Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "xix wiek" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 201
Tytuł:
Struktura terytorialna diecezji lubelskiej w latach 1805-1808
The territorial structure of the diocese of Lublin in the years 1805-1808
Autorzy:
Kumor-Mielnik, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1039394.pdf
Data publikacji:
2011-06-29
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Lublin
diecezja
XIX wiek
diocese
19th century
Opis:
The above text continues the issues contained in the article which appeared in the previous (94) volume of this academic journal. It concerns the process of marking the boundaries of the diocese of Chełm and Lublin, which originated the diocese of Lublin in 1805. The leitmotif of this article is historical and geographical analysis of the territorial formation of the diocese of Lublin from the moment of issuing the foundation bull to the year when all the directives from the bull were implemented, and the structure of deaneries and parishes for the new diocese was completely established. The article focuses on the boundary delimitation of the diocese of Lublin and shows the problems connected with the organization of its territorial structures, and above all problems arising from the modification in the existing structure of deaneries and parishes. Cartographic presentation of the parts of diocese of Lublin and its territorial organization enables to make comparative analysis of the contents of the foundation bull for the diocese of Lublin and its later deanery and parish structure, which was legitimized after 1807. The boundary instability of the diocese of Chełm and Lublin, which was the result of the changes in the delimitation due to the partition of Poland beginning at the end of the 18th century, is the reason why this article is accompanied by a few maps, the aim of which is to illustrate each and every modification to the boundaries of the diocese of Chełm and Lublin and to show its parts along with the marked capitals of the deaneries.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2011, 95; 109-122
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Najnowsze badania nad środowiskiem złotników warszawskich w XIX wieku
The Latest Research on Warsaw Goldsmith’s Environment in 19th century
Autorzy:
Myśliński, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/16036644.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
złotnicy
Warszawa
XIX wiek
goldsmith
Warsaw
19th century
Opis:
Recenzja dwóch książek Ryszarda Bobrowa: "Złotnicy i jublilerzy prowincji Królestwa Polskiego" (2017) i "Warszawscy złotnicy, jubilerzy, grawerzy i kupcy wyrobów kruszcowych w XIX wieku" (2018).
Źródło:
Biuletyn Historii Sztuki; 2019, 81, 4; 649-653
0006-3967
2719-4612
Pojawia się w:
Biuletyn Historii Sztuki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Popularyzacja wiedzy rolniczej w Galicji
Autorzy:
Wnęk, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/441913.pdf
Data publikacji:
2015-12-20
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
rolnictwo
Galicja
XIX wiek
agriculture
Galicia
19th century
Opis:
In years 1795-1918 in Galicia development of agricultural knowledge progressed. Conducted studies and experiments influenced plant and animal production. At that time the thought on the agricultural theory and practice was popularized by means of the written word. The authors of the publications and articles published in journals wrote on the whole spectrum of agricultural issues. The popularized information on mechanization, irrigation, fertilization, growing crops, gardening, breeding horses, cattle, sheep, swine, poultry, fish, bees and veterinary medicine. This article shows main ideas expressed in Galician agricultural literature, indicates what problems in plant and animal production were of special interest for the contemporary authors.
W latach 1795–1918 dokonał się w Galicji wyraźny postęp wiedzy rolniczej. Prowadzone badania i doświadczenia wpływały na produkcję roślinną i zwierzęcą. Ówczesna myśl z zakresu teorii i praktyki rolniczej była systematycznie popularyzowana. Na łamach wydawnictw poruszano spektrum zagadnień rolniczych. Upowszechniano wiadomości na temat mechanizacji, melioracji, nawożenia, uprawy zbóż, roślin okopowych, motylkowych, ogrodnictwa, hodowli koni, bydła, owiec, trzody chlewnej, drobiu, ryb, pszczół oraz weterynarii. Literatura fachowa (w tym poradniki rolnicze) stanowiąca podstawowe źródło badań daje wgląd w główne problemy rozwoju produkcji rolniczej w Galicji w dobie autonomicznej. Ukazuje ówczesny stan wiedzy i praktyki rolniczej. Pozwala prześledzić tendencje modernizacyjne w rolnictwie i zmiany w kulturze agrarnej chłopów.
Źródło:
Galicja. Studia i materiały; 2015, 1; 61-98
2450-5854
Pojawia się w:
Galicja. Studia i materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dzieje parafi i w Odrowążu Podhalańskim w świetle kroniki parafialnej (1844)
The history of the parish in Odrowąż Podhalański in the light of the parish chronicle
Autorzy:
Łukaszewska-Haberkowa, Justyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1039399.pdf
Data publikacji:
2011-06-29
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
parafia
XIX wiek
historia
parish
19th century
history
Opis:
The reader is presented with an article based on the chronicle of the parish in Odrowąż, which originated in 1819 and describes its history till the end of the 19th century. The author of the text was Jan Kanty Miś - the first official rector of this parish. He shortly described its history as well as that of the church. He also listed the furnishings of the temple and characterized its mural paintings. The text, written in Latin, also contains biographies of the first two rectors of the parish. At the turn of the nineteenth century many churches affiliated to existing parishes in the southern part of Poland became independent. The first community to have undergone this process was that of Chochołów and later on similar efforts were made by inhabitants of Pieniążkowice. In 1818 the construction of the church started. According to regulations, each new parish should consist of at least one thousand worshippers. At the same time villagers from Odrowąż, which was only 1.5 km away from Pianiążkowice, also commenced the construction of their own temple. In 1819 the decision was made by the authorities to found the new parish in Odrowąż with the villages of Dział, Pieniążkowice and Załuczne becoming its part. In the next years the two constructions were carried on simulataneously, namely the legal one in Odrowąż and the illegal one in Pieniążkowice. The argument between the two communities continued despite intervention of state authorities, the owners of the villages as well as the rector.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2011, 95; 33-48
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stefana Buszczyńskiego „Rękopis z przyszłego wieku” − granice dystopijnej fantazji w drugiej połowie XIX stulecia
“Manuscript from the coming century” by Stefan Buszczyński – boundaries of dystopian fantasy in the second half of the nineteenth century
Autorzy:
Makuch, Damian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013677.pdf
Data publikacji:
2014-06-02
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
Stefan Buszczyński
dystopia
utopia
fantazja
XIX wiek
fantasy
19th century
Opis:
The author wonders how it is possible that such a catastrophic future was described in 1881 when the era of progress peaked. For this purpose, he defines Manuscript from the coming century as a dystopian fantasy (analogous to Fredric Jameson’s “desire called utopia”) and analyses the limits of representation as they emerge in a story of the future written by a nineteenth-century author. Firstly, he shows the cultural image of Stefan Buszczyński which presented him as a romantic epigone. Contrary to the stereotypes, he depicts the writer as a researcher who knows the positivism philosophy and the modern statistics. Then, the author demonstrates the limitations of the dystopian form, which contains two irreconcilable concepts of history: voluntarismand determinism. These contradictions are not the only ones. Also the fantasy materialis made of four contradictory ideologies, namely, Thomism, Rousseauism, criticism of positivism and capitalism. Inconclusion, Buszczyński’s thought is shown as a very modern one and the author of Decline of Europe could be presented as the founder of the 20th century concepts, whose roots lie obviously in the middle of the 19th century.
Źródło:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2014, 4(7); 159-176
2084-6045
2658-2503
Pojawia się w:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ignacy Krasicki w dziewiętnastowiecznych encyklopediach i słownikach brytyjskich
Ignacy Krasicki in nineteenth-century British encyclopedias and dictionaries
Autorzy:
Krysztopa-Czupryńska, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1366190.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
Tematy:
Ignacy Krasicki
XIX wiek
publikacje brytyjskie
19th century
British publications
Opis:
The article shows how the figure of Ignacy Krasicki was presented in nineteenth-century British general publications, ie encyclopedias, and dictionaries. The biographies of Ignacy Krasicki published in British encyclopedias carried a different cognitive value and had a different degree of originality. There were quite fairly well-designed biographical notes among them, but there were also superficial or extremely short biographical entries. There were also biographical notes copied from other publications. Nevertheless, the English-language reader had a number of possibilities to find information about Krasicki, particularly since the name appeared not only in gen�eral publications. Relatively often the person of the bishop-poet was also present on the pages of other publications appearing in the nineteenth century in Great Britain. Many texts about the history and culture of Poland, which appeared at that time, came from the quills of Poles who appeared in Great Britain after the collapse of the 1830 uprising. Among these emigrants, a large group of people were literates who, with a great knowledge of the subject, wrote about figures and events important to their country - at this time no longer existing on the map of Europe
Źródło:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2018, 299, 1; 154-164
0023-3196
2719-8979
Pojawia się w:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Teofil Lenartowicz jako wykładowca Akademii im. Adama Mickiewicza w Bolonii
Teofil Lenartowicz as a Lecturer at Academia Adamo Mickiewicz in Bologne
Autorzy:
Bartnikowska-Biernat, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1194061.pdf
Data publikacji:
2021-06-20
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
Teofil Lenartowicz
XIX wiek
archiwa
Bolonia
19th century
archives
Bologne
Opis:
Teofil Lenartowicz, który spędził ponad 30 lat na emigracji we Florencji, należał do najbardziej rozpoznawalnych polskich artystów w dziewiętnastowiecznych Włoszech. Tezę tę można poprzeć faktem, że to właśnie jego wybrano na wykładowcę Akademii Historii Literatury Polskiej i Słowiańskiej im. Adama Mickiewicza, założonej w 1879 r. w Bolonii przez Domenica Santagatę. W archiwach Biblioteca Comunale dell’Archiginnasio zachowały się artykuły, listy oraz inne dokumenty, dzięki którym wiadomo, jak Lenartowicz był postrzegany przez Włochów − jako człowiek, poeta, rzeźbiarz i wykładowca. Przedłożony szkic ma na celu przypomnienie niektórych z tych źródeł.
Teofil Lenartowicz, who spent over 30 years in exile: in Florence, was one of the wellrecognised Polish artists in nineteenth-century Italy. This thesis is supported by the fact that it was Lenartowicz that was chosen to give lectures at Accademia Adamo Mickiewicz di Storia e Letteratura Polacca e Slava, founded by Domenico Santagata in Bologne in 1879. The archives of Biblioteca Comunale dell’Archiginnasio still hold some articles, letters and other documents which imply what Italians thought of Lenartowicz as a human being, poet, sculptor and lecturer. The purpose of this paper is to dust off some of these sources.
Źródło:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2021, 11 (14); 365-375
2084-6045
2658-2503
Pojawia się w:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stanowisko duchowieństwa galicyjskiego wobec wypadków 1848 roku: (dwa mało znane pisma)
Autorzy:
Ziółek, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1044408.pdf
Data publikacji:
1980
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Galicja
duchowieństwo
XIX wiek
Paryż
Galicia
clergy
19th century
Paris
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1980, 40; 190-194
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
[Recenzja]: Wiesław Partyka, Opieka instytucjonalna na Lubelszczyźnie w XIX wieku. Szpitale i przytułki, Lublin 2017, ss. 320
[Review]: Wiesław Partyka, Opieka instytucjonalna na Lubelszczyźnie w XIX wieku. Szpitale i przytułki, Lublin 2017, ss. 320
Autorzy:
Walewander, Edward
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/784098.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
historia
XIX wiek
Lubelszczyzna
history
19th century
the Lublin Region
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2018, 109; 461-463
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dziewiętnastowieczna historia Czechów w świetle ukraińskiej historiografii minionego trzydziestolecia (1991–2020)
Nineteenth-century Czech history in the light of Ukrainian historiography of the past three decades (1991–2020)
Autorzy:
Świątek, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2159479.pdf
Data publikacji:
2022-09-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
historiografia
Czesi
Ukraina
XIX wiek
historiography
Czechs
Ukraine
19th century
Opis:
The article is an attempt to describe the achievements of contemporary Ukrainian historiography on the 19th century history of the Czechs and Czechia. The author analyzed syntheses, monographs and journal articles published in Ukraine in 1991–2020. In particular, three directions of research conducted in Ukraine were noticed: the Czech-Ukrainian intellectual, educational and cultural contacts in the Habsburg Monarchy, the Czech minority and its elites in the Ukrainian lands in the Russian Empire, and the history of the Czech lands in general.
Źródło:
Historia Slavorum Occidentis; 2022, 3 (34); 124-163
2084-1213
Pojawia się w:
Historia Slavorum Occidentis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mauzolea w Rękowie/Rankau
Mausoleums in Ręków/Rankau
Autorzy:
Wróblewski, Sebastian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/2194460.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
Tematy:
mauzoleum
architektura
XIX wiek
neoromanizm
Mausoleum
architecture
19th century
Neo-Romanesque
Opis:
W opracowaniu omówiono proces projektowy oraz aktualny stan zespołu dwóch mauzoleów w Rękowie/Rankau, projektu Carla Johanna Bogislawa Lüdeckego – architektonicznych dzieł, w rzadko stosowanej przez tego architekta w architekturze sepulkralnej czy memorialnej, szacie neoromańskiej. Na podstawie badań archiwalnych możliwe było określenie czynników krajobrazowych, jakie odgrywały istotną rolę w projektowaniu w XIX w., oraz szeregu elementów w otoczeniu projektowanych przez architekta obiektów jako istotnych elementów kompozycji całości oryginalnego założenia. W przypadku prac konserwatorskich ważnym czynnikiem powinno być badanie rozwiązań pierwotnego kontekstu obiektu, albowiem dziewiętnastowieczni projektanci, z Lüdeckem na czele, tworzyli dzieła koherentne, łączące się z otoczeniem.
The article discusses the design process and the present state of two mausoleums in Ręków/Rankau designed by Carl Lüdecke. Both mausoleums are Neo-Romanesque buildings, the style rarely used by Lüdecke in sepulchral or memorial architecture. Based on archive research, it was possible to determine several landscape aspects which were essential components for nineteenth-century architecture constituting an integral part of the landscape layout. As to conservation work, it is important to carry out research on the original context of architecture, having in mind the visions of nineteenth-century architects (Lüdecke among them), who created comprehensive, coherent design of architecture integrated into the surrounding area.
Źródło:
Dziedzictwo architektoniczne. Ochrona i badania obiektów zabytkowych; 105-118
9788374931519
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kino i teatr – kulturowa kolizja mediów (1895-1914)
Cinema and Theatre – Cultural Collision of the Media (1895-1914)
Autorzy:
Hendrykowski, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28625683.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
teatr
początki kina
XIX wiek
theatre
origins of cinema
19th century
Opis:
Autor skupia się na metodologicznych problemach badania zależności między teatrem i filmem na przełomie XIX i XX w. Tezą wyjściową jest twierdzenie, że w przypadku związków teatru i filmu w najwcześniejszym okresie rozwoju kinematografii mamy do czynienia nie z prostym stykiem dwu zbliżonych do siebie dziedzin, lecz z intrygującym i bardzo złożonym zjawiskiem kulturowym. Związki między teatrem a filmem na ogół były w przeszłości traktowane jako coś oczywistego, dając z jednej strony sposobność do wywyższania teatralnego Olimpu ponad pogardzaną plebejską rozrywkę, jaką stanowiły ruchome obrazy (nieprzypadkowo zwane pogardliwie flickers, czyli „migotkami”). Z drugiej strony długo pokutowało przekonanie wywyższające kino jako dziedzinę twórczości, która stała się sobą dopiero wówczas, gdy rzekomo zerwała więzy teatralnego uwikłania. Autor dowodzi, że teatralno-filmowym powinowactwom z przełomu XIX i XX w. daleko do jednoznacznej oczywistości. Wprost przeciwnie, okazują się one bardzo złożone. Aby je rozpoznać, należy uwzględnić kilka perspektyw badawczych: filmoznawczą, teatrologiczną, medioznawczą, kulturoznawczą oraz komparatystyczną. Kino „spotykało” się w tamtym czasie nie tylko z teatrem, lecz również z innymi dziedzinami kultury: literaturą, malarstwem czy muzyką. Jednak żadne z tych spotkań nie było tak dramatyczne, pełne napięcia i zarazem owocne dla przyszłości ruchomych obrazów, jak właśnie wczesna ewolucja ich relacji ze światem teatru.
The author focuses on the methodological problems of studying the relationship between theatre and film in the late 19th and early 20th century. His starting point is the claim that in the case of relations between theatre and film in the earliest stages of the development of the cinema, we are not dealing with a simple junction between domains similar to each other, but an intriguing and very complex cultural phenomenon. Relationships between theatre and film in general have in the past been treated as a matter of course, on the one hand giving one the opportunity to exalt the theatrical Olympus as opposed to the plebeian and despised entertainment of moving pictures (they were not contemptuously called flickers by mistake). On the other hand, a belief lingered exalting the cinema as a field of creativity, which only became itself when it allegedly broke all the bonds with the theatre. The author argues that the affinities between theatre and film of the late 19th and early 20th century are not obvious. On the contrary, they prove to be very complex. In order to recognise them, one needs to consider several research perspectives: film studies, theatre studies, media studies, cultural studies and the comparative perspective. The cinema of the time, touched on not only theatre, but other forms of culture such as literature, painting or music. However, none of these relationships was as dramatic, tense and fruitful for future moving images, as the early evolution of the relationship with the world of theatre.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2014, 87-88; 24-31
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Epistolarne kreowanie wspólnoty. O listownych rozmowach Cypriana Norwida
Epistolary creation of a community. On Cyprian Norwid’s letter conversations
Autorzy:
Ziołowicz, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/16729517.pdf
Data publikacji:
2020-05-07
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Norwid
epistolografia
XIX wiek
rozmowa
wspólnota
epistolography
19th century
conversation
community
Opis:
The article is concerned with the meta-epistolary layer of Cyprian Norwid’s correspondence and the author’s original conception of the letter and letter-writing resulting from it. It proves the poet’s knowledge of genology, his sound expertise in history and poetics of the letter, as well as his need to transgress the conventions petrified by them, the conventions that are associated with this form of expression. In Norwid’s interpretation the letter is situated in the borderland of various fields of human activity and experience; it is created in the point where realities of life, interpersonal and social communication and the art of the word cross; it forms esthetic and extra-esthetic, extra-text values; it interferes with the course of events (that form biographies of individuals, history of nations, history of man), and first of all with the world of worth. Epistolography proves to be a significant area of Norwid’s experiments with prose; the poet joins narrative with discursive prose here, as well as with poetical and dramatic forms. However, the idea of a letter as a conversation is the key one for the poet. It is developed in numerous creative decisions made by Norwid-epistolographer, such as e.g. blurring the line between the spoken and written word; the inner conversation character of the letter; de-conventionalization of the apostrophes to the addressees and of the farewell formulas, which makes the letter close to the situation of a live conversation; exhibiting the formal imperfection of the letter and its sketchy character; limiting the role of the epistolary subject as a subject of an intimate confession, in favor of the I – You relation, a close connection between the letter and life as well as the letter and the truth. In an epistolary expression understood in this way the center of gravity rests on its inter-subjectivity, on the social value of the letter, on the inter-personal bond and its quality. Hence Norwid favors the conception of epistolary communication as symbolic actions, among which creating a community that has the Truth in its center comes to the fore. In the context of the 19th century transformations of epistolography directed to its autobiographization and, as a result, also to a communication crisis, Norwid’s conception of the letter maintains its separate identity. Preferring the conversation model of the letter, treating it as a part of life, a social form, a means of inter-human communication, of creating a community of thought, emotions and values, Norwid-epistolographer resists the tendencies typical of his times.
Źródło:
Studia Norwidiana; 2014, 32; 3-23
0860-0562
Pojawia się w:
Studia Norwidiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Romańskie zabytki architektury sakralnej Inowrocławia i Strzelna w świetle fotografii Meydenlendera z 1887 roku
Romanesque monuments of religious architecture in Strzelno and Inowrocław in the light of Meydenlender’s photography of 1887
Autorzy:
Danielewski, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1026373.pdf
Data publikacji:
2012-12-17
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
fotografia
Inowrocław
zabytki sakralne
XIX wiek
photography
sacral antiquity
19th century
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2012, 98; 27-50
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Poglądy w kwestii potrzeby oraz zakresu edukacji kobiet panujące w drugiej połowie XIX i na przełomie XIX i XX wieku
Opinions about the need for and extent of female education revailing during the second half of the 19th century and in the early 20th century
Autorzy:
Dobkowska, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/688253.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
kobiety
edukacja
emancypacja
Polska
XIX wiek
women
education
emancipation
Polska
19th century
Opis:
In the Kingdom of Poland, after the January Insurrection was crushed, many upper-class women were forced to support themselves because of the economic situation; there was therefore a heated discussion, among others in the press, about the need and extent of female education; it closely followed the discussion about the role and position of women in the society. So-called the „drawing-room” education with focus on teaching foreign languages which used to prevail so far, was strongly criticised. Its outcome – the so-called „drawing room doll” – was contrasted with the ideal of a „good housewife”. There were no doubts as to preparations necessary to run a household; general education became the main topic of polemics, as well as preparation to paid work. The postulated narrowing of girls’ education to practical skills only was opposed by many women, such as Eliza Orzeszkowa and Maria Ilnicka – the editor of „Bluszcz” who treated education as the internal improvement of a human being. There existed a viewpoint, especially popular in the intelligentsia community, that the aims of education were not simply material but also spiritual benefits since learning was a value in itself. The high growth of educational aspirations of women was observed in the second half of the 19th century. Quite often, their aspirations were not directly related to a desire to learn a profession. Girls graduated from schools with ambitious curricula, run by female activists with ties to the educational movement, where they did not learning any actual profession. Women attended public lectures and classes of the so-called Flying University. On the other hand, the economic situation forced some upper-class women to seek paid work. The prospect of becoming able to support themselves contributed to perceiving education as preparation to work. There were great hopes attached to crafts, especially in the 1870s. Craft schools and courses were organised for women and the press eagerly supported those actions. Unfortunately, it soon turned out that crafts failed to meet the expectations: there was no sufficient sale market and supply exceeded demand. In the late 1880s and early 1890s, the interest in crafts declined but interest in trade schools sparkled. At the end of the 19th century, paid work done by women due to necessity was no longer controversial; however, it was neither prestigious nor ranked high socially. That situation was altered by a group of „female pioneers” who strived to work in the intelligentsia professions, not only as teachers, and who were among the very first female university graduates. Women studying at universities was another heated issue with emotional response reflected in the press.
W Królestwie Polskim po klęsce powstania styczniowego, w związku z sytuacją ekonomiczną, która zmusiła wiele kobiet z wyższych klas społeczeństwa do samodzielnego utrzymywania się, rozgorzała (m.in. na łamach prasy) dyskusja dotycząca potrzeby i zakresu edukacji płci żeńskiej, wiążąca się ściśle z dyskusją o roli oraz pozycji kobiety w społeczeństwie. Krytykowano dominującą do tej pory tzw. edukację salonową, której podstawę stanowiła nauka języków obcych. Jej efektowi, tzw. lalce salonowej, przeciwstawiono ideał „dobrej gospodyni”. Konieczność przygotowania w zakresie gospodarstwa domowego nie budziła wątpliwości, natomiast tematem polemik stało się wykształcenie ogólne, a także przygotowujące do pracy zawodowej. Postulaty zawężenia edukacji dziewcząt wyłącznie do zajęć praktycznych wywołały sprzeciw wielu kobiet, m.in. Elizy Orzeszkowej i redaktorki „Bluszczu” Marii Ilnickiej, traktującej wykształcenie jako doskonalenie wewnętrzne jednostki. Pogląd, że celem wykształcenia są nie tyle materialne, co duchowe korzyści, bo nauka stanowi wartość sama w sobie, był popularny zwłaszcza w środowisku inteligenckim. W drugiej połowie XIX w. obserwujemy zjawisko wysokiego wzrostu aspiracji edukacyjnych kobiet. Często nie łączyły się one bezpośrednio z pragnieniem zdobycia zawodu. Dziewczęta kończyły niedające zawodowych uprawnień pensje z ambitnym programem, prowadzone przez działaczki związane z ruchem oświatowym, brały udział w publicznych wykładach czy zajęciach tzw. Uniwersytetu Latającego. Z drugiej jednak strony sytuacja ekonomiczna zmuszała część kobiet z klas wyższych do poszukiwania płatnego zajęcia. Perspektywa samodzielnego utrzymania się uczyła patrzeć na edukację jako na przygotowanie do zawodu. Wielkie nadzieje, zwłaszcza w latach siedemdziesiątych XIX w., wiązano z rzemiosłem. Organizowano szkoły i kursy rzemieślnicze dla kobiet, prasa zaś sekundowała tym akcjom. Wkrótce okazało się, że rzemiosło nie spełni pokładanych w nim nadziei: nie ma wystarczającego rynku zbytu i podaż przewyższa popyt. Na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych XIX w. zainteresowanie nauką rzemiosła spadło na korzyść szkół handlowych. Pod koniec XIX w. praca zawodowa kobiet, kojarzona z koniecznością, nie budziła już kontrowersji, ale też nie wiązała się z prestiżem ani wysoką pozycją społeczną. Tę sytuację zmieniało grono „pionierek”, które dążyły do pracy w zawodach inteligenckich, nie tylko nauczycielskim, i jako jedne z pierwszych kończyły studia uniwersyteckie. Zjawisko studiów uniwersyteckich kobiet znów wzbudziło duże emocje, którym dawano wyraz na łamach prasy.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2016, 96; 89-107
0208-6050
2450-6990
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 201

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies