- Tytuł:
-
Italian Rhetoric in the Manuscript No. 126 from the Collection of the Jagiellonian Library
Retoryka włoska w rękopisie z sygnaturą 126 ze zbiorów Biblioteki Jagiellońskiej - Autorzy:
-
Horeczy, Anna
Sekułowicz, Anna - Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/1179615.pdf
- Data publikacji:
- 2020
- Wydawca:
- Uniwersytet Jagielloński. Biblioteka Jagiellońska
- Tematy:
-
rhetoric
Jan of Ludzisko
speeches
letters
manuscript
humanism
retoryka
Jan z Ludziska
mowy
listy
rękopis
humanizm - Opis:
- Niniejszy artykuł zawiera analizę tekstów z kolekcji retorycznej, znajdującej się w piętnastowiecznym rękopisie Biblioteki Jagiellońskiej z sygnaturą 126. Miała ona zostać odpisana z kodeksu przywiezionego z Włoch do Krakowa przez Jana z Ludziska, studenta medycyny w Padwie w latach 1430–1433. Ta złożona z utworów o charakterze humanistycznym, a częściowo średniowiecznym (głównie mów i listów), kolekcja dostarczyła wzorców dla umieszczonych po niej w tymże rękopisie mów Jana z Ludziska i jego ucznia Piotra Gaszowca. Przeprowadzona analiza pełnych tekstów, a nie samych incipitów, pozwoliła na identyfikację nierozpoznanych dotąd autorów i/lub miejsca i czasu powstania niektórych utworów. Pozwoliło to pokazać sposób uporządkowania tekstów w obrębie tej kolekcji i wyróżnić w niej określone bloki tekstów, na przykład grupy utworów tego samego autora (na przykład mowy Cristofora Barzizzy, panegiryki Bernarda Messalta) czy mów wygłaszanych w określonych okolicznościach (na przykład mowy z pochwałami nauk czy mowy pogrzebowe). W skład tej kolekcji obok bardzo popularnych w XV wieku utworów, takich jak mowa Andrei Giuliana na pogrzeb Emanuela Chryzolorasa, wchodzą także teksty retoryczne włoskie znane dotąd tylko z rękopisów krakowskich. Analiza kolejności ułożenia tekstów pozwoliła wskazać w rękopisie BJ 126 „pakiety” tekstów występujących obok siebie również w innych rękopisach europejskich. Większość tekstów wchodzących w skład omawianej kolekcji powstała w środowisku padewsko-weneckim, ale są wśród nich także utwory napisane w czasie soboru w Konstancji przez wybitnych humanistów florenckich Poggia Braccioliniego i Leonarda Bruniego. Z tego względu rękopis BJ 126 umożliwia badania nad recepcją włoskiej kultury intelektualnej i nad samym procesem transmisji włoskich wzorców do środowiska krakowskiego. Dowodzi też znaczenia środowiska padewsko-weneckiego jako „pośrednika” czy „filtra” w procesie transmisji włoskich wzorców do Krakowa.
- Źródło:
-
Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej; 2020, Special Issue; 13-64
0006-3940
2450-0410 - Pojawia się w:
- Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł