Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Środkowa Polska" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Geochemia bromu i wykształcenie utworów solnych cechsztynu w wybranych otworach wiertniczych w wysadzie solnym Góra koło Inowrocławia
Bromine geochemistry and characteristics of Zechstein salt rocks in selected core materials from the Góra salt diapir near Inowrocław (Central Poland)
Autorzy:
Czapowski, G.
Tomassi-Morawiec, H.
Tadych, J.
Grzybowski, Ł.
Sztyrak, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/183861.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
złoża solne
geochemia bromu
cechsztyn
środkowa Polska
salt deposits
bromine geochemistry
Zechstein
Central Poland
Opis:
Kompleksowe badania wykształcenia i zmian zawartości bromu w materiałach rdzeniowych z trzech profili solnych utworów cechsztynu, odwierconych na terenie wysadu solnego Góra, umożliwiły przedstawienie charakterystyki poszczególnych ogniw litostratygraficznych solnych oraz skonstruowanie syntetycznych ich sukcesji w profilu pionowym. Obserwacje tendencji zmian zawartości bromu okazały się pomocne w wyznaczeniu kierunku stropu ogniw solonych i wskazaniu położenia osi przypuszczalnych wielkoskalowych deformacji fałdowych w obrębie kompleksów soli kamiennej.
Detailed macroscopic profiling of salt cores from selected wells drilled in the Góra salt diapir (central Poland), supported with bromine content analyses, enabled to define and characterize the succession of Zechstein (Upper Permian) lithostratigraphic units in each well. The study results allowed also to define better the type of tectonic macrodeformations (as folds) within studied salt series, being so common in any salt diapir, but difficult to observe in well sections.
Źródło:
Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie; 2009, 35, 3; 287-305
0138-0974
Pojawia się w:
Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jeziorna przeszłość torfowisk regionu łódzkiego
Limnic past of peatlands in the Łódź Region
Autorzy:
Forysiak, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/945254.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
osady jeziorne
torfowisko
późny vistulian
holocen
środkowa Polska
lake deposits
peatland
late vistulian
holocene
Central Poland
Opis:
Studies of infills of present-day peatland basins of the Łódź Region revealed the presence of lacustrine sediments underlying peats. They usually rest on mineral bottoms of basins, and their accumulation began in the Late Vistulian and continued in the Holocene. Out of 17 objects subjected to geological and palaeoecological examinations such arrangement was found in 8 of them. In the locality of the Żabieniec peatland 16.4 m of biogenic sediments was documented. The essential part of the profile contains detrital gyttja (at the bottom – detrital-clay gyttja, above – fine detrital gyttja). Within the Ner-Zawada peatland the thickness of biogenic sediments is 4.70 m and lake sediments are represented by clay- calcareous gyttja and calcareous gyttja. The thickness of biogenic sediments in the Ługi peatland reaches to 2.90 m. At this locality detrital- calcareous gyttja and detrital gyttja accumulated on the mineral substratum. In the Rąbień peatland basin the thickness of lacustrine sediments and peat reaches 6.2 m; on sandy bottom rest detrital-clay gyttja and detrital gyttja. In the Silne Błoto-Witów peatland only the 3.5 m long profile of the so- called “west island” contains lacustrine deposits covered by herbaceous peat. In the bottoms of a few other peatlands of the region, biogenic lake deposits were found, but their thickness is small (such as Korzeń, Bęczkowice, Parchliny). Therefore it may be assumed that some peatlands of the Łódź Region are of limnic origin. The presented examples of lake sediment series in the basins of contemporary peatlands in the Łódź Region allow to conclude that during the last fifteen thousand years, lakes occurred in this area, not only in numerous oxbow basins, but also in plateau depressions and aeolian landforms. Lake basins were more frequent during the late Vistulian, and survived in the Holocene until the Subboreal period. All water bodies of wetlands of the Łódź Region, except for oxbows, which are observed today, are of an anthropogenic origin.
Analiza wypełnień mis współczesnych torfowisk regionu łódzkiego wykazała pod torfami obecność osadów jeziornych. Zalegają one zwykle na mineralnym dnie mis, a ich akumulacja rozpoczęła się w późnym vistulianie i trwała jeszcze w holocenie. Spośród 17 obiektów poddanych szczegółowym badaniom geologicznym i paleoekologicznym taki układ osadów stwierdzono w ośmiu z nich. W misie torfowiska Żabieniec udokumentowano 16,4 m osadów biogenicznych, a zasadniczą część profilu stanowi gytia detrytusowa (w dolnej części detrytusowo-ilasta, a powyżej gytia drobnodetrytusowa i grubodetrytusowa). W obrębie torfowiska Ner-Zawada miąższość osadów biogenicznych wynosi 4,70 m, a osady jeziorne reprezentują: gytia ilasto-wapienna i gytia wapienna. Miąższość osadów biogenicznych w obrębie torfowiska Ługi sięga 2,90 m, na mineralnym podłożu zalega gytia detry- tusowo-wapienna i gytia detrytusowa. W torfowisku Rąbień miąższość torfu i podścielających go osadów jeziornych sięga 6,2 m, na piaszczystym podłożu zalegają: gytia detrytusowo-ilasta i gytia detrytusowa. Torfowisko Silne Błoto-Witów dokumentuje jedynie profil z tzw. wyspy zachodniej o miąższości 3,5 m prezentujący głównie osady jeziorne, przykryte przez torf zielny. W podłożu torfów kilku innych torfowisk regionu stwierdzono biogeniczne utwory jeziorne, ale ich miąższość jest niewielka (m.in.: Korzeń, Bęczkowice, Parchliny). Uznać więc należy, że część torfowisk regionu łódzkiego ma pochodzenie limnogeniczne. Zaprezentowane przykłady serii osadów jeziornych w misach współczesnych torfowisk regionu łódzkiego pozwalają stwierdzić, że w trakcie ostatnich 15 tysięcy lat jeziora występowały na tym obszarze nie tylko w licznych starorzeczach, ale także w obniżeniach wysoczyznowych i wśród form eolicznych. Zbiorniki jeziorne funkcjonowały liczniej w okresie późnego vistulianu, a w holocenie przetrwały aż do okresu subborealnego. Wszystkie zbiorniki wodne na obszarach mokradeł regionu łódzkiego, poza starorzeczami, obserwowane współcześnie, mają charakter antropogeniczny.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Physica; 2013, 12
1427-9711
2353-6063
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Physica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Znaczenie warunków geomorfologicznych dla powstania i współczesnego stanu wybranych torfowisk w środkowym odcinku doliny Widawki
Importance of geomorphological features for origin and the contemporary situation of selected peatlands in the middle Widawka river valley
Autorzy:
Stępień, E.
Forysiak, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/294919.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich
Tematy:
dolina rzeczna
paleomeander
torfowisko
dolina Widawki
środkowa Polska
river valley
palaeochannel
peatland
Widawka river valley
Central Poland
Opis:
Wśród form geomorfologicznych Kotliny Szczercowskiej znaczną powierzchnię stanowią równiny torfowe. W artykule przedstawione są trzy przykłady torfowisk, dwa z nich powstały w paleomeandrach Widawki, położonych w obrębie dna dolinnego, trzecie leży w obniżeniu na terasie nadzalewowej, otoczonym piaskami eolicznymi. Rozpoznana została miąższość utworów biogenicznych, a w wybranych profilach wykonano oznaczenia parametrów fizykochemicznych i wydatowano spągowe warstwy torfów. Akumulacja torfów rozpoczęła się w późnym vistulianie i trwała w holocenie. W torfowiskach położonych w dnie doliny odłożyły się głównie torfy niskie, zaś w torfowisku położonym w otoczeniu form eolicznych torfy przejściowe i wysoki. Położenie geomorfologiczne znajduje również odbicie we współczesnym stanie torfowisk, które leżą w brzeżnej części leja depresji powstałego w otoczeniu odkrywki węgla brunatnego.
In Szczerców Basin peatlands have a significant participation among geomorphological forms. The article presents three examples of peatlands, two of them are formed in palaeochannel of Wiawka river, in valley floor, third one is located in small depression in high terrace, surrounded by aeolian sands. Thickness of biogenic deposits were examined and in selected cores were measured basic physico-chemical parameters. The bottom of peat layers was dated of radiocarbon method. Accumulation of peat series was started in Late Vistulian and gone in Holocene. In peatlands located in valley floor peat was deposited in fens, in high terrace it was transitional and raised peatland. Geomorphological features are important for the modern situation of peatlands, because they lie in the marginal part of the depression of ground water table, caused by the opencast mine of brown coal.
Źródło:
Landform Analysis; 2017, 34; 51-61
1429-799X
Pojawia się w:
Landform Analysis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Śladami osadników fryderycjańskich w środkowej Polsce. Cmentarze i ich pozostałości
Tracing Frederician settlers in Central Poland. Cemeteries and their remains
Autorzy:
Cepil, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/684474.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
cmentarz
kolonizacja fryderycjańska
osadnictwo wiejskie
geografia historyczna
środkowa Polska
cemeteries
Frederician colonisation
settlement
historical geography
Central Poland
Opis:
The article presents the origin and the current state of conservation of remains of Evangelical cemeteries created during the Frederician colonisation. The present study shows work results in the scope of current Łódzkie Voivodeship. The geohistorical analysis includes the genesis of cemeteries and settlement context (location of old and present cemeteries). In conclusion, the remaining cultural heritage elements in village cultural landscape were also interpreted in detail.
W artykule omówiono genezę i stan zachowania pozostałości cmentarzy ewangelickich usytuowanych w dawnych koloniach fryderycjańskich. Obszarem badań jest województwo łódzkie w obecnych granicach. Oprócz metryki powstania i krótkiego zarysu funkcjonowania nekropolii, analizie poddano także kontekst osadniczy, a mianowicie dawną i teraźniejszą lokalizację miejsc pochówku w krajobrazie kulturowym wsi. Uwzględniono również analizę współczesnych reliktów badanych cmentarzy pod kątem walorów kulturowych i ich ochrony.
Źródło:
Studia z Geografii Politycznej i Historycznej; 2017, 6
2300-0562
2450-0127
Pojawia się w:
Studia z Geografii Politycznej i Historycznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cechy litologiczne wypełnień wybranych zagłębień bezodpływowych obszaru Wysoczyzny Łódzkiej
Lithological features of the infillings of selected closed depressions in the Łódź Upland
Autorzy:
Forysiak, Jacek
Majecka, Aleksandra
Marks, Leszek
Tołoczko-Pasek, Anna
Okupny, Daniel
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1366085.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
zagłębienia bezodpływowe
interglacjał eemski
wczesny vistulian
cechy litologiczne osadów
środkowa Polska
closed depressions
Eemian
Early Vistulian
lithology
Central Poland
Opis:
Małe zagłębienia bezodpływowe są powszechnym elementem rzeźby terenu środkowej Polski. Ich powstanie wiąże się głównie z procesami glacjalnymi, rzecznymi czy eolicznymi, ale większość form położonych w obszarach wysoczyznowych jest wynikiem wytapiania brył martwego lodu w fazie recesji lądolodu stadiału warty (zlodowacenia odry). Prace badawcze prowadzone były na Wysoczyźnie Łódzkiej, w czterech stanowiskach z zespołami zagłębień. Miały na celu porównanie cech litologicznych wypełnień. Badania osadów pozwoliły na wyróżnienie czterech zespołów litologicznych i ukazanie zróżnicowania wypełnień badanych zbiorników. Część zagłębień nie zawierała osadów biogenicznych interglacjału eemskiego czy wczesnego vistulianu. Wskazuje to na zróżnicowanie lokalnych warunków geologicznych i odmienny przebieg zapełniania zbiorników.
Small closed depressions are a common feature of the landscape of Central Poland. Their origin has been connected to various morphogenetic processes but most of the forms located in upland areas are the result of the melting of buried ice in the recession phase of the ice sheet of the Warta Stadial. A study of four sites with clusters of depressions, is being carried out in the Łódź Upland to compare the lithological features of their infillings. The analyses of the sediments have allowed to distinguish four lithological units and to display the variation between the infillings of the studied basins. Some of the depressions do not contain biogenic sediments of the Eemian Interglacial or the Early Vistulian. It indicates the presence of differences in the local geological conditions and a different course of the process of filling in of the basins.
Źródło:
Acta Geographica Lodziensia; 2017, 106; 195-210
0065-1249
Pojawia się w:
Acta Geographica Lodziensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zapis holoceńskich procesów eolicznych w osadach wybranych jezior kopalnych i torfowisk centralnej Polski
Record of Holocene aeolian processes in deposits of selected palaeolakes and peatlands in Central Poland
Autorzy:
Twardy, Juliusz
Forysiak, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/578414.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
torfowisko
wydmy i pola piasków eolicznych
holocen, antropopresja
środkowa Polska
peatlands
dunes
aeolian sand covers
Holocene
human impact
Central Poland
Opis:
Artykuł przedstawia związki przestrzenne wydm i obszarów mokradłowych w centralnej Polsce oraz zapis aktywności eolicznej w osadach biogenicznych. Interakcję wydm i sąsiadujących z nimi torfowisk rozpatrzono dla holocenu, nawiązując do chronologii archeologicznej. Przedstawione stanowiska z środkowej Polski dobrze ilustrują zapis wzbudzanych antropogenicznie zmian, jak też reakcję na te zmiany w geosystemach mokradłowych. Osady eoliczne składane były w postaci miąższych warstw w osadach biogenicznych w strefie styku wydm i mokradeł lub cieńszych wkładek i domieszek – w innych częściach badanych torfowisk. Dla młodszej części holocenu okresy zintensyfikowanych procesów eolicznych odniesiono do etapów tzw. antropogenicznej fazy wydmotwórczej.
The article is focused on considerations on spatial relationships between dunes and wetlands in Central Poland and also on aeolian record in organic deposits. The interactions between dunes and neighboring peatlands have been analysed for the Holocene, according to the archaeological chronology. The presented sites illustrate well the record of human inducted processes as well as the reaction of wetland ecosystems. Aeolian deposits were deposited as thick layers within biogenic sediments at the contact zone of dunes and wetlands and as thinner interlaminations or admixtures in other parts of the studied peatlands. For the Late Holocene, periods of intensified interaction between aeolian processes and peatland have been related to stages of the so-called human-inducted dune forming phase.
Źródło:
Acta Geographica Lodziensia; 2016, 105; 125-140
0065-1249
Pojawia się w:
Acta Geographica Lodziensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zarys rozwoju turystyki w regionie łódzkim
Outline of tourism development in the Łódź region
Autorzy:
Włodarczyk, Bogdan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/578316.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
historia turystyki
Polska Środkowa
województwo łódzkie
history of tourism
Central Poland
Łódź Voivodeship
Opis:
W artykule zaprezentowano najistotniejsze aspekty rozwoju turystyki w regionie łódzkim na tle najważniejszych okresów w rozwoju tego zjawiska w Polsce. Szczególną uwagę skupiono na ostatnich stu latach, w ciągu których w podziale administracyjnym kraju funkcjonowała jednostka o nazwie „województwo łódzkie”. Dokonano także periodyzacji rozwoju zjawiska i scharakteryzowano wyróżnione okresy, wskazując na ich znamienne cechy.
The article presents the most important aspects of tourism development in the Łódź region against the background of the most important periods in the development of this phenomenon in Poland. Particular attention has been focused on the last one hundred years, during which the Łódź Voivodeship has existed within the administrative division of the country. The development of the phenomenon was also periodised, and the distinguished periods were characterised, indicating their cha-racteristic features.
Źródło:
Acta Geographica Lodziensia; 2019, 109; 145-161
0065-1249
Pojawia się w:
Acta Geographica Lodziensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Okresy wzmożonej antropopresji na obszarze Polski Środkowej w świetle badań holoceńskich osadów eolicznych, stokowych, rzecznych i torfowiskowych
Periods of intense human impact in Central Poland recorded in aeolian, slope, fluvial and organic deposits
Autorzy:
Twardy, Juliusz
Forysiak, Jacek
Kittel, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/578408.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
antropopresja
paleogeografia
datowania radiowęglowe
Polska Środkowa
human impact
palaeogeography
radiocarbon dating
Central Poland
Opis:
W niniejszej pracy zestawiono i przedyskutowano serię 120 datowań radiowęglowych holoceńskich osadów eolicznych, stokowych, rzecznych i torfowiskowych. Osady te powstawały w centralnej Polsce w warunkach antropopresji. Bazując na podziale stratygraficznym holocenu oraz chronologii archeologicznej omówiono zdarzenia, które prowadziły do powstawania wyżej wymienionych utworów geologicznych. Zdarzenia w geosystemach eolicznych, stokowych, dolinnych i torfowiskowych powiązano z funkcjonowaniem osadnictwa pradziejowego i historycznego w Polsce Środkowej. Szczególną uwagę zwrócono na kilka okresów, podczas których dochodziło do synchronicznej transformacji rzeźby form eolicznych, stoków, den dolin rzecznych i systemów torfowiskowych.
The paper summarises and discusses a set of 120 radiocarbon dates of Holocene aeolian, slope, fluvial and peatbog sediments from Central Poland that were deposited under human impact. Based on both the Holocene chronostratigraphic division and archaeological chronology, events that led to the formation of these sediments are presented. A link is made connecting events in aeolian, slope, fluvial and peatbog geosystems to the activity of prehistoric cultures and to settlement development in modern times in Central Poland. Special attention is paid to periods in which the responses of different systems were synchronous to each other.
Źródło:
Acta Geographica Lodziensia; 2018, 107; 119-136
0065-1249
Pojawia się w:
Acta Geographica Lodziensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cechy denudacji w regionie łódzkim w późnym vistulianie w świetle chemicznych badań w osadach torfowiskowych
Denudation features of the Late Vistulian (Weichselian late glacial) preserved in the geochemical analysis of the biogenic deposits of the Łódź Region
Autorzy:
Okupny, Daniel
Fortuniak, Anna
Tomkowiak, Julita
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/578457.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
torfowisko
osady biogeniczne
geochemia
denudacja
Polska Środkowa
peatland
biogenic deposits
geochemistry
denudation
Central Poland
Opis:
Przedstawiono charakterystykę geochemiczną wybranych torfowisk regionu łódzkiego (Ługi, Podwódka i Rąbień). Celem pracy jest określenie typów i natężenia denudacji w zlewni badanych zbiorników w późnym vistulianie. Miąższość udokumentowanych osadów biogenicznych wynosiła: 2,66 m (profil R-3), 3,0 m (profil Ł-1) oraz 4,75 m (profil P-1). Badania geochemiczne obejmowały oznaczenie podstawowych składników tych osadów, tj. materię organiczną, węglan wapnia, krzemionkę terygeniczną i biogeniczną. Metodą spektrometrii absorpcji atomowej oznaczono pierwiastki pomocne w rekonstrukcji paleograficznej: Na, K, Ca, Mg i Zn. W analizie przemian typów denudacji zlewni, jakie panowały podczas depozycji osadów, wykorzystano wskaźniki geochemiczne odzwierciedlające najważniejsze zmiany w proporcjach oznaczonych elementów
The paper presents the geochemical description of selected peatlands of the Łódź region: Ługi, Podwódka and Rąbień. The aim of this study is evaluation of the type and intensity of the Late Wechselian processes in the peatland catch-ment. The thickness of the document biogenic sediments in the profiles analyzed was: 2,66 m (core R-3), 3,0 m (core Ł-1) and 4,75 m (core P-1). The objective of the geochemical analyses of the above peatlands was identification of basic compo-nents of biogenic sediments, i.e. organic matter, calcium carbonate, terigenic and biogenic silica. In the resulting solution, elements helpful in palaeogeographical reconstruction were identified by the method of atomic absorption spectroscopy: Na, K, Ca, Mg and Zn. The analysis of types of denudation in the catchment following geochemical indices reflecting the most important changes in contribution of marked elements.
Źródło:
Acta Geographica Lodziensia; 2013, 101; 89-99
0065-1249
Pojawia się w:
Acta Geographica Lodziensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Chronione gatunki mchów w ekosystemie miejskim Łodzi
Protected species of mosses in the urban area of Łódź
Autorzy:
Staniaszek-Kik, M
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/401819.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
mchy
gatunki chronione
urbanizacja
Łódź
Polska środkowa
mosses
protected species
urbanization
Łódź City
Central Poland
Opis:
W artykule zaprezentowano zagadnienie występowania chronionych mchów w granicach dużej aglomeracji miejskiej – Łodzi. Rozmieszczenie 27 gatunków przedstawiono na tle czterech stref funkcjonalno-stukturalnych miasta. Do najczęściej notowanych należą: Dicranum scoparium, Pleurozium schreberi, Pseudoscleropodium purum i Rhytidiadelphus squarrosus. Największą ostoją dla chronionych składników brioflory są strefy o obniżonej presji urbanizacyjnej, gdzie nadal zachowały się potencjalne siedliska dla tej grupy roślin. Objęcie ochroną naturalnych, najlepiej zachowanych fragmentów przyrody ożywionej w mieście, pozwoli na zachowanie bogactwa gatunkowego chronionych mchów.
The paper presents of protected moss species which occur within the administrative boundaries of the city of Łódź. Łódź is the second largest city of Poland with regard to population. It is located close to the geographical centre of the country. Distribution of 27 species has been presented in the aspect of their occurrence in four structural-functional zones. The most frequent species in the study area are: Dicranum scoparium, Pleurozium schreberi, Pseudoscleropodium purum and Rhytidiadelphus squarrosus. The large number of protected mosses were noted in suburbs on lowered urbanization pressure area.
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2013, 33; 111-118
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza zespołów eratyków w glinach lodowcowych i ich znaczenie w rekonstrukcji zasięgu lądolodu warciańskiego w obszarze między Piotrkowem Trybunalskim, Radomskiem a Przedborzem
Indicator erratics analyses in glacial tills and their significance for the reconstruction of ice-sheet dynamics of the area between Piotrków Trybunalski, Radomsko and Przedbórz
Autorzy:
Czubla, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/578363.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
eratyki przewodnie
badania petrograficzne
gliny lodowcowe
stratygrafia czwartorzędu
lądolód warciański
region łódzki
środkowa Polska
indicator erratics
petrographic analyses
glacial deposits
Quaternary stratigraphy
Wartanian ice-sheet
Łódź Region
Central Poland
Opis:
Badania petrograficzne eratyków przewodnich wykazały istnienie co najmniej dwóch litotypów glin (S i O/W), różniących się obszarem alimentacji materiału morenowego. Starszy z nich (S), reprezentowany przez glinę z Mąkolic, został odłożony przez ostatni na tym obszarze awans lądolodu południowopolskiego. Młodszy litotyp (O/W) stanowią osady glacjalne kompleksu środkowopolskiego. Wśród nich możliwe jest wyróżnienie dwóch odmian (sublitotypów), odłożonych prawdopodobnie przez odrębne masy lodu (potoki lodowe). Powyższe sublitotypy są czytelne tylko w południowej części obszaru badań. Ich wzajemne usytuowanie w przestrzeni oraz cechy petrograficzne potwierdzają słuszność wniosków opartych na analizie rzeźby, z których wynika, że określony w tytule obszar był zajęty przez lądolód warciański, który nasuwał się z dwóch kierunków.
Abstract. Petrographic studies of indicator erratics in glacial sediments revealed the existence of at least two lithotypes of glacial tills (marked S and O/W), differing in source area of moraine material. The older one (S), represented by glacial till in Mąkolice, was deposited by the last advance of South Polish Glaciation in the area. The younger lithotype (O/W) includes glacial sediments of Middle Polish Complex. Among them, two varieties (sublitothypes), probably deposited by separate ice masses (but not ice streams), can be distinguished. These sublitotyphes are clearly recognizable only in the southern part of the area under research. Their relative spatial distribution and petrographic features confirm the validity of the conclusions based on the analysis of the relief, which suggests that the ice-sheet during the Middle Polish Glaciation (Odranian/ Wartanian) entered the Piotrków region from two directions.
Źródło:
Acta Geographica Lodziensia; 2015, 103; 25-43
0065-1249
Pojawia się w:
Acta Geographica Lodziensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nowe stanowiska roślin naczyniowych i weryfikacja istniejących z terenu Polski Środkowej ze szczególnym uwzględnieniem Scheuchzeria palustris L.
New position of vascular plants and verification given from central Poland with particular emphasis on Scheuchzeria palustris L.
Autorzy:
Plackowski, R.
Sender, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/401510.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
Polska środkowa
ekologia
ochrona
migracja
analiza gleby
Scheucheria palustris
Central Poland
ecology
protection
migration
soil analyse
Opis:
Praca przedstawia obserwacje gatunków roślin naczyniowych znalezionych głównie w latach 2015–2017, na wybranych stanowiskach Polski Środkowej, w okolicy Radomska, Sulejowa oraz Piotrkowa Trybunalskiego. Ogółem stwierdzono 58 gatunków roślin naczyniowych. Spotykano gatunki torfowisk przejściowych i wysolich tworzące specyficzną mozaikę Liparis loeselii, częściej Epipactis palustris oraz gatunku z rodziny Parnassia palustris na podłożu wapiennym. Gatunkiem o przypuszczalnym statusie efemeryta jest stwierdzony w okolicach Piotrkowa Trybunalskiego Fallopia aubertii. Zauważono zjawisko wędrówek kilku gatunków, np. w przypadku rodzaju Bidens czy rodzaju Lepidium. Znaleziono także gatunki klasy Oxycocco-Sphagnetetea, szczególnie narażone na zanik z powodu eutrofizacji, a także z klasy Scheuchzerio-Caricetea nigrae. Prawidłowym rozwojem charakteryzowała się Scheuchzeria palustris. Z przeprowadzonych analiz chemicznych próbek z wierzchniej warstwy torfowych uwagę skupia zróżnicowanie takich cech glebowych jak C:N, pH oraz metali ciężkich. Pomimo bliskości ośrodków przemysłowych nie stwierdzono przekroczenia stężeń metali ciężkich. Przeprowadzona analiza statystyczna nie wykazała istotności parametrów w przedziałach wartości oraz korelacji między otrzymanymi wynikami. Reasumując, torfowisko z udziałem Scheuchzeria palustris znajduje się w trakcie przemian, co dokumentuje różnorodność występującej flory. Roślina gatunku Scheuchzeria palustris współwystępuje z gatunkiem Carex limosa, wydając sporo nasion i rozmnażając się wegetatywnie.
There were 58 species in the analyzed area, some of them occurred in three locations. A few of the issues discussed indicate the explanation of several phenomena occurring amongst both rare plants which are sometimes legally protected. Some of them are included on the red list the exemple rare plants Scheuchzeria palustris regarded as an relict boreal and orchids species. There have recordet degration species included those preffering alkaline substrates and Oxycocco-Sphagnetes classe. The study of Scheuchzeria palustris was conducted on one recent stands in the Łódz region, in the Czarny Ług Reserve near Wolbórz. There is an emphasis on the migration of plants which in some cases are previously cultivated by man. Juncus bulbosus in two forms, was found in ecotonal zones with wariable water condition. There nereumougs alien species. An important issue is the issue of anthropogenic impact. on which it usually grows. The statistical analysis carried out using a descriptive method for the listed species, in most cases showed a variation of heavy metal, starting from weak ones such as Pb (non tand stronger ones such as Cr. Apart from heavy metals, high in case of Ca0 content and low with reference to Ph and C:N). characteristic in evolution the soils for themporary and oligotrophe boogs.
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2018, 19, 6; 160-171
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Warunki paleoekologiczne subkopalnego koryta Kolonia Bechcice na tle hydrologii środkowego odcinka doliny Neru
Palaeoecological and palaeohydrological patterns of the Kolonia Bechcice subfossil oxbow in the mid-Ner River valley
Autorzy:
Płóciennik, Mateusz
Kittel, Piotr
Borówka, Ryszard
Cywa, Katarzyna
Okupny, Daniel
Obremska, Milena
Pawłowski, Dominik
Stachowicz-Rybka, Renata
Szperna, Adam
Witkowski, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/578329.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
starorzecze
rekonstrukcje paleośrodowiskowe
paleoekologia
dolina Neru
Polska Środkowa
palaeochannel
palaeoenvironmental reconstruction
palaeoecology
Ner River valley
Central Poland
Opis:
Ślady późnoglacjalnej i holoceńskiej historii doliny Neru są dobrze zachowane w osadach paleokoryta Kolonia Bechcice (NKB), które zostało odcięte w młodszym dryasie. Jego rozwój może być podzielony na pięć wyraźnych faz. Podczas młodszego dryasu NKB było dość głębokim, oligotroficznym jeziorem. Z nastaniem holocenu starorzecze uległo eutorfizacji i zarosło roślinnością wodną, a następnie szybko przekształciło się w torfowisko niskie. Brak jest w profi lu NKB osadów ze środkowego holocenu. Torfy z okresu borealnego przykryte są przez mułki i piaski pozakorytowe zdeponowane w okresie subatlantyckim. Zapis ewolucji paleokoryta Kolonia Bechcice dowodzi, że dolina Neru była dynamicznym środowiskiem w późnym glacjale i holocenie. Ekosystemy starorzecza podlegały znacznie silniej presji zmian klimatycznych niż jeziora i mokradła znajdujące się na wysoczyznach w regionie łódzkim.
The history of the Ner River valley is well documented in Kolonia Bechcice (NKB) palaeochannel sediments. It was cut-off from the riverbed in the Younger Dryas. Its history may be divided into five distinct phases. During the Younger Dryas, the NKB was a relatively deep, oligotrophic water body. From the onset of the Holocene, the lake became a eutrophic, overgrown pond which quickly palludified and transformed into a rich fen with ferns and birches. There is a hiatus in the middle of the Holocene fen stratigraphy. A peat sequence is covered by fluvial silt and sand deposits. The NKB sequence documents the Ner valley as a dynamic system during the Late Glacial and the Holocene. Local ecosystems of this oxbow have remained under a much stronger pressure of climate changes than palaeolakes and wetlands located on uplands in the Łódź region.
Źródło:
Acta Geographica Lodziensia; 2016, 105; 107-124
0065-1249
Pojawia się w:
Acta Geographica Lodziensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zapis procesów peryglacjalnych i wiek szczelin kontrakcji termicznej w południowo-zachodniej części poziomu katarzynowskiego (Polska Środkowa)
Record of periglacial processes and age of the thermal contraction structures in the southwestern part of the Katarzynów Level (Central Poland)
Autorzy:
Petera-Zganiacz, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/578459.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
szczeliny kontrakcji termicznej
analiza teksturalna
datowania TL
Polska Środkowa
sand wedges
textural analysis
TL dating
Central Poland
Opis:
Przeanalizowano ślady środowiska peryglacjalnego zapisanego w osadach, takie jak struktury kontrakcji termicznej czy poziom kamienisty. Badania przeprowadzono na stanowisku Rosanów położonym w strefie krawędziowej Wyżyny Łódzkiej, w obrębie poziomu katarzynowskiego. W budowie geologicznej stanowiska dominują glacigeniczne piaski gliniaste, zdeponowane podczas stadiału warty, w których powstały różne struktury deformacyjne. Część struktur została zinterpretowana jako szczeliny kontrakcji termicznej z pierwotnym wypełnieniem piaszczystym. Typ pozostałych struktur określono jako dajki klastyczne. Analiza cech teksturalnych utworów budujących podłoże dla struktur kontrakcji termicznej oraz wypełniających te struktury pozwoliła na ocenę oddziaływania środowiska peryglacjalnego na osady. Zastosowanie datowania termoluminescencyjnego nie okazało się pomocne podczas określenia wieku badanych osadów i struktur. Wiek klinów z pierwotnym wypełnieniem piaszczystym określono przede wszystkim na podstawie ich relacji z poziomem kamienistym.
The occurrence of periglacial processes in the past is possible to reconstruct on the base of evidences such as thermal contraction structures or stone pavement. Textural properties of deposits can also deliver important information. Investigations was carried in Rosanów site, located on the Katarzynów level – one of the levels of the edge-zone of the Łódź Plateau. In the study area sand till as host sediment of deformational structures occur. Some of the structures has typical features of the sand-wedge casts, the other were interpreted as clastic dikes. Textural analysis of the host sediments and deposits, which fill thermal contraction structures allow to evaluate impact of periglacial environment on deposits. Thermoluminescence dating of host deposits, infilling of sand wedges and covering aeolian sand gives very similar results, so the age of structures was establish by the indirect indicators.
Źródło:
Acta Geographica Lodziensia; 2013, 101; 101-115
0065-1249
Pojawia się w:
Acta Geographica Lodziensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The maximum ice sheet extent and its retreat in the western part of the Holy Cross Mountains, Poland, during the Sanian 2 Glaciation/MIS 12 based on geological data and analysis of karst phenomena
Autorzy:
Dzierżek, Jan
Lindner, Leszek
Cabalski, Krzysztof
Urban, Jan
Cyglicki, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1835599.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Central Poland
glacial deposits
cave deposits
palaeogeography
Middle Pleistocene
Polska środkowa
osad glacjalny
złoże jaskiniowe
paleogeografia
środkowy plejstocen
Opis:
The paper is focused on the palaeographic development of the western part of the Holy Cross Mountains, Poland, during the maximum extent of the Sanian 2 (MIS 12) ice sheet and its retreat. The studies were based on archival cartographic data, coupled with new lithological and petrographic analyses of limni- and fluvioglacial sands, i.e., grain-size composition, quartz grain morphology and heavy mineral analysis, as well as analysis of the erratic material of tills. The results confirm the regional variability of the erratic material in the Sanian 2 tills and point to the long-term development of fluvioglacial sands cover documenting cold climate conditions. They also evidence that the western part of the Holy Cross Mountains was the area where two oppositely directed ice sheet lobes (Radoszyce and Sandomierz) advanced during the Sanian 2 Glaciation and that deglaciation of the area took place in two stages. Huge quantities of meltwater released at that time contributed to the intensification of earlier initiated karst phenomena, as well as filling of the existing caves by fluvioglacial sands.
Źródło:
Acta Geologica Polonica; 2021, 71, 2; 199-218
0001-5709
Pojawia się w:
Acta Geologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies