Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę ""Prusy Książęce"" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-5 z 5
    Tytuł:
    Listy senatorów koronnych do margrabiego Jerzego Fryderyka i nadradców pruskich w okresie trzeciego bezkrólewia (1586–1587)
    Autorzy:
    Milewski, Dariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2052799.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-01
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Crown senators
    Duchy of Prussia
    correspondence
    senatorzy koronni
    Prusy Książęce
    korespondencja
    Opis:
    W berlińskim Geheimes Staatsarchiv Preußischer Kulturbesitz znajdują się oryginalne listy wysyłane przez Polaków do władz Prus Książęcych, a wśród nich osiem listów senatorów koronnych pisanych do margrabiego Jerzego Fryderyka oraz nadradców pruskich w czasie trzeciego bezkrólewia (1586–1587). Przedmiotem artykułu jest edycja wspomnianych listów oraz omówienie ich na tle stosunków polsko-pruskich.
    There are in the Geheimes Staatsarchiv Preußischer Kulturbesitz in Berlin original letters written by Poles to the government of the Duchy of Prussia; eight of them were written by Crown senators to Margrave George Frederick and Prussian councillors-general during the third interregnum (1586–1587). The subject of the article is the edition of the abovementioned letters and their presentation in the context of Polish-Prussian relations.
    Źródło:
    Studia Źródłoznawcze. Commentationes; 2020, 58; 253-268
    0081-7147
    Pojawia się w:
    Studia Źródłoznawcze. Commentationes
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zabiegi Zygmunta III o pomoc zagraniczną na wojnę z Turkami w 1590 roku
    Sigismund III`s efforts to obtain foreign aid for the war against the Turks in 1590
    Autorzy:
    Milewski, Dariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2043546.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-31
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Commonwealth
    Ottomans
    Habsburgs
    Duchy of Prussia
    army
    finances
    Rzeczpospolita
    Osmanie
    Habsburgowie
    Prusy Książęce
    wojsko
    finanse
    Opis:
    Artykuł przedstawia zabiegi Zygmunta III zmierzające do uzyskania pomocy zagranicznej wobec spodziewanej w 1590 r. wojny z Turkami. Ukazano zabiegi polskie w Italii i Rzeszy, jednak wagę skupiono na dworze cesarskim i Prusach Książęcych, od których król spodziewał się realnej pomocy. Ukazano sposób argumentacji obu stron oraz przyczyny, dla których Polska nie uzyskała pomocy od cesarza, a otrzymała od Prus Książęcych. Wskazano przede wszystkim na rolę partykularnych interesów w relacjach obustronnych Polski i jej partnerów politycznych, a także tych ostatnich z Imperium Osmańskim, które zaważyły na podejmowaniu decyzji o udzieleniu bądź odmowie pomocy Polsce przeciw Turkom.
    The paper presents Sigismund III`s efforts to obtain foreign aid in the face of the war against the Turks expected in 1590. Polish efforts in Italy and Reich are discussed, but the main focus is on the imperial court and the Duchy of Prussia, from which the king expected the real help. I present the arguments of both sides and the reasons why Poland did not receive any aid from the emperor, but received it from Duchy of Prussia. I also point to the role of particular interests in bilateral relations between Poland and its political partners as well as the latter ones with the Ottoman Empire, which influenced the decisions on granting or refusing aid to Poland against the Turks.
    Źródło:
    Balcanica Posnaniensia Acta et studia; 2021, 28, 2; 41-56
    0239-4278
    2450-3177
    Pojawia się w:
    Balcanica Posnaniensia Acta et studia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Reformacja w Prusach a polska reformacja na Mazurach
    Reformation in Prussia and Polish reformation in Masuria
    Autorzy:
    Małłek, Janusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1365719.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
    Tematy:
    Prusy Książęce
    ks. Albrecht
    biskupi protestanccy (Polentz
    Queis) - język polski w Kościele luterańskim
    druki reformacyjne
    Duchy of Prussia
    Prince Albrecht
    Lutheran bishops (Polentz
    Queis)
    Polish language in Lutheran Church
    reformation prints
    Opis:
    This article consists of four parts. In the first part that is entitled the “Word of Lord in the mother tongue of the Masurians”, the author stresses the importance of a sermon delivered by Jerzy Polentz – the bishop of Samland and the first Lutheran bishop in history – in the royal cathedral on 24 December 1523, in which he admonished that the Word of God should be preached in the native tongue of the believers, in the case of Masurians – the Polish language. The second part, entitled “Official introduction to Lutheranism in the Duchy of Prussia”, discusses the documents issued by Prince Albrecht, in which he established the principles of faith and conduct in the Lutheran Church of the Ducal Prussia. These included: 1. “Reformation Mandate” of 6 July 1525, demanding that priests preach “pure” Word of God, which according to the contemporary terminology meant preaching the Gospel based on the teaching of Martin Luther; 2. “Church Ordinance” and “Agenda or articles about ceremonies”, both documents published on 10 December 1525; 3. “Visitation instruction” of 13 March 1526, containing regulations regarding the transformation of Catholic parishes into Lutheran ones. The third part is entitled “Polish pastors in Masuria” and lists the names of first Lutheran priests active in the southern part of East Prussia. They were usually former Catholic priests who converted into Lutheranism. Many of them were Polish. Finally the fourth part entitled Polish Lutheran books in Masuria” is devoted to Polish religious prints (Catechism, New Gospel, Posil, Augsburg Confession, etc.). The author quotes here Władysław Chojnacki who claimed that more Polish prints were published in the 16th century in the Ducal Prussia (Königsberg and Lyck) than in entire Poland: 104 prints appeared in Polish, 183 in German and 90 in Latin. Most of them contained Lutheran religious writing. Usually, one parish owned at least a copy of the Bible, Postil, Catechism and a Polish Hymnal. One copy of Catechism allowed the community of believers to learn the Ten Commandments, while one copy of Hymnal enabled them to memorise many sacred songs.
    Artykuł składa się z czterech części. W części pierwszej: " Słowo Boże w języku ojczystym dla Mazurów" autor podkreśla znaczenie kazania Jerzego Polentza -biskupa sambijskiego, a zarazem pierwszego w historii biskupa protestanckiego w świecie, wygłoszonego w katedrze królewieckiej w dniu 24 grudnia 1523 r., w którym nakazywał on aby Słowo Boże było głoszone w języku ojczystym wiernych, a wypadku Mazurów w języku polskim. W części drugiej " Oficjalne wprowadzenie luteranizmu w Prusach Książęcych" omówione są dokumenty ks. Albrechta ustanawiające zasady wiary i funkcjonowania Kościoła Ewangelickiego w Księstwie Pruskim. Były to: 1. "Mandat Reformacyjny" z 6 lipca 1525 r. nakazujący księżom głosić " czyste" Słowo Boże, co według ówczesnych pojęć oznaczało głoszenie Ewangelii opartej na nauce Marcina Lutra, 2."Ordynacja kościelna" i "Agenda czyli artykuły o ceremoniach", obydwa dokumenty z 10 grudnia 1525 r., 3. "Instrukcja wizytacyjna" ustalająca zasady przekształcania parafii dotychczas katolickich w ewangelickie z 31 marca 1526 r. W części trzeciej " Polscy pastorzy na Mazurach " zestawiono nazwiska pierwszych księży ewangelickich w południowej części Prus Wschodnich. Zazwyczaj byli to dawni księża katoliccy, którzy opowiedzieli sie za luteranizmem. Wielu z nich pochodziło z Polski. Wreszcie część czwarta:" Polska książka ewangelicka na Mazurach" poświęcona jest polskim drukom religijnym ( Katechizm, Nowy Testament, Postylla, Konfesja Augsburska itd.). Autor przytacza tutaj opinię Władysława Chojnackiego, że w Prusach Książęcych (w Królewcu i Ełku) ukazało się w XVI w. więcej druków w języku polskim niż w całej Polsce. I tak druków w języku polskim było 104, w języku niemieckim 183 pozycji i w języku łacińskim 90 pozycji. W ogromnym stopniu było to luterańskie druki religijne. Naturalnie na jedną parafię w bibliotece plebanii znajdowało się co najmniej po jednej Biblii, Postylii, Katechiźmie, Kancjonale polskim. Jednak już jeden egzemplarz Katechizmu wystarczał do nauki na pamięć Przykazań Bożych, podobnie jeden Kancjonał pozwalał zborowi nauczyć się na pamięć wielu pieśni.
    Źródło:
    Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2021, 311, 1; 3-18
    0023-3196
    2719-8979
    Pojawia się w:
    Komunikaty Mazursko-Warmińskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wnętrze kościoła ewangelickiego jako wyraz konserwatyzmu społecznego szlachty Prus Książęcych
    The interiors of a Protestant church as a sign of social conservativeness of the nobility in the Duchy of Prussia
    Autorzy:
    Birecki, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1365632.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
    Tematy:
    Prusy Książęce
    Albrecht Hohenzollern
    protestantyzm
    sztuka luterańska
    szlachta pruska
    Duchy of Prussia
    Albert Hohenzollern
    Protestantism
    Lutheran art
    Prussian nobility
    Opis:
    This paper sketches the reformative changes in the Duchy of Prussia initiated by Albert Hohenzollern and presents the role of a painting – a work of art which is to reinforce the Christianisation of the Prussians and teach the basic rules of faith that as highlighted by the Lutheran theology. First, the author presents the process of blanking the iconoclastic movements by the Duchy authorities while defining the role of paintings in the new Church as well as the evolution triggered by Martin Luther aiming at eliminating the painting as a medium between God and man. The paintings were important elements of the church’s interior until the second half of 18th century in the leading artistic centre of Königsberg and its artists.Building a Lutheran state in the Duchy of Prussia was tied with a change in the elites, departure of the Teutonic knights and the reliance of the prince on the new aristocracy incoming to Prussia. Despite the reshuffle within the elites, the social structures of the Duchy became even stiffer as the feudal system was retained. Königsberg remained the decision centre and the prince was still largely influencing the appointments to church positions and all initiatives of the collators, such as building family chapels, buing new equipment or arranging renovations. The nobility used art as a means of self-presentation, commemorating their own families, which led to a manner of privatisation of the interior of countryside churches with the epitaphs, tombstones and heraldic elements on altars, galleries, organs and confessionals.The iconography of liturgical representations was immune to new waves within Lutheranism, such as pietism, which suggested new forms of presentation in paintings but lost with the traditional, didactic iconography of the altars, galleries, baptismal fonts and pulpits. Until the end of the modern period, the interior of a Lutheran church in the Duchy of Prussia did not undergo significant changes and focused on both preserving the glory of the collator’s family and illustrating rudimentary truths of the Lutheran confession.
    Artykuł szkicuje zmiany reformacyjne w Prusach Książęcych zainicjowane przez Albrechta Hohenzollerna oraz przedstawia rolę obrazu – dzieła, którego rolą jest wsparcie procesu chrystianizacji Prusów oraz nauczania podstawowych prawd wiary uwypuklonych przez teologię luterańską. Autor przedstawia najpierw wygaszenie ruchów ikonoklastycznych przez władze księstwa w czasie definiowania roli obrazu w nowym Kościele oraz podjętą przez Marcina Lutra ewolucyjną drogę eliminacji obrazu jako medium pomiędzy Bogiem a człowiekiem. Obraz pozostał aż do II połowy XVIII wieku istotnym elementem wyposażenia kościoła tworzonym w wiodącym ośrodku artystycznym jakim był Królewiec i pracujący w nim artyści.Budowa luterańskiego państwa w Prusach Książęcych wiązała się z wymianą elit władzy, odejściem zakonników krzyżackich i oparciem się księcia o nową, napływającą do Prus arystokrację. Mimo wymiany elit nastąpiło skostnienie struktur społecznych w Prusach, bowiem zachowano feudalną strukturę władzy. Ośrodkiem decyzyjnym pozostał Królewiec, a książę ciągle miał decydujący wpływ na obsadę stanowisk duchownych oraz na wszelkie inicjatywy kolatorów związane z budową kaplic rodowych, nowego wyposażenia czy przeprowadzanych remontów. Szlachta wykorzystywała sztukę jako narzędzie do autoprezentacji, komemoracji własne-go rodu oraz niejako sprywatyzowała wnętrze wiejskiego kościoła parafialnego wprowadzając epitafia, płyty nagrobne oraz elementy heraldyczne na ołtarze, empory, organy i konfesjonały.Ikonografia przedstawień liturgicznych pozostała odporna na nowe ruchy wewnątrz luteranizmu, takie jak pietyzm, który proponował nowe przedstawienia malarskie, ale przegrał z tradycyjną, dydaktyczną ikonografią ołtarzy, empor, chrzcielnic i ambon. Wnętrze kościoła luterańskiego w Prusach do końca epoki nowożytnej nie uległo zasadniczym zmianom i skon-centrowało się zarówno na utrwalaniu chwały rodowej kolatora jak i ilustrowaniu rudymentarnych prawd konfesji luterańskiej.
    Źródło:
    Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2021, 312, 2; 248-270
    0023-3196
    2719-8979
    Pojawia się w:
    Komunikaty Mazursko-Warmińskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Diariusz kampanii w Prusach Królewskich w 1626 roku Wolfa von der Ölsnitza
    Wolf von der Ölsnitz’s Diary of the Campaign in Royal Prussia in 1626
    Tagebuch des Feldzugs von 1626 in Königlich Preußen von Wolf von der Ölsnitz
    Autorzy:
    Augusiewicz, Sławomir
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/8778715.pdf
    Data publikacji:
    2023-07-27
    Wydawca:
    Wojskowe Biuro Historyczne
    Tematy:
    wojny polsko-szwedzkie w XVII w.
    bitwa pod Gniewem
    Prusy Królewskie
    Prusy Książęce
    Wolf von Ölsnitz
    Zygmunt III
    Gustaw Adolf
    diariusz
    Polish-Swedish wars in the 17th century
    Battle of Gniew
    Duchy of Prussia
    Sigismund III
    Gustav Adolf
    diary
    Royal Prussia
    Polnisch-schwedische Kriege im 17. Jahrhundert
    Schlacht bei Gniew
    Königliches Preußen
    Herzogliches Preußen
    Sigismund III.
    Tagebuch
    Opis:
    Po ataku szwedzkim na Prusy Królewskie w lipcu 1626 r. władze Prus Książęcych, zobowiązane do udzielenia pomocy militarnej Zygmuntowi III, w związku z wysuwanymi w Rzeczypospolitej przeciw nim oskarżeniom o przepuszczenie przez terytorium Księstwa wojsk Gustawa Adolfa wysłały w poselstwie do króla polskiego Wolfa von der Ölsnitza. Poseł towarzyszył monarsze i armii koronnej w czasie kampanii przeciw Szwedom w drugiej połowie 1626 r., był świadkiem największego wydarzenia w jej trakcie – bitwy pod Gniewem (22 września – 1 października). Regularnie sporządzał diariusz, który w częściach przesyłał elektorowi brandenburskiemu Jerzemu Wilhelmowi i nadradcom pruskim. W Geheimes Staatsarchiv Preussischer Kulturbesitz w Berlinie-Dahlem zachowały się trzy fragmenty tegoż diariusza, obejmujące okres od 24 września do 2 listopada 1626 r. Źródło to jest praktycznie nieznane i niewykorzystane przez historyków. Zawiera wiele nowych informacji, które mogą uzupełnić dotychczasowe ustalenia na temat pierwszych miesięcy tzw. „wojny o ujście Wisły”.
    After the Swedish attack on Royal Prussia in July 1626, the authorities of the Duchy of Prussia, in connection with the accusations leveled against them in the Commonwealth for allowing Gustavus Adolf’s troops to pass through the territory of the Duchy and the obligation to provide military assistance to Sigismund III, sent Wolf von der Ölsnitz as an envoy to the Polish king. The envoy accompanied the monarch and the Crown army during the campaign against the Swedes in the second half of 1626 and was present during its most important event – the Battle of Gniew (September 22 – October 1). Ölsnitz regularly compiled diary entries, which he sent in parts to the Elector of Brandenburg, Jerzy Wilhelm, and to the Prussian councilors. Th ree fragments of the diary have been preserved (covering the period from 24 September to 2 November, 1626) and are currently held in the Geheimes Staatsarchiv Preussischer Kulturbesitz in Berlin-Dahlem. Th ese fragments are practically unknown and unused by historians. They contain a lot of new information that can complement the previous research concerning the first months of the socalled „War for the mouth of the Vistula”.
    Nach dem schwedischen Angriff auf Königlich-Preußen im Juli 1626 entsandten die Behörden von Herzoglich-Preußen angesichts der Vorwürfe aus dem Königreich Polen, man würde das Heer von Gustav Adolf durch das Gebiet des Herzogtums ziehen lassen, und auch angesichts ihrer Verpfl ichtung, Sigismund III. militärischen Beistand zu leisten, Wolf von der Ölsnitz als Gesandten zum polnischen König. Der Gesandte begleitete den Monarchen und das Kronheer während des Feldzugs gegen die Schweden in der zweiten Hälft e des Jahres 1626 und wurde Zeuge dessen größten Ereignisses – der Schlacht von Gniew (22. September – 1. Oktober). Er führte regelmäßig ein Tagebuch, das er in Teilen an den Kurfürsten von Brandenburg, Georg Wilhelm, und an die preußischen Hohen Räte schickte. Im Geheimen Staatsarchiv Preußischer Kulturbesitz in Berlin-Dahlem haben sich drei Fragmente dieses Tagebuchs erhalten, die den Zeitraum vom 24. September bis zum 2. November 1626 abdecken. Diese Quelle ist praktisch unbekannt und wird von Historikern nicht genutzt. Sie enthält viele neue Informationen, die die bisherigen Erkenntnisse über die ersten Monate des sogenannten „Weichselmündungskrieges” ergänzen können.
    Źródło:
    Przegląd Historyczno-Wojskowy; 2023, XXIV (LXXV), 1(283); 201-234
    1640-6281
    Pojawia się w:
    Przegląd Historyczno-Wojskowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-5 z 5

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies