Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Górny Śląsk" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-13 z 13
Tytuł:
Inspiracja zbiorową pamięcią czy zbiorowa pamięć inspirowana? Działalność wystawiennicza Instytucji Kultury Panteon Górnośląski; jej edukacyjne przesłanie i misja
Inspiration by Collective Memory or Collective Memory Inspired? Exhibition Activities of the Upper Silesian Pantheon; its Educational Message and Mission
Autorzy:
Krzyżanowski, Lech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27316048.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
muzeum
wystawa
transgresja
naśladownictwo
Górny Śląsk
museum
exhibition
transgression
emulation
Upper Silesia
Opis:
W 2020 roku powstała w Katowicach Instytucja Kultury Panteon Górnośląski. Jej statutowym celem jest upamiętnianie, zachowanie i upowszechnianie dziedzictwa poprzez czczenie pamięci osób zasłużonych dla polskości ziem Górnego Śląska, ze szczególnym uwzględnieniem twórców, artystów, naukowców, polityków, żołnierzy oraz osób duchownych. Realizując tak zdefiniowaną funkcję, w 2022 roku w podziemiach katedry pod wezwaniem Chrystusa Króla w Katowicach instytucja ta otwarła dla zwiedzających wystawę: „Panteon Górnośląski”. Ma ona charakter formacyjno-wychowawczy; ukazuje dokonania wybitnych, XX-wiecznych mieszkańców Górnego Śląska. Biografie tych osób mają służyć za wzorce osobowościowe, które w procesie naśladownictwa staną się użyteczne dla zwiedzających, zwłaszcza dla młodego pokolenia. Spośród promowanych na wystawie cech na pierwsze miejsce wysuwa się transgresja (transgression). Zgodnie z psychologiczną koncepcją Józefa Kozieleckiego jest to pokonywanie własnych ograniczeń, wyjście poza przypisaną sobie rolę społeczną. Autorzy wystawy, powołując się na przykłady zasłużonych Górnoślązaków, starają się udowodnić, że choć to trudne, jest możliwe i powinno być wyzwaniem dla każdego młodego człowieka zastanawiającego się nad swoją przyszłością.
The institution of the Upper Silesian Pantheon was established in Katowice in 2020. Its statutory purpose is to commemorate, preserve and disseminate cultural heritage by commemorating personages who have left their mark on the Polish identity of the Upper Silesia region, with special focus on artists, scientists, politicians, soldiers, and the clergy. In 2022, in fulfilment of its cultural mission, the Pantheon opened a public exhibition in the vaults of the Cathedral of Christ the King in Katowice, “Upper Silesian Pantheon”. Its goal is formative and educational and it exhibits the achievements of prominent 20th-century residents of Upper Silesia. The biographies of these figures are intended to serve as role models, useful to visitors, especially the young, in the process of emulation. Transgression ranks topmost among the features promoted by the exhibition. According to the psychological concept of Józef Kozielecki, transgression consists in overcoming one’s own limitations and going beyond the assigned social role. The authors of the exhibition, referring to the examples of distinguished Upper Silesians, seek to prove that, although difficult, transgression of this type is possible and should challenge every young person to thinking about his or her future.
Źródło:
Wieki Stare i Nowe; 2023, 18, 23; 1-18
1899-1556
2353-9739
Pojawia się w:
Wieki Stare i Nowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Utopia robotniczej Arkadii? (na przykładzie pracy Hermanna Reuffurtha <i>Giszowiec. Nowa górnośląska wieś górnicza</i>)
Utopia of a Working-class Arcadia? (Based on Hermann Reuffurth’s <i>Giszowiec. Nowa górnośląska wieś górnicza</i> [<i>Giszowiec. A New Upper-Silesian Coal-Mining Village</i>]).
Autorzy:
Kaczmarzyk, Izabela
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/467813.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Górny Śląsk
dziedzictwo przemysłowe
regionalistyka
Upper Silesia
industrial heritage
regional studies
Opis:
Izabela KaczmarzykThe Ignatianum AcademyCracow, Poland Utopia of a Working-class Arcadia?(Based on Hermann Reuffurth’s Giszowiec. Nowa górnośląska wieś górnicza [Giszowiec. A New Upper-Silesian Coal-Mining Village]). Abstract: The article is an attempt to understand the category of utopia with reference to the accomplished architectural project of Giszowiec (Gieschewald) – a patronal company town situated in Upper Silesia. The starting point of the reflections on the character of Giszowiec is the concept of happiness by W. Tatarkiewicz who in his work “Analysis of Happiness” („O szczęściu”) claimed that it could be achieved only if everything was well-planned and rational in life. These two rules – of rationality and precision in the arrangement of every detail of the estate, so that all its inhabitants (the workers of Bergwerksgesellschaft Georg von Giesches Erben industrial concern) could lead happy and peaceful everyday lives – were the basis of Zillmans’ architectural project. The project itself involved a housing estate of small cottage-like houses situated in a woody area and it resulted from pragmatism. It was a means of developing the sites which were rich in coal deposits. Nevertheless, it created an interesting architectural concept referring to the idea of a garden city, which made it possible to approach in an innovative way the issue of workmen’s housing provided by one of the biggest industrial concerns at the beginning of the 20th century. Keywords: Upper Silesia, industrial heritage, regional studies
For an abstract in English, scroll down. Izabela KaczmarzykAkademia Ignatianum w Krakowie Utopia robotniczej Arkadii?(na przykładzie pracy Hermanna Reuffurtha Giszowiec. Nowa górnośląska wieś górnicza) Abstrakt: Artykuł jest poświęcony problematyce rozumienia kategorii utopii w odniesieniu do zrealizowanego projektu architektonicznego, jakim było patronackie osiedle robotnicze Giszowiec (Gieschewald) na Górnym Śląsku. Punktem wyjścia do refleksji nad specyfiką Giszowca jest koncepcja W. Tatarkiewicza, który w swojej pracy O szczęściu wskazywał, że można byłoby osiągnąć szczęście, gdyby w życiu wszystko było dobrze zaplanowane i racjonalne. Te dwie zasady: racjonalności i precyzyjnego zaplanowania każdego szczegółu osiedla tak, aby jego mieszkańcy (pracownicy spółki Bergwerksgesellschaft Georg von Giesches Erben) wiedli spokojne, szczęśliwe życie codzienne były podstawą projektu architektonicznego autorstwa Zillmanów. Projekt położonego na leśnym terenie osiedla małych domków przypominających wiejskie chaty wynikał z celów pragmatycznych – był sposobem na zabudowę terenów, pod którymi znajdowały się bogate złoża węgla. Jednak dzięki temu powstało interesujące założenie architektoniczne, nawiązujące do idei miasta-ogrodu, pozwalające w nowatorski sposób spojrzeć na kwestię mieszkań dla pracowników jednego z największych koncernów przemysłowych na początku XX wieku. Słowa kluczowe: Górny Śląsk; dziedzictwo przemysłowe; regionalistyka Utopia of a Working-class Arcadia?(Based on Hermann Reuffurth’s Giszowiec. Nowa górnośląska wieś górnicza [Giszowiec. A New Upper-Silesian Coal-Mining Village]). Abstract: The article is an attempt to understand the category of utopia with reference to the accomplished architectural project of Giszowiec (Gieschewald) – a patronal company town situated in Upper Silesia. The starting point of the reflections on the character of Giszowiec is the concept of happiness by W. Tatarkiewicz who in his work “Analysis of Happiness” („O szczęściu”) claimed that it could be achieved only if everything was well-planned and rational in life. These two rules – of rationality and precision in the arrangement of every detail of the estate, so that all its inhabitants (the workers of Bergwerksgesellschaft Georg von Giesches Erben industrial concern) could lead happy and peaceful everyday lives – were the basis of Zillmans’ architectural project. The project itself involved a housing estate of small cottage-like houses situated in a woody area and it resulted from pragmatism. It was a means of developing the sites which were rich in coal deposits. Nevertheless, it created an interesting architectural concept referring to the idea of a garden city, which made it possible to approach in an innovative way the issue of workmen’s housing provided by one of the biggest industrial concerns at the beginning of the 20th century. Keywords: Upper Silesia, industrial heritage, regional studies
Źródło:
ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura; 2018, 36
1508-6305
2544-3186
Pojawia się w:
ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sztuka prymitywna na łamach czasopisma społeczno-kulturalnego „Śląsk” (wybór)
Primitive art in the “Śląsk” cultural and social periodical (a selection)
Autorzy:
Gawlik, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/474539.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Górny Śląsk
„Miesięcznik społeczno-kulturalny
Śląsk”
Prasa regionalna
Sztuka prymitywna
“Miesięcznik społeczno-kulturalny
Primitive art
Regional press
Upper Silesia
Opis:
Dla mieszkańców Górnego Śląska, obok tradycyjnych wartości, takich jak rodzina, praca czy religia, ważna jest także wewnętrzna potrzeba samorealizacji, przejawiająca się m.in. w uprawianiu sztuki nieprofesjonalnej. Artykuł ten jest próbą prześledzenia problematyki sztuki samorodnej na łamach miesięcznika społeczno -kulturalnego „Śląsk” – jednego z pism kulturalnych wychodzących na terenie Katowic. Badaniem objęto wszystkie numery czasopisma wydane od 1995 do 2016 r., a konkretnie pozbawione numeracji ciągłej, kolorowe karty drukowane na papierze kredowym. W artykule przedstawiono ogólną genezę powstania sztuki prymitywnej wraz z jej cechami charakterystycznymi oraz szerzej omówiono to zjawisko na terenie Górnego Śląska wraz z przybliżeniem sylwetek artystów amatorów.
In the eyes of the residents of Upper Silesia, apart from traditional values such as the family, work or religion, the internal need of self-fulfilment, which manifests itself inter alia in the exercise of non-professional art, is also important. The article constitutes an attempt at tracing the problems of naïve art in the “Śląsk” social and cultural periodical, which is one of cultural periodicals which are published in Katowice. An analysis was performed upon all issues of the periodicals published from 1995 until 2016, and to be more specific, the colour glossy-paper pages which lack continuous pagination. The article presents a general account of the genesis of primitive art along with its peculiar features and a broader discussion of this phenomenon in Upper Silesia accompanied with an overview of the profiles of amateur artists.
Źródło:
Nowa Biblioteka. Usługi, Technologie Informacyjne i Media; 2018, 1(28); 101-118
1505-4195
2451-2575
Pojawia się w:
Nowa Biblioteka. Usługi, Technologie Informacyjne i Media
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Walentego Fojkisa opracowanie „Zagadnienia gmin zbiorowych” dla Rządu RP na uchodźstwie z 1943 roku
Walenty Fojkis study The issues of collective communes for the Polish Government in Exile from 1943
Autorzy:
Graczyk, Konrad
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1394363.pdf
Data publikacji:
2021-07-09
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
municipality
local government
special purpose association
Upper Silesia
gmina
samorząd terytorialny
związek celowy
Górny Śląsk
Opis:
Artykuł poświęcono emigracyjnemu opracowaniu „Zagadnienia gmin zbiorowych” dla Rządu RP na uchodźstwie z 1943 r. autorstwa Walentego Fojkisa. Omówiono sylwetkę autora studium, konstrukcję opracowania oraz poszczególne rozważania autora, w których skupił się on na wyborze najkorzystniejszego z punktu widzenia własnych doświadczeń ustroju podstawowej jednostki samorządu terytorialnego. Wbrew tytułowi studium rekomendował on nie gminy zbiorowe, ale gminy jednostkowe posiłkujące się związkami celowymi jako najlepszy fundament dla przyszłego samorządu terytorialnego Polski.
The article is devoted to the 1943 émigré elaboration “Issues of collective communes” [Zagadnienia gmin zbiorowych] for the Polish Government in Exile by Walenty Fojkis. The arti- cle presents the author's person, construction of the study and individual reflections of the author, in which he focused on choosing the most favorable, from the point of view of his own experi- ence, system of basic local government unit. Contrary to the title of the study, he recommended not collective communes but individual communes supported by special purpose associations as the best foundation for Poland's future local government.
Źródło:
Z Dziejów Prawa; 2020, 13; 333-348
1898-6986
2353-9879
Pojawia się w:
Z Dziejów Prawa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Karl Schikorski — nazistowski „polakożerca” z Tychów
Karl Schikorski — the Nazi “Eater of Poles” from Tychy
Autorzy:
Węcki, Mirosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2058102.pdf
Data publikacji:
2021-12-30
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Karl Schikorski
NSDAP
kolaboracja
II wojna światowa
Górny Śląsk
Tychy
collaboration
World War II
Upper Silesia
Opis:
W czasie II wojny światowej wielu górnośląskich Niemców, przedwojennych obywateli II Rzeczypospolitej, aktywnie poparło nazistowski reżim okupacyjny. Już po wojnie jeden z polskich mieszkańców górnośląskiego miasta Tychy tak o nich pisał: „Jak my takiego traktowali? Jak wroga. Człowiek się go boł, nie dlatego, że German, ino że nazista”. Na taką opinię niewątpliwie zasłużył tyski volksdeutsch — Karl Schikorski. Tamtejsi Polacy znajdowali dla niego po wojnie tyko jedno określenie — „polakożerca”.
The state of knowledge about the personnel of the German occupation apparatus of power, including the Nazi party, in Upper Silesia during World War II is already very advanced. This has been made possible by the availability of the existing source materials, primarily those stored in the State Archives in Katowice. They allow us not only to identify of the activities of the most important Nazi dignitaries, but also of the representatives of the local occupation elites. Mirosław Węcki’s analysis of Karl Schikorski — a Volksdeutsch and an NSDAP functionary operating during the war in Tychy, a city located in the Pszczyński district — illustrates the possibility of conducting such research based, among other sources, on the personnel files of the Nazi party. This microregional type of approach is important for the adequate understanding of life during the occupation, especially since the local supporters of the Nazi regime, derived from the pre-war German minority, left a tragic mark on the fate of the Polish inhabitants of the region.
Źródło:
Wieki Stare i Nowe; 2021, 16, 21; 162-176
1899-1556
2353-9739
Pojawia się w:
Wieki Stare i Nowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Las w literaturze niemieckiej na Górnym Śląsku. Przechadzka
Wald in der deutschen Literatur in Oberschlesien. Ein Streifzug
Forest in German literature in Upper Silesia. A stroll
Autorzy:
Nowara-Matusik, Nina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1627455.pdf
Data publikacji:
2019-12-29
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Wald
deutsche Literatur
Oberschlesien
Grün
Eichendorff
las
literatura niemiecka
Górny Śląsk
zieleń
forest
German literature
Upper Silesia
greenery
Opis:
Inspiracją do powstania niniejszego artykułu była refleksja, iż mimo przekształceń, jakie dokonały się w przestrzeni Górnego Śląska przede wszystkim w nowym milenium, region ten wciąż jeszcze postrzegany jest przez pryzmat przemysłu, zaś w jego percepcji dominuje w sensie dosłownym i metaforycznym czarna barwa. Autorka artykułu stara się przełamać ten stereotypowy obraz, dokonując przeglądu wybranych leśnych krajobrazów regionu utrwalonych na kartach literatury niemieckiej inspirowanej regionalnym kolorytem.
The present article has been inspired by a reflection that, despite the transformations that have taken place in the Upper Silesia region, primarily in the new millennium, this region is still perceived through the prism of industry, and its perception is dominated by black colour, in a literal and metaphorical sense. The author of the article tries to break this stereotypical image by making a review of selected forest landscapes recorded on the pages of German literature inspired by local colours.
Der vorliegende Artikel verdankt seine Entstehung der Überlegung, dass trotz des Wandels in dem oberschlesischen Raum, der vor allem im neuen Millennium stattgefunden hat, diese Region immer noch als eine Industrielandschaft wahrgenommen und ihre Perzeption im wortwörtlichen und metaphorischen Sinne von der schwarzen Farbe dominiert wird. Es wird daher versucht, das stereotype Bild Oberschlesiens zu hinterfragen und eine Übersicht über die regionalen Waldlandschaften darzubieten, welche in der von dem lokalen Kolorit inspirierten deutschen Literatur evoziert wurden.
Źródło:
Wortfolge. Szyk Słów; 2019, 3; 7-24
2544-4093
Pojawia się w:
Wortfolge. Szyk Słów
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Indywidualny i wspólnotowy wymiar modlitwy jako praktyki religijnej na przykładzie badań mieszkańców Górnego Śląska
Individual and Community Dimension of Prayer as a Religious Practice on the Example of Research among Upper Silesians
Autorzy:
Patoń, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27315900.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
religia
praktyki religijne
modlitwa
Kościół Katolicki
Górny Śląsk
wspólnota
religion
religious practices
prayer
Catholic Church
Upper Silesia
community
Opis:
Artykuł podejmuje tematykę modlitwy – kluczowego aktu religijnego wyznawców katolicyzmu – jako praktyki indywidualnej i wspólnotowej. W analizie tego zjawiska przyjęto perspektywę socjologii religii. Zaprezentowano socjologiczne rozumienie modlitwy wraz z wybranymi typologiami ujętymi w szerszym kontekście tendencji panujących we współczesnych rytuałach religijnych. Podstawę analizy empirycznej stanowiły 24 wywiady pogłębione przeprowadzone z katolikami z Górnego Śląska oraz 3 wywiady eksperckie. Badano znaczenie praktyk modlitewnych ze szczególnym uwzględnieniem preferencji co do ich wymiaru indywidualnego lub grupowego. Udowodniono, że dziś ich indywidualizacja zaczyna być dominująca, jednak ich wspólnotowy charakter w opinii badanych Górnoślązaków nadal jest ważny.
In this article, Wojciech Marek Patoń is concerned with prayer understood as a key religious practice among Catholics, an individual and communal religious practice. In the analysis of this phenomenon, Patoń adopts the perspective of the sociology of religion. He presents the sociological understanding of prayer along with selected typologies used in the context of broader trends present in contemporary religious practices. Patoń’s empirical analysis is based on twenty-four in-depth interviews with Catholics in Upper Silesia and three expert interviews. He has examined the importance of prayer practices, with particular emphasis on preferences as to their individual or group dimension. The research shows that today the individualization of religious practices is beginning to dominate; however, in the opinion of the respondents from Upper Silesia, the communal character of prayer remains important.
Źródło:
Górnośląskie Studia Socjologiczne. Seria Nowa; 2022, 13; 1-22
2353-9658
Pojawia się w:
Górnośląskie Studia Socjologiczne. Seria Nowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Myśl filozoficzna górnośląskich duchownych w opracowaniach Czesława Głombika
The Philosophical Thought of Upper Silesian Clergy in the Works of Czesław Głombik
Autorzy:
Wolsza, Kazimierz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29520887.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
historia filozofii
filozofia katolicka
katolicyzm
odnowa
Górny Śląsk
Czesław Głombik
history of philosophy
Catholic philosophy
Catholicism
renewal
Upper Silesia
Opis:
Prof. Czesław Głombik w swych badaniach naukowych zajmował się m.in.: historią filozofii współczesnej (wraz z filozofią katolicką), nurtami odnowy katolicyzmu, a także problematyką związaną z historią Górnego Śląska. Te trzy nurty badań spotykały się ze sobą w pracach poświęconych górnośląskim duchownym katolickim, takim jak: Konstanty Michalski, Erich Przywara, Fryderyk Klimke, August Hlond i Bolesław Kominek. W swych opracowaniach prof. Głombik zwracał uwagę na takie aspekty ich twórczości, które dotychczas nie były uwzględniane przez badaczy. Obficie korzystał ze źródeł archiwalnych. W publikacjach prof. Głombika można również dostrzec elementy charakterystyki duchowego profilu Górnego Śląska (pogłębionej filozoficznie idei Śląska). Autor poruszał następujące zagadnienia: czynniki polskie i niemieckie w dziejach Śląska, kwestie językowe, śląski etos, wkład Ślązaków w kulturę europejską, duma i pamięć.
In his research, Czesław Głombik was concerned, among other topics, with the history of contemporary philosophy (including Catholic philosophy), renewal trends in the Catholic doctrine, and issues related to the history of Upper Silesia. These three research areas converged in Professor Głombik’s studies devoted to Upper Silesian Catholic clergy as represented, in particular, by Konstanty Michalski, Erich Przywara, Fryderyk Klimke, August Hlond, and Bolesław Kominek. In his studies, Professor Głombik drew attention to chosen aspects of their work, ones which earlier research had ignored. His studies are based on ample use of archival sources. In Professor Głombik’s publications we can find elements characteristic of the spirituality of Upper Silesia in the sense of a philosophically deepened idea of the Silesia region. Among the issues he addressed were Polish and German factors in the history of Silesia, language, the Silesian ethos, the contribution of Silesians to European culture, pride, and memory.
Źródło:
Folia Philosophica; 2022, 47; 1-26
1231-0913
2353-9445
Pojawia się w:
Folia Philosophica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kommunikative Gedächtnisse als Quellen Einsatzmöglichkeiten von Memory Studies in unterdokumentierten historischen Kontexten am Beispiel des Familiengedächtnisses
“Communicative Memory” as a Historical Source Possible Applications of Memory Studies to Undocumented Historical Contexts on the Example of Family Memory
Autorzy:
Haberkern, Lisa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2058101.pdf
Data publikacji:
2021-12-29
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
pamięć komunikatywna
Memory Studies
obóz pracy Zgoda w Świętochłowicach
Górny Śląsk
communicative memory
memory Studies
Zgoda labour camp in Świętochłowice
Upper Silesia
Opis:
W artykule omówiono wnioski z badań, których celem było zrekonstruowanie pamięci o pobycie osób osadzonych w powojennych tzw. obozach pracy na Górnym Śląsku na podstawie relacji członków ich rodzin. Analizowany materiał dotyczy obozu pracy Zgoda w Świętochłowicach, którego historia jest dobrze udokumentowana. Autorka skoncentrowała się na ograniczeniach, jakie napotyka historyk podczas badań bazujących na źródłach typu oral history. Zjawisko istnienia różnic w pamięci zbiorowej jest znane, ale ważna jest nie tylko świadomość tego faktu, lecz także wykorzystanie go w badaniach historycznych. By odtwarzać fakty z przeszłości zapisane w pamięci jednostki, najpierw trzeba zrekonstruować sposób jej patrzenia na przeszłość, uwzględniając miejsce i czas historyczny. Pamięć jest zbyt zawodna i podlega zbyt wielu zmianom, żeby można było bezkrytycznie przyjmować wydobyty z niej przekaz dotyczący minionych wydarzeń. Ustalanie faktów dziejowych na podstawie oral history musi wobec tego zawsze poprzedzać rekonstrukcja kontekstów historycznych, w jakich kształtowała się pamięć o nich.
In her article, Lisa Haberkern discusses the conclusions of the research whose aim was to reconstruct the memory relating to the inmates of so-called post-war labor camps in Upper Silesia on the basis of the accounts of their family members. She has studied materials relating to the Zgoda labor camp in Świętochłowice, whose history is well documented. Haberkern focuses on the limitations that a historian encounters when researching “oral history” sources. The fact of discrepancies in collective memory is well-known, but it is important not only to be aware of this fact, but to use it in historical research. In order to reconstruct the historical facts stored in the memory of an individual, it is necessary first to reconstruct that person’s way of seeing the past by taking into account the features of the place and of the period. The unreliability and changeableness of memory prevent uncritical acceptance of accounts about past events which a researcher may extract from it. For this reason, the establishing of historical facts on the basis of oral history must always be preceded by a reconstruction of the historical contexts in which the memory of those facts was formed.
Źródło:
Wieki Stare i Nowe; 2021, 16, 21; 177-187
1899-1556
2353-9739
Pojawia się w:
Wieki Stare i Nowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Walenty Fojkis: działalność publiczna w czasach międzywojnia (część I — działacz związków kombatanckich)
Walenty Fojkis’s Public Activity in the Interwar Period (Part I: An Activist of Veterans’ Associations)
Autorzy:
Kompała, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27316042.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Walenty Fojkis
Związek Byłych Powstańców
Związek Powstańców Śląskich
weterani powstańczy
Górny Śląsk
Association of Former Insurgents
Association of Silesian Insurgents
insurgent veterans
Upper Silesia
Opis:
W artykule przedstawiono aktywność Walentego Fojkisa (1895—1950) w organizacjach gromadzących weteranów powstań śląskich w okresie międzywojennym. Na podstawie analizy materiałów archiwalnych oraz kwerendy wybranych tytułów prasowych autor opisuje rolę, jaką W. Fojkis odegrał w poszczególnych organizacjach, oraz wybory, jakich dokonał w obliczu ewolucji i podziałów ruchu kombatanckiego. Analizę przeprowadzono na tle politycznym z uwzględnieniem pobudek ideowych oraz wątków dotyczących życia prywatnego. Artykuł jest częścią cyklu prezentującego działalność publiczną W. Fojkisa w okresie międzywojnia.
Walenty Fojkis (1895—1950) was a leading figure in the interwar movement of veterans of the Silesian Uprisings. In the years 1921—1930 he played an important role in shaping its ideological profile. Fojkis should be credited with maintaining the separation of the Association of Former Insurgents from the legionary movement. After organizational and ideological divisions, he was instrumental in the temporary unification of the movement within the Association of Silesian Insurgents. Faced with another splitting, he initially sided with the supporters of Wojciech Korfanty, but over time he switched to the positions represented by Piłsudski and Sanation, popular among veterans. After 1930, he was a member, and no longer the leader, of numerous organizations operating in the environment of former insurgents (Association of Reservists, Association of Peowiaks, Riflemen’s Association, Polish Union of Defenders of the Fatherland). Although his motivation to act had an obvious ideological motivation, the choices he made were also related to the course of his political career, personal animosities and interests.
Źródło:
Wieki Stare i Nowe; 2023, 18, 23; 1-21
1899-1556
2353-9739
Pojawia się w:
Wieki Stare i Nowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Politycy i żołnierze Spór Karla Hoefera i Bernharda Hülsena o znaczenie bitwy o Górę św. Anny podczas III powstania śląskiego w 1921 roku
Politicians and Soldiers. The Dispute between Karl Hoefer and Bernard Hülsen over the Significance of the Battle of St. Anne’s Mountain during the Third Silesian Uprising in 1921
Autorzy:
Kaczmarek, Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2058104.pdf
Data publikacji:
2021-12-30
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Górny Śląsk
Selbstschutz
Góra św. Anny
III powstanie śląskie
Republika Weimarska
Hoefer
Hülsen
rok 1921
Upper Silesia
St. Anne’s Mountain
III Silesian Uprising
Weimar Republic
1921
Opis:
Po I wojnie światowej doszło do konfliktu polsko-niemieckiego o Górny Śląsk, którego apogeum było polskie powstanie w 1921 roku. W niemieckim dowództwie powstał spór podczas zwycięskiej kontrofensywy, znanej jako bitwa o Górę św. Anny. Autor pokazuje uwarunkowania polityczne podejmowanych wówczas decyzji wojskowych i skomplikowane relacje demokratycznego rządu Republiki Weimarskiej z sympatyzującymi z nacjonalistyczną prawicą oficerami.
After World War I, a conflict broke out between Poland and Germany over Upper Silesia. It was to be settled, according to the provisions of the Treaty of Versailles, by a plebiscite. However, on May 3, 1921, the Polish uprising broke out. Insurgent troops occupied the eastern part of the plebiscite area. On May 21, 1921, German troops of the so-called Upper Silesia Self-Defense (Selbstschutz Oberschlesiens) carried out an effective counteroffensive, known as the Battle of St. Anne’s Mountain. In this article, Ryszard Kaczmarek discusses the dispute that has been going on for many years among historians about who had planned and who commanded this military operation. The main opponents in this operation were: Karl Hoefer, the commander-in-chief of the Self-Defense, and Bernhard Hülsen, the commander of one of the Self-Defense’s units. For many years, until the outbreak of World War II, both these officers claimed victory in the Battle of St. Anne’s Mountain. On the basis of the extant correspondence stored in the military section of the Federal Archives in Freiburg, Kaczmarek reconstructs the course of events during the operation. He author shows the political conditions of military decisions and the complicated relations of the democratic government of the Weimar Republic with officers who were associated with the nationalist right.
Źródło:
Wieki Stare i Nowe; 2021, 16, 21; 133-161
1899-1556
2353-9739
Pojawia się w:
Wieki Stare i Nowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gegenwärtige Geschichtsnarrative zu den Silesian Texans als Gegenstand transnationaler Global Silesian Studies
Współczesne naracje historyczne o Silesian Texans/Śląskich Teksańczykach jako przedmiot Global Silesian Studies/Globalnych Studiów Śląskich
Contemporary Historical Narratives on Silesian Texans as a Subject of Transnational Global Silesian Studies
Autorzy:
Kubik, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27315987.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Silesian Texans
Narrative
Global History
Oberschlesien
Texas
USA
Global Silesian Studies
Diaspora
(Ober)Schlesische Sprache
Grenzgebiete
Transnationalität
śląscy Teksańczycy
narracja
historia globalna
Górny Śląsk
Teksas
globalne studia śląskie
diaspora
język (górno)śląski
pogranicza
transnarodowość
Narratives
Upper Silesia
(Upper)Silesian Language
Borderlands
Transnationality
Opis:
In diesem Artikel werden ausgewählte Beiträge mit gegenwärtigen Geschichtsnarrativen zu den oberschlesischen Auswanderern nach Texas im 19. Jahrhundert, den sog. Silesian Texans, vorgestellt und besprochen. Dabei werden die darin vorkommenden Zuschreibungen von nationalen Kategorien hinsichtlich der Identität, Sprache, kulturellen und ortsgebundenen Herkunft kritisch hinterfragt. Die dabei verwendete Methode ist die komparatistische Imagologie nach dem „Aachener Programm“. Diese eignet sich in besonderer Weise für derartige Untersuchungen in transnationalen Gebieten wie Oberschlesien und ihren Überseeformen in Texas, USA. Die angeführten Quellen aus den letzten drei Jahrzehnten werden neuesten wissenschaftlichen Erkenntnissen hinsichtlich der Forschung zu den Silesian Texans wie auch der (ober)schlesischen Sprache gegenübergestellt. Der Artikel kann als Bestandaufnahme aktueller Quellen zum Phänomen der Silesian Texans wie auch als ihre kritische Besprechung verstanden werden. In der Untersuchung werden historische Fehler und Anachronismen in den Geschichtsnarrativen aufgezeigt, in denen die Herkunftsregion der Silesian Texans nicht ihrem Charakter als ein Grenzgebiet entsprechend, weder multikulturell noch transnational wahrgenommen wird.
 In this article, selected contemporary historical articles with narratives about the Upper Silesian emigrants to Texas in the 19th century, the so-called Silesian Texans, are cited and discussed. The attributions of national categories with regard to identity, language, cultural and local origin are critically examined. The method used is comparative imagology according to the “Aachener Programm”. This is especially suitable for alike studies in transnational areas such as Upper Silesia and its oversea diaspora in Texas, USA. The cited sources of the last three decades are contrasted with the latest scholarly findings regarding research on the Silesian Texans, as well as the (Upper) Silesian language itself. This article can be seen as a survey of current sources on the phenomenon of the Silesian Texans, as well as a critical discussion of them. The study highlights historical errors and anachronisms in historical narratives in which the Silesian Texans’ region of origin is perceived as neither multicultural nor transnational according to its character as a borderland.
W niniejszym tekście przedstawiono i omówiono wybrane artykuły ze współczesnymi narracjami historycznymi na temat górnośląskich emigrantów do Teksasu w XIX wieku, tzw. śląskich Teksańczyków/Silesian Texans. Krytycznej analizie poddane zostały występujące w nich atrybucje kategorii narodowych w odniesieniu do tożsamości, języka, pochodzenia kulturowego i miejsca. Zastosowana metoda to imagologia porównawcza według „Aachener Programm/Programu z Akwizgranu”. Jest ona szczególnie przydatna do tego typu badań na obszarach transnarodowych, takich jak Górny Śląsk i jego zamorskie formy w Teksasie w USA. Przytoczone źródła z ostatnich trzech dekad są zestawione z najnowszymi wynikami badań nad śląskimi Teksańczykami, jak również nad językiem (górno) śląskim. Artykuł można traktować jako przegląd aktualnych źródeł na temat fenomenu śląskich Teksańczyków, jak również ich krytyczną dyskusję. Studium wskazuje na błędy historyczne i anachronizmy w narracjach historycznych, w których region pochodzenia śląskich Teksańczyków nie jest postrzegany zgodnie z jego charakterem jako region pogranicza, zatem ani jako region wielokulturowy, ani transnarodowy.
Źródło:
Wortfolge. Szyk Słów; 2023, 7; 1-43
2544-4093
Pojawia się w:
Wortfolge. Szyk Słów
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polityka regionalna jako podstawa rozwoju przemysłu motoryzacyjnego w województwie śląskim
Regional policy as the basis for the development of the automotive industry in the Silesian voivodeship
Autorzy:
Toboła, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/666850.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
działania polityczne
Górny Śląsk
Katowicka Specjalna Strefa Ekonomiczna
Kontrakt regionalny dla województwa katowickiego
Kontrakt Wojewódzki dla Województwa Śląskiego
region
rozwój przemysłu motoryzacyjnego
Strategia Rozwoju Województwa Śląskiego
Śląskie
Wojewódzki Program Operacyjny Województwa Śląskiego
województwo
public policy
Upper Silesia
Katowice Special Economic Zone
Regional contract for the Katowice province
Provincial Contract for the Silesian Province
development of the automotive industry
Silesian Region Development Strategy
Silesian
Regional Operational Programme of Silesia
province
Opis:
The automotive industry in Silesia province is becoming more important. It is influenced by many factors among which one of the most important are political activities of the self‑government authorities in Silesia province together with government administration. For example, the element of political activities was “The regional contract for the Katowice province” and Silesian Region Development Strategy. As the result of this activity, the Katowice Special Economic Zone was established, what was clearly affected and continues to affect the creation of new ones and the expansion of existing plants related to the automotive industry. For example, they are Fiat Auto Poland, Opel, Isuzu, Magneti Marelli. The development of this branch of industry is a great opportunity for a big technological leap and restructuring of the economy for Silesia province and for Poland.
Przemysł motoryzacyjny w województwie śląskim zyskuje na znaczeniu. Wpływ na to ma wiele czynników, spośród których działania polityczne władz samorządowych województwa śląskiego wraz z administracją rządową należą do jednych ważniejszych. Elementem działań politycznych był m.in. „Kontrakt regionalny dla województwa katowickiego” oraz Strategia Rozwoju Województwa Śląskiego. W wyniku tej aktywności powstała Katowicka Specjalna Strefa Ekonomiczna, co wyraźnie rzutowało i nadal rzutuje zarówno na powstawanie nowych, jak i rozbudowę już istniejących zakładów związanych z branżą motoryzacyjną. Są to m.in. Fiat Auto Poland, Opel, Isuzu, Magneti Marelli. Rozwój tej gałęzi przemysłu staje się dużą szansą na skok technologiczny oraz restrukturyzację gospodarki dla województwa śląskiego i dla Polski.
Źródło:
Studia Politicae Universitatis Silesiensis; 2019, 24; 133-147
1895-3492
2353-9747
Pojawia się w:
Studia Politicae Universitatis Silesiensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-13 z 13

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies