Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Masuria" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-7 z 7
Tytuł:
Sytuacja demograficzno-narodowościowa pogranicza mazursko-kurpiowskiego na przełomie XIX i XX wieku
Demographic and national situation of the mazurian-kurpian borderlandat the turn of the 20th century
Autorzy:
Pawlicki, Ryszard Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2167489.pdf
Data publikacji:
2018-12-15
Wydawca:
Ostrołęckie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
seasonal migration
emigration
Kurpie
Masuria
East Prussia
emigracja sezonowa
wychodźstwo
Mazury
Prusy Wschodnie
Opis:
The Masurian-Kurpian border area covers the territories lying at the junction of two geographical and historical regions, i.e. the area from Chorzele through Myszyniec to Kolno in Kurpie and to Nidzica, Szczytno and Pisz in Masuria. Due to long-term demographic and national processes, two culturally and religiously diverse populations of Kurpie and Masurians neighboured each other. Migration flows on the border between Masuria and Kurpie at the turn of the 20th century changed not only traditional family relations of Masurians and Kurpie, but also demographic relations. Despite the high birth rate, the number of inhabitants remained almost unchanged, as there were migration losses (negative migration balance). Labour migration from Kurpie to East Prussia ceased when World War I broke out. At that time, geopolitical relations in the Masurian-Kurpian border region changed dramatically. Labour migration reappeared in the interwar period, but it did not reach the level of that at the turn of the 20th century.
Pogranicze mazursko-kurpiowskie swym zasięgiem obejmuje terytoria leżące na styku dwu krain geograficzno-historycznych, tj. obszar od Chorzel przez Myszyniec do Kolna na Kurpiach oraz po Nidzicę, Szczytno i Pisz na Mazurach. Długotrwałe procesy demograficzne i narodowościowe sprawiły, iż na tym obszarze sąsiadowały ze sobą zróżnicowane kulturowo i religijnie ludność kurpiowska i mazurska. Ruchy migracyjne na pograniczu mazursko-kurpiowskim na przełomie XIX i XX wieku, oprócz zmian w tradycyjnych stosunkach rodzinnych Mazurów i Kurpiów, wpłynęły również na zmianę stosunków demograficznych. Mimo wysokiego przyrostu naturalnego liczba mieszkańców utrzymywała się prawie na niezmienionym poziomie, ponieważ występowały ubytki migracyjne (ujemne saldo migracji). Emigracja zarobkowa z Kurpi do Prus Wschodnich ustała z chwilą wybuch I wojny światowej. Wtedy też stosunki geopolityczne na pograniczu mazursko- kurpiowskim uległy diametralnej zmianie. Emigracja zarobkowa wystąpiła ponownie w okresie międzywojennym, ale nie osiągnęła już takich rozmiarów jak na przełomie XIX i XX wieku.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego; 2018, Zeszyt, XXXII; 49-68
0860-9608
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przemoc i bezprawie w okresie zasiedlania południowej części byłych Prus Wschodnich w latach 1945–1946
Violence and Lawlessness during the Settlement of the Southern Areas of Former East Prussia in 1945–1946
Autorzy:
Gross, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2197813.pdf
Data publikacji:
2022-06-30
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe w Toruniu
Tematy:
settlement
robbery
pillage
Warmia and Masuria
East Prussia
history of Poland after World War II
1945
Opis:
This article is devoted to the negative phenomena that accompanied the process of settlement in the southern areas of East Prussia, which was incorporated into Poland in 1945. Violence, robbery, and pillage committed by the Polish population from the border areas of the Second Polish Republic, who unlawfully entered the territory of the former East Prussia, entailed long-term social and economic consequences in the southern areas of Warmia and Masuria. So far, this issue has only been mentioned in works devoted to the settlement processes in Warmia and Masuria. The purpose of this article is to examine the course and effects of the aforementioned phenomena, whose particular intensity was noted between 1945 and 1946. The text is based on a critical analysis of unpublished archival sources of local and central administration, including materials produced by local structures of the Public Security Bureau. The research was supplemented by an analysis of printed sources and memoirs. The findings made it possible to investigate and describe the involvement of the officers of the Citizens’ Militia and the Public Security Bureau in the acts of violence, robberies and pillage in Warmia and Masuria, which have not been previously accounted for in literature. As it turned out, the majority of these officers came from the same areas as the so-called ‘wild settlers’ and looters.
Źródło:
Zapiski Historyczne; 2022, 87, 2; 89-116
0044-1791
2449-8637
Pojawia się w:
Zapiski Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Antoni Gąsiorowski – drukarz i wydawca z Johannisburga w Prusach Wschodnich
Antoni Gąsiorowski – a printer and publisher from Johannisburg in East Prussia
Autorzy:
Warda, Elwira
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/784051.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Kurek Mazurski
Prusy Wschodnie
staroobrzędowcy
kalendarz
Mazury
Antoni Gąsiorowski
East Prussia
the Old Believers
a calendar
Masuria
Opis:
In the 19th century, writing underwent a rapid development. Books and magazines were widely available, not only among high society but also among the people who were less wealthy. New printing houses were established, also in Prussia, such as Walenty Stefański’s printing house in Poznań and Ernst Lambeck’s printing house in Toruń. Antoni Gąsiorowski learnt the art of printing and making woodcuts in the above-mentioned places. He set up his own printing house in Brodnica in 1847, but he transferred it to Masuria to Szczytno (Ortelsburg) in 1848, and a year later to Pisz (Johannisburg). In Szczytno he started printing the bilingual weekly "Kurek Mazurski – Der Masurische Hahn", which he continued to publish in Johannisburg. Gąsiorowski’s printing house was one of the most active printing houses in East Prussia, in which a number of magazines were published. However, most of them were discontinued after releasing the first issue, for instance, "Ewangelicki Tygodnik Gminny" or "Gospodarz Mazurski". Apart from weeklies, Antoni Gąsiorowski published Polish and German books, particularly religious ones, course books and calendars. In the 1860s, his printing press also released the texts written in Cyrillic intended for the Old Believers. Gąsiorowski’s printing house operated in Johannisburg until 1866. Nevertheless, from 1862 onwards, most publications – including the calendar – were taken over by the library and printing house of Ernst Lambeck in Toruń. The last Polish print published by Antoni Gąsiorowski was the book by B. Schmolke The Gold Jewel Dedicated to God Intended for People Worshipping God the Father and the Holy Spirit. It was released in 1865.
W XIX wieku w Europie nastąpił gwałtowny rozwój piśmiennictwa. Książki i czasopisma stały się bardziej dostępne i docierały nie tylko do wyższych sfer społeczeństwa, lecz także do ludności mniej zamożnej. Zaczęły powstawać nowe drukarnie, również na terenie Prus, np. w Poznaniu oficyna wydawnicza Walentego Stefańskiego czy w Toruniu drukarnia Ernsta Lambecka. W oficynach tych sztuki drukowania i drzeworytnictwa uczył się Antoni Gąsiorowski. Własną drukarnię założył w Brodnicy w roku 1847, ale już w 1848 roku przeniósł ją na Mazury do Szczytna (Ortelsburg), a rok później do Pisza (Johannisburg). W Szczytnie zaczął drukować dwujęzyczny tygodnik "Kurek Mazurski – Der Masurische Hahn", którego wydawanie kontynuował w Johannisburgu. Oficyna Gąsiorowskiego była jedną z bardziej prężnych drukarni w Prusach Wschodnich, w której powstawało wiele czasopism. Jednak większość z nich kończyła swój żywot na numerze okazowym, np. "Ewangelicki Tygodnik Gminny" czy "Gospodarz Mazurski". Oprócz tygodników Antoni Gąsiorowski wydawał również książki w języku polskim i niemieckim, głównie o tematyce religijnej, podręczniki szkolne oraz kalendarze. W latach 60. XIX wieku spod pras jego drukarni wyszły również pisma tłoczone czcionkami cyrylickimi przeznaczone dla staroobrzędowców. Oficyna Gąsiorowskiego działała w Johannisburgu do roku 1866. Jednak już od roku 1862 większość wydawnictw – włącznie z kalendarzem – zaczęła przejmować od Gąsiorowskiego księgarnia i drukarnia Ernsta Lambecka w Toruniu. Ostatnim z druków polskich – wydanych przez Antoniego Gąsiorowskiego w roku 1865 – była książka B. Schmolkego Bogu poświęcony klejnot złoty dla ludzi Boga Ojca i Ducha Świętego chwalących.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2018, 109; 347-362
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od pruskiego Eichamtu do polskiego Urzędu Miar. Przyczynek do dalszych badań nad administracją miar na Warmii, Mazurach i Powiślu (1868-1966)
From Prussian Eichamt to the Polish Office of Weights and Measures. A Contribution to Further Research on the Administration of Weights and Measures in Warmia, Mazury and Powiśle (1868-1966)
Autorzy:
Roguszka, Robert T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28761857.pdf
Data publikacji:
2023-08-14
Wydawca:
Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
Tematy:
metrologia
Prusy Wschodnie
Warmia i Mazury
Eichamt
miary i wagi
metrology
Warmia and Masuria
East Prussia
measures and weights
Opis:
Celem artykułu jest próba przedstawienia dziejów miar na terenach dawnych Prus Wschodnich, a obecnie Warmii i Mazur, na przestrzeni lat 1868 - 1966. W artykule nakreślono wprowadzanie systemu metrycznego w powstającym Cesarstwie Niemieckim i Prusach Wschodnich oraz rozbudowę sieci urzędów miar, które w powojennych latach przypadły Polsce. Przedstawiono także rozbudowę polskiej administracji miar oraz jej powojenne problemy. Wszystko zostało wzbogacone o szereg ciekawych ilustracji, by jeszcze bardziej zaciekawić czytelnika. Artykuł z pewnością nie wyczerpał tematu z uwagi na skąpą ilość materiałów źródłowych, czego autor jest świadom, jednak z pewnością będzie on przyczynkiem do dalszych poszukiwań i badań naukowych.
The aim of the article is an attempt to present the history of measurement in the lands of the former East Prussia, now Warmia and Mazury, in the years 1868 - 1966. The article outlines the introduction of the metric system in the emerging German Empire and East Prussia, as well as the expansion of the metric offices which fell to Poland in the post-war years. The expansion of the Polish weights and measures administration and its post-war problems are also presented. Everything was enriched with many interesting illustrations to make the reader even more curious. The article is certainly not exhaustive due to the scanty amount of source materials, which the author is aware of, but it will certainly be a beginning for further research and scientific studies.
Źródło:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2023, 321, 2; 231-254
0023-3196
2719-8979
Pojawia się w:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problematyka wschodniopruska w kontekście polskich dążeń niepodległościowych na łamach „Komunikatów Mazursko-Warmińskich” w latach 1990–2000
East-Prussian issues in the context of Polands strive for independendence as presented in Komunikaty Mazursko-Warmińskie in the years 1990-2000
Autorzy:
Wiśniewska, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2167963.pdf
Data publikacji:
2018-12-15
Wydawca:
Ostrołęckie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
East Prussia
Masuria and Warmia
independence
Polska
local press
scientific publications
scientific journal
Prusy Wschodnie
Warmia i Mazury
niepodległość
Polska
prasa regionalna
publikacje naukowe
czasopismo naukowe
Opis:
Poland’s strive for independence – ultimately regained in 1918 – naturally touched upon the issue of East Prussia, which was ruled by Germany. The peculiar region was characterised by a political, geopolitical, social and religious diversity. In the years 1990–2000 (i.e. after the transformation of Poland’s one-party political system into a multi-party one in 1989), publications concerning East Prussia appeared in the Polish scholarly press. The aim of the article is to describe and analyse a selection of five texts taken from the quarterly journal Komunikaty Mazursko- Warmińskie (literally: “Messages from Masuria and Warmia”), which deals with the history of North-East Poland. The journal is released by Towarzystwo Badań Naukowych i Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie (literally: “Wojciech Kętrzyński Scholarly Studies Society and Scholarly Studies Centre”). The source material recreates the political thrust of East Prussia, mentions the role of media and shows that the region had a special place in the life and artistic activity of acknowledged Polish scholars and politicians such as Bolesław Limanowski. The author of this study believes emphasising the importance of East Prussia in Poland’s reclamation of independence gains significance in 2018 – the hundredth anniversary of this event.
Polskie starania o niepodległość, odzyskaną ostateczne w 1918 r., nie mogły pominąć kwestii Prus Wschodnich – regionu znajdującego się pod rządami niemieckimi, specyficznego i złożonego pod względami: politycznym, geopolitycznym, społecznym oraz wyznaniowym. W latach 1990–2000, a więc po 1989 roku, kiedy to w Polsce zmienił się ustrój polityczny z jednopartyjnego na wielopartyjny, w prasie naukowej ukazywały się publikacje traktujące o Prusach Wschodnich. Artykuł ten podejmuje próbę omówienia i przeanalizowania pięciu tekstów o tej tematyce, opublikowanych w „Komunikatach Mazursko Warmińskich” – kwartalniku naukowym Towarzystwa Badań Naukowych i Ośrodka Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie, poświęconych przeszłości ziem Polski północno- wschodniej. Odtwarzają one ówczesną myśl polityczną, wspominają o roli mediów i pokazują, że Prusy Wschodnie były obecne w życiu i twórczości wybitnych postaci polskiego życia naukowego i politycznego, takich jak np. Bolesław Limanowski. Przywołanie znaczenia Prus Wschodnich w procesie odzyskiwania przez Polskę niepodległości wydaje się autorce cenne zwłaszcza w roku 2018, w którym obchodzona jest setna rocznica tego wydarzenia.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego; 2018, Zeszyt, XXXII; 225-238
0860-9608
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Z borów tucholskich na Warmię. Dokumenty i fotografie Bronisława Chabowskiego (1892–1942) Ze zbiorów domu „Gazety Olsztyńskiej”
From Bory Tucholskie to Warmia. Documents and photographs of Bronisław Chabowski (1892–1942) from the collection of the House of “Gazeta Olsztyńska”
Autorzy:
Syrwid, Danuta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1366401.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
Tematy:
Bronisław Chabowski (1892–1942)
nauczyciele polscy (1918–1939)
szkolnictwo polskie w Niemczech (1929–1939)
Prusy Wschodnie
Warmia i Mazury
Polish teachers (1918–1939)
Polish
education in Germany (1929–1939)
East Prussia
Warmia and Masuria
Opis:
The article was prepared in connection with the 90th anniversary of Polish education in Warmia and Masuria. It shows the collections of the Museum of Warmia and Masuria in Olsztyn, related to the professional and social activity of Bronisław Chabowski (1892–1942), who in 1929–1934 worked in Polish schools in Warmia. Descriptions of documents and photographs are a pretext to present applicable legal provisions, which in the interwar period regulated the functioning of education in the Polish state as well as the education of the German minority, enabling these to be presented in a broader historical context. At the same time, they enable the fate, professional career, educational and cultural and social activities of Polish teachers to be reconstructed through the prism of individual life events. The analysis of B. Chabowski’s team also gives a picture of the typical personality of a Polish teacher who decided to work in schools founded in Warmia from 1929. In the vast majority of cases they were people with pedagogical and organisational skills, who had artistic and social passion.
Źródło:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2019, 305, 3; 516-542
0023-3196
2719-8979
Pojawia się w:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Parafia Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Iławie w XIX i I poł. XX w.
The parish of the Immaculate Conception of the Blessed Virgin Mary in Iława in 19th and the rst half of the 20th century
Autorzy:
Jodkowski, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/558517.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Gdańskie Seminarium Duchowne
Tematy:
diaspora
diecezja chełmińska
diecezja warmińska
Kościół katolicki
Mazury
Niemcy
parafia
Prusy Wschodnie
Prusy Zachodnie
Stowarzyszenie świętych Bonifacego i Wojciecha
Warmia
the Catholic Church
the Diocese of Culm
the Diocese of Warmia
East Prussia
Germany
Masuria
parish
the Sts. Boniface and Adalbert Association
West Prussia
Opis:
Kamień węgielny pod nowy obiekt sakralny w Iławie został położony 27 czerwca 1858 r., a jego poświęcenie – 31 maja 1860 r. Iławską placówkę duszpasterską podniesiono do rangi parai 24 grudnia 1860 r. Dwa lata później erygowano we wspomnianej miejscowości prywatną szkołę katolicką. Dom paraalny wybudowano w latach 1866‒1867. Kościół w stylu modernistycznym wzniesiono w latach 1931‒1933. W 1861 r. mieszkało w Iławie 241 katolików, natomiast w 1879 r. do parai należało 840 osób. Na początku lat trzydziestych XX w. w parai mieszkało 2,4 tys. katolików. W 1877 r. kapitał erekcyjny parai wynosił 4 531,61 marek, natomiast tzw. kapitał proboszczowski – 11 506,30 marek.
In the middle of the 19th century, a large part of the soldiers deployed in Iława came from Catholic regions of Germany. Catholic services for them were celebrated by a military chaplain. From 1856, the rector of Radomno celebrated Masses in Iława eight times a year in a rented room. The foundation stone of the new religious building was laid on 27th June 1858, and it was consecrated on 31st May 1860. The pastoral institution in Iława, which belonged to the Bishopric of Culm, was upgraded to a parish on 24th December 1860. Two years later, in the said town, a Catholic school was erected, which initially educated 33 children. The new parish house was built in the years 1866‒1867. Projects of a new temple were created in July 1914, but the First World War made it impossible to carry out the investment. The plans of building a new church were reconsidered in the second half of the 1920s. The church in the modernist style was erected in the years 1931‒1933. In 1861, 241 Catholics lived in Iława, whereas in 1879, 940 people belonged to the said parish. In 1902, the number of worshippers increased to 1534, and at the beginning of the 1930s, 2400 Catholics lived in the parish. In 1877, the foundation capital of the parish amounted to 4 531.61 marks, and the so-called rector’s capital – 11 506.30 marks.
Źródło:
Studia Gdańskie; 2012, 31; 195-207
0137-4338
Pojawia się w:
Studia Gdańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-7 z 7

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies