Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "ornaments," wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-2 z 2
Tytuł:
Odkrycia archeologiczne w Pilicy
Archaeological Discoveries in the Pilica
Autorzy:
Andrzejowska, Mirosława
Karczmarek, Łukasz
Gan, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2048953.pdf
Data publikacji:
2021-12-20
Wydawca:
Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie
Tematy:
bransolety brązowe
wzory zdobnicze
ozdoby typu kujawskiego
okres halsztacki
kultura łużycka
bronze bracelets
decoration patterns
Kuyavian ornaments
Hallstatt Period
Lusatian Culture
Opis:
W lipcu 2019 roku w korycie rzeki Pilicy, niedaleko jej ujścia do Wisły, przypadkowo odkryto spiralną bransoletę brązową i ułamek starożytnego naczynia glinianego. Zabytki wydobyto z dna rzeki, przy południowym brzegu niewielkiej piaszczystej wysepki, położonej pomiędzy wsiami Pilica, gm. Warka, pow. grójecki i Boguszków, gm. Magnuszew, pow. kozienicki (Ryc. 1, 2). W wyniku profesjonalnych badań archeologicznych, przeprowadzonych z udziałem ekipy nurków-archeologów, w bezpośrednim sąsiedztwie pierwszego znaleziska pozyskano jeszcze dziesięć fragmentów starożytnych naczyń glinianych (Ryc. 3). Zbiór ułamków ceramiki składa się z dwóch den, dwóch fragmentów przydennych partii naczyń, sześciu fragmentów brzuśców i jednego fragmentu talerza krążkowego, względnie masywnego dna (Ryc. 4, 5). Większość skorup nosi ślady długotrwałego przebywania w środowisku mokrym. Jeden ułamek uznano za nowożytny, pozostałe należy łączyć z kulturą łużycką z przedziału czasowego obejmującego młodsze fazy epoki brązu i wczesną epokę żelaza. Wyróżnia się dolna część silnie gładzonego naczynia o pogrubionym dnie (Ryc. 4:b, 5:b, 6:b). Może być to fragment tzw. pucharka/ kubka ulwóweckiego, formy ceramicznej znanej przede wszystkim ze stanowisk ulokowanych na wschód od środkowej Wiały, w dorzeczach Wieprza i Bugu. Najbliższe znaleziska naczyń zaliczanych do typu ulwóweckiego znane są z osady i cmentarzyska kultury łużyckiej w Maciejowicach, pow. garwoliński i z cmentarzyska w Radomiu-Wośnikach. Pucharki/ kubki ulwóweckie powszechnie datowane są na IV okres epoki brązu, jednak niektóre okazy (np. z Radomia), ze względu na pewną swoistość formy i ornamentu, mogą być datowane na V okres epoki brązu i później. Pozostałe fragmenty w większości pochodzą z naczyń średnio- lub grubościennych, chropowaconych, wykonanych z masy ceramicznej z obfitą domieszką mineralną o dużych ziarnach często barwy białej i różowej (Ryc. 4:i). Noszą cechy warsztatu ceramicznego kultury łużyckiej z końca epoki brązu i wczesnej epoki żelaza. Obecnie niemożliwe jest jednoznaczne wskazanie miejsca (lub miejsc), z których materiały ceramiczne zostały wypłukane i przeniesione przez wodę. Z położonych wzdłuż rzeki stanowisk kultury łużyckiej należy przede wszystkim brać pod uwagę osadę w Michałowie-Parcelach, gm. Warka (Ryc. 7), leżącą na piaszczysto-żwirowym wyniesieniu okresowo podmywanym przez rzekę. Badane w latach 70. XX wieku stanowisko nie zostało dotąd opracowane i opublikowane. Dziesięciozwojowa bransoleta wykonana została z płasko-wypukłej taśmy brązowej z końcami w kształcie okrągłych drutów (Ryc. 8, 9). Zdobiona jest powtarzającymi się na przemian motywami szerokich pasów złożonych z poprzecznych wąskich żłobków oraz skośnych krzyży, z których część ma na skrzyżowaniu ramion wybity symbol kółka z zaznaczonym środkiem (Ryc. 10). Forma i ornamentyka bransolety bliskie są stylistyce ozdób „typu stanomińskiego”, uznawanych za produkty lokowanego na Kujawach ośrodka metalurgicznego kultury łużyckiej, datowanego na okres halsztacki D. Najbardziej typowym „stanomińskim” elementem zdobniczym bransolety z Pilicy jest motyw leżącego krzyża, spotykany w różnych wersjach na wyrobach zaliczanych do kategorii „ozdób kujawskich”, a zwłaszcza na bransoletach w całym ich zasięgu (Ryc. 12:a–e.j–m). Liczba zwojów, parametry taśmy i rodzaj zakończeń różnią jednak ten egzemplarz zarówno od „niskich” jak też od „wysokich” bransolet w klasyfikacji J. Kostrzewskiego (1954), ostatnio zmodyfikowanej przez M. Maciejewskiego (2019). Swoiste cechy upodobniają bransoletę z Pilicy do trzech, również nietypowych ozdób odkrytych w Zabieżkach, pow. otwocki i w okolicach Słupi (Nowej?), pow. kielecki (Ryc. 12:m), które wystąpiły w towarzystwie nagolenników i naszyjników „kujawskich”, oraz nagolenników typu stanomińskiego wersji mazowieckiej wg klasyfikacji M. Mogielnickiej-Urban (2008). Wykonane zostały z bardziej masywnych pasów metalu niż pozostałe „wysokie” bransolety zdobione krzyżami. Ich końcowe zwoje,w postaci gładkich, okrągłych drutów, nie mają analogii w pozostałych, podobnie ornamentowanych okazach. Taki kształt zakończeń jest natomiast charakterystyczny dla wysokich, kilkunastozwojowych, specyficznie zdobionych bransolet zwiniętych z niezbyt szerokiej taśmy o daszkowatym przekroju, odkrywanych(także w zespołach z wyrobami „kujawskimi”) na wschodnim Mazowszu i Podlasiu (Ryc. 12:p). Te cztery bransolety powstały zapewne w pracowniach ulokowanych w strefie mieszania się kanonów sztuki rzemieślniczej i zdobniczej reprezentowanej przez wyroby uważane za „klasyczne” kujawskie, z wzorami cenionymi na miejscowym rynku zbytu. Skład chemiczny stopu, z którego wykonano bransoletę z Pilicy jest charakterystyczny dla większości wyrobów z okresu halsztackiego (Aneks1). Brak śladów wytwórczości brązowniczej na omawianym terenie uniemożliwia próby lokalizacji warsztatów. Z rejonu dolnej Pilicy znanych jest jeszcze kilka znalezisk „brązów kujawskich”, znajdowanych pojedynczo i w wieloskładnikowych skarbach (Ryc. 7). Ich charakterystyka i kontekst, w jakim wystąpiły, świadczą o szerokich powiazaniach tego obszaru z różnymi strefami kulturowymi, zwłaszcza południowej i południowo-wschodniej Europy.
In July 2019, a bronze spiral bracelet and an ancient potsherd were discovered by chance in the bed of the Pilica River, near its confluence with the Vistula. The artefacts were recovered from the bottom of the river, by the southern bank of a small sandy island located between the villages of Pilica (Warka Commune, Grójec County) and Boguszków (Magnuszew Commune, Kozienice County) (Fig. 1, 2). As a result of a professional archaeological investigation, carried out with the help of a team of underwater archaeologists, ten more sherds from ancient earthenware vessels were obtained from the immediate vicinity of the original find (Fig. 3). The potsherd assemblage consists of two bases, two base sherds, six body sherds and one sherd of either a disc-shaped plate or a massive base (Fig. 4–6). Most sherds show signs of a long-term stay in an aquatic environment. One sherd has been identified as modern, the rest should be associated with the Lusatian culture from a period covering the later phases of the Bronze Age and the Early Iron Age. Of note is the strongly smoothed lower part of a vessel with thickened base (Fig. 4:b, 5:b, 6:b). It may be a fragment of a so-called Ulwówek beaker/mug, a ceramic form known mainly from sites located to the east of the Middle Vistula, in the basin of the rivers Wieprz and Bug. The closest finds of vessels identified as the Ulwówek type are known from the Lusatian culture settlement and cemetery at Maciejowice, Garwolin County, and from the cemetery at Radom Wośniki. Ulwówek type beakers/mugs are commonly dated to Bronze Age IV, although some specimens (e.g., from Radom), due to certain specificity of their form and decoration, may be dated to Bronze Age V and later. The remaining sherds mostly come from roughened, medium- and thick-walled vessels, made from a clay body with ample coarse-grained mineral temper, often white and pink in colour (Fig. 4). They present features of the Lusatian culture earthenware from the end of the Bronze Age and the beginning of the Iron Age. At present, it is not possible to clearly indicate the place (or places) from which the pottery was washed away and transported by the current. Among the Lusatian culture sites located along the river, the settlement at Michałów-Parcele, Warka Commune (Fig. 7), situated on a sand-and-gravel elevation occasionally undercut by the river, should be foremost considered. The site, excavated in the 1970s, has yet to be analysed and published. The ten-coil bracelet was made from a plano-convex bronze strip with round wire terminals (Fig. 8, 9). It is decorated with repeating alternating motifs of wide bands composed of narrow transverse grooves and oblique crosses, some of which have a circled dot symbol punched at the point where the arms intersect (Fig. 10). The form and decoration of the bracelet resemble in style the adornments of the “Stanomin type”, considered products of a Lusatian culture metallurgical centre from Hallstatt period D, located in Kuyavia. The most typical “Stanominian” decorative element of the Pilica bracelet is the recumbent cross motif, encountered in different variants on the adornments regarded as “Kuyavian ornaments”, throughout the entire range of bracelets in particular (Fig. 12:a–e.j–m). However, the number of coils, strip parameters and type of terminals distinguish this specimen from both the “short” and “tall” bracelets in J. Kostrzewski’s classification (1954), recently modified by M. Maciejewski (2019). In these particular features, the Pilica bracelet resembles three, likewise atypical, decorations discovered at Zabieżki, Otwock County, and near Słupia (Nowa?), Kielce County (Fig. 12:m), which were accompanied by “Kuyavian” ankle- and neck-rings as well as Stanomin type ankle-rings of the Mazovian variant in the classification by M. Mogielnicka-Urban (2008). The metal strips they were made of were more massive than in the case of the other “tall” bracelets decorated with crosses. Their terminal coils, in the form of smooth, round wires, find no analogy among other similarly decorated specimens. Such a shape of terminals is characteristic of tall, specifically decorated bracelets consisting of over a dozen coils, made from a not overly broad strip of roughly triangular cross-section, discovered (also together with “Kuyavian” items) in eastern Mazovia and Podlachia (Fig. 12:p). The four bracelets were probably made in workshops located in the area where the canons of craftsmanship and decorative arts, represented by the “classic” Kuyavian products, intermingled with designs valued by the local market. The chemical composition of the alloy of which the Pilica bracelet was made is characteristic of the majority of goods from the Hallstatt period (Appendix 1). Due to the absence of signs of bronze manufacturing in the area in question, attempting to locate the workshops is not possible. A few other finds of “Kuyavian bronzes” are known from the Lower Pilica region; they were found on their own or as parts of multi-component hoards (Fig. 7). Their characteristics and the context in which they occurred indicate wide-ranging connections of this area and various cultural zones, especially those in southern and south-eastern Europe.
Źródło:
Wiadomości Archeologiczne; 2021, LXXII, 72; 117-143
0043-5082
Pojawia się w:
Wiadomości Archeologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Halsztackie ozdoby brązowe z Warszawy-Wilanowa
Hallstatt Period Ornaments from Warszawa-Wilanów
Autorzy:
Andrzejowska, Mirosława
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2048831.pdf
Data publikacji:
2020-12-31
Wydawca:
Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie
Tematy:
skarby brązów
okres halsztacki
kultura łużycka
ozdoby kujawskie
wzory zdobnicze
nagolenniki
bransolety
bronze hoards
Hallstatt Period
Lusatian Culture
Kuyavian ornaments
decoration patterns
anklets
bracelets
Opis:
Three impressive bronze ornaments were discovered by accident in 2015 in Wilanów – a district of Warsaw situated in the area of the western terrace of the Vistula River, running along the foot of the Warsaw Escarpment. The place where the hoard was found lies on periodically inundated terrain, formerly used for agriculture and currently intended for housing and road development (Fig. 1). The find consists of two massive anklets formed of round bronze rods and a multi-spiral bracelet made from a metal ribbon with a triangular cross-section (Fig. 2). The anklets, preserved in very good condition, were recovered from a small hole in a compact lump of earth (Fig. 3). Next to it were fragments of a heavily corroded spiral, preserved in three parts. The rods of the anklets, with a maximum thickness of 1.7 cm and terminals hammered into circular, slightly convex discs, were bent in opposite directions into 1⅔ and 13⁄₅ coils. The external diameters of these ornaments measure 13 and 13.3 cm – items of this size are identified as anklets (Fig. 4, 5). The bracelet, coiled from a 1.1-cm wide ribbon with wire-like terminals, originally consisted of 13 coils of approx. 8 cm in diameter (Fig. 6A, 6B). An almost twin ornament, consisting of groups of transverse grooves and figures resembling hatched triangles, is visible along the entire length of the rods of both anklets (Fig. 4:c, 5:c). The three outermost spirals on both sides of the bracelet are decorated with repetitive motifs of inserted angles, ‘herringbone’ and ‘hourglasses’ composed of hatched trapezoids (Fig. 6B:d). Ornaments were stamped on the cast rods of the anklets and on the prepared bracelet ribbon, hammered on a matrix, before they were coiled (Fig. 7–9). To maintain the planned rhythm of repeating decorations, the arrangement of leading motifs was first marked (Fig. 10). In an effort to maintain the same sequence of motifs and the symmetry of the ornamentation on individual coils of the anklets, the central, individually visible sections of the rods were covered with a double band of parallel decorations. Patterns on the terminal sections were drawn in single lines and visually doubled by overlapping the ends of the rods. The anklets discovered in the Wilanów field represent the Stanomin type of anklets, which fall into the category of ‘Kuyavian ornaments’ – objects attributed to the bronze metallurgical centre of the Lusatian Culture, functioning in Kuyavia in the younger phase of the Hallstatt Period (HaD). The Stanomin type also includes numerous examples of ankle-rings regarded as imitations of decorations from the eponymous hoard, creating local varieties of varying range. According to the recently proposed typological division of Stanomin anklets, the Wilanów specimens should be classified as the classic form of their Mazovian version. Both the form and type and arrangement of ornamental motifs are characteristic of decorations noted in great numbers in eastern Mazovia and Podlachia. The spiral bracelet also belongs to the category of artefacts commonly found in assemblages containing ‘Kuyavian’ ornaments. However, the much larger number of coils, the cross-section of the ribbon, the wire-like terminals and the particular ornament differ from Stanomin-type bracelets. The features of the Wilanów bracelet are characteristic of specimens (including objects completely devoid of decorations) registered in the same areas and in the same assemblages as the Stanomin anklets of the Mazovian version (Fig. 11, 12). Dissemination of the specific style of decoration of Hallstatt bronze ornaments from Mazovia and Podlachia may be related to the appearance on the Vistula route, running from south-eastern Europe towards Kuyavia, of pottery decorated in a similar style, characteristic of Moldova and western Ukraine from the end of the 8th and first half of the 7th century BCE. The chronology of some assemblages containing ‘Kuyavian ornaments’, older than previously assumed, may be also determined by their co-occurrence with binocular brooches of the Strzebielinko and Krásna Hôrka type, which, according to the latest findings, should be dated no later than 7th century BCE (HaC–HaD1). The spread of stylistically consistent anklets and spiral bracelets, to which Wilanów ornaments are most closely related (Fig. 13), indicates the existence of a workshop or workshops in the area of eastern Mazovia and/or Podlachia, manufacturing objects of fairly uniform characteristics. However, it can also be assumed that there were centres located outside this area, creating and distributing items decorated in the style accepted or even desired by recipients residing in the above-mentioned territory. The multi-element hoards from Kisielsk, Łuków County, and Podbiel, Otwock County, undoubtedly testify to the far-reaching contacts of the local population. Chemical analysis of the objects from the Wilanów hoard (Table 1) shows that the metal for both anklets was smelted from copper ore from one deposit, while the bracelet was made of different components – perhaps also in another workshop. Similar conclusions apply, for example, to elements of the hoard from Zagórze, Wadowice County. Said assemblage contains items showing connections not only to the Kuyavian centre but also to the region of the Western Carpathians (Krásna Hôrka in Slovakia) from where finished products or patterns for local manufacture flowed into neighbouring areas and beyond (vide long bracelets from Gośniewice, Grójec County, formed of a ribbon with triangular section and with twisted wire-like terminals). A reliable assessment of the phenomenon, with its local specificity and broad territorial and cultural connections, is hindered by the lack of traces of production and the scarcity of comparable metallurgical analyses of the artefacts described. Another issue is the poor state of knowledge on the settlement of the population participating in the processes of manufacture, acquisition or exchange, transfer and storage, and offering or hiding of valuable goods.
Źródło:
Wiadomości Archeologiczne; 2020, LXXI, 71; 217-237
0043-5082
Pojawia się w:
Wiadomości Archeologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-2 z 2

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies