Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "metodologiczny naturalizm" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 24
Tytuł:
Naturalizm metodologiczny w sporze ewolucjonizmu z kreacjonizmem w świetle poglądów Paula K. Feyerabenda
Methodological Naturalism in Evolution-Creation Controversy in the Light of Paul K. Feyerabend’s Views
Autorzy:
Malec, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/553286.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
Tematy:
teoria ewolucji
Paul K. Feyerabend
kreacjonizm
naturalizm metodologiczny
anarchizm metodologiczny
theory of evolution
creationism
methodological naturalism
methodological anarchism
Opis:
Spór ewolucjonizmu z kreacjonizmem trwa od dawna. Podstawą tego sporu jest różne rozumienie nauki wśród ewolucjonistów i kreacjonistów. Dla tych pierwszych nauka jest przedsięwzięciem naturalistycznym. Twierdzenia, które wychodzą poza wyjaśnienia naturalistyczne, traktowane są jako nienaukowe. Na tej podstawie argumentuje się, że kreacjonizm nie może uzyskać statusu pełnoprawnej teorii naukowej. Pogląd taki jest popularny wśród naukowców, ale nie wśród niektórych filozofów nauki. Jednym z nich był Paul K. Feyerabend, który argumentował na rzecz anarchizmu metodologicznego - poglądu, że rozwój w nauce jest możliwy tylko w przypadku zniesienia rozmaitych ograniczeń metodologicznych. Kreacjonizm, w tym ujęciu, zyskuje miano teorii alternatywnej. Teorii, która dostarcza zewnętrznych standardów krytyki i która nie powinna być a priori skreślana na podstawie założeń metodologicznych.
The evolution-creation controversy has last for a long time. At its core is the fact that evolutionists and creationists have different understandings of science. For the former science is a naturalistic enterprise. Explanations that go beyond the naturalistic ones are considered to be unscientific. On that basis it is claimed that creationism cannot be legitimate science. That point of view is widely popular among scientists but not among some of the philosophers of science. One of them was Paul K. Feyerabend who supported the idea of methodological anarchism according to which scientific progress is possible only when a number of methodological limitations be abrogated. In this light creationism is viewed as an alternative theory which provides external criticism and should not be a priori excluded on methodological grounds.
Źródło:
Filozoficzne Aspekty Genezy; 2012, 9; 131-154
2299-0356
Pojawia się w:
Filozoficzne Aspekty Genezy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Naturalizm metodologiczny, teizm metodologiczny i regularyzm
Methodological Naturalism, Methodological Theism, and Regularism
Autorzy:
Gilson, Tom
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/553182.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
Tematy:
naturalizm metodologiczny
naturalizm filozoficzny
teizm judeochrześcijański
teizm metodologiczny
założenia metafizyczne
regularyzm
nauka
methodological naturalism
philosophical naturalism
Judeo-Christian theism
methodological theism
metaphysical assumptions
regularism
science
Opis:
Naukowcy zazwyczaj uzasadniają naturalizm metodologiczny na tej podstawie, że to, co nadnaturalne (lub pozanaturalne), nie jest testowalne, że wprowadzenie do nauki tego, co nadnaturalne (lub pozanaturalne), podważyłoby naukową metodologię i procesy rozumowania, oraz że naturalizm metodologiczny okazał się skuteczny. Te bezsprzeczne zalety naturalizmu metodologicznego są jednak silnie związane z nienaukowymi założeniami metafizycznymi, które zdominowały myślenie naukowe, mimo że nie wynikają one nieuchronnie z założeń naturalizmu metodologicznego. Z tego powodu potrzebna jest metafizycznie neutralna alternatywa — taka, która zachowuje zalety naturalizmu metodologicznego, odrzucając jednak stowarzyszone z nią nienaukowe założenia. Regularyzm, zdefiniowany jedynie (i celowo po prostu) jako „metodologiczne oczekiwanie niezawodnej regularności przyczyny i skutku w przyrodzie”, spełnia te kryteria i zalecany jest jako lepsza alternatywa dla naturalizmu metodologicznego.
Scientists typically justify methodological naturalism on grounds that the supernatural (or extra-natural) is not testable, that admitting the supernatural (or extra-natural) into science would undermine scientific methodology and reasoning processes, and that methodological naturalism has been demonstrated to be effective. These admitted virtues of methodological naturalism are strongly associated, however, with unscientific metaphysical assumptions which tend to dominate scientific thinking even if they do not follow necessarily from methodological naturalism’s assumptions. For that reason a metaphysically neutral alternative is called for, one that retains methodological naturalism’s virtues while discarding its associated unscientific assumptions. Regularism, defined merely (and intentionally quite simply) as „the methodological expectation of reliable regularity of cause and effect in nature”, fits these criteria, and is recommended as a superior alternative to methodological naturalism.
Źródło:
Filozoficzne Aspekty Genezy; 2017, 14; 89-98
2299-0356
Pojawia się w:
Filozoficzne Aspekty Genezy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Argumenty na rzecz naturalizmu jako epistemicznego układu odniesienia
Arguments for Naturalism as an Epistemic Framework
Autorzy:
Kilian, Krzysztof J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/553318.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
Tematy:
epistemiczne układy odniesienia
naturalizm
nadnaturalizm
artyficjalizm
naturalizm metodologiczny
warunek Jodkowskiego
epistemic frameworks
naturalism
supernaturalism
artificialism
methodological naturalism
Jodkowski’s condition
Opis:
Artykuł bada ważniejsze argumenty na rzecz naturalizmu metodologicznego. Analizy te pozwalają uznać tezę, w myśl której nie istnieją dobre powody do uznania naturalizmu metodologicznego za kamień węgielny współczesnej nauki. Ani znane fakty, ani rozumowania nie stanowią nieodpartych racji na rzecz tego naturalizmu.
This paper investigates putatively plausible arguments for methodological naturalism. The analysis sets out to show that there are no good reasons for accepting methodological naturalism as a cornerstone of contemporary science. Neither any known fact, nor any line of reasoning, provides an irrefutable rationale for such a form of naturalism.
Źródło:
Filozoficzne Aspekty Genezy; 2018, 15; 7-69
2299-0356
Pojawia się w:
Filozoficzne Aspekty Genezy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Naturalizm metodologiczny w nauce — dylemat teisty
Methodological Naturalism in Science — the Theist’s Dilemma
Autorzy:
Zabołotny, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/553276.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
Tematy:
naturalizm metodologiczny
naturalizm ontologiczny
teizm
nauka
religia
przyczynowe domknięcie Wszechświata
methodological naturalism
ontological naturalism
theism
science
religion
causal closure of the universe
Opis:
Nauka postrzegana jest przez wielu jako szczególne przedsięwzięcie ludzkości mające na celu poznanie Wszechświata bez wprowadzania odwołań do bytów nadnaturalnych. Dla naukowców-chrześcijan rodzi to pytanie o możliwość pogodzenia ich teistycznych przekonań z panującym w nauce naturalizmem. Najczęstszym sposobem uspokojenia tych obaw jest twierdzenie, że naturalizm ten jest jedynie metodologiczną zasadą funkcjonowania nauki. W artykule zostają poddane analizie różne sposoby rozumienia naturalizmu i ich światopoglądowe konsekwencje. Okazuje się, że zasady pozornie jedynie metodologiczne mają komponent ontologiczny, negujący możliwość bezpośredniego oddziaływania Boga na rzeczywistość fizykalną. W końcowej części artykułu zarysowane zostają propozycje słabszych wersji naturalizmu, zachowujące dążenia nauki do poznania prawdy o świecie naturalnym bez zanegowania podstawowych prawd teologii chrześcijańskiej.
Science is considered by many to be a specific human project, the purpose of which is to gain knowledge about the universe without any reference to supernatural realities. This approach may cause a dilemma for Christian scientists: how should one integrate theistic convictions with the prevailing naturalism of scientific practice? The usual way to solve this problem is to claim that naturalism is only a purely methodological principle of science. In this article a few different ways of understanding naturalism are considered, together with their philosophical consequences. It is suggested that the supposedly merely methodological principle has significant ontological components, which do not allow any direct actions of God in physical reality. In the last section, two different weaker versions of naturalism are suggested, which allow theists to affirm science’s aim to investigate the natural world, without contradicting the basic tenets of Christian theology.
Źródło:
Filozoficzne Aspekty Genezy; 2016, 13; 25-48
2299-0356
Pojawia się w:
Filozoficzne Aspekty Genezy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Naturalizm w naukach przyrodniczych. Perspektywa chrześcijańska
Naturalism in the Natural Sciences: A Christian Perspective
Autorzy:
de Vries, Paul
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/553424.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
Tematy:
naturalizm metodologiczny
naturalizm metafizyczny
chrześcijaństwo
nauka
wiara
Bóg
Nicholas Wolterstorff
przekonania kontrolne
methodological naturalism
metaphysical naturalism
Christianity
science
faith
God
control beliefs
Opis:
Paul de Vries argumentuje na rzecz tezy, że – wbrew opinii myślicieli o światopoglądzie materialistycznym – pewien rodzaj naturalizmu w naukach przyrodniczych da się uzgodnić z wiarą chrześcijańską. Jest to naturalizm metodologiczny, który nakazuje uczonym wyjaśniać zjawiska przyrodnicze wyłącznie za pomocą czynników naturalnych (co wyklucza możliwość powoływania się na działanie istot nadprzyrodzonych, takich jak Bóg). Zdaniem Autora właściwie pojmowany naturalizm nie prowadzi do żadnych wniosków światopoglądowych, ponieważ jest jedynie metodą uprawiania nauk przyrodniczych. Ci, którzy twierdzą inaczej lub nie zważają na filozoficzne subtelności (utożsamiając naturalizm metodologiczny z naturalizmem metafizycznym), usiłują wykorzystać autorytet nauki do realizacji swoich programów ideologicznych. Oba te ujęcia zniekształcają obraz nie tylko nauki, ale i wiary. Jednak sukcesy nauki, jakie odnosi ona dzięki kierowaniu się naturalizmem metodologicznym, nie zagrażają prawdzie chrześcijańskiej, ponieważ twierdzenia naukowe i religijne dotyczą kwestii, których natura jest całkowicie odmienna.
Author argues for the thesis that – contrary to the opinion of thinkers holding a materialistic worldview – some kind of naturalism in natural science is compatible with Christian faith. It is methodological naturalism which prescribes scholars to explain natural phenomena solely in terms of natural causes (excluding the possibility of invoking the action of supernatural beings, such as God). According to the author, properly understood naturalism is not leading to any worldview conclusions, because it is only a method of pursuing natural science. Those who claim otherwise or who ignore philosophical subtleties (identifying methodological naturalism with metaphysical naturalism) are trying to use the authority of science for the realization of their own ideological agendas. Both of these approaches distort science and faith. However, the successes of science governed by the methodological naturalism do not present danger for the Christian truth, because scientific and religious claims concern issues of entirely different nature.
Źródło:
Filozoficzne Aspekty Genezy; 2011, 8; 121-135
2299-0356
Pojawia się w:
Filozoficzne Aspekty Genezy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Filozoficzne wady naturalizmu metodologicznego i perspektywy na przyszłość
Philosophical Shortcomings of Methodological Naturalism and the Path Forward
Autorzy:
Bartlett, Jonathan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/553384.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
Tematy:
naturalizm metodologiczny
filozofia mechanistyczna
pozytywizm
pragmatyzm
niepojmowalność Boga
teleologia
metodologiczny układ odniesienia
methodological naturalism
mechanical philosophy
positivism
pragmatism
divine incomprehensibility
teleology
methodological framework
Opis:
Podstawą naturalizmu metodologicznego, służącego wzmocnieniu ekskluzjonistycznego poglądu na badania naukowe, są trzy problematyczne nurty filozofii: filozofia mechanistyczna, pozytywistyczna epistemologia i doktryna niepojmowalności Boga. Każda z tych filozofii posiada wewnętrzne wady, przez które stanowiska te nie są w stanie objąć pełnego zakresu związków przyczynowych, jakie usiłuje badać nauka. Jednak pomimo tych problemów, omawiany tu rodzaj naturalizmu wykazuje, jako metodologia, pewne pozytywne cechy, które należałoby zachować, nawet jeżeli sam naturalizm metodologiczny jest nie do utrzymania.
Methodological naturalism, when used to enforce an exclusive view of scientific investigation, is based on three problematic streams of philosophy: mechanical philosophy, positivistic epistemology, and divine incomprehensibility. Each of these philosophies has inherent flaws that prevent them from being usable across the entirety of causal relationships that science attempts to investigate. However, even in the face of such criticisms, methodological naturalism as a methodology does have some positive features that should be retained even if methodological naturalism itself is not.
Źródło:
Filozoficzne Aspekty Genezy; 2017, 14; 53-87
2299-0356
Pojawia się w:
Filozoficzne Aspekty Genezy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Argumenty przeciwko naturalizmowi jako epistemicznemu układowi odniesienia
Arguments against Naturalism as an Epistemic Framework
Autorzy:
Kilian, Krzysztof J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/553189.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
Tematy:
epistemiczne układy odniesienia
naturalizm metodologiczny
decyzje metodologiczne
anarchizm epistemologiczny
antynaturalizm
epistemic frameworks
methodological naturalism
methodological decisions
epistemological anarchism
antinaturalism
Opis:
Artykuł bada ważniejsze argumenty przeciwko naturalizmowi metodologicznemu. Argumenty te mają stanowić podstawę do uzasadnienia następujących tez. Naturalizm metodologiczny: źle wpływa na rozwój wiedzy; utrudnia współzawodnictwo w nauce; jest tylko częścią określonej tradycji, która została zabsolutyzowana; jest wyłącznie prowizoryczną zasadą; jest arbitralną i szkodliwą regułą; jest podejściem irracjonalnym; jest złą filozofią; jest ujęciem przyjmowanym bezkrytycznie. Większość antynaturalistycznych argumentów nie jest przekonująca. Jednak kilka z nich można uznać za zasadne.
This paper investigates the potentially plausible arguments that may be leveled against methodological naturalism. These are used to justify the following claims with regard to the latter: that it badly affects the development of knowledge, hinders competition in science, has elevated a mere part of one specific tradition to an absolute status, is only a provisory principle, is arbitrary and harmful as a principle, is irrational as an approach, amounts to bad philosophy, and involves uncritical acceptance. Most of these antinaturalistic arguments do not turn out to be convincing, but a few can be considered well-founded.
Źródło:
Filozoficzne Aspekty Genezy; 2018, 15; 71-137
2299-0356
Pojawia się w:
Filozoficzne Aspekty Genezy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Odmiany naturalizmu metodologicznego
Varieties of Methodological Naturalism
Autorzy:
McMullin, Ernan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/553426.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
Tematy:
naturalizm metodologiczny
naturalizm ontologiczny
nauka
teologia
religia
teoria ewolucji
teoria inteligentnego projektu
methodological naturalism
ontological naturalism
science
theology
religion
evolutionary theory
intelligent design theory
Opis:
W niniejszym artykule zajmiemy się wyłącznie metodologiczną odmianą naturalizmu. W ostatnich latach odmiana ta odgrywała znaczącą rolę w obszernej literaturze poświęconej nauce i teologii i to właśnie głównie w tym kontekście chciałbym prowadzić swoje rozważania. Naturalizm metodologiczny nie wysuwa bezpośrednio twierdzenia ontologicznego na temat tego, co istnieje lub nie, lecz wskazuje, jak należy zdobywać wiedzę, a jako model przyjmuje - w ten czy inny sposób - metody nauk przyrodniczych. Wielu autorów piszących o związku nauki i teologii utożsamia naturalizm metodologiczny ze sposobami, w jakie nauka dowodzi swojej wyższości poznawczej nad teologią, przez co stanowisko to staje się przedmiotem ostrej krytyki. Moim zdaniem z biegiem czasu w debacie na ten temat pomieszano kilka różnych spraw. Z punktu widzenia osoby religijnej wielce pomocne byłoby rozróżnienie trzech stanowisk, którym można nadać miano "naturalizmu metodologicznego", przy czym - jak przekonuję - dwa z nich zasługują na aprobatę.
In this article our concern will be with the methodological version of naturalism only. This version has attained some prominence in the busy science-and-theology literature in recent years and it is in this context primarily that I propose to discuss it. Instead of making a direct ontological claim as to what does or does not exist, methodological naturalism bears instead on the proper approach to be followed in the pursuit of knowledge, taking the methods of the natural sciences in one way or another as the model. For many of those writing about the relationship of science and theology, the term „methodological naturalism” stands for the ways in which science exercises undue epistemic authority vis-à-vis theology, and hence it has become the prompt for heavy attack. What I shall propose is that several different issues have gradually become mixed together in the resultant debate. From the perspective of the religious believer, it would greatly help to disentangle three different positions that could be described as „methodological naturalism”, two of which merit support, I shall argue.
Źródło:
Filozoficzne Aspekty Genezy; 2012, 9; 109-129
2299-0356
Pojawia się w:
Filozoficzne Aspekty Genezy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Projekt? Tak! Ale czy inteligentny?
Design? Yes! But Is It Intelligent?
Autorzy:
Provine, William B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/553166.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
Tematy:
teoria inteligentnego projektu
darwinizm
kreacjonizm
zasada NOMA
edukacja naukowa
naturalizm metodologiczny
naturalizm metafizyczny
intelligent design theory
Darwinism
creationism
NOMA principle
science education
methodological naturalism
metaphysical naturalism
Opis:
Autor porusza różne tematy związane z teorią inteligentnego projektu. Przedmiotem jego rozważań są: naukowa wartość teorii inteligentnego projektu; rozróżnienie naturalizmu metafizycznego od naturalizmu metodologicznego oraz jego rola w praktyce naukowej i znaczenie dla wierzących naukowców; relacja między nauką a religią na przykładzie zasady NOMA, której twórcą jest Stephen Jay Gould; oraz zagadnienie nauczania nauk przyrodniczych - na przykład, czy dopuszczać, by na lekcjach przyrody dyskutowano także koncepcje kreacjonistyczne.
Author takes into account various themes concerning intelligent design theory. The subject of his considerations are: scientific value of intelligent design theory; distinction between metaphysical and methodological naturalism and its role in the scientific practice as well as its meaning for the scientists who believes in God; relationship between science and religion on the example of NOMA (Non-Overlapping MAgisteria) principle which was formulated by Stephen Jay Gould; and finally the issue of teaching science – for example, whether also creationist concepts should be discussed in science classes.
Źródło:
Filozoficzne Aspekty Genezy; 2005-2006, 2-3; 217-237
2299-0356
Pojawia się w:
Filozoficzne Aspekty Genezy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od metody naukowej do naturalizmu metodologicznego. Ewolucja idei
From Scientific Method to Methodological Naturalism: The Evolution of an Idea
Autorzy:
Poe, Harry Lee
Mytyk, Chelsea Rose
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/553266.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
Tematy:
naturalizm metodologiczny
naturalizm metafizyczny
Paul de Vries
Francis Bacon
metoda naukowa
kreacjonizm naukowy
ewolucjonistyczny scjentyzm
Bóg
methodological naturalism
metaphysical naturalism
scientific method
scientfic creationism
evolutionary scientism
God
Opis:
Autorzy analizują zasadność naturalizmu metodologicznego jako metody nauk przyrodniczych. Naturalizm metodologiczny głosi, że nauka powinna powoływać się wyłącznie na czynniki przyrodnicze, pomijając odniesienia do czynników nadnaturalnych, takich jak Bóg. Według Autorów naturalizm metodologiczny jest zbędnym dodatkiem do nauki, który nie wspomaga rozwoju wiedzy naukowej, a ponadto zniechęca do zgłębiania innych rodzajów wiedzy. Ich zdaniem ta metoda nie wnosi do nauki nic, co nie byłoby już wyrażone w propozycji Francisa Bacona, który ograniczał naukę do badania i opisu tego, co można zaobserwować empirycznie, zapewniając tym samym obiektywizm badań i uwalniając naukę od wpływu przekonań metafizycznych. Jak wskazują Autorzy, przyjęcie naturalizmu metodologicznego w nauce, zakładającego, że poznać można tylko to, co jest empirycznie obserwowalne, nie tylko nie gwarantuje obiektywizmu nauki, ale i niesłusznie wzmacnia pozycję naturalizmu metafizycznego, zgodnie z którym istnieje tylko empirycznie poznawalna przyroda.
Authors analyze the validity of methodological naturalism as a method of natural science. Methodological naturalism claims that science should invoke only natural causes, omitting references to the supernatural beings, such as God. According to the authors, methodological naturalism is a redundant add on to science which is not supporting the progress of science and even discourages the exploration of other kinds of knowledge. In their view, this method brings to science nothing more than what already was contained in Francis Bacon’s proposition which restricted science to the study and description of what is empirically observable, guarantying at the same time the objectivity of research and freeing science from the influence of metaphysical beliefs. As authors indicate, accepting methodological naturalism in science, assuming that only the empirically observable could be known, not only does not guarantee objectivity of science but also incorrectly enforces metaphysical naturalism claiming that there exist solely empirically knowable nature.
Źródło:
Filozoficzne Aspekty Genezy; 2011, 8; 137-151
2299-0356
Pojawia się w:
Filozoficzne Aspekty Genezy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cuda a molekuły
Miracles and Molecules
Autorzy:
Futuyma, Douglas J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/553435.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
Tematy:
Michael J. Behe
ewolucja
kreacjonizm
naturalizm metodologiczny
duplikacja genu
inteligentny projekt
nieredukowalna złożoność
evolution
creationism
methodological naturalism
gene duplication
intelligent design
irreducible complexity
Opis:
Jest to recenzja książki Michaela J. Behe'ego Darwin's Black Box: The Biochemical Challenge to Evolution (The Free Press, New York 1996), zawierającej krytykę ewolucjonizmu. Futuyma krytykuje tezę Behe'ego, że nieredukowalna złożoność układów biochemicznych świadczy o tym, iż zaprojektował je jakiś inteligentny projektant, tj. nie zostały one utworzone stopniowo dzięki działaniu doboru naturalnego. Futuyma twierdzi, że nieredukowalną złożoność mógł wytworzyć ewolucyjny proces zwany duplikacją genu. Uważa też, że odwoływanie się do czynnika nadprzyrodzonego przy wyjaśnianiu zjawisk występujących w przyrodzie jest jak wyjaśnianie owych zjawisk cudami. Według Futuymy, nie jest to postępowanie naukowe. Naukowcy powinni trzymać się zasady naturalizmu metodologicznego.
It is a review of Michael J. Behe’s book titled Darwin’s Black Box: The Biochemical Challenge to Evolution (The Free Press, New York 1996), containing the criticism of evolutionary theory. Author criticizes Behe’s thesis that irreducible complexity of biochemical systems suggest they were designed by an intelligent designer, i.e. that they were not produced gradually by the working of natural selection. According to the author, irreducible complexity can be a result of the action of evolutionary process called gene duplication. He also thinks that the reference to the supernatural factors to explain phenomena occurring in nature has the same value as explanations invoking miracles, and this, according to him, cannot be described as a scientific practice. Scientists should hold on to the principle of methodological naturalism.
Źródło:
Filozoficzne Aspekty Genezy; 2004, 1; 65-69
2299-0356
Pojawia się w:
Filozoficzne Aspekty Genezy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Projekt jako kryterium demarkacji
Design as a Criterion of Demarcation
Autorzy:
López, Mario A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/553253.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
Tematy:
projekt eutaksjologiczny
teleologia
teleonomia
falsyfikowalność
epistemiczne uzasadnianie
przekonanie podstawowe
ontologiczne zaangażowanie
naturalizm ontologiczny
naturalizm metodologiczny
eutaxiological design
teleology
teleonomy
falsifiability
epistemic justification
basic belief
ontological commitment
ontological naturalism
methodological naturalism
Opis:
Naturalizm metodologiczny, chociaż w sposób niejawny za sprawą wykluczenia odwołań do celowości, funkcjonuje całkowicie w zgodzie z założeniami naturalizmu ontologicznego i dlatego operuje jedynie w sferze tego, co empiryczne i naturalistyczne. Bardziej neutralna epistemologia w mniejszym stopniu opiera się na założeniach, pozwalając nauce na rozkwit bez ograniczeń narzucanych przez takie filozoficzne zobowiązanie. Zadanie oddzielenia nauki od naturalizmu metodologicznego wymaga porzucenia idei, że struktura wiedzy, czy też uzasadnione przekonanie, nie potrzebuje żadnego epistemicznego fundamentu i że uzasadnianie inferencyjne ma w nauce zdecydowanie wyższy status poznawczy niż uzasadnianie nieinferencyjne. W moim przekonaniu odwieczny problem nauki, a tym samym kryterium demarkacji, wiąże się z dwoma kwestiami. Po pierwsze, zakłada się, że tylko wiedza zdobywana inferencyjnie jest prawdziwie uzasadniona i, po drugie, że teorie muszą być — co najmniej — teoretycznie falsyfikowalne. W tym artykule zamierzam zaproponować kryterium demarkacji nauki pełniące praktyczną i heurystyczną rolę jako bodziec rozwoju nauki. Moja propozycja nie zakłada odgórnie mocy przyczynowej przypadku i konieczności, lecz zmusza naukowca do uznania ontologicznych cech przyrody i przyjęcia, że kwestia przyczynowości jest całkowicie otwarta. W ten sposób propozycja ta unika problemów, jakie na naukę nieubłaganie sprowadza naturalizm ontologiczny, a także jego wierny sprzymierzeniec — naturalizm metodologiczny.
Methodological naturalism, though inexplicit in the denial of purpose, operates exclusively under the tenets of ontological naturalism and, therefore, proceeds only by way of the empirical and naturalistic. A more neutral epistemology is less presumptive and would allow science to flourish without the strictures of such a philosophical commitment. The task of divorcing science from methodological naturalism requires the abandonment of the idea that the structure of knowledge, or justified belief, requires no epistemic foundation and that inferential justification possess a uniquely superior epistemic status in the sciences than that which is non-inferentially known. As I see it, the persistent problem of science, and thus the criterion of demarcation that undergirds it, is two-fold. First, it is assumed that only inferential knowledge is genuinely justified, and second, that theories must be, at the very least, theoretically falsifiable. In this paper, I intend to provide a criterion of demarcating science that is practical and heuristically useful to spur scientific progress. My proposition does not presuppose the causal powers of chance and necessity. Instead, it forces the scientist to appreciate the ontological characteristics of nature and to leave the question of causation completely open, thereby, avoiding the pitfalls that ontological naturalism, and its faithful ally, methodological naturalism, habitually impose on science.
Źródło:
Filozoficzne Aspekty Genezy; 2016, 13; 75-100
2299-0356
Pojawia się w:
Filozoficzne Aspekty Genezy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Naturalizm i jego rola w nauce
Naturalism: Its Role in Science
Autorzy:
Brand, Leonard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/553288.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
Tematy:
naturalizm filozoficzny
naturalizm metodologiczny
nadnaturalizm
nauka eksperymentalna
nauka o pochodzeniu
cud
kreacjonizm
inteligentny projekt
zdarzenie
przyczyna ostateczna
philosophical naturalism
methodological naturalism
supernaturalism
experimental science
origins science
miracle
creationism
intelligent design
event
ultimate cause
Opis:
Filozofia naturalizmu dominuje w myśli naukowej z powodów, które można wyjaśnić, wgłębiając się w jej historię. Niniejszy artykuł podejmuje się oceny charakteru i implikacji naturalizmu w sytuacji, gdy różne jego komponenty badane są oddzielnie. Naturalizm filozoficzny odrzuca możliwość istnienia Boga. Ten rodzaj naturalizmu jest czysto filozoficzny, a zatem nie może być poddany testom naukowym i nie będzie przedmiotem artykułu. Naturalizm metodologiczny (NM) to metoda uprawiania nauki, która nie bierze pod uwagę żadnych czynników o charakterze nadprzyrodzonym. Zdaje się, na pierwszy rzut oka, że jest to nieszkodliwy i konieczny element metody naukowej. Skoro jednak współcześni naukowcy działający w obrębie nauk eksperymentalnych lub obserwacyjnych nie zastanawiają się nad tym, czy powinni uwzględniać przyczyny nadnaturalne w swoich wyjaśnieniach, to trudno twierdzić, że naturalizm metodologiczny jest tej sferze nauki niezbędny. Niemniej, badając historię (na przykład geologiczną lub biologiczną) należy podjąć decyzję, co począć z NM. W artykule zawarto stwierdzenie, że gdy zbadanie świadectw pewnych zdarzeń historycznych jest możliwe, są one pełnoprawnym przedmiotem badań naukowych, nawet jeśli nauka nie może rozważyć wszystkich ich możliwych przyczyn. Przykładem niech będą świadectwa nagłych i rozległych procesów geologicznych, które mogą sugerować (zapoczątkowany przez Boga) globalny potop jako ich przyczynę.
The philosophy of Naturalism dominates scientific thinking, for reasons that can be understood from review of the history of scientific thought. This article evaluates the nature and implications of Naturalism when several components are examined separately. Philosophical Naturalism rejects the possibility that God exists. It is clearly a philosophy, cannot be tested by science, and will not be discussed further in this paper. Methodological Naturalism (MN) is simply a method for doing science that does not accept any supernatural explanations. It seems, on the surface, to be harmless and a necessary part of the scientific method. However, since modern scientists working in areas of experimental, observational science do not seem to puzzle over whether they should invoke the supernatural in their explanations, it seems difficult to claim that MN is necessary in this part of science. However, in the study of history (geological or biological history, e.g.) it is important to decide what to do with MN. This article claims that when we can examine evidence for certain historical events, they are legitimate subjects for science, even if science cannot examine all the possible causes for those events. An example would be evidence for very rapid and extensive geological processes that may suggest a (divinely initiated) global flood as the cause.
Źródło:
Filozoficzne Aspekty Genezy; 2016, 13; 49-74
2299-0356
Pojawia się w:
Filozoficzne Aspekty Genezy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Teoria inteligentnego projektu nie wypowiada religijnych twierdzeń o sferze nadnaturalnej
ID Does Not Address Religious Claims About the Supernatural
Autorzy:
Luskin, Casey
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/553422.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
Tematy:
teoria inteligentnego projektu
przyczyna inteligentna
przyczyna nadnaturalna
chrześcjaństwo
nauka
religia
naturalizm metodologiczny
empiryzm
intelligent design theory
intelligent cause
supernatural cause
Christianity
science
religion
methodological naturalism
empiricism
Opis:
Teoria inteligentnego projektu (ID) jest alternatywną wobec darwinizmu próbą wyjaśnienia genezy życia na Ziemi, głoszącą, że życia nie da się wyjaśnić bez odwołania do inteligentnego projektanta. W zamyśle jej twórców i rzeczników ma to być teoria naukowa. Krytycy zarzucają jednak, że teoria ID mówi o nadnaturalnym projektancie, a więc jest w istocie zawoalowaną formą kreacjonizmu, uważanego za doktrynę religijną. Autor odpowiada na ten zarzut wskazując, że teoria ID przestrzega wymogów naukowości – zwłaszcza naturalizmu metodologicznego oraz empirycznego ugruntowania wniosków – i że nie można zaklasyfikować jej jako odmianę kreacjonizmu, gdyż nie wypowiada się na temat religijnych pytań o sferę nadnaturalną. Teoretycy ID badają obiekty naturalne, posiłkując się wiedzą o skutkach działania istot inteligentnych, jakimi są ludzie. Starają się w ten sposób dociec, czy u źródeł obiektów naturalnych leży działanie inteligentnej przyczyny. Autor przekonuje, że teoria ID nie może rozstrzygać o naturze ewentualnego projektanta takich obiektów, o ile ma respektować granice dociekań naukowych. Na identyfikację projektanta nie pozwalają aktualne świadectwa empiryczne, które według teoretyków ID wskazują tylko na to, że powstanie pewnych struktur biologicznych wymagało udziału bliżej nieokreślonej inteligencji. Wielu rzeczników ID, takich jak Michael Behe czy Phillip Johnson, utożsamia projektanta z Bogiem chrześcijańskim, zastrzegają oni jednak, że nie jest to wniosek wypływający z teorii ID, a jedynie ich osobiste przekonanie. Wskazują ponadto, że teoria ID jest zgodna wieloma światopoglądami, nie tylko z chrześcijańskim, i nie musi nawet zakładać, że projektant jest istotą nadnaturalną.
Intelligent design theory (ID) is an alternative – to Darwinism – explanation of the origin of life on earth, according to which life is unexplainable without invoking an intelligent designer as its cause. From the point of view of its founders and advocates, it is a scientific theory. Critics, however, object that ID theory speaks of supernatural designer and thus it is a veiled form of creationism which is believed to be a religious doctrine. Author answers this objection indicating that ID theory respects scientific criteria – especially methodological naturalism and empirical grounding of conclusions – and that it cannot be classified as a form of creationism due to fact that it does not address religious claims about the supernatural. ID theorists’ research are natural objects and they conduct research using knowledge about the effects of actions of intelligent beings. In this way they try to inquire whether the action of some intelligent cause is responsible for the existence of natural objects. Author argues that ID theory cannot determine the nature of the potential designer of such objects if it want to stay within the bounds of scientific investigations. The identification of the designer is impossible in the light of presently accumulated evidence which, according to ID theorists, indicate just that the origin of certain biological structures required involvement of some closer unidentified intelligence. Many ID advocates, such as Michael Behe or Phillip Johnson, identify the designer with Christian God, but making a proviso that this conclusion is not a logical consequence of ID theory and that it is only their personal belief. Furthermore, they argue that ID theory is compatible with many worldviews, not only with Christian one, and that it must not assume that the designer is a supernatural being.
Źródło:
Filozoficzne Aspekty Genezy; 2009-2010, 6-7; 93-116
2299-0356
Pojawia się w:
Filozoficzne Aspekty Genezy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Światopoglądowy i ideologiczny wymiar epistemicznych układów odniesienia a teistyczno-naturalistyczny epistemiczny układ odniesienia
The Worldview and Ideological Dimension of Epistemic Frameworks Generally and the Theistic-Naturalistic Epistemic Framework in Particular
Autorzy:
Kilian, Krzysztof J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/553218.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
Tematy:
epistemiczny układ odniesienia
teistyczno-naturalistyczny epistemiczny układ odniesienia
teizm naturalistyczny
naturalizm metodologiczny
ideologia
światopogląd
epistemic framework
theistic-naturalistic epistemic framework
naturalistic theism
methodological naturalism
ideology
worldview
Opis:
Artykuł ten wyjaśnia, na czym polega światopoglądowe i ideologiczne zaangażowanie EUO. Wskazuje też na światopoglądowe i ideologiczne składniki EUO. Pokazane też zostanie, że ideologiczno-światopoglądowy konflikt między odmiennymi EUO prowadzi do, zachodzącej już, zmiany oblicza zachodniej cywilizacji. Na tym tle przedstawiony jest teizm naturalistyczny. Uprzednio omówione EUO tworzą poznawcze ramy dla uprawiania nauki. Zaś naturalistyczny teizm jest takim EUO, który tworzy również inną, specyficzną, światopoglądową ramę uprawiania nauki. Dzięki niej ma być możliwe zażegnanie kryzysu wiary wśród ludzi wykształconych, w szczególności naukowców. Kryzys ten jest następstwem niezgodności tradycyjnego teistycznego oraz współczesnego naukowego opisu świata. Teizm naturalistyczny ma być też udaną próbą obrony cywilizacji chrześcijańskiej przed próbami przekształcenia jej w cywilizację postchrześcijańską. Obrona ta odbywać ma się drogą pogodzenia obrazu świata współczesnego przyrodoznawstwa z teizmem chrześcijańskim. Zarówno zażegnanie kryzysu wiary, jak i godzenie obrazu świata przyrodoznawstwa z teistycznym obrazem świata odbywa się drogą „umiejętnego czytania” ksiąg Pisma Świętego. Zaś takie „czytanie” ma olbrzymie koszty światopoglądowe i epistemiczne.
This paper explains what it is for epistemic frameworks to involve worldviews and ideological commitments, while also indicating the actual worldviews and ideological components present in such frameworks. In addition, it sets out to show that the ideological conflict between different epistemic frameworks is already bringing about changes to the form of Western civilization. Against this general background, naturalistic theism is presented. The epistemic frameworks previously discussed give rise to cognitive frameworks for the practicing of science, and naturalistic theism is one such epistemic framework, furnishing a specific and distinctive worldview framework of its own for scientific practice. In this case its aim is to enable an overcoming of the crisis of faith amongst educated people generally and scientists in particular. That crisis is a consequence of the incompatibility of a traditional theistic description of the world with the contemporary scientific one. Naturalistic theism, moreover, seeks to defend Christian civilization from attempts to transform it into a post-Christian civilization. It aims to achieve this by reconciling the image of the world provided by contemporary natural science with Christian theism itself. Both the defusing of the crisis of faith and the reconciling of the scientific and theistic images of the world are to be accomplished through a “skillful reading” of Biblical texts. However, where the accompanying worldview and epistemic commitments are concerned, such a “reading” comes at a very high price.
Źródło:
Filozoficzne Aspekty Genezy; 2018, 15; 139-222
2299-0356
Pojawia się w:
Filozoficzne Aspekty Genezy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 24

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies