Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "World War I." wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-14 z 14
    Tytuł:
    Czesi i Słowacy na drodze do niepodległego państwa (1914-1918)
    Autorzy:
    Rychlík, Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1890920.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    pierwsza wojna światowa
    Czechy
    Słowacja
    niepodległość
    World War I.
    Czech Republic
    Slovakia
    independence
    Opis:
    The following article describes the struggle of Czechs and Slovaks for independent Czechoslovakia during World War I and explains why Austria-Hungary could not survive.
    Źródło:
    Historia Slavorum Occidentis; 2019, 4 (23); 90-114
    2084-1213
    Pojawia się w:
    Historia Slavorum Occidentis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Причины восстания кыргызов в 1916 г.
    Autorzy:
    Abdyrakhmanov, Telebek Abylovich
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/568303.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    revolt
    World War I
    tsarism
    mobilization
    Turkestan
    восстание
    Первая мировая война
    царизм
    мобилизация
    Туркестан
    Opis:
    In this article the author attempts to describe the most important reasons of revolt of the Kyrgyz people in 1916.
    Раскрыты причины восстания кыргызов в 1916 г.
    Źródło:
    Nowa Polityka Wschodnia; 2016, 2(11); 188-195
    2084-3291
    Pojawia się w:
    Nowa Polityka Wschodnia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Причины трагических событий 1916 года на территории Туркестанского края
    Autorzy:
    Zakirova, Elena Niyazovna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/568790.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Central Asia
    Kazakhstan
    revolt
    World War I
    Turkestan
    Средняя Азия
    Казахстан
    восстание
    Первая мировая война
    Туркестан
    Opis:
    This article reveals the main reasons, stages and consequences of the Central Asian peoples revolt against the Russian authorities during the World War I.
    Рассмотрены основные причины, этапы и последствия восстания среднеазиатских народов во время Первой мировой войны против российских властей.
    Źródło:
    Nowa Polityka Wschodnia; 2016, 2(11); 211-219
    2084-3291
    Pojawia się w:
    Nowa Polityka Wschodnia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Notatki z wielkich czasów” i „Pamiętniki z lat 1916–1918”. Ludomił German i jego zapiski z czasów I wojny światowej
    Autorzy:
    Biedrzycka, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2176635.pdf
    Data publikacji:
    2022-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Ludomił German
    I wojna światowa
    Naczelny Komitet Narodowy
    Koło Polskie
    dzienniki
    World War I
    Supreme National Committee
    diary
    Polish Circle
    Opis:
    The article presents the last years of the life of Ludomił German (1851–1921), a Galician teacher and school inspector, playwright, translator and politician. He was an activist of the Democratic-National Party and Polish Democratic Party, membor of the Austrian parliament in Vienna (1907–1918) and the National Parliament in Lviv (1912–1914), vice-president of the Chamber of Deputies and vice-president of the Polish Circle. During the World War I, he kept a diary in which he described his activities in the Supreme National Commitee (established on August 16th, 1914), the Polish Circle and the parliament, as well as the history of the Polish Legions, the struggle for their leadership and the efforts undertaken by the leaders of Galicia and the Kingdom of Poland to unificate the Polish lands and create a more or less independent Polish state. As a supporter of the trialist option (replacing the dualistic Austro-Hungarian Monarchy with the trialistic Austro-Hungary-Poland, created as a result of the joining of the Russian Kingdom of Poland to Galicia), he saw the place of Poles at the side of the Habsburgs almost until the end of the war. He spent the end of his life in Lviv, where he also died. His diary, divided into two parts, is kept in the collections of manuscripts of the Jagiellonian Library in Cracow, Poland (number 8537 I, „Notes from great times”, original) and in the Vasyl Stefanyk National Scientific Library of Ukraine in Lviv (Fond 5, number 6415, vol. I–III, „Memoirs of 1916–1918, copy).
    Artykuł przedstawia ostatnie lata życia Ludomiła Germana (1851–1920), galicyjskiego nauczyciela i inspektora szkolnego, dramatopisarza, tłumacza i polityka, działacza Stronnictwa Demokratyczno-Narodowego i Polskiego Stronnictwa Demokratycznego, posła do Rady Państwa w Wiedniu (1907–1918) i Sejmu Krajowego we Lwowie (1912–1914), wiceprezydenta Izby Posłów i wiceprezesa Koła Polskiego. Po wybuchu I wojny światowej zaczął prowadzić dziennik, w którym opisywał swoją działalność w powstałym 16 VIII 1914 r. Naczelnym Komitecie Narodowym, w Kole Polskim i Radzie Państwa, a także historię Legionów Polskich i walkę o ich kierownictwo oraz podejmowane przez liderów Galicji i Królestwa Polskiego dążenia, mające na celu zjednoczenie ziem polskich i utworzenie z nich mniej lub bardziej niepodlełego państwa. Jako zwolennik opcji trialistycznej (zastąpienia dualistycznej monarchii austro-węgierskiej trialistyczną Austro-Węgry- -Polską, powstałą w wyniku przyłączenia Królestwa Polskiego do Galicji) niemal do końca wojny widział miejsce Polaków u boku Habsburgów. Schyłek życia spędził we Lwowie, gdzie też zmarł. Dziennik Germana, podzielony obecnie na dwie części, jest przechowywany w zbiorze rękopisów Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie (sygn. 8537 I, „Notatki z wielkich czasów”, oryginał) i w Lwowskiej Narodowej Naukowej Bibliotece Ukrainy im. W. Stefanyka (Fond 5, sygn. 6415, t. 1–3, „Pamiętniki z lat 1916–1918”, kopia).
    Źródło:
    Polish Biographical Studies; 2022, 10; 181-210
    2353-9291
    Pojawia się w:
    Polish Biographical Studies
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Trochę za późno i za mało ale coś jest”. Polacy w Galicji wobec Aktu 5 listopada 1916 r.
    “A bit too late and too little, but at least it’s something”. Poles in Galicia’s attitudes towards the Act of 5th November 1916
    Autorzy:
    Szymczak, Damian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2164442.pdf
    Data publikacji:
    2017-06-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    pierwsza wojna światowa
    Austro-Węgry
    kwestia polska
    Galicja
    World War I
    Austria-Hungary
    the Polish cause
    Galicia (Eastern Europe)
    Opis:
    The outbreak of WWI offered hope to Poles from Eastern Europe’s Galicia that the so-called Austria-Poland solution would ensue. In the face of military and political weakness of Austria-Hungary, the idea failed to take root. The proclamation of the Act of 5th November 1916 indicated that the Polish state would be reconstructed under the auspices of the Second Reich. This arouse resentment among Poles living in Galicia who had hoped to be united with their compatriots in the Kingdom of Poland. During the outbreak of WWI, a majority of Poles in Galicia were in favour of the Austria-Poland solution. They hoped that once the Kingdom of Poland was taken away from Russia, Franz Joseph I would become the king of Poland. As a result, a new and powerful state would emerge: Austria-Hungary-Poland. In order to pursue this idea, Poles established the Supreme National Committee and the Polish Legions, a military force. Austria’s military defeats and general weakness of the monarchy put an end to these plans as the politicians in Vienna failed to be equally willing to pursue the solution. The initiative regarding the Polish cause was taken over by Germans and the Act of 5th November was proclaimed. This indicated that the reconstruction of the Polish state would be modelled by the Reich rather than the Habsburg monarchy. On the one hand, the proclamation of the Act of 5th November was welcomed in Galicia: it was the first document taking the Polish cause to the international arena. On the other hand, the end of the Austria-Poland idea led to resentment. Poles in Galicia were afraid that they would be left outside the new Polish state.
    Źródło:
    Historia Slavorum Occidentis; 2017, 2 (13); 85-101
    2084-1213
    Pojawia się w:
    Historia Slavorum Occidentis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pochówki wojskowe z pierwszej wojny światowej na terenie Lwowa i powiatu lwowskiego. Zarys problemu
    Military burials from World War I in Lvov and the Lvov region. Outline of the issue
    Vojenské pohřby z období první světové války ve Lvově a lvovském okrese. Nástin problematiky
    Autorzy:
    Tomczyk, Ryszard
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/6384119.pdf
    Data publikacji:
    2023-06-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Lwów
    powiat lwowski
    Galicja Wschodnia/Małopolska Wschodnia
    cmentarze wojenne
    pierwsza wojna światowa
    Lviv
    Lviv district
    Eastern Galicia/Eastern Lesser Poland
    war cemeteries
    World War I
    Opis:
    The article is an attempt to introduce the little-known in Polish science issue of World War I war graves in Lviv and other localities of the Lviv district, i.e., Eastern Galicia/ Eastern Malopolska, in the lost lands. World War I war cemeteries and soldiers’ quarters were destroyed in Soviet Western Ukraine after World War II.
    Źródło:
    Historia Slavorum Occidentis; 2023, 2(37); 117-151
    2084-1213
    Pojawia się w:
    Historia Slavorum Occidentis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zabór pruski wobec Aktu 5 listopada
    The Prussian Partition in the face of the Act of 5th November
    Autorzy:
    Łysoń, Rafał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2164434.pdf
    Data publikacji:
    2017-06-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Niemcy
    Akt 5 listopada
    zabór pruski
    pierwsza wojna światowa
    Germany
    the Act of 5th November
    the Prussian Partition
    World War I
    Opis:
    This article is an attempt at presenting the reception by the political elites of the Prussian Partition of the so-called Act of 5th November declared in 1916 by the central powers. It proclaimed the establishment of an independent Polish state as a protectorate of the central powers. The country’s territory was to encompass the parts of the Kingdom of Poland occupied by Germany and Austria-Hungary which formerly had been incorporated into Russia. The article presents briefly the political and social situation in the Prussian Partition at the time of the outbreak of WWI. The author presents primarily the attitudes of Polish political elites from the Poznań Province to the declaration. He also presents the political situation on the German side in the Prussian Partition. The article concludes with an indication that further research is required into the Partition’s political and social issues during World War I.
    Źródło:
    Historia Slavorum Occidentis; 2017, 2 (13); 42-56
    2084-1213
    Pojawia się w:
    Historia Slavorum Occidentis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Członkinie Ochotniczej Legii Kobiet – ich postawy i zasługi w latach 1918–1922
    Attitudes and Contributions of the Members of the Voluntary League of Women, 1918–1922
    Autorzy:
    Marcinkiewicz-Kaczmarczyk, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2168176.pdf
    Data publikacji:
    2016-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    I wojna światowa
    wojna polsko-sowiecka
    wojna polsko-ukraińska
    Ochotnicza Legia Kobiet
    wojskowa służba kobiet
    World War I
    Polish-Soviet War
    Polish-Ukrainian War
    Volunteer Legion Women’s
    military service women
    Opis:
    Ochotnicza LigaKobiet was the first regular military formation feminine on Polish soil, which was created in 1918. During the Polish-Ukrainian struggle for Lwów. A year later, during the Polish-Soviet War, he founded OLK 2 in Vilnius. The growing threat of the Soviet Union meant that in 1920. Formation was reorganized and in August this year took part in the Battle of Warsaw. Portrait collective members OLK both representatives of the officers, as usual serial – Sentinel, courier or administrative workers. For obvious reasons, the most famous were the first of these, which often continued its operations after the termination of formation – in the interwar period, and later during World War II. These include the, m.in.: the initiator and founder of OLK – Lt.-Col. Aleksandra Zagorska, see. Wanda Gertz – commander of the Legion of Vilnius, Sec. Irena Jędrychowska – Battalion commander OLK in Poznan, Sec. Maria Chojecka – battalion commander campaign administrative OLK in Warsaw, Lieutenant. Halina Kowalska – commander OLK branch in Grudziądz.A large part of the representatives of officers OLK was educated and came from landowning families or intellectual, where the cultivated tradition of independence. They were also often involved in the work of independence before the outbreak of World War I, and thus represented by patriotic attitudes they have been shaped before joining OLK. As a result, in the course of military service, they were characterized by a special commitment and often were successful. Their achievements were appreciated by giving them badges and managerial functions. It is worth noting that the decorations and received praise not only representatives of the officers, but also non-commissioned officers or serial, which were also exemplary soldiers.In conclusion, we can say that the period of operation of OLK was an important step in the military participation of women, and even though the formation was liquidated, gained by its members experience became a vehicle for the development of the movement of military training of women in the interwar period.
    Źródło:
    Polish Biographical Studies; 2016, 4; 7-23
    2353-9291
    Pojawia się w:
    Polish Biographical Studies
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Amerykańscy Polacy na frontach Wielkiej Wojny: współczesny symbol i treść
    American Poles on the frontlines of The Great War: contemporary symbol and content
    Autorzy:
    Piątkowska-Stepaniak, Wiesława
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2215305.pdf
    Data publikacji:
    2023-03-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    I wojna światowa
    wilsonowska idea wolności
    czyn zbrojny Polaków
    akty dojrzałości społecznej
    Pakt Północnoatlantycki
    World War I
    Wilson’s idea of freedom
    the Poles’ armed action
    acts of social maturity
    North Atlantic Treaty Organization
    Opis:
    The premise of this paper is to collect in a systematic way the existing research findings related to documenting the participation of Poles and Americans of Polish origin fighting in the ranks of the American Expeditionary Forces (AEF). The primary objective of the paper is to analyze the historical, military, and political dimensions of this participation. The paper is a study in historical politics, which translates into contemporary realities and concepts of political solutions. The following methods have been used as research tools: the historical, comparative, and statistical methods, as well as an analysis of the content of the press, in particular the Polish-American press. The subject matter required specifically a problem- oriented approach, but also a chronological one, documenting political and social processes directly related to the war, occurring after its end and translating into contemporary events. This paper is a broader exploration of this issue.
    Założeniem niniejszego artykułu jest zebranie w sposób systematyczny dotychczasowych ustaleń badawczych związanych z dokumentowaniem działań Polaków i Amerykanów polskiego pochodzenia walczących w szeregach Amerykańskiego Korpusu Ekspedycyjnego (American Expeditionary Forces, AEF). Celem artykułu jest wskazanie przede wszystkim wymiaru historycznego, militarnego i politycznego owego zaangażowania. Artykuł stanowi studium z polityki historycznej, mające przełożenie na współczesne realia i koncepcje politycznych rozwiązań. Za narzędzia badawcze posłużyły m.in. metody: historyczna, porównawcza, statystyczna, analizy zawartości prasy, w tym szczególnie prasy polonijnej. Tematyka wymagała w sposób szczególny podejścia problemowego, ale zarazem chronologicznego, dokumentującego polityczne i społeczne procesy bezpośrednio związane z wojną, zachodzące po jej zakończeniu oraz przekładające się na współczesne wydarzenia. Niniejsza publikacja zakłada szerszą eksplorację tego zagadnienia.
    Źródło:
    Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne; 2023, 77; 123-142
    1505-2192
    Pojawia się w:
    Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Akt 5 listopada a umiędzynarodowienie sprawy polskiej podczas Wielkiej Wojny. Uwagi historyka dyplomacji
    The Act of 5th November and the international nature of the Polish cause during World War I. Comments provided by a diplomacy historian
    Autorzy:
    Kornat, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2164423.pdf
    Data publikacji:
    2017-06-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Manifest dwóch cesarzy z 5 listopada 1916 r.
    sprawa polska
    pierwsza wojna światowa
    Rewolucja Lutowa w Rosji
    A declaration of two emperors of 5th November 1916
    the Polish cause
    World War I
    the February Revolution in Russia
    Opis:
    The author engages in polemics with the thesis that the Act of 5th November was a breakthrough in Poland’s efforts to regain its statehood. However, this declaration of establishment of the Polish state made by the governments in Berlin and Vienna and the Western powers (France and Great Britain) were not able to force Russia to acknowledge Poland’s independence. There was no such need as the other countries wanted Russia to forge an alliance as part of the Triple Entente. The author analyses the international importance of the Act of 5th November from the point of view of the future of Poland in the post-WWI international deal. The declaration of two emperors represented an “important step towards Poland’s reconstruction” (as Szymon Askenazy, a Polish historian, observed). However, the declaration failed to ultimately internationalize the Polish cause and determined itself the existence of the Polish state. The document was a product of special circumstances resulting from the fact that Germany was running out of human resources indispensable to continue the war. It was also possible because of the abortive attempts at securing peace with Russia on the basis of a territorial status quo. The declaration represented Berlin’s grand-scale political move, connecting with the history of the German political thought with assumptions originated by Bismarck and general Waldersee and revolving around the idea of establishing a small Polish state when it is necessary in the course of a war with Russia. Despite the proclaimed establishment of the Polish state by the governments in Berlin and Vienna, the Western powers (France and Great Britain) were not able to force Russia to acknowledge Poland’s independence. They assigned the government in Petrograd the right to deal with the Polish cause at its discretion i.e. to delineate the Western border of the empire according to its will once the acts of war were over. The historian therefore concludes that it was not before the February Revolution in Russia when actual possibilities opened up for the Western powers to support the Polish cause. In their policies, they did not include willingness to make the world a better place by principles of international justice but rather, they intended to maintain Russia as an allied force in the anti-German coalition at all cost.
    Źródło:
    Historia Slavorum Occidentis; 2017, 2 (13); 11-28
    2084-1213
    Pojawia się w:
    Historia Slavorum Occidentis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przyczyny sukcesu lub niepowodzenia w budowaniu państw po pierwszej wojnie światowej: Polska i Czechosłowacja versus Ukraina
    Autorzy:
    Perehuda, Jewhen
    Małkiewicz, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1890916.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    pierwsza wojna światowa
    niepodległość
    republika
    siły zbrojne
    uznanie
    międzynarodowe
    the I World War
    independence
    republic
    the military
    diplomatic recognition
    Opis:
    The main goal of this paper is to show the crucial facts which led to the establishment at the end of the First World War of two sovereign states: the First Czechoslovak Republic and the Second Polish Republic. An attempt has also been made to provide background information on the reasons why the Ukraine did not gain independence in the time in question.
    Źródło:
    Historia Slavorum Occidentis; 2019, 4 (23); 115-131
    2084-1213
    Pojawia się w:
    Historia Slavorum Occidentis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polityczne aspekty tworzenia administracji polskiej na Ziemiach Zachodnich i Północnych w 1945 roku
    Political aspects of creating Polish administration in the Ziemie Zachodnie and Północne in 1945
    Autorzy:
    Szczurowski, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1941376.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Ziemie Zachodnie i Północne
    administracja
    druga wojna światowa
    rząd polski
    administration
    World War II
    Polish government
    Opis:
    Kwestia przyłączenia Ziem Zachodnich i Północnych do Polski, była w okresie II wojny światowej ważnym elementem polityki rządu polskiego w Londynie i komunistów polskich w otoczeniu Stalina w ZSRR. Przygotowania do przejęcia przez polską administrację, inspirowaną przez Stalina, ZZ i Płn. obejmowały, oprócz stworzenia podstaw prawnych i uregulowania stosunków z wojskową administracją wojenną, także opracowanie ogólnej koncepcji działania oraz zgromadzenie niezbędnych środków do realizacji tego zamierzenia. Trudności z tworzeniem administracji na Ziemiach Zachodnich wynikały nie tylko z ogólnego chaosu powojennego, z braku jednolitych i jasno sformułowanych podstaw prawnych, ale również z niedostatku precyzyjnie określonych zadań i kompetencji.
    T he issue of joining the Ziemie Zachodnie and Północne to Poland was an important element of the policy of the Polish government in London and the Polish communists in the vicinity of Stalin in the USSR during World War II. Preparations for the takeover by the Polish administration, inspired by Stalin, the Ziemie Zachodnie and Północne included, in addition to creating the legal basis and regulating relations with the military administration of war, also the development of a general concept of operation and the collection of the necessary funds to achieve this goal. Difficulties with establishing administration in the Western territories resulted not only from the general post-war chaos, the lack of uniform and clearly formulated legal foundations, but also from the lack of precisely defined tasks and competences.
    Źródło:
    Cywilizacja i Polityka; 2021, 19, 19; 82-105
    1732-5641
    Pojawia się w:
    Cywilizacja i Polityka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    National minorities in the Polish-Czechoslovak relations (1948-1989)
    Autorzy:
    Nowak, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1896550.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Stosunki polsko-czechosłowackie po II wojnie światowej
    Zaolzie
    Spisz
    Orawa
    Kłodzko
    mniejszość polska w Czechosłowacji
    Czesi i Słowacy w Polsce
    Polish-Czechoslovak relations after World War II
    Spiš
    Orava
    Polish minority in Czechoslovakia
    Czechs and Slovaks in Poland
    Opis:
    The article describes the role of the problem of national minorities (Poles in Zaolzie, Czechs mainly in Kłodzko, and Slovaks in Polish parts of Spiš and Orava) in Polish-Czechoslovakian relations during the communist era. In the light of the author’s research, the nationalist heritage of border disputes from the first half of the 20th century influenced relations between the two countries also in later years, although the minority problem in their mutual relations was marginal and officially did not exist for both sides.
    Źródło:
    Historia Slavorum Occidentis; 2020, 4 (27); 18-37
    2084-1213
    Pojawia się w:
    Historia Slavorum Occidentis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Второй Всебелорусский конгресс (июнь 1944): забытая страница истории наших восточных соседей
    The Second All-Byelorussian Congress (June 1944): a forgotten page of our eastern neighbors’ history
    Autorzy:
    Червонная (Czerwonnaja), Светлана (Swietłana)
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2189177.pdf
    Data publikacji:
    2014-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    rezultaty II wojny światowej
    ruchy narodowe ludów Związku Radzieckiego w nadzwyczajnych warunkach wojny i okupacji
    kontrasty interpretacji historiograficznej wydarzeń lat 40. XX wieku
    Results of the II World War
    national movements of the Soviet Union peoples in the war’s and occupation’s extraordinary circumstances
    historiography’s contrasts in the events’ interpretation of the 1940s years
    Opis:
    The second All-Belarusian Congress (after the First Congress in 1917, which laid the foundations of the Belarusian national statehood) was held in Minsk on June 27, 1944 on the eve of Soviet Army invasion in the capital of Belarus (‘liberation’ of Minsk from Nazi occupation). In Soviet historiography, this Congress was treated unambiguously negative as a criminal ‘gathering’ of Hitler’s henchmen. Official historiography of Soviet Belarus ignored this event. Several generations of citizens grew up in the post-war decades who had no idea about the Second Congress, its decisions and speeches that were voiced from the tribune. The task of overcoming this ignorance is still relevant which, of course, does not exclude the development of modern critical thinking about political and ideological positions of the national movement leaders of that dramatic era. This problem is connected with concurrent need to revise the view at the Second All-Belarusian Congress, which was dominant in science and political journalism of Eastern European countries, particularly in Polish historical literature – until 1989 in Polish emigre circles and in the last decades in Polen itself. Here this Congress was well know (down to the smallest detail in the memory of eyewitnesses of what happened in June 1944) and discussed openly. Irreconcilable contradictions between Poland and Belarus and anti-Polish sentiment of the Congress were often emphasized. Allegedly, Congrees participants were more concerned about the imaginary ‘Polish threat’ rather than salvation of their country from the Nazi and Soviet occupation in those tragic days (the last days of their stay in the native land). Based on the sources found in archives and examined by the author, primarily the full transcript of the Congress, we can imagine that the content and emotional speeches of Congress delegates (chairman Yauhim Kipel, head of the Belarusian Central Rada Radoslav Austroysky / Ostrovsky, Archbishop of Mogilev and Minsk – Filafey, General Constance Ezavitov, Master M. Shkelionk and culture referent – Nadzeiya Mizkevich) were aimed at protecting the Belarusian national statehood and culture against the threat of degeneration in the USSR. Great moral value in the perspective of revival of the Belarusian state and political activities in the strategy of the Belarusian emigration in the postwar world had Declaration ‘On breakup with the Bolshevik Moscow’ passed by the Congress. The myth engrafted by communist propaganda that the Second All-Belarusian Congress was initiated by the Nazi occupants of Belarus should be dispelled in today’s public consciousness. In fact, the leaders of the Belarusian national movement managed to convene Congress in spite of resistance, prohibitions and unwillingness of the occupation authorities (which is why it only became possible in the last days before the entrance of the Soviet Army in Minsk). Belarussians were the only peoples of the former Soviet Union (who found themselves ‘between a rock and a hard place’ of rivaling forces during the Second World War – Nazi Germany and the Kremlin), who managed to articulate their national objectives and claims primarily related to public integrity and independence of Belarus at the level of the national congress. The very date of the Second All-Belarusian Congress (June 27th) signifies an important additional perspective, which should be considered in the history of the peoples of Eastern Europe of 1944. It turns out that you can do a lot in the last minute. The trail of All-Belarusian Congress, conducted in emergency circumstances, should not be erased from the memory of the Belarusian people and the international community. Comparative analysis of the Congress delegates’ speeches and those of leaders of Belarusian Popular Front ‘Adrazhenne / Renaissance’ that were made in Minsk at the turn of 1980–1990s (for example, at a rally in memory of victims of Stalin’s repression in Minsk on November 1, 1987) shows that there is a political relay race passing from the First to the Second All-Belarusian Congress, to the Belarusian emigration of 1940–1950s (especially to international ‘Promethean League of Atlantic Charta’, speaking also on behalf of the Belarusian people), to democratic forces of the country, entered the historical arena in the era of perestroika.
    Drugi Wszechbiałoruski Kongres (podczas Pierwszego Kongresu z 1917 r. ustalono podstawy białoruskiego państwowości narodowej) odbył się w Mińsku 27 czerwca 1944 r., dosłownie w przeddzień inwazji Armii Radzieckiej na stolicę Białorusi (jej „wyzwolenia” spod okupacji niemiecko-faszystowskiej). Radziecka historiografia oceniała go jednoznacznie negatywnie jako przestępcze zbiegowisko hitlerowskich wspólników a oficjalna białoruska nauka historyczna ignorowała to wydarzenie. W ciągu powojennych dziesięcioleci narodziło się już kilka generacji obywateli tego kraju, którzy nigdy nie słyszeli o tym kongresie i o treści przyjętych przez niego uchwał, deklaracji i wygłoszonych z jego trybuny mów. Przezwyciężenie tej „niewiedzy” pozostaje do dziś aktualnym zadaniem, co – rzecz jasna – nie wyklucza wypracowania w naszych czasach krytycznego stosunku do politycznej i ideologicznej pozycji liderów narodowego ruchu tej dramatycznej epoki. Jest ono związane z koniecznością ponownego rozpatrzenia punktu widzenia na Drugi Wszechbiałoruski Kongres, który ustalił się w nauce i publicystyce Europy Wschodniej, w tym w polskiej literaturze historycznej – do 1989 r. przede wszystkim na uchodźstwie, w środowisku emigracji politycznej, natomiast w ostatnich dekadach w samej Polsce. Tutaj ten kongres był znany (nawet w drobnych szczegółach, które pozostały w pamięci świadków tego, co zdarzyło się w czerwcu 1944 r.), pisano o nim często, ale zazwyczaj akcentowano jedynie trudne do pogodzenia białorusko-polskie animozje, antypolskie nastroje delegatów kongresu, w tych tragicznych czasach (ostatnie dni ich obecności w ojczyźnie) rzekomo bardziej zaniepokojonych „polskim zagrożeniem” niż zainteresowanych uratowaniem ojczyzny przed nazistowską i bolszewicką okupacją. Na podstawie zbadanych przez autorkę źródeł archiwalnych, przede wszystkim autentycznego stenogramu posiedzeń kongresu, udowodniono, że treść i patos emocjonalny wystąpień delegatów (przewodniczącego Jauchima Kapela, prezydenta Białoruskiej Centralnej Rady Radosława Ostrowskiego, arcybiskupa mohylewskiego i mińskiego Fiłafeja, generała Konstancyja Jezawitowa, magistra M. Szkielonka, referentki do spraw kultury Nadziei Mickiewicz) wynikały z konieczności obrony białoruskiej narodowej państwowości i kultury przed zagrożeniem ich zniszczenia przez ZSRR. Wielkie znaczenie moralne – w perspektywie przyszłości, odrodzenia państwa białoruskiego i w strategii działalności politycznej białoruskiej emigracji w powojennym świecie – miała jednogłośnie uchwalona przez kongres deklaracja „O zerwaniu stosunków z bolszewicką Moskwą”. Współcześnie należy obalić stworzony przez komunistyczną propagandę mit, jakoby inicjatorami Drugiego Wszechbiałoruskiego Kongresu byli nazistowscy okupanci Białorusi. W rzeczywistości liderzy białoruskiego ruchu narodowego zorganizowali ten kongres wbrew oporowi, zakazom i niechęci władz okupacyjnych (i właśnie dlatego udało się zwołać go dosłownie kilka dni przed wejściem Armii Radzieckiej do Mińska). Przy tym Białorusini są jedynym narodem dawnego ZSRR, które znalazł się „między młotem a kowadłem” rywalizujących ze sobą sił hitlerowskich Niemiec i Kremla, narodem, któremu udało się sformułować narodowe zadania i cele, przede wszystkim dotyczące państwowej integralności i niezależności Białorusi, na poziomie uchwał ogólnonarodowego zjazdu. Już sama data przeprowadzenia Drugiego Wszechbiałoruskiego Kongresu wskazuje na ważny aspekt, w którym musimy rozpatrywać 1944 r. w historii narodów Europy Wschodniej: nawet w ostatniej chwili można zrobić bardzo dużo, a ślad Drugiego Wszechbiałoruskiego Kongresu, który odbył się w nadzwyczajnych i dramatycznych okolicznościach, nie powinien być zatarty w pamięci narodu białoruskiego i świata. Analiza porównawcza wystąpień delegatów tego kongresu z mowami liderów Białoruskiego Frontu Ludowego „Адражэньне” („Odrodzenie”), wygłoszonymi w Mińsku pod koniec lat 80. (na przykład na wiecu poświęconym pamięci ofiar represji stalinowskich w Mińsku 1 listopada 1987 r.), wskazuje, że w wielu kwestiach można dostrzec sztafetę polityczną od Pierwszego do Drugiego Wszechbiałoruskiego Kongresu oraz do białoruskiej emigracji lat 40. i 50. (przede wszystkim do Prometejskiej Ligi Karty Atlantyckiej, która działała również w imieniu narodu białoruskiego), a także do tych demokratycznych sił Białorusi, które pojawiły się w czasach „pierestrojki”.
    Źródło:
    Studia Orientalne; 2014, 2(6); 215-240
    2299-1999
    Pojawia się w:
    Studia Orientalne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-14 z 14

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies