- Tytuł:
- Register Files of The State Enterprise and the Joint Stock Company “Żegluga Polska” in Gdynia as a Source in Research on the Polish Merchant Navy under the Second Polish Republic
- Autorzy:
- Drozd, Jarosław
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/2008210.pdf
- Data publikacji:
- 2021
- Wydawca:
- Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
- Tematy:
-
Gdynia
shipping
Polish merchant navy
Second Polish Republic
interwar period
state archives
żegluga
polska marynarka handlowa
okres międzywojenny
archiwum państwowe - Opis:
-
Niezwykle cennymi źródłami historycznymi do prowadzenia badań nad dziejami gospodarki morskiej w okresie II RP są znajdujące się w zasobie gdyńskiego oddziału Archiwum Państwowego w Gdańsku akta rejestru handlowego Sądu Grodzkiego w Gdyni. Niniejszy artykuł na ich podstawie prezentuje okoliczności powstania, organizację, charakterystykę działalności, tonaż oraz wyniki eksploatacyjne i finansowe Przedsiębiorstwa Państwowego “Żegluga Polska” a także spółki akcyjnej, noszącej tę samą nazwę, będących w l. 1927–1939 wizytówką Polskiej Marynarki Handlowej. “Żeglugę Polską” powołano do życia w 1926 r. na podstawie ustawy o przedsiębiorstwach państwowych. W programie rozwoju “Żeglugi”, przyjętym przez jej Radę Administracyjną w 1929 r., przewidywano utworzenie linii regularnych, bez zaniedbywania żeglugi nieregularnej. Pierwsze regularne szlaki komunikacyjne przedsiębiorstwa prowadziły do Rygi, Tallinna i Helsinek. Istotną rolę w popularyzacji Polskiej Marynarki Handlowej odegrały niepozorne statki żeglugi przybrzeżnej “Żeglugi Polskiej”. Hasło reklamowe “Pracuj na lądzie, odpoczywaj na morzu”, szybko zjednało sobie w kraju wielkie rzesze entuzjastów. Akta rejestrowe szczegółowo dokumentują okoliczności przekształcenia Przedsiębiorstwa Państwowego “Żegluga Polska” w Gdyni w spółkę akcyjną. Inicjatorem zmian był minister przemysłu i handlu, dr Ferdynand Zarzycki. Przyczyny wyboru nowej formy organizacyjnej tkwiły w przekonaniu Rządu, że stworzone zostały odpowiednie warunki dla współpracy kapitałów samorządowych lub prywatnych w jego dalszym prowadzeniu. “Żeglugę Polską” SA wpisano do rejestru handlowego Sądu Grodzkiego w Gdyni 3 listopada 1932 r. Pod koniec 1938 r., po 10 latach pracy, spółka mogła się pochwalić stałą komunikacją towarową na 11 liniach, łącząc Gdynię i Gdańsk z: Antwerpią, Rotterdamem, Hamburgiem, portami Włoch, Szwecji, Finlandii, Łotwy i Estonii oraz z Bliskim Wschodem. Miała najliczebniejszą flotę z wszystkich polskich towarzystw żeglugowych, dysponując 16 statkami (nie licząc jednostek żeglugi przybrzeżnej i holowników) o łącznym tonażu 25 073 BRT i tym samym była wizytówką Polskiej Marynarki Handlowej.
The files of the Companies Register of the Municipal Court in Gdynia kept in the Gdynia Branch of the State Archives in Gdańsk constitute an extremely valuable historical source for research on the history of the maritime economy in the Second Polish Republic. In this article, information from the files was used to describe the circumstances of the establishment, the organisation, the activity, the fleet, and the operational and financial results of Przedsiębiorstwo Państwowe “Żegluga Polska” [State-owned Enterprise “Polish Shipping”] and the joint-stock company of the same name, which in the years 1927–1939 were the show- case of the Polish Merchant Navy. “Żegluga Polska” was established in 1926 under the State- owned Enterprises Act. The company’s development program, adopted by the Administrative Council of “Żegluga Polska” in 1929, provided for the establishment of liner services, without neglecting tramp services. The company’s first liner services were to Riga, Tallinn and Helsinki. A vital role in popularising the Polish Merchant Navy was played by the carrier’s inconspicuous coastal passenger ships. The advertising slogan “Work on land, rest at sea” quickly attracted crowds of enthusiasts in the country. The register files document in detail the circumstances of transforming Przedsiębiorstwo Państwowe “Żegluga Polska” in Gdynia into a joint-stock company. The transformation was initiated by the Minister of Industry and Trade, Dr. Ferdynand Zarzycki. The company was given a new organisational form because the Government believed that appropriate conditions had been created for the company to be run in cooperation with self-government or private capital. “Żegluga Polska” SA was entered into the Companies Register kept by the Municipal Court in Gdynia on 3 November 1932. At the end of 1938, ten years into its operation, the company boasted eleven transport links with constant cargo flows, connecting Gdynia and Gdańsk with Antwerp, Rotterdam, Hamburg, ports of Italy, Sweden, Finland, Latvia, Estonia, and the Middle East. It had the largest fleet out of all the Polish shipping companies, with 16 ships (not counting coastal shipping vessels and tugs) with a total tonnage of 25,073 GRT and was thus a show- case of the Polish Merchant Navy. - Źródło:
-
Studia Maritima; 2021, 34; 87-101
0137-3587
2353-303X - Pojawia się w:
- Studia Maritima
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł