- Tytuł:
- Budownictwo Kościoła ewangelickiego na obszarach historycznej Warmii w dobie sekularyzacji (1772-1840)
- Autorzy:
- Jodkowski, Marek
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/2041261.pdf
- Data publikacji:
- 2014
- Wydawca:
- Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
- Tematy:
-
Ostpreußen evangelische Kirche in Ermland
evangelische Diaspora in Ermland
kirchliche Bauwerke
Deutschland im 18. und 19. Jh.
Karl Friedrich Schinkel
Church
secularisation
evangelisation
autonomy
modernity
process of learning
Church Reform
Prusy Wschodnie
Kościół ewangelicki na Warmii
Diaspora Kościoła ewangelickiego
Budownictwo kościelne
Niemcy w XVIII i XIX wieku - Opis:
-
Jednym ze skutków inkorporacji Warmii do Królestwa Prus była jej sekularyzacja. Odtąd posiadłości ziemskie biskupa warmińskiego oraz kanoników przeszły na własność państwa. Zabór pruski umożliwił osiedlanie się ludności protestanckiej na obszarach dotąd niemal całkowicie katolickich. Władze państwowe starały się wyjść naprzeciw oczekiwaniom ludności protestanckiej, zatrudniając jeszcze w XVIII wieku kierowników szkół i katechetów w warmińskich miastach. Fryderyk Wielki wydał także rozporządzenie umożliwiające sprawowanie nabożeństw w tamtejszych ratuszach. Z czasem adoptowano również pomieszczenia będące częścią zamków. Wraz jednak ze wzrostem liczby ludności pojawiła się konieczność budowy własnych świątyń, jak również domów parafialnych i szkół. Wsparcie finansowe gwarantował król pruski Fryderyk Wilhelm III, sugerując początkowo przekazanie na ten cel funduszu sekularyzacyjnego po skasowanym klasztorze w Neuzelle w Brandenburgii. Projekty nowych świątyń opracowywano w Wyższej Deputacji Budowlanej, na czele której ustanowiono z czasem znakomitego architekta Karla Friedricha Schinkla.
One of the consequences of the incorporation of Warmia into the Kingdom of Prussia was the growing secularisation of the entire region. The lands belonging to the bishop of Warmia and his canons became the property of the state. The Prussian Partition enabled Protestants to settle in the areas which had previously been dominated almost entirely by Catholics. State authorities tried to meet the expectations of Protestants already in the 18th century by employing school headmasters and religion teachers in the towns of Warmia. Frederick the Great issued a decree that allowed holding religious services in local town halls. Some rooms in the castles were also adapted for the purpose. However, along with the increase in population, there was a growing demand for new church buildings, parish houses and schools. Necessary financial support came from the Prussian king Frederick William III, who suggested that the so-called secularisation fund, available after the dissolution of the Neuzelle monastery in Brandenburg, be assigned to this end. Building of new churches was entrusted to the State Construction Commission, led by a distinguished architect, Karl Friedrich Schinkel.
Eine der Folgen der Eingliederung Ermlands zum preußischen Königreich war die Säkularisierung. Infolge der Säkularisierung wurden die Ländereien des Ermländer Bischofs sowie diejenigen der Domkapitulare staatliches Eigentum. Die preußische Annexion ermöglichte die Ansiedlung der protestantischen Bevölkerung auf dem bisher gänzlich katholischen Gebieten. Die Staatsregierung versuchte, den Erwartungen der protestantischen Bevölkerung entgegenzukommen, indem sie noch im 18. Jh. Schuldirektoren und Katecheten in den Städten Ermlands angestellt hatte. Friedrich der Große hat ebenfalls eine Anordnung erlassen, nach dem die Zelebration der Gottesdienste in dortigen Rathäusern gestattet wurde. Mit der Zeit wurden dafür auch einige Bauten adaptiert, die zu den Schlössern gehörten. Mit dem Anwachsen der Bevölkerung wurde jedoch die Notwendigkeit sichtbar, eigene Gotteshäuser sowie Pfarrhäuser und Schulen zu bauen. Die finanzielle Unterstützung hat der preußischen König Friedrich Wilhelm III. gesichert, der suggerierte, zu diesem Zweck die Gelder aus dem nach der Auflösung des Klosters in Neuzelle in Brandenburg entstandenem Säkularfond zu verwenden. Projekte der neuen Kirchen wurden in der Ober-Bau-Deputation erstellt, zu deren Leiter der exzellente Architekt Karl Friedrich Schinkel ernannt wurde. - Źródło:
-
Studia Nauk Teologicznych PAN; 2014, 9; 209-230
1896-3226
2719-3101 - Pojawia się w:
- Studia Nauk Teologicznych PAN
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł