- Tytuł:
-
Etapy przystosowania do niepełnosprawności w cyklu powieściowym Jerzego Szczygła o Tadku Różańskim
Stages of adaptation to disability in Jerzy Szczygiełs novel series about Tadek Różański - Autorzy:
- Bolińska, Marta
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/51691724.pdf
- Data publikacji:
- 2024
- Wydawca:
- Wydawnictwo Naukowe EDUsfera
- Tematy:
-
niepełnosprawność
cykl literacki
postawa autobiograficzna
proza
utrata wzroku
vision loss
disability
prose
literary cycle
autobiographical attitude - Opis:
-
Cel. Celem niniejszego tekstu jest przypomnienie sylwetki i przybliżenie twórczości Jerzego Szczygła (1932-1983), przede wszystkim w kontekście postawy autobiograficznej i przystosowania do sytuacji trudnej (utraty sprawności). Analiza spuścizny pisarza pozwala na stwierdzenie, że u podłoża jego prozy stanęły konkretne doświadczenia osobiste i zawodowe: jako młodzieniec stracił wzrok, za przedmiot studiów obrał polonistykę, zaczął uprawiać twórczość literacką, działał w Polskim Związku Niewidomych. W twórczości prozatorskiej upowszechniał wizerunek osoby niewidomej w literaturze, odkrywając różne aspekty jej funkcjonowania. Metody i/lub materiały. Przedmiotem analizy i refleksji badawczej jest cykl powieści, do których należą: Tarniny (1960), Ziemia bez słońca (1968), Nigdy cię nie opuszczę (1972), Po kocich łbach (1976). Ramą teoretyczną podjętych rozważań jest koncepcja Disability Studies, w tym etapowość przystosowania do niepełnosprawności. Jako ścieżkę metodologiczną traktuję koncepcję postawy autobiograficznej Małgorzaty Czermińskiej, biorę również pod uwagę zjawiska społeczne i kulturowe (w ramach podejścia interdyscyplinarnego). Wyniki i/lub wnioski. Tetralogia J. Szczygła o Tadku Różańskim ukazuje całą złożoność psychologicznej sytuacji młodych ludzi w warunkach wojny i czasach powojennych. Szczególne miejsce zajmuje w niej obraz zmagań z trudnościami bohatera głównego cyklu. Szczygieł buduje bowiem literacką przestrzeń dokonując różnego typu transformacji problematyki tyflokomunikacyjnej i tyfloedukacyjnej. Powieści motywują również do głębszego zbadania twórczości autora, także pod kątem warsztatu pracy osoby niewidomej. Artykuł uwydatnia jednak tezę, że niepełnosprawność wzroku nie staje się inhibitorem w doborze tematyki twórczości, niemniej sprzyja koncentrowaniu się autorów na własnej biografii i doświadczeniach życiowych.
Aim. The aim of this text is to recall the figure and present the work of Jerzy Szczygieł (1932-1983), primarily in the context of his autobiographical attitude and adaptation to a difficult situation (loss of mobility). The analysis of artistic legacy of his writer enables to state that his prose was based on similar personal and professional experiences. Methods and materials. The subject of analysis and research reflection is a series of novels, including: Blackthorns (1960), Earth without sun (1968), I'll never leave you (1972), After the cats' heads (1976). The theoretical framework for the considerations undertaken is the concept of Disability Studies, including the stages of adaptation to disability. I treat Małgorzata Czermińska's concept of autobiographical attitude as a methodological path, and I also take into account social and cultural phenomena (as part of an interdisciplinary approach). Results and conclusion. J. Szczygieł's tetralogy about Tadek Różański shows the entire complexity of the psychological situation of young people in war and post-war times. A special place in it is occupied by the image of the main character of the series struggling with difficulties. Szczygieł builds his literary space by carrying out various types of transformations of typhocommunication and typhoeducational issues. The novels also motivate a deeper examination of the author's work, also from the perspective of the blind person's workshop. The article emphasizes the thesis that visual impairment does not become an inhibitor in the selection of the topics of creativity, but it favors the authors' focusing on their own biography and life experiences. - Źródło:
-
Wychowanie w Rodzinie; 2024, 31, (1/2024); 163-179
2082-9019 - Pojawia się w:
- Wychowanie w Rodzinie
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł