- Tytuł:
-
Człowiek królem stworzenia. Analiza intertekstualna Rdz 1,1–2,4a i Ps 8
Man as king of creation. An intertextual analysis of Gen 1:1–2:4a and Ps 8 - Autorzy:
- Cholewa, Wojciech
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/19986273.pdf
- Data publikacji:
- 2022
- Wydawca:
- Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
- Tematy:
-
analiza intertekstualna
stworzenie świata
Księga Rodzaju
psalmy
analiza struktury i form retorycznych
Creation of the world
Genesis
Psalms
Intertextual analysis
Analysis of rhetorical structure and forms - Opis:
-
W niniejszym artykule przeanalizowano Rdz 1,1–2,4a i Ps 8 pod względem zawartej w obu utworach antropologii. Wykazują one pewne podobieństwa tematyczne z mitami i hymnami krajów ościennych Izraela. Jednak koncepcja człowieka przedstawiona w tekstach biblijnych jest zasadniczo różna od tej zawartej w mitach mezopotamskich i egipskich.
Kapłański hymn, znajdujący się w Rdz 1,1–2,4a, pokazuje niezwykłą godność rodzaju ludzkiego. W jego strukturze oraz użytym słownictwie można dostrzec elementy obrzędu intronizacji ziemskiego władcy. W tekstach mezopotamskich król był postrzegany jako odbicie obecności Stwórcy w świecie. Stworzenie człowieka na obraz i podobieństwo JHWH równoznaczne jest z ustanowieniem go władcą nad całym stworzonym światem. Człowiek, choć jest tylko jednym ze stworzeń, w imieniu Boga sprawuje władzę nad całym światem. Jego panowanie nie jest jednak nigdy całkowicie autonomiczne, lecz zawsze w odniesieniu do Stwórcy. Bóg obdarza ludzkość swoim błogosławieństwem, dzięki czemu człowiek może rozmnażać się, zapełniać ziemię i panować nad stworzeniami.
Antropologia Ps 8 zakłada istnienie pewnego napięcia w człowieku. Jest on istotą słabą i kruchą, jednak przez Boga został wywyższony do niezwykłej godności. Bóg czyni człowieka niewiele mniejszym niż on sam. Człowiek zostaje przez swojego Stwórcę uwieńczony koroną czcią i chwałą. Są to atrybuty Boga – Najwyższego Króla. To poprzez człowieka Bóg zachowuje porządek i przywraca harmonię w stworzonym świecie. Człowiek jest przedmiotem specjalnej troski Boga, dzięki której może sprawować rządy nad resztą stworzenia. JHWH stale pamięta o człowieku i jest mu wierny, a Jego troska jest nieodwołalna.
Podjęta analiza tekstów wykazała, że istnieje pośrednia zależność literacka pomiędzy obydwoma utworami. Psalmista nie odnosi się do całości kapłańskiego hymnu o stworzeniu. Akcentuje jedynie pewne jego elementy i uporządkowuje je w odmienny sposób. Teksty te wykazują dość silne podobieństwo tematyczne i strukturalne. Użyte przez autorów słownictwo jest natomiast zupełnie różne. Antropologia obu dzieł, choć wykazuje znaczne różnice leksykalne, pozostaje jednak spójna. W omawianych tekstach występuje jedynie trzech protagonistów: Bóg, człowiek i reszta stworzeń. Człowiek jest królem, który w imieniu JHWH sprawuje władzę nad całą ziemią. Ta królewska godność nie tyczy się tylko wybitnych jednostek, lecz każdego człowieka.
In the following thesis Gen 1:1–2,4a and Ps 8 have been analysed in terms of anthropology contained by both of these fragments. They show some thematic similarities with the myths and hymns of the Israel’s neighbour countries. However, the idea of man presented in biblical texts differs essentially from the one presented in myths both Mesopotamian and Egyptian. The priest hymn in Gen 1:1–2,4a presents the great dignity of the whole human race. Elements of the rite of enthronement of a ruler can be found both in its structure and vocabulary. In Mesopotamian texts king has been seen as a reflection of the Creator’s presence in the world. The creation of man in the image and likeness of YHWH is equal with making him the ruler of the whole created world. Man, though only one of the creatures, rules the world on God’s behalf. His dominance though is never absolutely independent, but always referring to the Creator. God gives his blessing to mankind, thanks to which a man can reproduce, fill the earth and rule the creatures. Anthropology of the Ps 8 assumes the existence of a certain tension in human. He is a creature weak, fragile, however God has elevated him to an extraordinary dignity. God makes human only a little less than He Himself. Human is decorated by the Creator with honour and glory. It is through human how God preserves the order and restores harmony in the created world. Human is an object of a special care of God, thanks to which he can rule other creatures. YHWH keeps human in mind all the time and is faithful to him. His care is irrevocable. The analysis has proved that there is an indirect literary relationship between both texts. The Psalmist does not refer to the whole priest hymn on creation. He rather puts stress on some of its elements and organizes them in a different order. Both texts exhibit quite strong similities both thematical and structural. Vocabulary used by the authors is however completely different. The anthropology of the two works, although showing significant lexical differences, nevertheless remains consistent. In the texts discussed there are only three protagonists: God, human and rest of the creatures. Man is the king who, on behalf of YHWH, rules the world. This royal dignity does not apply only to the outstanding units, but to every human. - Źródło:
-
Scriptura Sacra; 2022, 26; 65-119
1428-7218 - Pojawia się w:
- Scriptura Sacra
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł