- Tytuł:
-
Zakładanie rodziny w krajach czeskich w pierwszej połowie XIX wieku
Founding a Family in Czech Society in the First Half of the 19th Century - Autorzy:
-
Čapka, František
Vaculík, Jaroslav - Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/2097192.pdf
- Data publikacji:
- 2016
- Wydawca:
- Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Instytut Pedagogiki. Zakład Historii Edukacji
- Tematy:
-
rodzina
ślub
małżeństwo
wesele
rodzice
pozycja społeczna
posag
matka
dzieci
family
marriage
wedding
parents
social standing
dowry
mother
children - Opis:
-
W omawianym okresie w krajach czeskich rodzina składała się zwykle z 5–7 osób. Tworzyli ją ojciec, matka i dzieci. Założenie rodziny było uwarunkowane zgodą przedstawiciela władzy zwierzchniej (na wsi) i magistratu (w miastach). Również po zniesieniu pańszczyzny w monarchii habsburskiej (1781 r.) w parafiach katolickich wymagano od urzędów zwierzchnich tzw. potwierdzenia o niekaralności, natomiast u osób poniżej 24. roku życia (wiek umownej dorosłości) do zawarcia małżeństwa konieczna była tak że zgoda opiekunów prawnych (rodziców). Partnera wybierali rodzice, kierując się głównie posiadanym przez niego majątkiem i zajmowaną pozycją społeczną. Ślub zawierały zwykle osoby pochodzące nie tylko z tej samej warstwy społecznej, ale też z tej samej miejscowości lub bliskiej okolicy. Prawo nie regulowało dolnej granicy wieku, koniecznej do zawarcia małżeństwa, jednak kawaler liczący mniej niż 20 lat należał do rzadkości, natomiast panien poniżej 20. roku życia było około 1/5. Rodzina stanowiła małą grupę społeczną tworzoną jednostkami połączonymi więzami małżeństwa, pokrewieństwa lub adopcji. Była rozumiana jako instytucja najwyższej wartości. Jej nienaruszalność gwarantowało wiele przepisów oraz tradycja. W pierwszej połowie XIX wieku kobiety wychodziły za mąż najczęściej w wieku 20–25 lat, a mężczyźni w wieku 25–30 lat. W miastach mężczyźni żenili się mając nawet około 50 lat lub więcej. W rodzinach mieszczańskich podnosił się także wiek narzeczonych, podobnie jako okres trwania narzeczeństwa. Dotyczyło to zwłaszcza urzędników; w ich przypadku założenie rodziny było uzależnione od osiągnięcia określonej pozycji. Ponadto, zgodnie z dekretem cesarskim z 1800 roku, każdy urzędnik państwowy lub miejski musiał posiadać zgodę swojego przełożonego, o ile jego pensja nie osiągnęła pewnego pułapu finansowego. W przypadku żandarmerii, żołnierzy, straży finansowej i nauczycieli pozwolenie na ślub było związane ze zdobyciem pewnej pozycji służbowej. Na Morawach, w porównaniu z Czechami, wcześniej zawierano związki małżeńskie. Około 1/10 ludności w krajach czeskich była stanu wolnego. Biorąc pod uwagę kobiety chodziło o służące, córki mniej zamożnych rzemieślników, urzędników lub panny pochodzące z zubożałych rodzin szlacheckich, które nie posiadały wystarczająco wysokiego posagu. W pierwszej połowie XIX wieku, przede wszystkim w miastach, zwiększała się liczba tzw. ślubów odroczonych. Mamy tu na myśli związki małżeńskie zawierane dopiero wówczas, kiedy para partnerów miała już kilka nieślubnych dzieci; było to szczególnie widoczne w obszarach przygranicznych zamieszkałych przez ludność niemiecką.
In the period in question, the family in the Czech Lands was usually comprised of between five and seven members – father, mother and children. Founding a family was subject to the agreement of the lord of the manor (in the countryside) or the municipal authority (in the town). „Confirmation of probity” was requested from the seigniorial authorities in Catholic parishes even after the abolition of serfdom in the Habsburg monarchy (1781), while the approval of the couple’s legal representatives (parents) was also required in the case of the marriage of people younger than twenty-four (the age of maturity). Partners were chosen by parents according to their property and social standing. People to be married were generally not only from the same social class, but also from the same place or nearby in the surrounding area. No lower age limit for marriage was stipulated by the law, though grooms younger than twenty were the exception, while around a fifth of brides were younger than twenty. The family represented a small social group comprised of individuals joined by marriage, consanguinity or adoption. It was seen as an institution to which the greatest regard was given. Its integrity was protected by a number of laws and traditions. In the first half of the nineteenth century, women usually got married between the ages of twenty and twenty-five, and men between the ages of twenty-five and thirty. The upper age limit, however, approached a figure of as much as fifty, or even exceeded it, for men living in towns. The age of brides was also higher in town families, among which couples being engaged for many years was also not unusual. This was particularly common among clerical workers, who had to attain a certain standing in order to be able to found a family. What’s more, according to the imperial decree of 1800, every state or municipal official needed the agreement of his superior if his pay had not reached a certain financial „ceiling”. A marriage licence was also conditional to the attainment of a certain service position for policemen, soldiers, financial guards and teachers. People entered into marriage earlier in Moravia than in Bohemia. Around ten percent of the population of the Czech Lands remained unmarried. As far as women were concerned, these were maids and the daughters of less affluent tradesmen, clerical workers or poor aristocratic families that did not have a sufficiently large dowry. In the first half of the nineteenth century, there was an increasing number of „deferred weddings”, particularly in the towns, when a couple became married only when they already had a number of illegitimate children; this was particularly evident in the border areas inhabited by a German population. - Źródło:
-
Wychowanie w Rodzinie; 2016, XIV, (2/2016); 307-316
2082-9019 - Pojawia się w:
- Wychowanie w Rodzinie
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł