Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Moravia" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 23
Tytuł:
Folklore Festivals in Moravia in the Light of Social Development
Autorzy:
Pavlicová, Martina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/470000.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Tematy:
folklore
Moravia
Opis:
The contribution Folklore Festivals in Moravia in the Light of Social Development deals with the interest in folk culture, or rather folklore expressions and their presentation at ethnographic festivities and folklore festivals. It pays attention to the first impulses for these activities, the struggles of individuals and institutions and especially the social connections of the mentioned cultural stream. As to the territory, the study of this development focuses on Moravia where since the late-19th century the living folk culture blended with the efforts to safeguard it, and where currently ethno-cultural traditions develop, which many cases have their roots in the legacy of folk culture.
Źródło:
Our Europe. Ethnography – Ethnology – Anthropology of Culture; 2014, 3; 61-68
2299-4645
Pojawia się w:
Our Europe. Ethnography – Ethnology – Anthropology of Culture
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The socio-cultural dimension of peddlery in Moravia and Silesia
Autorzy:
Drápala, Daniel
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/470018.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Tematy:
Moravia
Silesia
peddlery
migration
Opis:
Peddling is one way of selling goods, which, unlike other forms of trade, takes place in the home of the customer. The first mention of peddlers is found in the Middle Ages and the early Modern period, but in Central Europe it started evolving in the 18th century. It became a way to get material security for the poor population, especially in mountainous and foothill areas. Peddlery was subjected to the intense control of the authorities and was restricted by certain legal standards. In Moravia and Silesia peddlers were not only local people, but also traders from neighbouring countries of the Habsburg Monarchy (Slovakia, Galicia) or the Balkans. In the majority society a negative stereotype gradually began to form of the peddler, influenced, for example, by traders and artisans from the towns, by printing, by the anti-Semitic movement, etc. But in rural communities peddlers who respected basic ethical norms were able to gain people’s trust.
Źródło:
Our Europe. Ethnography – Ethnology – Anthropology of Culture; 2014, 3; 41-60
2299-4645
Pojawia się w:
Our Europe. Ethnography – Ethnology – Anthropology of Culture
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sheep fur coat in the ethnographic area of Haná in Moravia within the European context
Autorzy:
Křížová, Alena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/469982.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Tematy:
Moravia
Haná
folk dress
fur coat
Opis:
Haná is the oldest formed ethnographic area in Moravia with distinctive features in all fields of folk culture, architecture, clothing, dialect, and folk literature. Sheep coat with jagged hem, called Zipfelpelz in German and cípatý kožich in Czech, which drew the attention of writers and topographers as early as in the late–18th century, was one of such noticeable characteristics. It represented the peculiarity of local inhabitants. Although some researchers understand it as an archaic form of clothing, written reports and pictorial evidences come from the late–18th and 19th centuries, when it was considered to be obsolete and disappeared. German authors use the term Zipfelpelz for fur coats of different appearance; inhabitants of the Polish Baltics, in the region of Lake Gardno and Lake Łebsko lakes, wore a close form of this fur coat.
Źródło:
Our Europe. Ethnography – Ethnology – Anthropology of Culture; 2014, 3; 29-40
2299-4645
Pojawia się w:
Our Europe. Ethnography – Ethnology – Anthropology of Culture
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Geographic information dream
Autorzy:
Horáková, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/644613.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
geographic information system
traditional culture
Moravia
archive research
Opis:
Geographic information system (hereinafter GIS) enables space data to save, operate and analyse. Therefore it is primarily defined for branches that are based on dealing with spatially usable data (e.g. cartography, transport, public administration etc.). Nevertheless, GIS has its use in other branches as well – it can be applied in such cases when information of focused phenomenon is operated and when at the same time this phenomenon is connected with specific area (e.g. in archaeology, architecture, preservation of monuments etc.).
Źródło:
Prace Etnograficzne; 2013, 41, 4; 287-295
0083-4327
2299-9558
Pojawia się w:
Prace Etnograficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Microencruster-microbial framework and synsedimentary cements in the Štramberk Limestone (Carpathians, Czech Republic) : Insights into reef zonation
Autorzy:
Hoffmann, M.
Kołodziej, B.
Skupien, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/191832.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geologiczne
Tematy:
coral reefs
carbonate platforms
microframework
sedimentary breccia
Moravia
Jurassic
Cretaceous
Opis:
The Štramberk Limestone (Tithonian–lower Berriasian) was developed on a northerly located, isolated intra-Tethyan carbonate platform. It is composed of various facies that can be observed in olistoliths and blocks embedded in the Cretaceous flysch of the Outer Carpathians in Moravia (Czech Republic). Corals, microbialites, microencrusters and synsedimentary cements contributed on various scales to the reef framework. The importance of corals and some microencrusters to the formation of the Štramberk reef complex is well recognized, while other components received less attention in previous studies. Two end members of boundstone types are described from the Kotouč Quarry, near Štramberk. Boundstone type A is dominated by phaceloid (branching-type) corals, encrusted by microbialites and microencrusters, in particular photophile species (“Lithocodium-Bacinella”, Koskinobullina socialis Cherchi et Schroeder, Iberopora bodeuri Granier et Berthou). Boundstone type B is composed of microencrusters, microbialites and synsedimentary isopachous fibrous cements, while corals are absent or subordinate. Microencrusters [Crescentiella morronensis (Crescenti), Labes atramentosa Eliášová, Perturbatacrusta leini Schlagintweit et Gawlick, Radiomura cautica Senowbari-Daryan et Schäfer, thin encrusting calcified sponges] are main biotic components of the microencruster-cement boundstone. Some identified microencrusters are known only or mostly from intra-Tethyan carbonate platforms. Except for C. morronensis, other common microencrusters in the coral-microbial boundstone (type A) are rare in the microencruster-cement boundstone (type B). The depositional setting of boundstone type A corresponds to a low-energy environment of an inner platform. Boundstone type B, until now not recognized in the Štramberk Limestone, was developed in a high-energy, upper fore-reef slope environment. Other important facies in the Kotouč Quarry are reef-derived breccias: matrix-supported breccia and clast-supported breccia with radiaxial-fibrous cement (showing some similarities to Triassic “evinosponges” cement), interpreted as being dominantly synsedimentary (pre-burial). The preliminary studies by the present authors, supported by observations under cathodoluminescence, highlight the significance of synsedimentary cementation for the formation of a boundstone framework (type B) and the stabilization of fore-reef, slope deposits.
Źródło:
Annales Societatis Geologorum Poloniae; 2017, 87, 4; 325-347
0208-9068
Pojawia się w:
Annales Societatis Geologorum Poloniae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Na wołoskich rubieżach. Kolonizacja i kierunki migracji ludności wołoskiej/wałaskiej na pograniczu śląsko-kisucko-morawskim (w świetle historiografii)
On the Wallachian frontiers: colonization and directions of migration of the Wallachian population in the Silesian-Kysuce-Moravian borderland (in the light of historiography)
Autorzy:
Nowak, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32316362.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Wallachians
Silesia
Kysuce
Moravia
Josef Macůrek
Wołosi
Śląsk
Kisuce
Morawy
Opis:
Artykuł omawia historiografię problemu dziejów oraz kierunków migracji osadników Wołochów przybyłych na geograficzne pogranicze Śląska, Kisuc i Moraw czyli historyczne oraz polityczne pogranicze między Polską, Czechami i Węgrami w I połowie XVI wieku. Sprawy te budziły i budzą kontrowersje od wielu lat. Obszar ten stanowił punkt końcowy wędrówek Wołochów w kierunku zachodnim i dlatego powstało wiele niejasności co do miejsc skąd przybywali i gdzie się przemieszczali. Najbardziej udokumentowaną źródłowo publikacją naukową na ten temat pozostaje nadal praca czeskiego badacza Josefa Macůrka z 1959 a więc sprzed (niestety) ponad 60 lat.
The article discusses the historiography of the problem of the history and directions of migration of Wallachian settlers who came to the geographical border of Silesia, Kysuce and Moravia, i.e. the historical and political border between Poland, the Czech Republic and Hungary in the first half of the 16th century. These matters have aroused and aroused controversy for many years. This area was the end point of the Wallachians’ wanderings to the west and therefore there was a lot of confusion as to where they came from and where they traveled. The most documented scientific publication on this subject is still the work of the Czech researcher Josef Macůrek from 1959, so from (unfortunately) more than 60 years ago.
Źródło:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia; 2022, 29; 331-352
0239-4278
2450-3177
Pojawia się w:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Patron Saints in the times of Christianization. Some reflections about Great Moravian dedications
Wezwania w czasach chrystianizacji. Kilka uwag o patrociniach wielkomorawskich
Autorzy:
Jokeš, Petr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/560475.pdf
Data publikacji:
2017-06-30
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
Middle Ages
Moravia
Great Moravia
church history
cult of saints
patron saints
dedications
Średniowiecze
Morawy
Wielkie Morawy
historia Kościoła
kult świętych
święci patronowie
dedykacje – patrocinia
Opis:
The study sums up previous research of Great Moravian dedications. The research of this issue is rather challenging – mainly because a lot of then churches existed only for a short period of time. Many of Great Moravian churches were built during the 9th century and perished around 900 AD which means that they were in existence only for several decades and only few of them “managed“ to leave some traces in historical sources during such short time. Nevertheless, the presented data proves that to a certain extent, reconstruction of Great Moravian dedications is possible. Obviously, this is a difficult task. Without a doubt, dedications of some sacral objects will never be found out. The text focuses mainly on 22 sacral objects, which have – surely or very likely – Great Moravian origin. Dedications of 12 objects are unknown (it concerns mainly the churches of destroyed hillforts in Mikulčice and Pohansko). Dedications of remaining 10 sacral objects are either known or we can reconstruct them with some degree of probability. Thus, in Great Moravia existed cults of most common Christian saints there – Mary, John (probably the Baptist), perhaps also Peter, George and Michael, but also cults connected with some specific missions – that from Diocese of Passau (Hippolytus, probably connected with missionaries from Austrian Benedictine abbey in Sankt Pölten ) and that of Cyril and Methodius (Clement). Dedications to Hippolytus and Clement are particularly interesting, also because in Moravia there are some later medieval churches dedicated to those saints. The possible connection between Great Moravian and post-Great-Moravian cults of those saints is one of the most interesting tasks for future research in this respect.
Autor podsumowuje dotychczasowe badania nad wezwaniami kościołow wielkomorawskich. Badanie wezwań z tego okresu jest trudnym wyzwaniem, ponieważ wiele wielkomorawskich obiektow sakralnych istniało tylko przez krotki okres – obiekty te powstawały w ciągu IX wieku, a już na początku X wieku w wyniku najazdu węgierskiego wiele z nich przestało istnieć, nie pozostawiając śladow w źrodłach pisanych. Mimo to w części przypadkow można poznać patrocinia, z reguły wykorzystując ich ślady w źrodłach poźniejszych. Przedmiotem zainteresowania autora są 22 obiekty sakralne, ktore z pewnością lub dużą dozą prawdopodobieństwa powstały w czasach wielkomorawskich. Patrocinium 12 obiektow nie udało się określić (chodzi głownie o kościoły z grodow w Mikulčicach i Pohansku), natomiast w przypadku pozostałych 10 albo wezwanie jest znane, albo można go określić z pewnym prawdopodobieństwem. Z badań wynika, że w państwie wielkomorawskim nadawano patrocinia Najświętszej Marii Panny oraz św. Jana (najprawdopodobniej Chrzciciela), stosunkowo prawdopodobne są rownież wezwania św. Jerzego, św. Michała Archanioła oraz św. Piotra. Na Wielkich Morawach istniało rownież patrocinium św. Hipolita, związane najpewniej z działalnością misjonarską austriackich benedyktynów z klasztoru Sankt Polten, oraz dość prawdopodobnie św. Klemensa, związane z misją świętych Cyryla i Metodego, ktorzy relikwie tego świętego przynieśli na Morawy.
Źródło:
Folia Historica Cracoviensia; 2017, 23/1; 77-89
0867-8294
Pojawia się w:
Folia Historica Cracoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Na wołoskich rubieżach. Pochodzenie i stosunki etniczne ludności wołoskiej/wałaskiej na pograniczu śląsko-kisucko-morawskim (w świetle historiografii)
On the Wallachian frontiers. Origin and ethnic relations of the Wallachian population in the Silesian-Kysuce-Moravian borderland (in the light of historiography)
Autorzy:
Nowak, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27315998.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Wołosi/Wałasi
Śląsk
Kisuce
Morawy
Josef Macůrek
Wallachians
Silesia
Kysuce
Moravia
Opis:
Od wielu lat sprawy pochodzenia etnicznego migrantów wołoskich budzą kontrowersje. Omawiany obszar stanowił punkt końcowy wołoskich migracji na kierunku zachodnim. Skąpe przekazy źródłowe powodowały, że w wielu pracach ważną rolę odgrywały czynniki subiektywne i polityczne dotyczące opinii na temat przewagi i roli elementów słowiańskich bądź rumuńskich w osadnictwie wołoskim. Autor artykułu omawia historiografię problemu pochodzenia etnicznego Wołochów/Wałachów przybyłych na geograficzne i historyczne pogranicze Śląska, Kisuc i Moraw w pierwszej połowie XVI wieku. Najbardziej udokumentowaną źródłowo publikacją naukową na tentemat pozostaje nadal praca czeskiego badacza Josefa Macůrka z 1959 roku.
In research on Wallachian settlements, the issue of their ethnic origin has always aroused numerous controversies and emotions, which can be summarized as a rivalry between the Romanian and the Slavic options. However, much has always depended on the degree of extremes in promoting one or the other view by researchers. The article is a review of historiography on the ethnic origin of the Wallachians in the historical Polish-Czech-Slovak borderland. In the first studies of the Wallachian migrations, the Romanian option was dominant, but at the end of the 19th century, views emerged that locating this group of nomads in the Balkans and even completely negating the Romanian aspect, and then also the extreme Slavic option, whose leading representative for the border area was D. Crânjală from 1938 . Many subsequent works, especially Polish ones, focused on the opposition to the negation of the Romanian or also the Balkan factor. In 1959, Josef Macůrek’s book, the most comprehensive publication to date on the Wallachian settlement in this borderland, was published, which indicates a strong Ruthenian influence. Generally, it is impossible to clearly define the ethnic origin of the gelding. Linguistic works, which indicate stronger Romanian and Balkan traditions than in Macurek’s conclusions, are now bringing more revival to the research on the origin of the Wałachs. It can be said that the Walachian groups that came to Cieszyn Silesia, Moravia and Kysuce from the east (Żywiec) had many common features with the settled Polish population with whom they had contact before. Those who came from the side of Orava already had common features with the enicly Slovak population. For this reason, it can rather be concluded that an ethnically and culturally mixed Ruthenian-Polish-Slovak element migrated to the border of the Wallachian routes, but with a predominance of the ethnically Polish element — when he came from the Żywiec region, and the Slovak element - when he came from Orawa, and all these communities grew out of the traditional material culture of the Eastern, Southern Carpathians and the Balkans.
Źródło:
Wieki Stare i Nowe; 2022, 17, 22; 1-28
1899-1556
2353-9739
Pojawia się w:
Wieki Stare i Nowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Local catastrophe caused by tephra input near Přemyslovice (Moravia, Czech Republic) during the Middle Miocene
Autorzy:
Zágoršek, K.
Nehyba, S.
Petrová, P. T.
Hladilová, S.
Bittner, M. A.
Doláková, N.
Hrabovský, J.
Jašková, V.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2058991.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
Middle Miocene
Carpathian Foredeep
Moravia
tephra fallout
succession of biota
Czech Republic
Opis:
Colonization by marine organisms such as foraminifers, molluscs, bryozoans, brachiopods and red algae during the Middle Miocene (Early Badenian) transgression near Přemyslovice (Carpathian Foredeep) was initially affected by a cool water current of unclear origin. However, shortly afterwards, fallout of volcanic material caused a total termination of the biota. After this catastrophe, the biota started recolonize the area. The succeeding association, adopted to warm-water input, is characteristic of the climatic optimum during the Early Badenian and is comparable with those of other sections referred to this interval in the Carpathian Foredeep (such as Kralice nad Oslavou, Podbřežice, and Hluchov).
Źródło:
Geological Quarterly; 2012, 56, 2; 269-284
1641-7291
Pojawia się w:
Geological Quarterly
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The provenance of serpentinite tools in the Corded Ware culture of Moravia (Czech Republic)
Autorzy:
Frýbová, P.
Gadas, P.
Přichystal, A.
Všianský, D.
Hadacz, R.
Hlavsa, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2060430.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
battle-axes
Corded Ware culture
Moravia
serpentinite tools
Gogołów-Jordanów Massif
petroarchaeology
Opis:
This paper constrains the provenance of polished tools used in the Corded Ware culture (CWC) in Moravia. Based on optical microscopy, Přichystal and Šebela (1992) suggested the source for the CWC battle-axes would be the Gogołów-Jordanów Massif in Lower Silesia (Poland). The present study examines 14 serpentinite tools from archaeological sites of Central Moravia. We have located the origin of the tools' raw material by applying detailed petrographic, geochemical and petrophysical methods, as well as comparisons with data from probable serpentinite sources. Possible sources are adjacent to the Sowie Góry Block (mainly the Gogołów-Jordanów Massif) and within other areas in Central Europe (Penninic Bernstein Window, Western Lugicum and the eastern part of the Moldanubicum). Its most probable source is the Gogołów-Jordanów Massif, which is a part of the Ślęża ophiolite. The tools resemble the raw material source in several ways: firstly in magnetic susceptibility, with an average value of~40 x 10-3 SI; secondly, in the light yellowish-green patched patinated surface and very strong serpentinisation with almost no primary mineral relics; and lastly, in the occurrence of pseudomorphs filled with opaque minerals, and also parts with magnesite aggregates, which are quite rare. The main common feature is the presence of large primary zoned spinels, with Cr- and Al-rich cores and Fe-rich rims. The conclusions are supported by the results of bulk-rock chemical analysis, both the raw material from Lower Silesia and the tools being Mg-rich. In addition, the shape of some Moravian battle-axes (from Prusinovice) corresponds to the Ślęża type that is believed to be characteristic of Lower Silesia. The estimated distance of transport from the source area in Gogołów-Jordanów Massif to the archaeological sites in Central Moravia is >260 km.
Źródło:
Geological Quarterly; 2018, 62, 3; 563--578
1641-7291
Pojawia się w:
Geological Quarterly
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
International Women’s Day and its role in the consolidation of the female socialist worker’s movement in Moravia before 1914
Międzynarodowy Dzień Kobiet i jego rola w konsolidacji ruchu robotniczego kobiet na Morawach przed 1914 r.
Autorzy:
Krutílková, Hana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31340562.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Morawy
kobiety
socjaldemokracja
równość płci
1911–1914
Moravia
women
Social Democracy
gender equality
Opis:
During the last years before WW1 the gender strategy of Moravian socialists started to follow the concept of new socialist woman. This effort was realized in several specific measures, first of all the introduction of International Women’s Day, the re-establishment of women’s party conferences and establishment of women’s political organizations. The new holiday helped revive the fading working-women’s socialist movement in Moravia during the years before WWI. It became an effective tool which helped both competing socialist parties – autonomists and centralists – to keep pace with growing competition of women’s interest associations of Catholics and The People’s Progressive Party. Thanks to the revival of women’s suffrage demands the Social Democracy could partly present itself as a protesting party again. The introduction of International Women’s Day led to the consolidation of disrupted women’s campaigning centres and partly also to spreading to new regions. However, the new holiday did not solve all the problems. Just as in previous years, especially women from the countryside remained resistant to socialist activities, due both to the lasting gender prejudices within their own party and the different political orientation of potential sympathisers.
W ostatnich latach przed I wojną światową strategia genderowa morawskich socjalistów zaczęła podążać za koncepcją nowej socjalistki. Wysiłki te zostały zrealizowane w ramach kilku konkretnych działań, przede wszystkim wprowadzenia Międzynarodowego Dnia Kobiet, przywrócenia konferencji partii kobiet i ustanowienia kobiecych organizacji politycznych. Nowe święto pomogło ożywić zanikający ruch socjalistyczny pracujących kobiet na Morawach przed I wojną światową. Stało się skutecznym narzędziem, które pomogło konkurencyjnym partiom socjalistycznym – autonomistom, jak i centralistom – dotrzymać kroku rosnącej konkurencji stowarzyszeń interesów kobiet katolików i Partii Postępowo-Ludowej. Dzięki odrodzeniu żądań wyborczych kobiet socjaldemokracja mogłaby ponownie zaprezentować się jako partia protestująca. Wprowadzenie Międzynarodowego Dnia Kobiet doprowadziło do konsolidacji rozproszonych ośrodków kampanii kobiet, a częściowo do rozprzestrzeniania się na nowe regiony. Nowe inicjatywy nie rozwiązały wszystkich problemów. Podobnie jak w poprzednich latach zwłaszcza kobiety ze wsi pozostawały poza obszarem oddziaływania socjalistów ze względu na trwałe uprzedzenia związane z płcią w ich własnej partii, jak i na różne orientacje polityczne potencjalnych sympatyków.
Źródło:
UR Journal of Humanities and Social Sciences; 2021, 19, 2; 77-99
2543-8379
Pojawia się w:
UR Journal of Humanities and Social Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Morawianie (Morawcy) w Polsce
Moravians (Moravs) in Poland
Autorzy:
Kowalski, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/684405.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Morawianie
dialekt laski
odrębność etniczna
Morawy
Śląsk
Polska
Moravians
Lach dialect
ethnic independence
Moravia
Silesia
Polska
Opis:
The paper aims to characterise the Moravian population (Moravs) who lives within the boundaries of Poland as a result of 20th-century territorial changes. Representatives of this group differ in their language (Lach dialect) and customs yet, unlike the inhabitants of the Czech Republic, do not identify as Moravians or Czechs. They instead consider themselves as Poles, Germans or Silesians, which stems from the national affiliation of the area between 1742 and 2016. The processes of acculturation may soon lead to the disappearance of the last signs of independence of this ethnic group. Moravian origins will only be seen in last names of some of the population.
W artykule podjęto charakterystykę ludności morawskiej (Morawców), która na skutek dwudziestowiecznych zmian terytorialnych zamieszkuje w granicach państwa polskiego. Przedstawiciele tej grupy wyróżniają się swym językiem (dialekt laski) i zwyczajami, jednak w odróżnieniu od mieszkańców Republiki Czeskiej, nie utożsamiają się z narodem morawskim lub czeskim. Uważają się za Polaków, Niemców lub Ślązaków, co wynika z przynależności państwowej tych ziem w latach 1742–2016. Procesy akulturacji sprawiają, że już niedługo mogą zniknąć ostatnie znamiona odrębności tej grupy etnicznej. O morawskim pochodzeniu będą świadczyły jedynie nazwiska, noszone przez część jej przedstawicieli.
Źródło:
Studia z Geografii Politycznej i Historycznej; 2016, 5; 115-131
2300-0562
2450-0127
Pojawia się w:
Studia z Geografii Politycznej i Historycznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Medieval fortifications of Czech towns
Średniowieczne obwarowania miast czeskich
Autorzy:
Chorowska, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1835702.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
Tematy:
town fortification
Middle Ages
Czech Republic
Moravia
Bohemian Silesia
obwarowanie miasta
średniowiecze
Czechy
Morawy
czeski Śląsk
Opis:
The review contains the discussion on the monumental catalog of medieval fortifications of cities and towns in the present-day Czech Republic by Vladislav Razím. The catalog has been published in parts by Národní Památkový Ústav in Prague since 2019. So far, parts two and three were published, which are devoted respectively to: part 2, in two volumes – to cities from the historic territory of Bohemia and Moravia, and part 3 – to the Czech part of Silesia. The first part – interpretative, will be a synthesis of the issues of urban medieval defensive architecture. Noteworthy are both the volume of the work, which includes a total of 260 catalog entries, as well as the capacity and length of the texts of individual entries, richly illustrated with the material from historical and architectural research – inventory, iconographic, and photographic. What is most important is the methodology of the research conducted, which was consistently applied in all of the developed defense objects, guaranteeing an in-depth recognition of their ori-gins, architectural changes, functions, and spatial context. Summing up, it can be said that the literature on medieval Czech defense architecture has been enriched with an exceptionally valuable position.
W recenzji omówiono monumentalny katalog obwarowań średniowiecznych miast i miasteczek z terenu obecnej Republiki Czeskiej, autorstwa Vladislava Razíma, wydawany od 2019 r. przez Národní Památkový Ústav w Pradze. Dotychczas ukazały się część druga i trzecia, poświęcone odpowiednio: część 2, w dwóch tomach – miastom z terenu historycznych Czech i Moraw, a część 3 – czeskiej części Śląska. Pierwsza część – interpretacyjna – będzie stanowić syntezę zagadnień miejskiej średniowiecznej architektury obronnej. Na uwagę zasługują zarówno objętość pracy obejmującej w sumie 260 haseł katalogowych, jak i pojemność oraz długość tekstów poszczególnych haseł, bogato zilustrowanych materiałem pochodzącym z badań historyczno-architektonicznych – inwentaryzacyjnym, ikonograficznym i fotograficznym. To, co najważniejsze, to metodyka przeprowadzonych badań, konsekwentnie zastosowana we wszystkich opracowywanych obiektach obronnych, dająca gwarancję dogłębnego rozpoznania ich metryki, przemian architektonicznych, funkcji i kontekstu przestrzennego. Podsumowując, można powiedzieć, że literatura poświęcona średniowiecznej architekturze obronnej Czech została wzbogacona o wyjątkowo cenną pozycję.
Źródło:
Architectus; 2021, Nr 1 (65); 95-97
1429-7507
2084-5227
Pojawia się w:
Architectus
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Miejsca sabatów czarownic w epoce wczesnonowożytnej – ich znaczenie i topografia. Przyczynek do badań nad procesami o czary na Śląsku i Morawach
Autorzy:
Wojtucka, Karolina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1912430.pdf
Data publikacji:
2020-08-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
czarownica
sabat
procesy o czary
Śląsk
Morawy
Petrovy Kameny
Łysa Góra
Blocksberg
witch
wittches sabbath
witch trials
Silesia
Moravia
Opis:
W wyobraźni społeczeństwa funkcjonuje wiele stereotypów związanych z czarownicami, jak i z procesami o czary. Jednym z popularnych elementów związanych z tym zagadnieniem jest kwestia sabatu czarownic, na który owe uczęszczały. Sam sabat jest zbiorem fantazji późnośredniowiecznego i wczesnonowożytnego społeczeństwa, o specyficznych cechach, zależnych od regionu. Badacze wychodzą z założenia, że źródłem spotkań, które później zyskały miano sabatu, były te przypisywane heretykom, którzy podczas nich czcili diabła. Spotkanie to cechował pewien porządek rytuałów i obyczajów. Odbywać się one mogły nie tylko w takie charakterystyczne dni jak 30 kwietnia, lecz także w tygodniu, nawet do trzech razy. Według zeznań czarownice przylatywały na sabat na miotłach lub widłach, a podczas spotkania nierzadko miało dochodzić do orgii. Do spotkań tych dochodziło w szczególnych miejscach, przede wszystkim na różnego rodzaju wzniesieniach. Do najbardziej znanych gór, gdzie odbywały się sabaty, należą Blocksberg w Górach Harzu, Łysa Góra, a jeśli chodzi o pograniczne śląsko-morawskie – Petrovy Kameny, które licznie pojawiają się w zeznaniach osób oskarżonych o czary na tym obszarze. Miejsce to, które znajduje się na dawnym pograniczu dóbr, uchodziło za pełne sił ciemności, stąd też w 1682 r. zdecydowano się je poświęcić. Bardzo często konkretne obszary czy regiony „miały” własną górę, gdzie dochodziło do spotkań czarownic. Sabaty mogły się także odbywać w mniej oczywistych miejscach, np. na polanach, drzewach, rozgałęzieniach dróg czy w pobliżu szubienicy. W niektórych przypadkach na pamiątkę takich spotkań pozostały charakterystyczne nazwy, takie jak: Hexenplan czy Hexenplatz, które nie tylko można znaleźć na starych mapach, lecz także funkcjonują one do dzisiaj na wyznaczonych terenach.
There are many stereotypes related to witches and witch trials in the public’s imagination. One of the popular elements associated to this issue is the question of the witches’ Sabbath, which the witches attended. The Sabbath itself is a collection of the fantasies of late medieval and early modern society, with specific features depending on the region. Researchers assume that the sources of the meetings that later became known as the Sabbath were those attributed to heretics who worshiped the devil during them. This meeting was characterized by a certain order of rituals and customs. They could take place not only on such characteristic days as April 30, but also a week, up to three times. According to testimonies, witches arrived at the Sabbath on broomsticks or pitchforks, and during the meeting an orgy would often take place. These meetings took place in special places, mainly on various hills. The most famous mountains, where the Sabbaths took place, are Blocksberg in the Harz Mountains, Łysa Góra, and when it comes to the border area of Silesia and Moravia – Petrovy Kameny, which appear in large numbers in the testimonies of people accused of witchcraft in this area. This place, which is located on the border of the estate, was considered to be full of the forces of darkness, therefore in 1682 it was decided to consecrate it. Very often specific areas or regions “had” their own mountain where witch meetings took place. The Sabbaths could also take place in less obvious places, e.g. in clearings, trees, road branches or near the gallows. In some cases, in memory of such meetings, characteristic names such as Hexenplan or Hexenplatz remained, which not only can be found on old maps, but also function to this day in designated areas.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2020, 107; 133-151
0208-6050
2450-6990
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Seznamy vězňů tzv. cikánských koncentračních táborů očima onomastiky
Prisoner lists of the so-called Gypsy concentration camps from the perspective of onomastics
Autorzy:
Dvořáková, Žaneta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2167458.pdf
Data publikacji:
2022-12-31
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
příjmení
Romové
Cikáni
Sintové
Čechy
Morava
2. světová válka
koncentrační tábory
surnames
Roma
Gypsy
Sinti
Bohemia
Moravia
WWII
concentration camps
Opis:
Na území Protektorátu Čechy a Moravy byly v roce 1942 zřízeny dva tzv. cikánské koncentrační tábory. Romové z Čech byly deportováni do tábora v Letech, Romové z Moravy a Slezska do tábora nedaleko Hodonína u Kunštátu. Většina z nich poté byla zavražděna v “cikánském rodinném táboře” (Zigeunerlager) v Osvětimi II. Březince. Seznamy vězňů jsou velmi cenné nejen pro historiky (byly vydány historikem Ctiborem Nečasem), ale i pro onomastiky, neboť nám dovolují nahlédnout do pojmenovávacích zvyklostí českých a moravských Romů v předválečném období. Na těchto seznamech nacházíme 325 příjmení. Většina z nich je česká, popř. německá, a dokládají tak sepětí s tímto územím a jeho jazykem/jazyky. Studie analyzuje nejčastější příjmení na Moravě (např. Daniel, Holomek a Burianský) i v Čechách (např. Růžička, Vrba a Janeček), stejně jako příjmení Sintů žijících v oblasti Sudet (např. Winter, Bernhardt). Ukazuje se, že příjmení Romů v Čechách a na Moravě byla odlišná, což bylo dáno historickými a sociálními příčinami. Nejčastěji byla odvozena z osobních jmen (např. Florián) nebo toponym (např. Dubský), byla motivována povoláním (např. Kovář) nebo charakterem a vzhledem (např. Malík). Po válce se z 4 870 Romů vrátilo jen 583.
Two concentration camps were established for Roma people in the Protectorate of Bohemia and Moravia in 1942. Roma from Bohemia were deported to Lety and Roma from Moravia to the camp near Hodonín u Kunštátu, before most of them were murdered in the “Gypsy family camp” (Zigeunerlager) in Auschwitz II. Birkenau. The lists of prisoners are valuable not only for historians (they were published previously by the historian Ctibor Nečas), but also for onomastics, as they allow us to analyse the naming practise of Czech and Moravian Roma in the pre-war period. There are 325 unique surnames on these lists, with most of them being Czech or German, and they thus demonstrate the connection with the territory and its language(s). The study discusses the most common Roma surnames in Moravia (e.g. Daniel, Holomek, Burianský) and in Bohemia (e.g. Růžička, Janeček, Vrba) as well as the surnames of Sinti living in the Czech borderland regions (e.g. Winter). It is shown that the surnames of Roma from Bohemia and Moravia were different due to the historical and social reasons. They were mostly derived from personal names (e.g. Florián) and place names (e.g. Dubský), they were motivated by the occupation adopted (e.g. Kovář ‘smith’) or the character and appearance of the individual (e.g. Malík ‘small’). After the war, only 583 of the 4,870 Roma who had been imprisoned returned.
Źródło:
Onomastica; 2022, 66; 65-83
0078-4648
Pojawia się w:
Onomastica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 23

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies