- Tytuł:
- Ostatnie lata funkcjonowania kościoła i parafii pw. Św. Jakuba Starszego na krakowskim Kazimierzu (1758-1787)
- Autorzy:
- Magiera, Anna
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/2088418.pdf
- Data publikacji:
- 2021-12-06
- Wydawca:
- Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
- Tematy:
-
Józef Chwalibóg of Janowice
Kazimierz near Kraków
church of St. James the Greater
Michał Jerzy Poniatowski
Piotr Józef Rydulski
Strzemień family
Józef z Janowic Chwalibóg
Kazimierz pod Krakowem
kościół św. Jakuba Apostoła Starszego
Strzemieńczycy - Opis:
-
W artykule przedstawiono ostatnie lata istnienia kościoła i parafii pw. św. Jakuba Starszego na krakowskim Kazimierzu. Nieistniejący obecnie kościół św. Jakuba był jedną z trzech najstarszych świątyń na Kazimierzu, obok kościołów św. Michała Archanioła na Skałce i św. Wawrzyńca we wsi Bawół. Znajdował się w centrum osady nieznanego obecnie z imienia protoplasty rodu Strzemieni. Pierwsza wzmianka o parafii pw. św. Jakuba pochodzi z 1313 r. Od początku swojego istnienia była obsługiwana przez dwóch plebanów. W 1462 r. wystawiono dokument reorganizujący strukturę kleru posługującego w świątyni św. Jakuba na Kazimierzu, znoszący drugą plebanię, a w jej miejsce ustanawiający kolegium mansjonarzy. Pozostałe probostwo, zgodnie z powszechną praktyką widoczną w XV wieku, podniesiono do godności prepozytury. Cezura czasowa artykułu została wyznaczona przez dwie daty w XVIII wieku. W 1758 r. przedstawiciele rodu Strzemieni zrzekli się prawa patronatu wobec parafii pw. św. Jakuba na rzecz biskupów krakowskich. W tym samym roku biskup krakowski Andrzej Stanisław Kostka Załuski inkorporował probostwo do prefektury krakowskiego Seminarium Akademickiego. W 1783 r., w ramach tzw. „spustoszeń” kościelnych, przeprowadzonych na polecenie prymasa Michała Jerzego Poniatowskiego, kazimierska parafia pw. św. Jakuba Apostoła została ostatecznie zniesiona. Tereny pokościelne: mury świątyni, ogród, domy proboszcza, mansjonarzy, prebendarza i kapelana oraz cmentarz parafialny ze wszystkimi materiałami zostały sprzedane przez ks. Piotra Józefa Rydulskiego w 1787 r. Józefowi z Janowic Chwalibogowi, który w tym samym roku zburzył świątynię. Tekst kontraktu sprzedaży między ks. P.J. Rydulskim a J. Chwalibogiem został zamieszczony w formie aneksu do artykułu.
The article presents the last years of the existence of St. James the Greater church and parish in Cracovian Kazimierz (a district of the city of Kraków). The currently non-existent St. James church was one of the three oldest churches in Kazimierz, next to the churches of St. Michael the Archangel on Skałka and St. Laurence in the village of Bawół. It was located in the centre of a settlement belonging to the forbear of the Strzemień family, whose name is presently unknown. The first mention of the parish of St. James comes from 1313. Right from the outset of its existence, it was served by two parish priests. In 1462, a document was issued reorganizing the structure of the clergy performing ministry in the temple of St. James in Kazimierz, abolishing the second parsonage, and establishing a college of missionaries in its place. The remaining parson position, in line with the common practice observed in the 15th century, was elevated to the dignity of a provostry. The time frame for the article is delineated by two 18th century dates. In 1758, representatives of the Strzemień family relinquished the right of patronage over the parish of St. James in favour of the bishops of Kraków. In the same year, the Bishop of Kraków, Andrzej Stanisław Kostka Załuski, incorporated the parish into the prefecture of the Kraków Academic Seminary. In 1783, as part of the so-called ecclesiastical „clearing”, carried out on the orders of Primate Michał Jerzy Poniatowski, the parish of St. James the Apostle in Kazimierz was finally dissolved. The post-church grounds: the walls of the temple, the garden, the houses of the parson, vicars, prebendary and chaplain as well as the parish cemetery with all the materials were sold in 1787 by Rev. Piotr Józef Rydulski to Józef Chwalibóg of Janowice, who demolished the temple the same year. The text of the sales contract between Rev. P.J. Rydulski and J. Chwalibóg has been included as an appendix to the article. - Źródło:
-
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2021, 116; 269-293
0518-3766
2545-3491 - Pojawia się w:
- Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł