- Tytuł:
- Współksiążęta czy konprincepsi? Kilka uwag o statusie prezydenta Francji i biskupa Urgell jako głowy państwa andorańskiego w kontekście formy ustrojowej Andory
- Autorzy:
- Wiszowaty, Marcin Michał
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/525059.pdf
- Data publikacji:
- 2014-04-30
- Wydawca:
- Wydawnictwo Adam Marszałek
- Tematy:
-
monarchia
pryncypat
Andora
Republika Francuska
Watykan,
Hiszpania
książę
princeps
prawo konstytucyjne
konstytucja
prawo kanoniczne
suwerenność
monarchy
principate
Andorra
French Republic
Vatican City
Spain
prince
constitutional law
constitution
canon law
sovereignty - Opis:
-
Problematyka ustrojowa Andory nie stanowi wiodącego przedmiotu badawczego ani zagranicznej, ani tym bardziej polskiej doktryny konstytucyjnej. Opracowania na ten temat w polskiej literaturze naukowej, powstałe pod rządami obecnie obowiązującej konstytucji państwa andorskiego z 1993 r., tworzą skromną liczebnie listę kilku artykułów lub fragmentów rozleglejszych opracowań na ogólniejsze tematy. W rezultacie zdecydowana większość wymienionych opracowań dotyczących małych państw posiada głównie sprawozdawczy charakter. Pozwala to na pominięcie kwestii podstawowych i ogólnych dotyczących ustroju Andory i poruszenie wybranych zagadnień szczegółowych, które w dotychczasowych opracowaniach wspominano jedynie na marginesie czy w przypisach. Wśród nich: kwestia statusu ustrojowego specyficznej głowy państwa i w związku z tym właściwe określenie formy państwa andorańskiego. Andorscy copríncipes funkcjonują w języku polskim jako „współksiążęta”. W konsekwencji automatycznie Andorę określa się jako „księstwo”, a więc uchodzi ono powszechnie za państwo o ustroju monarchicznym, a wręcz monarchię konstytucyjną.Tę praktykę należy uznać co najmniej za dyskusyjną. Autor formułuje dwie hipotezy i poddaje je weryfikacji: po pierwsze – Andora jest pryncypatem, a nie księstwem, a więc mieszaną formą ustrojową łączącą elementy monarchiczne i republikańskie, w których przeważają te drugie, obok reliktowych śladów tych pierwszych. Głowa państwa w pryncypacie powinna być określana mianem „princepsa”, a w przypadku Andory dokładniej: koprincepsów, aby uniknąć mylącego porównania z księciem, jako monarchiczną, dziedziczną głową państwa. Po drugie – pomimo przyjęcia nowoczesnej konstytucji w ustroju Andory pozostały relikty feudalne wynikające z jej dawnego statusu kondominium. Widać to szczególnie w kształcie ustrojowym instytucji głowy państwa oraz pozostawieniu częściowej możliwości wpływania państw macierzystych koprincepsów na ich decyzje.
The constitutional system of Andorra is not a popular subject of study of science either in Poland or abroad. In Poland, after 1993 (the year the adoption of the current constitution) were published only a few articles or fragments of larger studies on this topic. As a result, the vast majority of these studies have mainly reporting character. Many interesting issues have been mentioned only in footnotes. Among them: the question of the status of specific, Andorran head of state and (resulting) the correct indication of the form of Andorran state. Co-principes are translated into Polish as „co-princes”. It consequently, automatically determined Andorra as a „principality”, ie the state of monarchical system, and even a constitutional monarchy . This should be considered , at least as controversial. The author formulates two hypotheses and subjected them to verify. Firstly – Andorra is a principate (not a principality) – a mixed form of political system combines elements of monarchy and republic, outweigh the latter, in addition to the relics of the former. Head of State in principate should be referred to as „princeps”, and in the case of Andorra, specifically: co-princeps. In this way we will avoid misleading comparisons with „a prince”, as monarchical, hereditary head of state. Secondly – despite the adoption of a modern constitution, there are remaining relics of feudal times in the political system of Andorra, resulting from the former status of „condominium”. This is particularly evident in the form of the Andorran heads of state institution. It also gives a partial capacity to influence decisions of the co-principes by their home country’s authorities. - Źródło:
-
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2014, 2 (18); 327-345
2082-1212 - Pojawia się w:
- Przegląd Prawa Konstytucyjnego
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł