- Tytuł:
-
Dolina rzeki Czarna w Puszczy Knyszyńskiej jako przykład plejstoceńskiej doliny wytopiskowej
The Czarna river valley in the Knyszyńska Primeval forest as an example of a pleistocene valley of dead ice origin - Autorzy:
- Micun, K.
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/951935.pdf
- Data publikacji:
- 2014
- Wydawca:
- Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
- Tematy:
-
dead ice origin valley
Knyszyńska Primeval Forest
origin of the relief
doliny wytopiskowe
geneza rzeźby
Puszcza Knyszyńska - Opis:
-
Badania przeprowadzono w dolinie rzeki Czarna, w środkowej części Wysoczyzny Białostockiej. Celem badań było rozpoznanie budowy geologicznej i rzeźby oraz genezy obniżenia dolinnego. W trakcie badań przeprowadzono kartowanie geomorfologiczne. W odsłonięciach badano strukturę i teksturę utworów, wykonano analizy uziarnienia osadów dolinnych. Badania pozwoliły odtworzyć warunki sedymentacji i wnioskować o genezie doliny Czarnej. Obniżenie to zostało wykształcone w utworach plejstoceńskich stadiału górnego zlodowacenia warty. Głębokość obniżenia nie przekracza 20 m, a jego dno na przeważającej części wyściełają żwiry gliniaste i piaski żwirowo-pylaste. Współczesna dolina Czarnej nosi ślady przekształceń peryglacjalnych (pokrywy deluwialne u podnóży zboczy), działania procesów fluwialnych (mady, piaski i żwiry aluwialne) i akumulacji biogenicznej (obecność torfów). Działalność rzeki zaznacza się tylko w najbliższym sąsiedztwie jej koryta. Brak śladów erozji rzecznej oraz aluwiów w częściach obniżenia oddalonych bardziej od rzeki jest dowodem wytopiskowej genezy całej formy. W bezpośrednim otoczeniu występują formy typowe dla deglacjacji arealnej, kemy, tarasy kemowe oraz moreny martwego lodu. Ich obecność pośrednio dowodzi wytopiskowej genezy obniżenia. W świetle przedstawionych wyników należy uznać obniżenie dolinne rzeki Czarna za formę wytopiskową.
The study conducted in the Czarna River valley in middle part of Białostocka Upland was aimed at recognizing the genesis of valley depression based on analyses of geological structure, surface deposits and relief. Geomorphological mapping was performed within the study. The structure and texture of deposits in outcrops was studied and granulation analyses of the valley sediments were executed. The Czarna River depression was shaped in Pleistocene deposits of an upper stadium of the Warta Glaciation. The depression isn’t deep, and its bottom is covered with clayey gravels and gravellysilty sands of a melt-out origin. The contemporary Czarna River valley bears the traces of periglacial changes (deluvial covers at the feet of slopes), the influence of fluvial processes (sands and alluvial gravels) and of biogenic accumulation (the presence of peat). The river’s activity is marked only in the closest surrounding of its channel. A lack of traces of alluvial erosion and alluviums in the parts of depression more distant from the river is a proof of dead ice origin of the whole form. Forms typical for the areal deglaciation: kames, kame terraces, and the dead-ice moraines can be found in the direct surrounding. Their presence indirectly proves a dead ice origin of the lowering. In view of presented results, the depression of the Czarna River valley should be considered a dead ice form. - Źródło:
-
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2014, 14, 1; 53-66
1642-8145 - Pojawia się w:
- Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł