Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo." wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-12 z 12
    Tytuł:
    Religia i narodowość. w kręgu romantycznego sporu o dwukulturowość Galicji
    Religion and nationality. In the scope of the romantic dispute about the biculturalism of Galicia
    Autorzy:
    Półchłopek, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31348389.pdf
    Data publikacji:
    2023-12-27
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    Galicja
    romantyzm
    narodowość
    religia
    ziewończycy
    Galicia
    Romanticism
    nationality
    religion
    Opis:
    Artykuł koncentruje się wokół sporu o kulturową przynależność Galicji w dobie romantyzmu. Wówczas to dwa wielonarodowe imperia rozbiorowe – Rosja i Austria, w obawie przed przenikaniem zgubnych dla nich wolnościowych idei Zachodu, sięgnęły po najgroźniejszą broń despotyzmu, czyli konflikt religijny. Rozwój liberalnych idei romantyzmu i jego polistopadowy program angażowania ludu w procesy niepodległościowe trafił w Galicji na dość złożony model kultury – gente Ruthenus, natione Polonus. Wykorzystanie religii dla realizacji interesów monarchii było niebezpiecznym narzędziem, a romantycy, przewidując takie działania zaborców, wykorzystali w celu ich neutralizacji jedyną możliwą swoją broń – literaturę.
    The article focuses on the dispute over the cultural affiliation of Galicia during the Romantic era. At that time, two multinational partitioning empires, Russia and Austria, for fear of being penetrated by the detrimental Western ideas of freedom, resorted to the most dangerous weapon of despotism: religious conflict. The development of liberal ideas of Romanticism and its post-November Uprising program of involving the people in independence processes encountered a complex cultural model in Galicia – gente Rutheni natione Polonus. The use of religion to serve the interests of the monarchy was a dangerous tool, and the Romantics, anticipating such actions by the partitioners, utilized literature as their only possible weapon to neutralize them.
    Źródło:
    Galicja. Studia i materiały; 2023, 9; 29-42
    2450-5854
    Pojawia się w:
    Galicja. Studia i materiały
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Chrześcijańskie obrzędy i zwyczaje religijne w polskiej prasie galicyjskiej dla dzieci i młodzieży
    Christian religious rites and customs in Polish Galician press for children and youth
    Autorzy:
    Biesiadecka, Elżbieta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31803985.pdf
    Data publikacji:
    2023-12-27
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    obrzędy
    zwyczaje
    prasa dla dzieci i młodzieży
    Galicja
    rituals
    customs
    press for children and youth
    Galicia
    Opis:
    Artykuł analizuje obrzędy i zwyczaje religijne, które wpisywały się w kanon treści religijnych, stanowiących istotny element galicyjskich publikacji prasowych dla dzieci i młodzieży. Najczęściej były one powiązane z kalendarzem świąt katolickich. Adresowane do najmłodszych czytelników, ukazywały często w swym edukacyjnym wymiarze bogactwo kulturowe społeczeństwa galicyjskiego XIX i początków XX w., mocno osadzone w ludowej tradycji religijnej.
    The article analyzes religious rituals and customs that were part of the religious content found in Galician press publications for children and youth. These rituals and customs were often associated with the Catholic liturgical calendar. Aimed at the youngest readers, these publications frequently presented the cultural richness of Galician society in the 19th and early 20th centuries, strongly rooted in folk religious traditions, in an educational context.
    Źródło:
    Galicja. Studia i materiały; 2023, 9; 341-352
    2450-5854
    Pojawia się w:
    Galicja. Studia i materiały
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The beginnings of the Zionist movement in Galicia in 1898 based on the documents of the Lviv Governorate
    Początki ruchu syjonistycznego w Galicji w 1898 roku w świetle dokumentacji lwowskiego Namiestnictwa
    Autorzy:
    Meus, Konrad
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/40220376.pdf
    Data publikacji:
    2023-12-27
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    Aliyah Eretz Israel
    Galicia
    Palestine
    Zionism
    Salz Abraham
    Alija Erec Israel
    Galicja
    Palestyna
    syjonizm
    Opis:
    The Judaica collected at the Central State Historical Archive of Ukraine in Lviv, also customarily referred to as the Bernardin Archive, constitute, without doubt, some of the most important source materials for the history of the Jews of Galicia and Lesser Poland. Particularly noteworthy are the archives devoted to the “National Zionist Organization in Lviv” (fond 338) and the “Jewish Religious Community in Lviv” (fond 701). However, it turns out that valuable materials on Jewish issues can also be found in the arvhives entitled “C.k. Namiestnictwo Galicyjskie”/”K.k.. Galizische Statthalterei” [Imperial royal Galician Governorate] (fond 146), which includes all documentation (nearly 200,000 archival units) produced for the most important political authority in Galicia in the 19th and early 20th centuries. The archives contains, e.g. the reports of the starostes regarding the activities of Zion (Jewish organizations for the colonization of the territory of Palestine), which are an invaluable source of knowledge about the beginnings of Jewish emigration to Palestine and, above all, its course in Galicia and the attitude of the state authorities. On the basis of the reports of district governors compiled in 1898, it may be possible to reconstruct the origins of the Zionist movement in Galicia.
    Judaika zgromadzone w Centralnym Państwowym Archiwum Historycznym Ukrainy we Lwowie, zwanym również zwyczajowo Archiwum Bernardyńskim, należą bez wątpienia do najważniejszych materiałów źródłowych do historii Żydów galicyjskich i małopolskich. Na szczególne wyróżnienie zasługują zespoły poświęcone „Krajowej Organizacji Syjonistycznej we Lwowie” (fond 338) oraz „Żydowskiej gminie wyznaniowej we Lwowie” (fond 701)82. Okazuje się jednak, że wartościowe materiały dotyczące problematyki żydowskiej znajdziemy również w zespole zatytułowanym „C.k. Namiestnictwo Galicyjskie”/ „K.k. Galizische Statthalterei” (fond 146), który obejmuje wszelką dokumentację (blisko 200 tysięcy jednostek archiwalnych) wytworzoną dla potrzeb najważniejszej władzy politycznej w Galicji w XIX i w początkach XX w. W zespole tym znajdują się m.in. „Raporty starostów odnośnie działalności żydowskich organizacji do kolonizacji terytorium Palestyny Zion”, które stanowią niecenione źródło wiedzy na temat początków emigracji żydowskiej do Palestyny, a przede wszystkimi jej przebiegu w Galicji i stosunku do niej władz państwowych. Na podstawie sporządzonych w 1898 r. raportów starostów powiatowych można pokusić się o odtworzenie początków ruchu syjonistycznego w Galicji.
    Źródło:
    Galicja. Studia i materiały; 2023, 9; 436-452
    2450-5854
    Pojawia się w:
    Galicja. Studia i materiały
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Członkowie Rządu Centralnego Tymczasowego Wojskowego Galicji – przyczynek do biografii zbiorowej
    Members of the Provisional Central Military Government of Galicia – a contribution to the collective biography
    Autorzy:
    Rychel-Mantur, Dominika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31340503.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    political elites
    administration
    Galicia
    nobility
    authority
    elity polityczne
    administracja
    Galicja
    szlachta
    władza
    Opis:
    W 1809 r. w wyniku wojny polsko-austriackiej wojska polskie wyzwoliły Galicję Zachodnią i część Galicji Wschodniej spod panowania austriackiego. Na tych terenach dekretem wodza naczelnego księcia Józefa Poniatowskiego utworzono Rząd Centralny Tymczasowy Wojskowy Galicji. Miał on się zająć reorganizacją administracji oraz zaopatrzeniem i organizacją oddziałów wojskowych w Galicji. Prezesem rządu został Stanisław Kostka Zamoyski, a na poszczególne stanowiska w samym rządzie oraz w podległych mu organach administracji powiatowej powołano przedstawicieli miejscowej szlachty. Materiał źródłowy pozwolił na ustalenie 53 nazwisk z tego gremium. Były to osoby urodzone między 1740 a 1780 r., wywodzące się najczęściej z bogatego ziemiaństwa i szlachty. Posiadały majątki na terenach byłej Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Ścieżka ich kariery była typowa dla stanu społecznego, który reprezentowali. Wykształceni, najczęściej w duchu oświeceniowym, pierwsze kroki w służbie publicznej stawiali jako urzędnicy lub wojskowi. Niektóre z tych karier zapowiadały się ponadprzeciętnie, jednak upadek kraju w 1795 r. przesądził o ich przerwaniu, a rok 1809 okazał się szansą powrotu do życia publicznego. Niniejszy artykuł jest przyczynkiem do charakterystyki tej grupy społecznej, wpisuje się w nurt badań nad elitami Rzeczypospolitej przełomu XVIII i XIX wieku.
    In 1809, in the territories of the Austrian Partition, which had been taken away from Austrians by Polish soldiers, the Central Provisional Military Government of Galicia was formed. The duties of the Governement was the reorganization of administration in Galicia and organization of military troops. The President of the Government was Stanisław Kostka Zamoyski, the most popular and richest magnate in Galicia. Representatives of the local nobility were appointed to other positions in the Government and in the poviat administration bodies. Archive materials allowed the tracing of 53 members. They were born between 1740 and 1780, most often from rich landed gentry and nobility. They owned estates in the former Polish-Lithuanian Commonwealth. Their career path was typical of the social state they represented. Educated, most often in the spirit of the Enlightenment, they took their first steps in public service as administrative officials or military personnel. Some of these careers seemed to have been above average, but the fall of the country in 1795 led to their their interruption. Withdrawing from public life, they returned in 1809. This article, an attempt to form a characteristic of this group, is part of the research on the elite of the Polish-Lithuanian Commonwealth at the turn of the 19th century.
    Źródło:
    UR Journal of Humanities and Social Sciences; 2020, 16, 3; 23-38
    2543-8379
    Pojawia się w:
    UR Journal of Humanities and Social Sciences
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Observing and taking notes. Customs of parishioners in a small town in the eyes of the parish priest
    Obserwować i notować. Obyczaje parafian z małego miasteczka w oczach proboszcza
    Autorzy:
    Wasyl, Franciszek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31803942.pdf
    Data publikacji:
    2023-12-27
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    Galicia
    microhistory
    customs
    Armenians
    Kuty on Czeremosz
    Galicja
    mikrohistoria
    obyczajowość
    Ormianie
    Kuty nad Czeremoszem
    Opis:
    The article attempts to examine the customs and behaviors of parishioners in a Galician town at the turn of the 19th and 20th centuries through the lens of church-related sources (such as “status animarum” books). The analysis is based on the moral commentaries provided by priests regarding the families and individuals residing in the parish. This allowed the identification of “moral transgressions” (lack of religiosity, intimate misconduct, having extramarital offspring, physical disabilities, and character flaws), as well as conversions to other religions. The author presents the extent of these “immoral attitudes” towards religion and the Church, while outlining the main cause of their existence as the emancipation of elites formed within the sphere of positivist scientific ideas.
    Artykuł stanowi próbę spojrzenia na obyczajowość parafian w galicyjskim miasteczku na przełomie XIX i XX w. poprzez pryzmat źródeł proweniencji kościelnej (księgi o charakterze status animarum). Podstawą analiz były komentarze obyczajowe, zamieszczane przez księży w odniesieniu do rodzin i osób zamieszkujących parafię. Pozwoliło to wytypować „przewinienia” obyczajowe (niedostateczna religijność, występki intymne, posiadanie pozamałżeńskiego potomstwa, ułomności ciała i przywary charakteru), a także konwersje na inne wyznania. Autor prezentuje skalę tych „amoralnych postaw” wobec religii i kościoła, a także zarysowuje jako główną przyczynę ich zaistnienia emancypację elit uformowanych w kręgu idei pozytywistycznej nauki.
    Źródło:
    Galicja. Studia i materiały; 2023, 9; 218-247
    2450-5854
    Pojawia się w:
    Galicja. Studia i materiały
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kościół, religia i religijność a polskie życie polityczne w Galicji doby autonomii. Stan badań i postulaty badawcze
    Church, religion and religiosity with regard to Polish political life in Galicia in the era of autonomy. State of the research and research postulates
    Autorzy:
    Szymczak, Damian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31348386.pdf
    Data publikacji:
    2023-12-27
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    Galicja
    Kościół katolicki
    kultura polityczna
    religijność
    autonomia
    Galicia
    Catholic Church
    political culture
    religiosity
    Opis:
    Rola Kościoła katolickiego w dziejach państwa i społeczeństwa polskiego jest ogromna. Dodatkowego znaczenia Kościół nabrał w okresie narodowej niewoli. Księża niejednokrotnie angażowali się w działalność patriotyczną, świeccy szukali oparcia w religii. Wraz z rozwojem nacjonalizmu dochodziło do coraz większej symbiozy narodu z katolicyzmem. Angażowanie się księży w działania polityczne przynosiło również napięcia polityczne, szczególnie w autonomicznej Galicji. Dotychczas brak jest syntezy poświęconej analizie miejsca duchowieństwa katolickiego i religii w galicyjskiej kulturze politycznej. Niniejszy artykuł jest próbą przybliżenia dotychczasowego dorobku naukowego w tej materii oraz postawienia kilku postulatów badawczych.
    The role of the Catholic Church in the history of the Polish state and society is immense. The Church gained additional significance during the period of national subjugation. The clergy often engaged in patriotic activities, while the laity sought solace in religion. With the development of nationalism, there was an increasing symbiosis between the nation and Catholicism. The involvement of priests in political actions also caused political tensions, particularly in the autonomous Galicia. So far, there has been a lack of synthesis dedicated to analysing the place of the Catholic clergy and religion in Galician political culture. This article attempts to present a summary of the scholarly achievements in this field and put forward several research postulates.
    Źródło:
    Galicja. Studia i materiały; 2023, 9; 9-28
    2450-5854
    Pojawia się w:
    Galicja. Studia i materiały
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Postawy wybranych duchownych diecezjalnych i osób zakonnych wobec wybuchu i pierwszych miesięcy I wojny światowej
    Attitudes of selected diocesan clergy and religious order members towards the outbreak and the first months of World War I
    Autorzy:
    Sowa, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31803927.pdf
    Data publikacji:
    2023-12-27
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    I wojna światowa
    kroniki parafialne
    Galicja
    osoby zakonne
    duchowieństwo
    World War I
    parish chronicles
    Galicia
    religious order members
    clergy
    Opis:
    Artykuł koncentruje się na początkowym okresie I wojny światowej, w momencie wkraczania do poszczególnych miejscowości Galicji żołnierzy rosyjskich. Przedstawione zostały zachowania księży oraz sióstr zakonnych w trudnym okresie ich życia. Omówiono także zadania i obowiązki, jakie spoczywały na kapelanach wojskowych przydzielonych do służby wśród formacji wojskowych na froncie oraz tych, którzy zostali skierowani do szpitali w celu posługiwania rannym i cierpiącym.
    The article focuses on the initial period of World War I, specifically the arrival of Russian soldiers in various towns and villages of Galicia. It presents the behaviors of individual priests and nuns during this challenging period of their lives. The article also discusses the tasks and responsibilities of military chaplains assigned to serve among military formations on the front lines, as well as those who were deployed to hospitals to minister to the wounded and suffering.
    Źródło:
    Galicja. Studia i materiały; 2023, 9; 169-183
    2450-5854
    Pojawia się w:
    Galicja. Studia i materiały
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Chłop przypomina wielkiego poetę”. O debiucie prozatorskim pisarza tematu chłopskiego – Romana Turka
    “A peasant resembles a great poet”. The meaning of the peasant inspired debut of writer, Roman Turek
    Autorzy:
    Jamrozek-Sowa, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31340786.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    peasant prose
    village
    memoir
    Galicia
    Wola Dalsza
    Łańcut
    Wiesław Myśliwski
    Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza
    proza chłopska
    wieś
    wspomnienia
    Galicja
    Opis:
    Celem artykułu jest opisanie okoliczności oraz znaczenia debiutu książkowego Romana Turka, pisarza pochodzenia chłopskiego, którego Wiesław Myśliwski zaliczył do grona swych literackich antenatów. Powieść zatytułowana Moja mama, ja i reszta ukazała się w 1961 r. nakładem ogólnopolskiego prestiżowego wydawnictwa – Ludowej Spółdzielni Wydawniczej z siedzibą w Warszawie. Fragmenty były uprzednio drukowane na łamach ogólnopolskich periodyków o tematyce wiejskiej: „Orki”, „Zarzewia” i „Zielonego Sztandaru”. Książka spotkała się z dużym odzewem czytelniczym, kolejne wznowienia w ramach prestiżowej serii „Biblioteka Powszechna” ukazały się w 1963, 1970, 1973 i 1989 r. Powieść ma charakter autobiograficzny. Stanowił pierwszą część tetralogii galicyjskiej, której tematem są skomplikowane losy, codzienność i świat wyobrażony mieszkańców podłańcuckich wiosek. Została życzliwie przyjęta przez krytykę. Recenzje ukazywały się w pismach ogólnopolskich. Niektórzy z krytyków wskazywali na jej oryginalny, a nawet przełomowy dla prozy tematu wiejskiego charakter. Niewątpliwy sukces zaskoczył samego autora, samouka, urodzonego w biednej wiosce nieopodal Łańcuta, weterana I i II wojny światowej oraz wojny 1920 r. o wschodnie granice Polski, przez niemal 40 lat palacza w łańcuckiej, słynnej w świecie, likierni hr. Potockich. Roman Turek zaczął pisać po przejściu na emeryturę. Wydał 9 utworów prozatorskich – powieści i zbiorów opowiadań. Apogeum jego popularności przypadło na lata 60. i 70. XX wieku. Był wówczas jednym z najpoczytniejszych w Polsce autorów literatury wspomnieniowej. Po śmierci w 1982 r. został niemalże zapomniany. Renesans zainteresowania jego twórczością związany jest z sięgającą początków drugiego dziesięciolecia XXI wieku, inspirowaną wydarzeniami artystycznymi, literackimi, naukowymi debatą nad kwestią chłopskiego dziedzictwa Polaków.
    The aim of the article is to describe the circumstances and significance of the book debut of Roman Turek, a writer of peasant origins, whom Wiesław Myśliwski included among his literary predecessors. The autobiographical novel Moja mama, ja i reszta was published in its entirety in 1961 by Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, while fragments had previously been printed in national periodicals devoted to rural themes: "Orki", "Zarzewie" and "Zielony sztandar". Subsequent editions appeared in 1963, 1970, 1973 and 1989. It was the first part of the Galician tetralogy, the subject of which became the complicated fates and everyday life in the imaginary world of the inhabitants of the villages located near Łańcut. It was well received by the critics, some of whom highlighted the novel’s original, and even groundbreaking nature. The success surprised the author himself, a self-taught man born in a poor village near Łańcut, a veteran of World Wars I and II and the war of 1920, and a stoker in the world-famous liqueur factory of Count Potocki in Łańcut. Turek began writing after his retirement and published 9 works in prose – novels and short story collections. He was most popular in the 1960s and 1970s, being one of the most widely read authors of memoir literature in Poland. After his death in 1982, he was almost forgotten. The renaissance of interest in his work is associated with the debate on the issue of the peasant heritage of Poles, observed at the beginning of the second decade of the twenty-first century.
    Źródło:
    UR Journal of Humanities and Social Sciences; 2022, 25, 4; 86-98
    2543-8379
    Pojawia się w:
    UR Journal of Humanities and Social Sciences
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The practice of faith in everyday life based on the metrical books of various denominations in the period of Galician autonomy (as illustrated by Rzeszów)
    Wiara a praktyka życia codziennego na podstawie ksiąg metrykalnych różnych wyznań w okresie autonomii galicyjskiej (na przykładzie Rzeszowa)
    Autorzy:
    Rejman, Sabina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31803916.pdf
    Data publikacji:
    2023-12-27
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    Galicia
    metrical records
    religiosity
    Latin Catholics
    Greek Catholics
    Jews
    Galicja
    metryki
    religijność
    łacinnicy
    grekokatolicy
    Żydzi
    Opis:
    This article aims to highlight aspects of religious life based on metrical records. The research focuses on religious communities in Rzeszów: the Roman Catholic parish of Farna, the Jewish metrical district, and the Greek Catholic parish in Zalesie. In all of these communities, the choice of wedding dates was in accordance with the liturgical calendar, including holidays and fasting periods. Illegitimate births indicated that relationships typical of marriage were also established before the formal wedding ceremony. Illegitimate births were more common among Jews due to marriages concluded only according to their own ritual. Illegitimate births were also more prevalent in the urban-like Farna parish compared to the rural Greek Catholic parish, where their percentage was the lowest. Records of administering sacraments to the dying were also indicative of religiousness.
    Niniejszy artykuł ma na celu ukazanie aspektów życia religijnego w świetle akt metrykalnych. Przedmiotem badań są wspólnoty wyznaniowe w Rzeszowie: rzymskokatolicka parafia Farna, żydowski okręg metrykalny i greckokatolicka parafia w Zalesiu. We wszystkich terminu ślubu wybierano zgodnie z rozkładem świąt i postów w roku liturgicznym. Urodzenia pozamałżeńskie dowodziły, że relacje typowe dla małżeństwa nawiązywano też przed ślubem. Urodzenia pozamałżeńskie zanotowano u Żydów z powodu małżeństw zawieranych tylko rytualnie. Więcej było ich też w parafii Farnej o miejskim charakterze, inaczej w wiejskiej parafii greckokatolickiej, gdzie udział procentowy urodzeń pozamałżeńskich był najniższy. Na religijność wskazywały również zapisy o zaopatrzeniu umierającego sakramentami.
    Źródło:
    Galicja. Studia i materiały; 2023, 9; 118-138
    2450-5854
    Pojawia się w:
    Galicja. Studia i materiały
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Konceptualizacja „powinnego” ładu socjo-politycznego w państwach zachodnich w dobie XIX-wiecznych przemian w myśli krakowskiego konserwatysty Henryka Lisickiego
    Conceptualization of the "should" socio-political order in Western countries in the period of nineteenth-century changes in the thinking of Krakow conservative, Henryk Lisicki
    Autorzy:
    Nowak, Mariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31340757.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    Galicia
    monarchism
    republic
    stanczycy
    Galicja
    monarchizm
    republika
    stańczycy
    Opis:
    Artykuł prezentuje poglądy przedstawiciela krakowskich konserwatystów – Henryka Lisickiego na kwestię XIX-wiecznych przemian społeczno-politycznych w Europie Zachodniej. Jego rozważania, prowadzone z pozycji umiarkowanie zachowawczych, koncentrowały się wokół poszukiwania stabilizacji ładu wewnętrznego tamtejszych państw. Oznaczało to krytykę skrajnych modeli porządków socjo - politycznych, jakie jego zdaniem przyniosły doświadczenia rządów osobistych monarchów, egalitarnej republiki czy autorytarnych dyktatur wojskowych. W refleksji Lisickiego pożądanym modelem ustrojowym była monarchia konstytucyjna, gwarantująca równowagę społeczeństwa w warunkach ówczesnych XIX-wiecznych przemian ekonomicznych i politycznych.
    The article presents the views of the representative of Krakow conservative – Henryk Lisicki on the subject of nineteenth-century socio-political changes in Western Europe. His reflections focused on the search for stability of the internal order of those countries, conducted from a moderately conservative position. This meant criticizing the extreme models of socio-political orders that he believed the experience of personal monarchs, an egalitarian republic or authoritarian military dictatorships had brought. In the context of his reflections, the "should" political model was the constitutional monarchy, ensuring the balance of society (even within a strongly diversified one, under the influence of contemporary economic changes), guarantees of civil rights as well as centers of power: the monarch and the representation of the general public, i.e. parliament.
    Źródło:
    UR Journal of Humanities and Social Sciences; 2022, 23, 2; 21-37
    2543-8379
    Pojawia się w:
    UR Journal of Humanities and Social Sciences
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Problem tzw. tradycyjnych wartości a przemiany społeczno-polityczne w XIX-wiecznej Europie w świetle publicystyki krakowskiego konserwatysty, Henryka Lisickiego
    Te problem of so-called “traditional values” and socio-political transformations in 19th-century Europe in the light of the journalism of the Kraków conservative, Henryk Lisicki
    Autorzy:
    Nowak, Mariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31804007.pdf
    Data publikacji:
    2023-12-27
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    Galicja
    konserwatyzm
    stańczycy
    tradycyjne wartości
    Henryk Lisicki
    Galicia
    conservatism
    Stańczycy
    traditional values
    Opis:
    Artykuł dotyczy rozważań publicysty i historyka Henryka Lisickiego na temat „tradycyjnych wartości” kształtujących tzw. tradycyjny ład w kontekście przemian społeczno-politycznych w XIX-wiecznej Europie. Jako zbliżony pod względem ideowym do krakowskich konserwatystów poświęcał mu wiele miejsca na łamach swych prac, co wynikało z obaw przed zagrożeniami dla historycznego porządku społeczno-politycznego. Lisicki – analogicznie jak stańczycy – wskazywał na konieczność obrony „tradycyjnych wartości” i „tradycyjnego ładu” w ramach szerokiej platformy sfer o poglądach umiarkowanych, zarówno ziemiaństwa, a także burżuazji i inteligencji.
    The article discusses the publicist and historian, Henryk Lisicki’s reflections on the “traditional values” shaping the so-called “Traditional Order” in the context of socio-political changes in 19th-century Europe. Sharing ideological similarities with Kraków conservatives, Lisicki dedicated a significant portion of his work to these values, driven by concerns about threats to the historical socio-political order. Like the conservative “Stańczycy”, Lisicki emphasized the necessity of defending “traditional values” and the “Traditional Order” within a broad platform of moderate perspectives, including the landed gentry, bourgeoisie, and intelligentsia.
    Źródło:
    Galicja. Studia i materiały; 2023, 9; 417-435
    2450-5854
    Pojawia się w:
    Galicja. Studia i materiały
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    With no right to have rights. Conflict analysis and the common rights of the townsfolk of Rymanów in the latter half of the 19th century
    Bez prawa do praw. Analiza konfliktu i kwestia służebności mieszczan rymanowskich w drugiej połowie XIX wieku
    Autorzy:
    Popek, Joachim
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31340551.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    Galicja
    służebności gruntowo-leśne
    konflikty społeczne
    reformy agrarne
    Galicia
    common rights to land and forest
    social conflict
    agrarian reform
    Opis:
    This article concentrates on an inquest held by the local commission in Sanok into the common rights claimed by the inhabitants of the town of Rymanów in the latter half of the 19th century. The negotiations, which commenced in 1859, sometimes took a heated turn. They were attended by much conflict and misunderstanding, equally between the manor and the town as among the townsfolk themselves. Conclusions drawn from the analysis of the archive source provided the basis on which to evaluate the activities of each of the parties – the town’s agents and the landlords – and, interestingly, those of the commissioners and other officials in the public administration, whose decisions exhibited bias. The townsfolk began the negotiation from a position of certainty and conviction of the legal force of Prince Czartoryski’s privilege granting the disputed common rights to them. The manor’s agent, on the other hand, took a bold position, which he consistently maintained. He disputed the authenticity of Czartoryski’s grant and even the fact that the Prince had ever held the manor. This approach ultimately proved successful. Attention is also drawn to the role played by local commissioners and the officials in the National Commission in Lviv, the latter making the most important decisions. The first phase demonstrates the commissioners’ influence on the original outcome. The rationale given for the second decision, on the other hand, shows the arbitrariness with which the Lviv Commission made its ruling, based on just one official document. Analysis of the proceedings highlights a more general trend prevalent in Galicia, first described in the example of Rymanów. This is a case in which two consecutive inquests in the same matter ultimately ended in a negative decision. In other words, the townsfolk’s claims were dismissed, and they were denied any common rights eligible for buyout or regulation.
    Artykuł koncentruje się na dochodzeniu przeprowadzonym przez sanocką komisję lokalną względem praw służebnych, o których uznanie pretendowali mieszczanie rymanowscy w II połowie XIX w. Pertraktacje rozpoczęte w 1859 r. miały chwilami gwałtowny przebieg. Towarzyszyły im konflikty i nieporozumienia zarówno między samymi mieszczanami, jak i na linii miasto – dwór. Wnioski płynące z analizy źródeł archiwalnych posłużyły do oceny działań każdej strony biorącej udział w dochodzeniu – pełnomocników miasta, właścicieli ziemskich oraz, co wyjątkowe, komisarzy i administracji państwowej, której decyzje nosiły znamiona stronniczości. Mieszczanie stanęli do pertraktacji w pewności powodzenia i z przekonaniem o mocy prawnej przywileju księcia Czartoryskiego nadającego im służebności. Pełnomocnik dworu natomiast przyjął odważną pozycję w negocjacjach i konsekwentnie ją utrzymywał. Zanegował autentyczność wspomnianego przywileju, jak również to, że Czartoryski był kiedykolwiek właścicielem Rymanowa, co finalnie okazało się skuteczne. Na uwagę zasługuje również rola komisarzy lokalnych oraz decydentów urzędujących w Komisji Krajowej we Lwowie, podejmującej najważniejsze decyzje. Pierwszy etap dochodzenia pokazuje bowiem wpływ komisarzy na kształt początkowego orzeczenia. Uzasadnienie drugiego wyroku wskazuje natomiast na dowolność w postrzeganiu aktów prawnych przez lwowską Komisję, która oparła swoją decyzję na zapisach jednego dokumentu urzędowego. Analiza przebiegu postępowania ukazuje znajdującą odzwierciedlenie w wielu miejscach Galicji tendencję, która na przykładzie Rymanowa została opisana po raz pierwszy. Koncentruje się na przypadku, w którym dwukrotnie podejmowane dochodzenie skończyło się ostatecznie decyzją odmową. Innymi słowy, odrzucono pretensję mieszczan i zanegowano istnienie praw służebnych, które podlegałyby wykupowi lub regulacji.
    Źródło:
    UR Journal of Humanities and Social Sciences; 2021, 18, 1; 20-38
    2543-8379
    Pojawia się w:
    UR Journal of Humanities and Social Sciences
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-12 z 12

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies