- Tytuł:
-
1,2-Dimetoksyetan : dokumentacja proponowanych dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
1,2-Dimethoxyethane : documentation of proposed values of occupational exposure limits (OELs) - Autorzy:
- Kupczewska-Dobecka, M.
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/958177.pdf
- Data publikacji:
- 2016
- Wydawca:
- Centralny Instytut Ochrony Pracy
- Tematy:
-
1,2-dimetoksyetan
monoglim
NDS
narażenie zawodowe
1,2-dimethoxyethane
monoglym
MAC
occupational exposure - Opis:
-
1,2-Dimetoksyetan (EGDME, eter dimetylowy glikolu etylenowego, monogli(y)m) należy do grupy rozpuszczalników alkiloeterowych. W warunkach normalnych jest bezbarwną, lotną cieczą, o słabym zapachu eteru, bardzo dobrze rozpuszczalną w wodzie. Na wniosek Komisji Europejskiej Belgia wraz z: Polską, Holandią i Niemcami, przedłożyła Europejskiej Agencji ds. Chemikaliów propozycję uznania 1,2-dimetoksyetanu za substancję stwarzającą szczególnie duże obawy ze względu na jej szkodliwe działanie na rozrodczość.1,2-Dimetoksyetan jest stosowany jako substancja pomocnicza w przetwórstwie przy wytwarzaniu i sporządzaniu chemikaliów przemysłowych, produkcji fluoropolimerów oraz jako rozpuszczalnik i środek czyszczący w przemyśle mikroelektronicznym i w poligrafii. Jest również stosowany jako rozpuszczalnik takich metali alkalicznych, jak: lit, sód, potas, pallad. 1,2-Dimetoksyetan wykorzystuje się również jako rozpuszczalnik elektrolitów baterii litowych i do recyklingu akumulatorów litowych. W 1997 r. rozpoczęto produkcję baterii litowo-jonowych. Baterie litowe (Li-FeS2) zostały wprowadzone na rynek popularnej elektroniki konsumenckiej na początku 2007 r. przez firmę Energizer (baterie Energizer Ultimate Lithium). W 2008 r. firma Philips wprowadziła baterie Philips Lithium Ultra. Ogniwo litowo-żelazowe jest zbudowane z litowej (metalicznej) anody i katody w formie pasty ze sproszkowanego siarczku żelaza, zmieszanego z grafitem zanurzonej w ciekłym roztworze elektrolitu. Jako elektrolity stosowane są związki organiczne, np.: węglan propylenu, dioksolan, 1,2-dimetoksyetan (około 6%). Szacuje się, że rocznie sprzedaje się około 300 mln sztuk (7,5 tys. ton) baterii i akumulatorów małogabarytowych. Na podstawie tych danych można przypuszczać, że na 1,2-dimetoksyetan jest narażonych kilkadziesiąt tysięcy pracowników, zarówno przy produkcji baterii, jak i ich recyklingu. W dostępnym piśmiennictwie nie znaleziono informacji na temat toksyczności ostrej i przewlekłej 1,2-dimetoksyetanu u ludzi, z wyjątkiem jednego doniesienia, pochodzącego z Departamentu Transportu USA, że wdychanie par 1,2-dimetoksyetanu może powodować zawroty głowy i trudności w oddychaniu, natomiast w przypadku połknięcia mogą wystąpić: nudności, wymioty i utrata przytomności (stężeń i dawek związku nie podano). W Polsce dotychczas nie ustalono wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) 1,2-dimetoksyetanu. Spośród krajów Unii Europejskiej wartość OEL ustaliła Łotwa na poziomie 10 mg/m³, natomiast w Kanadzie wartość dopuszczalnego poziomu narażenia wynosi 18 mg/m³. Największy producent eterów glikoli na świecie Ferro Corporation zaleca wartość dopuszczalnego narażenia zawodowego dla eterów glikolowych (TWA) na poziomie 18,7 mg/m³ (5 ppm w przeliczeniu na EGDME) oraz wartość chwilową (STEL) – 93,5 mg/m³(25 ppm w przeliczeniu na EGDME). Producent Ferro Corporation rekomenduje dla kobiet w wieku rozrodczym wartość dla eterów glikoli (TWA) na poziomie 3,74 mg/m³ (1 ppm w przeliczeniu na EGDME) oraz wartość chwilową (STEL) – 18,7 mg/m³ (5 ppm w przeliczeniu na EGDME). Do wyliczenia wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) przyjęto wartość NOAEC 187 mg/m³ wyznaczoną dla królików na podstawie zmian w nabłonku kanalików nasiennych (narażenie inhalacyjne dwutygodniowe, metoda OECD 412). Po przyjęciu odpowiednich współczynników niepewności zaproponowano przyjęcie stężenia 10 mg/m³ za wartość NDS 1,2-dimetoksyetanu bez ustalenia wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh). Normatyw oznakowano literami „Ft” – substancja działająca toksycznie na płód oraz „SK”– wchłanianie substancji przez skórę może być podobnie istotne, jak przy narażeniu drogą oddechową. Nie ma danych w dostępnym piśmiennictwie umożliwiających ustalenie wartości dopuszczalnego stężenia w materiale biologicznym (DSB) 1,2-dimetoksyetanu. Należy podkreślić, że kobiety w wieku rozrodczym nie powinny być zatrudniane do prac w narażeniu na 1,2-dimetoksyetan. Przeciwwskazanie to powinno być ujęte w rozporządzeniu ministra zdrowia w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w kodeksie pracy.
1,2-Dimethoxyethane (EGDMA, ethylene glycol dimethyl ether, monoglym) belongs to the group of alkyl ether solvents. Under normal conditions, it is a colorless, volatile liquid with a faint odor of ether and is very soluble in water. Poland, Belgium, the Netherlands and Germany has submitted a proposal to the European Chemical Agency on recognizing 1,2-dimethoxyethane as a substance of very high concern because of its harmful effects on reproduction. 1,2-Dimethoxyethane is produced in Europe in the amount of >1000 t/year. It is a modern and oxygenated solvent commonly used as an ingredient of paints and varnishes, motor fluids and products for cleaning and degreasing. It is also used as a solvent for alkali metals such as lithium, sodium, potassium, palladium and it is also used as a solvent for electrolyte lithium batteries and lithium battery recycling. There are no data on the acute and chronic toxicity of 1,2-dimethoxyethane at humans in the available literature. A report from the US Department of Transportation describes that the inhalation of vapors of 1,2-dimethoxyethane may cause dizziness, breathing difficulties and in the case of ingestion may cause nausea, vomiting, loss of consciousness (concentrations and doses of a compound not specified). On the basis of chemical structure of 1,2-dimethoxyethane and its metabolism it can be assumed that this substance can be harmful to hematopoietic system, but there are no data on the effect in humans. Based on epidemiological studies on overall exposure to glycol alkyl ethers it can be noted that the effects observed in humans after the exposure to ethylene glycol alkyl ethers were related to adverse effects on hematological parameters, fertility and fetal development. 1,2-Dimethoxyethane metabolizes mainly to 2-methoxyethanol, next by the enzymatic oxidation to 2-methoxyacetic acid (MAA). 2-Methoxyethanol is a substance which can cause hemolytic anemia and can be harmful to reproduction and development of human fetuses. The LD50 value after oral administration of 1,2- dimethoxyethane is 2525–4000 mg/kg bw, LC50 value is between 20 mg/l and 63 mg/l, while the LD50 value after dermal administration is in the range of 1000–2000 mg/kg bw. Data on mutagenicity of ether are inconclusive. In Chinese hamster ovary cells in vitro, 1,2-dimethoxyethane induced sister chromatid exchange. No data were found on the carcinogenicity of ether or its metabolite 2-methoxyethanol. On the basis of the analysis of experimental results on laboratory animals it can be concluded that the critical effect of 1,2-dimethoxyethane influences reproduction and development of offsprings. Histopathological changes in seminiferous epithelium and spermatogenesis disorders, aspermia and oligospermia were observed in rats and rabbits exposed by inhalation to 1,2-dimethoxyethane. Exposing female rats, rabbits and mice to 1,2-dimethoxyethane during organogenesis caused a toxic effect on an embryo (mortality), a reduction in body weight in fetuses, a delay in ossification and growth, an increase of malformations and cardiovascular changes. In Poland the MAC value of 1,2-dimethoxyethane is not established. From the European Union countries, Latvia established the OEL at 10 mg/m3. In Canada, the tolerable exposure level is 18 mg/m3. The Ferro Corporation is the largest producer of glycol ethers and it recommends the tolerable occupational exposure to glycol ethers at 18.7 mg/m3 (5 ppm calculated as EGDMA) (TWA) and the short-term value (STEL) of 93.5 mg/m3 (25 ppm as EGDMA). For women in the reproductive age, the Ferro Corporation recommends values for the glycol ethers as TWA - 3.74 mg/m3 (1 ppm as EGDMA) and STEL – 18.7 mg/m3 (5 ppm calculated as EGDMA). The NOAEC value of 187 mg/m3 determined for rabbits on the basis of changes in the epithelium of the seminiferous tubules (2-week inhalation exposure, OECD 412) was used To calculate MAC values. After applying uncertainty factors, the proposed limit value for 1,2-dimethoxyethane is 10 mg/m3. STEL value was not established. The substance was labeled with "Ft" (a substance toxic to a fetus) and "skin" (absorption of substances through the skin can be similarly important as inhalation). It should be emphasized that women in the reproductive age should not be employed at workstations where 1,2-dimethoxyethane is used. This contraindication should be included in the regulation of the minister of health on conducting medical tests of employees, scope of preventive health care for employees and medical certificates issued for purposes provided in the Labour Code. - Źródło:
-
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2016, 3 (89); 37-66
1231-868X - Pojawia się w:
- Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł