Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "moral law" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-10 z 10
    Tytuł:
    Prawo stopniowości w posynodalnych adhortacjach o rodzinie Familiaris consortio i Amoris laetitia
    Law of Gradualness in the Post-synodal Exhortations on the Family Familiaris con-sortio and Amoris laetitia
    Autorzy:
    Gryz, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1047179.pdf
    Data publikacji:
    2018-09-18
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    moral law
    conscience
    marriage
    pastoral care of the family
    hierarchical Magiste-rium
    Pope John Paul II
    Pope Francis
    prawo moralne
    sumienie
    małżeństwo
    duszpasterstwo rodzin
    Magisterium Kościoła
    Jan Paweł II
    Franciszek
    Opis:
    Życie moralne jest dynamicznym procesem nieustannego rozpoznawania woli Boga i odpowiedzi człowieka na Boże wezwanie skierowane do niego w konkretnych uwarunkowaniach, w których się znajduje. Ten proces jest naznaczony swoistym napięciem między obiektywnym i niezmiennym prawem Bożym, a zmieniającymi się sytuacjami i okolicznościami, które nadają ludzkim wyborom charakter niepowtarzalny. Mając na uwadze ów dynamizm refleksja duszpasterska Kościoła wypracowała kategorię prawa stopniowości, która znalazła zastosowanie w odniesieniu do małżeństwa i życia rodzinnego w adhortacji Jana Pawła II Familiaris consortio, a później w adhortacji Franciszka Amoris laetitia. Celem artykułu jest analiza zarówno samej kategorii prawa stopniowości, jego interpretacji teologicznych, jak też sposobu stosowania go w duszpasterstwie, które proponują dokumenty papieskie.
    Moral life is a dynamic process of constant recognizing of God's will and the man’s re-sponse to God in the concrete conditions in which man finds himself. This process is marked by a specific tension between the objective and unchangeable law of God, and the changing situations and circumstances that give human choices unique character. Bearing in mind that dynamism, the Church’s pastoral reflection developed a category of gradual law that applied to marriage and family life in the exhortation of John Paul II, Familiaris consortio and later in Francis’ exhortation Amoris laetitia. The purpose of the article is to analyze both the category of the law of gradualness, its theological interpretations, and the manner in which it can be applied in the pastoral practice offered by the papal documents.
    Źródło:
    Teologia i moralność; 2018, 13, 1(23); 153-179
    1898-2964
    2450-4602
    Pojawia się w:
    Teologia i moralność
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O problemach uzgadniania prawa z moralnością przy okazji odpowiedzi Wojciechowi Ciszewskiemu
    On the problems of aligning law with morality in response to Wojciech Ciszewski
    Autorzy:
    Dudek, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/692627.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    sociology of law
    aligning law with morality
    moral neutrality of law
    response to polemics
    socjologia prawa
    uzgadnianie prawa z moralnością
    neutralność moralna prawa
    odpowiedź na polemikę
    Opis:
    This article is Michał Dudek’s answer to the criticism articulated by Wojciech Ciszewski. In its first part it is noted, amongst other things, that Dudek and Ciszewski adopt different visions of the moral neutrality of law, or that they conduct analyses in a significantly different manner. It is also emphasized that Ciszewski frequently uses very idealistic, even counterfactual constructions and reads Dudek’s arguments erroneously. In the second part, Dudek, noticing Ciszewski’s very narrow critique of aligning law with morality, presents a more complete list of controversies connected with this postulate, including the problem of the incompleteness of morality, the diagnosis of morality, and the extension of the legislative process.
    Niniejszy artykuł stanowi odpowiedź Michała Dudka na krytykę Wojciecha Ciszewskiego. W pierwszej jego części zauważa się między innymi przyjmowanie przez  Dudka i Ciszewskiego ostatecznie różnych wizji neutralności moralnej prawa, czy ich wyraźnie odmienne sposoby prowadzenia analiz. Podkreśla się przy tym częste używanie przez Ciszewskiego bardzo idealistycznych, wręcz kontrfaktycznych konstrukcji i błędne odczytanie wywodów Dudka. W drugiej części natomiast Dudek, dostrzegając bardzo mało rozbudowaną krytykę Ciszewskiego na temat uzgadniania prawa z moralnością, prezentuje pełniejsze wyliczenie kontrowersji związanych z tym postulatem, m.in. problem niezupełności moralności, diagnozowania moralności czy rozciągnięcia procesu legislacyjnego.
    Źródło:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2019, 81, 1; 235-248
    0035-9629
    2543-9170
    Pojawia się w:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Autonomia, neutralność i indyferentność moralna prawa a jego uspołecznienie
    Autonomy, neutrality, and moral indifference of law in the context of socialised law
    Autorzy:
    Dudek, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/693225.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    sociology of law
    philosophy of law
    moral neutrality/autonomy of law
    socialised law
    legislation
    socjologia prawa
    filozofia prawa
    neutralność/autonomia moralna prawa
    prawo uspołecznione
    legislacja
    Opis:
    According to the concept of moral neutrality/autonomy of law, law-making motivated by the belief that some ways of life are better than others is not allowable. This concept also establishes a need for such justification of the proposed law that it could not be considered as an indication of preferences of one morality over another. The article is an attempt to look at the moral neutrality/autonomy of law from a socio-legal perspective, emphasising the ideal of socialised law, that is the law that is actually and voluntarily (without the need for ‘external’ coercive enforcement) observed by its addressees. The concept of moral indifference of law (a situation in which law regulates the behaviour that is not simultaneously regulated by morality) is helpful in this argumentation. The article shows that the moral neutrality/autonomy of law is highly problematic; for example it is not focused on the question to whose and which morality should the legislator be neutral, or whether it is even possible for the legislator to have this characteristic of objectivity. An emphasis is placed on the problem that neutral motives do not always result in neutral law. This justifies the opinion that moral neutrality/autonomy of law seems to merely create the impression of a solution to a problem, while it actually generates more problems. Attempts to put this concept into practice can in fact lead to manipulation in the legislative process and formation of questionable, unofficial norms of law-making and justification of law. Assuming that any law can be seen by its addressees as oppressive, the best way to counteract such negative opinions of the law (and their possible negative consequences) is the pursuit for a socialised law. However, the realisation of this idea also faces a number of difficulties.
    Zgodnie z koncepcją neutralności/autonomii moralnej prawa zakazane jest tworzenie prawa motywowane przekonaniem, że jedne sposoby życia są lepsze od innych. Ponadto koncepcja ta zakłada konieczność takich uzasadnień prawa, by nie można go było uznać za przejaw preferencji jednej moralności nad inne. Artykuł jest próbą spojrzenia na neutralność/autonomię moralną prawa z perspektywy socjologiczno-prawnej, akcentuje ideał prawa uspołecznionego, czyli prawa faktycznie, dobrowolnie (bez konieczności „zewnętrznego” przymusowego egzekwowania) przestrzeganego przez jego adresatów. Pojęcie indyferentności moralnej prawa (oznaczające sytuację, w której prawo reguluje postępowanie niebędące równocześnie uregulowane przez moralność) jest pomocne w argumentacji. W artykule pokazuje się, że neutralność/autonomia moralna prawa jest wysoce problematyczna, np. nie jest dokładnie określone, wobec czyjej i jakiej moralności ustawodawca powinien być neutralny, a także czy w ogóle może on charakteryzować się taką postawą. Uwagę skupia się na tym, że neutralne motywy nie zawsze skutkują w neutralnym prawie. Usprawiedliwia to opinię, że neutralność/autonomia moralna prawa zdaje się jedynie stwarzać pozory rozwiązania problemu, a tak naprawdę generuje kolejne problemy. Próby realizacji tej koncepcji prowadzić mogą bowiem do manipulacji w procesie ustawodawczym i wykształcenia się łatwych do zakwestionowania nieoficjalnych norm dotyczących tworzenia i uzasadniania prawa. Przyjmując, że każde prawo może być traktowane przez swoich adresatów jako opresyjne, najlepszym sposobem przeciwdziałania takim złym opiniom na temat prawa (i ich możliwym negatywnym konsekwencjom) jest dążenie do uspołecznionego prawa, choć realizacja tego postulatu także napotyka szereg trudności.
    Źródło:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2014, 76, 4; 69-81
    0035-9629
    2543-9170
    Pojawia się w:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Preliminaries to the Study of Morality and Law
    Autorzy:
    Znamierowski, Czesław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1832031.pdf
    Data publikacji:
    2019-09-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    theory of law
    universal benevolence
    moral judgements
    Opis:
    The paper is an English translation of Rozważania wstępne do nauki o moralności i prawie by Czesław Znamierowski published originally in Polish by PWN Publishing House in 1966. The text is published as a part of a jubilee edition of the “Adam Mickiewicz University Law Review. 100th Anniversary of the Faculty of Law and Administration” devoted to the achievements of the late Professors of the Faculty of Law and Administration of the Adam Mickiewicz University, Poznań.
    Źródło:
    Adam Mickiewicz University Law Review; 2019, 10; 85-110
    2450-0976
    Pojawia się w:
    Adam Mickiewicz University Law Review
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zależność przedsoborowej myśli teologicznomoralnej od refleksji prawnej i prawnokanonicznej. Analiza na podstawie kwestii relacji człowieka do zwierząt
    Dependence of the pre-Vatican II theological and moral thought on legal and canonical reflection. Analysis based on the issue of human relation to animals
    Autorzy:
    Smykowski, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1048097.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-01
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    animals
    canon law
    law
    moral theology
    prawo
    prawo kanoniczne
    teologia moralna
    zwierzęta
    Opis:
    Celem niniejszego artykułu jest podjęcie refleksji nad sposobem argumentacji podejmowanym przez autorów podręczników teologii moralnej przełomu XIX i XX wieku w zakresie relacji człowieka do zwierząt i określenia granic ich wykorzystania. Analiza kilkunastu opracowań reprezentujących różne nurty doprowadziła do stwierdzenia, że większość stwierdzeń stanowi powtórzenie przepisów prawa cywilnego i kanonicznego albo komentarz do nich. Uwzględnienie tylko tych danych nie pozwoliło moralistom na sformułowanie spójnej koncepcji, która stanowiłaby wyczerpującą odpowiedź na pojawiające się w tym czasie coraz częściej pytania i wątpliwości o zakres panowania człowieka nad światem stworzonym.
    The aim of this article is to reflect on the method of argumentation undertaken by the authors of moral theology textbooks at the turn of the 19th and 20th century in the field of human relations with animals and defining the limits of their use. The analysis of a dozen or so studies representing various trends has led to the conclusion that most statements are a repetition of civil and canon law or commentary on them. Including only these data did not allow the moralists to formulate a coherent concept that would answer the more and more frequently emerging questions and doubts about the scope of man's domination over the created world.
    Źródło:
    Teologia i moralność; 2020, 16, 2(28); 163-170
    1898-2964
    2450-4602
    Pojawia się w:
    Teologia i moralność
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sprzeciw sumienia a prawo naturalne
    Conscientious Objection and the Natural Law
    Autorzy:
    Szostek, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1047907.pdf
    Data publikacji:
    2013-01-01
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    law
    natural law
    moral conscience
    dissent of conscience
    prawo
    prawo naturalne
    sumienie
    sprzeciw sumienia
    Opis:
    Po wstępnych ustaleniach, że przez sumienie rozumie się sąd praktyczny odnoszący się do własnych czynów, to sprzeciw podmiotu oraz że sprzeciw, o który chodzi, to sprzeciw wobec prawa stanowionego, a nie prawa naturalnego, które stanowi podstawę tego sprzeciwu, autor w pierwszej części artykułu przypomina św. Tomasza z Akwinu koncepcję prawa naturalnego. Podkreśla zwłaszcza to, iż jest to prawo Boże, ale wpisane w naturę ludzką tak, że rozumny ludzki podmiot - poznając to prawo oraz jego obowiązywalność i szukając właściwego jego zastosowania w praktyce - staje się niejako jego współautorem. W zorganizowanym społeczeństwie (państwie) przekład prawa naturalnego na praktykę życia codziennego dokonuje się poprzez sformułowanie i uchwalenie odpowiednich zapisów prawa stanowionego. Gdy ten przekład nie odpowiada przekonaniom obywatela, może on zdecydować się na sprzeciw sumienia, którego najbardziej znamiennym wyrazem jest obywatelskie nieposłuszeństwo, polegające na podjęciu działań sprzecznych z  obowiązującym prawom stanowionym, z gotowością  poniesienia prawno-karnych tego kroku konsekwencji. W części drugiej artykułu autor przywołuje niektóre przykłady możliwych konfliktów sumienia prowokujących do podjęcia sprzeciwu sumienia (luki w tzw. prawie antyaborcyjnym, ewentualna legalizacja zapłodnienia in vitro oraz związków homoseksualnych). Podkreśla złożoność tych problemów wynikającą z pluralistycznego charakteru społeczeństwa, zwraca uwagę na potrzebę społecznego dialogu oraz inicjatyw zmierzających do udoskonalenia obowiązującego prawa stanowionego i przestrzega przed pochopnym osądzaniem tych, którzy respektują to prawo pomimo jego ułomności.
    First of all the author explains that moral conscience will be understood as the practical judgment concerning the deeds of the agent and that conscientious objection means dissent against the positive law. The ground of this dissent is the natural law. In the first part of his article the author recalls St. Thomas Aquinas' concept of the natural law, emphasizing the connection between its divine authority and the human (rational) participation. In the organized society (in the state) the interpretation of the natural law is made by means of the positive law. When this interpretation goes against the convictions of the citizen, he/she can decide to make a conscientious objection. A special form of this dissent is civil disobedience. In the second part of his article the author provides some examples of the possible conflicts of conscience leading to conscientious objection (inconsistencies in the so called anti-abortion precepts, legalization of in vitro conception and homosexual marriages). The author stresses that these cases are very complicated and a good solution is not easy to reach in the pluralistic societies. He indicates the important role of the public discussion on those difficult issues and warns against rashly blaming those citizens who respect the law in spite of its imperfection.
    Źródło:
    Teologia i moralność; 2013, 8, 2(14); 7-18
    1898-2964
    2450-4602
    Pojawia się w:
    Teologia i moralność
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Mis-Educative Martial Law – The Fate of Free Discourse and the Moral Judgment Competence of Polish University Students from 1977 to 1983
    Autorzy:
    Nowak, Ewa
    Lind, Georg
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/781362.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    moral competence
    democratic comtetence
    Polish students
    MCT
    martial law in Poland 1981
    the lack of democratic liberties
    the regression of moral and democratic competenties in students
    Opis:
    The reprinted paper refers to Georg Lind and his colleagues’ MCT-based FORM study conducted at several European universities in 1977-1983, including Polish ones. After a short phase of democratization, in 1981 Polish society suddenly faced martial law. That experience had an impact on Polish students moral-, discursiveand democratic competences, as measured by MCT. When Ewa Nowak started her Alexander von Humboldt Foundation supported research stay under the supervision of Professor Georg Lind (University of Konstanz, 2008-2010), they were inspired to revisit and discuss the puzzling Polish research findings of 1981/3. According to their main hypothesis, martial law restricted free speech at universities, and free speech is a key facilitator of the development of moral and democratic competence. In 2018, after a decade of collaborative research on moral and democratic competence, Lind, Nowak and colleagues started a new international MCT study in several Central- and East European countries to examine the impact of the contemporary constitutional crisis in Poland (and the institutional crisis within the European Union) on students’ moral and democratic competencies. In 2018/9 the 40th anniversary of the Moral Competence Test (MCT) and Konstanz Method of Dilemma Discussion (KMDD) will be celebrated. We would like to provide you with the most recent research findings soon.
    Źródło:
    Ethics in Progress; 2018, 9, 2; 56-74
    2084-9257
    Pojawia się w:
    Ethics in Progress
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Imitative statutes
    Ustawy imitacyjne
    Autorzy:
    Smolak, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/693588.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    imitative statutes
    moral argumentation
    public reason
    rules of law
    ustawy imitacyjne
    argumentacja moralna
    racja publiczna
    rządy prawa
    Opis:
    Celem artykułu jest wykazanie, że niektóre ustawy w państwach demokratycznych o ugruntowanych rządach prawa są nieakceptowalne ze względu na ich imitacyjność. Ustawy imitacyjne to takie akty normatywne stanowione przez parlament, których celem jest pozorne rozwiązanie problemu społecznego. Przy tak rozumianej pozorności brak woli ustawodawcy wywołania skutków swej działalności, a jedynie występuje zamiar wytworzenia przekonania u adresatów norm, że taki skutek powstaje. W artykule wskazuje się na cztery rodzaje racji na rzecz odrzucenia ustaw imitacyjnych. Po pierwsze, ze względu na niezgodność regulacji prawnych ustawodawcy z standardami moralnymi wspólnoty politycznej (Ronald Dworkin); po drugie, ze względu na imitacyjny cel ustawodawcy, tj. brak związku między nakazanym/zakazanym zachowaniem a pozornym charakterem celu ustawodawcy (Lon L. Fuller); po trzecie, brak racjonalnego związku między nakazem prawnym a cechami objętej tym nakazem kategorii podmiotów/przedmiotów (Ofer Raban); po czwarte, brak związku konwencjonalno-normatywnego pomiędzy danym treścią przepisu nakazującego a celem ustawodawcy (Marek Smolak). W artykule postuluje się, by w argumentacji opartej na powyższych czterech racjach przyjąć, że mamy do czynienia z racją publiczną i w konsekwencji stosować test rozumnego sceptyka zaproponowany przez Ron den Ottera.  
    This paper seeks to demonstrate that certain enactments in democratic countries where the rule of law is well established are inadmissible in view of their imitative nature. Imitative statutes are normative enactments of parliament which aim at an ostensible solution to a social problem. Ostensibility thus comprehended is accompanied by the absence of will on the part of the legislator to achieve any effect of their activity, as their sole intention is to engender a conviction among the addressed of the norms that such an effect actually takes place. The author discusses four types of reasoning in support of rejecting imitative statutes. These are as follows: first, given non-compliance of legislation with the moral standards of the political community (Ronald Dworkin); second, in view of the imitative goal of the legislator, or absence of a link between a prescribed/prohibited behaviour and the ostensible nature of legislator’s goal (Lon L. Fuller); third, the lack of a rational relationship between a legal prescription and the features of the class of subject/objects to which the prescription applies (Ofer Raban); fourth, the lack of a conventional-moral relationship between the substance of a prescriptive provision and the goal of the legislator (Marek Smolak). The author argues further that argumentation based on the above four reasons should presume that public reason is involved and, consequently, administer the test of the reasonable sceptic as suggested by Ron den Otter.
    Źródło:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2016, 78, 4; 31-39
    0035-9629
    2543-9170
    Pojawia się w:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jak funkcjonuje moralność? Wybory moralne a wartości chrześcijańskie
    How does morality work? Christian moral choices and Christian values
    Autorzy:
    Kraj, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1047120.pdf
    Data publikacji:
    2020-01-28
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    human being
    moral choice – description
    moral choice – justification
    natural law
    moral teaching of the Church
    human personal fulfilment
    basic human goods
    człowiek
    wybór moralny – opis
    wybór moralny – uzasadnienie
    prawo naturalne
    moralne nauczanie Kościoła
    ludzkie osobowe spełnienie
    podstawowe ludzkie dobra
    Opis:
    Knowledge of the moral teaching of the Roman Catholic Church is generally scarce, even among believers. This situation contributes to numerous misunderstandings concerning the Church’s position within the public debates of new proposals like IVF or sexual morality (eg. the LGBT movement). It seems to outsiders that the Church’s standpoint is based on some old and outdated convictions incomprehensible for people today. Meanwhile for the Church, which is concerned with the overall well-being of each man, this well-being is the main reason for its viewpoint and teaching. Although the Church’s explanation is not based exclusively on philosophical reasons (i.e. based on human reason and thus intelligible for all people of good will) these reasons play an important role in the dialogue between the Church and the contemporary world. One of the Church’s most important rationales refers to the concept of human personal fulfilment and basic human goods.
    Źródło:
    Teologia i moralność; 2019, 14, 2(26); 139-161
    1898-2964
    2450-4602
    Pojawia się w:
    Teologia i moralność
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Legalistyczna neutralizacja nauki o czynach wewnętrznie złych i absolutnych zakazach moralnych w adhortacji Amoris laetitia
    Legalistic Neutralization of the Teaching on Intrinsically Evil Acts and Absolute Moral Prohibitions in the Exhortation Amoris laetitia
    Autorzy:
    Plich, Robert
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1047405.pdf
    Data publikacji:
    2018-09-18
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Amoris laetitia
    intrinsically evil acts
    absolute moral prohibitions
    adultery
    legal-ism
    mitigating circumstances
    the law of gradualness
    indissolubility of marriage
    norms vs. ideals
    specification of general norms
    mercy
    czyny wewnętrznie złe
    absolutne zakazy moralne
    cudzołóstwo
    legalizm
    okoliczności łagodzące
    prawo stopniowości
    nierozerwalność małżeństwa
    normy a ideały
    specyfikacja norm ogólnych
    miłosierdzie
    Opis:
    Nauka o czynach wewnętrznie złych i absolutnych zakazach moralnych jest ewidentnie niewygodna dla rozwiązań duszpasterskich i dyscyplinarnych proponowanych w ósmym rozdziale adhortacji apostolskiej Amoris laetitia papieża Franciszka. Nauka ta jest jednak częścią moralnej doktryny Kościoła katolickiego, dlatego nie sposób jej zaprzeczyć bez wchodzenia w otwarty konflikt z doktryną. W związku z tym w artykule omówiono główne elementy strategii, która zdaje się być zastosowana w tekście adhortacji, aby zneutralizować i zrelatywizować tę tradycyjną naukę bez generowania jawnych sprzeczności z doktryną. Jeden z takich zabiegów strategicznych polega na odwołaniu się do tradycyjnej koncepcji okolicznościach łagodzących, które zmniejszają negatywną ocenę moralną czynu ludzkiego. Jednak ta koncepcja wydaje się być wykorzystana w tekście adhortacji, jako wyraz legalistycznego podejścia do moralności. Jedna z odmian legalizmu, która może być określona jako „laksystyczna”, służy jedynie pewnemu interpretowaniu norm moralnych, aby wybronić ludzi przed zarzutem ich naruszania. Taka postawa nie bierze pod uwagę wpływu ludzkich czynów na urzeczywistnianie prawdziwego dobra osoby ludzkiej, które jest celem moralności i racją istnienia norm. Tym samym legalizm nie pomaga ludziom osiągnąć celu, jakim jest spełnienie i szczęście, lecz wiedzie ich do szkodliwego minimalizmu moralnego. Inny sposób neutralizacji nauki o czynach wewnętrznie złych i absolutnych zakazach moralnych polega na legalistycznej reinterpretacji prawa stopniowości, o którym uczył Jan Paweł II. Aby dokonać tej reinterpretacji w tekście adhortacji zamieniono zobowiązującą normę nierozerwalności małżeństwa na ideał nierozerwalności, który ze swej natury jest nadobowiązkowy. Kolejnym strategicznym środkiem neutralizacji nauki o czynach wewnętrznie złych i bezwyjątkowych zakazach moralnych, który wydaje się być obecny w adhortacji, jest pewien sceptycyzm dotyczący możliwości zastosowania norm ogólnych do niektórych szczegółowych przypadków, które rzekomo mogą być do tego stopnia unikalne, że normy ogólne nie mogą ich objąć. W konsekwencji jednak taki sceptycyzm odmawia ludzkiemu rozumowi zdolności poznania moralnej istoty pewnych czynów ludzkich, a nawet sytuuje je poza dziedziną moralności. Na poparcie tego sceptycyzmu w tekście adhortacji posłużono się wyrwaną z kontekstu wypowiedzią św. Tomasza z Akwinu, pomijając zupełnie te fragmenty, gdzie Tomasz wyraźnie uczy o czynach bezwzględnie moralnie zakazanych, ze względu na ich obiektywny, wewnętrzny nieporządek. W końcu artykuł omawia koncepcję miłosierdzia, która została zubożona w adhortacji, aby najprawdopodobniej umożliwić legalistyczną neutralizację nauki o czynach wewnętrznie złych i absolutnych zakazach moralnych. W adhortacji bowiem miłosierdzie wydaje się być pozbawione statusu cnoty i sprowadzone do litości, która jest reakcją emocjonalną, bez związku z szerszym horyzontem obiektywnego dobra człowieka. W wyniku strategii, którą zadaje się stosować papież w adhortacji, usiłuje on wykazać spójność proponowanych przez siebie rozwiązań z doktryną. Jednak powołując się na różne elementy doktryny moralnej, wynajduje dla nich znaczenia wyraźnie odmienne od tych, jakie miały one dotychczas.
    The Catholic Church’s traditional teaching on intrinsically evil acts and absolute moral prohibitions is clearly problematic for the pastoral and disciplinary solutions proposed in the eighth chapter of Pope Francis’s Apostolic Exhortation Amoris laetitia. Yet this teaching is a part of the moral doctrine of the Church, and it is impossible to contradict this teaching without coming into conflict with that doctrine. This article thus discusses major elements of the strategy of argument that seems to be applied in the Exhortation, in order to neutralize and relativize the traditional doctrine without causing evident contradictions within it. One of these strategic efforts consists of making use of the traditional concept of mitigating circumstances that lessen the negative moral evaluation of a human act. However, this traditional concept seems to be used in the Exhortation to promote a legalistic approach to morality. A so-called ‘laxist’ variant of legalism makes use of a certain interpretation of moral norms in order to defend people against the charge of their infringement. This approach does not take into account the influence that human acts have on the realization of the true human good, which is the goal of morality and the reason that norms exist. Legalism, therefore, does not help people to achieve their true end, which is fulfilment and happiness, but leads them into harmful moral minimalism. Another way to neutralize the teaching on intrinsically evil acts and absolute moral prohibitions consists in a legalistic reinterpretation of the law of gradualness, which is the concept taught by John Paul II. In order to carry out this reinterpretation, the binding norm of the indissolubility of marriage is substituted in the Exhortation Amoris laetitia with the ideal of indissolubility, which by its very nature is supererogatory (i.e., something ‘above the call of duty’). Yet another strategic method of neutralizing the traditional teaching on intrinsically evil acts and exceptionless moral prohibitions is a certain skepticism concerning the very possibility of the application of general norms to certain particular cases. The text makes an impression that these cases may be unique to such an extent that general norms cannot apply absolutely to them. Yet this skepticism consequently denies to the human mind the ability to uncover moral essence of some human acts, or even situates these acts wholly outside the domain of morality. In support of this skepticism, the Exhortation employs a statement of Saint Thomas Aquinas that has been taken out of context, skipping over the places where Saint Thomas explicitly teaches that there are absolutely morally forbidden acts that are deemed so because of their objective intrinsic disorderedness. Finally, the article looks at the concept of mercy, which is attenuated in the Exhortation probably in order to make possible this legalistic neutralization of the teaching on intrinsically evil acts and absolute moral prohibitions. In the Exhortation, mercy seems to be deprived of its status as a virtue and appears instead to be reduced to something akin to pity, which is a purely emotional reaction that has no relationship to the broader horizon of objective human good. Apparently following this strategy of argument, Pope Francis seems to demonstrate that the pastoral and disciplinary solutions he presents are coherent with traditional doctrine. Yet, while invoking certain elements of moral doctrine, he invents for these elements new meanings that explicitly differ from those they had until now.
    Źródło:
    Teologia i moralność; 2018, 13, 1(23); 89-123
    1898-2964
    2450-4602
    Pojawia się w:
    Teologia i moralność
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-10 z 10

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies