Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "digital terrain model" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-14 z 14
    Tytuł:
    Analiza rzeźby brzegu na podstawie numerycznego modelu terenu
    Digital terrain model-based coast relief analysis
    Autorzy:
    Terefenko, P.
    Furmańczyk, K.
    Łapiński, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/131062.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Geodetów Polskich
    Tematy:
    brzeg
    bezpieczeństwo
    rzeźba
    NMT
    TIN
    coast
    safety
    relief
    DEM
    Opis:
    Strefa brzegowa morza to bardzo ważny gospodarczo i społecznie obszar wzajemnej interakcji pomiędzy trzema żywiołami: lądem, morzem i atmosferą a obecnością i działalnością ludzką. Od wieków człowiek obserwuje i bada wybrzeże w celu przewidzenia jego zmiennej natury i ujarzmienia jej. Ochrona brzegu morskiego zmierza przede wszystkim do powstrzymania i usuwania skutków niszczącej działalności morza. Aby działania takie mogły przynieść pożądany skutek niezbędna jest wiedza o miejscu występowania najbardziej wrażliwych i narażonych części brzegu. W tym celu przeprowadzono analizę rzeźby dla pasa technicznego Urzędu Morskiego w Szczecinie z wykorzystaniem numerycznego modelu terenu. Numeryczny model terenu z uwagi na duże możliwości jakie daje informatyka stał się istotnym elementem w modelowaniu różnorodnych zjawisk przestrzennych w systemach GIS. W niniejszym opracowaniu model utworzony na podstawie mapy zasadniczej z roku 2002 w skali 1:2000 był podstawą do przeprowadzenia analiz i w rezultacie pozwolił na stworzenie klasyfikacji morfologicznej badanego terenu i jego ocenę pod kątem zagrożeń od strony morza. Niniejsze badania mogą służyć jako podstawa do bardziej złożonych analiz zmian rzeźby brzegu morskiego z uwzględnieniem dodatkowych parametrów takich jak tempo erozji i akumulacji oraz wzrost poziomu morza.
    The coastal zone of the sea is an economically and socially important area of interaction between three basic elements: the land, the sea and the atmosphere; it is also affected by human activities. Coastal processes have been for ages investigated to forecast, restrain, and tame their nature. Coastal defence systems are mostly designated to stop or mitigate destructive effects of the sea. Such activities can succeed only if there is sufficient knowledge on the most sensitive and fragile parts of the coast. To identify such areas, a coast strip managed by the Szczecin Maritime Office was analysed with a digital terrain model. Due to its large technical potential, the digital terrain model (DTM) has become a very important tool in modelling of a variety of spatial phenomenon within GIS systems. In this work, a TIN model developed from a 1:2000 map of a technical strip belt for 2002 was used to analyse the morphology of the Polish coast. The analysis allowed to distinguish several morphological classes; in addition, coastal safety classes were identified. The results should be analysed in a wider context taking into account additional variables such as erosion and accumulation rates or the mean sea level rise.
    Źródło:
    Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji; 2008, 18b; 581-588
    2083-2214
    2391-9477
    Pojawia się w:
    Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przetwarzanie lotniczych danych lidarowych dla potrzeb generowania NMT i NMPT
    Airborne lidar data processing for digital surface model and digital terrain model generation
    Autorzy:
    Hejmanowska, B.
    Borowiec, N.
    Badurska, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/130018.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Geodetów Polskich
    Tematy:
    LIDAR
    NMT
    NMPT
    lidar
    DSM
    DTM
    Opis:
    Przedmiotem prezentowanych analiz było testowanie metodyki przetwarzania lotniczych danych lidarowych dla potrzeb tworzenia numerycznego modelu terenu (NMT) i numerycznego modelu powierzchni terenu (NMPT). Testowanie przeprowadzono w oparciu o dane lidarowe udostępnione przez instytut badawczy UE. Obszar testowy obejmował okolice Ispry we Włoszech. Do badań wykorzystano oprogramowanie Terrasolid (TerraScan, TerraModeler) oraz Geomedia. Testowano metodykę przetwarzania danych lidarowych i badano dokładność wewnętrzną i zewnętrzną NMT. Optymalna długość trójkąta w TerrScan wynosiła 45 m. Wewnętrzną dokładność NMT (porównanie siatki NMT z danymi pomiarowymi z lidara) oszacowano w zakresie: 10-30 cm. Porównanie NMT z pomiarem GPS wykazało błąd systematyczny 50 cm, a odchylenie standardowe 20-30 cm. W artykule zostały zamieszczone wyniki badań prowadzonych w ramach projektu UE, JRC. Natomiast niniejsza publikacja została przygotowana w ramach projektu AGH nr: 11.11.150.949.
    The analysis was aimed at testing of aerial lidar data for Digital Terrain Model (DTM) and Digital Surface Model (DSM) generation. Lidar data wereobtained from The JRC , an EU research institute. The test area was located near Ispra, Italy. There were 5 test areas: 3 of them covered a flat JRC region and 2 covered the urban, modulated surface of Ispra near the lake. The TerraScan and Geomedia software packages were applied for data processing. Lidar data processing algorithms and DTM inner and external accuracy were tested. In the ground point classification using the Terrasolid, the triangle length and interaction angle were tested. The optimal triangle length in the TerraScan was found to amount to 45 m. The first phase involved generation of a DTM; subsequently, a DSM was developed basedon lidar cloud point classification (low, middle and high vegetation, and buildings). The accuracy analysis was performed using a DTM with 0.1 m and 1 m pixel size. The resolution of 0.1 m was chosen to render the DTM as comparable as possible to the density of lidar points. However ,resolution of 1 m was also tested because of its usual application in DTM generation from lidar data. Two kinds of accuracy were tested. We called them the inner (comparison of DTM and lidar data) and the external (comparison of DTM and GPS RTK) accuracy. The inner DTM accuracy was estimated at 10-30 cm. The DTM and GPS comparison allowed to determine the systematic error of 20-30 cm and standard deviation of 50 cm. The accuracy (inner and external) obtained was lower than expected. The future research should explain these phenomena. The work was supported by the AGH project No. 11.11.150.949
    Źródło:
    Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji; 2008, 18a; 151-161
    2083-2214
    2391-9477
    Pojawia się w:
    Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Metodyka oceny dokładności i scalania wieloźródłowych numerycznych modeli teren
    Methodology of accuracy assessment and merging of multisource digital terrain model
    Autorzy:
    Kurczyński, Z.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/130676.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Geodetów Polskich
    Tematy:
    NMT
    ocena dokładności
    scalanie NMT
    dokładność bezwzględna
    dokładność względna
    model różnicowy
    histogram
    DTM
    accuracy assessment
    DTM merging
    absolute accuracy
    relative accuracy
    differential model
    Opis:
    Kraj pokryty jest danymi wysokościowymi w kilku standardach. Pojawiają się nowe produkty, o lepszych parametrach. Użytkownik coraz częściej staje wobec problemu oceny dokładności wieloźródłowych produktów i ich scalenia na interesującym obszarze. W pracy podaje się charakterystykę głównych typów NMT występujących na obszarze kraju. W dalszej kolejności dyskutowana jest metodyka oceny dokładności wysokościowej NMT. W zagadnieniu łączenia dwóch modeli podjęto problem „płynnego” przejścia wysokości na granicy łączenia. W części eksperymentalnej poddano ocenie dokładności cztery różne NMT występujące na tym samym obszarze. Produkty były oceniane na profilach kontrolnych oraz powierzchniowo, poprzez generowanie różnicowych modeli. Wykorzystano zaproponowane wcześniej wskaźniki oceny dokładności. Eksperyment pokazał, że jakość NMT LPIS i DTED-2 jest lepsza niż to się powszechnie przyjmuje. Dane SRTM są obarczone znacznym, ale stałym błędem. Po usunięciu składnika systematycznego, dla terenów odkrytych, można uzyskać dokładność na poziomie 1 m, co jest zaskakująco dobrym wynikiem. W pracach eksperymentalnych wykazano wysoką użyteczność oprogramowania SCOP++ do generowania, oceny dokładności i łączenia różnych NMT.
    W pracach eksperymentalnych wykazano wysoką użyteczność oprogramowania SCOP++ do generowania, oceny dokładności i łączenia różnych NMT. The surface of Poland is visualized by height data collected and presented according to several standards. DTMs that are available for various areas are constantly improved by application of new products which feature better parameters. Consequently, a “mosaic” of various data emerges; it is expected that the differentiation will increase with time. As a result, the user is increasingly frequently faced with a problem of assessing the accuracy of multisource products and their merging for an area of interest. The paper provides a characteristics of the major DTM types applied to the same areas in Poland. The methodology of the DTM accuracy assessment is discussed in detail. Random and systematic errors are distinguished and the consistently absolute and relative accuracies are assessed. The paper points out to the lack of homogenous, standardized DTM quality indices. Often, the grid size is assumed to be such an index, which may lead to confusion and misunderstanding. Relationships between the grid size, height accuracy, and the form of the terrain are presented and technological relations between those parameters are described. In the context of merging two different DTMs, the problem of a “smooth” passage of the height at the boundary between them is discussed. The experimental part of the paper deals with the accuracy of four different DTMs covering the same area: a DTM obtained within the Flood Recovery Project, a DTM arrived at within the LPIS project (DTM LPIS), a DTM in the DTED-2 format, and a DTM resulting from the SRTM mission. The products (DTMs) were evaluated – by generation of differential models - with respect to terrain profiles and the area covered. The DTM quality indices, proposed earlier, were used. The experiment showed the quality of DTM LPIS and DTED-2 to be better than usually assumed. The SRTM data are burdened with a considerable, but constant, error of 3.3 m. The afforest areas showed a consistent effect of tree height. Those data belong to the digital surface model (DSM) rather than to the DTM category. After removal of the systematic component, the accuracy on the order of 1 m, a surprisingly good result, is obtained. The experimental part showed a high utility of the SCOP++ software in the generation, accuracy assessment, and merging of various DTMs.
    Źródło:
    Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji; 2008, 18a; 343-353
    2083-2214
    2391-9477
    Pojawia się w:
    Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Numeryczny model terenu, numeryczny model pokrycia terenu i ortofototomapa jako źródło danych dla przeprowadzenia modelowania hydrodynamicznego
    Digital terrain model, digital terrain’s cover model and digital orthophoto as sources data to hydrodynamic modeling
    Autorzy:
    Gołuch, P.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/129583.pdf
    Data publikacji:
    2003
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Geodetów Polskich
    Tematy:
    NMT
    Numeryczny Model Rzeźby Terenu
    Numeryczny Model Pokrycia Terenu
    fotogrametria cyfrowa
    ortofotomapa
    dwuwymiarowe modelowanie hydrodynamiczne
    DTM
    digital terrain's cover model
    digital photogrammetry
    digital orthophoto
    Opis:
    W pracy przedstawiono sposób wykorzystania produktów geodezyjno-kartograficzno-fotogrametrycznych, jakimi są Numeryczny Model Terenu (NMT), Numeryczny Model Pokrycia Terenu (NMP) i ortofotomapa, do opisu cech hydraulicznych doliny rzeki. Podstawowym sprzętem wykorzystanym do budowy NMT, NMP i tworzenia ortofotomapy była fotogrametryczna stacja cyfrowa ImageStation ZIV. NMT posłużył do zdefiniowania geometrii obszaru przepływu wody w dwuwymiarowym modelu hydrodynamicznym RMA2 z pakietu SMS (Surface-water Modeling System), zaś ortofotomapa i NMP wykorzystano do wyznaczenia obszarów form użytkowania terenu – z formami tymi związane są współczynniki hydrologicznej szorstkości terenu.
    In the paper was presented directions for use geodesy-cartography-photogrammetry products, like are Digital Terrain Model (DTM), Digital Terrain’s Cover Model and digital orthophoto, to determination of river valley hydraulic characteristics. Digital Photogrammetric Workstation ImageStation ZIV was the primary equipment, which was used to generation DTM and creation digital orthophoto. DTM was used to direct description of geometry of water flow region on the two-dimensional hydrodynamic model RMA2 from the SMS software package – the mesh nodes of model net were imported from DTM. Also it was found that digital orthophoto and Digital Terrain’s Cover Model were useful to determination of material types areas, with which roughness values were combined.
    Źródło:
    Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji; 2003, 13b; 361-370
    2083-2214
    2391-9477
    Pojawia się w:
    Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wizualizacja numerycznego modelu terenu i ortofoto w czasie rzeczywistym
    Autorzy:
    Jędryczka, R.
    Skrzypczyk, L.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/130964.pdf
    Data publikacji:
    2001
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Geodetów Polskich
    Tematy:
    numeryczny model terenu
    NMT
    ortofoto
    digital terrain model
    DTM
    orthophoto
    Opis:
    W pracy zaprezentowane zostaną rezultaty wizualizacji numerycznego modelu terenu oraz ortofoto w grafice trójwymiarowej. Posłużono się w tym celu biblioteką języka OpenGL oraz jego internetową wersję VRML. Języki te pozwalają na „nawigację” po terenie w czasie rzeczywistym, czyli jego ogląd z różnego punktu i w różnej skali. Jest to szybki sposób wizualnego sprawdzenia poprawności NMT, a także nowe spojrzenie na mapę jako realny obraz trójwymiarowy. Wskazano także na możliwości wykorzystania nowych technik w informacji turystycznej i w symulacji niektórych zdarzeń w terenie.
    The paper presents the results of visualisation of digital terrain model and orthophoto in 3D graphics using the OpenGL language and its Internet version VRML. This languages give the possibility to navigate above the terrain in real time and enable views from different positions and in different scales. It is quick way of a DTM quality checking and new look at maps as real 3D images. There is also shown that this techniques are important in tourist information and simulation of some terrain events.
    Źródło:
    Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji; 2001, 11; 3-47-3-52
    2083-2214
    2391-9477
    Pojawia się w:
    Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zastosowanie numerycznego modelu terenu do wizualizacji rzeźby terenu i interpretacji budowy geologicznej
    A Digital Terrain Model in visualization and interpretation of geological and geomorphological settings
    Autorzy:
    Nita, J.
    Małolepszy, Z.
    Chybiorz, R.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2074533.pdf
    Data publikacji:
    2007
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    NMT
    DEM
    DTM
    SRTM
    DTED
    GIS
    kartografia geologiczna
    wizualizacja 3D
    digital maps
    geological mapping
    3D visualization
    Opis:
    Geological sciences have recently utilized a wide range of numerical methods to collect, analyze, visualize and interpret geospatial datasets both at industrial and academic level. Investigation of various elements of surface and subsurface structures using DEM (Digital Elevation Model), DTM (Digital Terrain Model) and SRTM (Shuttle Radar Topography Mission) data provides unique opportunities for depiction of geology and geomorphology in a form of three-dimensional maps. These digital maps should potentially replace traditional topographic maps in the nearest future. New numerical systems have enhanced significantly time efficiency of producing maps and related databases. Advance in detailed work on the high resolution maps and digital elevation computer-supported models is essential for precise and objective interpretation of large datasets. Available visualization systems produce sets of images and animations showing geospatial structures, processes and their relations in a multi-dimensional form commonly presented as stereo-pairs for presentation in an immersive environment or as anaglyphs. Utilization of web-accessible datasets of DTED level 0 and 1 and LandSat images is a new advantage in small and regional scale mapping.
    Źródło:
    Przegląd Geologiczny; 2007, 55, 6; 511-520
    0033-2151
    Pojawia się w:
    Przegląd Geologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zagadnienie jakości numerycznych modeli terenu
    The quality of digital terrain models
    Autorzy:
    Hejmanowska, B.
    Drzewiecki, W.
    Kulesza, Ł.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/130368.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Geodetów Polskich
    Tematy:
    błąd
    niepewność
    wiarygodność
    numeryczny model terenu
    NMT
    error
    uncertainty
    reliability
    digital terrain model (DTM)
    DEM
    Opis:
    Numeryczne modele terenu (NMT) stanowią bardzo istotną warstwę informacyjną w systemach GIS. Wiele analiz przestrzennych wykonuje się z ich wykorzystaniem - poczynając od prostych zapytań, poprzez analizę map pochodnych NMT: map nachyleń i ekspozycji, aż do wykorzystania NMT w skomplikowanym modelowaniu zjawisk zachodzących w środowisku. Analizy te można przeprowadzać (i tak robi się najczęściej) tzw. metodą twardą, czyli nie biorąc pod uwagę wiarygodności danych źródłowych, lub metodą miękką - biorąc pod uwagę różne aspekty dokładnościowe danych źródłowych oraz przyjmując miękkie, rozmyte warunki analizy. Ostatnio coraz większą uwagę zaczyna się przywiązywać do wiarygodności wyników analiz GIS i w związku z tym częściej pojawia się problematyka jakości i dokładności danych źródłowych w systemach GIS. Problemem jest też fakt, iż producenci oprogramowania GIS rzadko rozwijają w nim wsparcie dla analiz dokładnościowych. Niniejsza publikacja ma charakter przeglądu literatury tyczącej się określania i modelowania dokładności numerycznych modeli terenu. Publikacja została przygotowana w ramach projektu AGH nr: 11.11.150.949.
    The Digital Elevation Model is one of very important layers in GIS systems. Many spatial queries are made with the use of DEM, from simple questions to derivatives such as slope, aspect and viewshed maps to complicated modelling of environmental phenomenon. The analyses can be made (and that is the usual case) by the so called hard method, which does not take into account the reliability of source data, or with the fuzzy method, which takes into consideration multiple accuracy aspects. Recently, more and more attention has been paid to the GIS analyses credibility, which makes the accuracy issues more important than ever. Another problem is that GIS software only occasionally delivers tools for algorithm and function accuracy analysis. The paper provides a review of literature concerning the statement and modelling of inaccuracy in Digital Elevation Models. The work was supported by AGH project No. 11.11.150.949.
    Źródło:
    Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji; 2008, 18a; 163-175
    2083-2214
    2391-9477
    Pojawia się w:
    Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    ISO 19113:2002 with reference to digital terrain models
    Norma ISO 19113:2002 w odniesieniu do numerycznych modeli terenu
    Autorzy:
    Kulesza, Ł.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/385829.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
    Tematy:
    jakość
    ISO
    błąd
    wiarygodność
    numeryczny model terenu
    NMT
    quality
    error
    credibility
    digital terrain model (DTM)
    DTM
    Opis:
    The ISO 19113:2002 standard establishes the principles for quantifying the quality of geographic data and specifies components for reporting quality information. It also provides an approach to organizing information about data quality. According to it, the issue of quality is a multifactor problem and includes such elements like: completeness, logical consistency, positional accuracy, temporal accuracy, thematic accuracy. Its principles are applicable to digital geographic data, however they can be extended to many other forms of geographic data such as maps, charts and textual documents. For data users it answers a crucial question whether or not specific geographic data is of sufficient quality for their particular application. Additionally it may be used for describing quality requirements. Digital Terrain Models (DTM) are a very important information layer in GIS applications. Multiple spatial analyses are being held with the usage of DTM – starting from simple queries, through map analysis derived from DTM: slope and aspect maps and finally finding application in complex modelling of environmental phenomenon. Recently more and more attention is paid to the GIS analysis credibility, which makes the quality issues and data sets accuracy more important then ever. Owing to fact that quality is an extensive concept, one criterion assessment cannot be applied to every possible situation. Domain of the problem as well as the goals of specific application need to be recognized and the acquired knowledge must be confronted with the information regarding possessed data. It is in connection with the reliability and fitness to use issue which states that every certain DTM is appropriate only for some set of applications, and the user must be aware of that. It is important for the user to have the sense of purpose. Whether a DTM is of sufficient quality for particular application depends on the data itself and on the purpose of its usage. In current work an attempt was made to discuss the issues regarding DTM quality in the light of guidelines included in ISO 19113:2002 Standard. Practical example of quality assessment of few chosen DTM obtained from different sources was introduced.
    Norma ISO 19113:2002 ustala zasady opisywania jakości danych geograficznych i definiuje komponenty służące raportowaniu informacji o jakości. Dostarcza również narzędzi do organizowania informacji o jakości. Według niej problem jakości jest zagadnieniem wieloczynnikowym i obejmuje takie elementy, jak: kompletność, spójność logiczna, dokładność położenia, dokładność czasowa, dokładność tematyczna. Jej zasady mają zastosowanie do cyfrowych danych geograficznych, ale mogą być wykorzystane w odniesieniu do wielu innych form danych geograficznych, takich jak mapy, wykresy oraz dokumenty tekstowe. Odpowiada ona na jakże ważne dla użytkownika pytanie, czy dane geograficzne mają wystarczającą jakość dla konkretnego zastosowania. Dodatkowo norma umożliwia opisywanie zagadnień jakościowych. Numeryczne modele terenu (NMT) stanowią bardzo istotną warstwę informacyjną w systemach GIS. Wiele analiz przestrzennych wykonuje się z ich wykorzystaniem – poczynając od prostych zapytań, poprzez analizę map pochodnych NMT: map nachyleń i ekspozycji, aż po skomplikowane modelowanie zjawisk zachodzących w środowisku. Ostatnio coraz większą wagę zaczyna się przywiązywać do wiarygodności wyników analiz GIS i w związku z tym częściej pojawia się problematyka jakości i dokładności danych źródłowych w systemach GIS. Z uwagi na fakt, iż jakość jest pojęciem szerokim, nie można zastosować jednego kryterium oceny do wszystkich możliwych sytuacji. Należy poznać dziedzinę problemu i scharakteryzować cele, następnie wiedza ta musi zostać skonfrontowana z informacjami na temat posiadanych danych. Ma to związek z przydatnością danego NMT do konkretnego zastosowania (fitness to use), polegającą na tym, że dany model jest właściwy dla pewnego przedziału zastosowań i użytkownik musi mieć tego świadomość. Istotne z punktu widzenia użytkownika jest prawidłowe wyczucie celu zastosowania. To, czy NMT ma wystarczającą dokładność dla konkretnego zastosowania, zależy od samych danych go tworzących, jak również od celu, w jakim ma zostać użyty. W niniejszej publikacji podjęto próbę omówienia zagadnienia jakości NMT według wytycznych zawartych w normie ISO 19113:2002. Przedstawiono także praktyczny przykład oceny jakości wybranych arkuszy NMT, pochodzących z różnych źródeł.
    Źródło:
    Geomatics and Environmental Engineering; 2011, 5, 1; 61-72
    1898-1135
    Pojawia się w:
    Geomatics and Environmental Engineering
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Comparison of the publicly available digital terrain model provided by the head office of geodesy and cartography with GNSS satellite measurement
    Porównanie powszechnie dostępnego Numerycznego Modelu Terenu udostępnianego przez Główny Urząd Geodezji i Kartografii z pomiarem satelitarnym GNSS
    Autorzy:
    Zygmunt, Mariusz
    Boduszek, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2124659.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie
    Tematy:
    digital terrain model
    point cloud
    DTM error
    GNSS
    NMT
    chmura punktów
    błąd NMT
    model numeryczny terenu
    Opis:
    Due to the ever-better accessibility of the digital terrain model (DTM), it is enjoying growing popularity as a source of information about the surrounding world. It became even more approachable when DTM data covering the whole of Poland was made available free of charge on the Geoportal website. The GRID with a resolution of 1 meter per 1 meter covers virtually the entire country. The data on the Geoportal does not only refer to the measurements processed into a grid of squares, but also includes measurement data. They can be accessed through a systematic division into section sheets in the 1992 system. The paper presents research on assessing the accuracy of these publicly available data, compared to measurements obtained with the GNSS observations. The analysis involved data directly from the measurement device, not yet processed into a grid of squares. As part of the research, the height of 3 objects was compared. It was decided to measure the terrain profiles. To get as close as possible to the source data provided at the Geoportal website, the selected points of profiles previously identified in the point cloud were measured. This approach freed the final results from the need for height interpolation for the data selected for analysis. As result, the potential source of errors in such an approach was eliminated. Although during a classical profile measurement with this technology the selection of points would certainly be different, for research purposes this approach seems optimal. For this reason, in addition to the expected deviations resulting from the height differences of the tested points, deviations from the data from the point cloud of the XY coordinates, related to the adopted technology, are also presented.
    Numeryczny model terenu (NMT) jako źródło informacji o otaczającym nas świecie wraz z dostępem do niego staje się coraz bardziej powszechny. Korzystanie z niego stało się jeszcze prostsze w momencie udostępnienia nieodpłatnie danych NMT obejmujących całą Polskę na stronach Geoportalu. Siatka GRID o rozdzielczości 1 metr na 1 metr pokrywa praktycznie cały kraj. Dane zawarte na stronach Geoportalu nie dotyczą tylko przetworzonych pomiarów do siatki kwadratów, ale zawierają także dane pomiarowe. Dostęp do nich jest możliwy poprzez usystematyzowany podział na arkusze sekcyjne w układzie 1992. Artykuł przedstawia prace badawcze polegające na ocenie dokładności tych ogólnodostępnych danych w porównaniu z pomiarem uzyskanym za pomocą obserwacji GNSS. Analizie poddano dane pochodzące bezpośrednio z pomiaru, nie przetworzone do siatki kwadratów. W ramach badań przeprowadzono porównanie wysokości dla 3 obiektów. Zdecydowano się na pomiar profili terenu. Aby podczas badań maksymalnie zbliżyć się do danych źródłowych udostępnionych na stronach Geoportalu, zdecydowano się na pomiar wybranych punktów profili zidentyfikowanych wcześniej na chmurze punktów. Tego typu podejście uwolniło wyniki końcowe z potrzeby interpolacji wysokości dla wybranych do analizy danych. Skutkowało to wyeliminowaniem potencjalnego źródła błędów wynikających z takiego podejścia. Co prawda podczas klasycznego pomiaru profili tą technologią, wybór punktów byłby z pewnością inny, jednak dla celów badawczych takie podejście wydaje się optymalne. Z tego powodu oprócz oczekiwanych odchyłek wynikających z różnic wysokości dla badanych punktów, przedstawiono także odchyłki względem danych pochodzących z chmury punktów dla współrzędnych XY, wynikające z przyjętej technologii.
    Źródło:
    Geomatics, Landmanagement and Landscape; 2022, 1; 103--116
    2300-1496
    Pojawia się w:
    Geomatics, Landmanagement and Landscape
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ocena wpływu rozdzielczości i metody pozyskiwania danych wysokościowych na dokładność numerycznych modeli terenu oraz modeli spadków i ekspozycji
    Estimation of resolution influence and methods of acquiring high-altitude data on the accuracy of numeric terrain models and models of slopes and aspects
    Autorzy:
    Burdziej, J.
    Kunz, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/130878.pdf
    Data publikacji:
    2006
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Geodetów Polskich
    Tematy:
    NMT
    LIDAR
    SRTM
    rozdzielczość
    ekspozycja
    spadek terenu
    DTM
    digital terrain model (DTM)
    lidar
    resolution
    aspect
    slope
    Opis:
    Jednym z podstawowych i najbardziej rozpowszechnionych źródeł danych o ukształtowaniu terenu są numeryczne modele terenu (NMT). Numeryczne modele terenu są jedynie modelami rzeczywistości, a nie jej idealnym odwzorowaniem. Nieodłącznym elementem modeli terenu, podobnie jak wszystkich innych zbiorów danych przestrzennych są błędy, którymi obarczone są te dane. Istotny wpływ na dokładność NMT ma metoda pozyskiwania danych wysokościowych. Do najpowszechniej wykorzystywanych należą: metoda fotogrametryczna, poziomicowa, laserowa (LiDAR) oraz interferometryczna (InSAR). Każda z nich w odmienny sposób przekształca dane, wykorzystując różne algorytmy. Dodatkowym źródłem błędów w modelach terenu wykorzystujących zapis rastrowy jest wielkość najmniejszego pola, dla którego zapisana została określona wartość wysokości. Rozdzielczość modeli rastrowych jest jedną z głównych cech determinujących dokładność odwzorowania terenu. Celem niniejszej pracy było dokonanie oceny dokładności wybranych modeli terenu pod kątem ich przydatności w badaniach środowiska geograficznego. Analiza ta posłużyła do wykazania wpływu rozdzielczości i metod pozyskiwania danych do NMT na dokładność samego modelu terenu, jak również na obliczane na jego podstawie spadki terenu i ekspozycje. Porównane zostały modele pozyskane czterema wymienionymi wcześniej metodami. Do porównania przyjęto ponadto następujące wielkości pikseli (oczek rastra): 1, 5, 10, 25, 50 i 100 m. Największa rozdzielczość (1 m), zbliżona jest do rzeczywistej dokładności pomiarów laserowych. Najmniejsza natomiast (100 m) odpowiada w przybliżeniu rozdzielczości modelu SRTM. Taki wachlarz analizowanych rozdzielczości pozwala dosyć „płynnie” prześledzić, w jaki sposób zmienia się wielkość i charakter błędów w poszczególnych modelach. Badania zostały przeprowadzone na wybranym fragmencie 2×2 km doliny Wisły pod Toruniem.
    Digital terrain models (DTM) have become one of the basic and most commonly used sources of data describing the shape of the Earth. Numeric terrain models are only reality models, not the ideal projections. Inseparable elements of terrain models, like in all other groups of spatial data, are mistakes, which exist in the data. There are different methods of acquiring DTM that contribute errors. Some of the most popular methods are: photogrammetric measurements, contour lines, laser scanning (LIDAR), and interferometric (InSAR). Each of them changes data in some other way, using various algorithms. An additional source of mistakes in terrain models using the raster format is the size of the smallest field for which the specified altitude has been defined. The raster model resolution is one of the main features determining the accuracy of terrain projection. The aim of this study was to evaluate the accuracy of chosen terrain models to their application in environment geography studies. This analysis has been used to show the influence of resolution and models of data acquisition for NTM on the accuracy of the terrain model itself, and also on terrain slopes and expositions calculated on its basis. Created models used for the above-mentioned methods were compared. Moreover, the following raster pixels sizes were used for this comparison: 1, 5, 10, 25, 50 and 100 m. The maximal resolution (1 m), is close to the real accuracy of laser measurements. The minimal resolution (100 m) is close to the resolution of the SRTM model. Such a variation of analyzed resolutions makes it possible to observe quite “fluently” how the size and character of mistakes change in separate models. The study area is a 2×2 km test polygon covering part of the Vistula river and its valley and is located near Torun, Poland. The obtained results show the method of collecting data has an essential influence on the accuracy of DTM, especially for high resolution models. Along with a decrease in resolution, differences between models created using separate methods also decrease. For slope models, the collected results show that models with the biggest possible resolution should be used, not smaller than 10 meters. The most essential errors in the definition of aspect are connected with areas with the smallest slopes and are relatively flat.
    Źródło:
    Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji; 2006, 16; 111-123
    2083-2214
    2391-9477
    Pojawia się w:
    Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Generowanie referencyjnego numerycznego modelu terenu o zasięgu krajowym w oparciu o lotnicze skanowanie laserowe w projekcie ISOK
    Generation of countrywide reference digital terrain model from airborne laser scannig in ISOK project
    Autorzy:
    Kurczyński, Z.
    Bakuła, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/129701.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Geodetów Polskich
    Tematy:
    lotnicze skanowanie laserowe
    ALS
    cyfrowy model wysokościowy
    DEM
    NMT
    NMPT
    LiDAR
    specyfikacja techniczna
    kontrola jakości
    Airborne Laser Scanning
    digital elevation model (DEM)
    DTM
    DSM
    lidar
    technical specification
    quality control
    Opis:
    W niniejszej publikacji referacie opisano analizę doboru podstawowych parametrów lotniczego skanowania laserowego mających wpływ na otrzymanie modeli wysokościowych o założonych, referencyjnych parametrach jakościowych na przykładzie lotniczego skanowania laserowego organizowanego w ramach wypełnienia zaleceń dyrektywy powodziowej w Polsce. Analiza taka legła u podstaw określenia warunków technicznych dla bardzo dużego projektu, którego realizacja nadal trwa. Rozważaniom podlegały nie tylko uwarunkowania techniczne, ale również możliwości organizacyjne i ekonomiczne. Pod uwagę wzięto także zakres prac oraz ograniczenia czasowe na ich realizację, co – przy uwzględnieniu wydajności prac – narzuca organizację prac. Spośród parametrów technicznych, analizie poddano m.in.: gęstość chmury punktów ALS, dokładność georeferencji chmur punktów, warunki meteorologiczne pozyskiwania danych ALS, parametry dokładnościowe produktów pochodnych tj. numerycznych modeli wysokościowych. W tak złożonym projekcie (podział robót na podobszary, wielu wykonawców, kilka produktów końcowych, podział na wiele etapów dostaw) kluczowym jest również odbiór i kontrola jakości, o której efektywności świadczy jej organizacja, zakres i przyjęte kryteria.
    The paper analyzes the selection of main parameters of ALS system having an impact on acquisition of digital elevation models described by the assumed and exorbitant qualitative characteristics on the basis of airborne laser scanning project organized as a part of recommendations included in the Floods Directive in Poland. Such an analysis was the basis for determining conditions for a huge project, whose implementation is still ongoing, as well as its organizational and economic possibilities. Another subject for consideration was the scope of the planned works and time limits for their implementation that imposed the schedule of the project with respect to the efficiency of the work. Among the technical characteristics the authors investigated the density of the LiDAR points, georeferencing of point clouds, meteorological conditions during data acquisition and parameters describing the accuracy of the final products, namely digital elevation models, were also investigated. In such a complex project (the division of the whole project for subareas, many contractors, several final products and many stages of delivery product acceptance as well as quality control are key issues, whose effectiveness is proved by good organization, their scope and the adopted criteria.
    Źródło:
    Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji; 2013, Spec.; 59-68
    2083-2214
    2391-9477
    Pojawia się w:
    Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Stosowanie wybranych metod generowania regularnych modeli terenu z lotniczego skaningu laserowego do badań środowiskowych
    Application of selected methods of generating regular terrain models from airborne laser scanning for environmental research
    Autorzy:
    Rozpondek, K.
    Wancisiewicz, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/297080.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Politechnika Częstochowska. Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej
    Tematy:
    NMT
    Numeryczny Model Terenu
    NMPT
    Numeryczny Model Pokrycia Terenu
    interpolacja
    DTM
    digital terrain model (DTM)
    DSM
    Digital Surface Model
    DEM
    Digital Elevation Models
    interpolation
    Opis:
    The accuracy of models representing the shape of the land surface is important in environmental studies. Accurate model can be used to detect even small changes in the landform and landuse, as well as to develop a spatial model of water and soil pollution. Due to the fact that environmental studies are carried out on diversified areas in terms of landuse, this study indicated the appropriate methods for generating Digital Terrain Model (DTM) and Digital Surface Model (DSM). Both of them can be used in processes and analyzes research. Those analyzes mainly take into account the formation of the Earth’s surface in the context of hydrological, geomorphological and biological modeling. The example of practical use of hydrological modeling is a ISOK project, which goal is to reduce the danger and minimize losses caused by the floods. The main aim of this study was to select the appropriate method of generating regular models from airborne laser scanning. The data on which analysis was performed, were obtained for the area of Cracow city within the project ISOK. To achieve this goal, four methods available in ArcGIS, were selected: nearest neighbour, inverse distance weighted, triangulation with linear interpolation and triangulation with natural neighbour interpolation. Additionally several different sizes of the cell of regular model were selected: 0.125, 0.25, 0.5, 1, 2.5, 5 m. Each generated model has been studied in terms of a accuracy (Gaussian statistical model was used). Firstly the analysis was made for digital terrain model and digital surface model for one archive module of point cloud. For this stage, 48 models were generated. After that, the area of analysis was expanded. Because of similar results obtained by both triangulations methods in the first stage, only the method of triangulation with linear interpolation was studied. In the second stage of research, 54 models were generated for other archive modules of point cloud. The results of the two stages were compatible. It has been noticed that the nearest neighbour method is the most accurate for generating Digital Surface Models.
    Dokładność modeli reprezentujących ukształtowanie powierzchni terenu jest istotna w badaniach środowiska. Poprawnie wykonane modele mogą być wykorzystane do wykrywania nawet niewielkich zmian w ukształtowaniu i zagospodarowaniu terenu, a także do opracowania modelu przestrzennego zanieczyszczeń wód oraz gleby. Ze względu na to, że badania nad środowiskiem prowadzone są na obszarach zróżnicowanych pod kątem zagospodarowania terenu, w niniejszej pracy wskazano odpowiednie metody generowania Numerycznych Modeli Terenu (NMT) i Numerycznych Modeli Pokrycia Terenu (NMPT). Dane, na których wykonano analizy, były pozyskane dla obszaru miasta Kraków w ramach projektu ISOK. Aby osiągnąć założony cel, wybrano cztery metody dostępne w oprogramowaniu ArcGIS: najbliższego sąsiada, wagowanej odwrotnej odległości, triangulacji z metodą interpolacji liniowej i naturalnego sąsiada. Wybrano także kilka różnych rozmiarów oczek siatki modelu (0,125 m, 0,25 m, 0,5 m, 1 m, 2,5 m, 5 m). Każdy wykonany model został poddany analizom dokładnościowym - zastosowano model Gaussa. W pierwszym etapie badań wygenerowano 48 modeli dla arkusza chmury punktów zawierającego zróżnicowane klasy pokrycia terenu. W drugim wykonano dodatkowo 54 modele dla pozostałych badanych arkuszy. Wyniki obu etapów prac były ze sobą zgodne. Stwierdzono, że metoda najbliższego sąsiada jest najbardziej dokładna w przypadku generowania modeli NMPT. Natomiast w przypadku NMT badania nie wskazały jednoznacznie najlepszej metody interpolacji danych wysokościowych terenu.
    Źródło:
    Inżynieria i Ochrona Środowiska; 2017, 20, 1; 83-95
    1505-3695
    2391-7253
    Pojawia się w:
    Inżynieria i Ochrona Środowiska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Opracowanie numerycznego modelu terenu Poznańskiego Węzła Wodnego na potrzeby dwuwymiarowego modelu przepływu
    Development of digital elevation model of Poznan Waterway System to the needs of two-dimensional flow model
    Autorzy:
    Pręcikowska, Magdalena
    Laks, Ireneusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/161299.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polski Związek Inżynierów i Techników Budownictwa
    Tematy:
    Poznań
    węzeł wodny
    koryto rzeki
    skaning laserowy
    LIDAR
    numeryczny model terenu
    NMT
    model przepływu dwuwymiarowy
    water loop
    river bed
    laser scanning
    digital terrain model
    DTM
    two-dimensional model of flow
    Opis:
    W pracy opisano proces opracowania numerycznego modelu terenu (NMT) Poznańskiego Węzła Wodnego w celu wygenerowania zestawu danych dla dwuwymiarowego hydrodynamicznego modelu przepływu poznańskiego odcinka rzeki Warty. Zakres prac obejmował pozyskanie podkładów geodezyjnych numerycznego modelu terenu bazującego na lotniczym skaningu laserowym (LIDAR), wykonaniu geodezyjnych pomiarów wysokościowych w celu weryfikacji poprawności NMT, wykonaniu pomiarów batymetrycznych dna, generacji przekrojów pośrednich koryta rzeki, scaleniu informacji o batymetrii z NMT wykorzystujących narzędzia GIS (Geographic Information System), generacji siatki metody elementów skończonych (MES) oraz utworzeniu pliku danych w standardzie akceptowalnym przez dwuwymiarowy system modelowania przepływów nieustalonych RISMO2D. W trakcie badań wykorzystano nowoczesną aparaturę pomiarową: ultradźwiękową sondę ADCP StreamPro umożliwiającą pomiar zarówno rozkładu prędkości w przekroju kontrolnym, jak i batymetrii cieku, geodezyjnego sprzętu GPS Sokkia-11 umożliwiającego szybki pomiar trzech współrzędnych wybranego w terenie punktu. Analiza i post-processing danych pomiarowych wymagała wykorzystania narzędzi klasy GIS (wybrano system QGIS) oraz oprogramowania specjalistycznego.
    The paper describes the process of developing a digital elewation model (DEM) of the Poznań Waterway System in order to generate a data set for a two-dimensional hydrodynamic flow model of the Poznań section of the Warta river. The scope of work included the acquisition of a digital elevation model based on aerial laser scanning (LIDAR), geodetic height measurements to verify the correctness of DEM, bathymetric measurements, generation of intermediate sections of the river bed, merging information about bathymetry with DEM using GIS (Geographic Information System), generation of the finite element method mesh (FEM) and creation of a data file in a standard acceptable by the two-dimensional transient flow modeling system RISMO2D. During the work, modern measuring equipment was used: an ultrasonic ADCP StreamPro probe enabling measurement of both speed distribution in the control section and water bathymetry, Sokkia-11 geodetic equipment enabling quick measurement of three coordinates of a point in the area. The analysis and post-processing of measurement data required the use of GIS class tools (QGIS system selected) and specialized software.
    Źródło:
    Przegląd Budowlany; 2020, 91, 4; 40-45
    0033-2038
    Pojawia się w:
    Przegląd Budowlany
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Efektywne wykorzystanie danych lidar w dwuwymiarowym modelowaniu hydraulicznym
    Effective application of lidar data in two-dimensional hydraulic modelling
    Autorzy:
    Bakuła, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/129777.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Geodetów Polskich
    Tematy:
    modelowanie hydrauliczne
    lotnicze skanowanie laserowe
    ALS
    numeryczny model terenu
    NMT
    redukcja ilościowa danych
    numeryczny model szorstkości podoża
    hydraulic modeling
    airborne laser scanning (ALS)
    digital terrain model (DTM)
    DTM
    data reduction
    digital roughness model
    DRM
    Opis:
    W niniejszym artykule zaprezentowano aspekty wykorzystania danych z lotniczego skanowania laserowego w dwuwymiarowym modelowaniu hydraulicznym obejmujących tworzenie wysokiej dokładności numerycznych modeli terenu, ich efektywnego przetworzenia będącego kompromisem pomiędzy rozdzielczością danych a ich dokładnością, a także uzyskania informacji o szorstkości pokrycia terenu dającego informacje mogące konkurować z informacjami z baz topograficznych. Prezentowane badania dotyczyły przetwarzania danych NMT w celu ich efektywnego wykorzystania z udziałem metod redukcji ilościowej danych. W wyniku oddzielnego eksperymentu udowodniono, iż dane z lotniczego skanowania laserowego umożliwiają utworzenie w pełni poprawnego dwuwymiarowego modelu hydraulicznego przy założeniu posiadania odpowiednich danych hydraulicznych, a dane z ALS mogą mieć inne zastosowanie niż tylko geometryczna reprezentacja rzeźby terenu.
    This paper presents aspects of ALS data usage in two-dimensional hydraulic modelling including generation of high-precision digital terrain models, their effective processing which is a compromise between the resolution and the accuracy of the processed data, as well as information about the roughness of the land cover providing information that could compete with information from topographic databases and orthophotomaps. Still evolving ALS technology makes it possible to collect the data with constantly increasing spatial resolution that guarantees correct representation of the terrain shape and height. It also provides a reliable description of the land cover. However, the size of generated files may cause problems in their effective usage in the 2D hydraulic modeling where Saint-Venant’s equations are implemented. High-resolution elevation models make it impossible or prolong the duration of the calculations for large areas in complex algorithms defining a model of the water movement, which is directly related to the cost of the hydraulic analysis. As far as an effective usage of voluminous datasets is concerned, the data reduction is recommended. Such a process should reduce the size of the data files, maintain their accuracy and keep the appropriate structure to allow their further application in the hydraulic modelling. An application of only a few percent of unprocessed datasets, selected with the use of specified filtering algorithms and spatial analysis tools, can give the same result of the hydraulic modeling obtained in a significantly shorter time than the result of the comparable operation on unprocessed datasets. Such an approach, however, is not commonly used, which means the most reliable hydraulic models are applied only in small areas in the largest cities. Another application of ALS data is its potential usage in digital roughness model creation for 2D hydraulic models. There are many possibilities of roughness coefficient estimation in hydraulic modelling which has an impact on the velocity of water flow. As a basic and reference source for such analysis topographic databases as well as orthophotomaps from aerial or satellite imagery can be considered. The presented paper proved that LIDAR data should be effectively applied in cooperation between surveyors and hydrologists. ALS data can be s used solely in the creation of a fully correct two-dimensional hydraulic model, assuming that appropriate hydraulic datasets are available. Additionally, application of ALS data should not be limited to geometric representation of the terrain and it can be used as information about roughness of terrain. The presented paper was financed by the Foundation for Polish Science - research grant no. VENTURES/2012-9/1 from Innovative Economy program of the European Structural Funds.
    Źródło:
    Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji; 2014, 26; 23-37
    2083-2214
    2391-9477
    Pojawia się w:
    Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-14 z 14

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies