Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "ŚWITAŁA-TRYBEK, DOROTA" wg kryterium: Autor

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-7 z 7
    Tytuł:
    Materialne i niematerialne przejawy kultu św. Barbary w środowisku górniczym
    Material and Immaterial Manifestations of Cult of St. Barbara in the Mining Community
    Autorzy:
    Świtała-Trybek, Dorota
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2036019.pdf
    Data publikacji:
    2019-08-27
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Śląsk
    św. Barbara
    kult
    górnictwo
    religijność
    Silesia
    St. Barbara
    cult
    mining
    religiosity
    Opis:
    Kult św. Barbary w środowisku zawodowym górników na przestrzeni ostatnich dwóch wieków przyjmował wiele zróżnicowanych form. Jego rozwój na Górnym Śląsku kształtował się od pierwszej połowy XIX stulecia i ma związek z intensywnym rozwojem przemysłu wydobywczego na tym obszarze. W artykule omówiono najbardziej charakterystyczne materialne i niematerialne przejawy czci oddawane św. Barbarze. Wspomniano o kościołach i kaplicach pod jej wezwaniem, obrazach i figurach przedstawiających patronkę górników w obiektach sakralnych oraz w rodzinach górniczych, modlitwach, a także o obchodzeniu 4 grudnia święta patronalnego i jednocześnie zawodowego, tzw. Barbórki, która (jako element tradycji górniczych, pielęgnowana w kolejnych pokoleniach górników) została w 2018 roku wpisana na krajową Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego. W ostatnim czasie można zauważyć nowe praktyki wśród górników, np. wykonywanie tatuaży przedstawiających św. Barbarę.
    The cult of St. Barbara in the professional environment of miners takes many different forms. It has been developing in Upper Silesia since the first half of the 19th century and is related to the intensive development of the mining industry in this area. The most characteristic material and immaterial manifestations of the cult of St. Barbara include: churches and chapels under her invocation, paintings and statues depicting the patron of miners, functioning brotherhoods of St. Barbara, songs and prayers to St. Barbara, celebrating the 4th December as a patron and professional holiday (so-called Barbórka), which was inscribed on the National List of Intangible Cultural Heritage in 2018.
    Źródło:
    Roczniki Teologiczne; 2019, 66, 9; 109-126
    2353-7272
    Pojawia się w:
    Roczniki Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Językowo-kulturowe znaczenie swaczyny na Śląsku
    The linguistic and cultural meaning of swaczyna in Silesia
    Autorzy:
    Przymuszała, Lidia
    Świtała-Trybek, Dorota
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/26850442.pdf
    Data publikacji:
    2022-12-22
    Wydawca:
    Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
    Tematy:
    dialectology
    Silesia
    swaczyna
    afternoon meal
    folk culture
    dialektologia
    Śląsk
    podwieczorek
    kultura ludowa
    Opis:
    Przedmiotem artykułu uczyniono swaczynę – mało dzisiaj znaną gwarową nazwę podwieczorku. Celem artykułu jest analiza znaczenia słowa, pokazanie jego funkcjonowania na tle kultury ludowej regionu, omówienie jego pochodzenia oraz synonimów, a także przeobrażeń znaczeniowych samego leksemu i nazywanych nim wzorów zachowań kulturowych. Analiza łączy perspektywę lingwistyczną z kulturoznawczą. Podstawę badawczą stanowią zróżnicowane chronologicznie materiały etnograficzne, własne materiały terenowe oraz materiały wyekscerpowane z kartoteki Słownika gwar śląskich. Temat wpisuje się w ważną i aktualną problematykę związaną z ochroną niematerialnego dziedzictwa kulturowego, polegającą – w myśl konwencji UNESCO z 2003 r. – na utrwalaniu i przekazywaniu tego dziedzictwa (obecnego w języku i zwyczajach) m.in. poprzez jego badanie i dokumentowanie.
    The subject of the article is swaczyna – a little-known dialect name for an afternoon meal. The aim of the article is to analyze themeaning of this word, to show its functioning against the background of the region’s folk culture, to discuss its origin and synonyms, as well as to show how the lexeme’s meaning changed together with the cultural behaviour patterns denoted by it. The analysis combines the linguistic and cultural perspectives. The research is based on chronologically diverse ethnographic materials, own field materials and materials extracted from the record of Słownik gwar śląskich [Dictionary of Silesian Sub-dialects]. Thesubject is a part of an important and current effort to protect intangible cultural heritage, which – in accordance to the UNESCO convention of 2003 – consists in the preservation of and passing the heritage (in the form of language and customs), for instance by examining and documenting it.
    Źródło:
    Gwary Dziś; 2022, 15; 137-147
    1898-9276
    Pojawia się w:
    Gwary Dziś
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nazwy gościn w gwarze i kulturze Śląska (na tle porównawczym)
    Names of receptions in the dialect and culture of Silesia (a comparative study)
    Autorzy:
    Przymuszała, Lidia
    Świtała-Trybek, Dorota
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/26850471.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
    Tematy:
    Silesia
    dialectal vocabulary
    names of receptions
    culture
    feasting
    Śląsk
    słownictwo gwarowe
    nazwy gościn
    kultura
    biesiadowanie
    Opis:
    Przedmiotem niniejszego artykułu jest blisko 70 gwarowych nazw gościn – towarzyskich spotkań połączonych z biesiadowaniem. Artykuł ma na celu omówienie semantyki nazw pokazanych w ścisłym powiązaniu z kulturą regionu, przedstawienie ich pochodzenia i motywacji, a także ich geograficznego rozprzestrzenienia. Część z omówionych nazw (biesiada, gościna, uczta) są lub były znane także w polszczyźnie ogólnej i w niektórych gwarach. Inne, jak na przykład fajer, Abraham, radośnik, welflajsz świadczą o specyfice śląskiej, przejawiającej się na płaszczyźnie języka i w sferze zwyczajowej. Podstawę badawczą tekstu stanowią własne materiały terenowe zebrane na obszarze Górnego Śląska w latach 2017–2022, starsze i nowsze opracowania etnograficzne, a także słowniki dialektu śląskiego.
    The subject of this article encompasses nearly 70 dialectal names of receptions defined as social meetings combined with feasting. The article aims to discuss the semantics of the names in close connection with the region’s culture, to present their origin and justification, as well as their geographical distribution. Some of the names discussed (biesiada, gościna, uczta) are or were also known in general Polish and some dialects. Others, such as fajer, Abraham, radośnik, welflajsz testify to the specificity of Silesia, both with respect to the language and the customs. The text is based on own field materials collected in Upper Silesia in 2017–2022, older and newer ethnographic studies, as well as dictionaries of the Silesian dialect.
    Źródło:
    Gwary Dziś; 2023, 16; 145-157
    1898-9276
    Pojawia się w:
    Gwary Dziś
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O niedomówieniach i nadinterpretacjach, czyli dziedzictwo kulinarne Śląska w kontekście Listy produktów tradycyjnych
    About understatements and overinterpretations, that is the culinary heritage of Silesia in the context of the document Lista produktów tradycyjnych [List of traditional products]
    Autorzy:
    Przymuszała, Lidia
    Świtała-Trybek, Dorota
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/667272.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    dziedzictwo kulinarne
    Śląsk
    Lista produktów tradycyjnych
    tradycyjne danie
    przepis
    wodzionka
    culinary heritage
    Silesia
    List of traditional products
    traditional dish
    recipe
    Opis:
    The issue in question is the culinary heritage of Silesia, represented in the List of traditional products of the Ministry of Agriculture and Rural Development (created in 2004). Basing on the example of wodzionka and other soups made of water and bread, the authors bring emphasis to some important issues associated with the description of selected traditional foods and kitchen products that lead to understatements and overinterpretations. The article proposes also a new definition of traditional dish, which takes into account two elements of a recipe (fixed and variable).
    Źródło:
    Studia Etnologiczne i Antropologiczne; 2018, 18; 125-144
    1506-5790
    2353-9860
    Pojawia się w:
    Studia Etnologiczne i Antropologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O badaniach nad paremiografią i paremiologia śląską
    Autorzy:
    Przymuszała, Lidia
    Świtała-Trybek, Dorota
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/694908.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
    Tematy:
    przysłowia
    paremiografia
    paremiologia
    stan badań
    Śląsk
    proverbs
    paremiography
    paremiology
    state of research
    Silesia
    Opis:
    Celem artykułu jest zaprezentowanie dotychczasowego stanu badań nad śląską paremiografią i paremiologią. W pierwszej części tekstu przedstawiono i scharakteryzowano zbiory przysłów rejestrujące paremie z różnych części Śląska od połowy wieku XIX po czasy współczesne. W drugiej natomiast omówiono prace teoretyczne, podejmujące problematykę śląskich przysłów, widzianych w rozmaitych kontekstach i z różnych perspektyw badawczych (prace literaturoznawcze, folklorystyczne, językoznawcze, językowo-kulturowe itp.).
    The aim of the article is to present the current state of research on Silesian paremiography and paremiology. The first part provides an overview of collections of proverbs from various parts of Silesia from the mid-nineteenth century to modern times. The second part discusses theoretical studies dealing Silesian proverbs, which are explored in various contexts and from various research perspectives (literary studies, folklore, linguistics, language and culture, etc.).
    Źródło:
    Literatura Ludowa; 2018, 62, 6
    2544-2872
    0024-4708
    Pojawia się w:
    Literatura Ludowa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Concept of Lexicon Devoted to Silesian Culinary Art
    Autorzy:
    Przymuszała, Lidia
    Świtała-Trybek, Dorota
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/667124.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    dziedzictwo kulturowe
    Śląsk
    leksykon
    kultura
    dialekt lokalny
    culinary heritage
    Silesia
    lexicon
    culture
    local dialect
    Opis:
    As far as Silesia is concerned the language and cuisine constitute fundamental and distinguishing factors of the Silesian ethnic group, they are the determinants of cultural identity and the symbol of cultural identification. The concept of perceiving the culinary art from two perspectives, cultural and linguistic one, was born taking the above into account. Culinary art, as a component of culture understood in a broad manner, serves as a significant element of the language system as well. It plays a crucial culture-forming role in human life and it has certain position in the semantic structure of language which is adequate to its rank. The lexicon of Silesian cuisine, which is being currently prepared, aims at collecting names of dishes in one publication, not only those which are still in use today and dishes recorded in the general consciousness of Silesians, but it also aims at archiving culinary vocabulary which is basically forgotten by presenting it in close connection with the culture of the aforementioned region
    Źródło:
    Studia Etnologiczne i Antropologiczne; 2019, 19; 46-62
    1506-5790
    2353-9860
    Pojawia się w:
    Studia Etnologiczne i Antropologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    HAŁDY POPRZEMYSŁOWE – ICH KULTUROWY I TURYSTYCZNY POTENCJAŁ (NA PRZYKŁADZIE WYBRANYCH OBIEKTÓW W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM)
    POST-INDUSTRIAL WASTE HEAPS – THEIR CULTURAL AND TOURIST POTENTIAL (EXEMPLIFIED BY SELECTED HEAPS IN THE SILESIAN PROVINCE)
    Autorzy:
    ŚWITAŁA-TRYBEK, DOROTA
    ŚWITAŁA-MASTALERZ, JOANNA
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/475822.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Wyższa Szkoła Turystyki i Języków Obcych. Wydawnictwo WSTiJO
    Tematy:
    hałdy
    kopalnia
    Śląsk
    turystyka
    kultura
    szlak
    waste heaps
    mine
    Silesia
    tourism
    culture
    trail
    Opis:
    Hałdy należą do antropogenicznych form ukształtowanych przez człowieka, kojarzone są przede wszystkim z degradacją środowiska przyrodniczego. Materiał na nich składowany (skały, żużel, popiół) związany jest głównie z przemysłem wydobywczym, hutniczym i energetycznym. Na terenie województwa śląskiego takich obiektów jest najwięcej w kraju, co ma bezpośredni związek z intensywną industrializacją i urbanizacją tego obszaru od połowy XIX wieku. Współcześnie, choć wiele z nich zmieniło swój wygląd (zostały poddane procesom rekultywacji), nadal – obok szybów kopalnianych – są rozpoznawalnym symbolem tego regionu. W artykule autorka zawraca uwagę na kulturowe znaczenie hałd poprzemysłowych na przestrzeni ostatniego wieku (symboliczne nośniki, obiekty współtworzące przestrzeń architektoniczną, miejsca rekreacji, dodatkowego zarobkowania, źródło artystycznych inspiracji) oraz ich potencjał w zakresie wykorzystania w turystyce (np. industrialnej, górniczej, przyrodniczej, rowerowej, ekstremalnej itd.).
    Waste heaps belong to anthropogenic landforms; they are mainly associated with degradation of the natural environment. The material accumulated there (rocks, slag, ash) is mainly associated with the mining, metallurgy and energy industries. In Poland most of them is located in the Silesian province, which is directly related to the intensive industrialization and urbanization of this area since the mid-nineteenth century. Although many of them have changed their appearance (have undergone reclamation processes), today they are still - alongside mine shafts - a recognizable symbol of the region. In the article, the author draws attention to the cultural significance of postindustrial waste heaps over the last century (symbolic areas, landforms co-creating architectural space, places used for recreation and obtaining additional income, a source of artistic inspirations) and their potential in tourism (e.g. industrial, mining, natural, cycling, extreme, etc.).
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe. Turystyka i Rekreacja; 2018, 2(22); 125-141
    1899-7228
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe. Turystyka i Rekreacja
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-7 z 7

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies