Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Racjonalizm" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-3 z 3
    Tytuł:
    Kantowska filozofia transcendentalna. Mariana Massoniusa próba ujęcia krytycyzmu Immanuela Kanta
    Kant’s Transcendental Philosophy. Marian Massonius’s Approach to Immanuel Kant’s Critical Philosophy
    Autorzy:
    Musioł, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29519192.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    filozofia polska
    neokantyzm
    transcendentalizm
    filozofia krytyczna
    racjonalizm krytyczny
    racjonalizm dogmatyczny
    Massonius
    Kant
    Polish philosophy
    Neo-Kantianism
    transcendentalism
    critical philosophy
    critical rationalism
    dogmatic rationalism
    Opis:
    Autorka artykułu odniosła się do założeń rozprawy doktorskiej Mariana Massoniusa, a także uwzględniła założenia jego kilku pomniejszych prac dotyczących sposobu ujęcia Kantowskiego systemu filozofii krytycznej. Poddała analizie problem sądów analitycznych i syntetycznych oraz sądów syntetycznych a priori. Podjęła zagadnienie możliwości istnienia czystej matematyki, problem czasu i przestrzeni, opisała także sposoby ujęcia Kantowskich antynomii oraz teorii poznania rozwijanej w kontekście idealizmu oraz realizmu czasu i przestrzeni. Uwagę skupiła również na problemie umiarkowanego agnostycyzmu w filozofii Massoniusa oraz ujęciu filozofii w perspektywie nauki. Podjęła również wysiłek udzielenia odpowiedzi na fundamentalne pytanie: dlaczego Marian Massonius, podobnie jak w 1865 roku wczesny neokantysta Otto Liebmann, rzucał wyzwanie powrotu do Kanta (Zurück zu Kant!) oraz głosił postulat koniecznego wypracowania krytycznej formuły apriorycznych form umysłu.
    In the article, Anna Musioł, by referring to the assumptions of Marian Massonius’s doctoral dissertation and taking into account the assumptions of his several smaller works, considers Massonius’s approach to the Kantian system of critical philosophy. Analyzing, inter alia, the problem of analytical and synthetic judgments, and a priori synthetic judgments, Musioł addresses the issue of the possibility of pure mathematics. She considers the problem of time and space and analyzes the ways of presenting Kantian antinomies and the theory of cognition developed in the context of idealism and realism as well as the realism of time and space. Additionally, Musioł focuses on the problem of Massonius’s moderate agnosticism and his scientific approach to philosophy. Finally, she proposes an answer to the fundamental question, Why did Massonius, like the early neo-Kantist Liebmann in 1865, challenge a return to Kant (Zurück zu Kant!) and advocate as necessary the development of a critical formula of the a priori forms of the mind?
    Źródło:
    Folia Philosophica; 2022, 48; 1-18
    1231-0913
    2353-9445
    Pojawia się w:
    Folia Philosophica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    John Locke: Rozprawa o cudach oraz Resurrectio et quae sequuntur
    John Locke: A Discourse of Miracles. Resurrectio et quae sequuntur
    Autorzy:
    Grzeliński, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/25795995.pdf
    Data publikacji:
    2021-06-29
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    John Locke
    racjonalizm religijny
    cuda
    zmartwychwstanie
    ciało
    religious rationalism
    miracles
    the resurrection
    the body
    Opis:
    Rozprawa o cudach oraz Resurrectio et quae sequuntur to dokonane przez Adam Grzelińskiego pierwsze polskie przekłady dwóch drobnych rozpraw Johna Locke’a poświęconych zagadnieniom religijnym. Przedstawiając swe rozumienie cudów oraz zmartwychwstania, Locke stara się pogodzić treść Pisma świętego z wymogami rozumu, w tym z zasadami własnej filozofii. Ograniczenie wiedzy do tego, co pewne otwierało pole dla spekulacji religijnych, jednak i w ich przypadku rozum pełnił rolę gwaranta ich niesprzeczności. Zagadnienia cudów oraz zmartwychwstania pozwalają na pełniejsza interpretację omawianych w Rozważaniach dotyczących rozumu ludzkiego zagadnień takich jak stosunek poznania empirycznego i spekulatywnej filozofii, tożsamość osobowa, cielesność.
    A Discourse on Miracles and Resurrectio et quae sequuntur are the first Polish translations of John Locke’s two minor treatises on religious matters. In presenting his understanding of miracles and the resurrection, Locke tries to reconcile the content of Scripture with the principles of reason, including those of his philosophy. The limitation of knowledge to what was certain opened a field for religious speculations, but also in these reason played the role of a guarantor of their non-contradiction. The issues of miracles and the resurrection allow for a better interpretation of the problems that Locke discusses in his Essay Concerning Human Understanding, such as the relation of empirical cognition to speculative philosophy, personal identity, and corporeality.
    Źródło:
    Folia Philosophica; 2021, 45; 1-18
    1231-0913
    2353-9445
    Pojawia się w:
    Folia Philosophica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pirandello, czyli jak nie dowierzać swojej rzeczywistości
    Pirandello, or how not to trust your reality
    Pirandello, dunque come diffidare della propria realtà
    Autorzy:
    Sławek, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/16729576.pdf
    Data publikacji:
    2022-03-22
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    letteratura
    dramma
    lingua
    realtà
    razionalismo
    literature
    drama
    language
    reality
    rationalism
    literatura
    dramat
    język
    rzeczywistość
    racjonalizm
    Opis:
    Szkic pragnie przedstawić estetykę Pirandella jako finezyjne dziedzictwo estetyki ruin, której świetnym przedstawicielem we włoskiej tradycji był Giovanni Battista Piranesi. Pisze o tejże estetyce Umberto Eco, że to, co dostrzegamy w pisarstwie włoskiego dramaturga: „zmienia ona radykalnie koncepcję doskonałości formalnej i całkowitości dzieła sztuki”, co więcej – „dopuszcza znajdowanie przyjemności w dziele sztuki mimo tego (a może dzięki temu), że przedstawia ono zniszczenie”. A wszystko sumuje na tej samej stronie cytat z Diderota: „dlaczego piękny szkic urzeka nas bardziej od skończonego obrazu? Bo więcej w nim życia, a mniej formy. Kiedy pojawiają się formy, zanika życie”. Ten sąd francuskiego filozofa mógłby posłużyć jako ważny szlak interpretacyjny dzieła Pirandella. Instytucja literatury sprawuje władzę nad formą, a więc i nad językiem. Ale jak wynika z rozważań Pirandella, literatura jest instytucją zimną. Litera nie jest w stanie utrzymać ciepła życia, racjonalność nie radzi sobie z „mętami” życia. A ponieważ historia powierza się literze, przechowuje się i przekazuje za jej pośrednictwem, przeto życie zawsze wymknie się z jej jurysdykcji. Dzieło Pirandella to ważny epizod w wielkiej historii zachodniego racjonalizmu, akcentujący to, iż historia to dzieje wysiłków, na ogół niezbyt udanych, do skonstruowania świata wedle zaleceń rozumności.      
    Il testo è un tentativo di presentazione dell'estetica di Pirandello come sofisticata eredità dell'estetica delle rovine nella tradizione italiana, di cui Giovanni Battista Piranesi ne fu un grande rappresentante. Così, come afferma Umberto Eco, attraverso l’estetica è possibile osservare il cambiamento radicale del concetto di perfezione formale e completezza di un’opera d’arte nella scrittura del drammaturgo italiano. Inoltre, l’estetica permette di far provare piacere pur rappresentando la distruzione. La citazione di Diderot, in cui il filosofo francese sostiene che una bozza possa essere più bella di un dipinto già completato, poiché in esso vi è più vita e meno forma, potrebbe fungere da importante via interpretativa per l’opera di Pirandello. Così, una bozza diventa più interessante di un’opera finita. La letteratura ha il controllo sulla forma, e dunque sul linguaggio, ma come dimostra Pirandello, la letteratura è una fredda istituzione incapace di contenere il calore e il palpito della vita che sempre sfugge alla giurisdizione letteraria. L’opera di Pirandello è dunque un episodio importante nella storia del razionalismo occidentale, che critica i tentativi falliti della storia di costruire un mondo secondo i principi del funzionamento della razionalità e del buon senso.
    The essay attempts to present Pirandello’s esthetics as an heir of Piranesi’s esthetics of the ruin. As Umberto Eco claims, a turn towards fragments allows for abandoning the idea of the work of art as an accomplished whole, what is more, it locates the esthetic pleasure in a contemplation of a whole destroyed and fragmented. Thus, a draft becomes more interesting than a finished work. Literature holds control over form, that is over language, but – as Pirandello demonstrates – literature is a cold institution unable to contain the warmth and pulsation of life which always slips out of literature’s jurisdiction. Hence Pirandello’s work is an important episode in the history of Western rationalism and aims its critical edge against the failed attempts to construct a world according to the working principles of rationality and common sense.
    Źródło:
    Fabrica Litterarum Polono-Italica; 2022, 4; 1-32
    2658-185X
    Pojawia się w:
    Fabrica Litterarum Polono-Italica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-3 z 3

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies