia
złotnicza
kontakty kulturowe
Piastowie
Przemyślidzi
Early Middle Ages
the Poznań stronghold
ducal residence
goldsmith’s workshop
cultural contacts
the Piasts
the Přemyslid dynasty
Opis:
This paper gives details on a feature uncovered during archaeological research in Ostrów Tumski in Poznań, which yielded crucibles with particles of gold, fragments of gold foil, filigree, rivets, semi-finished products and finished products and beads from decorative stones. The feature was identified as a goldsmith’s workshop and attempts were made to determine the origin of the raw materials and where the artisans came from.
Źródło:
Historia Slavorum Occidentis; 2020, 2 (25); 91-108
2084-1213
Pojawia się w:
Historia Slavorum Occidentis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Idea of defensio ecclesiae and its Resonances in Earlier Medieval Poland (X/XIth-XIIIth Century) (Reconnaissance)
Koncepcja defensio ecclesiae i jej echa w Polsce wcześniejszego średniowiecza (X/XI-XIII wiek)
Autorzy:
Kotecki, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31339848.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
defensio ecclesiae
defensor ecclesiae
advocatus ecclesiae
obrona Kościoła
obrońca Kościoła
ideologia władzy
Piastowie
defense of the Church
protcction of the Church
defender of the Church
patronate
ideology of power
Piasts
Opis:
Treść artykułu koncentruje się wokół słabo rozpoznanego zagadnienia obowiązku obrony Kościoła (defensio ecclesiae) przez władzę świecką w średniowiecznej Europie. W artykule skupiono się przede wszystkim na ideologicznej i prawnej stronie owego wymogu oraz wskazano jego ewolucję od czasów wczesnokarolińskich poprzez okresy późnokaroliński i postkaroliński, aż po dobę, w której popularność zyskały hasła reformy papieskiej zwanej gregoriańską. Poprzez przyjęcie szerokiej perspektywy chronologicznej możliwym było uchwycenie przemian, jakie dokonywały się interpretacji obowiązku defensio ecclesiae. Redefinicja następowała głównie za sprawą samego Kościoła, z przywileju dającego panującym sakralną legitymizację dzierżonej władzy i szerokie kompetencje zwierzchności nad instytucjami kościelnymi w duchu Eigenkirche, do obowiązku, z którego poszczególni monarchowie byli rozliczani przez sam Kościół. W artykule wskazano także po raz pierwszy w historiografii na możliwość recepcji zadania defensio ecclesiae na dworze piastowskim w okresie wcześniejszego średniowiecza (X-X111 w.). Odrzucono dawną teorię najpełniej sformułowaną przez Władysława Abrahama i popartą przez Gerarda Labudę, iż termin „obrońca kościoła” w brzmieniu advocatus ecclesiae, jaki spotykamy Kronice Galla Anonima, oznaczał de facto urząd dzierżony przez kolejnych przedstawicieli dynastii. Piastowie jako ród o wysokich aspiracjach politycznych sięgali natomiast po defensio ecclesiae, jako jedno z wielu narzędzi chrześcijańskiego instrumentarium władzy monarszej. W wiekach XII i XIII wraz z postępowaniem defragmentacji politycznej kraju oraz recepcją reformy gregoriańskiej przez Kościół polski idea defensio ecclesiae straciła na popularności, choć pewne jej elementy trwały i uwidaczniały się choćby w promowanej przez Kościół „instytucji” brachium seculare. Ostatecznie w XIII stuleciu obrońcami Kościoła tytułować zaczęli się polscy biskupi przywiązujący znacząca wagę do niezależności swych lokalnych kościołów i integralności własności kościelnej swych diecezji.
Źródło:
Roczniki Historii Kościoła; 2012, 4; 51-84
2080-8526
Pojawia się w:
Roczniki Historii Kościoła
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-13 z 13

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies