Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "KAZIMIERZ WIELKI" wg kryterium: Wszystkie pola


Wyświetlanie 1-13 z 13
Tytuł:
Collegium desertum – niedokończona fundacja uniwersytecka Kazimierza Wielkiego
Autorzy:
Starzyński, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/608082.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Uniwersytet Krakowski
kolegia uniwersyteckie
Kazimierz Wielki
Polska XIV w.
Opis:
Der vorliegende Beitrag stellt den Versuch dar, die bisherigen Forschungsmeinungen zur Lage und zum Zeitpunkt des Baubeginns des ersten festen Sitzes der Universität König Kasimirs des Großen einer Revision zu unterziehen. Der Autor lokalisiert das alte Universitätsgelände in der Stadt Kasimir bei Krakau, und zwar auf einem Areal, das von den Straßen Tkacka (heute Józefa), Wąska, Św. Wawrzyńca und der Stadtmauer eingegrenzt war (dem ungefähren Mauerverlauf entspricht heute der Verlauf der Straße Dajwór). Den Anlaß zur Entstehung dieser Einrichtung gab wohl die Stiftung des Collegium Carolinum in Prag 1366. Das unvollendete Universitätsgebäude wurde seit Anfang des 15. Jahrhunderts als collegium bezeichnet, was im Zusammenhang mit der Neugründung der Universität in Krakau und der Stiftung des Kollegs König Wladislaus’ stand (1400). Mit der Zeit wurde das ältere Gebäude in Kasimir – wohl um es von dem neueren zu unterscheiden – als collegium antiquum und später als collegium desertum bezeichnet, um gegen Ende des Jahrhunderts vollständig zur Ruine zu werden und schließlich gänzlich in der jüdischen Stadt aufzugehen. Die Stiftung in Krakau stand in Verbindung mit Bemühungen um die Umstellung des Verfassung (vom hospitium zum collegium) und der Ausstattung der Hochschule, das von da an entsprechend dem Prager Modell auf kirchlichen Benefizien beruhte. Das Projekt wurde vom Tod König Kasimirs (1370) unterbrochen, dem es nicht mehr gegönnt war, seiner Universität die in Aussicht gestellten Einkünfte aus den Salzbergwerken zu übertragen. Sein Nachfolger Ludwig von Anjou war an der Fortführung dieser Initiative nicht mehr interessiert, so daß bei der Neugründung der Universität im Jahre 1400 der Stifter Wladislaus Jagiello ein neues Kolleg errichten ließ, das auch seinen Namen trug. 
The paper attempts a revision of current historiographic opinion on the localisation and the time of undertaking work on the first permanent premises of the University of Kazimierz the Great. The author outlines the university area in the town of Kazimierz, marked by the streets Tkacka (today Józefa), Wąska, Świętego Wawrzyńca and the city walls (now roughly equivalent to Dajwór Street). The decision was probably inspired by the foundation of Collegium Carolinum in Prague in 1366. The investment in Cracow was related to the attempted changing of the organisational model of the university (from hospitial to collegial) and the model of funding, based – as in Prague – on church benefices. The undertaking was interrupted by the death of King Kazimierz (1370).
Źródło:
Roczniki Historyczne; 2016, 82
0324-8585
Pojawia się w:
Roczniki Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Miejsce książąt opolskich w polityce Kazimierza Wielkiego względem Śląska.
Autorzy:
Nowakowski, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/436123.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
Śląsk
księstwo opolskie
Polska
Jan I Luksemburski
Kazimierz Wielki
Opis:
The article analyzes consecutive diplomatic and military steeeps  undertaken by Casimir the Great towards Silesia. It analyzes the attitude towards the dukes of Opole, who did not ocuppy any particular place in that policy, against the background of the whole Silesian policy of the king. A few stages can be distinguished in the king’s policy towards Silesia. Initially, the priority of his restitution programme was to restore supremacy over Gdansk Pomerania. Because of that, he tried to obtain a favourable disposition of the Luxembourgs. Thus, he either did not engage into the matters of Silesia or, as the ally of  Luxembourgs, acted from the position of power towards the dukes (1343). In this situation, prolonging the conflict with Teutonic Knights seems to have been a mistake, as it cost Casimir his influences in Silesia which were dating back to the times of  Wladyslaw the Elbow-high. It also did not bring him any major successes in the settlements with Luxembourgs which was clearly shown by the war with dukes of Glogau that took place in 1343. During the war Casimir restored supremacy over Wschowa for the price of evident deterioration of his relationships with the Luxembourgs. There are no traces that would suggest that at that time he kept in contact with the dukes, either old allays of his father (for example, Wladyslaw of Bytom) or his relative Bolek II the Small of Świdnica. All the more, he did not show any interest in the matters of the Duchy of Opole. The dukes of Silesia could start perceiving king Casimir as their ally against the Bohemian expansion in 1345. In the war with the Luxembourgs, the king did not attack the dukes of Silesia, except for those of Glogau. He established contacts with some of the dukes. Known is the agreement between Wladyslaw of Bytom and Casimir the Great that was made on 15th hFebruary 1346 in Bytom. The duke promised that he would not allow John of Bohemia and his sons or Nicholas, Duke of Opava to enter his city until permanent peace was established. Wladyslaw’s act can be evaluated as an attempt of peace mediation that did not transform into a longer cooperation with the king of Poland. The conclusion of a treaty in 1348 meant returning to the previous direction – consequent alliance with Charles IV. Casismir tried to use it again against the Teutonic Order and Brandenburg, howeever to no effect. His engagement into matters at Russia also contributed to his passivity towards Silesia. The last phase took place in the 1360s, starting from 1364 when Casimir tried to resituate forrmer treatiees based on papacy. The Polish policy towards Silesia had been already changed by the marriage with Hedwig of Sagan,  although its main reason was the king’s desire for a descendant and successor. Successes in Hungary also contributed to that change. Angevins managed to keep and expand influences in Silesia, especially among the dukes of Bytom and Opole. Apart from that, Casimir the Great was influenced by the example of the success of Charles IV who, thanks to marriage with Anna, not only obtained a favourable disposition of his former enemy, Bolko of Świdnica, but also the whole kingdom (although only after the death of the widow). Since the marriage with Hedwig, which did not bring Casimir such spectacular benefits, dukes of Silesia began to appear around the king. It seems that he realized too ;ate that strenghening bonds with the dukes of Silesia and as a result undermining  the influences of Luxembourgs was the only way to recover Silesia.
Źródło:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne; 2013, 13; 43-67
2450-4475
Pojawia się w:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problemy konserwatorskie miast kazimierzowskich - sympozjum naukowe
Autorzy:
Kalinowski, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/535186.pdf
Data publikacji:
1970
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
Radomskie Towarzystwo Naukowe
miasta kazimierzowskie
Kazimierz Wielki
mury kazimierzowskie w Radomiu
Źródło:
Ochrona Zabytków; 1970, 3; 230-233
0029-8247
Pojawia się w:
Ochrona Zabytków
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
"Exultante spiritu". Dominikanie wobec powstania wydziału teologicznego na Uniwersytecie Krakowskim
"Exultante spiritu". Dominicans and the Establishment of a Theological Faculty at the University of Krakow
Autorzy:
Gałuszka, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/37217232.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
Uniwersytet Krakowski
dominikanie
Kazimierz Wielki
Aleksander IV
University of Krakow
Dominicans
Casimir the Great
Alexander IV
Opis:
W prezentowanym artykule autor przedstawia dwie hipotezy oraz nowe źródło dotyczące zagadnienia powstania Uniwersytetu Krakowskiego w 1364 r. i erygowania wydziału teologicznego w 1397 r. Poczynione obserwacje pozwalają w nowy sposób spojrzeć na zagadnienie stosunku dominikanów do powstania wydziału teologicznego na Uniwersytecie Krakowskim. W latach 60. XIV w. bracia mogli rzeczywiście wspierać projekt króla Kazimierza Wielkiego trójwydziałowego uniwersytetu, zaplanowanego na model boloński. Zapewne ze spokojem przyjęli oni decyzję papieża Urbana V z 1364 r. o erygowaniu uczelni, która nie posiadała wydziału teologicznego. Pozycja dominikańskiej szkoły w Krakowie nie była więc zagrożona i bracia w kolejnych dziesięcioleciach kontynuowali rozwój miejscowego ośrodka oraz struktury szkolnictwa w całej prowincji zakonnej. Jednak na początku 90. lat XIV w. plany odnowienia Uniwersytetu Krakowskiego wraz z erygowaniem wydziału teologicznego musiały zaniepokoić krakowskich dominikanów. Zgodnie bowiem ze specjalnym przywilejem papieża Aleksandra IV ogłoszonym w bulli Exultante spiritu z 28 marca 1257 r. dopóki zakonna szkoła była jedynym tego rodzaju studium teologii w mieście, dominikański wykładowca mógł się obyć bez przechodzenia procedury zdobywania stopni uniwersyteckich. Otwarcie zaś wydziału teologicznego oznaczało nie tyle nawet reformę, ile rewolucję w dominikańskiego studium, w tym konieczność wypracowania nowej polityki kadrowej. 11 stycznia 1397 r. papież Bonifacy IX podjął historyczną decyzję o erygowaniu wydziału teologicznego w Krakowie. Pojawienie się nowego wydziału teologicznego musiało poruszyć tutejsze grono dominikańskich profesorów i – jak można przypuszczać – faktu tego nie przyjęli, „radując się w duchuˮ (exultante spiritu). Od tego momentu wszyscy miejscowi regensi dominikańscy musieli się legitymować posiadaniem odpowiednich stopni akademickich. 
In this article, the author proposes two hypotheses and a new source on the establishment of the University of Krakow in 1364 and the foundation of the theological faculty in 1397. The text opens up a new way of looking at the question of the Dominicans’ attitude to the creation of the theological faculty at the University of Krakow. In the 1460s, the friars may indeed have backed King Casimir the Great’s project of a three-faculty university, which was based the Bologna model. They probably calmly accepted Pope Urban V’s 1364 decision to found a university that did not have a theological faculty. The position of the Dominican school in Krakow was therefore not threatened, and the friars continued to develop the local center and the educational structure of the entire monastic province in the following decades. However, in the early 1490s, plans to restore the University of Krakow with a theological faculty must have worried Krakow’s Dominicans. According to the special privilege by Pope Alexander IV which was announced in the Exultante spiritu bull of March 28, 1257, as long as the monastic school was the only theological college of its kind in the city, a Dominican lecturer did not have to go through the procedure of obtaining university degrees. The opening of the theological faculty, on the other hand, marked not so much even a reform as a revolution in Dominican college, which included the need to develop a new personnel policy. On January 11, 1397, Pope Boniface IX made the historic decision to open a theological faculty in Krakow. The emergence of the new theological faculty must have unsettled the local group of Dominican professors, and – as one might assume – they did not accept the fact exultante spiritu. From then on, all local Dominican regens were required to hold appropriate academic degrees.
Źródło:
Perspektywy Kultury; 2023, 43, 4/1; 43-62
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:
Perspektywy Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Między Zakonem, Czechami i Brandenburgią – rola Wielkopolski i Wielkopolan w polityce Kazimierza Wielkiego do roku 1345
Between the Teutonic Order, the Czech Lands and Brandenburg – the role of Wielkopolska and its inhabitants in the policy of Casimir the Great until 1345
Autorzy:
Wytrzyszczak, Sebastian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2164480.pdf
Data publikacji:
2015-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Mikołaj of Biechów
Jarosław of Iwno
Casimir the Great
the House of Wittelsbach
diplomacy
Mikołaj z Biechowa
Jarosław z Iwna
Kazimierz Wielki
Wittelsbachowie
polityka
Opis:
The paper aims to explore the impact of the noble houses of Wielkopolska on the activity of Casimir the Great during the early days of his reign, and their role in the policy pursued by the king. It also shows changes in leadership among the noble knights of Wielkopolska.
Źródło:
Historia Slavorum Occidentis; 2015, 2(9); 80-100
2084-1213
Pojawia się w:
Historia Slavorum Occidentis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O rzekomej bitwie Kazimierza Wielkiego z Litwinami pod Sochaczewem w maju 1350 r.
About the alleged battle between Casimir III the Great and Lithuanians near Sochaczew in May 1350
Autorzy:
Ptak, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1886433.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Kazimierz Wielki
Sochaczew
bitwa pod Żukowem
walki polsko-litewskie
wojny Polski średniowiecznej
Casimir III the Great
battle of Żuków
Polish-Lithuanian fightings
wars of the medieval Poland
Opis:
Wśród wydarzeń wojennych z czasów Kazimierza Wielkiego historycy zazwyczaj podają bitwę stoczoną przez niego z Litwinami w dniu 20 maja 1350 r. pod Żukowem koło Sochaczewa, w której król pokonał nieprzyjacielskie wojska. Podstawą dla ich ustaleń stały się informacje zawarte w jednym tylko źródle, znanym jako Spominki sochaczewskie. Mają one bardzo niską wiarygodność, a zawarte w nim szczegóły dotyczące bitwy zostały prawdopodobnie przejęte z opisu wcześniejszego najazdu Litwinów na ziemię łęczycką (1294), w którym doszło do pokonania przez nich polskich wojsk w okolicach Sochaczewa. Wiadomości z innych źródeł, opisujące walki polsko-litewskie w 1350 r. nie potwierdzają danych zawartych w Spominkach sochaczewskich, a niekiedy są z nimi sprzeczne. Z ich analizy wynika, że dotychczas obowiązujący w historiografii obraz tych walk musi ulec zmianie i trzeba odrzucić tezę mówiącą o zaistnieniu bitwy pod Sochaczewem (Żukowem), jak też o samej obecności Litwinów na Mazowszu i w ziemi łęczyckiej w maju 1350 r. Należy więc zanegować również formułowane przez historyków przekonanie, że zacieśnienie stosunków Kazimierza Wielkiego z książętami mazowieckimi, jakie wówczas nastąpiło, było efektem tej bitwy.
Among the war events that happened during Casimir III the Great’s reign historians usually mention the battle that he fought against Lithuanians on 20th May 1350 at Żuków near Sochaczew, in which battle the King defeated the enemy army. Their findings are based on the information from only one source known as Spominki sochaczewskie (The Sochaczew reminiscences). Its reliability is very low, and the details contained in it concerning the battle were probably adopted from a description of an earlier raid carried out by Lithuanians into the Łęczyca district (1294), in which they defeated the Polish army near Sochaczew. The information coming from other sources describing the Polish-Lithuanian war of 1350 does not confirm the data contained in Spominki sochaczewskie, and sometimes is contrary to it. The analysis of it shows that the image of this battle that has been accepted in historiography up till now has to be changed, and the thesis saying that there was a battle of Sochaczew (Żuków), as well as one about the very presence of Lithuanians in Mazovia and in the Łęczyca district in May 1350 has to be rejected. Hence also the thesis formulated by historians that the strengthening of Casimir III the Great’s relations with Mazovia princes that happened at that time resulted from that battle has to be negated.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 2; 5-23
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Raz jeszcze o pieczęci wielkiej miasta Sandomierza
Autorzy:
Stróżyk, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/608153.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
sfragistyka
typariusz
pieczęć miejska
heraldyka
herb Orzeł Biały
klejnot herbowy
Wacław II
Władysław Łokietek
Kazimierz Wielki
sigillography
matrix
municipal seal
heraldry
White Eagle
crest
Wenceslaus II
Władysław the Short
Opis:
Artykuł przedstawia krytyczne rozważania nad pieczęcią wielką miasta Sandomierza. Przyjąć należy, że zachowany do dziś typariusz powstał w latach 1297-1300 (może: 1292-1300), a w latach 1320-1343 został przerobiony. 
The paper presents critical considerations about the great seal of the city of Sandomierz. The conclusion is that the preserved matrix was made in 1297-1300 (maybe 1292-1300), and was redesigned during the years 1320-1343.
Źródło:
Roczniki Historyczne; 2017, 83
0324-8585
Pojawia się w:
Roczniki Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Znaczenie przywileju koszyckiego z 1374 roku wobec rozważań o prawach kobiet w Polsce
The significance of the Privilege of Košice of 1374 in light of ruminations about women’s rights in Poland
Autorzy:
Lisiecka, Julia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/14793554.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
privilege of Košice
noble privileges
Louis the Great
Casimir the Great
Jadwiga of Poland
women’s rights
przywilej koszycki
przywileje szlacheckie
Ludwik I Wielki
Kazimierz Wielki
Jadwiga Andegaweńska
prawa kobiet
Opis:
Problematyka artykułu dotyczy niedostrzeganego dotąd przez badaczy historii aspektu przywileju koszyckiego z 1374 r. Oprócz niewątpliwego znaczenia tego aktu dla rozwoju demokracji szlacheckiej miał on także znaczenie jako pierwszy akt prawny na ziemiach polskich traktujący o prawach kobiet. Nadanie przywileju z 1374 r. przedstawiono w kontekście dziejowym przez ujęcie tego zdarzenia prawnego na tle sytuacji na ziemiach polskich w XIV wieku, uwzględniając zagadnienia historyczne, polityczne, społeczne i kulturowe. Ukazano również sytuację prawno-społeczną kobiet. Scharakteryzowano postanowienia przywileju koszyckiego, z uwzględnieniem celu jego nadania, tj. zagwarantowania córkom Ludwika I Wielkiego sukcesji tronu polskiego, oraz omówiono jego następstwa. Przedstawiono nadanie przywileju z 1374 roku w kontekście dziejowym poprzez uplasowanie tego zdarzenia prawnego na tle sytuacji na ziemiach polskich w XIV wieku, uwzględniając zagadnienia historyczne, polityczne, społeczne oraz kulturowe. Wskazano również na sytuację prawno – społeczną kobiet. Scharakteryzowano postanowienia przywileju koszyckiego, ze szczególnym uwzględnieniem celu jego nadania, tj. zagwarantowania córkom Ludwika I Wielkiego sukcesji tronu polskiego oraz wskazano na jego następstwa.
The subject matter of the present article concerns an aspect of the Košice privilege of 1374 which has been hitherto unnoticed by history scholars. In addition to the unquestionable significance of this act for the development of the noble’s democracy, its gravity is also connected with the fact that it was the first legal act in Poland dealing with women’s rights. Granting of the privilege of 1374 is presented in a historical context by placing this legal event against the background of the situation in the Polish territories in the 14th century, while taking into account historical, political, social, and cultural issues. The legal and social situation of women is also portrayed. The provisions of the Košice privilege are characterized and particular emphasis is placed on the purpose of its granting, i.e. guaranteeing the succession to the Polish throne to the daughters of Louis the Great, and its consequences are delineated.
Źródło:
Czasopismo Prawno-Historyczne; 2023, 75, 1; 161-180
0070-2471
Pojawia się w:
Czasopismo Prawno-Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kujawy i ziemia dobrzyńska oraz ich elity rycerskie w Królestwie Władysława Łokietka i Kazimierza Wielkiego w latach 1320–1343
Cuiavia and Dobrzyń land and their chivalric elites in the kingdom of Władysław the Elbow-High and Casimir the Great in 1320‒1343
Autorzy:
Szybkowski, Sobiesław
Karczewski, Dariusz
Grabowski, Janusz
Graczyk, Waldemar
Wajs, Hubert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/25805881.pdf
Data publikacji:
2021-12-17
Wydawca:
Archiwum Główne Akt Dawnych
Tematy:
Kujawy
ziemia dobrzyńska
Władysław Łokietek
Kazimierz Wielki
krzyżacy
rycerstwo
elity społeczne
wojna
Cuiavia
Land of Dobrzyń
Władysław the Elbow-High
Casimir the Great
Teutonic Knights
chivalry
social elites
war
Opis:
Rycerstwo kujawskie i dobrzyńskie w większości zachowało się lojalnie wobec swoich panów przyrodzonych w trudnych latach wojny polsko-krzyżackiej i lat okupacji. Niektórzy spośród nich przypłacili to przymusową emigracją podczas okupacji krzyżackiej z lat 1332‒1337/1343, choć dotyczyło to zapewne jedynie części elity urzędniczej. Słabo poświadczona przez źródła polityka nominacyjna Władysława Łokietka z lat 1320‒1333 i jego syna Kazimierza Wielkiego z lat 1333‒1343 zdaje się wskazywać, że na Kujawach popierali oni przedstawicieli tradycyjnych miejscowych rodzin elitarnych, zwłaszcza wywodzących się z kujawskich linii rodu Pomianów i Leszczyców. Duże znacznie na Kujawach Brzeskich za czasów wspomnianych władców osiągnęli przedstawiciele miejscowej linii rodu Ogonów. Zapewne podobnie było w ziemi dobrzyńskiej, choć tu widać próbę wprowadzenia przez Łokietka na tamtejsze urzędy osób spoza tradycyjnej tamtejszej elity. Zasadniczo za uprawniony należałoby uznać wniosek, że w interesującym nas okresie w elicie rycerskiej wspomnianych dzielnic nie doszło do większych zmian, a na ich kształt na Kujawach Północnych i w ziemi dobrzyńskiej w znacznym stopniu miała wpływ polityka nominacyjna tamtejszych książąt dzielnicowych.
The vast majority of Cuiavia and Dobrzyń knights remained loyal to their ancestral lords during the difficult years of the Polish-Teutonic Order war and occupation. Some of them paid for it with forced emigration during the Teutonic occupation of 1332‒1337/1343, although this probably affected only some of the clerical elite. The appointment policy of Władysław the Elbow-High (1320‒1333) and his son Casimir the Great (1333‒1343), poorly documented by the sources, seems to indicate that in Cuiavia they supported representatives of traditional local elite families, especially those descending from the Cuiavian line of the Pomian and Leszczyc houses. In Brześć-Cuiavia, during the reign of the above-mentioned kings, representatives of the local line of the Ogon house have achieved great significance. The situation in Dobrzyń land was probably similar, although in this case one can see an attempt by the Elbow-High to install people from outside the traditional local elite in the local offices. In principle, we may conclude that in the period in question there were no major changes among the chivalric elite of the above-mentioned provinces, and their formation in Northern Cuiavia and the Dobrzyń land was largely influenced by the appointment policy of the local provincial princes.
Źródło:
Władysław Łokietek ‒ odnowiciel Królestwa Polskiego. Restaurator Regni Poloniae; 223-244
9788395991950
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
WOJSKA OBRONY TERYTORIALNEJ W SZTUCE WOJENNEJ
THE TERRITORIAL DEFENCE FORCES IN THE WARCRAFT
Autorzy:
Jakubczak, Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/484000.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Wyższa Szkoła Biznesu i Przedsiębiorczości w Ostrowcu Świętokrzyskim
Tematy:
wojska obrony terytorialnej
system obrony terytorialnej
sztuka wojenna
Kazimierz Wielki
działania przeciwhybrydowe wojsk obrony terytorialnej
territorial defense forces
territorial defense system
art of war
Casimir III the Great
antyhybrid warfare of territorial defense forces
Opis:
Wojska obrony terytorialne są podstawowym elementem militarnym systemu obrony terytorialnej (powszechnej obrony terytorialnej) funkcjonującym w strukturze terytorialnych organów dowodzenia. W strukturze obrony narodowej prowadzą ochronę i obronę miast, infrastruktury oraz ludności. Są też zasadniczym środkiem do prowadzenia masowych działania nieregularne, m.in. na rzecz skutecznego wykorzystania wojsk operacyjnych. Ich podstawowa struktura bojowa – batalion OT – funkcjonuje na poziomie powiatu
The territorial defense forces are basic military element of territorial defense system (common territorial defense) functioning within the structure of territorial command authorities. Within the structure of national defense it provides security and defense of cities, infrastructure and population. Also they are essential mean to conduct mass irregular activities, i. e. for the purpose of effective use of operational forces. Their basic combat structure – battalion of territorial forces – functions on the county level.
Źródło:
Ante Portas – Studia nad Bezpieczeństwem; 2016, 2(7) Obrona Terytorialna i jej rola we współczesnych systemach bezpieczeństwa; 23-44
2353-6306
Pojawia się w:
Ante Portas – Studia nad Bezpieczeństwem
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Z Sitnicy przez Nemsyno, Rosumberk, Rozembark do Rożnowic
From Sitnica through Nemsyno, Rosumberk, Rozembark To Rożnowice
Autorzy:
Brudzisz, Marian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/783999.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Jan z Biecza
Nemsyno
sołectwo rozembarskie
Muskata Jan
Kazimierz Wielki
Długosz Jan
Rosumberk 1351
osadnictwo niemieckie
prawo polskie
prawo magdeburskie
Jan of Biecz
the authorities of the village of Rozembark
German settlement
the Polish law
the Magdeburg law
Opis:
The analysis of the royal privilege of 30 September 1351 authorizing Jan of Biecz to found a village by the River Sczitnicza allowed the author to establish the fact that King Kazimierz Wielki did not authorize the man mentioned above to found the village but to change the village of Nemsyno (also Niemczno), founded on the Polish law, into the village with the German law. The settlement after this change was named Rosumberk. Over the next centuries, this name was modified; the village was called Rozumberk, Rosinberg, Rosenberg, Rozembark from the 17th century and Rożnowice from 1947. Mikołaj Rozembarski, born in Rozemberg about 1447, died in 1507, was a famous diplomat and a political writer at the royal court.
Analiza królewskiego przywileju z 30 września 1351 upoważniającego Jana z Biecza do założenia wioski przy rzece Sczitniczy pozwoliła ustalić, że król Kazimierz Wielki nie upoważniał do założenia wioski Sitnicy, ale do przeniesienia wioski Nemsyno (także Niemcyno) z prawa polskiego na magdeburskie, która następnie otrzymała nazwę Rosumberk. W następnych stuleciach ta nazwa ulegała modyfikacji. Wioska była Rozumberkiem, Rosinbergiem, Rosenbergiem, od XVII Rozembarkiem, a od 1947 r. Rożnowicami. Sławnym dyplomatom i pisarzem politycznym na dworze królewskim był Mikołaj Rozembarski, herbu Jastrzębiec, ur. w Rozembergu ok. 1447 r., zm. 1507.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2018, 109; 19-38
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Posiadanie pro melioratione dóbr kościelnych przez Kazimierza Wielkiego
Ownership of church estates pro melioration by King Casimir the Great
Autorzy:
Goźdź-Roszkowski, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/532884.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:
Casimir the Great
Royal domain
monastic estates
pro meliortatione lifelong tenure
Cistercians from Sulejów
Cistercians from Wąchock
Order of the Holy Sepulchre from Miechów
melioration of church estates
right of patronage
Kazimierz Wielki
domena monarsza
dobra klasztorne
dożywocie pro meliortatione
cystersi z Sulejowa
cystersi z Wąchocka
bożogrobcy z Miechowa
melioracje dóbr kościelnych
prawo patronatu
Opis:
The royal tenure on church estates resulted from an initiative of King Casimir the Great (Kazimierz Wielki) or the monastery being their owner. The reason declared officially for setting up the lifelong tenure was the intention to improve the economic condition of the church estates (melioratio bonorum). Yet one can also guess other, hidden reasons for setting up such tenures. It is so as in this way the king had a pretext to manifest the royal right of patronage towards monasteries and also derived profit, although the latter was not necessarily obtained at the moment of conducting the improvement of the estates. It is also probable that King Casimir counted on the fact that the monastic endowments he only held in lifelong tenure would remain in the hands of the royalty for ever. Being the lifelong tenant, the king had limited material rights to the estates held. They consisted of the rights of the owner, yet without the right to dispose of the object of tenure (ius disponendi). It was the monastery that remained the owner of the estate that the king held in tenure. With the death of King Casimir, the tenure terminated, and the estates it covered returned to their owners. Perhaps pro melioratione tenures played a lesser role in the king’s internal policy than what the opinions of some researchers suggest.
Dożywocie królewskie na dobrach kościelnych powstawało z inicjatywy Kazimierza Wielkiego, bądź klasztoru będącego ich właścicielem. Deklarowaną oficjalnie główną przyczyną ustanowienia dożywocia był zamiar poprawienia stanu gospodarczego włości kościelnych (melioratio bonorum). Można się jednak domyślać także innych, ukrytych powodów ustanawiania dożywocia. Dawało bowiem ono królowi pretekst do zamanifestowania monarszego prawa patronatu względem klasztorów a także przynosiło dochód, niekoniecznie osiągany dopiero w efekcie przeprowadzonej melioracji dóbr. Prawdopodobnie też król Kazimierz liczył, iż dobra klasztorne, choć posiadane przezeń tylko dożywotnio, pozostaną w rękach monarszych na stałe. Na posiadanych dobrach król, jako dożywotnik miał ograniczone prawo rzeczowe, na które składały się uprawnienia służące właścicielowi, jednak bez prawa dysponowania przedmiotem dożywocia (ius disponendi). Właścicielem dzierżonych przez króla dóbr był klasztor. Z chwilą śmierci króla Kazimierza dożywocie gasło a dobra nim obciążone powróciły do właścicieli. Być może dożywocie pro melioratione odgrywało mniejszą rolę w polityce wewnętrznej monarchy od tej, jaką sugerują wypowiedzi niektórych badaczy.
Źródło:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2015, 18; 17-35
1733-0335
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polska a imperium mongolskie oraz Złota Orda w latach 1241–1502
Poland, the Mongol Empire and the Golden Horde in the Years 1241–1502
Autorzy:
Bojko, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1038465.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
ułus
najazdy
muzułmanie
jarłyk
Mongołowie
Czyngis-chan
Ułus Dżocziego
Złota Orda
Batu-chan
Tatarzy
Legnica
Połowcy
Henryk II
Saraj
Chorezm
Kazimierz Wielki
Ruś halicko-włodzimierska
Witold
Worskla
Kazimierz Jagiellończyk
Moskwa
Ugra
Aleksander
Mongols
Ulus
Genghis Khan
Jochi Ulus
Golden Horde
Batu Khan
Tatars
Cumans
Henry the II Pious
Sarai
Khawarezm
Muslims
Casimir the Great
Kingdom of Galicia-Volhynia
Vytautas
Vorskla
Casimir IV
Moscow
jarlig
Alexander Jagiellon
Opis:
W związku z najazdem w 1241 roku armii Batu-chana na Europę Środkową i Wschodnią doszło do pierwszego, bardzo niefortunnego dla Polski spotkania z ówczesnym imperium mongolskim. Klęska pod Legnicą, śmierć księcia Henryka II Pobożnego, upadek państwa Henryków na Śląsku nie tylko odsunęły o kilka dekad proces zjednoczenia ziem polskich, ale też w praktyce wyeliminowały Piastów śląskich ze skutecznej rywalizacji o przyszłe zjednoczenie Polski. Jedynie śmierć wielkiego chana Ugedeja skłaniająca Batu-chana do powrotu wraz z armią do Mongolii uratowały Polskę i Węgry od długotrwałego zniewolenia, które spotkało księstwa ruskie. Kolejne mongolskie najazdy na Polskę z lat 1259 na 1260 oraz z przełomu roku 1287 na 1288 jedynie pogłębiły proces upadku gospodarczego i zniszczeń ziem polskich. Klęski poniesione przez Mongołów w walkach z egipskimi Mamelukami oraz upadek Królestwa Jerozolimskiego w 1291 roku spowodowały, że Zachód stracił zainteresowanie nawiązywaniem politycznych układów z Mongołami. W Europie Wschodniej umocniła się natomiast zachodnia dzielnica imperium mongolskiego, tzw. Złota Orda, która zaczęła odgrywać znaczącą rolę w życiu politycznym całego regionu. Szczyt jej potęgi przypadał na pierwszą połowę XIV wieku za rządów chanów Uzbeka i Dżanibeka. Od drugiej połowy XIV wieku widoczne jest osłabienie Złotej Ordy. W wieku XV przekształciła się ona w tzw. Wielką Ordę. Powstrzymanie chana Wielkiej Ordy Ahmeta w 1480 roku nad Ugrą przez księcia moskiewskiego Iwana III było triumfem Moskwy. Polska natomiast traciła jednego z nielicznych sojuszników na wschodzie. Nieudzielenie zaś przez króla polskiego Aleksandra Jagiellończyka w 1502 roku wsparcia ostatniemu chanowi Wielkiej Ordy Szach-Achmadowi umożliwiło zniszczenie Wielkiej Ordy przez sojusznika Iwana III, władcę Chanatu Krymskiego, chana Mengli Gireja. Upadek Wielkiej Ordy dla Polski oznaczał symboliczne zakończenie wspólnej historii zapoczątkowanej jeszcze najazdem Mongołów z 1241 roku. Dla Rosji był ostatecznym potwierdzeniem zrzucenia przez nią zwierzchności tatarskiej. Dla Chanatu Krymskiego, który niszcząc Wielką Ordę, de facto zrywał dotychczasowe związki z dawnym imperium mongolskim, oznaczał natomiast, iż stawał się on częścią nowego, kształtującego się wówczas ładu polityczno-gospodarczego w Europie Wschodniej.
The army of Batu Khan’s 1241 invasion of Central and Eastern Europe was the first, highly unfortunate encounter between Poland and the Mongol empire. The defeat at Legnica, the death of Prince Henry the Pious, and the collapse of his line’s reign in the Duchy of Silesia not only delayed the unification of Poland by decades, but in practice it also eliminated the Silesian Piasts from effective competition for the future Polish union. It was only the death of Ögedei Khan that forced Batu Khan to return with his army to Mongolia and that saved Poland and Hungary from a prolonged enslavement that was the fate of Ruthenian duchies. The subsequent Mongol invasions of Poland at the turn of 1260 and 1288 only deepened the process of economic decline and destruction of Poland. The defeat suffered by the Mongols in the battles with the Egyptian Mamluks and the collapse of the Kingdom of Jerusalem in 1291 made the West lose interest in establishing political relations with the Mongols. In Eastern Europe, the western domain of the Mongol Empire, the so-called Golden Horde, grew in strength, and began playing a significant role in the political life of the entire region. The peak of its power was in the first half of the fourteenth century during the reign of Öz Beg and Jani Beg khans. From the second half of the fourteenth century faltering of the Golden Horde began. In the fifteenth century it was transformed into the so-called Great Horde. The Grand Prince Ivan III of Muscovy’s Great Stand on the Ugra River against Khan Akhmat’s Great Horde in 1480 was a Muscovite triumph. Poland, however, lost one of its few allies in the east. The Polish King Alexander Jagiellon’s failure in 1502 to support the last Khan of the Great Horde, Shah-Akhmad, made way for the destruction of the Great Horde by Ivan III’s ally, the ruler of the Crimean Khanate, Meñli I Giray. The fall of the Great Horde meant a symbolic end of shared history between Poland and Mongolia, which had begun with the invasion Mongol in 1241. For Russia, it was the final confirmation of its dropping its sovereignty to the Tatars. For the Crimean Khanate, which de facto broke off previous relations with the former Mongol empire by destroying the Great Horde, meant, however, that it become part of a new, emerging political and economic governance in Eastern Europe.
Źródło:
Perspektywy Kultury; 2020, 31, 4; 169-206
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:
Perspektywy Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-13 z 13

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies