- Tytuł:
-
Oświeceni się śmieją: O «Próbie» Marivaux
The Enlightened Laugh: Marivaux’s «L’Épreuve» - Autorzy:
- Majewska, Joanna
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/36126848.pdf
- Data publikacji:
- 2020
- Wydawca:
- Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
- Tematy:
-
Marivaux
oświecenie
komedia
Comédie-Italienne
fausse gaieté
eksperyment
gra
okrucieństwo w komedii
Enlightment
comedy
experiment
game
cruelty in comedy - Opis:
-
Artykuł dotyczy późnej sztuki Pierre’a de Marivaux, zatytułowanej Próba (premiera w 1740 w Comédie-Italienne). Utwór został wpisany w kontekst życia i dzieła autora, zwłaszcza jego konfliktu z Voltairem i związków z aktorami Riccoboniego. Próba została ujęta jako przykład typowej dla Marivaux komedii, w której lekka i błaha z pozoru fabuła kryje daleki od oświeceniowego optymizmu „mroczny obraz duszy ludzkiej”, fausse gaieté – by posłużyć się określeniem Lecha Sokoła. Autorka poddaje analizie motywacje postaci, skupiając się nad tym, jaką rolę w tytułowej próbie pełni gra ich przynależnością społeczną. Podstawą lektury dramatu – przykładów marivaudage’u, rozwiązań dramaturgicznych, konstrukcji postaci oraz finału – jest polskie niepublikowane tłumaczenie Jerzego Radziwiłowicza zestawione z francuskim oryginałem. W artykule omówiona została także teatralna recepcja Próby w Polsce: realizacje w teatrze (Teatr Polski w Poznaniu, 1985), w telewizji (Teatr Telewizji, 1985) i w radiu (Teatr Polskiego Radia, 2013). Przedmiotem refleksji są również różnice między polskimi (niepublikowanymi) przekładami tekstu: Stanisława Hebanowskiego, Ewy Bułhak i Jerzego Radziwiłowicza.
This article discusses a late play by Pierre de Marivaux: L'Épreuve (The Test), which premiered in 1740 at Comédie-Italienne. The piece is situated in the context of the author’s life and work, with particular regard to his conflict with Voltaire and his relations with Riccoboni’s actors. L'Épreuve is approached as exemplifying Marivaux’s typical comedy, in which under a seemingly light and trivial plot lies a “dark image of the human soul”, quite remote from Enlightenment optimism: fausse gaieté, to borrow the term used by Lech Sokół. The article offers an analysis of the characters’ motivations, focusing on the function of playing with their social position in the eponymous test. The interpretation – examples of marivaudage, dramaturgic solutions, the construction of the characters, and the finale – is based on an unpublished Polish translation by Jerzy Radziwiłowicz, juxtaposed with the French original. The article also discusses the Polish reception of L'Épreuve: in the theatre (Teatr Polski, Poznań, 1985), in the TV (Teatr Telewizji, 1985) and in the radio (Teatr Polskiego Radia, 2013), and addresses the differences between three Polish (unpublished) translations: by Stanisław Hebanowski, Ewa Bułhak, and Jerzy Radziwiłowicz. - Źródło:
-
Pamiętnik Teatralny; 2020, 69, 1; 25-50
0031-0522
2658-2899 - Pojawia się w:
- Pamiętnik Teatralny
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł