Temat: Europa południowo-wschodnia - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Selected factors of depopulation in South-Eastern Europe
Wybrane czynniki depopulacji w Europie Południowo-Wschodniej
Autorzy:: Zienkiewicz, Tadeusz
Zienkiewicz, Ewa
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/31823617.pdf
Data publikacji:: 2024-02-29
Wydawca:: Główny Urząd Statystyczny
Tematy:: depopulation
population ageing
South-Eastern Europe
depopulacja
starzenie się ludności
Europa Południowo-Wschodnia
Opis:: The transformation processes in the political, social, and economic spheres taking place at the turn of the twentieth and twenty-first centuries in South-Eastern Europe (SEE) resulted in negative demographic phenomena. The aim of the study discussed in the article is to assess the geographical distribution of the demographic age, determine the indices of the dynamics of the ageing process of the SEE population and explain the relationship between the natural movement, fertility and the level of migration. The study is based on the data for the years 1990-2020 from a database of the World Bank. The study used the static method to determine the structure of the demographic old age and the dynamic method to determine in which phase of ageing the population was. Natural movement balances were examined using the least squares method. The study found that the population of the SEE residents in the tested period decreased by nearly 8 million (by 12% of the SEE total population from 1990). The proportion of people aged 65 and over in the total population increased from 9.6% to 18.7%, and the ratio of residents aged 65 and over to those under 15 exceeded 100%. Further study of this phenomenon will help understand the ageing patterns of the SEE population, which may facilitate the application of specific policies designed to mitigate the negative effects of depopulation in the region.
Procesy transformacyjne zachodzące na przełomie XX i XXI w. w Europie Południowo-Wschodniej, które obejmowały sferę polityczną, społeczną i gospodarczą, przy- niosły skutki w postaci negatywnych zjawisk demograficznych. Celem badania omawianego w artykule jest ocena przestrzennego zróżnicowania poziomu starości demograficznej, określenie dynamiki procesu starzenia się ludności oraz wyjaśnienie zależności pomiędzy ruchem naturalnym, dzietnością i saldem migracji w tym regionie Europy. Badanie opierało się na danych z bazy Banku Światowego za lata 1990–2020. Do określenia poziomu starości demograficznej wykorzystano metodę statyczną, a do określenia fazy starzenia się populacji – metodę dynamiczną. Saldo ruchu naturalnego zostało obliczone przy użyciu metody najmniejszych kwadratów. Z badania wynika, że w analizowa- nym okresie populacja mieszkańców Europy Południowo-Wschodniej zmniejszyła się o blisko 8 mln (12% ogółu populacji w 1990 r.). Udział osób w wieku 65 lat i więcej w populacji ogółem wzrósł z 9,6% do 18,7%, a stosunek osób w wieku 65 lat i więcej do osób poniżej 15. roku życia przekroczył 100%. Przeprowadzone badanie powinno być kontynuowane w celu zrozumienia wzorców starzenia się populacji w tym regionie, dzięki czemu łatwiejsze może się stać wprowadzenie odpowiednich polityk umożliwiających złagodzenie negatywnych skutków depopulacji.
Źródło:: Wiadomości Statystyczne. The Polish Statistician; 2024, 69, 2; 1-17
0043-518X
Pojawia się w:: Wiadomości Statystyczne. The Polish Statistician
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Determination of the Ecological-Economic Degree of Development in Countries of SE Europe – Weight Coefficients Technique
Oszacowanie ekologiczno-ekonomicznego poziomu rozwoju w krajach południowo-wschodniej Europy
Autorzy:: Golušin, M.
Ivanović, O. M.
Jovanović, L.
Domazet, S.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/371440.pdf
Data publikacji:: 2012
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Komitet Człowiek i Środowisko PAN
Tematy:: wskaźniki ekologiczne
wskaźniki ekonomiczne
współczynniki ważności
Europa Południowo-Wschodnia
ecological indicators
economic indicators
weight coefficients
SE Europe
Opis:: The practice has indicated that there is a particularly sensitive relationship that exists between ecological and economic subsystem of sustainable development. Therefore this research suggests to compare the states of these two subsystems as a new conceptual frame which is essential for strategic conceptualization of development of countries, by the use of weight (importance) coefficients method. The research pointed out at a rather visible gap between the achieved degree of economic and ecological development in the countries of South Eastern Europe in respect to Germany and France – which were taken into consideration as two of the most developed countries in the European Union and in the entire world. The usage of statistic method of weight (importance) coefficients requires assigning a certain degree (of individual value) to each and every indicator. In order to have a better overview and to get more precise results the weight coefficients in range from 0 to 100 were used. The results obtained by using the scale with lower values showed less qualitative final outcome. Used statistical technique for indicated research has shown excellent results and requires additional improvements
Praktyka wskazuje na istnienie szczególnego powiązania pomiędzy ekologicznym i ekonomicznym subsytemem rozwoju zrównoważonego. Dlatego w prezentowanych badaniach dokonaliśmy porównania stanów tych dwóch subsystemów używając metody współczynników ważności – to nowa perspektywa niezbędna dla strategicznej konceptualizacji rozwoju poszczególnych krajów. Badania wskazały na istnienie poważnych rozbieżności pomiędzy osiągniętym poziomem ekonomicznego i ekologicznego rozwoju krajów Europy Południowo-Wschodniej a najbardziej rozwiniętymi krajami, tak w Unii Europejskiej, jak i z perspektywy ogólnoświatowej, którymi są Niemcy i Francja. Użycie metod statystycznych wymaga przypisania określonego stopnia (wartości indywidualnej) dla każdego wskaźnika. Aby uzyskać bardziej trafne wyniki użyto współczynników ważności z zakresu 1 – 100.
Źródło:: Problemy Ekorozwoju; 2012, 7, 1; 87-93
1895-6912
Pojawia się w:: Problemy Ekorozwoju
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: ‘It’s not worth it, it’s just a bike’. Reporting property crimes in South-eastern European countries
Autorzy:: Pavlović Vinogradac, Valentina
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/962393.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Nauk Prawnych PAN
Tematy:: zgłaszanie przestępstw
ciemna liczba przestępstw
przestępstwa przeciwko mieniu
Europa Południowo-Wschodnia
reporting crimes
dark figure
property crimes
South-eastern Europe
Opis:: Celem artykułu jest analiza doświadczeń studentów z krajów Europy Południowo-Wschodniej odnośnie do stania się ofiarą lub świadkiem przestępstw przeciwko mieniu oraz składania zawiadomień o ich popełnieniu. Przedstawiając badanym hipotetyczną sytuację, w której ktoś ukradł im rower, autorka zbadała także gotowość do zgłaszania kradzieży mienia o niewielkiej wartości. W analizie danych zostały uwzględnione również kraj pochodzenia oraz wcześniejsze doświadczenie w zgłaszaniu przestępstw. Badanie przeprowadzono przy wykorzystaniu ankiety internetowej, którą wypełniło 1419 studentów z siedmiu krajów Europy Południowo-Wschodniej (Bośni i Hercegowiny, Czarnogóry, Chorwacji, Węgier, Północnej Macedonii, Słowenii oraz Serbii). Wyniki badania pokazują, że duża część przestępstw przeciwko mieniu nie jest zgłaszana, mimo że większość studentów deklaruje teoretyczną gotowość do ich zgłaszania.
The aim of this paper is to examine South-eastern European students’ experiences being victims of criminal offences against property or being witnesses to criminal offences against property; to compare the extent to which students reported the crimes they were victims of or had witnessed; and to examine their willingness to report a theft of property of minor value (bicycle theft) in a hypothetical victimization situation, considering their country of residence and previous experience of reporting. The survey was conducted by an online survey in seven countries of South-eastern Europe (Bosnia and Herzegovina, Montenegro, Croatia, Hungary, Northern Macedonia, Slovenia, and Serbia) on a sample of 1,419 students. The results indicate that a large proportion of property crimes go unreported, although most students are willing to report them.
Źródło:: Archiwum Kryminologii; 2020, XLII/2
0066-6890
2719-4280
Pojawia się w:: Archiwum Kryminologii
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Writing at the Emperor’s Behest: A Remark on Theodore Daphnopates’ Correspondence to Bulgarian Tsar Symeon I the Great (893–927)
Pisząc na rozkaz cesarza. Uwagi na temat korespondencji Teodora Dafnopata do bułgarskiego cara Symeona I Wielkiego (893–927)
Autorzy:: Hristov, Yanko M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/23050701.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: Europa Południowo-Wschodnia
dyplomacja
niewola
jeńcy wojenni
wymiana jeńców
Southeastern Europe
peace treaty
diplomacy
captivity
prisoners of war
exchange of captives
Opis:: The letters written by Theodore Daphnopates, a high Byzantine dignitary, and sent to Bulgarian Tsar Symeon (r. 893–927; d. May 27, 927) on behalf of the Byzantine Emperor Romanos I Lekapenos (r. 920–944; d. June 29, 948) in the ﬁnal phase of the prolonged Byzantine-Bulgarian war of 913–927, are well known. Daphnopates’ correspondence has encouraged, and will probably continue to encourage, research activity due to its focus on both the aspects of Byzantine political ideology and concepts, and on the Bulgarian claims in the early 10th century. This text focuses on information concerning Byzantine civilians and their fate under the pressure of advancing enemy troops. Attention is paid to their capture and abduction. The main focus of this article is on the often overlooked or overtly neglected statements that Daphnopathes offers on enslavement, slave trafﬁcking, and the efforts of the Byzantine authorities to bring at least some of their subjects back to the Empire through the familiar practice of exchanging prisoners of war.
Listy wysokiego dygnitarza bizantyńskiego Teodora Dafnopata, wysłane do bułgarskiego cara Symeona (893–927; zm. 27 V 927) w imieniu cesarza bizantyńskiego Romana I Lekapena (920–944; zm. 29 VI 948), są dobrze znane. Zostały napisane w końcowej fazie długiej wojny bizantyńsko-bułgarskiej w latach 913–927. Korespondencja Daphnopatesa wywołała i prawdopodobnie nadal będzie inspirować poważną działalność badawczą. Trudno się temu dziwić biorąc pod uwagę fakt, że listy dotyczyły niektórych aspektów bizantyńskiej ideologii i koncepcji politycznych, a także roszczeń bułgarskich z początku X w. Niniejszy artykuł koncentruje się na informacjach dotyczących bizantyńskiej ludności cywilnej i jej losów pod presją nacierających wojsk wroga. Zwrócono uwagę na ich schwytanie i porwanie. Główny nacisk kładziony jest na często pomijane lub jawnie zaniedbywane informacje, które Daphnopathes przekazuje w kwestii zniewolenia, handlu niewolnikami oraz wysiłków władz bizantyńskich, by sprowadzić przynajmniej część poddanych z powrotem do Cesarstwa poprzez znaną praktykę wymiany jeńców wojennych.
Źródło:: Przegląd Nauk Historycznych; 2023, 22, 1; 233-250
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:: Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Mocarstwa centralne a Bałkany. Studium działań dyplomatycznych Niemiec i Austro-Węgier w Europie Południowo-Wschodniej (1909–1913)
Autorzy:: Rubacha, Jarosław
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/653768.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:: Niemcy
Austro-Węgry
mocarstwa centralne
Bałkany
Europa Południowo-Wschodnia
wojny bałkańskie 1912–1913
Germany
Austro-Hungary
Central Powers
the Balkans
South-Eastern Europe
Balkan wars of 1912–1913
Opis:: Półwysep Bałkański ze względu na swoje geograficzne położenie na styku „świata zachodniego” i „świata Orientu” od wieków odgrywał ważną rolę zarówno w europejskiej polityce, jak i ekonomii. Jego znaczenie znacznie wzrosło w połowie XIX w., kiedy europejskie mocarstwa wkroczyły w tzw. erę imperialną. Trudno zatem dziwić się, że w tym właśnie czasie ten niewielki region, leżący na „krańcach cywilizowanej Europy”, stał się polem zaciętej walki o strefy wpływów. W rywalizacji tej wzięły udział także Niemcy i Austro-Węgry. Jakkolwiek państwa te odmiennie postrzegały ostateczne cele, zarówno w Berlinie, jak i w Wiedniu zdawano sobie sprawę, że uzyskanie przewagi nad konkurentami może mieć istotny wpływ nie tylko na rozwój rodzimego przemysłu, który zyskiwałby nowe rynki zbytu dla swojej produkcji, ale także na kształtowanie ogólnoeuropejskiej polityki. Tymczasem zachodzące na Bałkanach na początku XX w. procesy i głębokie zmiany, błędnie oceniane i bagatelizowane przez dyplomację mocarstw centralnych, przesądziły o dotkliwej porażce, którą poniosły one w walce o ugruntowanie swej pozycji w Europie Południowo-Wschodniej.Due to its geographical location nestled between the “Western World” and the “World of the Orient”, the Balkan Peninsula has for centuries been playing an important part both in European politics, and economy. Its significance increased sharply in the mid-nineteenth century, after the European powers entered the so-called imperial era. It is therefore not surprising that at that time this relatively small region at “the end of the civilised world” became the battlefield for zones of influence. The rivalry was also joined by Germany and Austro-Hungary. And although these states had different ultimate ends, it was known both in Berlin, and in Vienna that the advantage over the competitors and opponents could have a great impact not only on the development of national industry, which would gain a new ready market, but also on the shape of European policy. However, the processes of deep changes and transformations that occurred in the Balkans in the early twentieth century, wrongly identified and underestimated by the Central Powers, determined their abject failure in the attempts to strengthen their position in South-Eastern Europe.
Źródło:: Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2018, 53, 1
2353-6403
1230-5057
Pojawia się w:: Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki