Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "krytyka literacka" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 29
Tytuł:
No Critique. The Pleasure of Reading and Literary Criticism in Poland
Żadnej krytyki. Przyjemność lekturowa a krytyka literacka w Polsce
Autorzy:
Poręba, Karol
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27312248.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Jan Błoński
literary criticism
metacriticism
the pleasure of reading
Roland Barthes
krytyka literacka
metakrytyka
przyjemność lekturowa
Opis:
Artykuł poświęcony jest funkcjonowaniu kategorii przyjemności lekturowej oraz jej wariantów w rodzimym dyskursie krytycznoliterackim. Autor przypomina w zarysie koncepcje lektury afektywnej w myśli Rolanda Barthes’a, opierając się przede wszystkim na głośnych esejach Od dzieła do tekstu oraz Przyjemność tekstu; rekonstruuje także przekonania wyrażone przez Jana Błońskiego w programowym eseju Romans z tekstem. Stawia tezę, że ujęcia te od lat 60. XX wieku zdążyły stać się domyślnymi punktami odniesienia w postrzeganiu kategorii przyjemności w polskiej krytyce literackiej, mimo że często pojmowane są w sposób intuicyjny.
The article is devoted to the category of readerly pleasure and its variants in Polish critical and literary discourse. The author discusses the category of readerly pleasure developed by Roland Barthes, primarily in his famous essays “From Work to Text” and The Pleasure of the Text; he also reconstructs Jan Błoński’s views expressed in the programmatic essay Romans z tekstem [Love affair with the text]. The author argues that since the 1960s these approaches have become default points of reference in the perception of the category of pleasure in Polish literary criticism, even though they are often understood in an intuitive way.
Źródło:
Forum Poetyki; 2022, 28-29; 200-211 (eng); 198-209 (pol)
2451-1404
Pojawia się w:
Forum Poetyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lwowski wariant modernizmu w krytyce literackiej: Katarzyna Sadkowska. Lwowska krytyka literacka. 1894-1914. Tendencje i problemy. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2015. 332 S.
The Lviv Variant of Modernism in Literary Criticism (Katarzyna Sadkowska. Lwowska krytyka literacka. 1894-1914. Tendencje i problemy. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2015. 332 P.)
Autorzy:
Panek, Sylwia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1182966.pdf
Data publikacji:
2016-06-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Źródło:
Porównania; 2016, 19; 252-259
1733-165X
Pojawia się w:
Porównania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Critical Variants of Materiality. Polish Literary Criticism from Post-structuralism to New Materialisms
Krytyczne odmiany materialności. Polska krytyka literacka od postrukturalizmu do nowych materializmów
Autorzy:
Trzeciak, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27312259.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
materiality
postructuralism
posthumanism
new materialism
review
materialność
postrukturalizm
posthumanizm
nowy materializm
recenzja
Opis:
Artykuł jest przeglądem znaczeń, jakie pojęciu „materialności” nadawała (od lat 90.) i nadaje krytyka literacka. Znaczenia te, jak staram się pokazać, uzależnione są od wpływów kilku zasadniczych tendencji filozoficznych: postrukturalizmu, krytycznych teorii społecznych i posthumanizmu, co znacząco wpływa na krytycznoliterackie użycia pojęcia „materialność”. W artykule analizuję konkretne przykłady tych użyć, zaczerpnięte przede wszystkim z krytycznoliterackich wypowiedzi o najnowszej polskiej prozie, by ukazać, jak „materialność” wpływa na typ komentarzy krytycznych, w tym zwłaszcza na możliwości i ograniczenia recenzji.
The paper reviews the meanings attached to the notion of “materiality” by literary criticism since 1990s. These meanings depend on several essential philosophical tendencies: poststructuralism, critical social theories, and posthumanism, which has a significant influence on critical-literary conceptualizations of “materiality”. The paper analyzes specific examples, mostly from critical-literary texts about contemporary Polish prose in order to show how “materiality” affects different types of critical commentary, including especially the possibilities and limitations of review.
Źródło:
Forum Poetyki; 2022, 28-29; 170-183 (eng); 170-183 (pol)
2451-1404
Pojawia się w:
Forum Poetyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Otwarty świat. Addenda
The Open World. Addenda.
Autorzy:
Żychliński, Arkadiusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1013353.pdf
Data publikacji:
2015-04-21
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
litrerary criticism
philology
posthumanities
krytyka literacka
filologia
posthumanistyka.
Opis:
Odpowiedź autora na eseje recenzyjne poświęcone książce Laboratorium antropofikcji. Dociekania filologiczne (2014).
Author’s response to review essays of Laboratorium antropofikcji. Dociekania filologiczne by Przemysław Czapliński and Paweł Kaczmarski.
Źródło:
Praktyka Teoretyczna; 2015, 16, 2; 278-295
2081-8130
Pojawia się w:
Praktyka Teoretyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Canon – (Im)movables
Kanon – (nie)ruchomości
Autorzy:
Kozicka, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27312266.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
canon
literary criticism
evaluation
kanon
krytyka literacka
wartościowanie
Opis:
W artykule podjęto rozważania na temat pojęcia kanonu w praktyce krytycznoliterackiej ostatniego trzydziestolecia. Odwołując się do toczących się wówczas debat społecznych i krytycznych oraz do używanych w nich różnych definicji kanonu, autorka pokazuje konteksty i reperkusje jego poruszenia (demontażu, rekonstrukcji). Nie tracąc z oczu zasadniczego faktu, że rozumienie kanonu przekłada się na sposób myślenia o literaturze oraz roli/powinnościach/możliwościach krytyki literackiej, analizuje zarówno cele, jak i sposoby używania tego pojęcia. A także okoliczności, w których w dyskusjach i tekstach krytycznych, podejmujących problematykę wartościowania, literackich hierarchii czy zadań krytyki, miejsce kanonu jako punktu odniesienia przejął mainstream i inne kategorie, bardziej adekwatne do heteronomicznego charakteru pola literackiego.
This article discusses the concept of the canon in Polish literary criticism in the 1990s, the 2000s, and the 2010s. The author discusses contemporary social and critical debates and different definitions of the canon employed in them and shows the contexts and repercussions of redefending (disassembling, reconstructing) the literary canon. Bearing in mind the fundamental fact that the understanding of the canon translates into the way of thinking about literature and the role /obligations/possibilities of literary criticism, she analyzes both the goals and the ways in which the concept of the canon is used. She also analyzes the circumstances in which the canon, as a point of reference, was replaced in discussions and texts devoted to literary hierarchies and/or literary criticism by the mainstream and other categories which were better suited to describe the heteronomous nature of the literary field.
Źródło:
Forum Poetyki; 2022, 28-29; 8-25 (eng); 8-25 (pol)
2451-1404
Pojawia się w:
Forum Poetyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Krytyka postkolonialna, literacka aksjologia, literatura serbska
Postcolonial Critique, Literal Axiology, Serbian Literature
Autorzy:
Vladusić, Slobodan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1179526.pdf
Data publikacji:
2015-12-02
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
postcolonial critique
axiology
Megalopolis
national literature
hybrid identity
krytyka postkolonialna
aksjologia
literatura narodowa
tożsamość hybrydyczna
Opis:
W pracy analizowana jest zależność między założeniami aksjologicznymi krytyki postkolonialneja kryteriami wartościującymi, przyjętymi w opisie literatury. Główna teza tekstu głosi, żebadania postkolonialne, uznające obecne w literaturze współczesnej kryteria wartościujące jakorepresywne w sensie politycznym, jednocześnie same przyjmują kryteria zaangażowania politycznego, jako relewantne narzędzie służące ocenie wartości tekstu literackiego. W części końcowej pracy przedstawiono rozważania poświęcone wpływowi specyfiki badań postkolonialnychna stan literatury i krytyki literackiej. Przedstawiono tu trzy wnioski: 1) literatura serbskamusi się stać literaturą hybrydyczną, aby mogła się przyjąć na gruncie postkolonialnej koncepcjiliteratury, co oznacza, że powinna się wyzbyć swojego narodowego przedznaku; 2) postkolonialnakoncepcja literatury zainicjuje w literaturze serbskiej przesunięcia tematyczne na korzyśćsytuacji hybrydycznych – czyli afirmacji Megalopolis ze strony przybyszów z prowincji; 3) koncepcja literatury postkolonialnej doprowadzi do zideologizowania krytyki literackiej za pośrednictwem fenomenu krytyki inkwizycyjnej, czyli takiej, której punkt wyjścia stanowi aprioryczna niższość moralna tekstu literackiego.
This work ana-lyses the relationship between axiological setups of postcolonial critique and virtue criteria set up by modern literature. The essential thesis is that postcolonial studies criticize the virtue crite-ria of modern literature as politically repressive, while at the same time they themselves estab-lish the criterion of political activism as a relevant criterion for valuing the worth of literary work. In conclusion of this work, the analysis is focused on the repercussions of this feature of postcolonial studies and their effect on modern Serbian literature and critique practice. Three conclusions are derived: 1. Serbian literature in order to be accepted within the domain of the postcolonial concept of literature has to become a hybrid literature, thus it has to denounce its national prefix 2. The postcolonial concept is going to initiate a thematic shift within Serbian literature to direction of thematic hybrid situation – affirmation of Megalopolis by newcomers from the countryside 3. The concept of postcolonial literature is going to lead to ideology of literal critics via the phenomenon of critique inquisition: critique that derives from a priori moral inferiority of literal text.
Źródło:
Porównania; 2015, 16; 47-56
1733-165X
Pojawia się w:
Porównania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Napięcia kierunkowe w Śniegu
Directional Tensions in Snow
Autorzy:
Baş, Osman Fırat
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1364882.pdf
Data publikacji:
2019-07-25
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Turkish literature
Orhan Pamuk
literary criticism
literatura turecka
krytyka literacka
Opis:
Próba odwrócenia politycznej „życiowej treści” powieści Śnieg (tur. Kar) tureckiego noblisty Orhana Pamuka z artystycznej abstrakcji do rzeczywistości.
The article describes the hidden political content of the novel Snow (in Turkish: Kar) written by the Nobel winner Orhan Pamuk. Snow is analyzed in terms of tensions between artistic abstraction and realism.
Źródło:
Forum Poetyki; 2019, 15-16; 66-79
2451-1404
Pojawia się w:
Forum Poetyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Justifying Tenderness – the History and Modernity of a Literary-Critical Concept
Tłumaczenie się z czułości – historia i współczesność pojęcia krytycznoliterackiego
Autorzy:
Mizerkiewicz, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27312260.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Olga Tokarczuk
tenderness
tender narrator
literary criticism
czułość
czuły narrator
krytyka literacka
Opis:
Artykuł omawia historię i współczesność użyć pojęcia „czułość” w polskiej krytyce literackiej. Przedstawiona została genealogia pojęcia, jego pochodzenie z estetyki sentymentalizmu, modyfikacje romantyczne i obecność w polskiej literaturze i krytyce nowoczesnej. Ukazano wielość współczesnych użyć czułości w rodzimej krytyce literackiej, po czym poddane zostały analizie „czułość” i „czuły narrator” z mowy noblowskiej Olgi Tokarczuk. W ostatniej części ukazane zostały wybrane przykłady z recepcji światowej, gdzie czułość łączona jest z ekokrytyką i problematyką literatury światowej.
This paper outlines the history and modern usages of the concept of “tenderness” in Polish literary criticism. It introduces the genealogy and origins in the esthetics of sentimentalism, along with its romantic modifications and its place in Polish literature and modern criticism. Modern usages of tenderness in national literary criticism have been discussed, followed by the analysis of the notions of “tenderness” and “the tender narrator” from Olga Tokarczuk’s Nobel Prize speech. The final part focuses on selected examples of international reception, which combines tenderness with eco-criticism and issues of world literature.
Źródło:
Forum Poetyki; 2022, 28-29; 184-199 (eng); 184-197 (pol)
2451-1404
Pojawia się w:
Forum Poetyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zamykanie laboratorium.
Enclosing the laboratory
Autorzy:
Czapliński, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1013359.pdf
Data publikacji:
2015-04-21
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
litrerary criticism
philology
posthumanities
media studies
krytyka literacka
filologia
posthumanistyka
badania nad mediami
Opis:
Artykuł recenzyjny poświęcony książce Arkadiusza Żychlińskiego Laboratorium antropofikcji. Dociekania filologiczne (2014).
Review essay of Arkadiusz Żychliński’s book Laboratorium antropofikcji. Dociekania filologiczne (2014).
Źródło:
Praktyka Teoretyczna; 2015, 16, 2; 242-254
2081-8130
Pojawia się w:
Praktyka Teoretyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tak powinna wyglądać filologia.
This is how the philology should look.
Autorzy:
Kaczmarski, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1013358.pdf
Data publikacji:
2015-04-21
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
literary criticism
philology
posthumanities
media studies
krytyka literacka
filologia
posthumanistyka
badania nad mediami
Opis:
Artykuł recenzyjny poświęcony książce Arkadiusza Żychlińskiego Laboratorium antropofikcji. Dociekania filologiczne (2014).
Review essay of Arkadiusz Żychliński’s book Laboratorium antropofikcji. Dociekania filologiczne (2014).
Źródło:
Praktyka Teoretyczna; 2015, 16, 2; 255-277
2081-8130
Pojawia się w:
Praktyka Teoretyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
(Lev Vygotsky’s) Psychology of Literature: Beyond Critical Impressionism and Quantitative Empiricism
Psychologia literatury (Lwa Wygotskiego): poza krytyczny impresjonizm i ilościowy empiryzm
Autorzy:
Sala, Zuzanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27312264.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
psychology of literature
Vygotsky
literary criticism
incomprehensibility
psychologia literatury
Wygotski
krytyka literacka
niezrozumiałość
Opis:
Artykuł omawia koncepcję psychologii literatury Lwa Wygotskiego na tle innych sposobów rozumienia pojęcia. Na podstawie rekonstrukcji reaktologicznego rozumienia tekstu jako bodźca, zestawione ze sobą zostają różne zastosowania kategorii „strategii” w polskich badaniach literackich oraz w krytyce. Dzięki temu możliwe staje się odzyskanie pojęcia psychologii literatury i odcięcie go od niego niekorzystnych skojarzeń: panpsychologizmu, biografizmu albo pretendowania interpretatorów do miana diagnosty – czy to wobec bohaterów literackich, czy twórców.
The author discusses the concept of Lev Vygotsky’s psychology of literature against the background of various interpretations of the term. Through reconstructing a reactological understanding of the text as a stimulus, she juxtaposes different applications of the category of “strategy” in Polish literary studies and criticism. This makes it possible to reclaim the concept of the psychology of literature and discard the unfavourable connotations with panpsychologism, biographism or interpreters’ pretense for being diagnosticians of literary characters or authors.
Źródło:
Forum Poetyki; 2022, 28-29; 212-225 (eng); 210-223 (pol)
2451-1404
Pojawia się w:
Forum Poetyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Classless Left. On a Certain Tradition of Politically Engaged Criticism from the Turn of the Century
Lewica bez klasy. O pewnej linii zaangażowanej krytyki przełomu wieków
Autorzy:
Kaczmarski, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27312261.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
literary criticism
the left
Marxism
class
political transformation
krytyka literacka
lewica
marksizm
klasa
transformacja ustrojowa
Opis:
Celem artykułu jest wskazanie (wybranych) przyczyn i strategii usuwania pojęcia klasy z polskiego dyskursu krytycznoliterackiego po roku 1989. Przedmiotem analizy jest przede wszystkim pewna tradycja niemarksistowskiej krytyki lewicowej, określona nazwiskami Marii Janion, Kingi Dunin i Igora Stokfiszewskiego. Artykuł wskazuje, w jaki sposób ogólna wizja świata i polityki implicytnie szkicowana w pracach wymienionych krytyków wyklucza możliwość znaczącego wykorzystania pojęcia klasy.
The paper identifies (selected) reasons and strategies of removing the notion of class from Polish critical-literary discourse after 1989, especially a certain tradition of non-Marxist leftist criticism defined by Maria Janion, Kinga Dunin and Igor Stokfiszewski. The paper shows how a general vision of the world and politics implicitly outlined in the works of those critics excludes the possibility to meaningfully use the notion of class.
Źródło:
Forum Poetyki; 2022, 28-29; 152-169 (eng); 152-169 (pol)
2451-1404
Pojawia się w:
Forum Poetyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
STERNE/YORICK JAKO SENTYMENTALNY PODRÓŻNIK I WSPÓŁ- CZESNE STUDIA LITERATURY PODRÓŻNICZEJ: PROBLEMATYZACJA KRYTYCZNEGO ŻYCIA W “PODRÓŻY SENTYMENTALNEJ”.
STERNE/YORICK, THE SENTIMENTAL TRAVELLER AND CONTEMPORARY TRAVEL WRITING STUDIES: PROBLEMATISING THE CRITICAL AFTERLIFE OF A SENTIMENTAL JOURNEY
Autorzy:
Jakub Lipski, Jakub Lipski
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/911913.pdf
Data publikacji:
2019-06-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Laurence Sterne
sentimentalism
sternizm
reception
travel writing
literary criticism
sentymentalizm
recepcja
literatura podróżnicza
krytyka literacka
Opis:
Artykuł podejmuje problematykę wkładu twórczości Laurence’a Sterne’a, a w szczególności jego Podróży sentymentalnej (1768), w rozwój literatury podróżniczej. Krytyce poddane zostają dwa toposy badawcze: wkład Sterne’a w tzw. przeformułowanie paradygma-tu, z podróżopisarstwa „naukowego” na „subiektywne”, oraz koncepcja „maniery sternowskiej”, często pochopnie stosowana w odniesieniu do różnorodnych przemian stylistycznych w literaturze podróżniczej po 1768 roku. Topos pierwszy potraktowany jest jako przykład stylu odbioru niepotrzebnie dążącego do ustanowienia mitu początku, często kosztem rzetelności historyczno-literackiej. Topos drugi, analizowany w odniesieniu do współczesnych zastosowań pojęcia sternizmu, stanowi ilustrację braku ciągłości pomiędzy koncepcją badawczą a pierwotnym punktemodniesienia.
This article addresses two critical topoi in contemporary travel writing studies – Laurence Sterne’s agency in the so-called paradigm shift from the scientific to the subjective in eighteenth- century travel writing and the vague concept of “Sternean/Shandean fashions”, which has tended to be used as an umbrella term for stylistic idiosyncrasies in post-1768 travel writing. The former is approached as reflective of a style of reception that yearns to establish a myth of origin at the cost of historical accuracy. The latter is analysed with reference to the East Central European notion of sternizm, and exemplifies a pattern of disconnection, where a critical term derived from a name begins an autonomous life of its own and loses contact with the point of origin.
Źródło:
Porównania; 2019, 24, 1; 231-242
1733-165X
Pojawia się w:
Porównania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A few notes on the contemporary common reader
Autorzy:
Kaczmarski, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1009816.pdf
Data publikacji:
2014-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
common reader
Situationist International
Spectacle
everyday life
literary criticism
zwykły czytelnik
sytuacjoniści
Spektakl
codzienność
krytyka literacka
Opis:
W swoim artykule staram się naszkicować punkt wyjścia dla krytyki pojęcia „zwykły czytelnik” – w takim rozumieniu, jakie nadaje mu współczesna krytyka literacka. „Zwykły czytelnik” został stworzony jako osobny teoretyczny konstrukt przez Samuela Johnsona i spopularyzowany przez Virginię Woolf. Dzisiaj ta idea jest dalej popularyzowana i upraszczana – choć w dużej mierze nieświadomie – przez krytyków i dziennikarzy głównego nurtu jako sposób na usunięcie z debaty publicznej możliwości autentycznego politycznego konfliktu. „Zwykły czytelnik” jest postrzegany jako czytelnik bez klasy, tożsamości czy społecznego tła. Staram się pokazać, że w celu podjęcia wiarygodnej i systematycznej krytyki „zwykłego czytelnika” należy wyjść poza paradygmat wyznaczony przez Johnsona i Woolf i odwołać się do tzw. studiów nad codziennością – inspirowanej sytuacjonistami tradycji na pograniczu badań kulturowych, teorii literatury i filozofii polityki.
In my paper I attempt to establish a starting point for a critique of the idea of the „common reader” as it is used in contemporary literary criticism. The „common reader” was famously developed as a separate theoretical construct by Samuel Johnson and popularized by Virginia Woolf. Today, this idea is being further popularized and simplified – though largely unconsciously – by both literary critics and mainstream journalists as a means of erasing the possibility of a genuine political conflict/debate. The „common reader” is perceived as a reader without a class, identity or any social background. I argue that in order to undertake a credible and deliberate critique of the „common reader” one has to go beyond the Johnson-Woolf paradigm and into the territory of the so-called everyday life studies – a Situationist-influenced tradition combining culture studies, literary theory and political philosophy.
Źródło:
Praktyka Teoretyczna; 2014, 11, 1; 85-106
2081-8130
Pojawia się w:
Praktyka Teoretyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Materialism As Intentionalism: on the Possibility of a „New Materialist” Literary Criticism
Materializm jako intencjonalizm. O możliwości „nowomaterialistycznej” krytyki literackiej
Autorzy:
Kaczmarski, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1009132.pdf
Data publikacji:
2019-12-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
materialism
idealism
intentionalism
Marxism
literary criticism
base
superstructure
materializm
idealizm
intencjonalizm
marksizm
krytyka literacka
baza
nadbudowa
Opis:
In this article, I draw on the work of authors associated with New Materialism(s) and the material turn, in order to examine and compare various ways of developing a „new materialist” literary criticism/literary theory. I then set these projects against a more traditional historical materialist perspective, as exemplified for instance by Fredric Jameson, in order to point out some fundamental differences between literary criticism focused on the imagined „true” materiality of the text and one that chooses to emphasise instead the inherent materiality of the work of literature as such (on all its levels). Here, the oft-discussed Marxist distinction between the base and the superstructure provides a good example of how these two approaches, though ostensibly similar, may in fact represent two very different, even contradictory schools of thought and criticism. My goal is not to criticise new materialists for not maintaining some imagined Marxist dogma, but rather, to point out how a nominal attachment to the materiality of text, when combined with a desire to invent a new method of reading, may result in a point of view that, even on its own terms, cannot be seen as materialist. Drawing on Fredric Jameson’s remarks on materialist criticism as a work of „demystification and de-idealisation” rather than a „positive” method, I then refer to the work of Walter Benn Michaels as an example of „negative” materialist criticism that, instead of providing us with a new way of „doing interpretation”, allows us to de-idealize the way we discuss literature.
W artykule opieram się na pracach autorek i autorów związanych z tzw. „nowymi materializmami”/zwrotem materialistycznym, by odłowić z nich i porównać różne sposoby myślenia o „nowomaterialistycznej” krytyce literackiej/teorii literatury. Zestawiam następnie te projekty z bardziej tradycyjną perspektywą historyczno-materialistyczną - proponowaną choćby przez Fredrica Jamesona - żeby wskazać pewne zasadnicze różnice między takim podejściem do krytyki, które skupia się na tym, co w tekście rzekomo „prawdziwie” materialne, a krytyką podkreślającą zamiast tego materialny wymiar dzieła literackiego w ogóle (na każdym jego poziomie). Znana, często omawiana marksistowska opozycja między bazą i nadbudową pozwala wskazać jak owe dwa podejścia, pozornie zbieżne czy podobne, mogą w rzeczywistości reprezentować bardzo rózne, sprzeczne wręcz szkoły myślenia i krytyki. Moim celem nie jest przy tym krytykowanie nowych materialistów za nieumiejętność podtrzymania jakichś marksistowskich domgatów - chce raczej wskazać, że nominalne przywiązanie do materialności tekstu, połączone z pragnieniem stworzenia nowej metody lekturowej, prowadzić może do ustanowienia takiej perspektywy, która nawet na własnych zasadach nie jest w żaden sposób „materialistyczna”. Opierając się na uwagach Fredrica Jamesona o krytyce materialistycznej jako pracy „demistyfikacji i deidealizacji” raczej niż „pozytywnej” metodzie, przywołuję następnie prace Waltera Benna Michaelsa - jego projekt wydaje mi się przykładem takiej „negatywnej” krytyki materialistycznej, która, zamiast dostarczać nam nowych sposobów „uprawiania” interpretacji, pozwala raczej zwalczać przejawy idealizmu w myśleniu o literaturze.
Źródło:
Praktyka Teoretyczna; 2019, 34, 4
2081-8130
Pojawia się w:
Praktyka Teoretyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 29

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies