- Tytuł:
- Wacława Aleksandra Maciejowskiego spojrzenie na Rosję i Słowiańszczyznę a jego izolacja w społeczeństwie polskim w latach 50. i 60. XIX wieku
- Autorzy:
- Koprowski, Piotr
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/2057434.pdf
- Data publikacji:
- 2021-09-30
- Wydawca:
- Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
- Tematy:
-
Russia
the Slavic region
Poles
pan-Slavism
Slavic
Slavophile-Russophile - Opis:
- Historyk prawa, slawista Wacław Aleksander Maciejowski (1792–1883) był znaną postacią XIX-wiecznego polskiego i europejskiego życia naukowego. Tezy, opinie zawarte w jego pracach slawistycznych wywołały znaczny oddźwięk w świecie słowiańskim, w tym i wśród Polaków. W gronie tych ostatnich znaleźli się liczni adwersarze uczonego, krytykujący preferowany przezeń sposób postrzegania Rosji i Słowiańszczyzny. W artykule przybliżono podłoże i uwarunkowania izolacji Maciejowskiego w społeczeństwie polskim w latach 50. i 60. XIX wieku, ściśle związane z jego poglądami zawartymi w drugim wydaniu Historii prawodawstw słowiańskich oraz w Piśmiennictwie polskim od czasów najdawniejszych aż do roku 1830. Uczony jawił się wówczas jako słowianofil-rusofil, nie będąc jednak panslawistą. W wymienionych dziełach Maciejowskiego nie spotyka się akcentów panslawistycznych. Dominuje w nich idea ogólnosłowiańska, która nie może być utożsamiana z panslawizmem. Znaczna część współczesnych slawiście rodaków zarówno w kraju, jak i na emigracji traktowała fakt uwypuklenia znaczenia wspólnoty słowiańskiej w połączeniu z jego ugodową postawą wobec władz rosyjskich w Królestwie Polskim jako wymowny wyraz panslawizmu i swoistej zdrady narodowej. Stała na stanowisku, że spojrzenie uczonego na Rosję i Słowiańszczyznę jest następstwem przyzwolenia na związek państw słowiańskich, kierowany przez absolutystycznie rządzoną monarchię rosyjską. W pracach historyka prawa nie pojawiła się teza potwierdzająca zarzuty adwersarzy oakcentowaniu przez niego przewodnictwa Rosji w świecie słowiańskim i pragnieniu ścisłego związania z nią Polski w ramach jednej rodziny słowiańskiej. Maciejowski opowiadał się za równouprawnieniem obydwu krajów słowiańskich: Polski i Rosji w Słowiańszczyźnie, co nie było równoznaczne ze zgodą na wyrzeczenie się aspiracji narodowych przez Polaków. Lata 50. i 60. XIX w. to okres, w którym uczony próbował własną postawą i różnymi deklaracjami przełamać izolację i zmienić swój niekorzystny wizerunek dominujący w społeczeństwie polskim. Jego naznaczone dobrymi intencjami działania w tym zakresie nie były wynikiem politycznego wyrachowania ani troski o korzyści finansowe.
- Źródło:
-
Acta Polono-Ruthenica; 2021, 3, XXVI; 173-188
1427-549X - Pojawia się w:
- Acta Polono-Ruthenica
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł