Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "and Republic" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 49
Tytuł:
Służba Bezpieczeństwa PRL a Ukraińcy- przykłady z czasów "małej stabilizacji"
Security Service of the Polish Peoples Republic and Ukrain
Autorzy:
Niecio, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/540150.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geopolityczne
Tematy:
Ukraińcy
SB
inwigilacja
komunizm
nacjonalizm
PRL
ZSRS
Ukrainians
SB (Security Service)
surveillance
Communism
nationalism
People's Republic of Poland
USSR
Opis:
Celem artykułu jest przedstawienie sposobu traktowania Ukraińców przez aparat bezpieczeństwa PRL w okresie sprawowania władzy przez Władysława Gomułkę (1956-1970). Syntetyczne ujęcie opiera się na konkretnych przykładach. Za początek systemowej kontroli społeczności ukraińskiej uznano operację „Wisła” (1947 r.). Ukraińców inwigilowano pod pretekstem „ochrony przed nacjonalizmem”. Mimo późniejszych zmian w polityce wewnętrznej ów paradygmat działań SB wobec tej mniejszości narodowej pozostawał niezmienny. Takie założenie stanowiło również pretekst do infiltracji diaspory ukraińskiej na Zachodzie. Służyło także do zrywania nawiązywanych tam stosunków polsko-ukraińskich bazujących na antykomunizmie. Działania SB odzwierciedlały w efekcie założenia polityki narodowościowej sowieckiego imperium pod rządami Chruszczowa i Breżniewa. Potwierdzały też wasalne usytuowanie komunistycznej Polski wobec wschodniego sąsiada.
The aim of the article is to present the way Ukrainians were treated by the security services of the Gomułka’s Polish People's Republic (1956-1970). The synthetic approach is based on specific examples. The "Wisła" military operation (1947) was considered the beginning of the systematic control of the Ukrainian community. Ukrainians were invigilated under the pretext of "protection against nationalism". Despite the later changes in internal politics, this paradigm of the SB's actions towards this national minority remained unchanged. It was also a pretext for infiltrating the Ukrainian diaspora in the West. It also used to break the Polish-Ukrainian relations established there based on anti-Communism. The activities of the SB reflected the assumptions of the ethnic policy of the Soviet empire under the rule of Khrushchev and Brezhnev. They also confirmed the vassal relationship between communist Poland and its eastern neighbor
Źródło:
Przegląd Geopolityczny; 2018, 26; 125-141
2080-8836
2392-067X
Pojawia się w:
Przegląd Geopolityczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wywiad naukowo-techniczny PRL a technologie wojskowe. Wybrane zagadnienia
Scientific and Technical Intelligence of the Polish People’s Republic and Military Technologies – Selected Issues
Autorzy:
Sikora, Mirosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20434515.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
Polish People’s Republic
Cold War
scientific and technical intelligence
arms race
embargo
PRL
zimna wojna
wywiad naukowo-techniczny
wyścig zbrojeń
Opis:
Artykuł ma na celu rekonesans nowego pola badań historycznych. Może ono być zdefiniowane roboczo jako efekty pracy wywiadu naukowo-technicznego PRL w zakresie technologii o przeznaczeniu wojskowym. Badania nad technologiami cywilnymi są stosunkowo zaawansowane, podczas gdy transfer (głównie zachodnich) rozwiązań z dziedziny przemysłu zbrojeniowego stanowił dotychczas jedynie margines różnych prac historycznych dotyczących wywiadu PRL, w tym wywiadu wojskowego, a także historii nauki i techniki. Autor skoncentrował się na omówieniu kilku wybranych aspektów. Pierwszym z nich jest szeroko rozumiany rynek uzbrojenia w PRL, zobowiązania Polski wynikające z tytułu przynależności do Układu Warszawskiego, a także polityczne i ekonomiczne uzależnienie od ZSRS. W części drugiej omówiona została optyka państw NATO, starających się spowolnić postęp technologiczny bloku wschodniego głównie poprzez kontrolę i utrudnienie państwom takim jak PRL zakup nowoczesnych dóbr tzw. podwójnego (tj. cywilnego i wojskowego) zastosowania. W kolejnym rozdziale autor omawia najbardziej spektakularny bodaj przykład udanego przeniknięcia wspólnoty wywiadowczej państw Układu Warszawskiego do programów zbrojeniowych Pentagonu. Zaznacza jednak, że Polska osiągnęła znikome korzyści z tej operacji, choć przeprowadzono ją głównie w oparciu o jej aktywa agenturalne. Ostatnia sekcja artykułu poświęcona jest perspektywicznemu teatrowi konfliktu zbrojnego mocarstw, za jaki najpóźniej od lat osiemdziesiątych uważany był kosmos. Wyścig w zakresie broni orbitalnego stacjonowania rozpoczął się w momencie, gdy państwa komunistyczne, w tym zwłaszcza ZSRS i PRL, popadać zaczęły w nieodwracalny kryzys gospodarczy. Mimo to wywiady tych państw usiłowały przynajmniej zorientować się w postępie USA na polu militaryzacji kosmosu. Kwerendę prowadził autor głównie w oparciu o źródła zgromadzone w Archiwum IPN. Ważnym uzupełnieniem są jednak dokumenty pozyskane z Archiwum MSZ Francji.
The aim of this article is to reconnoitre a new field of historical research. It may be defined as: the effects of the work of the scientific and technical intelligence of the Polish People’s Republic (PRL) in the field of technologies of military use. Research on civilian technologies is relatively advanced, while the transfer of (mainly Western) solutions from the field of armaments industry has so far constituted only a margin of various historical works on the history of intelligence of the People’s Republic of Poland, including military intelligence, as well as the history of science and technology. The author focuses on a few selected aspects. The first is the widely understood arms market in the People’s Republic of Poland (PRL), including Poland’s obligations as a member of the Warsaw Pact, as well as its political and economic dependence on the Union of Soviet Socialist Republics (USSR). The second part discusses the approach of NATO countries trying to slow down the technological progress of the Eastern Bloc, mainly by controlling and hindering the purchase of modern products of so-called dual (i.e. civilian and military) use by countries such as the PRL. In the next chapter, the author discusses perhaps the most spectacular example of the successful infiltration by the intelligence community of the Warsaw Pact countries into the Pentagon’s armament programmes. He points out, however, that Poland achieved marginal gains from this operation, mainly based on its agent assets. The last section of the article is devoted to the prospective theatre of armed conflict between the superpowers, which, since the 1980s at the latest, was space. The orbital weapons race began as the communist states, especially the Union of Soviet Socialist Republics (USSR) and the People’s Republic of Poland, fell into irreversible economic crisis. Despite this, the intelligence services of these states at least tried to get an idea of the progress of the USA in the field of militarisation of space. The author conducted his research mainly based on sources held in the Archives of the Institute of National Remembrance (IPN). However, documents obtained from the archives of the French Ministry of Foreign Affairs are an important supplement.
Źródło:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989; 2021, 19; 242-274
1733-6996
Pojawia się w:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Współpraca Departamentu I MSW z Hauptverwaltung Aufklärung MfS w zakresie tajnego pozyskiwania nowych technologii dla przemysłu PRL i NRD w latach 1975–1990
Cooperation between Department I of the Ministry of Internal Affairs and Hauptverwaltung Aufklärung of the MfS with Regard to the Acquisition of New Technologies for the Polish People’s Republic and the German Democratic Republic in 1975–1990
Autorzy:
Sikora, Mirosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/478252.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
wywiad
szpiegostwo
technologia
nauka
PRL
NRD
zimna wojna
intelligence
espionage
technology
science
Polish People’s Republic
East Germany
Cold War
Opis:
The intelligence services of the Warsaw Pact and the Council for Mutual Economic Assistance member states cooperated from the moment the Iron Curtain fell over Central and Eastern Europe. As the specific branches of the intelligence expanded following the example of the KGB, information exchange encompassed an increasing range of issues. In the 1950s, following the example set by the USSR, the Polish and East German leaderships of the party and the state started to lay the foundations for the so-called scientific and technical intelligence (WNT), whose task was to provide the economy with innovative technologies, including ones subject to the trade embargo imposed by the capitalist countries. The first half of the 1970s brought dynamic development in the field of organisation and staff of the scientific and technological intelligence across COMECON, which can be seen both in the case of the Polish People’s Republic and the German Democratic Republic. Both countries tried to correlate the tasks of the scientific and technological intelligence (which was known as SWT – Sektor für Wissenschaft und Technik – in East Germany) with the national research and development goals set for the economy. As regards the general technology level, the GDR had advantage over all other COMECON countries, including the USSR, which also had impact on relations with Poland, which was much more underdeveloped. The author begins his tale by outlining the economic position of both countries and their joint projects in the areas of research and development and the industry. The author’s primary intention was to determine the chronology of clandestine contact between both scientific and technological intelligence services, show the thematic spectrum and the scale of information exchange, and to define the points of gravity of the cooperation. The analysis of archival documents created by Department I of the Ministry of Internal Affairs on one hand and by various divisions in the Ministerium für Staatssicherheit on the other makes it possible to determine that components of both countries’ intelligence active in the field of science and technology submitted analyses and informational materials to each other, particularly in the field of nuclear energy and the military complex of NATO countries, as early as the late 1950s. The cooperation deepened around the mid-1970s, where annual consultation between the managements of the WNT and the SWT combined with exchange of experience with regard to industrial espionage became a standard. With the passage of time, the interest of both services expanded into all key branches of the industry such as metallurgy and exploitation of natural deposits, polymer chemistry and biotechnology, and particularly microelectronics and information technology. In the 1980s, the cooperation reached its most advanced stage and encompassed mutual exchange of construction and technological documentation and designs, as well as samples of materials and chemical compounds obtained on the “black market” (i.e. through informers recruited in Western companies).
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2017, 29; 506-539
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Autorytety instytucjonalne polskiej młodzieży w badaniach socjologicznych ostatniej dekady PRL i po 1989 roku
Polish youths’ institutional authorities in sociological research of the last decade of the Polish People’s Republic and after 1989
Autorzy:
Rewera, Mirosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1852483.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
młodzież
autorytety instytucjonalne
PRL
ideologia socjalistyczna
zmiana ustrojowa
III Rzeczpospolita Polska
youths
institutional authorities
Polish People’s Republic
socialist ideology
systemic change
III Polish Republic
Opis:
The special interest of the author of the article are the Polish youths’ institutional authorities in two different social-political epochs: the last decade of the Polish People’s Republic and III Polish Republic. The article is a review of selected empirical materials concerning this problem explicitly or implicitly. Its aim was to recognize similarities and differences in the way various institutions were perceived (the school, political and non-political institutions, and the Church) by youths living under different systemic conditions, and verifying two theses on this basis: one assuming similarity of the institutional authorities in the awareness of the youths living in the last decade of the PPR and those living in the III PR, resulting from too short a period in which the democratic system prevailed in Poland to bring about fundamental changes in perceiving the institutions by young people living in the period of III RP as compared to the youths of the 1980’s; and a second one, assuming differences in perceiving the institutions by young Poles of the two periods, resulting from the systemic change in Poland initiated in 1989. Young people living in the last decade of the PPR and in the III RP perceived the school, teachers and non-political institutions (television, radio, the military) in a similar way. A continuation of the trend to negatively assess the school and teachers, and positively assess non-political institutions occurred here. The systemic change in Poland did not effect a change in the young people’s scale of respect towards those institutions. However, it resulted in a decrease in young people’s trust in political institutions and the Catholic Church.
Źródło:
Roczniki Nauk Społecznych; 2006, 34, 1; 161-181
0137-4176
Pojawia się w:
Roczniki Nauk Społecznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tłumacz jako instytucja — przypadek PRL i drugiej Jugosławii
Prevoditelj kao institucija — slučaj Narodne Republike Poljske i druge Jugoslavije
The Translator as an institution — the case of The Polish People’s Republic and the second Yugoslavia
Autorzy:
Małczak, Leszek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/486842.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
institucije
prijevodna književnost
Narodna Republika Poljska
druga Jugoslavija
institutions
translation literature
The Polish People’s Republic
the second Yugoslavia
instytucje
literatura tłumaczona
PRL
druga Jugosławia
Opis:
Prevoditelji su dio institucionalizirane prijevodne književnosti zajedno s organizacijama prevoditelja, književnom kritikom, izdavačkim kućama i časopisima. Igrali su vrlo važnu ulogu u Narodnoj Republici Poljskoj. Komunistička ih je partija smatrala gnijezdom opozicije. Prva poljska organizacija prevoditelja osnovana je tek 1981., nakon više godina neuspjelih pokušaja, što nije slučajno, za vrijeme najveće popularnosti sindikata Solidarnost. Prijevodna je književnost bila dio kulturnih veza s inozemstvom koje su pak bile dio vanjske politike i međunarodnih odnosa i kao takve su se nalazile pod potpunom kontrolom države. Politička je ideologija faktor koji u najvećoj mjeri tječe na kulturnu politiku. Unatoč svim izvanknjiževnim ograničenjima, prijevodna je književnost, kao i kulturne veze s inozemstvom, imala veću slobodu nego druge kulturne institucije zato što je vlast htjela izgraditi pozitivnu sliku zemlje, pogotovu za stranog recepijenta. Položaj prevoditelja u Narodnoj Republici Poljskoj bio je blizak Horacijevu modelu prevođenja, akt pregovaranja u kojem sudjeluju patron (u ovome slučaju država), dva jezika i kulture.
Translators are a part of institutionalized translation literature together with organizations of translators, literary critics, publishing houses, and magazines. They played a very important role in The Polish People’s Republic. The Polish Communist Party treated them as nest of oppositionists. The first organization of translators, Association of Polish Translators and Interpreters, was established after years of failed attempts in 1981, not accidentally at the time of the biggest popularity of Solidarity. Translation literature was a part of cultural contacts with abroad which were a part of the foreign policy of the state. This particular sphere was under control of the state. Political ideology was the most important factor which influenced cultural policy. Despite those extratextual constraints translators and the sphere of cultural contacts with abroad had a little bit more freedom than other cultural institutions because the political authority wanted to create a positive picture of the country, especially for the foreign receiver. The position of the translator in The Polish People’s Republic was close to The Horace Model of translation. He had to negotiate between a patron (in our case state) and two languages and cultures.
Źródło:
Przekłady Literatur Słowiańskich; 2015, 6, 1; 281-289
1899-9417
2353-9763
Pojawia się w:
Przekłady Literatur Słowiańskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Układ między Polską Rzeczpospolitą Ludową a Republiką Federalną Niemiec o podstawach normalizacji ich wzajemnych stosunków z 1970 r. – refleksje na tle bońskiej polityki europejskiej i wschodniej
Agreement between the People’s Republic of Poland and the Federal Republic of Germany on the basis of normalization of their mutual relations from 1970 – remarks in the context of Bonn’s European and eastern policy
Autorzy:
Dubowski, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1945346.pdf
Data publikacji:
2021-04-01
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
RFN
PRL
polityka europejska
polityka wschodnia
Układ PRL-RFN
FRG
PPR
European policy
FRG-PPR Agreement
Opis:
Pięćdziesiąta rocznica podpisania Układu PRL-RFN o podstawach normalizacji ich wzajemnych stosunków stwarza okazję do prezentacji szeregu refleksji, w tym także dotyczących znaczenia tego porozumienia dla polityki zagranicznej Bonn. Celem artykułu pozostaje rekonstrukcja związków i podstawowych zależności między prowadzoną przez Bonn polityką europejską (czy szerzej – tzw. Westbindung) a polityką wschodnią RFN (Ostpolitik) oraz wskazanym Układem, jako jej elementem. Porozumienie z 1970 roku stało się bezsprzecznie jednym z centralnych punktów w procesie zmiany, rewizji zachodnioniemieckiej polityki zagranicznej na przełomie lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX wieku w jej kluczowych wymiarach. Wpisało się nie tylko w sferę relacji RFN z państwami Europy Środkowej i Wschodniej. Odegrało także pewną rolę i zyskało pewien wpływ na sferę relacji Republiki Bońskiej z państwami Europy Zachodniej a także w kontekście euroatlantyckim. Stąd wydaje się, iż prezentacja zbioru refleksji poświęconych wskazanemu problemowi, zwłaszcza w świetle zbliżającej się rocznicy podpisania Układu PRL-RFN, staje się zasadna. Rozważania, wobec przedstawionych założeń, obejmują wskazanie centralnych kierunków zachodnioniemieckiej polityki zagranicznej ukształtowanych po zakończeniu II wojny światowej, rekonstrukcję relacji między bońską polityką europejską a jej polityką wschodnią oraz ocenę samego Układu i jego znaczenia z perspektywy pozycji RFN w relacjach europejskich. Analizy oparto głównie na (polskim i zagranicznym) dorobku nauk politycznych, historycznych i prawnych oraz stosownych źródłach prawa. Zastrzec jednocześnie należy, iż przedstawione rozważania nie aspirują do całościowej analizy sygnalizowanego zagadnienia stanowiąc raczej zespół refleksji poświęconych kluczowym jego mechanizmom.
The 50th anniversary of the Treaty between the People's Republic of Poland and the Federal Republic of Germany on the basis of the normalization of their mutual relations provides an opportunity to present a number of reflections, including remarks on the significance of this agreement for Bonn's foreign policy. The aim of the article is to reconstruct the relations and basic dependencies between Bonn's European policy (or, more broadly, the so-called Westbindung) and German eastern policy (Ostpolitik) and the Agreement as its element. The 1970 agreement has undoubtedly become one of the focal points in the process of changing, revising West German foreign policy at the turn of the 1960s and 1970s in its key dimensions. It has not only become a part of Germany's relations with the countries of Central and Eastern Europe. It has also played a certain role and gained certain influence in the sphere of relations between the Bonn Republic and the countries of Western Europe and in the Euro-Atlantic context. Therefore, it seems that the presentation of a set of reflections devoted to this problem, especially in the light of the forthcoming anniversary of the PPR-FRG Agreement, is justified. The considerations below, in the light of the presented assumptions, include an indication of the central directions of West German foreign policy shaped after the end of the Second World War, a reconstruction of relations between Bonn's European policy and its Eastern policy, and an assessment of the Agreement itself and its significance from the perspective of Germany's position in European relations. The analyses were based mainly on (Polish and foreign) achievements of political, historical and legal sciences and relevant sources of law. At the same time, it should be noted that the presented considerations do not aspire to a comprehensive analysis of the signalized problem, but rather constitute a set of reflections devoted to its key mechanisms.
Źródło:
Miscellanea Historico-Iuridica; 2020, 19, 2; 27-45
1732-9132
2719-9991
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zakres zainteresowania radzieckiego cywilnego wywiadu naukowo-technicznego w okresie rządów Michaiła Gorbaczowa. Z perspektywy wymiany informacji wywiadowczej pomiędzy MSW PRL a KGB ZSRR
The spectrum of Soviet interests in the field of civil scientific intelligence in Mikhail Gorbachev’s time. From the perspective of the intelligence exchange between Polish People’s Republic and the USSR
Autorzy:
Sikora, Mirosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/501880.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego
Tematy:
technologia
nauka
wywiad
szpiegostwo
zimna wojna
ZSRR
PRL
technology
science
intelligence
espionage
cold war
Soviet Union
Polish People’s Republic
Opis:
Już w latach 50. XX w. luka technologiczna pomiędzy państwami kapitalistycznymi a blokiem komunistycznym była ewidentna, na niekorzyść tego ostatniego. Wraz z odprężeniem w relacjach międzynarodowych w latach 70. kraje RWPG zdołały przyswoić część zachodnich technologii, zakupując licencje. Najważniejsze rozwiązania, zwłaszcza w zakresie elektronicznych systemów sterowania oraz chemii organicznej, były jednak nadal poddane przez zachodnioeuropejskie koncerny ścisłej ochronie. Transfer technologii hamowało dodatkowo zaostrzone u progu dekady lat 80. amerykańskie embargo na tzw. produkty podwójnego zastosowania. W niniejszym przyczynku autor wysuwa tezę, że ZSRR zmobilizował wywiady państw RWPG na rzecz masowego przenikania do zachodnich ośrodków naukowo-badawczych i produkcyjnych w celu zdobycia pożądanych z punktu widzenia gospodarki ZSRR (oraz pozostałych państw RWPG) technologii, i tym samym przełamania zachodnich restrykcji handlowych. Akcent został położony na stronę radziecką w celu sygnalnego wypełnienia luki obejmującej – z punktu widzenia badań nad wywiadem naukowo- -technicznym KGB ZSRR – drugą połowę lat 80. XX w. Analizą objęto przede wszystkim katalogi i opisy zadań przekazywanych przez KGB polskiemu MSW, a także raporty polskiego wywiadu ze spotkań roboczych z radzieckimi partnerami. Dzięki zachowanym w Archiwum IPN dokumentom można określić jakość i ilość przemycanych i wymienianych materiałów, a ponadto zidentyfikować kraje, instytucje i firmy, które znajdowały się w zainteresowaniu wywiadu ZSRR. Oprócz wiedzy dotyczącej samych technologii oba wywiady wymieniały się także doświadczeniem w zakresie pozyskiwania i obsługi agentów. Wśród najważniejszych konkluzji analizy należy wymienić: systematyczny wzrost ilości przekazywanych w obie strony informacji; pozornie zrównoważone zainteresowanie ZSRR technologiami cywilnymi i wojskowymi przy rzeczywistym transferze informacji do i z Polski zdominowanym przez zastosowania cywilne; przewagę technologii elektronicznych i informatycznych, a także biotechnologicznych i medycznych, przy mniejszym zainteresowaniu obu stron wymianą w zakresie przemysłu ciężkiego i energetyki.
Technological gap in development between both sides of iron curtain became obvious already during the fifties of the twentieth century. Along with the détente-era communists countries managed to import some vital technological solutions by purchasing production-lines or signing license-agreements. However real high-tech, especially in such branches as automatic control or organic chemistry, was either protected by private companies interested in maintaining its export-monopoly, or embargoed as so called dual-use components, by western governments, inspired by USA especially since the beginning of the eighties. Main thesis of this paper claims that Moscow encouraged satellite-states to launch massive clandestine undertakings, in order to break those legal restrictions and acquire modern solutions for the economy of the Soviet Union and their own as well. The accent is put on the Russian partner, because the activity of the scientific-technical arm within KGB in the late eighties – comparing to the previous period – is still not enough examined by historians. Analysis involved lists of requested technologies and task-descriptions passed from KGB to Polish intelligence as well as Polish reports on debriefings with the representatives of the Russian partner. Insight in those files, stored in the Archive of IPN, enables to estimate profile and quantity of smuggled and exchanged material. Moreover we can point out targeted countries, state’s organizations or private companies. Both sides exchanged experience in recruiting, handling and paying agents, which is also discussed in the paper. Basic conclusions are as follows: the amount of the information being shared was growing systematically; theoretically the spectrum of Soviet interest in the area of science and technology was rather evenly distributed between the civil and military applications; however the information transfer to and from Poland was de facto predominantly of the civil nature; electronic and IT on one hand, biotechnology and medicine on the other hand dominated information-stream, making heavy industry and energetic a secondary field of activity
Źródło:
Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego; 2015, 7, 12; 66-87
2080-1335
2720-0841
Pojawia się w:
Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Literackie obrazy socjalistycznej Warszawy i frankistowskiego Madrytu w perspektywie geopoetyki i komparatystyki. Przykład powieści Zły Leopolda Tyrmanda i Ul Camilo José Celi
Autorzy:
Rombel, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2031027.pdf
Data publikacji:
2019-12-16
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Warsaw
Madrid
postwar novel
geopoetics
comparative studies
configuration of urban space
Polish People’s Republic
socialism
Francoism
ensory and emotive topographies/geographies
Warszawa
Madryt
powieść powojenna
geopoetyka
komparatystyka
konfiguracja przestrzeni miejskiej
PRL
socjalizm
frankizm
topografie/geografie sensoryczno-emotywne
Opis:
The paper aims to juxtapose the literary portrayals of the socialist Warsaw and Francoist Madrid depicted in two postwar novels: The Man with the White Eyes by Leopold Tyrmand and The Hive by Camilo José Cela1, respectively. The starting point for the considerations is geopoetics and, more precisely, the concept of the sensory and emotive topographies. It is intended to demonstrate that the approach in question provides the tools adequate to analyse the configuration of Warsaw’s and Madrid’s urban spaces portrayed in Polish novels from the Polish People’s Republic period and Spanish novels from the Francoism period. The comparative approach, in turn, enables the juxtaposing of the research objects and gathering of the data useful for the purposes of Polish-Spanish intercultural studies, such as intercultural communication studies.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2019, 14, 9; 372-390
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ prawodawstwa okresu Polski Ludowej na przepisy prawa wyznaniowego III Rzeczypospolitej Polskiej – wybrane zagadnienia
The influence of the legislation of the Polish People’s Republic on the law on religion of the Third Republic of Poland – selected issues
Autorzy:
Krzysztofek, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1043470.pdf
Data publikacji:
2018-12-18
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Polish People’s Republic
freedom of conscience and religion
churches and other religious organizations
Marxist-Leninist ideology
PRL
Law on Religion
religious freedom
Church-State relations
religious organization
Polska Ludowa
wolność sumienia i wyznania
prawo wyznaniowe
kościoły i inne związki wyznaniowe
ideologia marksistowsko-leninowska
wolność religijna
wolność sumienia i religii
relacje państwo-kościół
Opis:
Okres Polski Ludowej (1944-1989) nie bez przyczyny jest uznawany za czas, gdy prawo stanowiło instrument w rękach władzy, a prawa człowieka i obywatela były jedynie iluzoryczne. Specyfika prawa okresu Polski Ludowej polegała na interpretowaniu go przez pryzmat powszechnie przyjmowanej przez decydentów politycznych ideologii marksistowsko-leninowskiej. Choć wydawało się, że konstytucja z 1952 r. gwarantuje obywatelom wolność sumienia i wyznania a wspólnotom religijnym swobodę pełnienia funkcji religijnych, to przepisy szczegółowe i wykładnia konstytucji prowadziły do całkowicie odmiennych wniosków. Jednakże w pewnej części prawodawstwo lat 1944-1989 nadawało się do inkorporowania w nowe realia wolnej Polski po 1989 r. Nieraz wymagało to dokonania korekt i dostosowania go do państwa prawa, jakim stała się III Rzeczpospolita Polska, czasem wymagało odrzucenia prawa niesprawiedliwego i nie gwarantującego wskazanej w konstytucji z 1997 r. wolności sumienia i religii. Można wskazać również przepisy, które dopiero w wolnej Polsce znalazły urzeczywistnienie, w latach Polski Ludowej pozostając martwą literą prawa. Ale fakt, że nie odrzucono całości rozwiązań prawnych z lat 1944-1989 jest wyrazem woli utrzymania ciągłości prawa i dostrzeżenia pośród gąszczu aktów prawnych okresu Polski Ludowej tych, które po transformacji ustrojowej mogły pozostać aktami obowiązującymi, spełniającymi standardy państwa prawa.
The period of the Polish People’s Republic is known as the time when the law was an instrument in the hands of the authorities, and human and citizens’ rights were only illusory. The specificity of the law during this period resulted from its being interpreted through the Marxist-Leninist ideology commonly accepted by the political decision-makers. Although the Constitution of 1952 seemed to guarantee the freedom of conscience and religion to citizens and the freedom of fulfilling religious functions to religious communities, the interpretation of the Constitution led to completely different conclusions. However, in some parts the legislation of 1944-1989 was suitable for the incorporation into the new realities of the free Poland after 1989. This incorporation often required making adjustments and adapting it to the Third Republic of Poland ruled by law; sometimes it also required rejecting an unfair law that did not guarantee the freedom of conscience and religion ensured in the Constitution of 1997. One can also point out some provisions that were a dead letter of the law during the time of the Polish People’s Republic and were only realized in the free Poland. But the fact that not all the legal solutions from 1944-1989 were rejected is an expression of the will to maintain the continuity of the law and to single out those legal acts that after the political transformation could remain in force as acts that meet the standards of the state of law.
Źródło:
Studia z Prawa Wyznaniowego; 2018, 21; 301-322
2081-8882
2544-3003
Pojawia się w:
Studia z Prawa Wyznaniowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dla aparatu i dla mas – modele prezentowania święta w Polskiej Kronice Filmowej
For the Political Apparatus and for the Masses – Models of Presenting Celebrations in Polish Film Newsreel
Autorzy:
Cieśliński, Marek Kosma
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341165.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Polska Kronika Filmowa
PRL
święto
Polish Film Chronicle
Polish People’s Republic
celebration
Opis:
Kalendarz świąt społecznych, historycznych i religijnych był w Polsce Ludowej bardzo bogaty, a częstotliwość pojawiania się relacji o tych wydarzeniach w środkach masowego przekazu podlegała dużej dynamice w zależności od sytuacji politycznej. W całym dorobku ukazującej się co tydzień Polskiej Kroniki Filmowej są widoczne okresy wzmożonej aktywności kreowania celebry w pejzażu życia publicznego (stalinizm, propaganda sukcesu) oraz typowo filmowe środki warsztatowe i estetyczne (monotematyczność wydań, dobór taśmy, czas trwania) wykorzystywane przez operatorów do kreowania święta – z różnym skutkiem. Ekranowa obfitość rozmaitych świątecznych wydarzeń, nieraz o niewielkim rzeczywistym odzewie społecznym (Dzień Hutnika, Dzień Milicji Obywatelskiej), była narzędziem kształtowania postaw społecznych, a sama obecność kamer PKF była elementem tych ceremonii. Poetyka relacji świątecznych wielokrotnie się jednak zmieniała, występowała z rożną intensywnością, a czasami zanikała zupełnie.
The calendar of social, historical and religious holidays was very rich in Polish People’s Republic and the frequency of appearing of the material about these events in the mass media was subject to dynamic changes depending on the political situation. In the entire output of the weekly Polish Film Chronicle, there are visible periods of increased presence of celebrations in the public landscape (Stalinism, propaganda of success) and typical technical means and aesthetic measures (monothematic editions, film tape selection, duration) used by operators to create and show festivities - with different results. The abundance of various holiday events on film, sometimes with little real social response (the Steelworker’s Day, Civic Militia Day), was a tool for shaping social attitudes, and the very presence of Polish Film Chronicle cameras was part of these ceremonies. The poetics of reports on celebrations, however, changed many times, with varying intensity and sometimes it disappeared altogether.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2017, 100; 55-67
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sprawa operacyjnego sprawdzenia kryptonim „Zakonnik”. Inwigilacja ks. Henryka Surmy przez Służbę Bezpieczeństwa w latach 1974-1977
The case of operational investigation (code name: “Monk”). Invigilation of Rev. Henryk Surma by Security Service in the years 1974-1977
Autorzy:
Szymański, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1043515.pdf
Data publikacji:
2018-12-18
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Security Office
People’s Republic of Poland
surveillance
freedom of conscience and religion
Church-State relations
monks
clergy
Church in the period of People’s Poland
religious freedom
Law on Religion
Urząd Bezpieczeństwa
PRL
Polska Rzeczpospolita Ludowa
inwigilacja
wolność sumienia i religii
relacje państwo-kościół
zakonnicy
duchowni
osoba duchowna
Kościół w PRL
prawo wyznaniowe
Opis:
Celem opracowania jest ukazanie na przykładzie jednego z zakonników sposobu postępowania Służby Bezpieczeństwa wobec duchownych, którzy znaleźli się w spektrum zainteresowania tej instytucji, z uwagi na podejrzenie prowadzenia „antypaństwowej” działalności. Tego rodzaju sprawy operacyjnego sprawdzenia zakładane były przez Służbę Bezpieczeństwa PRL bardzo często i miały na celu sprawdzenie doniesień o prowadzeniu przez duchownych działalności uznawanej przez władze komunistyczne za wrogą ustrojowi PRL. Ks. Henryk Surma, nie godząc się na komunistyczne ograniczenia praw człowieka, ani na dążenia władz PRL zmierzające do marginalizacji Kościoła, próbował na własną rękę pozyskać środki na remont kościoła parafialnego, wykorzystując przy tym swoje prywatne kontakty z obywatelami RFN. Podejrzany o działania antypaństwowe, poddany został przez funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa wszechstronnej kontroli i naciskom. Ostatecznie inwigilację zakończono po kilku latach, nie udowodniwszy duchownemu działania na szkodę PRL. Akta sprawy pokazują, że ks. Surma był dobrym duszpasterzem, który za swe zaangażowanie zapłacił zainteresowaniem ze strony Służby Bezpieczeństwa. Artykuł oparty został na materiałach archiwalnych zgromadzonych w Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej.
The aim of the study is to depict, using the case of one of the monks as an example, the operational activity of Security Service towards the clergy, who were the focus of attention of this institution due to suspicions of conducting “anti-state” activity. Such cases of operational investigation were frequently launched by Security Service in the Polish People’s Republic, and they aimed at verifying allegations of activity considered to be hostile to the communist regime. Rev. Henryk Surma, who did not consent to the communist restrictions of human rights and the authorities’ efforts to relegate the Church to the periphery of society, made attempts to gain the resources for the renovation of his parish church using his private connections with citizens of the Federal Republic of Germany. Suspected of conducting anti-state activity, he was subjected to numerous forms of control and pressure. Ultimately, the investigation was closed after several years, and the charges of conducting activity against the Polish People’s Republic were not proved. The records of the case show that Rev. Surma was a good priest whose commitment attracted the attention of Security Service. The present article is based on the archival documents from the Archive of the Institute of National Remembrance.
Źródło:
Studia z Prawa Wyznaniowego; 2018, 21; 221-238
2081-8882
2544-3003
Pojawia się w:
Studia z Prawa Wyznaniowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cnoty republikańskie i patriotyzm w PRL
Republican virtues and patriotism in the Polish People’s Republic
Autorzy:
Magier, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/519644.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
Tematy:
PRL
Republikanizm
Opis:
Analysing the Polish People’s Republic with reference to republican and patriot virtues, the country governed by communists appears as a completely artificial formation, based on utopian principles, holding its position thanks to terror, propaganda and remaining dependent on powerful overlord. Some warped features of republicanism inside the structure controlling the machinę of power interspersed merely with inner system of communist party and the nomenklatura, not raising any hopes that those features could evolve in the direction of the rules of classic republic. Attacking by means of patriotism, which apart from the law should be the main constituent of republicanism, was communists’ opportunistic approach to make use of Polish citizens’ emotions in order to acheive their goals: the legitimization of communist rule first, then frightening into submission, orienting their job and, finally, pro- viding themselves and maintainingleadership and privileges. Evolution of propagated patriotism in the successive stages of the existance of The Polish People’s Republic indicated merely how itwould be used to maintain political status quo. It was changing along with the changing form of communist rule, assuming an adeąuate form to current condition of counter-revolutionary Polish society. That is why patriotism promoted by communists in the years 1944-1989 was similar to their predecessors belonging to Communist Party of Poland and appealing to it in turn played a part of a tool used to exercise power.
Źródło:
Historia i Polityka; 2010, 4(11); 101-119
1899-5160
2391-7652
Pojawia się w:
Historia i Polityka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Architektura i urbanistyka manifestem władzy w PRL
Architecture and urban planning as demonstration of power in the Polish People’s Republic
Autorzy:
Kędzierski, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20679002.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
władza
architektura
urbanistyka
PRL
miasto
power
architecture
urban planning
PRL (the Polish People’s Republic)
city
Opis:
Celem artykułu jest przedstawienie różnych projektów architektonicznych i urbanistycznych, które są przykładem zamanifestowania władzy. Nie jest to zjawisko nowe, wszak potęgę kultu jednostki, oddawano w architekturze już w czasach starożytnych. Jakkolwiek w niniejszym artykule skoncentrowano się na Polsce, przyjmując cezurę czasową przypadającą na okres istnienia PRL. Do analizy wybrano poszczególne projekty, które symbolizowały ówczesny sposób rządzenia krajem. Zatem wspomniano o początkach odbudowy socjalistycznej Warszawy, szkołach „Tysiąclatkach”, budownictwie w czasie rządów Edwarda Gierka w tym słynnej autostradzie „Gierkówce” oraz o mniej znaczących inwestycjach realizowanych przez polityków niższego szczebla.
The article aims at presenting diverse architecture and urban planning projects which serve as examples of power demonstration. It is hardly a new phonomenon, since renditions of the personality cult in architecture dates back to antiquity. However, in this article the point of focus remains Poland, in particular the period of the Polish People’s Republic. What was selected for the analysis was the projects which symbolised the then manner of exercising power over the state. Therefore, the rebuilding of socialist Warsaw is mentioned, along with the Millennium Schools (Polish tysiąclatki), civil construction during the term of Edward Gierek, including the famous “Gierkówka” motorway, and some investments of lesser importance realized by lower ranking politicians.
Źródło:
Studia Etnologiczne i Antropologiczne; 2022, 22, 2; SEIA.2022.22.02.02, 1-11
1506-5790
2353-9860
Pojawia się w:
Studia Etnologiczne i Antropologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Inteligent przybrany i odrzucony
Fictive and Rejected Intellectual
Autorzy:
Turkowski, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2053498.pdf
Data publikacji:
2021-12-29
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Mieczysław F. Rakowski
Michał Przeperski
elites
intelligentsia
Polish People's Republic
elity
inteligencja
PRL
Opis:
Turkowski refers to Michał Przeperski’s much-read biography of Mieczysław F. Rakowski, which constitutes interesting literature not only for those interested in the political history of the Polish People’s Republic, but also for those researching social processes in post-war Poland. In particular, Turkowski ascertains that one can discover numerous valuable observations concerning the issue of social advancement in this biography, observations that question the durability of the heritage of the system of real socialism in this respect.
Źródło:
Kultura i Społeczeństwo; 2021, 65, 4; 173-182
2300-195X
Pojawia się w:
Kultura i Społeczeństwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Medical Faculties or Medical Academies? Czechoslovak Plans and Discussions in the 1950s
Autorzy:
Svobodný, Petr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/689946.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
wydziały medyczne
edukacja medyczna
Czechosłowacja
model sowiecki
Związek Radziecki
PRL
NRD
Węgry
medical faculties
medical education
Czechoslovakia
soviet model
Soviet Union
Polish People’s Republic
German Democratic Republic
Hungary
Opis:
Autor artykułu, zaprezentowawszy zwięźle sieci i struktury medycznych szkół i jednostek badawczych w bloku państw komunistycznych (Związek Radziecki, Czechosłowacja, NRD, Polska i Węgry) w okresie od zakończenia II wojny światowej do końca lat pięćdziesiątych XX w., analizuje powody, dla których w Czechosłowacji nie dokonało się przekształcenie tradycyjnych wydziałów medycznych w wyspecjalizowane akademie medyczne, jak miało to miejsce w innych państwach bloku (np. w Polsce). Medical Faculties or Medical Academies? Czechoslovak Plans and Discussions in the 1950sIn post-war Czechoslovakia, the re-organisation of public health care was closely linked to problems and new challenges in organising the academic education in medicine and medical science. Reforms in this area were seen as one of the basic starting points of health care reforms whose aim was to improve the health care and health of the population. Alongside elements such as the nationalisation of health care system, the system at this time focused not only on curative but also preventive medicine and hygiene. Similar trends were at that time in evidence in other countries of the then forming Soviet Bloc.In the early 1950s, medical faculties were in some countries of the Soviet Bloc (Poland, Hungary) removed from the structure of traditional universities and transformed into medical academies. These medical academies were supposed to take over the existing functions of academic faculties of medicine and provide teaching, research, and curative medicine, but newly also preventive care. In other countries (Czechoslovakia, GDR), medical faculties remained part of both the traditional and newly established universities, though their transformation into medical academies had also been discussed.The contribution includes: 1. a brief description of the network of academic medical education in 1945–1950s in countries of the Soviet Bloc (Soviet Union, Czechoslovakia, GRD, Poland, and Hungary); 2. analysis of reasons why in Czechoslovakia the transformation of faculties into academies was not carried out, while in other countries it was. These reasons include references to the strength of tradition, factual arguments, or ideologically based argumentation pointing to “Soviet models”.
Źródło:
Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały; 2017, 15
2450-8365
Pojawia się w:
Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 49

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies