Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Silesian Basin" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-9 z 9
    Tytuł:
    Skala zagrożenia sejsmicznego w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym
    Seismic hazard state in the Upper Silesian Coal Basin
    Autorzy:
    Stec, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/340631.pdf
    Data publikacji:
    2007
    Wydawca:
    Główny Instytut Górnictwa
    Tematy:
    GZW
    zagrożenie sejsmiczne
    Górnośląskie Zagłębie Węglowe
    Upper Silesian Coal Basin
    seismic hazard
    Opis:
    W artykule przedstawiono charakterystykę aktywności sejsmicznej w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym, na podstawie której możliwe jest określanie wstrząsogennych stref górotworu karbońskiego. Artykuł jest wynikiem realizacji prac w ramach projektu badawczo-rozwojowego Nr R0900701 pt.: "Klasyfikacja stateczności górotworu przy obciążeniach statycznodynamicznych wraz z metodą i instrukcją doboru stałooszczędnej obudowy wyrobisk korytarzowych w aktywnych sejsmicznie obszarach Górnośląskiego Zagłębia Węglowego". Systematyczna obserwacja wysokoenergetycznej aktywności sejsmicznej indukowanej działalnością górniczą kopalń była prowadzona od lat 50. ubiegłego stulecia, początkowo z wykorzystaniem kilku pojedynczych stanowisk sejsmicznych, a od 1974 roku na podstawie rejestracji Górnośląskiej Regionalnej Sieci Sejsmologicznej. Bank silnych wstrząsów górotworu z lat 1974-2006, zawierający podstawowe parametry sejsmologiczne wstrząsów o energii sejsmicznej E > 105 J takie, jak: data i czas wystąpienia zjawiska, energia wstrząsu, magnituda, współrzędne epicentrum, nazwa pokładu i kopalni liczy ponad 65 160 wstrząsów o energii E L 105 J. Poziom intensywności zjawisk sejsmicznych, które występują w kilku rejonach (niecka bytomska, siodło główne, niecka główna, niecka kazimierzowska, oraz niecka jej ko wieka i sfałdowania Jastrzębia) jest bardzo zróżnicowany, od wstrząsów niewyczuwalnych przez ludzi, do silnych o charakterze słabych trzęsień Ziemi. Informacje z banku danych są wykorzystywane do badań stanu zagrożenia tąpaniami w kopalniach oraz oceny dynamicznych oddziaływań drgań wywoływanych wstrząsami na środowisko naturalne na powierzchni.
    The article presents the characteristics of seismic activity in the Upper Silesian Coal Basin, on the basis of which the determination of the carboniferous rock mass zone being subject to tremors is possible. The article is a result of work carried out in the framework of the research-development project No R0900701 entitled: "Classification of rock mass stability in case of static-dynamic loads along with the method and instruction regarding the selection of steel-saving support of mine workings in seismically active areas in the Upper Silesian Coal Basin". Systematic observation of high-energy seismic activity induced by extraction operations in mines was conducted since the 1950s, initially with the use of several individual seismic stations, and since 1974 on the basis of recordings of the Upper Silesian Regional Seismological Network. The data base regarding strong rock mass tremors that took place in the period 1974-2006, containing the basic seismological parameters of tremors with seismic energy E > 105 J such as: date and time of phenomenon occurrence, tremor energy magnitude, epicentre coordinates, name of seam and mine, include 65165 tremors of energy E > 105 J. The intensity level of seismic phenomena, which appear in several regions (Bytom syncline, main saddle, main syncline, Kazimierz syncline as well as Jejkowice syncline and Jastrzębie foldings) is very differentiated - from tremors imperceptible as regards people to strong tremors having the character of weaker earthquakes. Information gathered by the data base are used in investigations relating to the rockburst hazard state in mines and assessment of dynamic influences of vibrations caused by tremors on the surface natural environment.
    Źródło:
    Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko / Główny Instytut Górnictwa; 2007, 3; 55-75
    1643-7608
    Pojawia się w:
    Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko / Główny Instytut Górnictwa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wpływ uwarunkowań geologicznych i gazowych na kształtowanie się zagrożenia wyrzutami gazów i skał w górnośląskim zagłębiu węglowym
    Impact of geological and gas determinants on the formation of rock and gas outburst hazard in the Upper Silesian Coal Basin
    Autorzy:
    Krauze, E.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/340605.pdf
    Data publikacji:
    2007
    Wydawca:
    Główny Instytut Górnictwa
    Tematy:
    GZW
    wyrzut gazu
    Górnośląskie Zagłębie Węglowe
    zagrożenie
    Upper Silesian Coal Basin
    squealer
    hazard
    Opis:
    W artykule omówiono uwarunkowania tektoniczne i gazowe oraz wyniki badań predyspozycji wyrzutowych węgla, pozwalające na określenie potencjalnych miejsc zagrożenia wyrzutowego w południowo-zachodniej części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Przedstawiono analizę wyników badań własności sorpcyjnych na próbkach węgla z dwóch kopalń zagrożonych wyrzutami metanu i skał, tj. KWK Pniówek i KWK Brzeszcze oraz porównawczo na próbkach z KWK Bogdanka S.A., w której jest eksploatowane słabo metanowe złoże. Analizie poddano również inne uwarunkowania, mogące być pomocne w ocenie kształtowania się zagrożenia wyrzutami metanu i skał. Artykuł jest wynikiem realizacji projektu badawczego nr 4T12A01027 pt. "Uwarunkowania strukturalne i hydrogeochemiczne zjawisk gazogeodynamicznych w kopalniach południowo-zachodniej części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego", finansowanego przez Komitet Badań Naukowych. Inspiracją do zajęcia się tematyką był wyrzut metanu i skał, jaki wystąpił w dniu 23.08.2002 r. w KWK Pniówek - największy w historii kopalń Górnośląskiego Zagłębia Węglowego (Krause, Chrószcz 2002). W czasie realizacji projektu w dniu 22.11.2005 roku zaistniał kolejny wyrzut metanu i skał w KWK Zofiówka, w wyniku którego śmierć poniosło trzech górników (Krause 2006). Badania, wykonywane w ramach realizacji projektu dotyczyły poszukiwania dodatkowych kryteriów warunkujących poprawę bezpieczeństwa podczas prowadzenia robót górniczych w warunkach występowania zagrożenia wyrzutami metanu i skał.
    The article relates to tectonic and gas determinants and investigation results of coal outburst predispositions allowing to determine potential sites of outburst hazard in the south-western part of the Upper Silesian Coal Basin. The analysis of results of sorptive property tests on coal samples from two mines prone to rock and methane outbursts, i.e. Pniówek Colliery and Brzeszcze Colliery were presented, and comparatively on samples from the Bogdanka JSC Colliery, where a low-gassy deposit is mined. Subject to analysis were also other determinants that could be helpful in the assessment of rock and methane outburst hazard formation. The article is the effect of realisation of the research project No 4T12A01027 entitled: "Structural and hydrogeochemical determinants of gasogeodynamic phenomena in mines of the south-western part of the Upper Silesian Coal Basin, financed by the Committee of Scientific Research. The involvement inspiration relating to this problem was a methane and rock outburst, which took place on 23rd August 2002 in the Pniówek Colliery, the biggest in the history of mines of the Upper Silesian Coal Basin (Krause, Chrószcz 2002). During the realisation of the project on 22nd November 2005 occurred a subsequent methane and rock outburst in the Zofiówka Colliery, where three miners were killed (Krause 2006). The investigations, carried out in the framework of project realisation, concerned the search for additional criteria conditioning safety improvement during mining activity conducting in conditions of methane and rock outburst hazard occurrence.
    Źródło:
    Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko / Główny Instytut Górnictwa; 2007, 2; 65-74
    1643-7608
    Pojawia się w:
    Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko / Główny Instytut Górnictwa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Możliwości zastosowania wybranych metod oceny podatności na zmiany w środowisku gruntowo-wodnym w północno-wschodniej części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego
    The possibility of using some methods of assessment of susceptibility of the groundwater environment to mining-induced changes in the north-eastern part of the Upper Silesian Coal Basin
    Autorzy:
    Góra, S.
    Szczepański, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2063231.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    DRASTIC
    GLA
    PI
    Górnośląskie Zagłębie Węglowe
    GZW
    vulnerability assessment
    Upper Silesian Coal Basin
    USCB
    Opis:
    Wieloletnia działalność górnictwa na obszarze Górnośląskiego Zagłębia Węglowego spowodowała znaczne przekształcenia środowiska naturalnego, włączając środowisko wód podziemnych. Kopalnie węgla likwidowane poprzez częściowe lub całkowite zatopienie stwarzają zagrożenie dla jakości wód podziemnych nieuwzględniane dotąd w ocenach podatności wód podziemnych na zanieczyszczenie. W artykule przedstawiono wpływ górniczych przekształceń środowiska na możliwość zastosowania wybranych metod oceny podatności w obrębie północno-wschodniej części GZW.
    Long-term mining activity in the USCB caused significant transformation of the environment, including the groundwater environment. Coal mines abandoned by partial or total flooding generate hazard for groundwater quality that has not been so far taken into consideration in groundwater vulnerability assessment methods. The authors present the above-mentioned issue for the hydrogeologically out-ropped sub-region of the USCB, including consideration of coal mine abandoning and partial flooding.
    Źródło:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2009, 436, z. 9/1; 115-119
    0867-6143
    Pojawia się w:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Występowanie fosforu w węglu kamiennym
    Occurence of phosphorus in hard coal
    Autorzy:
    Olkuski, T.
    Ozga-Blaschke, U.
    Stala-Szlugaj, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/216181.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
    Tematy:
    fosfor
    minerały fosforu
    węgiel kamienny
    GZW
    phosphorous
    phosphorus minerals
    hard coal
    Upper Silesian Coal Basin
    Opis:
    W artykule przedstawiono zagadnienie występowania fosforu w węglu. W oparciu o studia literaturowe scharakteryzowano fosfor, nie tylko jako pierwiastek powszechnie występujący w organizmach żywych, w komórkach zwierzęcych i roślinnych, a także w kościach, lecz przede wszystkim jako nieodłączny składnik węgla. Pokazano genezę występowania fosforu w węglu. Zwrócono uwagę na przechodzenie fosforu bezpośrednio z roślinności tworzącej węgiel, jak również przez infiltrację wód przez paleotorfowisko, procesy terygeniczne i wulkanogeniczne. Fosfor w roślinach może podlegać mineralizacji poprzez działanie grzybów i bakterii. Tego typu procesy utleniania prowadzą do tworzenia się macerałów inertnych w węglu. Poddano też analizie rozkład fosforu w węglu. Może on mieć różnoraki charakter, fosfor może być związany z substancją organiczną lub nieorganiczną. Nie znaleziono natomiast korelacji pomiędzy zawartością fosforu w węglu a współczynnikiem refleksyjności witrynitu, będącym miarą stopnia metamorfizmu. Porównano wyniki badań wielu naukowców zajmujących się problematyką występowania pierwiastków śladowych w węglach zarówno polskich jak i zagranicznych. Omówiono minerały fosforu znajdujące się w węglu. Podstawowe to: goyazyt, gorceixyt, crandalit, ksenotym, monacyt i apatyt. Niektóre minerały związane są z tonsteinami, co może świadczyć o ich pochodzeniu wulkanicznym. Zasadniczą część artykułu, poświęcono zawartości fosforu w węglu. Przedstawiono zawartość fosforu w węglach pochodzących z różnych zagłębi węglowych w świecie, między innymi z USA, Wielkiej Brytanii, Australii, RPA, Indii, Japonii, dawnego ZSRR, Kanady oraz Polski. Przedstawiono również zawartość fosforu w popiołach węglowych oraz w różnych rodzajach skał osadowych towarzyszących złożom węgla. Na podstawie licznych badań stwierdzono, że średnia zawartość fosforu w światowych węglach wynosi 500 ppm, co tylko nieznacznie odbiega od średniej zawartości fosforu w polskich węglach - 404 ppm. Maksymalna zawartość fosforu występuje w węglach indyjskich i wynosi 5640 ppm. W dalszej części artykułu przedstawiono zawartość fosforu w węglach GZW z podziałem na serie litostratygraficzne, pokłady bilansowe oraz łupki węglowe. Pokazano także zawartość fosforu w węglach kopalń Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A. będącej producentem węgli koksowych. Jak wiadomo, zawartość fosforu w węglu koksowym jest jednym z podstawowych parametrów świadczących o jego wartości użytkowej, w związku z czym znajomość tego parametru ma zasadnicze znaczenie z punktu widzenia sprzedaży węgla koksowego.
    Occurrence of phosphorus in hard coal has been discussed in the present study. Based on literature, the phosphorus has been characterized not only as element occurring in live organisms, animal and plant cells, in bonds, but first of all, as inseparable constituent of hard coal. Origin of the phosphorus occurrence in hard coal has also been discussed. The attention was paid not only at phosphorus delivery from the plants forming the coal, but also at the problem of water infiltration though peat-bog, as well as terrigene and volcanic processes. Phosphorus occurring in plants can be exposed to mineralization accompanied with fungus and bacteria activity. Such type of oxidation leads to formation of neutral macerals in coal. A problem of phosphorus decomposition in coal was also examined. The decomposition can be run in differentmodes. Phosphorus presence can be related with organic or inorganic substance. However, correlation between phosphorus content in coal and vitrinite reflexivity, being a metamorphism measure, was not proved. Various examination results cited by various scientists involved in problems of the trace element occurrence in coals occurring in Poland, and through over the World, were compared. Phosphorus minerals occurring in hard coal, mainly: goyazyt, gorceixyt, crandalcit, xenotime, monzite and apatite, were also discussed. Origin of some minerals is related with tonstein, what can prove their volcanic origin. Problem of the content of phosphorus in hard coal comprises fundamental part of the article. Content of phosphorus in hard coal derived from various coal basins, among the others from USA, Great Britain, Australia, RPA, India, Japan, and Russia, has been also discussed. Content of phosphorus in coal ashes and various types of sedimentary rocks accompanying coal deposits, has also been presented. Based on numerous examinations it has been proved that the mean phosphorus content in worldwide coals amounts for 500 ppm, what only slightly differs from the phosphorus content observed in Polish coals - 404 ppm. Maximal phosphorus content was observed in India coals, amounting for 5640 ppm. Phosphorus content in coals from the Upper Silesian Coal Basin, including classification into lithostratigraphic series, balance beds and coal shales, has been presented in the next part of the present study. Phosphorus content in coals exploited by Jastrzębska Spółka Węglowa S.A. producing coking coal, was also presented. As commonly known, phosphorus content in coking coal is an important factor of its usability, thus this parameter is a critical factor for sale of the coking coal.
    Źródło:
    Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2010, 26, 1; 23-35
    0860-0953
    Pojawia się w:
    Gospodarka Surowcami Mineralnymi
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Geochemistry of the carboniferous coal-bearing series and the miocene cover within the Upper Silesian Coal Basin - a case study
    Geochemia karbonu produktywnego i miocenu Górnośląskiego Zagłębia Węglowego - studium przypadku
    Autorzy:
    Krzeszowska, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29278274.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
    Tematy:
    Miocene
    Carboniferous
    USCB
    Upper Silesian Coal Basin
    chemostratigraphy
    GZW
    Górnośląskie Zagłębie Węglowe
    karbon
    miocen
    chemostratygrafia
    Opis:
    This paper presents geochemical data for 171 core samples of the Carboniferous coal-bearing series and the Miocene cove from the central part of the Upper Silesian Coal Basin. Major oxide concentrations (Al2O3, SiO2, Fe2O3, P2O5, K2O, MgO, CaO, Na2O, K2O, MnO, TiO2, and Cr2O3) were obtained using XRF. Trace and major elements (Mo, Cu, Pb, Zn, Ni, Co, U, Cr, V, Mn, As, Th, Sr, Cd, Sb, Bi, Ba, Ti, W, Zr, Ce, Nb, Ta, Be Sc) were analysed ICP-MS. The main goals of this study were to demonstrate the distribution, as well as the stratigraphical variability, of the selected elements and to determine whether chemostratigraphy tools could be effectively applied to analyze Carboniferous and Miocene deposits of the USCB. Geochemical studies have shown showed different geochemical features of the samples from the Carboniferous and the Miocene. The diversity is mainly expressed in the enrichment of Miocene sediments in Ca and Sr related to biogenic carbonate material. It was also stated that the concentrations of trace elements associated with the detrital fraction, such as Zn, Cr, Co, Ba, Ti, Zr, Nb, and Sc show slightly higher values in Carboniferous sediments. On the basis of the content of Ti, Zr, and Nb, as well as ratios such as Th/U, Zr/Th, Ti/Zr, and TiO2/K2O, units with different inputs of the terrigenous fraction can be identified in both Carboniferous and Miocene formations. The paper shows that chemostratigraphy can be used as a stratigraphic and correlation tool for the Carboniferous and the Miocene deposits of the USCB.
    W pracy przedstawiono dane geochemiczne dla 171 próbek skał osadowych z karbońskiej serii węglonośnej i pokrywy mioceńskiej z centralnej części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Udziały głównych tlenków (Al2O3, SiO2, Fe2O3, P2O5, K2O, MgO, CaO, Na2O, K2O, MnO, TiO2 i Cr2O3)oznaczono za pomocą XRF. Pierwiastki główne i śladowe (Mo, Cu, Pb, Zn, Ni, Co, U, Cr, V, Mn, As, Th, Sr, Cd, Sb, Bi, Ba, Ti, W, Zr, Ce, Nb, Ta, Be i Sc) analizowano przy pomocy ICP-MS. Głównym celem badań była analiza koncentracji i zmienności stratygraficznej wybranych pierwiastków głównych i śladowych, jak również ocena możliwości stosowania chemostratygrafii w analizie karbońskich i mioceńskich osadów GZW. Badania geochemiczne wykazały odmienne właściwości geochemiczne próbek z karbonu produktywnego oraz miocenu. Zróżnicowanie to wyraża się głównie wzbogaceniem osadów miocenu w Ca i Sr, związane z biogenicznym materiałem węglanowym. Stwierdzono również, że stężenia pierwiastków śladowych, związanych z frakcją detrytyczną, takich jak: Zn, Cr, Co, Ba, Ti, Zr, Nb, Sc, wykazują nieco wyższe wartości w osadach karbonu. Na podstawie koncentracji pierwiastków Ti, Zr i Nb oraz wskaźników geochemicznych Th/U, Zr/Th, Ti/Zr, TiO2/K2O można zidentyfikować jednostki o różnym udziale frakcji terygenicznej, zarówno w osadach karbonu i miocenu. W pracy wykazano, że chemostratygrafia może być z powodzeniem wykorzystywana jako narzędzie stratygraficzne i korelacyjne dla utworów karbonu i miocenu Górnośląskiego Zagłębia Węglowego.
    Źródło:
    Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2023, 39, 4; 107--122
    0860-0953
    Pojawia się w:
    Gospodarka Surowcami Mineralnymi
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Budowa i funkcjonowanie systemu informacji o terenie oraz przykłady zastosowań dla obszarów kopalń węgla kamiennego w gzw
    Construction and functioning of an information system about the terrain and examples of application for hard coal mine areas in the Upper Silesian Coal Basin
    Autorzy:
    Kura, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/340608.pdf
    Data publikacji:
    2007
    Wydawca:
    Główny Instytut Górnictwa
    Tematy:
    mapa rastrowa
    kopalnia węgla kamiennego
    GZW
    mapa wektorowa
    raster map
    hard coal mine
    Upper Silesian Coal Basin
    vector map
    Opis:
    W artykule przedstawiono główne pojęcia oraz zasady związane z metodyką tworzenia warstw informacyjnych i baz danych, w systemach informacji o terenie. Opisano strukturę map rastrowych i wektorowych oraz metody ich sporządzania. Mapy przedstawione w artykule, opracowane w Zakładzie Geologii i Geofizyki GIG, są dobrym przykładem praktycznego zastosowania systemu informacji o terenie.
    The article presents the main notions and principles connected with the construction methodology of information layers and data bases in information systems about the terrain. The structure of raster and vector maps and methods of their preparation were described. The maps presented in the article, worked out in the Department of Geology and Geophysics, are a good example of practical use of the information system about the terrain.
    Źródło:
    Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko / Główny Instytut Górnictwa; 2007, 2; 53-63
    1643-7608
    Pojawia się w:
    Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko / Główny Instytut Górnictwa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Methane potential of the Upper Silesian Coal Basin carboniferous strata – 4D petroleum system modeling results
    Metanonośność utworów karbońskich Górnośląskiego Zagłębia Węglowego w świetle wyników przestrzennego dynamicznego modelowania 4D systemów naftowych
    Autorzy:
    Słoczyński, T.
    Drozd, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1835114.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    methane content
    CBM
    petroleum system modelling
    Upper Silesian Coal Basin
    metanonośność węgla
    gaz w pokładach węgla
    modelowanie dynamiczne systemu naftowego
    GZW
    Opis:
    The work was based on the results of a research project aimed at quantifying the accumulation of CBM (Coal Bed Methane) natural gas in hard coal seams and tight gas in mudstone and sandstone formation in the western part of the Upper Silesian Coal Basin (USCB). The area covered is about 1300 km2 , which accounts for almost 25% of the USCB area within the Polish territory The task was realized out using the method of dynamic spatial modeling of petroleum systems, using Petrel and PetroMod software. The input data for building the model were structural surfaces of major lithostratigraphic series and array of geological and geophysical data from 10 wells in the research area. Particular attention has been paid to the optimization of lithological models of individual facies, as well as the thermal model, as well as the integration and calibration of all component models of the general hydrocarbon system model, which allowed for a fairly precise reconstruction of the current structural and parametric image. The processes of hydrocarbon generation had the most intense course during the upper Carboniferous, which was associated with their buried and reaching the highest temperatures Numerous alternative models have been constructed and simulated under various scenarios of structural and thermal evolution, which have allowed us to estimate the resource potential of Carboniferous USCB formations. Total amounts of generated and stored gas in individual lithostratigraphic series with free gas localized in unconventional (tight) accumulations and adsorbed gas (in coal seams) have been estimated. The results obtained from the scenario considered by the authors as the most likely are presented and analysed. The decisive influence on the amount of accumulated hydrocarbons seems to have the tectonic’s activity timing, due to results of the model simulation proved to be the most sensitive to the length of the interval opening the faults.
    Praca powstała na podstawie wyników przedsięwzięcia badawczego, którego celem było oszacowanie ilościowej akumulacji gazu ziemnego typu CBM (coalbed methane) w pokładach węgla kamiennego oraz typu tight gas (gazu zamkniętego) w formacjach mułowcowych i mułowcowo-piaszczystych w zachodniej części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego (GZW). Analizowany obszar zajmuje około 1300 km2 , co stanowi prawie 25% powierzchni GZW znajdującego się w granicach Polski. Zadanie zrealizowano za pomocą metody dynamicznego przestrzennego modelowania systemów naftowych, używając oprogramowania Petrel oraz PetroMod. Jako dane wejściowe do budowy modelu wykorzystano powierzchnie strukturalne głównych wydzieleń litostratygraficznych oraz szereg danych geologicznych i geofizycznych pochodzących z 10 otworów wiertniczych znajdujących się w obszarze badań. W ramach realizacji przedsięwzięcia skonstruowano i symulowano wiele alternatywnych modeli według różnych scenariuszy ewolucji strukturalnej i termicznej. Optymalizacja, integracja i kalibracja wszystkich modeli składowych ogólnie pojętego modelu systemu naftowego umożliwiły dość precyzyjne odtworzenie obecnego obrazu strukturalnego i parametrycznego w analizowanym obszarze. Procesy generowania węglowodorów najintensywniejszy przebieg miały w czasie górnego karbonu, co wiązało się z ich najgłębszym pogrążeniem oraz osiągnięciem najwyższych temperatur. W wyniku przeprowadzonych symulacji obliczono szacunkową metanonośność karbońskich utworów GZW. Oszacowano całkowite ilości wygenerowanego oraz zakumulowanego gazu w poszczególnych seriach litostratygraficznych, z wyodrębnieniem gazu wolnego ulokowanego w akumulacjach niekonwencjonalnych typu tight i gazu zaadsorbowanego (w pokładach węgla). W artykule przedstawiono i poddano analizie wyniki otrzymane w rezultacie realizacji scenariusza uważanego przez autorów za najbardziej prawdopodobny. Wydaje się, że decydujący wpływ na ilość zakumulowanych węglowodorów ma czas aktywności tektonicznej analizowanego obszaru, gdyż wyniki symulacji modelu okazały się najbardziej wrażliwe na długość interwału czasowego otwarcia uskoków.
    Źródło:
    Nafta-Gaz; 2018, 74, 10; 703-714
    0867-8871
    Pojawia się w:
    Nafta-Gaz
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Modelowanie efektów zatłaczania CO(2) do poziomów wodonośnych karbonu Górnośląskiego Zagłębia Węglowego
    Modelling of the effects of CO(2) injection into Carboniferous aquifers of the Upper Silesian Coal Basin (Poland)
    Autorzy:
    Labus, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2063267.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    sekwestracja CO2
    modelowanie reakcji kinetycznych
    Górnośląskie Zagłębie Węglowe
    GZW
    CO2 sequestration
    kinetic reaction modelling
    Upper Silesian Coal Basin
    USCB
    Opis:
    W artykule przedstawiono wyniki badań prowadzonych w celu rozwiązania zagadnień geochemicznej sekwestracji dwutlenku węgla w poziomach solankowych karbonu południowej części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego (GZW). Polegają one w praktyce na sformułowaniu i przetestowaniu odpowiednich modeli opisujących interakcje gaz-woda-skała. Modele konceptualne środowiska hydrogeologicznego opracowano na podstawie precyzyjnych analiz składu mineralogicznego, charakterystyk przestrzeni porowej skał oraz parametrów wód złożowych serii paralicznej. Modelowanie kinetyki reakcji przeprowadzono dla zakładanych przedziałów czasowych, odpowiadających wymaganiom dotyczącym retencji gazu. Oszacowano ilość wiązanego dwutlenku węgla, zmiany porowatości skał zbiornikowych oraz charakterystyki przemian składu mineralogicznego matrycy skalnej na skutek kontaktu z zatłaczanym dwutlenkiem węgla.
    The paper focuses on the problem of geochemical sequestration of CO(2) in saline aquifers of the Upper Silesian Coal Basin (USCB). It describes the relevant models of gas-rock-water interactions, and discusses the results of modelling experiments. The conceptual models of hydrogeochemical environment were created based on mineralogical analyses, pore space characteristics and chemical analyses of groundwater representing the Paralic Series of the USCB. Modelling of the kinetic reactions concerned the assumed time limits that are required for gas trapping. The results of the modelling enable estimation of quantities of sequestered gas, changes in overall rock porosity, and characteristics of mineralogical transformation of the rock matrix due to the contact with injected CO(2).
    Źródło:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2008, 431, Hydrogeologia; 111-119
    0867-6143
    Pojawia się w:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Possibilities of underground CO2 storage in the Upper Silesian region
    Możliwości podziemnego składowania CO2 w regionie górnośląskim
    Autorzy:
    Solik-Heliasz, E.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/216228.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
    Tematy:
    składowanie CO2
    GZW
    zatłaczanie CO2
    pokład węgla
    CCS
    CO2 storage
    Upper Silesian Coal Basin
    CO2 injection
    coal seams
    Opis:
    The results of investigations hitherto performed indicate that in the Upper Silesian region exists the possibility of carbon dioxide storage in geological structures. However, taking into account the considerable urbanisation degree, for storage are suitable water-bearing horizons and hard coal seams located on the outskirts of the agglomeration, whereas because of safety reasons areas intensively industrialised are not suitable (towns, large industrial objects). The best conditions for CO2 injection were ascertained in the horizon of Dębowiec layers in the Skoczów-Zebrzydowice area. The determined storage site has a sufficient capacity for the needs of a local CO2 emitter. The storage possibility concerns also mine workings of selected abandoned hard coal mines. The results of initial investigations have pointed out that the creation in the workings of low-pressure reservoirs (with pressure up to 0.6 MPa) or high-pressure reservoirs in selected, isolated workings (for pressure exceeding 1 MPa) can be considered. However, their storage capacity will be lower than in the water-bearing layers. Potential storage possibilities are connected also with hard coal seams - particularly seams occurring at great depth, in areas considerably tectonically affected and flooded, beyond the range of operating mines. However, it should be taken into consideration that possible CO2 injection will cause that coal resources in the CO2 storage area never could be extracted using mining methods or be subject to gasification and that other type of economic activity could be conducted only at a considerable distance, beyond the range of their mutual influence.
    Wyniki dotychczasowych badań wskazują, że w regionie górnośląskim istnieje możliwość składowania dwutlenku węgla w strukturach geologicznych. Jednak ze względu na znaczny stopień zurbanizowania do składowania nadają się poziomy wodonośne i pokłady węgla kamiennego zlokalizowane na obrzeżu aglomeracji, natomiast nie kwalifikują się ze względów bezpieczeństwa obszary silnie zindustrializowane (miast, dużych obiektów przemysłowych i innych). Najlepsze warunki do zatłaczana CO2 stwierdzono w poziomie warstw dębowieckich w rejonie Skoczów-Zebrzydowice. Wyznaczone składowisko ma pojemność wystarczającą na potrzeby lokalnego emitenta CO2. Możliwość składowania dotyczy również wyrobisk górniczych wybranych zlikwidowanych kopalń węgla kamiennego. Wyniki wstępnych badań wykazały, że można rozważać utworzenie w nich zbiorników niskociśnieniowych (o ciśnieniu do 0,6 MPa) lub w wybranych, izolowanych wyrobiskach, zbiorników wysokociśnieniowych (na ciśnienie powyżej 1 MPa). Ich pojemność składowania będzie jednak mniejsza, niż w warstwach wodonośnych. Potencjalnie możliwości składowania są związane również z pokładami węgla kamiennego - zwłaszcza zalegającymi na dużej głębokości, w obszarach znacznie zaangażowanych tektonicznie i zawodnionych, poza zasięgiem czynnego górnictwa. Należy jednak mieć na uwadze, że ewentualne zatłaczanie CO2 spowoduje, iż zasoby węgla w rejonie składowiska CO2 nigdy nie będą mogły być eksploatowane metodami górniczymi lub poddane zgazowaniu, oraz że będzie można prowadzić innego typu działalność gospodarczą tylko w znacznej odległości, poza zasięgiem ich wzajemnego oddziaływania.
    Źródło:
    Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2010, 26, 3; 53-65
    0860-0953
    Pojawia się w:
    Gospodarka Surowcami Mineralnymi
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-9 z 9

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies