- Tytuł:
- Słowniki w Wielkim Księstwie Litewskim – przyczynek do historii (zachodnio)ruskiej leksykografii i leksyki
- Autorzy:
- Citko, Lilia
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/676548.pdf
- Data publikacji:
- 2016
- Wydawca:
- Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
- Tematy:
-
Ruthenian language
Church Slavonic language
macro- and microstructure of dictionary
lexis - Opis:
- Dictionaries in the Grand Duchy of Lithuania – a Contribution to the History of (Western)Ruthenian Lexicography and Word-Inventory In the article an attempt to describe the oldest Western Ruthenian dictionary has been made. The analysis is based on the following texts: 1) Leksis s tolkovanīem slovenskikh mov prosto of the first part of the 16th century, 2) Leksis siriech rechenïia v"krat"tsie s"bran(")ny. I īz slove(n)skago iazyka naprosty(ĭ) ruskīĭ diale(k)t istol(")kovany L,Z by L. Zizaniy (Vilno 1596), 3) Leksīkon slavenorosskīĭ ī imen tl"kovanīe by P. Berynda (Kiev 1627), 4) Sinonima slavenorosskaia (the end of the 17th century). The focus of attention is directed to lexicographic specificity of the antique texts, the elements of their macro- and microstructures, sources and techniques of material documentation, which made it possible to observe the evolution of lexicographers` methodological procedure in the range of the structure of an entry, e.g.: efforts to introduce grammatical information, qualifiers (mostly etymological and stylistic), and material exemplification.Dictionaries, which were essentially used to learn the language of liturgical celebration, contained religious vocabulary. It should be noted, however, that their authors introduced Ruthenian words of various thematic groups and stylistic registers to the translated parts of lexicons. In Berynda`s dictionary Polish loan words appeared as entries. Słowniki w Wielkim Księstwie Litewskim – przyczynek do historii (zachodnio)ruskiej leksykografii i leksykiW artykule podjęto próbę charakterystyki najstarszych słowników zachodnioruskich na podstawie kilku źródeł: 1) Leksis s tolkovanīem slovenskikh mov prosto z pierwszej połowy XVI w.; 2) Leksis siriech rechenïia v"krat"tsie s"bran(")ny. I īz slove(n)skago iazyka naprosty(ĭ) ruskīĭ diale(k)t istol(")kovany L,Z W. Zizaniego (Wilno 1596); 3) Leksīkon slavenorosskīĭ ī imen tl"kovanīe P. Beryndy (Kijów 1627); 4) Sinonima slavenorosskaia (koniec XVII w.). Głównie uwagę skupiono na specyfice leksykograficznej zabytków, elementach ich makro-i mikrostruktury, źródłach oraz sposobach dokumentacji materiału. Pozwoliło to zaobserwować pewną ewolucję warsztatu metodologicznego leksykografów w zakresie budowy artykułu hasłowego, jak np. próby wprowadzania informacji gramatycznej, kwalifikatorów (głównie etymologicznych, stylistycznych) oraz egzemplifikacji materiałowej.Słowniki, przeznaczone zasadniczo do nauki języka liturgicznego i lektury ksiąg cerkiewnych, gromadziły przede wszystkim leksykę religijną. Należy jednak zauważyć, że do przekładowej części leksykonów ich autorzy wprowadzali słownictwo ruskie należące do różnych grup tematycznych i rejestrów stylistycznych. W charakterze wyrazów hasłowych słownika Beryndy mogły występować również pożyczki polskie.
- Źródło:
-
Acta Baltico-Slavica; 2016, 40
2392-2389
0065-1044 - Pojawia się w:
- Acta Baltico-Slavica
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł